Tài liệu Một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi có kỹ năng bảo vệ môi trường ở khu trung thành, tường mầm non xuân cao

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI CÓ KỸ NĂNG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Ở KHU TRUNG THÀNH TRƯỜNG MẦM NON XUÂN CAO Người thực hiện: Lê Thị Trang Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường MN Xuân Cao SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn THANH HOÁ, NĂM 2019 MỤC LỤC STT CÁC PHẦN CHÍNH CỦA SKKN SỐ TRANG 1 Mục lục 2 1. Mở đầu. 1 3 1.1.Lý do chọn đề tài. 1 4 1.2.Mục đích nghiên cứu. 2 5 1.3.Đối tượng nghiên cứu. 2 6 1.4.Phương pháp nghiên cứu. 2 7 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2 8 2.1. Cơ sở lý luận. 2 9 2.2.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến. 2 10 2.3. Một số biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 4 11 2.4. Hiệu quả 11 12 3. Kết luận, kiến nghị. 12 13 3.1. Kết luận. 12 14 3.2. Kiến nghị. 12 15 Tài liệu tham khảo 14 1. Mở đầu 1.1. Lí do chọn đề tài. Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới và hội nhập. Để đáp ứng được nhu cầu này, cần có sự đóng góp của rất nhiều nghành nghề trong đó giáo dục góp phần to lớn trong sự đổi mới của đất nước. Hiện nay ngành học Mầm Non đang được Đảng và Nhà Nước hết sức quan tâm. Trong những năm qua đã có nhiều chủ trương chính sách nhằm phát triển giáo dục mầm non, trên phạm vi toàn quốc giáo dục mầm non đã có những bước phát triển và tiến bộ đáng kể về mạng lưới, quy mô trường lớp, chất lượng giáo dục. “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai” trẻ em chính là tương lai của đất nước là chủ của thế giới ngày mai. Vì vậy ngay từ lúc chập chững bước vào đời trẻ em cần được chăm sóc, yêu thương và giáo dục. Trường mầm non là nơi các bé được chăm sóc, được vui chơi, được học tập và phát triển nhân cách một cách tốt nhất. Sức khoẻ là vốn tài sản quý giá nhất của mỗi con người và của quốc gia, có nhiều yếu tố liên quan mật thiết với nhau, tác động ảnh hưởng đến sức khoẻ con người trong đó việc bảo vệ môi trường là việc làm hết sức cần thiết. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người, nhưng hiện nay môi trường là vấn đề nóng bỏng của toàn nhân loại. Sự thiếu hiểu biết của con người là một trong những nguyên nhân cơ bản gây nên sự ô nhiễm và suy thoái môi trường hiện nay. Chúng ta để ý và thấy rằng khí hậu ngày càng khắc nghiệt và khó dự báo hơn, mưa, bão, lũ càn quét thất thường, suy thoái đất, nước, ô nhiễm môi trường xảy ra trên diện rộng… Đó là các vấn đề về môi trường mà toàn nhân loại đã và đang đối mặt. Con người đã tác động quá nhiều vào môi trường, khai thác đến mức cạn kiệt các nguồn tài nguyên, thải nhiều chất độc làm cho môi trường không còn khả năng tự phân hủy. Môi trường không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt của mỗi con người mà còn ảnh hưởng tới sự sống, sự tồn tại của con người và thiên nhiên. Chính vì vậy, bảo vệ môi trường đã thực sự trở thành một nhiệm vụ cần giải quyết không chỉ của một dân tộc, một quốc gia mà của toàn nhân loại. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm tạo ra thái độ, hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh. Giúp trẻ khám phá quy luật của tự nhiên từ đó giúp cho trẻ có ý thức bảo vệ môi trường. Với tình hình thực tế tại lớp mẫu giáo lớn trường mầm non Xuân Cao và là một tổ phó chuyên môn tôi nhận thấy rằng với phần lớn số trẻ trong khối lớn chưa biết cách giữ gìn vệ sinh môi trường và chăm sóc bảo vệ cây cối, bảo vệ con vật xung quanh nơi mình đang ở, chưa có thói quen sống gọn gàng ngăn nắp, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sạch sẽ. Do đa số các cháu phần đông là con của phụ huynh làm nghề nông nên không có thời gian quan tâm chăm sóc, giáo dục các cháu có ý thức bảo vệ môi trường xung quanh. Chính vì những băn khoăn trên bản thân tôi đã đi sâu nghiên cứu và tìm ra: “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi có kỹ năng bảo vệ môi trường ở khu Trung Thành trường Mầm non Xuân Cao”. 1 1.2. Mục đích nghiên cứu. Nghiên cứu đề tài nhằm tìm ra biện pháp tốt nhất để giúp trẻ có kỹ năng, giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường, giúp trẻ có hành động để bảo vệ môi trường xung quanh cũng như bảo vệ sức khỏe của bản thân. Tuyên truyền cho mọi người trong gia đình hiểu và có ý thức trong việc bảo vệ môi trường. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Đối tượng là trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại Trường mầm non Xuân Cao. Các cháu được tìm hiểu và có ý thức bảo vệ môi trường nơi mình sinh sống và xung quanh khu vực trường lớp học. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Trong đề tài này tôi đã chọn và sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp khảo sát thực tế: thống kê, xử lý số liệu. - Phương pháp giáo dục qua các hoạt động chăm sóc giáo dục hàng ngày. - Phương pháp tuyên truyền với các bậc phụ huynh. - Phương pháp đàm thoại nêu gương. 2. Nội dung 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. Ý thức của trẻ về môi trường xung quanh là trẻ được lĩnh hội trong quá trình sống bằng nhiều con đường khác nhau: Trong sinh hoạt hàng ngày, trong quá trình giao tiếp với người lớn, với các bạn và thông qua quá trình hoạt động ở trường mầm non… Những hoàn cảnh cụ thể mà trẻ tiếp xúc lớn nhất là trực tiếp sống trong gia đình, với những người thân gần gũi. Là thế giới đồ vật trong gia đình, là các yếu tố tự nhiên vô sinh (nước, không khí, ánh sáng…) cần cho cuộc sống của trẻ, là thế giới hữu sinh (động vật, thực vật) mà trẻ có cơ hội tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Cùng với sự lớn lên của trẻ, đặc biệt là trẻ lứa tuổi 5- 6 tuổi, phạm vi tiếp xúc của trẻ với môi trường ngày càng mở rộng dần. Những điều kiện chăm sóc và giáo dục trẻ ở gia đình và trường mầm non đã tạo cơ hội cho trẻ tiếp cận với môi trường xung quanh ngày càng sâu hơn, rộng hơn. Làm cho hiểu biết của trẻ được mở rộng dần ra xung quanh như ở làng xóm, thôn bản và rộng hơn nữa là quê hương đất nước thông qua các hoạt động của trẻ ở trường mầm non. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Với tình hình thực tế của trường mầm non cũng như của các cháu mẫu giáo 5–6 tuổi về ý thức cúng như kỹ năng bảo vệ môi trường. Tôi đã xác định những việc cần làm ngay để giáo dục trẻ có kỹ năng trong những việc làm hàng ngày để góp phần bảo vệ môi trường, cũng như tuyên truyền với các bậc phụ huynh đẩy mạnh công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non. Trong quá trình thực hiện tôi đã nhận được những thuận lợi và gặp phải những khó khăn sau : * Thuận lợi : Tôi đã được học tập và tiếp thu chuyên đề “Xây dựng và bảo vệ môi trường” do Phòng giáo dục và đào tạo Thường Xuân triển khai nên đã nắm vững nội dung, kiến thức của việc giáo dục bảo vệ môi trường. 2 Được sự quan tâm của Phòng giáo dục Thường Xuân đã cấp cho các lớp các giá góc trưng bày các đồ dùng đồ chơi tự tạo phù hợp và đẹp mắt, lớp học có ti vi để tôi có điều kiện trình chiếu những hình ảnh, thước phim về tình hình môi trường hiện nay cũng như những việc làm cụ thể để bảo vệ môi trường . Bản thân luôn được sự giúp đỡ của ban giám hiệu cũng như các bạn bè đồng nghiệp để tôi hoàn thành sáng kiến của mình. Bên cạnh đó tôi luôn kiên trì học hỏi đồng nghiệp, chăm chỉ làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ việc dạy và học nhằm góp phần bảo vệ môi trường mà còn thu hút trẻ tham gia và các hoạt động hàng ngày. * Khó khăn: Đa số các cháu chưa có kỹ năng, kiến thức cơ bản về bảo vệ môi trường. Điều đó dẫn đến các cháu chưa có ý thức bảo vệ môi trường, chưa biết bỏ rác vào thùng, chưa biết chăm sóc, bảo vệ vật nuôi cây trồng, chưa có thói quen vệ sinh thân thể gọn gàng sạch sẽ. Do phụ huynh chưa có sự hiểu biết về môi trường hay nhiều phụ huynh bận công việc, chưa quan tâm đến trẻ, dẫn đến chưa có sự phối hợp cùng với giáo viên trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. Do môi trường sống xung quanh trẻ, mọi người chưa có ý thức bảo vệ môi trường. Do đó chưa hình thành cho trẻ được ý thức bảo vệ môi trường. Thông tin về giáo dục môi trường đã có nhưng chưa đồng bộ và sâu sắc. Việc tuyên truyền còn mang tính hình thức, làm cho xong việc nên trẻ nhỏ chưa đủ khả năng nhận thức bảo vệ môi trường. Tôi nhận thấy rằng việc lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường vào các hoạt động cho trẻ ở trường mầm non Xuân Cao là hết sức quan trọng và cần thiết. Trong quá trình giảng dạy và khảo sát ban đầu tôi thấy tỉ lệ % trẻ có ý thức về bảo vệ môi trường còn rất thấp. * Bảng 1: Khảo sát ban đầu: Tổng số trẻ trong lớp: 30 cháu Nội dung Số trẻ đạt Tỷ Số trẻ Tỷ lệ yêu cầu lệ chưa đạt Trẻ tự giác bỏ rác vào thùng. 12 40% 18 60 % Ý thức bảo vệ và chăm sóc cây 11 37% 19 63 % xanh. Biết đi vệ sinh đúng nơi quy 14 47% 16 53 % đinh. Khi ăn không làm rơi vãi cơm ra 14 47% 16 53 % bàn. Biết sắp xếp đồ dùng, đồ chơi 10 33% 20 67% đúng nơi quy định. Biết tiết kiệm nước. 10 33% 20 67% Trẻ biết chăm sóc và giữ gìn thân 13 39% 17 61 % thể sạch sẽ, gọn gàng. 3 Để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ, tôi không chỉ nghiên cứu kỹ nội dung, kiến thức về môi trường sao cho vừa phù hợp với độ tuổi, nhận thức của trẻ, mà còn phù hợp với cả đề tài, nội dung hoạt động của từng bộ môn, làm sao vừa thu hút sự chú ý của trẻ vừa dễ nhớ nhất. 2.3. Biện pháp thực hiện: Xây dựng kế hoạch giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động có chủ đích, hoạt động ngoài trời, hoạt động vui chơi, hoạt động lao động… dựa vào tình hình của lớp, khả năng thực tế của trẻ. Lựa chọn để đưa vào kế hoạch, những nguyên vật liệu có thể tạo được sản phẩm đáp ứng được yêu cầu "học mà chơi, chơi mà học" cho trẻ để đảm bảo hiệu quả đạt được của công tác luôn ở mức cao nhất. 2.3.1. Lồng ghép thông qua hoạt động có chủ đích: Để cung cấp cho trẻ biết những kiến thức đơn giản về bảo vệ môi trường, tôi cho trẻ biết một số nguyên nhân gây ảnh hưởng đến môi trường như: Ô nhiễm do khói bụi, chặt phá cây, đi tiểu tiện không đúng nơi quy định... Qua các nguyên nhân trên tôi giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường sạch sẽ là sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp, đi vệ sinh đúng nơi quy định và biết bỏ rác vào thùng, biết trồng cây, chăm sóc cây, biết bảo vệ vật nuôi cây trồng thông qua các môn học. Ví dụ 1: Qua hoạt động: Khám phá khoa học: “Tìm hiểu về sự phát triển của cây xanh và các loại hoa”. Tôi đặt câu hỏi để hỏi trẻ: Vì sao chúng ta phải trồng cây? Nếu như không có cây xanh thì điều gì sẽ sảy ra ? . Và trong tiết dạy này tôi cũng cho trẻ chơi trò chơi “Nói thầm” tôi sẽ mời trẻ lên nói lên yêu cầu của mình và nhiệm vụ của trẻ là thực hiện yêu cầu của cô bằng hành động. Ví dụ 2: Con hãy thể hiện hành động chặt phá cây, hay là hành động vứt rác bừa bãi xung quanh lớp học và hành động chăm sóc tưới cây … Sau đó cho trẻ nêu nhận xét về các hành vi đúng sai thông qua hành động mô tả của bạn. từ đó giáo dục trẻ tác hại của việc chặt phá cây xanh cũng như lợi ích mà cây xanh mang lại cho con người để trẻ biết yêu quý và bảo vệ cây xanh cũng như giữ gìn môi trường luôn luôn xanh-sạch-đẹp. Cuối cùng Cho trẻ hát vận động bài hát “Trồng cây” với lời bài hát “rồi một mai cây sẽ lớn nhanh, góp sức ta xây dựng nước nhà” Tôi hỏi các con: Cây xanh giúp ích gì cho con người và môi trường? Từ đó tôi giáo dục trẻ biết trồng cây xanh, chăm sóc bảo vệ cây xanh, không ngắt hoa bẻ cành… Qua hoạt động khám phá khoa học “Tìm hiểu sự kì diệu của nước” Để đạt được hiệu quả trong việc giáo dục trẻ biết tác dụng của nước đối với đời sống con người cũng như với động vật và thực vật tôi đã phải nghiên 4 cứu bài dạy thật kỹ càng, làm đồ dùng trực quan một cách sinh động để truyền tải đến trẻ nội dung muốn giáo dục . Đầu tiên tôi kể một đoàn truyện tích chu “Bà bị ốm khát nước quá không chịu được bà đã hóa thành chim bay đi kiếm nước” từ đó giáo dục trẻ nước quan trọng như thế nào đối với con người. Nếu không có nước con người sẽ chết. Với động vật cũng vậy tôi chuẩn bị 2 chậu cá 1 chậu cá có nước và một chậu cá không có nước đặt câu hỏi mở cho trẻ “chậu cá không có nước thì điều gì sẽ xảy ra” như vậy cá không có nước sẽ chết. Giáo dục trẻ nước rất cần thiết đối với động vật. Với thực vật cũng vậy tạo cho trẻ tình huống một cây được chăm sóc tưới nước và một cây không được tưới nước thì cây sẽ ra sao? Giáo dục trẻ nước quan trọng và cần thiết đối với thực vật . Qua bài học này cung cấp cho trẻ các nguồn nước trong tự nhiên và tình trạng nguồn nước hiện nay đang bị ô nhiễm và khan hiếm để giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ nguồn nước sạch sẽ , không vứt rác thải bừa bãi làm ô nhiễm nguồn nước và phải biết tiết kiệm nước . Ví dụ 2: Qua hoạt động: Làm quen văn học: Truyện “Bé Bơ đau bụng”. Tôi chuẩn bị đồ dùng giáo dục trực quan thật hấp dẫn sinh động để thu hút trẻ lắng nghe câu chuyện để từ đó Tôi giáo dục cháu biết bắt chước nhân vật Hà, rửa tay trước khi ăn, biết sắp xếp đồ dùng gọn gàng, mở các cửa sổ cho ngôi nhà thông thoáng…Và cho trẻ biết những hành vi không tốt của bé Bơ như: Không rửa tay trước khi ăn, để đồ dùng bừa bãi sau khi chơi xong dẫn đến bé Bơ bị đau bụng. Qua đó tôi giáo dục trẻ biết giữ vệ sinh sạch sẽ, biết rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, biết sắp xếp đồ dùng gọn gàng ngăn nắp sau khi chơi xong… Qua hoạt động tạo hình: Với bộ môn tạo hình việc lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường tưởng chừng như khó thực hiện nhưng không phải là không thể nếu giáo viên có sự đầu tư và nỗ lực. Ví dụ 3: “Xé dán vườn cây ăn quả” Giáo dục các cháu biết yêu quý thành quả người lao động, biết giúp đỡ chăm sóc cây ăn quả cùng với người lớn như cùng bố mẹ tưới và chăm sóc cho cây ra hoa kết trái từ đó khuyến khích trẻ ăn hoa quả bổ sung vitamin … Ngoài ra giáo viên còn có thể lồng ghép để giáo dục cháu biết tiết kiệm giấy, sau khi xé dán xong, giáo viên còn nhắc nhở, hình thành thói quen cho cháu bỏ giấy vụn vào thùng rác, khi làm bài xong biết rửa tay và giữ gìn vệ sinh cá nhân thật sạch sẽ. Từ những hành động nhỏ đó sẽ dần hình thành ở trẻ ý thức, kỹ năng và hành vi bảo vệ môi trường, có phản ứng đối với những hành vi làm ô nhiễm môi trường. Qua hoạt động làm quen với toán: Tiết “Làm quen số 6” chủ đề “gia đình” tôi đã tổ chức tiết dạy theo một kịch bản của chương trình “Chia sẻ yêu thương” chọn nhóm đồ dùng gia đình có số lượng là 6 để tặng gia đình các 5 bạn nhỏ gặp thiên tai, với các tình huống như nạn chặt phá rừng, ô nhiễm không khí, hiện tượng biến đổi khí hậu của nước ta đang ngày càng trầm trọng dẫn đến nhiều vùng bị thiên tai lũ lụt, hay vùng tây nguyên nước ta năm nay tình trạng khô hạn đang diễn ra hết sức ngiêm trọng. Tôi đã giáo dục cho trẻ biết được nguyên nhân gây biến đổi khí hậu, tác hại của việc chặt phá rừng ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày từ đó trẻ có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường như cây xanh để không khí trong lành, bên cạnh đó còn khuyến khích trẻ biết chia sẻ với những hoàn cảnh không may gặp thiên tai lũ lụt bằng cách quyên góp những đồ dùng trong gia đình để tặng cho gia đình các bạn nhỏ với số lượng là 6. Trẻ vừa được học mà lại vừa mang tính trợ giúp cho bạn khác điều đó cũng mang lại một ý nghĩa rất sâu sắc đối với trẻ mầm non . 2.3.2. Lồng ghép thông qua hoạt động góc: Hoạt động vui chơi mang tính tích cực cao trong giáo dục trẻ, hoạt động chơi được tổ chức để đáp ứng nhu cầu trẻ. Thông qua hoạt động vui chơi tôi lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ. Ví dụ 1: Thông qua góc phân vai, trẻ chơi đóng vai bác cấp dưỡng. Trẻ thể hiện các công việc của bác cấp dưỡng như: Đi chợ, chế biến thức ăn, nấu ăn… tôi vừa chơi với trẻ, vừa giáo dục trẻ biết tiết kiệm nước, thu gom rác, xử lý các chất thải, sắp xếp đồ dùng gọn gàng ngăn nắp sau khi chơi xong. Ví dụ 2: Thông qua góc nghệ thuật: Trẻ chơi làm các đồ dùng, đồ chơi từ nguyên phế liệu. Tôi hướng dẫn trẻ tạo ra một số đồ dùng trong gia đình như tủ, giường, bàn, ghế, xoong, nồi… từ nguyên phế liệu. Tôi hỏi cháu vì sao lại dùng nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi? Và cung cấp cho trẻ biết là sử dụng nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi đó là một trong những việc làm để bảo vệ môi trường. Và sau khi chơi xong yêu cầu trẻ thu dọn gọn gàng các dụng cụ và nguyên liệu. Đặc biệt đối với góc thiên nhiên, đây là góc tôi có thể truyền thụ được nhiều kiến thức về giáo dục bảo vệ môi trường thực tế nhất. Bởi vì góc này trẻ được tiếp xúc nhiều với môi trường tự nhiên, được tiếp xúc trực tiếp để chăm sóc và bảo vệ cây xanh,trẻ rất thích thú khi tham gia. Ví dụ 3: Thông qua góc thiên nhiên: Hoạt động tưới cây, chăm sóc cây, nhặt lá vàng, lá rụng. Tôi lồng ghép và trò chuyện về lợi ích của cây xanh đối với môi trường, đối với cuộc sống. Cây xanh cho ta những lợi ích gì? Tại sao phải trồng cây và chăm sóc cây? Trẻ biết yêu cây xanh, biết cách chăm sóc và tác dụng cây xanh đối với môi trường và đời sống con người, ngoài ra trẻ còn biết giữ gì vệ sinh môi trường: Nhặt lá cây rụng bỏ vào thùng rác ….. 6 Hình ảnh các cháu đang chăm sóc tưới cây ở góc thiên nhiên Nội dung tích hợp môi trường phải phù hợp với năng lực nhận thức của trẻ và tất nhiên yêu cầu phải luôn được mở rộng từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp. Ví dụ 4: Bên cạnh việc chăm sóc cây, tưới cây giáo viên mở rộng ra cách tưới cây như thế nào? Phải làm sao để tiết kiệm nước? Nước có vai trò như thế nào đối với cuộc sống của chúng ta? Và liên hệ thực tế: Khi các con rửa tay các con sẽ làm như thế nào? Từ đó trẻ sẽ biết được rằng tiết kiệm nước cũng là một trong những việc làm để bảo vệ môi trường, bảo vệ cuộc sống của chúng ta. Ví dụ 5 : Qua góc xây dựng “cho trẻ xây công viên cây xanh” cô gợi ý trẻ xây dựng công viên xanh giáo dục trẻ cách trồng cây , bảo vệ và chăm sóc cây thì cây mới phát triển xanh tốt và ích lợi của cây xanh với đời sống hàng ngày. Ví dụ 6 : ở góc học tập cho trẻ chọn lô tô hành vi đúng sai về bảo vệ môi trường từ đó giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường hành vi đúng trẻ học theo và hành vi sai sẽ không được làm giống bạn. 2.3.3. Lồng ghép thông qua hoạt động ngoài trời: Hoạt động ngoài trời là một hoạt động, giúp trẻ tìm kiếm và khám phá thế giới xung quanh, thiên nhiên một cách gần gũi thiết thực nhất. Ví dụ: Tôi tổ chức cho trẻ quan sát cây nhãn. Tôi hỏi trẻ cây nhãn có những bộ phận nào? Cây nhãn giúp ích gì cho ta? 7 Cô giáo dục trẻ nhặt những chiếc lá nhãn rơi xuống sân, nhặt giác bỏ vào thùng rác. Sau khi nhặt lá nhãn và rác xong cô hỏi cháu: Các con thấy sân trường bây giờ như thế nào? Vì sao sân trường lại sạch như thế? Mình sẽ làm gì để sân trường luôn sạch đẹp. Cô giáo dục trẻ biết giữ vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ giáo dục trẻ không xả rác ra sân, khi ăn bánh kẹo xong phải bỏ rác vào đúng nơi quy định.Từ những việc làm đó sẽ cho ta một không khí trong lành ít bệnh tật, vì môi trường không bị ô nhiễm. Bên cạnh đó mỗi hoạt động ngoài trời tôi đều nghiên cứu kỹ đề tài để lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường phù hợp để giáo dục trẻ hình thành kỹ năng bảo vệ môi trường . 2.3.4. Lồng ghép thông qua hoạt động lao động: Hoạt động lao động cũng góp phần hình thành ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ, vì thông qua lao động trẻ có những hành vi, thói quen tốt trong việc bảo vệ môi trường. Ví dụ: Giáo dục trẻ lao động tự phục vụ. Cô giáo dục cho trẻ đi tiểu tiện đúng chỗ, biết rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, biết để đồ dùng cá nhân ngăn nắp, gọn gàng, biết giữ gìn quần áo đầu tóc gọn gàng, biết ăn hết suất và khi ăn không được làm rơi vãi cơm ra bàn hoặc cháu biết lau chùi, sắp xếp đồ dùng đồ chơi sau khi chơi… Qua các hoạt động tự phục vụ từ đó hình thành cho trẻ thói quen giữ gìn thân thể sạch sẽ, có những hành vi tốt đối với môi trường xung quanh. Ảnh trẻ tự rửa tay trước khi ăn sau khi đi vệ sinh 8 2.3.5. Phối hợp với phụ huynh học sinh: Để giáo dục bảo vệ môi trường đạt kết quả cao giáo viên không chỉ giáo dục cho trẻ mà cần phải biết trao đổi tuyên truyền đến các bậc phụ huynh một số kiến thức cơ bản về bảo vệ môi trường từ đó giúp phụ huynh nắm rõ và cùng kết hợp với giáo viên trong việc giáo dục hình thành ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. Tôi tuyên truyền với phụ huynh học sinh qua bảng tuyên truyền của lớp, cung cấp cho phụ huynh một số tài liệu có nội dung về giáo dục bảo vệ môi trường. Liên hệ với phụ huynh học sinh có điều kiện xin hỗ trợ thêm cây xanh, hoa, cây cảnh để tạo góc thiên nhiên của lớp thêm phong phú, phụ huynh không có điều kiện thì xin phế liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ. Bên cạnh những biện pháp vừa kể trên, tôi kết hợp với giáo viên cùng lớp, cùng khối suy nghĩ tìm kiếm lựa chọn những mẫu đồ dùng, đồ chơi đơn giản được tận dụng từ nguyên vật liệu thải bỏ để hướng dẫn trẻ cùng thực hiện. Sưu tầm thêm các mẫu đồ chơi trên mạng internet, sách báo, tạp chí nước ngoài…. Để làm phong phú hơn ngân hàng đồ chơi tại lớp cho trẻ. Tạo sự hứng thú cho trẻ khi được khám phá các loại nguyên vật liệu ấy và tự tay mình làm những món đồ chơi mình thích. Tôi cho rằng làm tốt công tác này thì hiệu quả giờ học được tăng cao. Mô hình kể chuyện “Cây tre trăm đốt ” được làm từ vỏ hộp sữa su su nhìn rất đẹp và thu hút trẻ . 9 Những vỏ hộp sữa su su do phụ huynh và các bé thu gom tôi đã làm được những chú chim cánh cụt trông rất nghộ nghĩnh và đáng yêu . 2.3.6 . Phương pháp đàm thoại nêu gương. Hoạt động nêu gương cuối ngày là sự khuyến khích, động viên, khen ngợi những việc làm tích cực của trẻ. Qua đàm thoại nêu gương trẻ sẽ có ý thức hơn, tự giác và tích cực hơn để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường . Ví dụ 1: Để thu hút trẻ vào hoạt động đàm thoại nêu gương cô giáo phải lên kế hoạch cụ thể rõ ràng mục đíc của buổi đàm thoại hôm nay sẽ có chủ đề gì? bên cạnh đó phải luôn gần gũi quan tâm tới mọi hoạt động hàng ngày của trẻ thì mới có lời nhận xét đúng đắn mang tính khách quan và đảm bảo công bằng với trẻ. Chính vì vậy tôi luôn biết cách xây dựng kế hoạch cụ thể và đặt tên cho các buổi đàm thoại hàng ngày với tên gọi rất gần gũi như “Việc tốt mỗi ngày”. “Bé yêu với môi trường”, hay “lớp học thân thiện”… Tôi luôn lấy trẻ là trung tâm trong buổi đàm thoại gợi mở hướng dẫn đàm thoại cùng trẻ để trẻ tự giới thiệu việc làm tốt của bạn như bạn A biết nhặt rác bỏ vào thùng, bạn B chăm sóc và tưới cây ở góc thiên nhiên… Sau đó cô sẽ nêu gương sáng đó để các bạn được biết và phát động phong trào bảo vệ môi truwòng xanh – sạch – đẹp của lớp để trẻ thể hiện những hành động bảo vệ môi trường ở lớp, ở trường. Ví dụ 2 : Bằng phương pháp đàm thoại nêu gương tôi cũng thường xuyên sưu tầm những câu chuyện, những hình ảnh những việc làm tốt trong xây dựng 10 bảo vệ môi trường kể cho trẻ nghe hay cho trẻ quan sát hình ảnh để trẻ suy nghĩ xem mình cần làm gì để góp phần bảo vệ môi trường. Bằng phương pháp đàm thoại nêu gương kịp thời đối với trẻ tôi thấy ý thức tự giác của trẻ trong hoạt động bảo vệ môi trường tiến bộ rõ rệt và trẻ rất tích cực tham gia. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. * Đối với học sinh : Với những biện pháp trên khi thực hiện tại lớp tôi đạt được một số kết quả như sau: 100% trẻ ở lớp bước đầu có ý thức bảo vệ môi trường từ những việc làm đơn giản. Phụ huynh quan tâm hơn đến công tác này và hỗ trợ nhiệt tình các loại nguyên vật liệu phế thải cho giáo viên ở lớp. Có rất nhiều sản phẩm được tạo ra từ nguồn nguyên vật liệu này và trẻ hào hứng chơi với những đồ chơi ấy vì yếu tố mới lạ luôn hấp dẫn trẻ. Bảng 2: So sánh về ý thức bảo vệ môi trường của trẻ trước và sau khi thực nghiệm thông bảng khảo sát sau đây: Tổng số 30 trẻ Nội dung Trẻ tự giác bỏ rác vào thùng. Ý thức bảo vệ và chăm sóc cây xanh. Biết đi vệ sinh đúng nơi quy định Khi ăn không làm rơi vãi cơm ra bàn. Biết sắp xếp đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định Biết tiết kiệm nước. Trẻ biết chăm sóc và giữ gìn thân thể sạch sẽ, gọn gàng. Trước khi thực nghiệm Sau khi thực nghiệm Số trẻ 18 Tỷ lệ % 60 % Số trẻ 30 Tỷ lệ % 100% 19 63 % 29 97 % 16 53 % 30 100 % 16 53 % 30 100 % 20 67% 29 97 % 20 67% 29 97 % 17 61% 30 100% Từ bảng trên cho thấy ý thức bảo vệ môi trường của trẻ đã có những thay đổi rõ rệt so với đầu năm, tuy nhiên vẫn còn một số cháu còn hơi lúng túng trong các thao tác và hành vi khi thực hiện, cô sẽ hướng dẫn rèn luyện thêm cho cháu ở mọi lúc mọi nơi. + Đối với bản thân : + Là một người giáo viên tôi luôn cố gắng học hỏi ở đồng nghiệp, tivi, sách báo, mạng intenet để trau rồi kiến thức và nhận thức tầm quan trọng của môi trường để từ đó có kiến thức đúng đắn giáo dục trẻ có thói quen và kỹ năng bảo vệ môi trường. Để giáo dục trẻ thì trước tiên cô phải là người luôn luôn gương mẫu trong việc bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp để học sinh noi theo . Để đạt kết quả tối ưu nhất trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường thì cô giáo cũng phải là những tuyên truyền viên tích cực , luôn nắm bắt và trao đổi với phụ huynh những kiến thức cơ bản về môi trường để phụ huynh được hiểu 11 hơn về vấn đề cấp bách của môi trương hiện nay từ đó tuyên truyền phụ huynh trồng cây xanh , tiết kiệm điện nước hình thành cho trẻ thói quen bảo vệ môi trường ngay tại gia đình . Là một giáo viên nhận thức rõ về môi trường đang dần bị hủy hoại nên từ đầu năm học phải có kế hoạch cụ thể để lồng ghép, giáo dục ý thức, kỹ năng bảo vệ môi trường cho trẻ phù hợp với từng chủ đề, từng thời điểm trong năm. Đồng thời xây dựng bảng tuyên truyền về môi trường những hành động Đúng – Sai về môi trường ngay tại cửa lớp. Thường xuyên làm những đồ dùng , đồ chơi tận dụng bằng nguyên phế thải vừa đẹp mà còn bảo vệ môi trường . 3. Kết luận và kiến nghị. 3.1. Kết luận: Giáo dục bảo vệ môi trường đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ mầm non. Do đó giáo viên phải biết kết hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào trong các hoạt động của trẻ. Thông qua các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ để giúp trẻ có một kiến thức, kỹ năng về việc bảo vệ môi trường. Qua quá trình thực nghiệm bản thân tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau: - Nội dung lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ phải nhẹ nhàng, phù hợp với từng độ tuổi và nhận thức của từng trẻ. - Quá trình lồng ghép phải đi từ đơn giản đến phức tạp, phải thu hút sự chú ý tò mò của trẻ. - Cho trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu. - Tổ chức cho trẻ cùng tham gia lao động, thu gom rác sân trường, tưới cây, lau chùi kệ đồ dùng đồ chơi,... - Xây dựng môi trường thiên nhiên phong phú: Trồng nhiều loại cây khác nhau: Cây ăn quả, cây cho bóng mát, một số loại hoa và rau… - Vệ sinh trường, lớp ngăn nắp. - Đặt thùng rác ở nhiều nơi để trẻ và phụ huynh vứt rác thuận tiện hơn, thùng rác có nắp đậy, rác đổ sạch hàng ngày. - Phải thường xuyên khơi thông cống rãnh. - Mở cửa thông thoáng lớp học. - Thực hiện làm vệ sinh hàng ngày, tổng vệ sinh hàng tuần. 3.2. Kiến nghị: - Nhà trường cần tham mưu với các cấp lãnh đạo để xây dựng trường lớp khang trang cho các khu lẻ để đảm bảo cho cô và trẻ yên tâm học tập và vui chơi. - Nhà trường cần có kế hoạch tổ chức hội thi: “Liên hoan gia đình, nhà trường với môi trường trẻ thơ” để thu hút sự quan tâm, cổ vũ, động viên của đông đảo các bậc phụ huynh và cộng đồng và để có điều kiện tuyên truyền sâu rộng đến các ban ngành đoàn thể và nhân dân về tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non. - Các cấp, các ngành đầu tư , hỗ trợ kinh phí xây dựng thêm cơ sở vật chất cho trường cũng như cho lớp để công tác chăm sóc sức khoẻ và bảo vệ môi trường cho trẻ thực hiện đạt kết quả hơn trong thời gian tới. 12 - Do thời gian chưa nhiều và khả năng chuyên môn còn hạn chế nên tôi rấ mong nhận được những nhận xét, góp ý của các cấp lãnh đạo ngành và các bạn đồng nghiệp để chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ được tốt hơn. Trên đây là “ Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi có kỹ năng bảo vệ môi trường ở khu Trung Thành trường mầm non Xuân Cao ” mà bản thân đã thực hiện tại lớp , chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót . Rất mong được sự góp ý để đề tài của tôi hoàn thiện hơn . Xin chân thành cảm ơn Xác nhận Thủ trưởng đơn vị Thanh Hóa, ngày 10 tháng 11 năm 2019 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình không sao chép nội dung của người khác. Người viết 13 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chương trình giáo dục mầm non (BGD& ĐT). 2. Qua mạng internet 14