Tài liệu Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng tại chi nhánh nhno&ptnt chi nhánh thường tín

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Môc lôc Lêi nãi ®Çu ............................................................................................... 3 CH¦¥NG 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng .................................................................................................. 4 1. 1Ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ........................ 4 1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng©n hµng ............................. 4 1.1.2. Ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét NHTM ......................................... 7 1.1.2.1. Huy ®éng vèn ......................................................................... 7 1.1.2.2. Sö dông vèn ............................................................................ 8 1.1.2.3,Ho¹t ®éng thanh to¸n vµ cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c ........ 9 1.2.Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng .................................................... 9 1.2.1. Kh¸i niÖm ....................................................................................... 9 1.2.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ................................................. 10 1.2.2.1. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi NHTM ............. 10 1.2.2.2 Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ ........ 11 1.3. hiÖu qu¶ cña tÝn dông ng©n hµng ..................................................... 13 1.3.1 .Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng .................................. 13 1.3.2. Nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng 15 1.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ tÝn dông Ng©n hµng .... 19 1.3.3.1. Nhãm nh©n tè thuéc phÝa Ng©n hµng .............................. 19 1.3.3.2.C¸c nh©n tè thuéc phÝa kh¸ch hµng ................................... 21 1.3.3.3. Nhãm nh©n tè thuéc phÝa m«i tr-êng ............................... 21 CH¦¥NG 2: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ tÝn dông t¹i ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«nhuyÖn Th-êng tÝn tØnh hµ t©y .................................................................... 23 2.1 .giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn th-êng tÝn tØnh hµ t©y. .......................................................... 23 2.1.1.§Æc ®IÓm kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn ho¹t ®éng cña ng©n hµng ......................................................................................................... 23 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn Th-êng TÝn ................................................................ 24 2.1.2.1 Phßng nghiÖp vô kinh doanh . ............................................. 24 2.1.2.2. Phßng kÕ to¸n-Ng©n quü .................................................... 24 2.1.2.3. phßng tæ chøc hµnh chÝnh. ................................................. 25 2.1.2.4. C¸c ng©n hµng cÊp 3 ........................................................... 25 2.1.3 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng n«ng nghiÖp ph¸t triÓn n«ng th«n Th-êng TÝn trong thêi gian qua. .................... 25 2.2 Thùc tr¹ng hiÖu qña tÝn dông t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn th-êng tÝn ............................................................ 27 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2.2.1 Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng ............................................ 27 2.2.1.1. ChØ tiªu tæng d- nî . .......................................................... 27 2.2.1.2.ChØ tiªu nî qu¸ h¹n . ............................................................ 28 2.2.1.3.. ChØ tiªu doanh sè cho vay. ................................................ 30 2.2.1.4.ChØ tiªu thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông ............................ 30 2.2..2.hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng NN o &PTNT huyÖn th-êng tÝn – tØnh hµ t©y ................................................................................ 31 2.3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tÝn dông t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp huyÖn Th-êng TÝn ................................................................................................. 34 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc. ............................................................ 34 2.3.2.Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n . ............................................... 35 Ch-¬ng 3: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖpvµ ph¸t triÓn n«ng th«n ........ 39 huyÖn th-êng tÝn tØnh hµ t©y. ................................................... 39 3.1. §Þnh h-íng ph¸t triÓn cña ng©n hµng n«ng nghiÖpvµ ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn Th-êng TÝn tØnh Hµ T©y. ............................................ 39 3.1.1 §Þnh h-íng ph¸t triÓn cña Ng©n Hµng ..................................... 39 3.1.2 §Þnh h-íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng tÝn dông ............................... 39 3.2.Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông . ............................................ 40 3.2.1. X©y dùng chiÕn l-îc kinh doanh tÝn dông................................ 40 3.2.2.§Èy m¹nh c«ng t¸c huy ®éng vèn . ........................................... 42 3.2.3.n©ng cao chÊt l-îng thÈm ®Þnh kh¸ch hµng............................. 42 3.2.4. N©ng cao tû träng cho vay chung dµi h¹n, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tÝn dông, më réng ®èi t-îng ®Çu t-. .................................. 44 3.2.5.N©ng cao ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t cña Ng©n hµng. ..... 45 3.2.6. Tæ chøc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi do tÝn dông. .................................................................................................. 45 3.2.7. Gi¶i ph¸p mµng l-íi , con ng-êi vµ c¬ së vËt chÊt. ............... 47 3.3 mét sè kiÕn nghÞ .................................................................................. 48 3.3.1.kiÕn nghÞ víi nhµ n-íc vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp . .................... 48 3.3.2.kiÕn nghÞ ®èi víi ng©n hµng nhµ n-íc ...................................... 49 kÕt LuËn ..................................................................................................... 51 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu NghiÖp vô tÝn dông lµ ho¹t ®éng sinh lêi lín nhÊt song rñi ro cao nhÊt cho NHTM,rñi ro cã thÓ g©y tæn thÊt ,lµm gi¶m thu nhËp cña ng©n hµng,cã khi cßn ®Èy NH ®Õn nguy c¬ ph¸ s¶n,do ®ã tÝn dông lµ nghiÖp vô hµng ®Çu cã ý nghÜa quan träng quyÕt ®Þnh cña mçi ng©n hµng, ChÝnh v× vËy mµ vÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c NHTM lµ lµm sao sö dông ®ång vèn cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt, ø¬c l-îng kh¶ n¨ng rñi ro vµ sinh lêimét c¸ch hiÖu qña nhÊt khi quyÕt ®Þnh tµI trî ®Ó tõ ®ã kh«ng ngõng n©ng cao ®-îc uy tÝn, ®¶m b¶o ®-îc sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chÝnh b¶n th©n ng©n hµng. Trong thêi gian häc tËp t¹i tr-êng §¹i Häc Kinh TÕ Quèc D©n vµ thùc tÕ thùc tËp t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Chi nh¸nh Th-êng TÝn em thÊy vÊn ®Ò tÝn dông lµ mét vÊn ®Ò lín vµ réng ®-îc rÊt nhiÒu ng-êi quan t©m, vµ b¶n th©n em còng cã sù t©m ®¾c víi vÊn ®Ò nµy. §-îc sù ph©n c«ng chØ ®¹o h-íng dÉn cña khoa Ng©n Hµng Tr-êng §¹i Häc Kinh TÕ Quèc D©n vµ gi¸o S- TS §¯m V¨n HuÖ, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò t¯i: “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Chi nh¸nh Th-êng TÝn” B°n chuyªn ®Ò n¯y ®­îc chia l¯m 3 ch­¬ng. Ch-¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng. Ch-¬ng II: Ho¹t ®éng tÝn dông cña NHNo & PTNT Chi nh¸nh Th-êng TÝn thùc tr¹ng vµ kÕt qu¶ ®¹t ®-îc Ch-¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt,v× ®©y lµ mét vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p, nªn ®ßi hái sau nµy cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu s©u h¬n c¶ vÒ lý luËn lÉn thùc tiÔn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS TS §µm V¨n HuÖ vµ toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn cña NHNo & PTNT Chi nh¸nh Th-êng TÝn ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò nµy. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng 1. 1Ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng©n hµng Cã nhiÒu thuyÕt nãi vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng trong lÞch sö nh-ng theo c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ hiÖn ®¹i th× nghÒ ng©n hµng ra ®êi vµo kho¶ng thÕ kû XV. Sù ra ®êi cña nã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan do yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ do sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Trong thêi kú ®ã, chÕ ®é phong kiÕn ®· t¹o ra nh÷ng nÒn kinh tÕ khÐp kÝn trong tõng l·nh ®Þa.ViÖc bu«n b¸n trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c vïng, c¸c l·nh ®Þa víi nhau b»ng c¸c lo¹i tiÒn kh¸c nhau ®· lµm xuÊt hiÖn nghÒ kinh doanh tiÒn tÖ s¬ khai ®ã lµ ®æi tiÒn. Mét bé phËn th-¬ng nh©n nhËy bÐn ®· ph¸t hiÖn ra mét ho¹t ®éng kinh doanh míi “bu«n b¸n tiÒn” víi kh° n¨ ng kiÕm lêi cao. H×nh thøc ban ®Çu cña ng©n h¯ng l¯: “ ng©n h¯ng cña ng­ßi thî v¯ng” hay ng©n h¯ng tiÒn göi víi môc ®Ých cÊt gi÷, b°o qu°n hé t¯i s°n vµ tiÒn cho nh÷ng ng-êi giÇu cã còng nh- c¸c th-¬ng gia. Nh-ng ph¶i ®Õn khi mét sè th-¬ng nh©n chuyÓn h¼n tõ kinh doanh hµng ho¸ sang kinh doanh tiÒn tÖ th× ng©n hµng míi thùc sù h×nh thµnh. Bu«n b¸n c¸c ph¸t triÓn ho¹t ®éng ng©n hµng còng më réng theo. C¸c ng©n hµng kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc cÊt gi÷ vµ qu¶n lý tµi s¶n hé cho kh¸ch hµng mµ cßn thùc hiÖn viÖc thanh to¸n tiÒn hé gi÷a c¸c nhµ kinh doanh, ®iÒu nµy gióp cho c¸c nhµ kinh doanh h¹n chÕ ®-îc chi phÝ kinh doanh vÒ thêi gian, chuyªn chë cïng nh÷ng rñi ro rÊt phæ biÕn nh- trém c-íp, lõa ®¶o...vµ nh- vËy viÖc kinh doanh sÏ trë lªn dÔ dµng h¬n thuËn tiÖn v µ an 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 toµn h¬n. VÒ phÝa c¸c ng©n hµng do sù chuyªn m«n ho¸ trong ho¹t ®éng nªn ®· gi¶m ®-îc chi phÝ vµ cã hiÖu qña h¬n trong ho¹t ®éng. Bªn c¹nh ®ã, trong qu¸ tr×nh nhËn göi vµ thanh to¸n, c¸c ng©n hµng nhËn thÊy lu«n cã mét l-îng tiÒn göi æn ®Þnh trong kÐ t s¾t cña m×nh trong thêi gian dµi. §ã lµ tiÒn cña nh÷ng ng-êi tiÕt kiÖm, nh÷ng nhµ kinh doanh thu ®-îc tiÒn b¸n hµng nh-ng l¹i ch-a ph¶i tr¶ tiÒn mua hµng....trong khi ®ã l¹i cã nhiÒu nhµ kinh doanh kh¸c ®ang cã c¬ héi kinh doanh song l¹i thiÕu tiÒn ®Ó thùc hiÖn. N¾m ®-îc nhu cÇu ®ã, c¸c ng©n hµng thùc hiÖn viÖc cho vay. HiÖu qu¶ ®em l¹i rÊt lín vµ c¸c ng©n hµng ®· khuyÕn khÝch viÖc göi tiÒn cña c¸c kh¸ch hµng b»ng viÖc tr¶ l·i cho hä thay v× thu phÝ b¶o qu¶n nh- tr-íc. Qua ®ã c¸c ng©n hµng ®· biÕn c¸c kho¶n vay, tiÕt kiÖm thµnh c¸c kho¶n ®Çu t- trùc tiÕp n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn tõ n¬i cã tû suÊt lîi nhuËn thÊp sang n¬i cã tû suÊt lîi nhuËn cao. Nh- vËy, cã thÓ thÊy r»ng c¸c ng©n hµng chØ h×nh thµnh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cña sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, c¸c nghiÖp vô mµ mét ng©n hµng thùc hiÖn còng ®-îc ph¸t triÓn dÇn tõng b-íc theo ®µ ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã ®Õn nay, cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nghÒ ng©n hµng nh- sau: - Giai ®o¹n tõ TK XV ®Õn TK XVIII: c¸c ng©n hµng ®Çu tiªn ra ®êi, ho¹t ®éng riªng lÎ vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô gièng nhau. - Giai ®o¹n tõ TK XVIII ®Õn TK XIX: c¸c ng©n hµng ph¸t triÓn thµnh hÖ thèng bao gåm: + C¸c ng©n hµng ph¸t hµnh: lµ nh÷ng ng©n hµng chuyªn m«n ph¸t hµnh giÊy b¹c ng©n hµng ®Ó cho vay. + C¸c ng©n hµng chuyªn doanh: chuyªn m«n ho¸ vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ nh- ng©n hµng c«ng nghiÖp, ng©n hµng th-¬ng nghiÖp , ng©n hµng ®Þa èc, ng©n hµng cho vay cÇm cè, ng©n hµng tiÕt kiÖm... 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Giai ®o¹n tõ TK XIX ®Õn nay: HÖ thèng ng©n hµng ®-îc tån t¹i d-íi d¹ng hÖ thèng hai cÊp + Ng©n hµng Trung -¬ng: ®-îc h×nh thµnh b»ng sù hîp nhÊt ho¸ vµ quèc h÷u ho¸ c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh. + C¸c tæ chøc tÝn dông Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y ta cã thÓ rót ra kh¸i niÖm NHTM NHTM lµ mét tæ chøc kinh tÕ chuyªn kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th-êng xuyªn nhÊt cu¶ nã lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, ®Çu t-, chiÕt khÊu vµ thùc hiÖn mét sè dÞch vô kh¸c. Ngµy nay, c¸c ng©n hµng lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi tån t¹i mét c¸ch tÊt yÕu trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng cña mét quèc gia thÓ hiÖn tr×nh ®é ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ ph¸t triÓn cña n-íc ®ã. Nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña tÇng líp d©n c-, c¸c doanh nghiÖp vµ chÝnh phñ. N-íc ta tr-íc n¨m 1998 chóng ta x©y dùng hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp theo m« h×nh cña Liªn X« cò. M« h×nh nµy trªn thùc tÕ chØ cã mét ng©n hµng vµ thÝch hîp víi thêi kú chiÕn tranh v× dÔ qu¶n lý, dÔ thùc hiÖn ®-îc ý chÝ cña nhµ n-íc, huy ®éng nguån vèn phôc vô cho c«ng cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü thèng trÞ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Tuy nhiªn, nã ®· béc nh÷ng ®iÓm yÕu nh- kh«ng cã hiÖu qu¶ kh«ng quan t©m ®Õn viÖc lµm c«ng cô ph¸t triÓn kinh tÕ, kh«ng kiÓm so¸t ®-îc khi cã nh÷ng biÕn ®éng vÒ kinh tÕ (l¹m ph¸t) sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng “ chî ®en” víi ®Çy dÉy nh÷ng rñi ro, tiªu cùc. Nguyªn nh©n l¯ do sù mÊt c©n b»ng gi÷a chøc n¨ng qu¶n lý vµ chøc n¨ng kinh doanh cña ng©n hµng nhµ n-íc. §Õn n¨m 1989 chóng ta ®· chuyÓn sang hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp vµ tõ ®ã ngµnh ng©n hµng ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn lín m¹nh ®¸p øng nhu cÇu vèn cho nÒn kinh tÕ, t¹o sù hiÖu qu¶ cho nÒn kinh tÕ cao. C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ë n-íc ta ®· thùc sù trë thµnh 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mét hÖ thèng t¨ng c-¬ng søc m¹nh vÒ sè l-îng, lo¹i h×nh vµ n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng . Ngµy nay, chóng ta ®· cã mét hÖ thèng ng©n hµng bao gåm: 16 ng©n hµng th-¬ng m¹i quèc doanh, 51 ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn, ( trong ®ã 31 ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn ®« thÞ vµ 20 ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n), 4 ng©n hµng liªn doanh gi÷a ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi, 2 C«ng ty tµi chÝnh cæ phÇn vµ 22 chi nh¸nh ng©n hµng n-íc ngoµi t¹o ra mét thÞ tr-êng c¹nh tranh m¹nh mÏ trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. 1.1.2. Ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét NHTM 1.1.2.1. Huy ®éng vèn C¸c NHTM cã nguån vèn huy ®éng cña rÊt ®a d¹ng vµ phong phó cã thÓ kÓ ra mét sè nguån chñ yÕu sau : Nguån tiÒn göi: Bao gåm tiÒn göi thanh to¸n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm. TiÒn göi tiÕt kiÖm l¹i ®-îc chia thµnh tiÒn göi cã kú h¹n vµ kh«ng kú h¹n. §©y lµ nguån vèn chñ yÕu cña mét NHTM theo ®óng nghÜa cña nã. Trong c¸c lo¹i tiÒn göi th× tiÒn göi thanh to¸n lµ nguån vèn cã chi phÝ thÊp h¬n c¶. TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n cµng dµi th× chi phÝ cµng cao, tuy nhiªn ®©y lµ nguån vèn æn ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó ng©n hµng cã thÓ më réng cho vay trung gian vµ dµi h¹n. Nguån vèn ®i vay: Cã ng­êi cho rºng NHTM l¯ mét tæ chøc “ ® i vay ®Ó cho vay”, ®iÒu n¯y râ r¯ng kh«ng ph°n ¸nh chÝnh x¸c nguån gèc sù ra ®êi còng nh- b¶n chÊt ho¹t ®éng cña NHTM. Ng©n hµng chØ ®i vay khi cã nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh ®Æc biÖt nh- ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n, ®Ó ®¶m b¶o tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc theo quy ®Þnh, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu më réng tÝn dông. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ phñ nhËn ®©y lµ nguån vèn rÊt quan träng cña ng©n hµng. Tuú vµo tõng tr-êng hîp cô thÓ mµ NHTM cã thÓ vay cña NHTW, vay cña c¸c TCTD trong vµ ngoµi n-íc hay vay cña d©n c-, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ th«ng qua viÖc ph¸t hµnh kú phiÕu , tr¸i phiÕu. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ngoµi ra c¸c NHTM cßn cã thÓ tËn dông c¸c nguån vèn kh¸c nhnguån vèn uû th¸c cña c¸c TCTD lín , c¸c TCTC n-íc ngoµi; nguån vèn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng. Tuy nhiªn c ¸c nguån vèn nµy th-êng kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng ph¶i ng©n hµng nµo còng cã ®iÒu kiÖn sö dông. Ngoµi nguån vèn huy ®éng c¸c NHTM cßn sö dông nguån vèn tù cã vµ c¸c qòi cña ng©n hµng khi cÇn thiÕt 1.1.2.2. Sö dông vèn .C¸c ho¹t ®éng sö dông vèn bao gåm ho¹t ®éng ng©n quü, ho¹t ®éng cho vay, ho¹t ®éng ®Çu t-, ho¹t ®éng mua s¾m TSC§ vµ c«ng cô lao ®éng.... Trªn c¬ së nguån vèn cña m×nh, c¸c ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng sö dông vèn ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn Ho¹t ®éng ng©n quü: Còng nh- bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo kh¸c, kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù tån t¹i hay sôp ®æ cña mét ng©n hµng. Kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn cña mét ng©n hµng ®ùoc ®¶m b¶o bëi c¸c tµi s¶n cã tÝnh láng rÊt cao nh-: tiÒn mÆt t¹i kÐt cña ng©n hµng, tiÒn göi t¹i NHTW vµ c¸c NHTM kh¸c, tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh thu. Sè l-îng c¸c tµi s¶n nµy cµng nhiÒu th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng cµng ®-îc ®¶m b¶o. Tuy nhiªn ®©y còng lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc sinh lêi thÊp nhÊt trong nh÷ng tµi s¶n cña NHTM, viÖc gi÷ nhiÒu nh÷ng tµi s¶n lo¹i nµy sÏ ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. ChÝnh v× vËy c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i tÝnh to¸n ®Ó duy tr× c¸c tµi s¶n nµy ë møc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n th-êng xuyªn, võa ®¹t ®-îc møc lîi nhuËn hîp lý c«ng viÖc ®ã gäi lµ ho¹t ®éng ng©n quü Ho¹t ®éng cho vay: Ng-îc l¹i víi ho¹t ®éng ng©n quü, lµ ho¹t ®éng mang l¹i Ýt thu nhËp nhÊt cho ng©n hµng, ho¹t ®éng cho vay l¹i lµ ho¹t ®éng chñ yÕu th-êng xuyªn nhÊt, mang l¹i lîi nhuËn lín nhÊt cho ng©n hµng. Thùc chÊt ho¹t ®éng cho vay lµ viÖc thiÕt lËp c¸c quan hÖ tÝn 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 dông gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng, chóng ®em l¹i cho ng©n hµng nh÷ng kho¶n thu nhËp lín tõ l·i tiÒn vay, song còng ®Æt ng©n hµng tr-íc nh÷ng nguy c¬ rñi ro cao nhÊt. ChÝnh v× vËy mµ viÖc qu¶n lý nh÷ng kho¶n môc cho vay lu«n ®-îc c¸c ng©n hµng ®Æc biÖt chó ý. Ho¹t ®éng ®Çu t- :C¸c NHTM thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t- b»ng c¸ch tiÕn hµnh mua b¸n c¸c chøng kho¸n trªn thÞ tr-êng ®Ó t×m kiÕm lîi nhuËn th«ng qua chªnh lÖch gi¸. §©y còng chÝnh lµ c¸ch thøc ®Ó ng©n hµng thùc hiÖn ph-¬ng ch©m ®a d¹ng ho¸ nghiÖp vô kinh doanh. H¬n n÷a, c¸c chøng kho¸n cã ®é an toµn vµ tÝnh láng cao còng sÏ gióp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng ®-îc tèt h¬n. 1.1.2.3,Ho¹t ®éng thanh to¸n vµ cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c §Ó ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, tõ chç chØ nhËn tiÒn göi vµ cho vay ®Õn nay c¸c NHTM ®· kh«ng ngõng më réng ho¹t ®éng cña m×nh, cung cÊp thªm nhiÒu dÞch vô míi, qua ®ã còng mang l¹i nh÷ng kho¶n thu kh«ng nhá cho ng©n hµng. Cã thÓ kÓ ra mét sè dÞch vô nh-: DÞch vô thanh to¸n vµ cung øng c¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n, DÞch vô ng©n quü, DÞch vô b¶o l·nh, DÞch vô m«i giíi, DÞch vô t- vÊn ... NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× c¸c lo¹i dÞch vô cµng ®a d¹ng vµ thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng nµy ngµy cµng cao. 1.2.Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng 1.2.1. Kh¸i niÖm Tõ tr-íc tíi nay, trong x· héi lu«n lu«n xuÊt hiÖn nh÷ng nguån tiÒn nhµn rçi ®-îc n¾m gi÷ bëi nh÷ng chñ thÓ kh¸c nhau. C¸c chñ së h÷u nh÷ng nguån tiÒn nµy lu«n mong muèn nguån tiÒn cña hä vËn ®éng ®Ó sinh lîi, do ®ã, hä cã nhu cÇu cho vay sè tiÒn nhµn rçi ®ã ®Ó thu ®-îc l·i tõ nh÷ng kho¶n cho vay, kh¶ n¨ng mong muèn ®ã t¹o thµnh cung vÒ tÝn dông. MÆt kh¸c trong x· héi cã nh÷ng ng-êi cã nhu cÇu sö d ông vèn v-ît qu¸ sè tiÒn cña m×nh ®ang së h÷u vµo môc ®Ých kh¸c nhau còng nh»m môc tiªu sinh lêi, mong muèn tiªu dïng cña hä t¹o nªn cÇu tÝn dông. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ng©n hµng th-¬ng m¹i cã chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh ®· ®¸p øng ®øng ra tho¶ m·n ®-îc nhu cÇu cña hä b»ng c¸ch: Huy ®éng vèn t¹m thêi nhµn rçi vµ dïng nguån vèn thõa ®ã ®Ó cho vay ®èi víi nh÷ng ng-êi cÇn vèn. Do ®ã, tÝn dông ®-îc h×nh thµnh vµ tÝn dông ®ã ®-îc hiÓu trªn hai nghÜa: TÝn dông thÓ hiÖn sù t«n träng tin t-ëng cña ng-êi nµo ®ã sÏ hoµn thµnh nghÜa vô tr¶ tiÒn theo quy ®Þnh cña hä phï hîp víi ý muèn vµ kh¶ n¨ng cña ng-êi ®ã, ý nghÜa thø hai: TÝn dông lµ sù chuyÓn nh-îng t¹m thêi mét l-îng gi¸ trÞ cña thÓ nh©n hay ph¸p nh©n (ng-êi cho vay) cho mét ng-êi kh¸c (ng-êi ®i vay) ®-îc sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh víi cam kÕt hoµn tr¶ c¶ gèc lÉn l·i. 1.2.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng 1.2.2.1. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi NHTM Ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña ng©n hµng lµ huy ®éng vèn vµ cho vay, bªn c¹nh ®ã th× ng©n hµng cßn tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c nh»m t¨ng thªm lîi nhuËn Ho¹t ®éng cho vay lµ mét ho¹t ®éng sö dông vèn cña ng©n hµng. Qua sö dông ®Ó cho vay c¸c kh¸ch hµng ng©n hµng thu ®-îc l·i do kh¸ch hµng tr¶, cã cµng nhiÒu kho¶n cho vay th× ng©n hµng cµng cã c¬ së thu ®-îc nhiÒu l·i. Tõ phÇn l·i thu ®-îc sau ®ã trõ ®i phÇn chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c nh-: tr¶ l·i vèn huy ®éng, tr¶ l-¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, trÝch lËp c¸c quÜ ... lµ phÇn lîi nhuËn cña ng©n hµng . Bªn c¹nh ®ã, khi ng©n hµng cho vay c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp míi th× th-êng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp g¾n liÒn víi ng©n hµng, mäi nhu cÇu vÒ vèn l-u ®éng phôc vô cho chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu qua ng©n hµng. Nhê vËy, ng©n hµng cã thÓ t¨ng thªm ®-îc tÝn dông ng¾n h¹n gãp phÇn t¨ng thªm thu nhËp cho ng©n hµng Ngoµi ra khi c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh vay vèn cña ng©n hµng th× doanh nghiÖp ph¶i më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, do ®ã, mäi ho¹t ®éng thu chi cña doanh nghiÖp qua tµi kho¶n tiÒn göi ®Òu do ng©n hµng thùc 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hiÖn hé. Nh- vËy, ng©n hµng cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô phôc vô kh¸ch hµng, tõ ®ã t¨ng thªm ®-îc nguån tiÒn göi cho ng©n hµng, nÕu nh- ng©n hµng ho¹t ®éng cã uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, th× kh¸ch hµng sÏ ®Õn giao dÞch víi ng©n hµng th-êng xuyªn h¬n. §©y lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng më réng ho¹t ®éng kinh doanh t¨ng søc m¹nh c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng nh»m thu hót ®-îc nhiÒu lîi nhuËn Cã thÓ nãi tÝn dông ng©n hµng võa gãp phÇn t¨ng lîi nhuËn ng©n hµng võa kÐo theo nhu cÇu vÒ vèn l-u ®éng vµ qua ®ã ng©n hµng cã thÓ t¨ng vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr-êng vµ cã thÓ cung øng nh÷ng dÞch vô phôc vô cho kh¸ch hµng 1.2.2.2 Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ NÒn kinh tÕ n-íc ta võa tr¶i qua thêi kú tËp trung quan liªu bao cÊp nªn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn thÊp kÐm, ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña ®Êt n-íc. TÝn dông ng©n hµng ®· t¹o ra ®iÒu kiÖn thay ®æi ®êi sèng kinh tÕ x· héi . - TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn XuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng tËp trung vµ ph©n phèi vèn trong nÒn kinh tÕ, tÝn dông ng©n hµng ®· thu hót nguån vèn d- thõa, t¹m thêi nhµn rçi ®Ó ®-a vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¸p øng nhu cÇu vèn cho doanh nghiÖp, tõ ®ã phôc vô cho sù t¨ng tr-ëng cña nÒn kinh tÕ . MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn vµ cho vay còng nh- tæ chøc thanh to¸n cho kh¸ch hµng, ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®-îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh- kh¶ n¨ng thanh to¸n chi tr¶ cña kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh cho vay, ®Ó tr¸nh rñi ro ng©n hµng lu«n ®¸nh gi¸ ph©n tÝch kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ th-êng xuyªn gi¸m s¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh, t¸c ®éng kÞp thêi khi cÇn thiÕt, h-íng dÉn cho ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng ®i ®óng h-íng, ®¹t ®-îc hiÖu cao. Do vËy tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn v÷ng m¹nh, tõng b-íc t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho x· héi. - TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ gi¸ c¶ 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng chó träng ph¸t triÓn l-u th«ng hµng ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ. Do nh÷ng nÐt -u viÖt cña m×nh mµ tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ. TÝn dông ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng c¸ch ®Ó ®-a tiÒn vµo l-u th«ng vµ tõ ®ã cã thÓ kiÓm so¸t ®-äc phÇn nµo khèi l-îng tiÒn trong l-u th«ng nh»m lµm cho khèi l-îng tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ phï hîp víi khèi l-îng cña hµng ho¸. NÕu tÝn dông ng©n hµng ph¸t huy ®-îc hiÖu qu¶ th× nã gãp phÇn ®¶m b¶o cho khèi l-îng tiÒn cung øng phï hîp (v× khi cho vay ng©n hµng ®-a tiÒn vµo l-u th«ng vµ khi thu nî lµ ng©n hµng rót tiÒn khái l-u th«ng). MÆt kh¸c, víi chøc n¨ng t¹o tiÒn c¸c NHTM cã kh¶ n¨ng më réng tiÒn göi lµm t¨ng khèi l-îng tiÒn trong l-u th«ng. V× vËy, c¸c NHTM ph¶i thùc hiÖn ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng tÝn dông nh-: tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, h¹n møc tÝn dông ... Nhê tÝn dông ng©n hµng ®· gã p phÇn æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ lµm khèi l-îng tiÒn tÖ phï hîp víi kh¶ n¨ng hµng ho¸ l-u th«ng trong nÒn kinh tÕ nªn gi¸ c¶ hµng ho¸ dÇn dÇn æn ®Þnh. -TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ æn ®Þnh trËt tù x· héi TÝn dông ng©n hµng ®Çu t- vµo nh÷ng lÜnh vùc míi c¶i t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, më réng qui m« s¶n xuÊt tõ ®ã t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã do n¨ng lùc s¶n xuÊt ®-îc n©ng lªn nªn sè l-îng s¶n phÈ m tiªu thô sÏ nhiÒu, ®ã lµ nguån ®Ó t¨ng thu nhËp cña c¸n bé trong xÝ nghiÖp, vµ gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho chÝnh hä. MÆt kh¸c, tÝn dông ng©n hµng còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t-, lµm cho c¬ cÊu nÒn kinh tÕ trë lªn hîp lý tõ ®ã lµm ®iÒu kiÖn cho sù æn ®Þnh vµ trËt tù an toµn x· héi - TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy c¹nh tranh gãp phÇn t¹o nªn mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n t×m kiÕm lîi nhuËn tèi ®a, ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cña m×nh c¸c doanh nghiÖp lu«n 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lu«n ph¶i thùc hiÖn øng dông khoa häc kü thuËt, ®æi míi c«ng nghÖ më réng thÞ tr-êng n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n trÞ kinh doanh ®Ó ngµy cµng thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn, th¾ng trong c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Muèn vËy ngoµi vèn cña m×nh c¸c doanh nghiÖp cÇn ®ßi hái mét l-îng vèn lín, chÝnh tÝn dông ng©n hµng lµ nguån vèn tµi trî cho c¸c nhu cÇu ®ã, ®ång thêi còng nhê vµo vèn tÝn dông c¸c nhµ kinh doanh cã thÓ chuyÓn tõ nghµnh cã lîi nhuËn thÊp sang nghµnh cã lîi nhuË n cao t¹o viÖc b×nh qu©n ho¸ lîi nhuËn trong nÒn kinh tÕ tõ ®ã thóc ®Èy qu¸ tr×nh h×nh thµnh nÒn kinh tÕ hîp lý - TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi më réng qui m« s¶n xuÊt chiÕm lÜnh thÞ tr-êng Khi ®-îc ®Çu t- vèn, doanh nghiÖp cã c¬ héi ®Ó më réng qui m« s¶n xuÊt, ®Çu t- ®Ó t¨ng thªm nhiÒu s¶n phÈm cã mÉu m· vµ chÊt l-îng cao ®Ó cung øng ra thÞ tr-êng nhê vËy s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®-îc thÞ tr-êng tÝn nhiÖm vµ chÊp nhËn, tõ ®ã s¶n phÈm tiªu thô ®-îc nhiÒu h¬n, dÇn dÇn chiÕm ®-îc t×nh c¶m vµ lßng tin cña kh¸ch hµng lµm cho s¶n phÈm chiÕm lÜnh ®-îc thÞ tr-êng, më réng thÞ phÇn ho¹t ®éng t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho doanh nghiÖp . Qua tiÕn hµnh ®Çu t- vµo nh÷ng dù ¸n míi doanh nghiÖp cã c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng khèi l-îng hµng ho¸ dÞch vô cung øng ra thÞ tr-êng tõ ®ã lµm tiÒn ®Ò cho viÖc t¨ng doanh thu cña doanh nghiÖp, nhê vËy lîi nhuËn doanh nghiÖp thu ®-îc ngµy mét t¨ng. 1.3. hiÖu qu¶ cña tÝn dông ng©n hµng 1.3.1 .Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng Kho¶n tÝn dông Ng©n hµng ®em l¹i hiÖu qu¶ ®-îc thÓ hiÖn trªn hai gi¸c ®é. Thø nhÊt lµ hiÖu qu¶ vÒ Tµi chÝnh: Khi ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay vèn tÝn dông ®Ó ®Çu t- ph¸t triÓn s¶n xuÊt më réng nguån vèn hay ®Çu t- theo chiÒu s©u lµ ng©n hµng cã thÓ tÝnh to¸n ®-îc lîi nhuËn mµ kho¶n tÝn dông mang l¹i cho ng©n hµng lµ kho¶n l·i tiÒn vay, sau khi ®· 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ nh- l·i suÊt huy ®éng, tr¶ l-¬ng cho CBCNV, mµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c... lµ phÇn lîi nhuËn cña ng©n hµng. Tõ kho¶n lîi nhuËn nµy ng©n hµng sÏ tiÕp tôc ho¹t ®éng kinh doanh. Khi kho¶n tÝn dông nµy mang l¹i lîi nhuËn lµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶ . Ho¹t ®éng nµy kh«ng nh÷ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho ng©n hµng vÒ mÆt tÝn dông mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng©n hµng më réng, t¨ng nhanh thu nhËp tõ c¸c dÞch vô kh¸c mµ ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng §èi víi c¸c kh¸ch hµng khi cã vèn ®Ó ®Çu t- vµo nh÷ng dù ¸n kh¶ thi sÏ lµm cho s¶n phÈm cña kh¸ch hµng tiªu thô ®-îc nhiÒu h¬n, ®iÒu nµy ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña chÝnh b¶n th©n kh¸ch hµng. Thu nhËp cña b¶n th©n kh¸ch hµng t¨ng lµ qãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. Ngoµi ra nã còng ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn cho thu nhËp cña nh÷ng lao ®éng trong doanh nghiÖp . Mét dù ¸n kh¶ thi sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng nh÷ng cho ng©n hµng , kh¸ch hµng , mµ cßn ¶nh h-ëng ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ . Kh¸ch hµng vµ ng©n hµng ho¹t ®éng tèt lµ gãp phÇn t¨ng thu nhËp cho nhµ n-íc (c¸c kho¶n ®ãng gãp nh- thuÕ), trùc tiÕp lµm t¨ng thu nhËp cho ®êi sèng nh©n d©n vµ lµm t¨ng thu nhËp cho toµn bé nÒn kinh tÕ . Thø hai lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi : Víi mét kho¶n tÝn dông cã hiÖu qu¶ sÏ gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu mµ nhµ n-íc ®Æt ra: Ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ , c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän. §Êt n-íc chØ cã thÓ ph¸t triÓn v÷ng m¹nh khi c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ... trong ®Êt n-íc ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. ChÝnh nhê c¸c tÝn dông hiÖu qu¶ ®· gãp phÇn t¹o nªn sù v÷ng m¹nh ®ã. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn sÏ t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶i quyÕt n¹n thÊt nghiÖp ®ang lµ mèi quan t©m cña §¼ng vµ ChÝnh phñ. ChÝnh nhê nh÷ng dù ¸n kh¶ thi mµ cã thÓ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc, tham gia vµo qu¸ tr×nh hîp lý hoÆc quy ho¹ch ®« thÞ, b¶o vÖ m«i tr-êng, biÕn nh÷ng vïng ®Êt vïng kinh tÕ chËm 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n thÊp thµnh nh÷ng vïng cã c¬ së h¹ tÇng tèt, ng-êi d©n cã c«ng ¨n viÖc lµm, cã tay nghÒ tõng b-íc æn ®Þnh an toµn x· héi. 1.3.2. Nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng 1.3.2.1 C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh: + Tr-íc hÕt, kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña ng©n hµng phô thuéc vµ uy tÝn cña ng©n hµng ®ã. NÕu mét ng©n hµng cã uy tÝn nã sÏ cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. Ng-îc l¹i, nÕu mét ng©n hµng cã sè l-îng kh¸ch hµng ®«ng ®¶o vµ lµ nh÷ng kh¸ch hµng cã uy tÝn th× ®ã lµ mét dÊu hiÖu cho thÊy hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng lµ kh¶ quan. Ngoµi ra ng©n hµng ph¶i thùc sù trë thµnh ng-êi b¹n cña kh¸ch hµng, s½n sµng gióp ®ì, chia sÎ khã kh¨n víi kh¸ch hµng. Ch¼ng h¹n trong qu¸ tr×nh kinh doanh nÕu kh¸ch hµng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n bÊt kh¶ kh¸ng th× ng©n hµng cã thÓ xem xÐt gióp ®ì ®Ó cïng th¸o gì, ng©n hµng còng cã thÓ lµ ng-êi cung cÊp c¸c th«ng tin bæ Ých vÒ thÞ tr-êng, vÒ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cho kh¸ch hµng. + B¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Tøc lµ ho¹t ®éng tÝn dông ph¶i mang l¹i cho ng©n hµng thu nhËp ®ñ ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ liªn quan vµ cã l·i, h¹n chÕ thÊp nhÊt nguy c¬ rñi ro. §iÒu nµy ngoµi vai trß cña ng©n hµng cßn phô thuéc vµo nç lùc cña kh¸ch hµng vay vèn. §iÒu ®ã ®ßi hái kh¸ch hµng ph¶i tu©n thñ ®óng c¸c nguyªn t¾c vay vèn. Môc ®Ých sö dông vèn vay ®· ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dông ®· ®-îc c¶ hai bªn: ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kü l-ìng c¶ vÒ hiÖu qu¶, tÝnh kh¶ thi còng nh- møc ®é phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi chung cña ngµnh cña ®Þa ph-¬ng vµ cña c¶ n-íc do ®ã sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®¹t ®-îc môc tiªu ®· ®Ò ra ban ®Çu. Ngoµi ra sù n¨ng ®éng nh¹y bÐn trong kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ sù gióp ®ì hiÖu qu¶ cña ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kh¸ch hµng ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt vµ 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®ã chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô tr¶ nî, b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng + Yªu cÇu thø ba lµ ph¶i ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi cña vïng, cña ®Þa ph-¬ng vµ cña c¶ n-íc. §iÒu nµy chØ ®¹t ®-îc khi c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nã ®-îc biÓu hiÖn ë sù æn ®Þnh cña nÒn tµi chÝnh -tiÒn tÖ quèc gia, gióp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, n¨ng lùc c«ng nghÖ cho doanh ngh iªp, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng d©n c-. Nh- vËy, cã thÓ nãi hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng lµ mét chØ tiªu rÊt tæng hîp ®-îc nh×n nhËn tõ ba gãc ®é: Ng©n hµng, Kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh chØ lµ nh÷ng c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng mét c¸ch kh¸i qu¸t. §Ó cã thÓ kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Þnh l-îng cô thÓ . 1.3.2.2 C¸c chØ tiªu ®Þnh l-îng : + VÒ phÝa ng©n hµng : - ChØ tiªu ®¸nh gi¸ lîi nhuËn : HiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng kh«ng thÎ nãi lµ cao nÕu lîi nhuËn do ho¹t ®éng nµy mang l¹i thÊp. Cô thÓ ng-êi ta th-êng dïng c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tÝn dông xÐt vÒ mÆt lîi nhuËn : Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tÝn dông Kh¶ n¨ng sinh lêi = Tæng d- nî tÝn dông ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c kho¶n tÝn dông. Nã cho biÕt mét ®ång d- nî cho vay mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tû lÖ nµy cµng cao chøng tá lîi nhuËn do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i cµng lín, ®ã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o nªn hiÖu qu¶ tÝn dông cao cña ng©n hµng Lîi nhuËn ng©n hµng = Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tÝn dông Tæng lîi nhuËn ng©n hµng 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng trong mèi quan hÖ víi toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tû lÖ nµy cao chøng tá hÇu hÕt lîi nhuËn cña ng©n hµng cã ®uîc lµ tõ ho¹t ®éng cho vay - ChØ tiªu vÒ d- nî D- nî cho vay D- nî = Tæng tµi s¶n ChØ tiªu nµy cho biÕt t-¬ng quan so s¸nh vÒ quy m« cho vay so víi tæng tµi s¶n cña ng©n hµng. NÕu tû lÖ nµy cao chøng tá c¸c kho¶n cho vay chiÕm tû träng lín trong tæng tµi s¶n cña ng©n hµng. - ChØ tiªu vÒ thu nî : Thu nî Doanh thu thu nî = Tæng d- nî b×nh qu©n Tèc ®é t¨ng tr-ëng cña doanh sè thu nî: ChØ tiªu nµy ®o l-êng tèc ®é t¨ng tr-ëng cña doanh sè thu nî qua c¸c thêi kú. Tèc ®é t¨ng doanh sè thu nî cao chøng tá c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng ®ang ®-îc tiÕn hµnh rÊt tèt. Ng-îc l¹i nÕu tèc ®é nµy thÊp th× cã thÓ lµ do doanh sè cho vay gi¶m sót hoÆc c«ng t¸c thu nî g¨p khã kh¨n. §iÒu ®ã cho thÊy hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng lµ kh«ng tèt. - C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n : Nî qu¸ h¹n lµ nh÷ng kho¶n nî khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hoÆc hÕt thêi h¹n vay vèn víi thêi gian ®-îc gia h¹n thªm (nÕu cã) nh-ng kh¸ch hµng vÉn ch-a tr¶ ®-îc nî. Ngoµi ra, ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch kü l-ìng ng-êi ta th-êng chia nî qu¸ h¹n ra thµnh c¸c lo¹i: nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi, nî qu¸ h¹n khã ®ßi vµ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. C¸c chØ tiªu th-êng dïng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n bao gåm +Tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d- nî D- nî qu¸ h¹n Nî qu¸ h¹n = Tæng d- nî 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng trong cho vay. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do nh÷ng rñi ro trong kinh doanh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái nªn c¸c ng©n th-êng chÊp nhËn mét tû lÖ nî qu¸ h¹n ë møc d-íi 3%lµ cã thÓ chÊp nhËn ®-îc, cßn ®¹t ®-îc møc d-íi1,5% cã thÓ coi lµ lý t-ëng. ChØ tiªu trªn tuy ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng nh-ng còng ch-a ®ñ lµ c¨n cø ®¸ng tin cËy ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro mµ ng©n hµng ®ang ph¶i ®èi mÆt. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n ng-êi ta ph¶i dïng thªm hai chØ tiªu : + Tû lÖ nî qu¸ h¹n khã ®ßi trªn tæng d- nî = DN qu¸ h¹n khã ®ßi Tæng d- nî + Tû lÖ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi trªn tæng d- nî = D- nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi Tæng d- nî VÒ phÝa kh¸ch hµng C¸c chØ tiªu th-êng ®-îc sö dông ®Ó d¸nh gi¸ chÊt l-îng cña kho¶n tÝn dông bao gåm - Doanh thu t¨ng tõ dù ¸n - Lîi nhuËn t¨ng tõ dù ¸n C¸c chØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt, nã cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn cña kh¸ch hµng. Tãm l¹i hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp võa mang tÝnh cô thÓ võa mang tÝnh tr×u t-îng. Nã ®-îc biÓu hiÖn th«ng qua nhiÒu chØ tiªu liªn quan ®Õn nhiÒu chñ thÓ ( ng©n hµng, kh¸ch hµng, nÒn kinh tÕ ). C¸c chØ tiªu ®ã cã thÓ lµ chØ tiªu ®Þnh tÝnh hay ®Þnh l-îng vµ cã mèi liªn hÖ phô thuéc lÉn nhau, cã thÓ lµ bæ sung cho nhau nh-ng cã thÓ lµ m©u thuÉn víi nhau. Do ®ã, ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch t-¬ng 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®èi chÝnh x¸c hiÖu qu¶ tÝn dông cña mét ng©n hµng th× cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ toµn bé c¸c chØ tiªu ®ã trong mét hÖ thèng c¶ trªn quan ®iÓm cña Ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ. 1.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ tÝn dông Ng©n hµng 1.3.3.1. Nhãm nh©n tè thuéc phÝa Ng©n hµng + Quy m« vµ kú h¹n cña nguån vèn cña NHTM Muèn cho vay th× cÇn ph¶i cã vèn. Vèn chÝnh lµ mét yÕu tè quan träng trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th-¬ng m¹i. Nh-ng nÕu cø ®i vay vèn cÊp trªn víi l·i suÊt cao ®Ó cho vay th× hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông sÏ kh«ng cao. Do vËy vÊn ®Ò huy ®éng vèn tõ d©n c-, tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò quan träng v× ®©y lµ mét nguån vèn rÎ vµ chÝnh nguån vèn naú sÏ quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng. + N¨ng lùc thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng cña ng©n hµng Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng lµ vèn vay vµ l·i vay ®-îc hoµn tr¶ ®óng kú h¹n. §iÒu nµy khã cã thÓ ®¹t ®-îc nÕu nh- viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nh- mong muèn hoÆc kh¸ch hµng kh«ng cã thiÖn chÝ hoÆc cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng. §Ó h¹n chÕ nguy c¬ ®ã ng©n hµng cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng.Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy sÏ gióp cho ng©n hµng lo¹i bá nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng tèt. + Kh¶ n¨ng cña ng©n hµng trong viÖc gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh huèng tÝn dông C«ng t¸c gi¸m s¸t vµ sö lý c¸c t×nh huèng tÝn dông sau khi cho vay cã ý nghÜa rÊt quan träng. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t chñ yÕu tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò nh- : sù tu©n thñ ®óng môc ®Ých sö dông vèn cña kh¸ch hµng, t×nh h×nh ho¹t ®éng thùc tÕ cña dù ¸n, tiÕn ®é tr¶ nî, nh÷ng vÊn ®Ò míi n¶y sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n .... Lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ gióp ng©n hµng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc nh- sö dông vèn sai môc ®Ých, ©m m-u lõa ®¶o ng©n hµng ... 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + ChÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NHTMlµ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn viÖc khuyÕch tr-¬ng hoÆc h¹n chÕ tÝn dông nh»m ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu cña ng©n hµng ®ã trong tõng thêi kú . Nh- vËy chÝnh s¸ch tÝn dông cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng. NÕu chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng trong mét thêi kú nµo ®ã lµ h¹n chÕ tÝn dông th× quy m« tÝn dông cña ng©n hµng ®ã sÏ bÞ thu hÑp theo. MÆt kh¸c, chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng cßn bao gåm nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nh-: quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ,tiªu chuÈn tÝn dông... §èi víi kh¸ch hµng, lÜnh vùc tµi trî, biÖn ph¸p ®¶m b¶o ti Òn vay, quy tr×nh qu¶n lý tÝn dông, l·i suÊt ...cã t¸c dông trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng. NÕu c¸c vÊn ®Ò ®ã ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch khoa häc vµ chÆt chÏ th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng cã chÊt l-îng tÝn dông tèt + Th«ng tin tÝn dông §Ó thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng th× cÇn ph¶i cã th«ng tin vÒ dù ¸n, vÒ kh¸ch hµng ®ã; ®Ó lµm tèt c«ng t¸c gi¸m s¸t sau khi cho vay còng cÇn cã th«ng tin.Th«ng tin chÝnh x¸c kÞp thêi th× cµng thuËn lîi cho ng©n hµng trong viÖc ®-a ra quyÕt ®Þnh cho vay, theo dâi viÖc sö dông vèn vay vµ tiÕn ®é tr¶ nî gióp ng©n hµng x©y dùng hoÆc ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch kinh doanh, chÝnh s¸ch tÝn dông mét c¸ch linh ho¹t cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao chÇt l-îng tÝn dông cho ng©n hµng. + C«ng nghÖ ng©n hµng, trang thiÕt bÞ kü thuËt còng lµ mét nh©n tè t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶ cña tÝn dông ng©n hµng. Mét ng©n hµng sö dông c«ng nghÖ vµ ph-¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i cã thÓ ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc, rót ng¾n thêi gian giao dÞch cho kh¸ch hµng vay vèn. Nhê ®ã thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng tÝn dông. - ChÊt l-îng nh©n sù cña Ng©n hµng 20