Tài liệu Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên trường mầm non luận thành tổ chức thực hiện tốt chuyên đề “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN TRƯỜNG MẦM NON LUẬN THÀNH TỔ CHỨC THỰC HIỆN TỐT CHUYÊN ĐỀ “XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM” Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương Chức vụ: Hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường MN Luận Thành SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lí THANH HOÁ NĂM 2019 MỤC LỤC STT 1 NỘI DUNG TRANG Mở đầu 1 1.1 Lý do chọn đề tài. 1 1.2 Mục đích nghiên cứu. 2 1.3 Đối tượng nghiên cứu. 2 1.4 Phương pháp nghiên cứu. 2 Nội dung 2 2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 2 2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 4 2.3 Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 6 Giải pháp 1: Xây dựng môi trường giáo dục trong, ngoài lớp tạo điều kiện cho trẻ vui chơi, hoạt động giúp trẻ phát triển nhân cách và phát triển toàn diện cho trẻ trong trường mầm non. 6 2 Giải pháp 2: Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. 10 Giải pháp 3: Chỉ đạo giáo viên tăng cường phối hợp với phụ huynh và cộng đồng trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 12 Giải pháp 4: Đổi mới nội dung phương pháp, tăng cường giáo dục trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện. 14 Giải pháp 5: Chỉ đạo giáo viên thường xuyên tổ chức các trò chơi vận động trong việc xây dựng chuyên đề xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. 16 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. 17 Kết luận, kiến nghị 19 3.1 Kết luận 19 3.2 Kiến nghị 20 2.4 3 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: Có thể nói rằng, việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Bởi vì môi trường đa dạng, phong phú nó thỏa mãn được nhu cầu khám phá, vui chơi và hoạt động của trẻ. Do đó “Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên – xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non. Môi trường lớp học ở trường mầm non với các mảng tường, các góc chơi, đồ chơi được sắp xếp, trang trí nổi bật nhằm thu hút sự chú ý của trẻ cùng với không khí lớp học vui tươi, chan hòa, gần gũi giữa cô và trẻ. Đơn giản là thế nhưng việc thực hiện không hoàn toàn dễ dàng. Bởi môi trường giáo dục trong trường mầm non phải tạo cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá, phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, trẻ tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm một cách tích cực, qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình thành. Môi trường đó phải đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ vừa có tác dụng giáo dục, có tính thẩm mỹ và phải được xây dựng trong suốt quá trình thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ với mong muốn mỗi đứa trẻ có thể thành công và tiến bộ. Tạo cơ hội cho trẻ học bằng nhiều cách khác nhau trong các hoạt động, đồng thời từ đó giúp giáo viên ý thức được tầm quan trọng trong việc vận dụng phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào việc thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục mầm non một cách hiệu quả, đảm bảo chất lượng và sự phát triển toàn diện phù hợp với từng cá nhân trẻ. Từ đó trẻ tích cực hoạt động, trẻ được tự khám phá, trẻ được trải nghiệm bằng các giác quan, chú trọng giáo dục cá nhân kết hợp giáo dục trong nhóm, lớp giữa hoạt động chung và hoạt động góc, tăng cường giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ. Giáo viên linh hoạt, sáng tạo, không bị gò bó khi tổ chức các hoạt động cho trẻ nhất là hoạt động chung có mục đích học tập và hoạt động góc chơi, giáo viên có thể sử dụng tối đa nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm phong phú các hoạt động của trẻ, gây được sự chú ý của trẻ, trẻ ham học, nghiên cứu, tìm tòi, khám phá, giao tiếp ngôn ngữ tình cảm. Năm học 2017 – 2018 thực hiện công văn số 236/SGDĐT- GDMN ngày 15/02/2017 của BGD&ĐT về việc hướng dẫn xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 – 2020 và theo công văn hướng dẫn số 55/PGD&ĐT – GDMN ngày 20 tháng 02 năm 2017 của phòng giáo dục và đào tạo huyện Thường Xuân về việc hướng dẫn xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 - 2010, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để giáo viên phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường 1 giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của các bậc cha mẹ đối với sự phát triển của con mình trong từng giai đoạn, trong từng thời kì nó đòi hỏi chúng ta những nhà quản lý trường mầm non cần hiểu đúng, hiểu sâu sắc và vận dụng vào thực tiễn quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong công tác chỉ đạo và hỗ trợ chuyên môn cho giáo viên mầm non. Nhưng trên thực tế hiện nay việc “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” tại trường mầm non Luận Thành triển khai và thực hiện có hiệu quả. Nhưng trong quá trình triển khai vẫn còn không ít những khó khăn, tồn tại đó là: Một bộ phận giáo viên chưa hiểu rõ về xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm, một bộ phận phụ huynh chưa quan tâm tới việc học hành của con em mình, chính quyền địa phương chưa quan tâm tới việc đầu tư cơ sở vật chất của nhà trường, phần lớn là để tự nhà trường bươn chải. Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát triển của trẻ. Trước thực trạng của nhà trường, địa phương và trách nhiệm của mình, tôi băn khoăn, day dứt làm thể nào để tìm ra các biện pháp tối ưu để thực hiện tốt nhất chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Chính vì lẽ đó mà tôi chọn đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên trường mầm non Luận Thành tổ chức thực hiện tốt chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” nhằm giúp trẻ phát triển một cách toàn diện, đó là về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Để góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục và đào tạo nói chung và trường mầm non Luận Thành nơi tôi công tác nói riêng. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nhằm thực hiện việc chỉ đạo giáo viên tổ chức thực hiện tốt các hoạt động phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Tìm ra biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt vấn đề xây dựng môi trường học tập cho trẻ. Đề tài này mang tính chất thiết thực và cụ thể phù hợp với cuộc vận động “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, đồng thời phù hợp với yêu cầu chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm non. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh trường mầm non Luận Thành, huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa 1.4. Phương pháp nghiên cứu: Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết. Nhóm phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. Nhóm phương pháp thống kê, xử lý số liệu. 2. NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện, ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút, giúp trẻ chủ động tham gia 2 vào các hoạt động, có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực. Chính vì thế chúng ta muốn trẻ học tập tích cực giáo viên không chỉ dạy trẻ cái mà trẻ đã biết mà phải dạy trẻ cái trẻ cần, điều mà trẻ thích nghe. Nói một cách khác xây dựng kế hoạch phải hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm của quá trình giáo dục và môi trường giáo dục trong trường mầm non bao gồm môi trường ngoài lớp học và môi trường trong lớp học. Môi trường ngoài lớp học: Là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Trẻ được tự do để khám phá, sử dụng các giác quan, hòa mình vào thế giới tự nhiên, có nhiều cơ hội tham gia các hoạt động phát triển vận động thô. Chính vì thế mà chúng ta tập trung xây dựng môi trường giáo dục ngoài lớp học an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ. Nhưng hầu hết các nhà trường đều quan tâm, mong muốn đạt được đó là diện tích đất trong nhà trường, diện tích sân vườn và diện tích các khu vực bổ trợ cho hoạt động ngoài trời của trẻ. Có diện tích đất đủ rộng, nhà trường có thể bố trí các khu vực cho trẻ hoạt động vui chơi, sinh hoạt, học tập ngoài trời một cách khoa học và phù hợp hơn, tìm hiểu bố trí diện tích sân tập thể dục cho trẻ toàn trường và khu chơi vận động (thang leo, cầu khỉ, thang dây…); khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (nhà bóng, cầu trượt, đu quay, bập bênh…); khu vực chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi…; khu chơi với các nhân vật cổ tích, hay còn gọi là “vườn cổ tích”; khu trồng hoa, trồng cây cảnh, cây ăn quả, cây bóng mát trên sân trường… hệ thống đường đi lối lại trên sân; Đặc biệt, với yếu tố thời tiết khí hậu nắng nóng nhiều, các nhà trường cần xác định sân chơi của trẻ rất cần có cây xanh bóng mát, hệ thống mái tôn mái lá góp phần tạo bóng mát cho sân chơi của trẻ nhưng cũng không thể thay thế cho hệ thống cây bóng mát được, việc trồng các cây bóng mát vẫn phải được chú trọng. Môi trường ngoài lớp học cần đa dạng, phong phú, kích thích sự phát triển của trẻ qua các trang thiết bị ngoài trời; kích thích các vận động khác nhau của trẻ. Tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá, đặc biệt là nguồn nguyên liệu tự nhiên và phế liệu. Môi trường trong lớp: Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lôi cuốn trẻ các cô giáo cần tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh… Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên, chúng không cần phải di chuyển đi hoặc đóng lại. Vì vậy chúng ta cần suy nghĩ cẩn trọng về việc bố trí các góc này. Việc sắp xếp phải rất linh hoạt để có thể sắp xếp lại. Trường mầm non là môi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội cho trẻ: Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ giữa cô và trẻ, người lớn với trẻ phải thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng, 3 tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ, lời nói, việc làm của cô giáo và người lớn phải luôn mẫu mực để trẻ noi theo. Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học cùng chơi, đoàn kết, hợp tác, chia sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau. Giáo viên cần nhạy cảm để tận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ và có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Tuy nhiên để làm được điều này phải tốn rất nhiều thời gian để giúp trẻ phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo… của trẻ. Để góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục và đào tạo nói chung và nhà trường nơi tôi công tác nói riêng. Trong quá trình chỉ đạo giáo viên trường mầm non Luận Thành thực hiện tốt chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giúp trẻ phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Trường Mầm non Luận Thành, huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa; trường có 1 khu chính và 3 khu lẻ, 31 nhóm lớp và 533 học sinh. *Thuận lợi : Trường mầm non Luận Thành được thành lập năm 1983 và được phát triển cùng với sự phát triển của địa phương, đến nay đã 36 năm xây dựng và trưởng thành. Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và sự chỉ đạo trực tiếp của phòng giáo dục và đào tạo, trường mầm non Luận Thành đã từng bước phấn đấu xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia theo các tiêu chí do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Trường có một khuôn viên đẹp, thoáng mát, cơ sở vật chất tương đối đầy đủ đảm bảo cho giáo viên và học sinh thực hiện các hoạt động và xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. Có khu vui chơi vận động riêng cho trẻ, có 2/4 sân chơi có đủ 5 loại đồ chơi ngoài trời theo đúng quy định trường mầm non đạt chuẩn quốc gia. Được sự quan tâm của Ủy ban nhân dân, các ban ngành đoàn thể xã Luận Thành, sự giúp đỡ chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục và đào tạo. Tạo mọi điều kiện để nhà trường, giáo viên tổ chức thực hiện các hoạt động, Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Trẻ được tự khám phá, trẻ được trải nghiệm bằng các giác quan, chú trọng giáo dục cá nhân kết hợp giáo dục trong nhóm, lớp giữa hoạt động chung và hoạt động góc, tăng cường giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ. 100% giáo viên đứng lớp có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, có năng lực, khéo tay, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Một số giáo viên đã đạt giáo viên dạy gỏi cấp huyện 4 Về học sinh: trẻ nhanh nhẹn, khỏe mạnh, ngoan khi tham gia các hoạt động. *Khó khăn: Trường có địa bàn rộng, có nhiều khu lẻ, học sinh đông, thiếu quá nhiều phòng học, điều đó ảnh hưởng rất lớn tới việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động. Đời sống của nhân dân chủ yếu là nông nghiệp, không có nghề phụ, điều kiện kinh tế nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất và đồ dùng học liệu, đồ dùng tự tạo còn ít.Chưa tạo được các thí nghiệm như gieo hạt qua các giai đoạn để trẻ trải nghiệm. Sắp xếp, bố trí trong ngoài ở một số nhóm lớp chưa phù hợp, Khu nhà vệ sinh sắp xếp chưa khoa học, gọn gàng. Việc tạo môi trường xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm còn chưa được trú trọng đồng bộ. Chính vì thế mà ngay từ năm học tôi đã khảo sát, đánh giá giáo viên, đánh giá trên trẻ và đã thu được kết quả như sau: Bảng khảo sát giáo viên, trẻ mẫu giáo đầu năm học (Tháng 10/2017) * GIÁO VIÊN Mức độ sử dụng Tổng số giáo viên khảo sát TS Tỷ lệ % TS Tỷ lệ % 1. Tiêu chí 1: Môi trường giáo dục. 26 13 50 13 50 2. Tiêu chí 2 : Xây dựng kế hoạch giáo dục. 26 13 50 13 50 3. Tiêu chí 3: Tổ chức hoạt động giáo dục 26 19 73 7 27 4. Tiêu chí 4 : Đánh giá sự phát triển của trẻ. 26 26 100 0 0 5. Tiêu chí: 5: Sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 26 26 100 0 0 Nội dung khảo sát Thường xuyên Chưa thường xuyên * HỌC SINH: 1. Trẻ được trải nghiệm các hoạt động một cách thường xuyên: - Học qua thực tế. 470 296 63 174 37 - Học qua việc làm. 470 312 66.3 158 33.7 - Học qua khám phá tìm tòi 470 282 60 188 40 5 2. Trẻ được giao tiếp với mọi người trong mọi hoạt động - Chia sẽ với bạn. 470 271 58 199 42 - Giao tiếp và chia sẽ cùng cô 470 258 54.89 212 45.11 - Giao tiếp và chia sẽ với mọi người 470 245 52 225 48 3.Trẻ biết suy nghẫm vận dụng những điều đã học từ các hoạt động để giải quyết các tình huống. - Biết vận dụng những điều đã lĩnh hội để giao tiếp với mọi người... 470 225 48 245 52 - Biết tự mình giải quyết các tình huống. 470 230 48.93 240 51.07 4. Trẻ biết trao đổi những điều mà trẻ mong muốn với mọi người. - Biết trao đổi với bạn 470 271 58 199 42 - Biện trao đổi với cô 470 284 60.4 186 39.6 - Trao đổi với mọi người xung quang 470 245 52 225 48 Qua bảng khảo sát trên chứng tỏ cho ta thấy hầu hết các giáo viên trong nhà trường đã sử dụng đầy đủ các biện pháp đưa ra, có một số biện phát được sử dụng thường xuyên hơn, liên tục như sử dụng yếu tố thi đua, động viên khích lệ trẻ kịp thời, nhận xét đánh giá trẻ trong quá trình thực hiện các hoạt động như Trẻ biết suy nghẫm vận dụng những điều đã học từ các hoạt động để giải quyết các tình huống, trẻ biết trao đổi những điều mà trẻ mong muốn với mọi người được nhiều giáo viên lựa chọn hơn. Bên cạnh đó còn có một số biện pháp ít được giáo viên lựa chọn như Trẻ được trải nghiệm các hoạt động một cách thường xuyên, Trẻ được giao tiếp với mọi người trong mọi hoạt động, tận dụng tối đa điều kiện sẵn có ở sân trường để cho trẻ thực hiện các hoạt động nhiều lần vận động khác nhau, tạo cho trẻ sự thoải mái rèn luyện kỷ năng vận động .Việc lồng ghép tích hợp đan sen giữa các hoạt động với nhau chưa được thường. Đứng trước tình trạng trên bản thân là người chịu trách nhiệm chính của nhà trường tôi đã nghiên cứu, tìm tòi và tìm ra được một số biện pháp sau: 2.3. Các giải pháp tổ chức thực hiện: Giải pháp 1: Xây dựng môi trường giáo dục trong, ngoài lớp tạo điều kiện cho trẻ vui chơi, hoạt động giúp trẻ phát triển nhân cách và phát triển toàn diện cho trẻ trong trường mầm non. Bản thân hiểu được việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đòi hỏi người giáo viên cần dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ để giúp mọi trẻ thành công và tiến bộ, tạo nhiều cơ hội cho trẻ học bằng nhiều cách khác nhau 6 gồm cả hoạt động vui chơi. Phát triển của từng cá nhân trẻ được phản ánh rõ nét, kế hoạch giáo dục phải được xây dựng dựa trên những gì trẻ đã biết và có thể làm. Môi trường ở đây không chỉ dừng lại ở trong lớp học mà tận dụng tất cả không gian trong và ngoài lớp học nhằm tạo điều kiện cho trẻ được học, được trải nghiệm, được khám phá mọi lúc, mọi nơi. Mỗi trẻ có những hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng cần môi trường học tập thực sự tốt làm bước đệm bền vững để phát triển. Dựa trên những quan điểm, đặc điểm sinh lý của trẻ là người đứng đầu đơn vị tôi thường xuyên chỉ đạo giáo viên phải tự mình tìm ra những ý tưởng, phương pháp, biện pháp mới để xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ giúp trẻ được trải nghiệm, kích thích và phục vụ trẻ hoạt động một cách tích cực, chăm sóc trẻ tốt... qua đó nhân cách trẻ sẽ được phát triển tốt và thuận lợi. Chỉ đạo tập trung xây dựng môi trường bên ngoài lớp học: Tập trung chỉ đạo giáo viên tạo môi trường bên ngoài, đẹp, thoáng, mát mắt, gọn gàng…phù hợp với tâm sinh lý của trẻ góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Bố trí các bồn cây, chậu hoa hợp lý, trồng những loại cây phù hợp, không độc hại. Sáng tạo ra những đồ chơi tự làm, sắp xếp bố trí phù hợp, thuận tiện trong sử dụng. Ví dụ: Đường lên cầu thang tầng 2 và phần nền gạch phía ngoài sảnh được vẽ dọc cầu thang và vẽ các hình ảnh ngộ nghĩnh có chứa các chữ cái, chữ số và các bài tập của trò chơi vận động hợp lý, đẹp, lạ mắt. Sảnh tầng 1 vẽ trang trí các cây cột, trồng hoa giấy tạo góc thiên nhiên mát mắt. Hình 1: Ảnh tạo môi trường bên ngoài lớp học Ngoài ra tôi còn chỉ đạo giáo viên thiết kế các khu vui chơi vận động ngoài trời phù hợp với không gian của trường như tạo ra các trò chơi ném còn, thang leo lốp, đu dây, cầu dây…, các đồ chơi đảm bảo theo trường mầm non đạt chuẩn quốc gia đặt nơi phù hợp thuận tiện cho trẻ vận động. Cây xanh tự trồng ở các khoảng không tạo không khí trong lành thoáng mát. Quan tâm tới việc tạo 7 các thí nghiệm cho trẻ quan sát như thí nghiệm về sự nảy mầm của cây, thí nghiệm về cây cần đất, nước và ánh sáng, đong đo nước ... Môi trường giáo dục ở ngoài lớp thực sự an toàn, đảm bảo vệ sinh về nguồn nước, không khí, vệ sinh an toàn trong ăn uống. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi được bảo dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn đối với trẻ. Đặc biệt, với yếu tố thời tiết khí hậu nắng nóng nhiều nhà trường lợp hệ thống mái tôn và hàng rào xung quanh vừa góp phần tạo bóng mát cho sân chơi mà vẫn đem lại sự an toàn cho trẻ khi tham gia các hoạt động vui chơi hàng ngày. Ngoài chỉ đạo xây dựng môi trường bên ngoài thì việc chỉ đạo sắp xếp, bố trí, tạo các góc chơi bên trong lớp học cũng không thiếu phần quan trọng góp phần nâng cao mục tiêu giáo dục trẻ phát triển toàn diện cho trẻ về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm - kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Chỉ đạo giáo viên xây môi trường trong lớp. Để các lớp học thêm lôi cuốn trẻ, tôi cùng với phó HT nhà trường chỉ đạo giáo viên cần tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh. Môi trường cần có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc luôn chuẩn bị các học liệu là các nguyên vật liệu phế thải dễ tìm, dễ kiếm ở địa phương. Khi giáo viên lên kế hoạch BGH luôn là người kiểm tra giám sát xem các đồ dùng và học liệu mà giáo viên cung cấp cho các góc hoạt động một cách thật cẩn thận để hỗ trợ giáo viên lên kế hoạch cho việc học của trẻ và thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra các cơ hội học tập khác”, ngoài ra xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn. Ví dụ: Phân chia giữa các góc rõ rệt. Thiết kế các góc chơi phù hợp với diện tích và phù hợp với độ tuổi, trang trí hình ảnh đẹp mắt, vừa với tầm mắt của trẻ, hình ảnh to, rõ, đẹp đảm bảo tính thẩm mỹ. Bố trí góc chơi với tên gọi của góc phù hợp với đồ dùng đồ chơi được bố trí trong các góc. Hình 2: Ảnh góc phân vai 8 Chuẩn bị ở góc mở có sản phẩm của cô và của trẻ phong phú, đa dạng như góc thao tác vai cô chuẩn bị lá cây khô, tươi, gạo, ngô, khoai, vỏ cây keo khô, lõi ngô, vỏ ngô…góc nghệ thuật chuẩn vỏ lạc khô, giấy vụn, vải vụn… Các góc chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi trang trí với màu sắc hài hòa, tránh bị ô nhiễm màu sắc. Đối với các góc chơi: Đủ số lượng góc để trẻ chơi hàng ngày đảm bảo phù hợp với độ tuổi; Bố trí hợp lí với diện tích của lớp, sắp xếp các góc động, tĩnh không gần nhau; Đồ dùng, đồ chơi trong các góc phong phú về thể loại… Hiện nay nhà trường đã phát động các nhóm lớp và bổ sung được nhiều đồ dùng đồ chơi tự tạo, sắp xếp gọn gàng. Quan tâm đến đồ chơi mang tính sáng tạo có thể cho trẻ lắp ráp được. Hình 3: Ảnh cô cùng trẻ tham gia chơi hoạt động góc Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Qua thực hiện giải pháp “Xây dựng môi trường giáo dục trong, ngoài lớp tạo điều kiện cho trẻ vui chơi, hoạt động giúp trẻ phát triển nhân cách và phát triển toàn diện cho trẻ trong trường mầm non”. Giáo viên trường tôi có phần nắm chắc phương pháp và có nhiều ý tưởng mới góp phần tích cực hơn trong công tác xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho, giáo viên đã sử dụng các phương pháp một cách thường xuyên, liên tục hơn. Tích cực cho trẻ được tận dụng tối đa điều kiện sẵn có ở khuôn viên bên ngoài sân trường và ở trong lớp học để cho trẻ được trải nghiệm, giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi … tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động một cách thường xuyên. Trẻ thích được tham gia hoạt động trải nghiệm, giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi thành thạo, trẻ có khả năng thực hiện các hoạt động một cách tự tin và khéo léo; biết phối hợp vận động cùng bạn khác, hào hứng tham gia vào hoạt động phát triển về mọi mặt; khả năng sử dụng một số đồ dùng trong vui chơi, học tập, sinh hoạt. Phụ huynh hứng khởi nhiệt tình tích cực phối kết hợp cùng cô xây 9 dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm xanh - sạch - đẹp an toàn tạo cho trẻ mỗi buổi sáng đến trường học mỗi ngày là một ngày vui. Giải pháp 2: Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Xác định được nhiệm vụ của giáo viên mầm non không chỉ đơn thuần là chăm sóc nuôi dưỡng trẻ mà còn là nơi giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện đức trí, thể mỹ ngay từ tuổi mầm non. Để trẻ hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động, mỗi giáo viên mầm non cần thực hiện tốt nội dung “Đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng lấy trẻ làm trung tâm”. Việc giáo viên hướng dẫn trẻ chơi ở các hoạt động là hoạt động quan trọng nhất trong ngày của cô và trẻ, trẻ được chủ động hơn so với các hoạt động có hướng dẫn của giáo viên. Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học, bản thân dựa trên kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học của phòng Giáo dục đã cùng với phó hiệu đã tổ chức trao đổi, hướng dẫn giúp giáo viên hiểu rõ nội dung “Đổi mới phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”; giáo viên từng nhóm, lớp đã phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, gần gũi trẻ tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, sở thích cá nhân từng trẻ, nhất là trẻ hiếu động, những trẻ cá biệt trong lớp để lựa chọn xây dựng kế hoạch riêng cho bản thân và cho lớp học mà mình chủ nhiệm. Chỉ đạo giáo viên phối hợp với phụ huynh xây dựng kế hoạch, thiết kế môi trường trong lớp và môi trường ngoài trời theo hướng lấy trẻ là trung tâm ở tất cả các chủ đề trong năm học. Chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn tổ 2 lần/tuần. Hình 4: Giáo viên cùng phụ huynh đang tham gia thảo luận chuyên đề xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm và cùng làm đồ dùng đồ chơi Ví dụ: Chủ đề: Trường mầm non, Thế giới thực vật... giáo viên lên kế hoạch tạo môi trường bên trong và bên ngoài lớp như thế nào cho phù hợp với nội dung chủ đề và thuận tiện cho lớp của lớp mình. Ở bất kỳ chủ đề nào giáo viên đều phải thực hiện tốt việc sắp xếp, trang trí môi trường sư phạm trong ngoài lớp luôn sáng - xanh - sạch đẹp. 10 Mỗi giáo viên luôn quan tâm, chú trọng bố trí, sắp xếp các góc hoạt động hợp lý; thường xuyên thay đổi, bổ sung đồ dùng, đồ chơi từng góc theo từng chủ đề đa dạng, hấp dẫn, phù hợp với trẻ từng độ tuổi để khuyến khích trẻ có thể sử dụng theo nhiều cách sáng tạo khác nhau. Nhà trường tiếp tục đầu tư bổ sung đồ dùng, đồ chơi khu sân chơi phát triển vận động phong phú, hấp dẫn để trẻ có thể chủ động tích cực vui chơi, tìm tòi khám phá, trải nghiệm, hợp tác và chia sẻ ý tưởng cùng bạn bè. Hình 5: Trẻ chơi vận động dưới sự giám sát của cô Tôi luôn chỉ đạo giáo viên tăng cường trò chuyện với trẻ, lắng nghe và tôn trọng trẻ; gợi ý, khuyến khích, động viên trẻ. Khi trẻ chơi, giáo viên chơi cùng trẻ; gợi mở, tạo tình huống mở để trẻ giải quyết tình huống; tổ chức cho trẻ “ Học bằng chơi, chơi mà học” giúp trẻ hoàn thiện dần các kỹ năng cá nhân. Tạo cơ hội cho trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, giao tiếp – tương tác tích cực theo phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi” ở mọi lúc mọi nơi phù hợp với độ tuổi; Chú trọng vận dụng kiến thức, kỹ năng, áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào việc tổ chức hoạt động giáo dục theo quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm”. Hình 6: Giờ thể dục của lớp 4tuổi B và giờ LQVT lới 3 tuổi A 11 Giáo viên cần đổi mới phương pháp dạy học, dựa trên cơ sở vốn hiểu biết và kinh nghiệm của trẻ, nội dung giáo dục sát với cuộc sống hàng ngày của trẻ, hệ thống câu hỏi cô đưa ra gợi mở, phải giúp trẻ suy nghĩ, giải quyết vấn đề, thu hút trẻ vào các hoạt động, nhằm giúp trẻ phát triển tư duy. Khi chọn nội dung giáo viên phải căn cứ vào chương trình giáo dục mầm non để xây dựng kế hoạch giáo dục cho các chủ đề phù hợp, đạt được mục tiêu của độ tuổi đề ra, tránh lựa chọn các nội dung không phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi. Qua thực hiện biện pháp trên bản thân thấy rằng tất cả các giáo viên trong nhà trường đều hiểu và biết được việc xây dựng kế hoạch cho một chủ đề, chủ điểm là vô vùng quan trọng nếu lên kế hoạch không sát hoặc lơ là thì sẽ không mang lại hiệu quả cao. Giáo viên đã bám sát kế hoạch một cách thường xuyên, liên tục hơn. Tích cực cho trẻ được tận dụng tối đa điều kiện sẵn có ở khuôn viên bên ngoài sân trường và ở trong lớp học để cho trẻ được trải nghiệm, giao tiếp suy ngẫm, trao đổi … tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động một cách thường xuyên. Dựa vào kế hoạch mà giáo viên giúp trẻ thích được tham gia hoạt động trải nghiệm, giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi thành thạo, trẻ có khả năng thực hiện các hoạt động một cách tự tin và khéo léo; biết phối hợp vận động cùng bạn khác, hào hứng tham gia vào hoạt động phát triển về mọi mặt; khả năng sử dụng một số đồ dùng trong vui chơi, học tập, sinh hoạt. Giải pháp 3. Chỉ đạo giáo viên tăng cường phối hợp với phụ huynh và cộng đồng trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Thực hiện tốt phong trào bản thân là hiệu trưởng nhà trường đã không ngừng phấn đấu, tìm tòi ra những giải pháp, phương pháp vận động, huy động sự tham gia của cộng đồng, tham mưu với cấp uỷ, chính quyền địa phương về chủ trương xây dựng, huy động sự ủng hộ của các tổ chức, đoàn thể, cộng đồng dân cư sự ủng hộ giúp đỡ của cá nhân để cải tạo xây dựng môi trường sư phạm, xanh, sạch đẹp, an toàn. Hình 7: Đoàn TN giúp trường tạo môi trường 12 Để thực hiện tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh, với cộng đồng ngay từ đầu năm học tôi đã chỉ đạo giáo viên tuyên truyền với phụ huỵnh về nội dung, chương trình học của trẻ, thống nhất một số biện pháp chăm sóc và dạy trẻ, hướng dẫn phụ huynh cách rèn thêm con ở nhà. Ví dụ: Chỉ đạo thống nhất giáo viên đưa ra các hình thức tuyên truyền phù hợp để tuyên truyền. Ngoài ra còn tuyên truyền với các bậc phụ huynh và cộng đồng qua các ngày lễ hội trong năm của trường. Hay ví dụ: Để huy động được sự tham gia của các công đồng trong xã hội bản thân đã chỉ đạo bằng nhiều cách như chỉ đạo tất cả các giáo viên chủ nhiệm làm bảng tuyên truyền với phụ huynh về thực hiện phong trào, ngay từ cổng đã có biển mỗi ngày đến trường là một ngày vui và tiến đến trước cổng văn phòng có treo bảng tuyên truyền “Hãy cùng nhau xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực” Nhờ vào các bảng tuyên truyền và bằng sự chỉ đạo của mình, giáo viên đã phát huy cao nhất tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ và tổ chức mọi hoạt động trong trường, lớp và tham gia hoạt động xã hội một cách phù hợp và hiệu quả - đáp ứng được mục tiêu của phong trào thi đua do Bộ giáo dục đào tạo đề ra và các nội dung tuyên truyền mà nhà trường đã huy động được các cộng đồng tham gia xây dựng phong trào một cách có hiệu quả đồng thời tạo được sự thống nhất giữa gia đình và nhà trường về việc chăm sóc, giáo dục trẻ, tạo được sự thống nhất về nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ. Phối hợp với phụ huynh không chỉ giúp phụ huynh và giáo viên có thêm kiến thức chăm sóc, giáo dục trẻ một cách có khoa học mà còn giúp cho cha mẹ hiểu thêm được công việc của cô giáo ở trên lớp cũng như thấu hiểu được hoàn cảnh và điều kiện sống của trẻ ở gia đình để có biện pháp giáo dục phù hợp, tạo nên mối quan hệ thân thiết, cởi mở, thân thiện giữa phụ huynh và giáo viên. Ví dụ: Để thực hiện tốt chủ đề gia đình giáo viên thông báo với các bậc phụ huynh các nội dung cần phối kết hợp như sau: Sưu tầm giúp các lớp tranh ảnh, sách báo cũ, lọ nước rửa bát, chai gội đầu đã dùng hết, rỗ rá đã bị hỏng không dùng nữa... Hình 8: ĐDĐC được làm từ phế thải, do PHHS quyên góp, ủng hộ và cùng làm 13 Qua thực hiện và chỉ đạo giáo viên một cách khoa học bản thân đã thấy rằng gia đình và nhà trường có một mối quan hệ gần gũi, cởi mở và 2 bên đã nhận được những đóng góp chân thực, đúc rút những kinh nghiệm rất thiết thực và quý báu trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Việc nhà trường phối hợp với phụ huynh, đoàn thể trao đổi những thông tin phụ huynh cần biết để phối hợp với giáo viên cùng thực hiện và đã thu được nhiều kết quả như xây dựng các góc sinh hoạt, các khu vực ngoài trời, sắp xếp, thiết kế phù hợp đảm bảo an toàn, sạch đẹp để giúp cho trẻ hoạt động; tận dụng môi trường tự nhiên để xây dựng góc phân vai dưới bóng cây xanh phù hợp theo từng chủ đề; đề xuất phụ huynh trang bị đầy đủ tài liệu và dụng cụ học tập cho trẻ, thường xuyên trao đổi với giáo viên phụ trách lớp nắm thông tin về trẻ; nhà trường phối hợp các đoàn thể tổ chức tốt các phong trào thi đua nâng cao chất lượng giáo dục như: dự giờ tiết tốt, phong trào làm đồ dùng dạy học tự làm; thường xuyên kiểm tra việc lập kế hoạch giáo dục của từng nhóm lớp, kế hoạch từng chủ đề... Ngoài ra, việc sắp xếp, bố trí các góc phải đảm bảo qui định, hình ảnh màu sắc trang trí phù hợp hài hòa theo độ tuổi trẻ, đảm bảo tính thẩm mỹ và sáng tạo, xây dựng kế hoạch trang trí theo từng chủ đề. Cách đặt tên các góc sinh hoạt gần gũi với trẻ vừa ngộ nghĩnh vừa dễ thương. Tận dụng nguyên vật liệu dễ tìm phù hợp với địa phương để làm đồ chơi cho trẻ (ví dụ: chiếc mo cau có thể làm xe, làm con ngựa, làm quạt cho trẻ chơi)... tạo môi trường giáo dục thân thiện, an toàn giúp trẻ được chăm sóc và phát triển tốt nhất và cũng từ đó trẻ tiếp thu kiến thức do cô truyền đạt rất tốt, giờ học hăng hái tham gia phát biểu ý kiến, phụ huynh thì quan tâm đến con mình nhiều hơn. Giải pháp 4: Đổi mới nội dung phương pháp, tăng cường giáo dục trẻ mẫu giáo phát triển toàn diện. Công tác bồi dưỡng đội ngũ luôn được nhà trường quan tâm. Nhà trường xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên đề cho giáo viên theo mỗi giai đoạn: Xây dựng kế hoạch giáo dục; thiết kế môi trường; khai thác sử dụng thiết bị, đồ dùng, đồ chơi; cách thức tổ chức, nội dung, phương pháp về các hoạt động giáo dục … Xây dựng các tiêu chí đánh giá từng nội dung của chuyên đề: Tạo môi trường, tổ chức hoạt động, đồ dùng đồ chơi. Việc lập kế hoạch giáo dục phát triển giáo dục đảm bảo lồng ghép, tích hợp trong các hoạt động khác, trong mọi lúc mọi nơi, đảm bảo tính đồng tâm phát triển, vừa sức, phù hợp với từng độ tuổi. Chơi ở các hoạt động là hoạt động quan trọng nhất trong ngày của trẻ và trẻ được chủ động hơn so với các hoạt động có hướng dẫn của giáo viên, khi trẻ chọn đồ vật mà trẻ thích chơi và chơi giỏi, trẻ sẽ phát triển kỹ năng ở tất cả các lĩnh vực: nhận thưc, xã hội, tình cảm và thể chất. Để phát triển tốt về nâng cao phương pháp, tăng cường giáo dục trẻ, bản thân luôn suy nghĩ tìm tòi tìm ra phương pháp chỉ đạo giáo viên không chỉ quan tâm tới các tiết hoạt động trên lớp, hoạt động ngoài trời mà còn chú ý rèn cho trẻ thói quen lao động tự phục vụ như: tự rửa tay, rửa mặt, vệ sinh góc chơi, tự cởi quần áo, đeo ba lô, cất ba lô, giúp cô trực nhật làm những việc vừa sức. 14 Ví dụ: Thường xuyên tổ chức hoạt động góc phù hợp với từng lứa tuổi tạo ra cơ hội giúp trẻ hoạt động tích cực với nhu cầu, hứng thú của trẻ và sự phát triển của từng cá nhân và giáo viên phải có phương pháp mới, sáng tạo trong sự chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cô gợi ý giúp trẻ có chủ động, tích cực hoạt động trong khi chơi, trẻ tái tạo lại cuộc sống hàng ngày sung quanh trẻ, biết giao tiếp với mọi người xung quanh. Hình 9: Trẻ đang chơi bán hàng trong Hội chợ Xuân ở trường Việc nâng cao các biện pháp, phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ không những ở trên lớp mà phải thực hiện tiến hành lồng ghép trong mọi hoạt động khác trong trường như: Dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ, tập giao tiếp với mọi người xung quanh, trẻ được trải nghiệm , suy ngẫm, trao đổi... giữa giờ học, sau giờ ra chơi, đón trẻ, trả trẻ, hoạt động tự do... để giúp trẻ thay đổi tư thế, trạngthái chuẩn bị cho các hoạt động tiếp theo một cách tích cực nhất. Việc tổ chức giao lưu đánh giá giữa cô và trò thường xuyên tạo ra môi trường thân thiện trong nhà trường. Các nội dung đánh giá cùng độ tuổi hoặc giữa các độ tuổi luôn đảm bảo tính vừ sức, đồng tâm phát triển. Trong khi đánh giá huy động được tối đa các giác quan, thời gian luyện tập đủ để trẻ được trải nghiệm, suy ngẫm trẻ lời và thực hiện. Ngoài ra các lớp học được trang bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi, trang trí theo chủ đề, chủ điểm về nội dung giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ. Mỗi lớp đều có đủ các góc sắp xếp nhiều đồ chơi sáng tạo, tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động mọi lúc, mọi nơi theo hướng mở. Các đồ chơi sáng tạo do giáo viên và học sinh tự làm đều là những đồ chơi đạt giải các cấp được nhân rộng và làm thêm mới từ các nguyên vật liệu sẵn có được phụ huynh ủng hộ như: Các lon nước rửa bát, 15 bẹ ngô, dây chuối, vỏ keo khô, lỏi ngô, dây chun, ống nước, bìa cát tông, que bóng bay…. Ngoài ra giáo viên còn thường xuyên thay đổi các phương pháp tổ chức tốt các trò chơi với các trò chơi dân gian trước kia chủ yếu tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi phản ánh sinh hoạt, nay được lồng ghép vào một số nội dung chơi giúp trẻ rèn luyện các kỹ năng vận động tinh, khéo léo như: ô ăn quan, chơi đá cầu, cắm hoa, bó rau, đan quạt ... Đan, tết, cắt dán, xây lâu dài, chơi sỏi, pha và thổi màu, thả chìm nổi, câu cá, làm tranh từ lá, đong đo nước…. Qua các sự chỉ đạo sát sao, kiểm tra giám sát giáo viên Đổi mới phương pháp, tăng cường giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện cho trẻ thông qua các hoạt động vận động cơ bản, các trò chơi vận động, các hội thi, các hình thức tổ chức khuyến khích giáo viên, học sinh tham gia làm đồ dùng, đồ chơi đã đem lại hiệu quả cao, giúp trẻ tham gia các hoạt động có chủ đích, hoạt động ngoài trời và nhiều các hoạt động khác một cách tích cực, hứng thú, sảng khoái và thành thạo. Giải pháp 5: Chỉ đạo giáo viên thường xuyên tổ chức các trò chơi vận động trong việc xây dựng chuyên đề xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. Giáo dục mầm non đây là cấp học lần đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân. Nhiệm vụ của Giáo dục mầm non là nuôi dưỡng và chăm sóc giáo dục trẻ từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi. Mục tiêu Giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Phương pháp Giáo dục mầm non chủ yếu là thông qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi để giúp trẻ phát triển toàn diện. “Sức khỏe là cái vốn quý giá nhất của mỗi con người và của toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Chỉ khi có sức khỏe tốt người ta mới có đủ khả năng để tham gia học tập và lao động sản xuất. Hoạt động phát triển thể chất đối với trẻ mầm non nhằm mục đích củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể trẻ, rèn luyện tư thế vận động cơ bản, phát triển các tố chất trong vận động, góp phần phát triển toàn diện. Việc tổ chức cho trẻ hoạt động thể chất chỉ dựa vào các chương trình có sẵn, các bài tập, trò chơi cũ chưa thực sự lôi cuốn, thu hút được trẻ tham gia hoạt động chính vì vậy để trẻ hoạt động một cách tích cực, chủ động và đạt hiệu quả cao thì người giáo viên luôn luôn phải tìm tòi, đổi mới sáng tạo ra các hình thức, các bài tập, trò chơi mới thực sự lôi cuốn hấp dẫn với trẻ, đồ chơi mầm non sáng tạo có tác dụng lớn lao đến việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện. Song song với việc lập kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, nhà trường xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, tự mình thực hiện các trò chơi vận động. 16 Ví dụ: Khi chỉ đạo giáo viên thực hiện dạy các kỹ năng vận động cho trẻ như leo, trèo, đu... mà không cần đến sự giúp đỡ của cô. tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động: Trải nghiệm: trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tòi. Giao tiếp: Chia sẻ với bạn và học từ mọi người. Suy ngẫm: suy nghĩ và vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc giải quyết các tình huống. Trao đổi: diễn đạt chia sẻ suy nghĩ và mong muốn giáo viên chỉ là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được chiếm lĩnh kiến thức. Trẻ có rất nhiều cách để học và học có hiệu quả khi tham gia vào các hoạt động như lớp mẫu giáo 5 tuổi A, 4 tuổi B, 3 tuổi A…. Trẻ càng tham gia nhiều hoạt động thì học được càng nhiều. Do đó hoạt động cho trẻ có ý nghĩa thì trẻ học sẽ hiệu quả hơn. Hình 10: Trẻ khám phá khoa học Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên - xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non. Chính vì thế mà tôi thường xuyên chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt việc thực hiện lấy trẻ làm trung tâm sẽ mang lại hiệu quả cao nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Môi trường vật chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Tạo môi trường phát triển giáo dục vận động tốt tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động phát triển vận động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ thẩm mĩ, đạo đức, xã hội. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. Sau 1 năm quản lý và chỉ đạo tập thể cán bộ, giáo viên thực hiện “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên trường mầm non Luận Thành tổ chức thực hiện tốt chuyên đề Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” Phần đa các giáo viên đã hiểu được nội dung chuyên đề xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm, mỗi giáo viên có thể tự mình xây dựng kế hoạch chăm sóc giáo dục phù hợp với đặc điểm của lớp, phù hợp với tâm sinh lý trẻ của lớp mình phụ trách làm cho trẻ lớp mình học có hiệu quả hơn, hấp dẫn hơn, 17 đa dạng hơn và tiến bộ hơn và việc lập kế hoạch phải luôn luôn được thực hiện, đánh giá, điều chỉnh...Quan điểm chỉ đạo xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non Luận Thành là điểm chỉ đạo xuyên suốt, thống nhất mọi hoạt động giáo dục trẻ để đảm bảo việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non có hiệu quả, cần phải xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục cho đến các hoạt động cụ thể... mọi hoạt động đều hướng tới từng trẻ cũng như từng nhóm tre tạo cơ hội cho trẻ được học tập trong điều kiện cụ thể nhằm hỗ trợ trẻ phát triển ở tất cả các lĩnh vực. Bảng khảo sát giáo viên, học sinh ( Tháng 3/2018 ) * GIÁO VIÊN Nội dung khảo sát Tổng số giáo viên khảo sát Mức độ sử dụng Chưa Thường thường xuyên xuyên Tỷ lệ Tỷ lệ TS TS % % 26 100 26 100 26 100 26 100 0 0 1. Tiêu chí 1: Môi trường giáo dục. 26 2. Tiêu chí 2 : Xây dựng kế hoạch giáo dục. 26 3. Tiêu chí 3: Tổ chức hoạt động giáo dục 26 4. Tiêu chí 4 : Đánh giá sự phát triển của trẻ. 26 5. Tiêu chí: 5 : Sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng trong giáo dục lấy trẻ 26 26 100 0 0 làm trung tâm * HỌC SINH: 1. Trẻ được trải nghiệm các hoạt động một cách thường xuyên: - Học qua thực tế. 470 427 90.85 43 9.15 - Học qua việc làm. 470 418 89.3 52 10.7 - Học qua khám phá tìm tòi 470 421 89.5 49 10.5 2. Trẻ được giao tiếp với mọi người trong mọi hoạt động - Chia sẽ với bạn. 470 431 91.7 39 8.3 - Giao tiếp và chia sẽ cùng cô 470 411 87.4 59 12.6 - Giao tiếp và chia sẽ với mọi người 470 411 87.4 59 12.6 3. Trẻ biết suy nghẫm vận dụng những điều đã học từ các hoạt động để giải quyết các tình huống. - Biết vận dụng những điều đã lĩnh hội để 470 412 87.3 58 12.3 giao tiếp với mọi người... - Biết tự mình giải quyết các tình huống. 470 352 74.8 118 25.2 4. Trẻ biết trao đổi những điều mà trẻ mong muốn với mọi người. - Biết trao đổi với bạn 470 435 92.5 35 7.5 18