Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
“ HiÖu qu°” l¯ mét thuËt ng÷ rÊt hay ®îc dïng ®Ó ®²nh gi² mét c«ng viÖc,
mét vÊn ®Ò nµo ®ã. Khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ ng-êi ta th-êng g¾n víi tÝnh kh¶ thi, sù
thµnh c«ng mµ c«ng viÖc sÏ ®¹t ®-îc. VËy hiÖu qu¶ kinh doanh g¾n víi c¶ mét qu¸
tr×nh kinh doanh sÏ ph¶i ®-îc ®Þnh nghÜa nh- thÕ nµo cho x¸c ®¸ng nhÊt?
HiÖu qu¶ kinh tÕ ®ã chÝnh lµ kh¶ n¨ng tËn dông tèi -u c¸c nguån lùc khan
hiÕm. Víi mçi mét doanh nghiÖp ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh cã nghÜa lµ doanh
nghiÖp ®· kÕt hîp tèi -u c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh- m¸y mãc,
trang thiÕt bÞ, con ng-êi, nguån nguyªn liÖu víi c¸c yÕu tè ®Çu ra nh- c«ng t¸c
Marketing, mÉu m·, bao b×, chÊt l-îng s¶n phÈm... Nh- vËy hiÖu qu¶ kinh doanh
g¾n liÒn víi tÝnh n¨ng ®éng nh¹y bÐn cña nh÷ng ng-êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp.
Trong mét c¬ chÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh gay g¾t, lîi nhuËn, hiÖu qu¶ kinh
doanh ®-îc ®-a lªn lµm môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ
doanh nghiÖp Nhµ n-íc nãi riªng. V× thÕ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝch cùc
®-a nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt, b»ng mäi c¸ch gi¶m chi phÝ gi¶m
gi¸ thµnh vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng... Cã lµm ®-îc nh- vËy th× c¸c
doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i, trô v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng.
Thêi kú bao cÊp qua ®i ®Ó l¹i mét bøc tranh kinh tÕ ¶m ®¹m. Mét thêi kú
lµm viÖc theo kiÓu quan liªu bao cÊp, c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh lu«n lu«n ®¹t møc
s¶n l-îng v-ît kÕ ho¹ch. Ng-êi ta nãi rÊt nhiÒu ®Õn hiÖu qu¶, n¨ng suÊt lao ®éng,
n¨ng suÊt chÊt l-îng ®Òu ®¹t ë møc rÊt cao nh-ng tÊt c¶ sè liÖu doanh thu, s¶n
lîng ®Òu l¯ “l±i” trªn giÊy tê, cßn thùc chÊt s°n xuÊt kinh doanh cða c²c xÝ nghiÖp
cã ho¹t ®éng nh-ng kh«ng cã hiÖu qu¶. C¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh chØ ®¶m b¶o
sè l-îng, chØ tiªu kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®Æt ra chø viÖc ®¶m b¶o chÊt l-îng c¶i tiÕn
mÉu m· s¶n phÈm hÇu nh- c¸c xÝ nghiÖp kh«ng chó träng.
B¾t ®Çu tõ n¨m 1986 Nhµ n-íc cã chñ tr-¬ng ®æi míi c¬ chÕ tõ c¬ chÕ tËp
trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. §¶ng vµ
nhµ n-íc ®· chñ ch-¬ng ®æi míi toµn diÖn vÒ mäi mÆt më ra mét thêi kú ph¸t triÓn
míi.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 1
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Riªng víi c¸c Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ph¶i gi÷ vai trß chñ ®¹o trong c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ, lµ c«ng cô vÜ m« cña nhµ n-íc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô b¶o ®¶m
hiÖu qu¶ x· héi. Do ®ã ngoµi viÖc c¹nh tranh víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó
tån t¹i c¸c Doanh nghiÖp Nhµ n-íc cßn ph¶i gi÷ nhiÖm vô quan träng ®ã chÝnh lµ
vai trß chñ ®¹o.
Khi chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr-êng c¸c Doanh nghiÖp Nhµ n-íc th-êng
gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i sau ®©y, cã nh÷ng Doanh nghiÖp ®· nhanh chãng
b¾t kÞp víi thêi cuéc b»ng c¸ch c¶i tiÕn mÉu m· chÊt l-îng, t¨ng quy m« s¶n xuÊt.
Nh-ng bªn c¹nh ®ã cã nh÷ng Doanh nghiÖp hµng s¶n xuÊt ra kh«ng b¸n ®-îc,
c«ng nh©n nghØ viÖc kh«ng l-¬ng. Nh÷ng Doanh nghiÖp nµy vÉn loay hoay ch-a
t×m ®-îc lèi ra, hä qu¸ û l¹i vµo kÕ ho¹ch, trî cÊp cña Nhµ n-íc vµ ®· cã nh÷ng
Doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng thua lç dÉn ®Õn ph¸ s¶n.
V× vËy ®Ó Doanh nghiÖp Nhµ n-íc v-¬n lªn gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn
kinh tÕ thÞ tr-êng th× vÊn ®Ò hiÖu qu¶ vµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ lµ môc
tiªu hµng ®Çu cña c¸c Doanh nghiÖp, víi Tæng C«ng ty Muèi kh«ng n»m ngoµi quy
luËt ®ã. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n l-îng muèi hµng n¨m t¨ng nh-ng hiÖu qu¶
vÉn cßn thÊp. ChÝnh hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp ®· h¹n chÕ vai trß chñ ®¹o cña C«ng
ty Muèi ViÖt nam.
Bëi vËy t«i ®± chän ®Ò t¯i nghiªn cøu “Mét sè biÖn ph¸p gãp phÇn n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh muèi ë Tæng C«ng ty Muèi ViÖt nam ”
§©y lµ mét ®Ò tµi réng vµ khã, víi l-îng kiÕn thøc h¹n hÑp mµ em ®· tÝch
luü ®-îc tõ nhµ tr-êng vµ x· héi, ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu sãt,
em rÊt mong ®-îc sù ®éng viªn, gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n
Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh ®Ò tµi, em ®· ®-îc sù tËn t×nh h-íng dÉn chØ b¶o
cña C« Gi¸o TS. Cao Thuý Xiªm vµ c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n cña Tæng C«ng
Ty Muèi ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 2
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch-¬ngI
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh
1. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh:
1.1Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt:
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng th× hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu nh»m ®¹t ®-îc môc
tiªu bao trïm vµ l©u dµi nhÊt, ®ã lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu nµy
mäi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i x©y dùng cho m×nh mét chiÒn l-îc kinh doanh, ph-¬ng
¸n kinh doanh, ph¶i kÕ ho¹ch ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ ®ång thêi tæ
chøc thùc hiÖn chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
Trong qu¸ tr×nh tæ chøc x©y dùng vµ thùc hiÖn, c¸c nhµ qu¶n lý doanh
nghiÖp ph¶i lu«n chó ý tíi tÝnh hiÖu qu¶ cña chóng. Muèn kiÓm tra ®¸nh gi¸ c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp còng nh- tõng lÜnh vùc, tõng
bé phËn bªn trong doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng xem xÐt hiÖu
qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã. §Ó hiÓu ®-îc hiÖu qu¶ kinh
tÕ cu¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh), tr-íc tiªn
ta ph¶i t×m hiÓu xem hiÖu qu¶ kinh tÕ nãi chung lµ g×?
Tõ tr-íc ®Õn nay cã rÊt nhiÒu t¸c gi¶ ®-a ra c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ
hiÖu qu¶ kinh tÕ: nh- P.Samerclson, W.Nordhanb, Manfredkuln, Wohe vµ
Doring...Song cã mét quan ®iÓm ®-îc nhiÒu nhµ kinh tÕ trong vµ ngoµi n-íc quan
t©m chó ý sö dông lµ: HiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét hiÖn t-îng( hoÆc mét qu¸ tr×nh )
kinh tÕ lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®-îc
môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. §©y lµ kh¸i niÖm t-¬ng ®èi ®Çy ®ñ ph¶n ¸nh ®-îc hiÖu qu¶
kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Tõ c¸c quan ®iÓm trªn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ ta cã thÓ ®-a ra kh¸i niÖm vÒ hiÖu
qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh- sau:
“HiÖu qu° s°n xuÊt kinh doanh l¯ mét ph³m trï kinh tÕ biÓu hiÖn tËp trung cña sù
ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c nguån lùc cña doanh
nghiÖp (lao ®éng, m¸y mãc, thiÕt bÞ, vèn vµ c¸c yÕu tè kh¸c) trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra.
XÐt vÒ mÆt ®inh l-îng: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn mèi quan hÖ
t-¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®-îc vµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó thùc hiÖn
®-îc kÕt qu¶ theo h-íng t¨ng thu gi¶m chi. Ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 3
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
thùc chÊt lµ mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®-îc víi chi phÝ bá ra ®Ó sö dông
c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ cã tÝnh ®Õn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. XÐt theo môc
®Ých cuèi cïng th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ång nghÜa víi lîi nhuËn.
VÒ mÆt tuyÖt ®èi th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc tÝnh nh- sau :
H= K- C
H: lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
K: kÕt qu¶ ®¹t ®-îc
C: chi phÝ bá ra ®Î sö dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo
Cßn so s¸nh t-¬ng ®èi th×:
H = K/C
Do ®ã ®Ó tÝnh ®-îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ta ph¶i
tÝnh kÕt qu¶ ®¹t ®-îc vµ chi phÝ bá ra. NÕu xÐt mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ vµ hiÖu
qu¶ th× kÕt qu¶ lµ c¬ së ®Ó ta tÝnh hiÖu qu¶ vµ hai ®¹i l-îng nµy tû lÖ thuËn víi
nhau. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th-êng lµ ®¹i l-îng cã kh¶
n¨ng c©n, ®o, ®ong, ®Õm ®-îc nh- sè s¶n phÈm tiªu thô, doanh thu b¸n hµng, thÞ
phÇn, lîi nhuËn...Nh- vËy kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th-êng lµ môc tiªu cña
doanh nghiÖp. NÕu ®øng trªn gãc ®é tõng yÕu tè riªng lÎ ®Ó xem xÐt, th× hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn tr×nh ®é, kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, nã thÓ hiÖn ¶nh h-ëng cña tõng yÕu tè ®ã ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng cña s¶n
xuÊt kinh doanh.
VÒ mÆt ®Þnh tÝnh: hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn tr×nh ®é, kh¶ n¨ng
tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp. NÕu tæ chøc s¶n xuÊt tèt vµ kh¶ n¨ng
qu¶n lý cao th× doanh nghiÖp cã thÓ ®¶m b¶o mua ®-îc c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®ñ vÒ sè
l-îng, chÊt l-îng tèt, ®óng thêi gian vµ gi¸ c¶ hîp lý. §ång thêi doanh nghiÖp cã
thÓ s¶n xuÊt s¶n phÈm chÊt l-îng cao víi gi¸ thµnh rÎ, ®-a ra tiªu thô trªn thÞ
tr-êng mét c¸ch nhanh nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt.
HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i ®-îc g¾n liÒn víi viÖc
thùc hiÖn c¸c môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra. Môc tiªu kinh doanh lµ tr¹ng th¸i
cña doanh nghiÖp ®-îc x¸c ®Þnh trong t-¬ng lai ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Tr-íc mçi kú
kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i ®Æt ra cho m×nh c¸c môc tiªu trong thêi
gian tr-íc m¾t vµ l©u dµi, tõ ®ã lËp ra c¸c chiÕn l-îc, kÕ ho¹ch ®Ó thùc hiÖn môc
tiªu ®ã. Kh«ng thÓ nãi mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ khi
doanh nghiÖp ®ã kh«ng thùc hiÖn ®-îc c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra. Do vËy ®Ó n©ng cao
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 4
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh mçi doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh mét hÖ
thèng c¸c môc tiªu ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, phï hîp víi t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng cña
doanh nghiÖp ®Æt trong mèi quan hÖ víi xu h-íng biÕn ®éng cña thÞ tr-êng. Khi
®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i g¾n chÆt nã trong mèi quan
hÖ víi hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. §ã lµ viÖc xem xÐt c¸c chØ tiªu: gi¶i quyÕt viÖc lµm
cho ng-êi lao ®éng, n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, n©ng cao møc sèng cña ng-êi lao
®éng, ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr-êng...dµnh ®-îc hiÖu qu¶ cao cho doanh nghiÖp lµ
ch-a ®ñ mµ cßn ph¶i thùc hiÖn ®-îc môc tiªu hiÖu qu¶ cña c¶ ngµnh, c¶ ®Þa ph-¬ng
vµ toµn x· héi.
1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta hiÖn nay, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu
ph¶i ®èi ®Çu víi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n-íc.
Cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®· trô v÷ng vµ ph¸t triÓn nh-ng còng cã rÊt nhiÒu doanh
nghiÖp “ vÉn ®ang loay hoay cha t×m ra lèi tho²t ” v¯ nhiÒu doanh nghiÖp l¯m ¨n
thua lç ®· ph¶i ®i ®Õn ph¸ s¶n, gi¶i thÓ. V× vËy, ®Ó ph¸t triÓn ®-îc trong c¬ chÕ thÞ
tr-êng buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp
®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.
a. S¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ - ®iÒu kiÖn sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp.
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng c¸c chñ thÓ th-êng c¹nh tranh víi nhau rÊt gay g¾t
®Ó ®¶m b¶o cho sù sinh tån cña m×nh, v× thÕ c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n linh
ho¹t, t×m mäi biÖn ph¸p ph¸t triÓn ®i lªn. Cã nh÷ng doanh nghiÖp ®i lªn b»ng viÖc
t×m mäi c¸ch triÖt h¹ c¸c ®èi thñ, trèn lËu thuÕ, lµm ¨n phi ph¸p...Nh÷ng doanh
nghiÖp nµy th-êng chØ tån t¹i trong thêi gian ng¾n, bëi v× xÐt trªn ph-¬ng diÖn ®¹o
®øc hä ®· vi ph¹m nguyªn t¾c ®¹o ®øc trong kinh doanh, ngµy nay luËt ch¬i c«ng
b»ng lu«n ®-îc c¸c doanh nghiÖp -a thÝch. Trong thÞ tr-êng ngµy nay, c¸c doanh
nghiÖp th-êng ph¶i t×m ra c¸ch ®i riªng cho m×nh nh-ng hä ®Òu ph¶i tr¶ lêi ®-îc 3
c©u hái ®ã lµ s¶n xuÊt cho ai? s¶n xuÊt ra c¸i g×? vµ s¶n xuÊt nh- thÕ nµo? Tùu
chung l¹i, ®iÓm mÊu chèt mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt lµ tÝnh hiÖu qu¶
trong s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kinh
doanh ®Òu lµ nh÷ng vßng quay liªn håi phôc vô cho mét vßng ®êi s¶n phÈm. C¸c
doanh nghiÖp mong muèn vßng ®êi s¶n phÈm ng¾n l¹i, quy m« më réng ra, giai
®o¹n t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm ®-îc kÐo dµi th× ®ßi hái mçi quyÕt ®Þnh
kinh doanh ph¶i ®óng ®¾n vµ mang tÝnh hiÖu qu¶ cao. Qua ®ã cho thÊy bÊt k× mét
doanh nghiÖp nµo trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng kh«ng
cã hiÖu qu° tøc l¯ tù nhÊn m×nh chÕt ch×m trong “vßng xo²y cða c²c luång c³nh
tranh”.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 5
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ®ã chÝnh lµ ®i gi¶i
quyÕt bµi to¸n mang tÝnh sèng cßn, ®ã lµ lîi nhuËn. NÕu nh- tr-íc kia, viÖc ®¸nh
gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp chØ dùa vµo kh¶ n¨ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch c¸c
chØ tiªu Nhµ n-íc giao cho, th× ngµy nay c¸c doanh nghiÖp th-êng ph¶i tù b-¬n tr¶i
®Ó t×m kiÕm vµ ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr-êng. Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i
kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao chÊt l-îng s¶n
phÈm gi¶m chi phÝ, gi¸ thµnh, n©ng cao uy tÝn vµ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp m×nh ...
b. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ c«ng cô h÷u hiÖu cña nhµ qu¶n trÞ.
Môc tiªu bao trïm vµ l©u dµi cña qu¸ tr×nh kinh doanh lµ t¹o ra lîi nhuËn vµ
tèi ®a ho¸ lîi nhuËn trªn c¬ së c¸c nguån lùc s½n cã. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu nµy,
qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã nhiÒu ph-¬ng thøc kh¸c nhau, trong ®ã n©ng cao hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng cu¶
m×nh. ViÖc xem xÐt vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng chØ cho biÕt s¶n xuÊt
®¹t ®-îc ë tr×nh ®é nµo mµ cßn cho phÐp c¸c nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch t×m ra c¸c yÕu
tè ¶nh h-ëng (nh÷ng yÕu tè then chèt vµ nh÷ng yÕu tè phô...) vµ ®-a ra biÖn ph¸p
thÝch hîp trªn c¶ ph-¬ng diÖn t¨ng kÕt qu¶ vµ gi¶m chi phÝ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh. B¶n chÊt cña ph¹m trï hiÖu qu¶ ®· chØ râ tr×nh ®é lîi dông c¸c
nguån lùc s¶n xuÊt: tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc cµng cao, doanh nghiÖp cµng
cã kh¶ n¨ng t¹o ra kÕt qu¶ trong cïng mét nguån lùc ®Çu vµo hoÆc tèc ®é t¨ng kÕt
qu¶ lín h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ sö dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo. Nh- vËy, th«ng qua
xem xÐt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c nhµ qu¶n trÞ cã thÓ kiÓm so¸t ®-îc c«ng
viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh b»ng viÖc so s¸nh, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch kinh
tÕ nh»m t×m ra c¸c gi¶i ph¸p tèi -u, ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n ®Ó
®¹t ®-îc môc tiªu bao trïm cuèi cïng lµ lîi nhuËn.
Tãm l¹i, qua tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò trªn cho thÊy r»ng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu
qu¶ lµ cÇn thiÕt, lµ môc tiªu kinh tÕ tæng hîp cÇn ®¹t ®-îc trong mçi kú kinh doanh
cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng.
1.3 Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
1.3.1.HiÖu qu¶ x· héi, hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi, hiÖu qu¶
kinh doanh.
Thø nhÊt, hiÖu qu¶ x· héi. HiÖu qu¶ x· héi lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông
c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi nh»m ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu x· héi nhÊt ®Þnh. C¸c
môc tiªu x· héi th-êng lµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n, viÖc lµm; x©y dùng c¬ së h¹ tÇng;
n©ng cao phóc lîi x· héi; n©ng cao møc sèng vµ ®êi sèng v¨n ho¸, tinh thÇn cho
ng-êi lao ®éng; ®¶m b¶o vµ n©ng cao søc khoÎ cho ng-êi lao ®éng; c¶i thiÖn ®iÒu
kiÖn lao ®éng, ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr-êng;…HiÖu qu¶ x· héi th-êng g¾n liÒn víi
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 6
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c¸c m« h×nh kinh tÕ hçn hîp vµ tr-íc hÕt th-êng ®-îc ®¸nh gi¸ vµ gi¶i quyÕt ë gãc
®é vÜ m«.
Thø hai, hiÖu qu¶ kinh tÕ. HiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c
nguån lùc ®Ó ®¹t c¸c môc tiªu kinh tÕ cña mét thêi k× nµo ®ã. HiÖu qu¶ kinh tÕ
th-êng ®-îc nghiªn cøu ë gi¸c ®é qu¶n lÝ vÜ m«. CÇn chó ý r»ng kh«ng ph¶i bao
giê hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh còng vËn ®éng cïng chiÒu. Cã thÓ tõng
doanh nghiÖp ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh cao song ch-a ch¾c nÒn kinh tÕ ®· ®¹t
hiÖu qu¶ kinh tÕ cao bëi lÏ kÕt qu¶ cña mét nÒn kinh tÕ ®¹t ®-îc trong mçi thêi k×
kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ tæng ®¬n thuÇn cña c¸c kÕt qu¶ cña tõng doanh nghiÖp.
Thø ba, hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc
s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu kinh tÕ – x· héi nhÊt ®Þnh. HiÖu qu¶ kinh tÕ x·
héi g¾n víi nÒn kinh tÕ hçn hîp vµ ®-îc xem xÐt ë gãc ®é vÜ m«.
Thø t-, hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh
®é lîi dông c¸c nguån lùc, ph¶n ¸nh mÆt chÊt l-îng cña qu¸ tr×nh kinh doanh, phøc
t¹p vµ khã tÝnh to¸n bëi c¶ ph¹m trï kÕt qu¶ vµ hao phÝ nguån lùc g¾n v¾i mét thêi
kú cô thÓ nµo ®ã ®Òu khã x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c.
CÇn chó ý r»ng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ hiÖu qu¶ kinh doanh lµ hai ph¹m trï kh¸c
nhau, gi¶i quyÕt ë h¹i gãc ®é kh¸c nhau song cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau.
HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ®¹t møc tèi ®a lµ møc hiÖu qu¶ tho¶ m·n tiªu chuÈn hiÖu
qu¶ Pareto. Trong thùc tÕ, do c¸c doanh nghiÖp cè t×nh gi¶m chi phÝ kinh doanh
biªn c¸ nh©n lµm cho chi phÝ kinh doanh nµy thÊp h¬n chi phÝ kinh doanh biªn x·
héi nªn cã sù t¸ch biÖt gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh vµ hiÖu qu¶ x· héi.
Tuy nhiªn, víi t- c¸ch lµ mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ x· héi c¸c doanh nghiÖp cã
nghÜa vô gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu x· héi. MÆt kh¸c, x· héi cµng
ph¸t triÓn th× nh©n thøc c¶u con ng-êi ®èi víi x· héi còng dÇn thay ®æi, nhu cÇu
cña ng-êi tiªu dïng kh«ng ph¶i chØ ë c«ng dông cña s¶n phÈm mµ cßn ë c¸c ®iÒu
kiÖn kh¸c nh- chèng « nhiÖm m«i tr-êng,…
v× vËy, cµng ngµy c¸c doanh nghiÖp cµng tù gi¸c nhËn thøc vai trß, nghÜa vô, tr¸ch
nhiÖm cña m×nh ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi bëi chÝnh sù nhËn thøc
vµ ®ãng gãp cña doanh nghiÖp vµo thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi l¹i lµm t¨ng uy
tÝn, danh tiÕng cña doanh nghiÖp vµ t¸c ®éng tÝch cùc , l©u dµi ®Õn kÕt qu¶ ho¹t
®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nµy. v× lÏ ®ã, cµng ngµy c¸c doanh nghiÖp
kh«ng chØ quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh mµ cßn cµng quan t©m h¬n ®Õn hiÖu
qu¶ x· héi.
1.3.2 HiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn
Thø nhÊt, hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp.
HiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vµ cho phÐp kÕt luËn vÒ hiÖu qu¶
kinh doanh cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét
thêi kú x¸c ®Þnh
Thø hai, hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn.
HiÖu qu¶ kinh doanh bé phËnlµ hiÖu qu¶ kinh doanh chØ xÐt ë tõng lÜnh vùc ho¹t
®éng cô thÓ cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ë
tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña doanh
nghiÖp.
Gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn cã mèi quan
hÖ biÖn chøng víi nhau. HiÖu q¶u kinh doanh tæng hîp cÊp doanh nghiÖp ph¶n ¸nh
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 7
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ cña doanh nghiÖp vµ
c¸c ®¬n vÞ bé phËn trong doanh nghiÖp. Tuy nhiÖn, trong nhiÒu tr-êng hîp cã thÓ
xuÊt hiÖn m©u thuËn gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh bé
phËn, khi ®ã chØ cã chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn chØ cã thÓ ph¶n ¸nh hiÖu
qu¶ ë tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, tõng bé phËn cña doanh nghiÖp.
1.3.3 HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n vµ hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n
HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n, lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®-îc xem xÐt, ®¸nh gi¸
ë tõng kho¶ng thêi gian ng¾n. HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n chØ ®Ò cËp ®Õn
tõng kho¶ng thêi gian ng¾n nh- tuÇn, th¸ng…
HiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n, lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®-îc xem xÐt, ®¸nh gi¸
trong kho¶ng thêi gian dµi, g¾n víi chiÕn l-îc, c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n hoÆc thËm
chÝ, nãi ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh d×a h¹n ng-êi ta hay nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ l©u dµi,
g¾n víi qu¶ng ®åi tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
CÇn chó ý r»ng, gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n võa cã mèi quan hÖ
biÖn chøng víi nhau vµ trong nhiÒu tr-êng hîp cã thÓ m©u thuËn nhau. VÒ nguyªn
t¾c, chØ cã thÓ xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n trªn c¬ së vÉn
®¶m b¶o ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n trong t-¬ng lai.
2 . C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh
2.1. C¸c nh©n tè bªn trong
2.1.1.Lùc l-îng lao ®éng
Ng-êi ta th-êng nh¾c ®Õn luËn ®iÓm ngµy nay kho¸ häc kü thuËt ®· trë thµnh lùc
l-îng trùc tiÕp. ¸p dông khoa häc kü thuËt tiÕn tiÕn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó t¨ng
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp . Tuy nhiªn , cÇn thÊy r»ng :
Thø nhÊt, m¸y mãc dï tèi t©n ®Õn ®©u còng do ng-êi chÕ t¹o ra . NÕu kh«ng cã lao
®éng s¸ng t¹o cña con ng-êi sÏ kh«ng thÓ cã c¸c thiÕt bÞ ®ã.
Thø hai, m¸y mãc thiÕt bÞ dï cã hiªn ®¹i ®Õn ®©u còng ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é tæ
chøc, tr×nh ®é kü thuËt, tr×nh ®é m¸y mãc cña ng-êi lao ®éng. Thùc tÕ cho thÊy
nhiÒu doanh nghiÖp nhËp trµn lan thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cña n-íc ngoµi nh-ng do tr×nh
®é sù dông yÕu kÐm nªn võa kh«ng ®em l¹i n¨ng xuÊt cao l¹i võa tèn kÐm tiÒn cña
cho h¹t ®éng söa ch÷a, kÕt côc lµ hiÖu qu¶ kinh doanh rÊt thÊp.
Trong s¶n xuÊt kinh doanh, lùc l-îng lao ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ s¸ng t¹o ra
c«ng nghÖ, kü thuËt míi vµ ®-a chóng vµo sù dông t¹o ra tiÒm n¨ng lín cho viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh . Còng chÝnh lùc l-îng lao ®éng s¸ng t¹o ra s¶n
phÈm míi víi kiÓu gi¸ng phï hîp víi cÇu cña ng-êi tiªu dïng lµm cho s¶m phÈm
(dich vô) cña doanh nghiÖp cã thÓ b¸n ®-îc t¹o c¬ së ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh. Lùc l-îng lao ®éng cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng, ®Õn tr×nh
®é sù dông c¸c nguån lùc kh¸c (m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu…) nªn t¸c
®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Ngµy nay, sù ph¸t triÓn khoa häc kü thô©t ®· thóc ®Èy nÒn kinh tÕ trÝ thøc. §Æc
tr-ng c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ trÝ thøc lµ hµm l-îng khoa häc kÕt tinh trong s¶n
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 8
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
phÈm (dÞch vô) rÊt cao. §ßi hái lùc l-îng lao ®éng ph¶i lµ lùc l-îng rÊt tinh nhuÔ
cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cao. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß ngµy cµng
quan träng cña l-îng lao ®éng ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
2.1.2.Tr×nh ®é ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ øng dông tiÕn bé kü thuËt
C«ng cô lao ®éng lµ ph-¬ng tiÖn mµ con ng-êi sù dông ®Ó t¸c ®éng vµo ®èi
t-îng lao ®éng. Qóa tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi víi qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn cña c«ng cô lao ®éng. Sù ph¸t triÓn cña c«ng cô lao ®éng g¾n bã chÆt chÏ víi
qu¸ tr×nh t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng s¶n l-îng, chÊt l-¬ng s¶n phÈm vµ h¹ gi¸
thµnh . Nh- thÕ, c¬ së vËt chÊt kü thô©t lµ nh©n tè hÕt søc quan träng t¹o ra tiÒm
n¨ng t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l-¬ng, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. ChÊt l-¬ng ho¹t ®éng
cña c¸c doanh nghiÖp chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ cña tr×nh ®é kü thô©t, c¬ cÊu, tÝnh
®ång bé cña m¸y mãc thiÕt bÞ, chÊt l-¬ng, c«ng t¸c b¶o d-ìng söa ch÷a m¸y mãc
thiÕt bÞ…
NhiÒu doanh nghiÖp n-íc ta hiÖn nay cã c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ kü thô©t cßn
hÕt søc yÕu kÐm; M¸y mãc thiÕt bÞ võa l¹c hËu võa kh«ng ®ång bé. §ång thêi,
trong nh÷ng n¨m qua viÖc qu¶n trÞ, sö dông c¬ së vËt chÊt kü thô©t còng kh«ng
®-îc chó träng nªn nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng sö dông vµ ph¸t huy hÕt n¨ng lùc
s¶n xuÊt hiÖn cã cña m×nh. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m chuyÔn ®æi kinh tÕ võa qua
cho thÊy doanh nghiÖp nµo ®-îc chuyÔn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ hÖ thèng thiÕt
bÞ hiÒn ®¹i, lµm chñ ®-îc yÕu tè kü thô©t th× ph¸t triÓn ®-îc s¶n xuÊt kinh doanh,
®¹t ®-îc kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cao, t¹o ®-îc lîi thÕ c¹nh tranh so víi c¸c
doanh nghiÖp cïng nghµnh vµ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn. Ng-îc l¹i nh÷ng doanh
nghiÖp vÉn sö dông c«ng nghÖ , thiÕt bÞ cò hoÆc ®-îc chuyÔn giao c«ng nghÖ l¹c
hËu kh«ng thÓ t¹o ra s¶n phÈm ®¸p øng ®ßi cña thÞ tr-êng vÒ c¶ chÊt l-îng vµ gi¸
c¶ nªn s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp ®ã th-êng ch÷ng l¹i, ®i xuèng vµ trong nhiÒu
tr-êng hîp doanh nghiÖp cã thÓ bÞ ®ãng cöa do kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶.
Ngµy nay, c«ng nghÖ kü thô©t ph¸t triÓn nhanh chãng, chu kú c«ng nghÖ ngµy cµng
ng¾n h¬n vµ ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n, ®ãng vai trß ngµy cµng to lín, mang tÝnh chÊt
quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ . §iÒu nµy ®ßi
hái mçi doanh nghiÖp ph¶i t×m ®-îc gi¶i ph¸p ®Çu t- ®óng ®¾n, chuyÔn giao c«ng
nghÖ phï hîp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ tiÕn tiÕn cña thÕ giíi, båi d-ìng vµ ®µo t¹o
l-c l-îng lao ®éng lµm chñ ®-îc c«ng nghÖ kü thô©t hiÖn ®¹i ®Ó tiÕn tíi chæ øng
dông kü thô©t ngµy cµng tiªn tiÕn, s¸ng t¹o kü thô©t c«ng nghÖ míi… lµm c¬ së
choviÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp .
2.1.3.Nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp
Cµng ngµy nh©n tè qu¶n trÞ cµng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp .
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 9
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp chó träng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh cho doanh nghiÖp mét h-íng ®i
®óng ®¾n trong m«i tr-êng kinh doanh ngµy cµng biÕn ®éng. ChÊt l-îng cña chiÕn
l-îc kinh doanh lµ nh©n tè ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sö thµnh c«ng,
hiÖu qu¶ kinh doanh cao hay thÊt b¹i, kinh doanh phi hiÖu qu¶ cña mét doanh
nghiÖp. §Þnh h-íng ®óng vµ lu«n ®Þnh h-íng ®óng lµ c¬ së ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶
l©u dµi cña doanh nghiÖp .
Muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh, c¸c lîi
thÕ vÒ chÊt l-îng vµ sö kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, gi¸ c¶ vµ tèc ®é cung øng ®Ó ®¶m
b¶o cho mét doanh nghiÖp dµnh chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh phô thuéc chñ yÕu
vµo nh·n quan vµ kh¶ n¨ng qu¶n tri cña c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. §Õn nay,
ng-êi ta còng kh¼ng ®Þnh ngay c¶ ®èi víi viÖc ®¶m b¶o vµ ngµy cµng n©ng cao
chÊt l-îng s¶n phÈm cña mét doanh nghiÖp còng chÞu ¶nh h-ëng nhiÒu cña nh©n
tè qu¶n trÞ chø kh«ng ph¶i cña nh©n tè kü thuËt; qu¶n trÞ ®Þnh h-íng chÊt l-îng
theo tiªu chuÈn ISO 9000. ChÝnh lµ dùa trªn nÒn t¶ng t- t-ëng nµy .
Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, qu¶n trÞ doanh nghiÖp khai th¸c vµ thùc hiÖn ph©n bæ
c¸c nguån lùc s¶n xuÊt. ChÊt l-îng cña ho¹t ®éng nµy còng lµ nh©n tè quan träng
¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi thêi kú.
§éi ngô c¸c nhµ qu¶n tri mµ ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp l·nh ®¹o doanh
nghiÖp b»ng phÈm chÊt vµ tµi n¨ng cña m×nh cã vai trß quan träng bËc nhÊt, ¶nh
h-ëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sö thµnh ®¹t cña doanh nghiÖp . ¥ mçi doanh
nghiÖp, kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Òu phô thuéc rÊt
lín vµo tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nh- c¬ cÊu tæ chøc bæ m¸y
qu¶n trÞ doanh nghiÖp, viÖc x¸c ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n tõng bé
phËn, c¸ nh©n vµ thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong c¬ cÊu tæ chøc
®ã.
2.1.4. HÖ th«ng trao ®æi vµ xö lý th«ng tin
Ngay nay sö ph¸t triÓn nh- vò b·o cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thô©t ®ang lµm thay
®æi hÆn nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt, trong ®ã c«ng nghÖ tin häc ®ãng vai trß ®Æc biÖt
quan träng. Th«ng tin ®-îc coi lµ hµng ho¸, lµ ®èi t-îng kinh doanh vµ nÒn kinh tÕ
thÞ tr-êng hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ th«ng tin ho¸. §Ó ®¹t ®-îc thµnh c«ng khi kinh
doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng quyÕt liÖt, c¸c doanh nghiÖp
rÊt cÇn nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ cung cÇu thÞ tr-êng hµng ho¸, vÒ c«ng nghÖ
kü thuËt vÒ ng-êi mua, vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh …Ngoµi ra , doanh nghiÖp cßn rÊt
cÇn ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kinh nghiÖm thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh
nghiÖp kh¸c ë trong n-íc vµ quèc tÕ, cÇn biÕt c¸c th«ng tin vÒ c¸c thay ®æi trong
c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ N-íc vµ c¸c n-íc kh¸c cã liªn quan..
Trong kinh doanh nÕu biÕt m×nh, biÕt ng-êi vµ nhÊt lµ hiÓu râ ®-îc c¸c ®èi thñ
c¹nh tranh th× míi cã ®èi s¸ch giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, cã chÝnh s¸ch ph¸t
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 10
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c, hç trî lÉn nhau. Kinh nghiÖm thµnh c«ng cña nhiÒu
doanh nghiÖp cho thÊy n¾m ®-îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, xö lý vµ sö dông c¸c
th«ng tin ®ã kÞp thêi lµ mét ®iÒu rÊt quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh cã
hiÖu qu¶ cao, ®em l¹i th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®-îc
cung cÊp kÞp thêi sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph-¬ng
h-íng kinh doanh, x©y dùng chiÕn l-îc kinh doanh dµi h¹n còng nh- ho¹ch ®Þnh
ch-¬ng tr×nh s¶n xuÊt ng¾n h¹n. NÕu doanh nghiÖp kh«ng d-îc cung cÊp th«ng tin
mét c¸ch th-êng xuyªn vµ liªn tôc, kh«ng cã trong tay c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ
xö lý mét c¸ch kÞp thêi doanh nghiÖp kh«ng cã c¬ së ®Î ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh
kinh doanh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n vµ do ®ã dÔ dÉn ®Õn thÊt b¹i.
Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt lµ cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· thóc
®Èy vµ ®ßi hái mçi n-íc ph¶i b¾t tay x©y dùng nÒn kinh tÕ trÝ thøc. Mét trong
nh÷ng ®ßi hái cña viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ trÝ thøc lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
ph¶i dùa trªn c¬ së sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ tin häc. Nhu cÇu vÒ th«ng tin cña
c¸c doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ hÖ th«ng tin d-íi nhiÒu h×nh
thøc kh¸c nhau trong ®ã ®Æc biÖt lµ hÖ thèng th«ng tin nèi m¹ng trong n-íc vµ
quèc tÕ.
Tæ chøc khoa häc hÖ thèng th«ng tin néi bæ võa ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin kinh
doanh l¹i võa ®¶m b¶o gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh cho qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý,
l-u tr÷ vµ sö dông th«ng tin. Do nhu cÇu th«ng tin ngµy cµng lín nªn nhiÖm vô
nµy còng lµ nhiÖm vô rÊt quan träng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp hiÖn nay.
Phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn hÓ htèng th«ng tin néi bé ph¶i lµ hÖ thèng th«ng tin
nèi m¹ng côc bé vµ cao h¬n n÷a lµ nèi trong n-íc vµ quèc tÕ.
2.2.Nh©n tè thuéc m«i tr-êng bªn ngoµi
2.2.1 M«i tr-êng ph¸p lý
M«i tr-êng ph¸p lý bao gåm luËt, c¸c v¨n b¶n d-íi luËt,…Mäi quy ®Þnh ph¸p
luËt vÒ kinh doanh ®Òu t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp. V× m«i trêng ph²p lý t³o ra “s©n ch¬i” ®Ó c²c doanh nghiÖp cïng
tham gia ho¹t ®éng kinh doanh, võa c¹nh tranh l¹i võa hîp t¸c víi nhau nªn viÖc
t¹o ra m«i tr-êng ph¸p lý lµnh m¹nh lµ rÊt quan träng. Mét m«i tr-êng ph¸p lý lµnh
m¹nh võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
cña m×nh l¹i võa ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vi m« kh«ng chØ chó ý ®Õn kÕt
qu¶ vµ hiÓu qu¶ riªng mµ cßn ph¶i chó ý ®Õn lîi Ých cña c¸c thµnh viªn kh¸c trong
x· héi. M«i tr-êng ph¸p lý b¶o ®¶m tÝnh b×nh ®¼ng cña mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp
sÏ ®iÒu chØnh c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh, c¹nh tranh nhau mét c¸ch
lµnh m¹nh; mçi doanh nghiÖp buéc ph¶i chó ý ph¸t triÓn c¸c nh©n tè néi lùc, øng
dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµ khoa häc qu¶n trÞ tiªn tiÕn tËn dông ®-îc
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 11
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c¸c c¬ héi bªn ngoµi nh»m ph¸t triÓn kinh doanh cña m×nh, tr¸nh nh÷ng ®æ vì
kh«ng cÇn thiÕt, cã h¹i cho x· héi.
TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh mäi doanh nghiÖp cã nghÜa vô chÊp
hµnh nghiªm chØnh mäi quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kinh doanh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ
doanh nghiÖp ph¶i n¾m ch¾c luËt ph¸p cña n-íc së t¹i vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng
kinh doanh trªn cë t«n träng luËt ph¸p cña n-íc ®ã.
TÝnh nghiªm minh cña luËt ph¸p thÓ hiÖn trong m«i tr-êng kinh doanh thùc tÕ ë
møc ®é nµo còng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi
doanh nghiÖp. SÏ chØ cã kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ tÝch cùc nÕu m«i tr-êng kinh doanh mµ
mçi thµnh viªn ®Òu tu©n theo ph¸p luËt. NÕu ng-îc l¹i, nhiÒu doanh nghiÖp sÏ lao
vµo lµm ¨n bÊt chÝnh, trèn lËu thuÕ, s¶n xuÊt hµng gi¶, hµng nh¸i còng nh- gian lËn
th-¬ng m¹i, vi ph¹m ph¸p lÖnh m«i tr-êng,…lµm cho m«i tr-êng kinh doanh kh«ng
cßn lµnh m¹nh. Trong m«i tr-êng nµy, nhiÒu khi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh
kh«ng cã c¸ch yÕu tè néi lùc tõng quyÕt ®Þnh dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹i rÊt lín vÒ
kinh tÕ vµ lµm xãi mßn ®¹o ®øc x· héi.
2.2.2. M«i tr-êng kinh tÕ.
M«i tr-êng kinh tÕ lµ nh©n tè bªn ngoµi t¸c ®éng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh
cña tõng doanh nghiÖp. Tr-íc hÕt, ph¶i kÓ ®Õn c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t-, chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh s¸ch c¬ cÊu,….c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« nµy t¹o sù -u tiªn hay
k×m h·m sù ph¸t triÓn cña tõng nghµnh, tõng vïng kinh tÕ cô thÓ do ®ã t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c
nghµnh, c¸c vïng kinh tÕ nhÊt ®Þnh.
ViÖc t¹o ra m«i tr-ßng kinh doanh lµnh m¹nh, c¸c c¬ quan qu¶ lý nhµ n-íc vÒ kinh
tÕ lµm tèt c«ng t¸c dù b¸o ®Ó ®iÒu tiÕt ®óng ®¾n c¸c ho¹t ®éng ®Çu t-, kh«ng ®Ó
nghµnh hay vïng kinh tÕ nµo ph¸t triÓn theo xu h-íng cung v-ît cÇu; viÖc thùc
hiÖn tèt sù h¹n chÕ ®éc quyÒn, kiÓm so¸t ®éc quyÒn, t¹o ra méi tr-êng c¹nh tranh
b×nh ®¼ng; viÖc qu¶n lý tèt c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc, kh«ng t¹o ra sù kh¸c biÖt
®èi xö gi÷a doanh nghiÖp nhµ n-íc vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c; viÖc sö lý
tèt c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, quan hÖ tû gi¸ hèi ®o¸i; viÖc ®-a ra c¸c chÝnh
s¸ch thuÕ phï hîp víi tr×nh ®é kinh tÕ vµ ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng;…®Òu lµ nh÷ng
vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, t¸c ®«ng rÊt m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã liªn quan.
2.2.3. C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng
C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng nh- hÖ thèng ®-êng giao th«ng, hÖ thèng th«ng tin
liªn l¹c, ®iÖn, n-íc, … còng nh- sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, …®Òu lµ
nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Doanh nghiÖp kinh doanh ë khu vùc cã giao th«ng thuËn lîi, ®iÖn n-íc ®Çy ®ñ, d©n
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 12
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c- ®«ng ®óc vµ cã tr×nh ®é d©n trÝ cao sÏ cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn
s¶n xuÊt, t¨ng tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ kinh
doanh,…vµ do ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. Ng-îc l¹i, ë nhiÒu vïng
n«ng th«n, miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¹o cã c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, kh«ng thuËn lîi
cho mäi ho¹t ®éng nh- vËn chuyÓn, mua b¸n hµng ho¸, …c¸c doanh nghiÖp ho¹t
®éng víi hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng cao. ThËm chÝ so víi nhiÒu vïng s¶n phÈm
lµm ra mÆc dï rÊt cã gi¸ trÞ nh-ng kh«ng cã hÖ thèng giao th«ng thuËn lîi vÉn
kh«ng thÓ tiªu thô ®-îc dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp.
Tr×nh ®é d©n trÝ t¸c ®éng rÊt lín ®Õn chÊt l-îng cña lùc l-îng lao ®éng x· héi nªn
t¸c ®«ng trùc tiÕp ®Õn nguån nh©n lùc c¶u mçi doanh nghiÖp. ChÊt l-îng cña ®éi
ngò lao ®éng l¹i lµ nh©n tè bªn trong ¶nh h-ëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
3. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh.
3.1.C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp
ViÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu doanh lîi sÏ ®¸nh gi¸ hai lo¹i vèn kinh doanh vµ vèn tù
cã cña Doanh nghiÖp ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña sè vèn kinh doanh, kh¼ng ®Þnh
møc ®é ®Æt hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé sè vèn, còng nh- sè vèn tù cã mµ
Doanh nghiÖp ®· sö dông. Trong c¸c chØ tiªu doanh lîi, chØ tiªu doanh thu v« cïng
quan träng, nã x¸c ®Þnh sè l-îng s¶n phÈm b¸n ®-îc tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ
kinh doanh. Khi doanh thu t¨ng chøng tá møc tiªu thô cµng lín, phÇn nµo kh¼ng
®Þnh chiÕn l-îc b¸n hµng thu ®-îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh.
+ Doanh lîi cña toµn bé sè vèn kinh doanh :
D
VKD
C%
( R VV ) 100
V KD
Víi DVKD: doanh lîi cña toµn bé vèn kinh doanh.
R: L·i rßng.
VV: L·i tr¶ vèn vay.
VKD: Lµ tæng vèn kinh doanh.
Doanh lîi cña toµn bé vèn kinh doanh cho biÕt r»ng: víi mét ®ång cña toµn bé sè
vèn kinh doanh bá vµo ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh th× thu ®-îc bao nhiªu ®ång lîi
nhuËn. ë ®©y tæng vèn kinh doanh lµ bao gåm c¶ vèn tù cã cña doanh nghiÖp vµ
vèn ®I vay cña c¸c nguån kh¸c.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 13
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh thùc tÕ h¬n. chØ tiªu nµy cµng lín chøng tá r»ng doanh
nghiÖp lµm ¨n ngµy cµng cã l·i.
+ Doanh lîi cña sè vèn tù cã :
D
VTC
C%
R 100
V TC
DVTC: Doanh lîi vèn tù cã cña mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
VTC: Tæng vèn tù cã.
Doanh lîi trªn vèn tù cã cho biÕt cø mét ®ång vèn tù cã cña doanh nghiÑp bá ra
®Ó kinh doanh th× thu ®-îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.
ChØ tiªu doanh lîi vèn tù cã xem xÐt khi lùa chän kinh tÕ nÕu D VTC = 100%
th× viÖc tèi ®a ho¸ doanh lîi vèn tù cã lµ ho¹t ®éng kinh tÕ kh«ng cã hiÖu qu¶.
Doanh lîi doanh thu b¸n hµng
R 100
D
TR
TR
DTR: Doanh lîi doanh thu b¸n hµng
R: Lîi nhuËn thu ®-îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
TR : Tæng doanh thu b¸n hµng
ChØ tiªu nµy cho biÕt trong mét ®ång doanh thu cã bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.
+ Ngoµi ra bao trïm ho¹t ®éng kinh doanh, mÊu chèt cña c¸c chØ tiªu doanh lîi
chÝnh lµ chØ tiªu lîi nhuËn §©y lµ c¸c chØ tiªu mµ c¸c nhµ kinh tÕ còng nh- c¸c
nhµ tµi trî nhµ tµi trî quan t©m nhiÒu nhÊt khi xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh.
Lîi nhuËn cña toµn bé Tæng C«ng ty Muèi lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña bé phËn s¶n
xuÊt thÆng d- do kÕt qu¶ cña ng-êi s¶n xuÊt mang l¹i. Lîi nhuËn lµ chØ tiªu chÊt
l-îng tæng hîp biÓu hiÖn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nã ph¶n ¸nh
®Çy ®ñ c¸c mÆt sè l-îng vµ chÊt l-îng cña toµn Tæng C«ng ty Muèi, ph¶n ¸nh kÕt
qu¶ viÖc sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qóa tr×nh s¶n xuÊt nh- lao ®éng, v©t t-, tµi
s¶n cè ®Þnh. .. Bªn c¹nh ®ã lîi nhuËn cßn lµ nguån vèn quan träng ®Ó t¸i s¶n xuÊt
më réng toµn bé Tæng C«ng ty. Bëi v× lîi nhuËn lµ nguån h×nh thµnh nªn thu nhËp
cña ng©n s¸ch nhµ n-íc, th«ng qua viÖc thu thuÕ lîi tøc gióp cho Nhµ n-íc ph¸t
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 14
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Mét phÇn lîi nhuËn cßn ®-îc ph©n phèi vµo c¸c quü t¹o
®iÒu kiÖn n©ng cao s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn.
ChØ tiªu nµy ®-îc tÝnh theo c«ng thøc:
PR= D - ( C+ T).
PR: lîi nhuËn ®¹t ®-îc sau mçi kú kinh doanh
D: doanh thu ®¹t ®îc sau mçi kú kinh doanh
C: chi phÝ hay gi¸ thµnh s¶n phÈm.
T: thuÕ doanh thu.
V× s¶n phÈm muèi lµ s¶n phÈm ®Æc biÖt nªn thuÕ VAT= 0% hay T=0.
Trong c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh lîi nhuËn cßn cã c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn
+ Tû suÊt lîi nhuËn chi phÝ :
T= P/C
T: tû suÊt lîi nhuËn chi phÝ
P: lîi nhuËn
C: chi phÝ
+ Tû suÊt lîi nhuËn vèn :
T= P/V
P : lîi nhuËn
V: vèn kinh doanh
* C¸c chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ
H%
Q G 100
C TC
QG: S¶n l-îng tÝnh b»ng gi¸ trÞ.
CTC: Chi phÝ tµi chÝnh.
C TT 100
H (%)
C PD
CTT: Chi phÝ kinh doanh thùc tÕ.
CPD: Chi phÝ kinh doanh ph¶i ®¹t.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 15
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
C¸c chØ tiªu nµy ®¸nh gi¸ tÝnh hiªu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh xem xÐt chi phÝ kinh doanh lµ chi phÝ chi ra trong ®iÒu kiÖn
thuËn lîi nhÊt
3.2.C¸c chØ tiªu bé phËn
+ Sè vßng quay cña vèn (SVV).
SVV = TR/VKD.
SVV: Lµ sè vßng quay cña vèn. Sè vßng quay cµng lín th× hiÖu xuÊt sö
dông vèn cµng lín.
+ HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh.
H
TSCD
R
TSCD G
TSCDG= nguyªn gi¸ TSCD - hao mßn TSCD
HTSCD: HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh.
TSCDG: Tæng gi¸ trÞ TSCD b×nh qu©n trong kú.
C«ng thøc nµy sÏ cho biÕt viÖc ®Çu t- vµo TSCD cã hiÖu qu¶ hay kh«ng.
+ HiÖu suÊt sö dông vèn l-u ®éng
R
VLD
.
H
LD
V
HVLD:
hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
VLD:
vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong n¨m.
ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång vèn l-u ®éng sÏ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi
nhuËn trong kú.
3.3. C¸c chØ tiªu x· héi
Tr-íc hÕt chóng ta cÇn ph¶i hiÓu hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi bëi v× ngµy nay
khi môc tiªu sè mét cña c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn, nh-ng bªn c¹nh lîi nhuËn
cßn rÊt nhiÒu c¸c vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt nh- m«i sinh, thÊt nghiÖp, ®ãi kÐm ...
§ã lµ c¸c vÊn ®Ò x· héi mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶I quan t©m ®Æc biÖt lµ c¸c
doanh nghiÖp nhµ n-íc. ChØ tiªu x· héi cho chóng ta thÊy møc ®é hoµn thµnh
nhiÖm vô x· héi cña Tæng C«ng ty Muèi ViÖt Nam.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 16
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
HiÖu qu¶ x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc nh»m ®¹t c¸c
môc tiªu x· héi nhÊt ®Þnh. C¸c môc tiªu x· héi th-êng thÊy lµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n
viÖc lµ trong toµn ngµnh, gi¶m sè ng-êi thÊt nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é ®êi sèng
v¨n ho¸ cho nh©n d©n, ®¶m b¶o møc sèng tèi thiÓu cho ngêi lao ®éng, ®¶m b¶o søc
khoÎ, b¶o ®¶m vÖ sinh m«i trêng.
§èi víi c¸c Doanh nghiÖp muèi Nhµ n-íc c¸c hiÖu qña x· héi ®-îc xem
xÐt trªn c¸c khÝa c¹nh :
- Møc ®é tiªu dïng s¶n l-îng muèi: trong ®ã muèi tinh qua chÕ biÕn lµ bao
nhiªu. §Æc biÖt vïng ®ång b»ng ®· tiªu dïng bao nhiªu s¶n l-îng muèi ièt, ®Ó
gi¶m vµ phßng chèng bÖnh b-íu cæ. §èi víi c¸c vïng miÒn nói, vïng s©u, vïng
xa th× chØ tiªu tiªu dïng muèi rÊt quan träng. Bëi v× c¸c c¨n bÖnh gi¶m trÝ tôª do
thiÕu ièt trÇm träng ®ang trong t×nh tr¹ng b¸o ®éng
- Møc ®é tiªu thô s¶n l-îng muèi cho diªm d©n, chØ tiªu nµy ®-îc ®o l-êng
b»ng tØ träng muèi mµ Tæng C«ng ty Muèi mua cña diªm d©n trong tæng sè s¶n
l-îng muèi mµ hä thu ho¹ch. Mét trong nh÷ng nhiÖm vô mµ Nhµ n-íc giao cho
c¸c doanh nghiÖp muèi Nhµ n-íc cÇn ph¶i tiªu thô hµng ho¸ d- thõa cña diªm d©n
víi gi¸ ®¶m b¶o cho ngêi lµm muèi mét møc l·i nhÊt ®Þnh (tuú vïng ,tuú vô).
- Møc ®é ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr-êng: ®ã chÝnh lµ thÞ tr-êng cña doanh
nghiÖp. Nã ®-îc ®o b»ng tû träng khèi l-îng muèi b¸n ra cña Tæng C«ng ty Muèi
vµ nhu cÇu cña thÞ tr-êng. Nã thÓ hiÖn kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr-êng cña doanh
nghiÖp. Kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr-êng cµng lín cµng chøng tá vai trß chñ
®¹o cña Tæng C«ng ty Muèi. Cã thÓ nãi nhu cÇu thÞ tr-êng lµ tÊm g-¬ng ph¶n
chiÕu tèc ®é thay ®æi mÉu m·, kiÓu d¸ng, chÊt l-îng s¶n phÈm. Qua ®ã nhÊn m¹nh
viÖc n¾m b¾t nhanh víi nhu cÇu thÞ tr-êng cña Tæng C«ng ty Muèi ®èi víi ng-êi
tiªu dïng. C¸c doanh nghiÖp muèi muèn ®iÒu tiÕt ®-îc thÞ tr-êng th× tr-íc hÕt
ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¸p øng phÇn lín nhu cÇu thÞ tr-êng.
- Gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cña ng-êi s¶n xuÊt muèi, tõng b-íc n©ng cao
thu nhËp cho ng-êi lao ®éng, gãp phÇn c¶i thiÖn cuéc sèng cho hä. T×nh tr¹ng lao
®éng dåi dµo trong ngµnh muèi hiÖn nay qu¸ nhiÒu, c«ng viÖc ngµy cµng ®-îc c¬
giíi ho¸ nªn ®ßi hái mét sè Ýt c«ng nh©n. MÆt kh¸c thu nhËp cña ng-êi d©n lµm
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 17
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
muèi hiÖn nay rÊt thÊp, víi thu nhËp b×nh qu©n lµ 90.000 ®/ng-êi th× kh«ng thÓ
®°m b°o ®ð trong ®iÒu kiÖn sèng qu² “®¾t ®à ”.
- Sè l-îng dù tr÷ thêng xuyªn mµ Tæng C«ng ty Muèi ph¶i ®¶m b¶o cung
øng cho d©n c- vµ cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt khi cã c¸c ®iÒu kiÖn xÊu (thiªn tai, mÊt
mïa. ..) x¶y ra. §ång thêi ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô b×nh æn gi¸ muèi, Tæng C«ng ty
Muèi ph¶i ®¶m b¶o mét l-îng muèi dù tr÷ theo nhu cÇu.
- Ph©n bæ mét khung gi¸ hîp lý víi d©n c- miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Do
®iÒu kiÖn xa biÓn ®Þa h×nh hiÓm trë g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c vËn chuyÓn, v× thÕ
l-îng muèi cÇn ph¶i cung cÊp cho ®ång bµo miÒn nói cßn gÆp nhiÒu trë ng¹i.
L-îng muèi cÇn thiÕt ®-îc cung cÊp cßn rÊt thÊp, mÆt kh¸c ®©y lµ khu vùc
cã thu nhËp thÊp nhÊt trong c¶ n-íc nªn viÖc ®-a ra mét khung gi¸ thÝch hîp víi
tói tiÒn cña ng-êi d©n miÒn nói lµ mét chØ tiªu xÉ héi rÊt ®óng ®¾n, nã cßn nãi lªn
tÝnh nh©n ®¹o, sù quan t©m s©u s¾c tíi c¸c d©n téc miÒn nói cña §¶ng vµ Nhµ n-íc
ta
4. C¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
4.1.T¨ng c-êng qu¶n trÞ chiÕn l-îc kinh doanh.
NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng më cöa vµ ngµy cµng héi nhËp víi khu vùc quèc tÕ võa t¹o
nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp, võa lµm cho tÝnh biÕn ®éng cña
m«i tr-êng kinh doanh ngµy cµng lín. §Æc biÖt khi mµ c¸c hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i
®-îc ký kÕt gi÷a n-íc ta, c¸c n-íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ngµy cµng xo¸
®i c¸c rµo c¶n thuÕ quan ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu. §iÒu nµy dÉn ®Õn sù
th©m nhËp trùc thiÕp cña c¸c doanh nghiÖp ë c¸c n-íc vµo thÞ tr-êng cña nhau.
Trong m«i tr-êng kinh doanh nµy ®Ó chèng ®ì víi sù thay ®æi kh«ng l-êng tr-íc
cña m«i tr-êng ®åi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét chiÕn l-îc kinh doanh manh tÝnh
chÊt ®éng vµ tÊn c«ng. ChÊt l-îng cña ho¹ch ®Þnh vµ qu¶n trÞ chiÕn l-îc t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, vÞ thÕ c¹nh tranh còng nhhiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
ChiÕn l-îc ph¶i ®-îc x©y dùng theo qui ®Þnh khoa häc, ph¶i thÓ hiÖn tÝnh linh ho¹t
cao. §ã kh«ng ph¶i lµ b¶n thuyÕt tr×nh chung chung mµ ph¶i thÓ hiÖn c¸c môc tiªu
cô thÓ trªn c¬ së chñ ®éng tËn dông c¸c c¬ héi vµ tÊn c«ng lµm h¹n chÕ c¸c ®e do¹
cña thÞ tr-êng. Trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc ph¶i thÓ hiÖn sù kÕt hîp hµi
hoµ gi÷a chiÕn l-îc tæng qu¸t vµ chiÕn l-îc bé phËn.
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 18
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Mét sè vÊn ®Ò quan träng n÷a lµ ph¶i chó ý ®Õn chÊt l-îng kh©u triÓn khai thùc
hiÖn chiÕn l-îc, biÕn chiÕn l-îc kinh doanh thµnh c¸c ch-¬ng tr×nh, c¸c kÕ ho¹ch
vµ chÝnh s¸ch kinh doanh phï hîp.
4.2.
QuyÕt ®Þnh møc s¶n xuÊt vµ sù tham gia cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo.
Mäi doanh nghiÖp kinh doanh ®Òu cã môc tiªu bao trïm, l©u dµi lµ tèi ®a ho¸ lîi
nhuËn. XÐt trªn ph-¬ng diÖn lý thuyÕt th× ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu nµy, trong mäi thêi
kú kinh doanh doanh nghiÖp ph¶i quyÕt ®Þnh møc s¶n xuÊt cña m×nh tho¶ m·n ®iÒu
kiÖn doanh thu biªn thu ®-îc tõ ®¬n vÞ s¶n phÈm thø i ph¶i b»ng víi chi phÝ kinh
doanh biªn ®Ó s¶n xuÊt ra ®¬n vÞ s¶n phÈm thø i ®ã: MC = MR.
MÆt kh¸c, ®Ó sö dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo cã hiÖu qu¶ nhÊt. Doanh nghiÖp quyÕt
®Þnh sö dông khèi l-îng mçi nguån lùc sao cho møc chi phÝ kinh doanh ®Ó cã ®¬n
vÞ yÕu tè ®Çu vµo thø j nµo ®ã, b»ng víi s¶n phÈm doanh thu biªn mµ yÕu tè ®Çu
vµo ®ã t¹o ra: MRP = MC ®Ó vËn dông lý thuyÕt tèi -u vµo quyÕt ®Þnh møc s¶n
l-îng s¶n xuÊt còng nh- viÖc sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo vÊn ®Ò lµ ë chç doanh
nghiÖp ph¶i triÓn khai qu¶n trÞ chi phÝ kinh doanh. ViÖc tÝnh to¸n chi phÝ kinh
doanh vµ tõ ®ã tÝnh chi phÝ kinh doanh cËn biªn ph¶i ®-îc tiÕn hµnh liªn tôc vµ
®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cÇn thiÕt nh»m cung cÊp th-êng xuyªn nh÷ng th«ng tin vÒ
chi phÝ kinh doanh theo yªu cÇu cña bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp
4.3.
Ph¸t triÓn tr×nh ®é lao ®éng vµ t¹o ®éng lùc cho ®éi ngò lao ®éng
Lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng-êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh. Xu
thÕ x©y dùng nÒn kinh tÕ trÝ thøc ®ßi hái ®éi ngò lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn
m«n cao, cã n¨ng l-c s¸ng t¹o. VÊn ®Ò tuyÓn dông, ®µo t¹o, båi d-ìng vµ ®µo t¹o
l¹i nh»m th-êng xuyªn n©ng cao chÊt l-îng cho ®éi ngò lao ®éng lµ nhiÖm vô mµ
doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc quan t©m. §Æc biÖt, ®éi ngò lao ®éng qu¶n trÞ ph¶i cã
kh¶ n¨ng ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc, ph©n bæ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc, chñ ®éng øng
phã víi nh÷ng thay ®æi bÊt th-êng cña m«i tr-êng kinh doanh.
Doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng c¬ cÊu lao ®éng tèi -u, ®¶m b¶o ®ñ viÖc lµm trªn c¬
së ph©n c«ng vµ bè trÝ lao ®éng hîp lý phï hîp víi n¨ng l-c, së tr-êng vµ nguyÖn
väng cña mçi ng-êi. Khi giao viÖc ph¶i x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn
h¹n, tr¸ch nhiÖm. Ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o sù c©n ®èi th-êng xuyªn trong sù biÕn ®éng cña m«i tr-êng
kinh doanh. Ph¶i chó träng c«ng t¸c vÖ sinh c«ng nghiÖp vµ an toµn vÒ an toµn lao
®éng.
§éng lùc tËp thÓ vµ c¸ nh©n lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, lµ yÕu tè tËp
hîp, liªn kÕt gi÷a c¸c thµnh viªn l¹i víi nhau. T¹o ®éng lùc cho tËp thÓ, c¸ nh©n lµ
vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan träng. YÕu tè t¸c ®éng m¹nh mÏ nhÊt tíi viÖc t¹o ®éng lùc lµ
viÖc thùc hiÖn tr¶ l-¬ng, khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt
®èi víi ng-êi lao ®éng. Kh«ng thÓ t¹o ra ®éng lùc khi tr¶ l-¬ng, th-ëng kh«ng theo
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 19
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
nguyªn t¾c c«ng b»ng. MÆt kh¸c, nhu cÇu tinh thÇn tinh thÇn cña ng-êi lao ®éng
ngµy cµng ®ßi hái ph¶i chuyÓn sang qu¶n trÞ d©n chñ, t¹o ra bÇu kh«ng khÝ h÷u
nghÞ, th©n thiÖn gi÷a c¸c thµnh viªn ph¶i ngµy cµng ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp
thêi th«ng tin cho ng-êi lao ®éng. §ång thêi ph¶i ®Æc biÖt chó träng nh©n c¸ch cña
®éi ngò nh÷ng ng-êi lao ®éng.
4.4 C«ng t¸c qu¶n trÞ
Bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp gän nhÑ, n¨ng ®éng, linh ho¹t, tr-íc biÕn bæi thÞ
tr-êng lu«n lµ ®ßi hái bøc thiÕt ®èi víi c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp . Muèn v©y,
ph¶i chó ngay tõ kh©u tuyÓn dông theo nguyªn t¾c tuyÓn ng-êi theo yªu cÇu cña
c«ng viÖc chø kh«ng ®-îc phÐp ng-îc l¹i
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i thÝch øng víi sù biÕn ®éng cña
m«i tr-êng kinh doanh. Ph¶i x¸c ®inh râ chøng n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, chÕ ®é
tr¸ch nhiÖm, mèi quan hÖ giøa c¸c bé phËn, c¸ nh©n trong bé m¸y qu¶n trÞ doanh
nghiÖp vµ ph¶i ®-îc quy ®inh râ rµng trong ®iÒu lÖ còng nh- hÖ thèng néi quy cña
doanh nghiÖp. Nh÷ng quy ®Þnh nµy ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph¸t huy tÝnh chñ
®éng, s¸ng t¹o trong qu¶n trÞ.
ThiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin hîp lý lµ nhiÖm vô kh«ng kÐm phÇn quan träng cña
c«ng t¸c tæ chøc doanh nghiÖp. ViÖc thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin ®¸p øng c¸c yªu
cÇu sau:
- ph¶i ®¸p øng nhu cÇu sö dông th«ng tin, ®¶m b¶o th-êng xuyªn cung cÊp
th«ng tin cÇn thiÕt ®Õn ®óng c¸c ®Þa chØ nhËn tin.
- Ph¶i t¨ng c-êng chÊt l-îng c«ng t¸c thu nh©n, xö lý th«ng tin, ®¶m b¶o
th-êng xuyªn cËp nhËt, bæ sung th«ng tin
- Ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng sö dông, khai th¸c th«ng tin cña doanh nghiÖp .
- Ph¶i ®¶m b¶o chi phÝ kinh doanh thu thËp, xö lý vµ kh¸i th¸c, sö dông th«ng
tin lµ thÊp nhÊt.
- Ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ tin häc, tõng b-íc héi nhËp
víi hÖ thèng tin häc quèc tÕ.
4.5.
Ph¸t triÓn c«ng nghÖ kü thuËt:
NhiÒu doanh nghiÖp n-íc ta hiÖn nay cã c«ng nghÖ kü thuËt rÊt l¹c hËu, m¸y mãc
thiÕt bÞ qu¸ cò kü lµm cho n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp, chÊt l-îng s¶n phÈm kh«ng
®¶m b¶o vµ kÕt côc lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp hoÆc kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶.
Nhu cÇu ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ lµ rÊt chÝnh ®¸ng song ph¸t triÓn c«ng nghÖ kü
thuËt ®ßi hái ph¶i ®Çu t- lín; ®Çu t- ®óng hay sai sÏ t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶ l©u dµi
trong t-¬ng lai. V× vËy, ®Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t- ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ ph¶i gi¶i
quyÕt tèt ba vÊn ®Ò:
NguyÔn C«ng Hoµ
QTKDTH
Page 20
- Xem thêm -
.PDF 
92 
33152 
119 
