Tài liệu Một số biện pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng dệt may việt nam trên th~ trường tho giới.

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu Ngµy nay, khi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®· ph¸t triÓn, hµng ho¸ ®· ®-îc l-u th«ng réng r·i trong c¸c khu vùc, c¸c n-íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. ChÝnh s¸ch më cöa cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ®· lµm thay ®æi c¬ b¶n bé mÆt cña nÒn kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp trong n-íc còng nh- c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi kinh doanh t¹i ViÖt Nam lu«n t×m kiÕm cho m×nh nh÷ng c¬ héi kinh doanh míi nh»m thu ®-îc lîi nhuËn tèi ®a, ®ång thêi b¶o ®¶m ®-îc c¸c môc tiªu an toµn vµ thÕ lùc cho doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c môc tiªu ®ã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu ®¬n gi¶n, ®«i khi ph¶i tr¶ nh÷ng c¸i gi¸ rÊt ®¾t, thËm chÝ cã thÓ thÊt b¹i dÉn ®Õn ph¸ s¶n. Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy, nhiÒu nhµ kinh tÕ cho thÇy r»ng sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét doanh nghiÖp trªn th-¬ng tr-êng phô thuéc rÊt lín vµo chiÕn l-îc c¹nh tranh mµ hä ®· ®Ò ra. §± biÕt r´ng, kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng chØ l¯ chiÕc ‚n«i‛ cho c²c ho³t ®éng s°n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m¯ cßn l¯ mét ‚®Êu tr­êng‛. Trªn thÞ tr­êng lu«n diÔn ra sù c¹nh tranh gay go khèc liÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp nh»m giµnh lÊy kh¸ch hµng. T×m ®-îc c¸c bÝ quyÕt ®Ó c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ lµ t×m ra bÝ quyÕt cña sù t¨ng tr-ëng, quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña doanh nghiÖp . C«ng cuéc CNH,H§H ®Êt n-íc ®· ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ n-íc ta mét sinh khÝ míi vµ trong ®ã cã ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may víi nh÷ng ®éng lùc vµ h-íng ph¸t triÓn míi. Còng nh- qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi, trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, ngµnh dÖt may ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam , víi vai trß võa cung cÊp hµng ho¸ trong n-íc võa t¹o ®iÒu kiÖn më réng th-¬ng m¹i quèc tÕ, thu hót nhiÒu lao ®éng, t¹o -u thÕ c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng thÕ giíi, vµ còng lµ ngµnh cã lîi tøc t-¬ng ®èi cao. ChØ trong 3 n¨m 1995-1997, gi¸ trÞ tæng s¶n l-îng cña ngµnh dÖt may ®· t¨ng lªn 20,3%, trong ®ã ngµnh dÖt t¨ng 11,7% ngµnh may t¨ng 38,3% so víi møc 29.3% cña gi¸ trÞ tæng s¶n l-îng toµn ngµnh c«ng nghiÖp. S¶n phÈm xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may còng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n-íc. N¨m 1997, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ®¹t 1349 triÖu USD, chiÕm 15,2 % tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n-íc vµ chiÕm trªn 70% trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña hµng c«ng nghiÖp nhÑ vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tuy nhiªn, liÖu mÆt hµng dÖt may cña n-íc ta còng nh- toµn ngµnh dÖt may tíi ®©y cã tiÕp tôc duy tr× ®-îc tèc ®é ph¸t triÓn trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña n-íc ta hay kh«ng ? VÊn ®Ò nµy chØ cã thÓ gi¶i ®¸p dùa trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu dù b¸o vÒ triÓn väng thÞ tr-êng thÕ giíi mÆt hµng nµy còng nh- lîi thÕ vµ n¨ng lùc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may cña ViÖt Nam. Nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ tr-êng thÕ giíi trong thêi gian qua ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn thÞ tr-êng dÖt may nãi chung vµ ngµnh dÖt, may nãi riªng cµng lµm cho viÖc nghiªn cøu vÒ thÞ tr-êng hµng dÖt may trë nªn cÊp thiÕt. Nh»m ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña hµng dÖt may ViÖt Nam, trªn c¬ së ®ã x¸c lËp nh÷ng c¨n cø khoa häc ®Ó dù b¸o kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam còng nh- ®Ò xuÊt mét sè chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p hç trî cho viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may trong n-íc thêi gian t¬Ý. Tr-íc nh÷ng vÊn ®Ò ®ã, víi sù khuyÕn khÝch cña thÇy gi¸o h-íng dÉn, t«i ®· chän ®Ò t¯i: ‚Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi‛. §Ò t¯i n¯y tËp trung nghiªn cøu nh÷ng biÕn ®éng thÞ tr-êng dÖt may trong nh÷ng n¨m qua, triÓn väng hµng dÖt may, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ tr-êng thÕ giíi.. . §Ò tµi nµy gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau : Ch-¬ng 1 Tæng quan vÒ c¹nh tranh. Ch-¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam Ch-¬ng 3 Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. §©y lµ mét ®Ò tµi víi néi dung nghiªn cøu réng nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. Hy väng sÏ nhËn ®-îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó ®Ò tµi nghiªn cøu nµy ®-îc hoµn chØnh h¬n . Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 1: Tæng qu¸t vÒ c¹nh tranh 1.1 TÝnh tÊt yÕu vµ vai trß cña c¹nh tranh ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1 .1.1 TÝnh tÊt yÕu cña c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Theo quan ®iÓm cæ ®iÓn th× thÞ tr-êng lµ n¬i diÔn ra c¸c quan hÖ trao ®æi, mua b²n h¯ng ho², theo nh­ c²ch hiÓu n¯y thÞ tr­êng ®­îc thu hÑp l³i ë ‚c²i chî ‘’ S¶n xuÊt hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn, c¸c h×nh thøc mua b¸n ngµy cµng ®a d¹ng phong phó th× kh¸i niÖm thÞ tr-êng cã nhiÒu sù thay ®æi. Theo nghÜa hÞn ®¹i, thÞ tr-êng lµ qu¸ tr×nh mµ ng-êi mua, ng-êi b¸n t¸c ®éng qua l¹i nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ l-îng hµng ho¸ mua b¸n. Nh- vËy, theo c¸ch hiÓu nµy thÞ tr-êng ®-îc më réng h¬n c¶ vÒ kh«ng gian, thêi gian, c¸ nh©n vµ dung l-îng. NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ mét nÒn kinh tÕ ®-îc ®iÒu tiÕt chñ yÕu bëi c¸c quy luËt cña thÞ tr-êng nh- quy luËt cung cÇu, gi¸ c¶, quy luËt tiÒn tÖ, quy luËt c¹nh tranh. .. Trong sè c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¹nh tranh lµ mét trong nh÷ng quy luËt cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc ®iÒu tiÕt, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr-êng. Sù tån t¹i cña c¹nh tranh lµ tÊt yÕu trong mçi nÒn kinh tÕ. C¹nh tranh kinh tÕ lµ mét sù ganh ®ua gi÷a c¸c c¸ nh©n, tæ chøc, ®¬n vÞ trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn. ë ®©u cã lîi Ých kinh tÕ th× ë ®ã sÏ cã sù c¹nh tranh. Quy luËt c¹nh tranh lµ c¬ chÕ vËn ®éng cña thÞ tr-êng, lµ n¬i gÆp gì cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh mµ kÕt qu¶ lµ sÏ cã doanh nghiÖp bÞ bËt ra khái thÞ tr-êng, cã nguy c¬ ph¸ s¶n song còng cã nh÷ng doanh nghiÖp trô l¹i ®-îc vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Ngµy nay, do sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, s¶n xuÊt hµng ho¸ còng ngµy cµng ph¸t triÓn víi quy m« hÕt søc réng lín, nã kh«ng chØ giíi h¹n ë mét quèc gia nµo ®ã mµ ®· më réng ra ph¹m vi thÕ giíi. ChÝnh ®iÒu nµy ®· lµm cho c¹nh tranh ngµy cµng s©u réng vµ gay g¾t h¬n. Nã ®-îc xem nh- mét yÕu tè tån t¹i kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ. Mçi mét doanh nghiÖp dï muèn hay kh«ng vÉn ph¶i chÊp nhËn sù c¹nh tranh. 1 .1.2 Vai trß cña c¹nh tranh ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¹nh tranh cã vai trß rÊt to lín vµ quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ víi b¶n th©n mçi doanh nghiÖp nãi riªng. BÊt kú mét nÒn kinh tÕ nµo còng cÇn thiÕt ph¶i duy tr× sù c¹nh tranh. §øng ë gãc ®é lîi Ých x· héi, c¹nh tranh lµ 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mét h×nh thøc mµ Nhµ n-íc sö dông ®Ó chèng ®éc quyÒn, t¹o c¬ héi ®Ó ng-êi tiªu dïng cã thÓ lùa chän ®-îc nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l-îng tèt, gi¸ c¶ rÎ. ChÝnh v× vËy duy tr× sù c¹nh tranh lµ nh»m b¶o vÖ lîi Ých ng-êi tiªu dïng. §øng ë gãc ®é doanh nghiÖp, c¹nh tranh sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó mçi doanh nghiÖp tù kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr-êng, tù hoµn thiÖn b¶n th©n ®Ó v-¬n lªn giµnh -u thÕ so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c. Trªn thÞ tr-êng, c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp lµ cuéc c¹nh tranh khèc liÖt nhÊt nh»m giµnh dËt ng-êi mua, chiÕm lÜnh thÞ tr-êng tiªu thô, to¹ -u thÕ vÒ mäi mÆt cho doanh nghiÖp nh»m thu d-îc lîi nhuËn lín nhÊt. C¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt vµ cung øng nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ thÞ tr-êng cÇn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng dda d¹ng vµ phong phó cña kh¸ch hµng. C¹nh tranh thùc chÊt lµ mét cuéc ch¹y ®ua kh«ng cã ®Ých, lµ qu¸ tr×nh c¸c doanh nghiÖp ®-a ra c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ tÝch cùc vµ s¸ng t¹o nh»m ®øng v÷ng trªn th-¬ng tr-êng vµ t¨ng lîi nhuËn trªn c¬ së t¹o ra -u thÕ vÒ s¶n phÈm, gi¸ b¸n vµ tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm. Doanh nghiÖp muèn t¹o ra -u thÕ vÒ s¶n phÈm vµ gi¸ b¸n th× ph¶i t¨ng chÊt l-îng s¶n phÈm vµ gi¸ b¸n ph¶i rÎ. Muèn vËy, mçi doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®-a tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng coa chÊt l-îng s¶n phÈm vµ dÞch vô, bªn c¹nh ®ã ph¶i tèi -u ho¸ c¸c yÕu tè ®Çu voµ cña s¶n xuÊt ®Ó gi¶m tèi ®a gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, doanh nghiÖp nµo cung cÊp hµng ho¸ dÞch vô víi chÊt l-îng tèt mµ gi¸ thµnh rÎ nhÊt th× sÏ chiÕn th¾ng. ChÝnh v× vËy, c¹nh tranh sÏ lo¹i bá c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ khuyÕn khÝch, t¹o diÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ thÊp v-¬n lªn. §Ó tham gia vµo thÞ tr-êng doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ quy luËt ®µo th¶i chän läc. C¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù n©ng cao chÊt l-îng cña m×nh, n©ng cao tr×nh ®é kiÕn thøc vÒ kinh doanh. Do ®ã, c¹nh tranh tranh lµ ®iÒu kiÖn rÊt tèt ®Ó ®Ó ®µo t¹o ra nh÷ng nhµ kinh doanh giái. C¹nh tranh lµ ®éng lùc ph¸t triÓn c¬ b¶n nh»m kÕt hîp mét c¸ch tèi -u nhÊt lîi Ých cña c¸c doanh nghiÖp, lîi Ých cña ng-êi tiªu dïng vµ lîi Ých cña x· héi. Tr-íc ®©y, trong c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, c¹nh tranh ®-îc coi lµ c¸ lín nuèt c¸ bÐ, do ®ã kh«ng ®-îc khuyÕn khÝch. Song hiÖn nay, c¹nh tranh ®· ®-îc nh×n nhËn theo xu h-íng tÝch cùc, t¸c dông cña nã thÓ hiÖn rÊt râ ë sù ph¸ s¶n cña mét sè doanh nghiÖp 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ vµ sù ph¸t triÓn v-ît bËc cña nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c biÕt sö dông hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh kinh doanh. Tãm l¹i, c¹nh tranh lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña mçi quèc gia nãi chung vµ cña tõng doanh nghiÖp nãi riªng, lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng kinh doanh trªn th-¬ng tr-êng. 1 .1.3.C¸c lo¹i h×nh c¹nh tranh trong kinh doanh: *XÐt theo ph¹m vi ngµnh kinh tÕ, c¹nh tranh ®-îc chia lµm 2 lo¹i: -C¹nh tranh trong néi bé ngµnh:lµ c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp cïng s¶n xuÊt kinh doanh mét lo¹i dÞch vô. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, doanh nghiÖp thua cuéc sÏ ph¶i thu hÑp ho¹t ®éng kinh doanh, thËm chÝ bÞ ph¸ s¶n cßn doanh nghiÖp nµo chiÕn th¾ng sÏ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh trªn thÞ tr-êng, uy tÝn vµ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp sÏ ®-îc n©ng cao. C¹nh tranh trong néi bé ngµnh lµ mét cuéc c¹nh tranh tÊt yÕu ph¶i x¶y ra, tÊt c¶ ®Òu nh»m vµo môc tiªu cao nhÊt lµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, mçi doanh nghiÖp ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt, n¨ng lùc qu¶n lý...nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó t×m lîi nhuËn siªu ng¹ch -C¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh: lµ c¹nh tranh gi÷a c¸c chñ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô trong c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c nhau nh»m môc tiªu lîi nhuËn, vÞ thÕ vµ an toµn. C¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh t¹o ra xu h-íng di chuyÓn cña vèn ®Çu t- sang c¸c ngµnh kinh doanh thu ®-îc lîi nhuËn cao h¬n vµ tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn sù h×nh thµnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n. *XÐt theo møc ®é c¹nh tranh: -C¹nh tranh hoµn h¶o: ThÞ tr-êng c¹nh tranh hoµn h¶o lµ thÞ tr-êng mµ ë ®ã cã rÊt nhiÒu ng-êi b¸n s¶n phÈm t-¬ng tù nhau vÒ phÈm chÊt, quy c¸ch, chñng lo¹i, mÉu m·. Gi¸ c¶ cña s¶n phÈm lµ do cung cÇu trªn thÞ tr-êng x¸c ®Þnh,nh÷ng nh-êi b¸n trong thÞ tr-êng nµy kh«ng cã kh¶ n¨ng chi phèi ®Õn gi¸ c¶. C¸c doanh nghiÖp ®-îc tù do gia nhËp vµ rót khái thÞ tr-êng. Do ®ã, trong thÞ tr-êng c¹nh tranh hoµn h¶o, c¸c doanh nghiÖp tham gia kinh doanh muèn thu ®-îc lîi nhuËn tèi ®a th× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ ®Çu vµo tíi møc thÊp nhÊt. C¹nh tranh hoµn h¶o lµ tr¹ng th¸i thÞ tr-êng -u viÖt nhÊt. Trong thÞ tr-êng nµy, ng-êi tiªu dïng cã thÓ dÔ dµng lùa chän nh÷ng hµng ho¸ dÞch vô tèt nhÊt víi møc gi¸ hîp lý. §ång thêi, c¸c doanh nghiÖp sc kinh doanh ph¶i lu«n t×m mäi c¸ch c¶i tiÕn 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm cho phï hîp víi nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng. Lîi Ých cña x· héi lu«n ®-îc b¶o ®¶m do cã sù ph©n bæ hîp lý c¸c nguån tµi nguyªn. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay kh«ng cã thÞ tr-êng nµo l¹i ®¹t ®-îc tr¹ng th¸i c¹nh tranh hoµn h¶o. -C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o: ThÞ tr-êng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o lµ lo¹i thÞ tr-êng phæ biÕn nhÊt hiÖn nay. Søc m¹nh thÞ tr-êng thuéc vÒ mét sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lín. C¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng nµy kinh doanh nh÷ng lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c nhau. Sù kh¸c biÖt gi÷a nh÷ng lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô nµy ë nh·n hiÖu. Trªn thÞ tr-êng, cã nh÷ng lo¹i hµng ho¸ dÞch vô chÊt l-îng nh- nhau song sù lùa chän cña ng-êi tiªu dïng l¹i c¨n cø vµo uy tÝn cña nh·n hiÖu s¶n phÈm. C¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o cã 2 h×nh thøc: +§éc quyÒn tËp ®oµn: lµ lo¹i thÞ tr-êng mµ ë ®ã nhu cÇu vÒ mét sè lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Òu do mét vµi doanh nghiÖp lín ®¸p øng. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy rÊt nh¹y c¶m víi ho¹t ®éng kinh doanh cña nhau, hä phô thuéc lÉn nhau trong viÖc ®Þnh gi¸ vµ sè lín hµng ho¸ b¸n ra. C¸c doanh nghiÖp ®Òu muèn cung cÊp hµng ho¸ dÞch vô víi gi¸ rÎ nh»m thu hÕt kh¸ch hµng song nÕu hä cã ý ®Þnh gi¶m gi¸ xuèng thÊp th× sau mét thêi gian sÏ cã doanh nghiÖp kh¸c gi¶m gi¸ xuèng møc thÊp h¬n. Trong thÞ tr-êng nµy c¸c doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ tù ý t¨ng gi¸ v× nÕu t¨ng gi¸ trong khi gi¸ cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng t¨ng th× sÏ rÊt cã h¹i, kh¸ch hµng sÏ t×m ®Õn nh÷ng doanh nghiÖp cung cÊp víi gi¸ rÎ h¬n. +C¹nh tranh mang tÝnh ®éc quyÒn víi møc ®é rÊt kh¸c nhau. Sè l-îng doanh nghiÖp tham gia kinh doanh trªn thÞ tr-êng nµy t-¬ng ®èi lín. S¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp lµ kh¸c nhau thÓ qua bao b×, nh·n hiÖu s¶n phÈm, mÉu m·, quy c¸ch, chñng lo¹i… Gi¸ c¶ cña mçi doanh nghiÖp lµ do chÝnh doanh nghiÖp ®ã ®Æt ra tuy nhiªn kh«ng thÓ hoµn toµn theo ý m×nh. Møc ®é c¹nh tranh ë thÞ tr-êng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o gi¶m h¬n so víi thÞ tr-êng c¹nh tranh hoµn h¶o. §éc quyÒn: ThÞ tr-êng c¹nh tranh ®éc quyÒn lµ lo¹i thÞ tr-êng mµ ë ®ã cã mét doanh nghiÖp duy nhÊt kiÓm so¸t hoµn toµn sè l-îng hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra trªn thÞ tr-êng. Trªn thÞ tr-êng nµy, c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ tù do ra nhËp v× hä ph¶i b¶o ®¶m rÊt nhiÒu yÕu tè nh- vèn ®Çu t-, c«ng nghÖ kü thuËt…gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng do doanh nghiÖp ®Æt 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ra, ng-êi mua ph¶i chÊp nhËn gi¸. V× vËy, ®Ó kiÕm ®-îc lîi nhuËn tèi ®a doanh nghiÖp ®éc quyÒn ®· t¹o ra sù khan hiÕm hµng ho¸ ®Ó n©ng møc gi¸ lªn cao. NhiÒu n-íc trªn thÕ giíi ®· cã lôt chèng ®éc quyÒn, tuy nhiªn ®éc quyÒn còng cã nhiÒu mÆt tÝch cùcbëi v× doanh nghiÖp ®éc quyÒn cã kh¶ n¨ng bá vèn lín ®Ó nghieen cøu ph¸t triÓn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, më räng quy m« s¶n xuÊt do ®ã gi¶m ®-îc chi phÝ s¶n xuÊt trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ë tÊt c¶ c¸c n-íc trªn thÕ giíi hÇu nh- kh«ng tån t¹i tr¹ng th¸i thÞ tr-êng c¹nh tranh hoµn toµn vµ ®éc quyÒn hoµn toµn. ë n-íc ta, thÞ tr-êng ®éc quyÒn chØ tån t¹i d-íi d¹ng Ýt bÞ c¹nh tranh nh- ngµnh x¨ng dÇu, b-u chÝnh viÔn th«ng... Nhµ n-íc ta cho phÐp mét sè doanh nghiÖp trong n-íc vµ n-íc ngoµi kinh doanh trong mét sè lÜnh vùc lín ®Ó ph¸ vì ®éc quyÒn, ®¶m b¶o lîi Ých cña ng-êi tiªu dïng. 1 .2. Nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¹nh tranh trong kinh doanh. Kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng kh«ng thÓ tr¸nh khái c¹nh tranh. NÕu doanh nghiÖp kh«ng d¸m ®-¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh th× sÏ d©n ®Õn ph¸ s¶n. C¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn sù c¹nh tranh, dù b¸o tr-íc sù c¹nh tranh vµ s½n sµng sö dông linh ho¹t vò khÝ c¹nh tranh ®Ó th¾ng ®-îc c¸c ®èi thñ. B¶n chÊt cña c¹nh tranh trong kinh doanh lµ ph¶i t¹o ra -u thÕ so víi c¸c ®èi thñ. Mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau sÏ cã -u thÕ kh¸c nhau, song nh×n chung c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau vÒ s¶n phÈm, vÒ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm, vÒ c¸ch thiÕt lËp m¹ng l-íi kªnh ph©n phèi, vÒ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn, khuÕch tr-¬ng-u thÕ cña doanh nghiÖp cÒ dÞch vô vµ mét sè ho¹t ®éng kh¸c… Song tr-íc hÕt mçi doanh nghiÖp muèn c¹nh tranh thµnh c«ng th× ph¶i x©y dùng chiÕn l-îc kinh doanh. ChiÕn l-îc kinh doanh cã vai trß rÊt quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn vËn mÖnh cña doanh nghiÖp. Thùc tiÔn ë nhiÒu n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn m¹nh ®· cho thÊy r»ng, kh«ng Ýt nh÷ng ng-êi ra nhËp lang kinh doanh tõ sè vèn Ýt ái nh-ng ®· nhanh chãng thµnh ®¹t trªn th-¬ng tr-êng nhê cã chiÕn l-îc kf hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã ®· cã nh÷ng ng-êi ®· tõng khuynh gia b¹i s¶n do kh«ng cã chiÕn l-îc kinh doanh hoÆc cã chiÕn l-îc kinh doanh sai lÇm trong ®ã cã c¶ nh÷ng ng-êi ®· tõng mét thêi rÊt næi tiÕng trªn th-¬ng tr-êng. ChiÕn l-îc kinh doanh gióp c¸c doanh nghiÖp thÊy râ c¬ héi vµ nguy c¬ x¶y ra trong hiÖn t¹i vµ trong t-¬ng lai, ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù b¸o c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr-êng 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trong t-¬ng lai, tËn dông c¬ héi, gi¶m nguy c¬, ®-a doanh nghiÖp v-ît qua c¹nh tranh dµnh th¾ng lîi trªn th-¬ng tr-êng. Kinh doanh trong mét m«i tr-êng cã nhiÒu doanh nghiÖp c¹nh tranh th× viÖc x©y dùng chiÕn l-îc kinh doanh sÏ gióp doanh nghiÖp tr¸nh ®f-îc nh÷ng rñi ro vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. X©y dùng chiÕn l-îc kinh doanh hiÖu qu¶ lµ vÊn ®Ò ®Çu tiªn cÇn ph¶i thùc hiÖn nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, khi ®ac x©y dùng ®-îc chiÕn l-îc kinh doanh th× c¸c doanh nghiÖp míi cã c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng tiÕp thao. 1 .2.1.C¹nh tranh vÒ s¶n phÈm. S¶n phÈm xÐt d-íi gãc ®é kü thuËt lµ nh÷ng hµng ho¸ cøng, cßn xÐt d-íi gãc ®é kh¸ch hµng lµ nh÷ng hµng ho¸ mÒm vµ bao gåm c¶ dÞch vô ®i kÌm víi s¶n phÈm, tho¶ m·n nhu cÇu con ng-êi. Mçi doanh nghiÖp cÇn xem xÐt s¶n phÈm d-íi gãc ®é cña kh¸ch hµng. Chóng ta thÊy r»ng, yÕutè ®Çu tiªn quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc thÓ hiÖn tr-íc hÕt ë chç s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ c¹nh tranh ®-îc víi s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c hay kh«ng? Mçi doanh nghiÖp ®Òu cã -u thÕ kh¸c nhau vÒ s¶n phÈm. Søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®-îc thÓ hiÖn qua chÊt l-îng. ChÊt l-îng lµ yÕu tè quan träng nhÊt mµ ng-êi tiªu dïng sÏ quyÕt ®Þnh nªn lùa chän s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nµo. §Ó cã thÓ c¹nh tranh ®-îc vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t- nghiªn cøu, c¶i tiÕn c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt, t¹o ra sù kh¸c biÖt th«ng qua tÝnh n¨ng t¸c dông cña s¶n phÈm. S¶n phÈm muèn c¹nh tranh ®-îc ph¶i cã nh÷ng nÐt ®Æc s¾c riªng, ®iÒu nµy còng ¶nh h-ëng tíi vÞ trÝ cña s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng. §¶m b¶o chÊt l-îng s¶n phÈm lu«n lµ ph-¬ng ch©m kinh doanh ®ång thêi lµ vò khÝ c¹nh tranh rÊt hiÖu qu¶ cña nhiÒu doanh nghiÖp trªn thÕ giíi. Nhµ s¶n xuÊt « t« Mercedes – Benz cua CHLB §øc khi ®-îc hái: BÝ quyÕt thµnh c«ng ë ®©u? Hä ®· tr¶ lêi r»ng ë chÊt l-îng cña hµng ho¸ vµ dÞch vô. C«ng ty nµy ®· lu«n coi chÊt l-îng lµ lßng tin. ChÝnh v× vËy khi nÒn kinh tÕ cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi gÆp khã kh¨n, c¸c lo¹i « t« bÞ ø ®äng th× « t« Mercedes – Benz ®· trë th¯nh mãn h¯ng tiªu thô ®­îc trªn thÕ giíi. Tôc ng÷ cã c©u: ‚Kh«ng sî kh«ng biÕt h¯ng ho², chØ sî h¯ng ho² ®èi ®Þch víi h¯ng ho²‛. Do ®ã c°i tiÕn v¯ n©ng cao chÊt l-îng hµng ho¸ vµ dÞch vô lµ c¬ së quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Bªn c¹nh ®ã, viÖc n©ng cao chÊt l-îng cña s¶n phÈm míi còng lµ c«ng cô ®Ó c¹nh tranh rÊt hiÖu qu¶. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt trªn thÕ giíi ®ang thay ®æi nhanh chãng, c¹nh tranh vÒ thÞ tr-êng hÕt søc gay g¾t, ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu kh«ng ngõng thay ®æi cña kh¸ch hµngth× biÖn ph¸p quan träng nhÊt cña doanh nghiÖp lµ ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi s¶n phÈm vµ cung cÊp nh÷ng dÞch vô míi. Doanh nghiÖp nµo cã nhiÒu s¶n phÈm míi vµ tèc ®ä ph¸t triÓn cµng nhanh th× cµng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. VËy ph¸t triÓn vÒ s¶n phÈm míi lµ liÒu thuèc c¶i tö hoµn snh, ph¸t triÓn s¶n phÈm míi ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ tr-êng. Trong tr-êng thÞ tr-êng khan hiÕm vÒ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp th× viÖc doanh nghiÖp ®-a ra nh÷ng lo¹i s¶n phÈm míi cã phong c¸ch ®éc ®aã , chÊt l-îng cao sÏ lµ ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi ®Ó giµnh giËt thÞ tr-êng. Víi hµng dÖt may ViÖt Nam th× vÒ s¶n phÈm cã nh÷ng ®Æc tÝnh sau ®Ó cã thÓ c¹nh tranh: s¶n phÈm phong phó, ®a d¹ng, mang tÝnh thêi trang cao, phô thuéc vµo thêi vô... Nh÷ng ®Æc tr-ng ®ã còng t¹o nªn nh÷ng thuËn lîi trong c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm. Víi nh÷ng doanh nghiÖp chuyªn kinh doanh trong lÜnh vùc dÞch vô th× viÖc n©ng cao chÊt l-în s¶n phÈm vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm míi chÝnh lµ viÖc doanh nghiÖp n©ng cao chÊt l-îng c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ ph¸t triÓn thªm nhiÒu lo¹i dÞch vô míi. §©y lµ kinh nghiÖm c¹nh tranh vµ g©y uy tÝn cho kh¸ch hµng cña c«ng ty kinh doanh dÞch vô b-u chÝnh viÔn th«ng, kinh doanh c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ ë mét sè n-íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. Nh- vËy, c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng s¸ch l-îc c¹nh tranh c¬ b¶n nhÊt mµ c¸c doanh nghiÖp th-êng ¸p dông. Trong ®ã c¹nh tranh vÒ chÊt l-îng, vÒ chñng lo¹i, vÒ kiÓu d¸ng mét s¶n phÈm lµ nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m, chÊt l-îng cña s¶n phÈm lµ néi dung quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña néi dung c¹nh tranh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i thiÕt lËp ®-îc chiÕn l-îc vÒ s¶n phÈm hîp lý, ph¶i nghiªn cøu tõ kh©u thiÕt kÕ, ®-a vµo s¶n xuÊt, tung ra thÞ tr-êng ®Õn c¸c ho¹t ®éng hoµn thiÖn ®æi míi s¶n phÈm, ®¶m b¶o n©ng cao chÊt l-îng t¹o uy tÝn trªn thÞ tr-êng. Ngo¹i h×nh vµ kiÓu d¸ng cña s¶n phÈm còng lµ vò khÝ c¹nh tranh rÊt hiÖu qu¶. ChØ cã nh÷ng s¶n phÈm cã kiÓu d¸ng míi, ngo¹i h×nh ®Ñp th× míi cã søc hÊp dÉn m¹nh. NhÊt lµ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ, kh«ng cã nh÷ng s¶n phÈm mang phong c¸ch ®éc ®¸o th× sÏ thiÕu n¨ng lùc c¹nh tranh. V× vËy, c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm lu«n lµ vÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp khi tham gia kinh doanh trªn th-¬ng tr-êng ®Òu quan t©m. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1 .2.2.C¹nh tranh vÒ gi¸ c¶. Gi¸ c¶ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Mét doanh nghiÖp cã s¶n phÈm cã chÊt l-îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý th× lu«n chiÕm -u thÕ trªn thÞ tr-êng. ¸p dông nh÷ng chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ linh ho¹t, ®a d¹ng lµ nh©n tè quan träng t¹o nªn thµnh c«ng trong tiªu thô s¶n phÈm. S¸ch l-îc ®Þnh gi¸ s¶n phÈm chñ yÕu ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhu cÇu thÞ tr-êng vµ nhu cÇu c¹nh tranh cña thÞ tr-êng ®Ó x¸c ®Þnh. C¹nh tranh b»ng gi¸ c¶ ph¶i tuú thuéc vµo t×nh h×nh vµ ph¶i lÊy gi¸ thÞ tr-êng lµm chuÈn. Cã c¸c chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ n- sau: -ChÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÊp: Lµ chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÊp h¬n gi¸ thÞ tr-êng. ¸p dông khi doanh nghiÖp míi x©m nhËp thÞ tr-êng hoÆc tiªu thô khèi l-îng s¶n phÈm lín trong thêi gian ng¾n hoÆc nh»m môc ®Ých c¹nh tranh. Mét sè doanh nghiÖp trªn thÕ giíi ®· rÊt thµnh c«ng trong chiÕn l-îc c¹nh tranh b»ng c¸ch ®Þnh gi¸ thÊp nh- cöa hµng b¸n lÎ lín nhÊt n-íc Ph¸p – La Fayetle. Hä ®± ®­a ra khÈu hiÖu: ‚h±y ®Þnh gi² b²n thÊp h¬n ng­êi kh²c‛. Kinh nghiÖm l¯m ¨n cña cöa h¯ng n¯y l¯ nÕu b³n muèn c³nh tranh thµnh c«ng th× gi¸ b¸n hµng ho¸ cña b¹n ph¶i thÊp h¬n cña ®èi thñ c¹nh tranh. -ChÝnh s¸ch b¸n víi gi¸ thÞ tr-êng: ¸p dông khi doanh nghiÖp kh«ng cã ý ®Þnh l«i cuèn kh¸ch hµng b»ng c¸ch b¸n víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ cña doanh nghiÖp c¹nh tranh vµ cungx kh«ng muèn ®Ó mÊt kh¸ch hµng. B¸n víi gi¸ thÞ tr-êng sÏ kh«ng mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn song vÉn ®¶m b¶o cã l·i. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh mét sè doanh nghiÖp ®· ¸p dông chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ nµy nh- siªu thÞ §¹i Vinh cña NhËt B¶n, hä ®· ¸p dông ®èi víi nh÷ng lo¹i hµng ho¸ chiÕn l-îc. §èi víi nh÷ng lo¹i hµng ho¸ nµy th× kiÓu c¸ch, chñng lo¹i lµm chÝnh, gi¸ c¶ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè thu hót kh¸ch hµng. -ChÝnh s¸ch b¸n víi gi¸ cao h¬n gi¸ thÞ tr-êng: ¸p dông trong tr-êng hîp doanh nghiÖp cã hµng ho¸ vµ dÞch vô ®éc quyÒn, kh«ng bÞ c¹nh tranh. Kinh doanh ®éc quyÒn th× viÖc ®Þnh gi¸ lµ kh«ng cã giíi h¹n, bëi v× nh÷ng ng-êi cã nhu cÇu muèn mua th× gi¸ cao bao nhiªu hä vÉn cã thÓ mua. Lµm nh- vËy võa më réng ®-îc thÞ tr-êng , võa thu ®-îc l·i nhiÒu. §©y chÝnh lµ chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ cña nhiÒu h·ng kinh doanh næi tiÕng trªn thÕ giíi nh- h·ng s¶n xuÊt TV cña NhËt B¶n khi kinh doanh trªn thÞ tr-êng Trung Quèc. N¨m 1979, khi ngµnh s¶n xuÊt TV cña NhËt B¶n th©m nhËp thÞ tr-êng Trung Quèc hä ®· nghiªn cøu kü thÞ tr-êng vµ thÊy Trung Quèc lµ thÞ tr-êng tiªu thô TV 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tr¾ng ®en cã tiÒm lùc rÊt lín. Trong khi ®ã ë Trung Quèc ch-a cã sù c¹nh tranh cña TV n-íc ngoµi. TV cña NhËt B¶n s¶n xuÊt chÊt l-îng tèt h¬n TV do Trung Quèc s¶n xuÊt nªn hä quyÕt ®Þnh ®Þnh gi¸ s¶n phÈm cña m×nh cao h¬n Trung Quèc hµng trôc nh©n d©n tÖ. Víi c¸ch ®Þnh gi¸ nµy, NhËt b¶n ®· thu ®-îc mét kho¶n lîi nhuËn lín mµ vÉn chiÕm ®-îc thÞ tr-êng Trung Quèc. Nh-ng theo quan ®iÓm cña nhiÒu h·ng kinh doanh trªn thÕ giíi (nh- c«ng ty ®iÖn m¸y National) th× trong ®iÒu kiÖn kinh doanh thÞ tr-êng ph¸t triÓn nh- ngµy nay mµ ¸p dông c¹nh tranh gi¸ c¶ th× chØ lµ c¹nh tranh mang tÝnh chÊt ch÷a ch¸y. NÕu dïng gi¸ c¶ ®Ó khèng chÕ thÞ tr-êng th× ®-¬ng nhiªn dÉn ®Õn sù c¹nh tranh h¹ gi¸ cña ®ång nghiÖp vµ sÏ dÉn ®Õn thÊt b¹i. §©y lµ sù thÊt b¹i triÖt ®Ó cña kinh doanh thÞ tr-êng. V× vËy, ®Ó cã thÓ c¹nh tranh trong kf, mçi doanh nghiÖp ph¶i ra søc ph¸t triÓn nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô míi cã chÊt l-îng tèt, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña m×nh vµ gi¸ c¶ ph¶i hîp lý. 1 .2.3.C¹nh tranh trong thiÕt lËp m¹ng l-íi kªnh ph©n phèi: ThiÕt lËp m¹ng l-íi kªnh ph©n phèi hîp lý hiÖu qu¶ sÏ lµ yÕu tè rÊt cã lîi ®Ó c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Mét doanh nghiÖp mµ cã kh¶ n¨ng cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô ®óng n¬i, ®óng lóc, kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt th× sÏ t¹o ®-îc lßng tin, uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng vµ sÏ ®-îc kh¸ch hµng lùa chän. ThiÕt lËp m¹ng l-íi kªnh ph©n phèi ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ dÞch vô vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Cã c¸c c¸ch thiÕt lËp kªnh ph©n phèi nh- sau: C¸ch 1: s¶n xuÊt --- Tiªu dïng. C¸ch 2: s¶n xuÊt --- Ng-êi b¸n lÎ --- Tiªu dïng. C¸ch 3: s¶n xuÊt --- B¸n bu«n --- B¸n lÎ --- Tiªu dïng. C¸ch 4: s¶n xuÊt --- Trung gian --- B¸n bu«n --- B¸n lÎ --- Tiªu dïng. Lùa chän h×nh thøc b¸n còng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp v× nã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn t©m lý cña kh¸ch hµng. Kinh nghiÖm kinh doanh cña nhiÒu n-íc ®· cho thÊy, b¸n hµng th«ng qua c¸c h×nh thøc nhgäi ®iÖn tho¹i (b¸n hµng tõ xa), b¸n hµng qua c¸c nh©n viªn tiÕp thÞ ... lµ nh÷ng h×nh thøc rÊt hiÖu qu¶. ë n-íc ta, h×nh thøc phôc vô kh¸ch hµng ®Õn tËn n¬i còng b¾t ®Çu phæ biÕn. Mét sè c«ng ty ®· rÊt thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy nh- C«ng ty b-u chÝnh viÔn th«ng Hµ néi víi ph-¬ng thøc thu c-íc phÝ ®iªn tho¹i, c«ng ty sÏ phôc vô tËn n¬i. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Mét sè doanh nghiÖp lín trªn thÕ giíi còng ®· rÊt thµnh c«ng trong ho¹t ®éng c¹nh tranh khi hä biÕt thiÕt lËp hîp lý m¹ng l-íi kenh ph©n phèi, ch¼ng h¹n nh- c«ng ty Daiwa Seiko cña NhËt B¶n ®· c¹nh tranh thµnh c«ng khi hä quyÕt ®Þnh bá cöa hµng b¸n bu«n ®Ó gi¶m kh©u l-u th«ng hµng ho¸. Olympic vµ Daiwa Seiko lµ hai c«ng ty s¶n xuÊt l-ìi c©u lín nhÊt cña NhËt B¶n. §Çu nh÷ng n¨m 1960 s¶n phÈm cña Olympic hÇu nh- ®· lòng ®o¹n thÞ tr-êng c¶ n-íc cßn cña Daiwa Seiko th× c¶ vÒ doanh thu ®Õn lîi nhuËn kinh doanh ®Òu ch-a b¨ng mét nöa cña Olympic. Vµo thêi kú khã kh¨n nµy, Daiwa Seiko ®· quyÕt ®Þnh ¸p dông hai s¸ch l-îc ®Ó thay ®æi c¸ch bu«n b¸n ë trong n-íc vµ xuÊt khÈu hµng lo¹t s¶n phÈm. C«ng ty ®· nhËn thÊy n-íc NhËt ®Êt hÑp, thÞ tr-êng cã h¹n, kh«ng cã tiÒn ®å ph¸t triÓn réng lín, cÇn ph¶i ®i vµo thÞ tr-êng quèc tÕ. §ång thêi thay ®æi tr×nh tù bu«n b¸n hµng ho¸ vèn ®· thµnh truyÒn thèng trong n-íc lµ: C«ng ty --- Cöa hµng b¸n bu«n --- Cöa hµng b¸n lÎ --- Ng-êi tiªu dïng. C«ng ty ®· døt kho¸t bá kh©u trung gian lµ cöa hµng bu«n b¸n lµm cho qu¸ tr×nh bu«n b¸n thµnh: C«ng ty --- Cöa hµng b¸n lÎ --- Ng-êi tiªu dïng vµ nhê ®ã mµ c«ng ty ®· khèng chÕ ®-îc toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô. Do vËy, mét mÆt ®· gi¶m ®-îc nh÷ng phiÒn phøc do cöa hµng b¸n bu«n g©y ra, mÆt kh¸c quan träng h¬n lµ cã thÓ nhanh chãng vµ trùc tiÕp n¾m ®-îc së thÝch cña ng-êi tiªu dïng, g¾n chÆt s¶n xuÊt víi tiªu dïng, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô. QuyÕt s¸ch cña c«ng ty Daiwa Seiko ®· b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ cuèi nh÷ng n¨m 1960. Vµo cuèi nh÷ng n¨m 1970 nã ®· hoµn toµn v-ît h¼n Olympic vµ tõ ®ã ®· chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu trªn thÞ tr-êng thÕ giíi vÒ s¶n phÈm l-ìi c©u. 1 .2.4. C¹nh tranh th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn qu¶ng c¸o. Qu¶ng c¸o vµ xóc tiÕn b¸n hµng lµ nh÷ng ho¹t ®éng nh»m giíi thiÖu vµ th«ng tin cho kh¸ch hµng vÒ c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, ®ång thêi l«i kÐo kh¸ch hµng tiªu dïng nh÷ng s¶n phÈm ®ã. Ho¹t ®éng nµy kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Qu¶ng c¸o, ®ã lµ ho¹t ®éng th«ng qua c¸c ph-¬ng thøc tuyªn truyÒn ®Ó tuyªn truyÒn mét c¸ch réng r·i c¸c lo¹i hµng ho¸, c¸c th«ng tin dÞch vô nh»m ®¹t môc ®Ých vµ më réng ¶nh h-ëng, ®i vµo lßng ng-êi vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÊt nhiªn, sù thµnh b¹i trong kinh doanh cña doanh nghiÖp chñ yÕu tuú thuéc vµo chÊt l-îng cña s¶n phÈm. Nh-ng mét s¶n phÈm cã chÊt l-îng tèt, nÕu ®-îc qu¶ng c¸o th× hiÖu qu¶ tiªu thô sÏ lín h¬n nhiÒu. Ngµy nay trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn, phÇn lín hµng ho¸, dÞch vô ®Òu ph¶i ®-îc qu¶ng c¸o, ®Æc biÖt lµ nh÷ng 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 s¶n phÈm míi v× chóng ch-a ®-îc mäi ng-êi biÕt ®Õn. Trong ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o chÊt l-îng hµng ho¸ dÞch vô th× viÖc cè g¾ng n©ng cao hiÖu qu¶ tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o dÞch vô còng lµ biªn ph¸p ®Ó doanh nghiÖp c¹nh tranh thµnh c«ng trong kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c c¸ch qu¶ng c¸o, dïng ph-¬ng thøc g× ®Ó qu¶ng c¸o, ¸p dông nh÷ng kü s¶o qu¶ng c¸o nµo, lîi dông nh÷ng dÞp nµo ®Ó qu¶ng c¸o sao cho mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qu¶ng c¸o chÝnh lµ nghÖ thuËt thu hót kh¸ch hµng, do ®ã mçi doanh nghiÖp muèn thµnh c«ng th× ph¶i: -KhÐo lîi dônh c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®Ó qu¶ng c¸o réng r·i. Cïng víi sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc kü thuËt, ph-¬ng tiÖn th«ng tin còng ngµy cµng nhiÒu, ngµy cµng tiªn tiÕn. NhiuuÌ doanh nghiÖp cã thÓ tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o mét c¸ch thµnh c«ng v× tr-íc hÕt hä ®· khÐo lÐo trong viÖc lùa chän nh÷ng ph-¬ng tiÖn th«ng tin cã hiÖu qu¶, râ rµng, ch¼ng h¹n nh-: + Qu¶ng c¸o th«ng qua ph-¬ng tiÖn in Ên, b-u ®iÖn, truyÒn thanh nh- b¸o, t¹p trÝ, ph¸t thanh, th- tõ vµ ®¬n ®Æt hµng, danh môc hµng ho¸ vµ c¸c b¶n thuyÕt minh… + Qu¶ng c¸o qua mµn ¶nh: C¸ch qu¶ng c¸o nµy rÊt lý thó vµ hÊp dÉn, cã t¸c dông c¹nh tranh cao song tèn kÐm h¬n. -VËn dông nghÖ thuËt qu¶ng c¸o khÐo lÐo: NghÖ thuËt qu¶ng c¸o khÐo lÐo lµ sù kÕt tinh cña trÝ tuÖ, ®ßi hái ng-êi lµm qu¶ng c¸o ph¶i cã kiÕn thøc, am hiÓu nghÖ thuËt vµ cã kh¶ n¨ng t-ëng t-îng nh¹y bÐn vÒ nhiÒu mÆt. NÕu kÕt hîp c¸c lo¹i nghÖ thuËt th× cã thÓ ph¸t huy ®-îc t¸c dông cña qu¶ng c¸o, thu hót ®-îc nhiÒu ®èi t-îng tuyªn truyÒn. MÆc dÇu cÇn cã nghÖ thuËt khÐo lÐo trong qu¶ng c¸o nh-ng kh«ng cã nghÜa lµ gi¶ t¹o, bëi v× nh- vËy chÝnh lµ lõa dèi mäi ng-êi mµ ng-îc l¹i qu¶ng c¸o ph¶i ch©n thùc. Tuyªn truyÒn mét c¸ch thùc sù cÇu thÞ lµ th¸i ®ä c¬ b¶n vµ còng lµ mét kü s¶o trong qu¶ng c¸o. -Doanh nghiÖp ph¶i biÕt n¾m b¾t c¸c thêi c¬ ®Ó qu¶ng c¸o. N¾m ®-îc thêi c¬ th× ®«i khi cã thÓ giµnh giËt ®-îc thêi gian ®Ó ®i tr-íc mét b-íc khi ®èi thñ c¹nh tranh hoÆc cã thÓ giµnh ®-îc kh¸ch hµng ®Ó më réng thÞ tr-êng, hay gi¶m ®-îc chi phÝ, tiÕt kiÖm ®-îc thêi gian vµ tiÒn cña. NghÜa lµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh qu¶ng c¸o, xóc tiÕn b¸n hµng vµ yÓm trî b¸n hµng còng lµ ho¹t ®éng gióp cho chiÕn l-îc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp hiÖu qu¶ h¬n. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 th-êng ®-îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c triÓn l·m, héi chî, cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm, th«ng qua viÖc bµn thö c¸c lo¹i s¶n phÈm. Nãi tãm l¹i, viÖc lùa chän h×nh thøc qu¶ng c¸o vµ xóc tiÕn nh- thÕ nµo ph¶i dùa vµo nh÷ng nh©n tè nh- tÝnh n¨ng, ®Æc ®iÓm cña lo¹i hµng ho¸, dÞch vô , gi¸ sö dông còng nh- ph¹m vi sö dông vµ kh¶ n¨ng chi phÝ cho qu¶ng c¸o. hiÖu qu¶ cña hs qu¶ng c¸o vµ xóc tiÕn b¸n hµng sÏ ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th-¬ng tr-êng nãi riªng vµ viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu trong kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung trong ®iÒu kiÖn cã nhiÒu doanh nghiÖp c¹nh tranh kh¸c. 1.2.5. C¹nh tranh b»ng ho¹t ®éng dÞch vô tr-íc, trong vµ sau b¸n hµng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn, dÞch vô lµ mét trong nh÷ng k©u ®-îc c¸c nhµ kinh doanh chó ý ®Õn nhiÒu nhÊt bëi v× ng-êi tiªu dïng sÏ lùa chän nh÷ng doanh nghiÖp cã nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña hä. DÞch vô th-êng lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®¸nh vµo t©m lý ng-êi tiªu dïng rÊt hiÖu qu¶. V× thÕ, mçi doanh nghiÖp muèn cuèn hót kh¸ch hµng, muèn t¹o ra -u thÕ so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c th× ph¶i ®Çu t- vµ hoµn thiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cña m×nh. C¸c ho¹t ®éng dÞch vô cña doanh nghiÖp cã thÓ ®-îc thùc hiÖn tr-íc, trong vµ sau khi b¸n hµng tuú thuéc vµo lo¹i h×nh kinh doanh. Nh- vËy, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô còng lµ vò khÝ c¹nh tranh rÊt hiÖu qu¶. Mçi doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu ®Ó t×m cho m×nh nh÷ng c¸ch thøc phôc vô tèi -u ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nãi riªng ®Õn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ta thÊy r»ng hä ®· b¾t ®Çu chó ý ®Õn nh÷ng kh©u dÞch vô bëi v× hä ®· nhËn ra r»ng ho¹t ®éng dÞch vô hç trî rÊt ®¾c lùc cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. ChÝnh v× vËy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu doanh nghiÖp ®· næi tréi h¬n h¼n c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn thÞ tr-êng ®«i khi kh«ng ph¶i lµ do chÊt l-îng s¶n phÈm cña hä tèt h¬n mµ lµ hä ®· biÕt sö dông nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô ®i kÌm rÊt hiÖu qu¶. C¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ ë ho¹t ®éng dÞch vô. S¶n phÈm cña mçi doanh nghiÖp tham gia c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng nãi chung ®Òu gièng nhau öo chÊt l-îng. ChÝnh v× vËy, mçi doanh nghiÖp thÓ hiÖn -u thÕ cña m×nh ®Òu b»ng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô. DÞch vô sÏ lµ nam ch©m thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi doanh nghiÖp. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.3.C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp Mét doanh nghiÖp kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng sÏ chÞu ¶nh h-ëng rÊt nhiÒu bëi nh÷ng yÕu tè cña m«i tr-êng kinh doanh. Nh÷ng doanh nghiÖp chiÕn th¾ng trong c¸c cuéc c¹nh tranh trªn th-¬ng tr-êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp biÕt tÆan dông vµ khai th¸c tèi ®a nh÷ng yÕu tè m«i tr-êng. M«i tr-êng kinh doanh cã thÓ t¸c ®äng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Nh×n chung, nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cã thÓ chia lµm 2 lo¹i: 1 .3.1.C¸c nh©n tè kh¸ch quan. Nh©n tè kh¸ch quan lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp, dï muèn hay kh«ng muèn, doanh nghiÖp vÉn ph¶i chÊp nhËn sù t¸c ®éng nµy, t×m mäi c¸ch khai th¸c nh÷ng ®iÓm thuËn lîi vµ tr¸nh nh÷ng bÊt lîi ¶nh h-ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cu¶ doanh nghiÖp trªn th-¬ng tr-ßng. Trªn thùc tÕ, nh©n tè kh¸ch quan c¬ b¶n nhÊt t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nãi riªng lµ luËt ph¸p vµ c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ. §©y lµ nh©n tè thuéc m«i tr-êng vÜ m« cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp cã biÕt tËn dông -u thÕ c¹nh tranh cña m×nh hay kh«ng phô thuéc rÊt lín vµo kh¶ n¨ng khai th¸c nh÷ng yÕu tè trong luËt ph¸p vµ trong c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ. Gi¶ sö lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh n»m trong chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hç trî cña chÝnh phñ th× ®©y lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi vµ doanh nghiÖp ph¶i biÕt khai th¸c lîi thÕ nµy ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh t¹o vÞ thÕ c¹nh tranh trªn th-¬ng tr-êng, ®ång thêi ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu vÒ lîi nhuËn. Nh- vËy, luËt ph¸p vµ c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ võa lµ yÕu tè thóc ®Èy ®ång thêi còng lµ yÕu tè h¹n chÕ kh¶ n¨ng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhµ n-íc muèn h-íng ®Ó ph¸t triÓn mét ngµnh nµo ®ã th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh ®ã nh- -u ®aic vÒ thuÕ, l·i suÊt, vèn ®Çu t-... Vµ ®©y còng lµ nh÷ng yÕu tè ®Ó c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh c¹nh tranh víi nhau nh»m ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp vµ ®¶m b¶o thùc hiÖn ®-îc c¸c môc tiªu cña x· héi. Nh©n tè kh¸ch quan thø hai ¶nh h-ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®ã lµ -u thÕ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña mçi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i biÕt tËn dông nh÷ng kÏ hë cña ®èi ph-¬ng, ®¸nh vµo nh÷ng yÕu ®iÓm ®ã ®Ó cã thÓ lµm næi bËt nh÷ng -u thÕ vÒ hµng ho¸, dÞch vô cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã ph¶i cè g¾ng t×m 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hiÓu môc tiªu hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai cña ®èi thñ c¹nh tranh lµ g×? Vµ ®èi thñ c¹nh tranh ®¸nh gi¸ nh- thÕ nµo vÒ môc tiªu vµ n¨ng lùc cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña hä. Mét ®èi thñ c¹nh tranh mµ hä ®· tõng næi tiÕng trªn th-¬ng tr-êng th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®-îc lµ rÊt khã kh¨n. Doanh nghiÖp ph¶i ph©n tÝch ®-îc diÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p hîp lý rtrong tõng ®iÒu kiÖn, tõng hoµn c¶nh. TÊt c¶ ph¶i ®Òu nh»m vµo môc tiªu cao nhÊt cña doanh nghiÖp vµ lîi nhuËn, vÞ thÕ, an toµn. Nh©n tè kh¸ch quan thø ba còng cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®ã lµ t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c ®èi t¸c trong cïng mét tËp ®oµn kinh doanh. §©y lµ yÕu tè thuéc m«i tr-êng vÜ m« cña doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng mäi sù liªn kÕt kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp rÊt cã lîi cho viÖc c¹nh tranh víi tËp ®oµn kinh tÕ kh¸c. NÕu nh- ®èi t¸c kinh doanh víi doanh nghiÖp ®µn trong thêi kú h-ng thÞnh th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ c¶ t¹ap ®oµn kinh doanh nãi chung sÏ t¨ng lªn bëi v× søc m¹nh sÏ ®-îc tæng hîp l¹i. Vµ ng-îc l¹i, mét sù rñi ro trong kinh doanh cña ®èi t¸c còng cã thÓ ¶nh h-ëng ®Õn c¶ chiÕn l-îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, cßn mét yÕu tè kh¸ch quan kh¸c ¶nh h-ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nh-: t×nh h×nh tµi chÝnh tiÒn tÖ trong n-íc vµ n-íc ngoµi hay sù khñng ho¶ng kinh tÕ cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi cã quan hÖ hîp t¸c voøi ViÖt Nam còng cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn sù c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Nãi tãm l¹i, c¸c nh©n tè kh¸ch qua lµ nh÷ng nh©n tè doanh nghiÖp kh«ng thÓ tù t¹o ra vµ còng kh«ng thÓ lµm mÊt ®i. V× vËy, ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i chÊp nhËn sù tån t¹i cña c¸c nh©n tè ®o ®Ó t×m ra biÖn ph¸p hîp lý nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt cho ho¹t ®éng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 1 .3.2.C¸c nh©n tè chñ quan. C¸c nh©n tè chñ quan lµ nh÷ng nh©n tè xuÊt ph¸t tõ néi t¹i cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn tiÒm n¨ng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Chóng ta ®· biÕt, tiÒm n¨ng cña mét doanh nghiÖp th-êng ®-îc thÓ hiÖn qua tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh. Hai yÕu tè nµycã tÝn chÊt quyÕt ®Þnh thÕ lùc cña doanh nghiÖp trªn t-¬ng tr-êng. Tµi s¶n h÷u h×nh thÓ hiÖn b»ng tiÒn vèn, m¸y mãc, thiÕt bÞ kü thuËt. Tµi s¶n h÷u h×nh cña doanh nghiÖp cµng lín bao nhiªu th× uy tÝn cña doanh nghiÖp sÏ cµng lín bÊy nhiªu. Tuy nhiªn, tµi sn¶ h÷u h×nh chØ biÓu hiÖn mét phÇn nµo ®ã tiÒm lùc cña doanh 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp cßn phÇn phÇn quyÕt ®Þnh lín nhÊt ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng lµ tµi s¶n v« h×nh. Tµi s¶n v« h×nh lµ tµi s¶n quý gi¸ nhÊt cña dnm kh«ng thÓ ®Þnh l-îng ®-îcc. §ã lµ sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng ®èi víi doanh nghiÖp, uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng, hay cã thÓ lµ h×nh ¶nh quen thuéc, sù næi tiÕng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ®ã, còng cã thÓ lµ bÇu kh«ng khÝ tæ chøc nh©n sù trong doanh nghiÖp, lµ chÊt l-îng tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Nh©n tµi kinh doanh lµ vèn quý nhÊt cña doanh nghiÖp. Mêu chèt ®Ó mét doanh nghiÖp kinh doanh thµnh c«ng lµ ë chç ph¶i cã nh©n tµi kinh doanh. §ã lµ nh÷ng ng-êi dòng c¶m, m¹nh d¹n, biÕt m-u l-îc kinh doanh, th«ng th¹o kü n¨ng kinh doanh vµ tduy nh¹y bÐn, hµnh ®éng mau lÑ, cã n¨ng lùc øng phã, n¨ng lùc x· héi, n¨ng lùc c«ng t¸c nghiÖp vô t-¬ng ®èi m¹nh. Nh©n tµi kinh doanh cña mét doanh nghiÖp nãi chung th-êng bao gåm nh÷ng ng-êi l·nh ®¹o, nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c kinh doanh, nh÷ng ng-êi lµm c«ng tacd kü thuËt vµ c«ng nh©n viªn chøc, nh÷ng ng-êi nµy h×nh thµnh mét tËp ®oµn nh©n tµi kinh doanh. TËp ®oµn nh©n tµi kinh doanh cña rÊt nhiÒu doanh nghiÖp th¯nh c«ng cßn cã kÕt cÊu trÝ tuÖ hîp lý, tøc l¯ cã nh÷ng chuyªn gia ‚cøng‛ v¯ còng cã c° nh÷ng chuyªn gia ‚mÒm‛, nghÜa l¯ cã nh÷ng ng­êi l±nh ®³o cã së tr­êng trong vie-Ñc ra nh÷ng quyÕt s¸ch kinh doanh mang tÝnh chiÕn l-îc vµ cã c¶ c«ng nh©n viªn chøc tinh th«ng nghiÖp vô vµ nghÖ thuËt kinh doanh. Nhê sù hîp lý vÒ kÕt cÊu trÝ tuÖ, biÕt kÔt hîp lÉn nhau ®· lµm cho kinh doanh cña doanh nghiÖp thµnh c«ng. V× vËy, ®Ó cã thÓ thµnh c«ng trong kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m mäi c¸ch khai th¸c nh©n tµi kinh doanh vµ ra søc båi d-ìng kiÕn thøc, n¨ng lùc kinh doanh, t¹o s¬ së v÷ng ch¾c cho hä ph¸i huy ®-îc tµi n¨ng kinh doanh cña m×nh. NhiÒu doanh nghiÖp trªn thÕ giíi ®· thµnh c«ng trong kinh doanh lµ do hä biÕt ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ con ng-êi trong doanh nghiÖp. C«ng ty bót bi Saced (Pakistan) lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. C«ng ty ®· t¨ng c-ên søc c¹nh tranh b¨ng biÖn ph¸p chó träng båi d-ìng con ng-êi. Hä cho r»ng, ®èi víi mét doanh nghiÖp ®ang ph¸t triÓn, con ng-êi lµ nh©n tè c¬ b¶n ®Ó t¸c ®éng vµo mÆt kü thuËt, thiÕt bÞ vµ qu¶n lý. Do ®ã, c«ng ty hÕt søc coi träng viÖc ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o cña toµn thÓ c«ng nh©n viªn chøc. C«ng ty th-êng xuyªn cö c¸n bé kü thuËt vµ c¸n bé qu¶n lý ra n-íc ngoµi kh¶o s¸t, tiÕp thu nh÷ng kü thuËt vµ nh÷ng kinh nghiÖm míi. ChÝnh v× vËy, tr×nh ®é c«ng nh©n ®-îc 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 n©ng cao ®· t¨ng c-êng m¹nh mÏ søc c¹nh tranh cña c«ng ty vµ ®· thu ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ rÊt tèt. Nh- vËy, tr×ng ®é cña ®éi ngò c¸n bé trong doanh nghiÖp cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, cã mét yÕu tè còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng trong kinh doanh nãi chung vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh nãi riªng ®è lµ sù tÝn nhiÖm- h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng. Sù tÝn nhiÖm ®èi víi doanh nghiÖp lµ uy tÝn vµ ¶nh h-ëng cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng, lµ vÞ trÝ vµ h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp trong con m¾t ng-êi tiªu dïng. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®Òu coi viÖc x©y dùng uy tÝn lµ mét trong nh÷ng bÝ quyÕt ®Ó kinh doanh thµnh c«ng. TÝn nhiÖm ®èi víi doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng bao gåm: -TÝn nhiÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm: Sù tÝn nhiÖm ®èi víi s¶n phÈm cµng cao, ng-êi tiªu dïng cµng tin t-ëng, chØ cÇn nghe nãi ®Õn s¶n phÈm mang tªn nh·n hiÖu ®ã th× kh«ng thÓ hoµi nghi vÒ chÊt l-îng cña s¶n phÈm. Nh÷ng s¶n phÈm næi tiÕng l©u ®êi lµ nh÷ng s¶n phÈm cã sù tÝn nhÖm vÒ chÊt l-îng cao. -TÝn nhiÖm vÒ t¸c phong kinh doanh cña doanh nghiÖp: Nh÷ng doanh nghiÖp cã t¸c phong kinh doanh tèt, tu©n thñ thêi gian, tu©n thñ hîp ®ång, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi ng-êi tiªu dïng sÏ cã uy tÝn rÊt cao trªn thÞ tr-êng. -TÝn nhiÖm vÒ sù phôc vô cña doanh nghiÖp bao gåm sù phôc vô vÒ kü thuËt, phôc vô tiªu thô... Trong qu¸ tr×nh tiªu thô hoÆc sau khi b¸n, nÕu doanh nghiÖp phôc vô chu ®¸o, th¸i ®é phôc vô tèt, lµm cho ng-êi mua hay kh«ng mua c¶m thÊy hµi lßng. Sau khi kh¸ch mua hµng vÒ nhµ, nÕu cã vÊn ®Ò th× doanh nghiÖp ®Õn tËn nhµ ®Ó gi¶i quyÕt. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã thÓ hiÖn sù tÝn nhiÖm ®èi víi viÖc phôc vô cña doanh nghiÖp. MÆc dï b¶n th©n sù tÝn nhiÖm kh«ng cã gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông nh-ng bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng ph¶i t×m c¸ch x©y dùng tÝn nhiÖm tè trªn thÞ tr-êng. Bëi v× viÖc x©y dùng vµ gi÷ g×n tÝn nhiÖm t«t trªn thÞ tr-êng ®èi víi doanh nghiÖp cã t¸c dông to lín trong sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Nh÷ng doanh nghiÖp cµng kh«ng ®-îc tÝn nhiÖm cµng kh«ng cã chç ®øng trªn thÞ tr-êng. T¸c dông cña tÝn nhiÖm ®èi víi viÖc kinh doanh cña mét doanh nghiÖp ®-îc biÓu hiÖn ë c¸c mÆt sau ®©y: +Sù tÝn nhiÖm cña doanh nghiÖp cµng cao th× cµng dÔ tiªu thô s¶n phÈm. §©y lµ kinh nghiÖm cña hiÖu giÇy Néi Liªn Tôc – B¾c Kinh. Cöa hµng nµy chñ yÕu kinh doanh giÇy v¶i b¾t ®Çu tõ n¨m 1636. MÆc dï hiÖn nay c¸c lo¹i giÇy kh«ng ngõng thay 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®æi vÒ mÉu m· vµ kiÓu d¸ng, nh-ng do sù ®éc ®¸o vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt nªn giÇy Néi Liªn Tôc vÉn cã uy tÝn trªn thÞ tr-êng. HiÖn nay c¸c lo¹i giÇy v¶i cña hä võa rÊt dÔ b¸n võa kh«ng ngõng më réng ®-îc thÞ tr-êng míi ë n-íc ngoµi nh- Braxin, NhËt B¶n… BÊt cø s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nµo, chØ cÇn x©y dùng ®-îc tÝn nhiÖm tèt trªn thÞ tr-êng, ng-êi tiªu dïng tin t-ëng th× doanh nghiÖp qua ®ã ®-îc sù thö th¸ch cña c¹nh tranh, nhê ®ã gi÷ v÷ng ®-îc søc sèng s¶n phÈm cña m×nh. + Uy tÝn cña doanh nghiÖp cµng cao th× cµng cã thÓ kh«ng ngõng më réng thÞ tr-êng, më réng tiªu thô. + Sù tÝn nhiÖm cña doanh nghiÖp cµng cao th× cµng cã thÓ n©ng cao ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ. MÆc dï b¶n th©n sù tÝn nhiÖm kh«ng cã gi¸ trÞ nh-ng mét khi doanh nghiÖp x©y dùng ®-îc tÝn nhiÖm trªn thÞ tr-êng th× cã thÓ më réng thÞ tr-êng, t¨ng thªm tiªu thô, s¶n phÈm míi s¶n xuÊt ®-îc l©u dµi, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp míi cã thÓ ®-îc n©ng cao. Ng-îc l¹i doanh nghiÖp kh«ng ®-îc tÝn nhiÖm, hoÆc mét khi sù tÝn nhiÖm bÞ mai mét ®i, th× s¶n phÈm sÏ kh«ng cã thÞ tr-êng, cho dï ®· chiÕm lÜnh ®-îc còng sÏ mÊt ®i cïng víi sù mai mét cña sù tÝn nhiÖm. TÝn nhiÖm lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, tÝn nhiÖm lµ tiÒn. ChÝnh v× vËy nhiÒu doanh nghiÖp ®· coi sù tÝn nhiÖm lµ sinh mÖnh cña m×nh. BÊt cø doanh nghiÖp nµo ®· thµnh c«ng trong kinh doanh ®Òu coi viÖc x©y dùng vµ gi÷ g×n tÝn nhiÖm lµ mét nhiÖm vô cã tÝnh chiÕn l-îc. Cã gi÷ ®-îc sù tÝn nhiÖm th× c¬ héi kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng míi ®-îc n©ng cao. Nãi tãm l¹i, nh÷ng yÕu tè chñ quan cña doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nh- hiÖn nay, doanh nghiÖp nµo biÕt ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh th× sÏ chiÕn th¾ng trong cuéc ch¹y ®ua trªn th-¬ng tr-êng. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam 2 .1 Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh DÖt May ViÖt Nam. 2 .1.1.Vai trß. C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh cã ý nghÜa träng t©m trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi cña ViÖt Nam tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. DÖt may lµ mét phÇn cÊu thµnh quan träng trong chÝnh s¸ch ®Þng h-íng xuÊt khÈu cña ®Êt n-íc, vµ nãi mét c¸ch chung h¬n, lµ mét trong nh÷ng nç lùc cña ViÖt Nam ®Ó hßa nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ. C«ng nghiÖp dÖt may tÊt yÕu lµ mét trong c¸c ngµnh chñ yÕu xuÊt khÈu trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn cña c¸c n-íc, xuÊt khÈu hµng dÖt may ®em l¹i nguån thu ngo¹i tÖ ®Ó mua m¸y mãc thiÕt bÞ, hiÖn ®¹i ho¸ s¶n xuÊt lµm c¬ së cho nÒn kinh tÕ cÊt c¸nh. Sù thµnh c«ng vÒ xuÊt khÈu trong ngµnh nµy th-êng më ®-êng cho sù xuÊt hiÖn cña mét chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®Þnh h-íng xuÊt khÈu cã c¬ së réng h¬n. Sù thÊt b¹i vÒ xuÊt khÈu cña ngµnh nµy bao giê còng lµ triÖu chøng cña nh÷ng trë ng¹i cã tÝnh th©m c¨n cè ®Õ trong n-íc vµ sù bÊt lùc, kh«ng ph¸t huy ®-îc lîi thÕ so s¸nh tiÒm n¨ng. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ë nhiÒu n-íc, trong giai ®o¹n ph¸t triÓn dÖt may th-êng ®ãng vai trß chñ ®¹o, nã cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, t¨ng thu lîi nhuËn ®Ó tÝch luü lµm tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, gãp phÇn n©ng cao møc sèng vµ æn ®Þnh t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi. Ngµnh dÖt may lµ ngµnh cã liªn quan chÆt chÏ tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, khi dÖt may lµ mét trong nh÷ng ngµnh hµng ®Çu cña nÒn kinh tÕ nã sÏ cÇn mét l-îng lín nguyªn liÖu lµ s¶n phÈm cña c¸c lÜnh vùc kh¸c vµ v× thÕ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t- ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nµy. T¹i c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay, c«ng nghiÖp dÖt may ®ang gãp phÇn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n qua viÖc s¶n xuÊt c¸c lo¹i nguyªn liÖu dÖt nh- b«ng, ®ay, t¬ t»m vµ lµ ph-¬ng tiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ kinh tÕ n«ng nghiÖp sang kinh tÕ c«ng nghiÖp, ë c¸c n-íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, c«ng nghiÖp dÖt may ®· ph¸t triÓn ®Õn tr×nh ®é cao h¬n, d¸p ÷ng nhu cÇu ngµy cµng cao, ®a d¹ng, phong phó cña ng-êi tiªu dïng. 20