Tài liệu Một số biện pháp giúp trẻ 3 4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường mầm non cư pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề: Giáo dục mầm non là bậc học giáo dục hết sức quan trọng, một mắc xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Đến trường trẻ được học, được chơi, được tiếp xúc với nhiều bạn, được sống trong tình thương của cô giáo, được khám phá thế giới xung quanh.Trường mầm non chính là tổ âm thứ hai của trẻ nơi hình thành nhân cách ban đầu và phát triển toàn diện về năm lĩnh vực cho trẻ mầm non. Âm nhạc là một món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Nó có sức hấp dẫn kì lạ, có tác động mạnh mẽ giúp con người lạc quan, vui tươi hơn trong cuộc sống bộn bề những lo toan. Đặc biệt đối với trẻ mầm non âm nhạc như dòng sữa mẹ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Trẻ có thể cảm nhận âm nhạc từ khi mới lọt lọt lòng bằng những câu hát ru, tiếng à ơi của bà, của mẹ từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển giao tiếp, phát triển ngôn ngữ, trao đổi tình cảm... Thế giới âm nhạc thật diệu kì không ngừng đổi mới và phát triển tạo điều kiện cho trẻ phát triển giúp trẻ tìm tòi, học hỏi qua nhũng lời ca giai diệu mượt mà, trong sáng. Từ những điều tưởng chừng như nhỏ bé giúp trẻ phát triển nhân cách hoàn thiện. Ngoài ra âm nhạc còn là một trong những phương tiện hữu ích góp phần giáo dục, nguồn cảm hứng mạnh mẽ giúp trẻ cảm thụ nghệ thuật.Mục tiêu của giáo dục thẩm mỹ là khi trẻ được tiếp xúc với các loại hình hoạt động âm nhạc nghệ thuật khác nhau như: ca hát, nghe hát, nghe nhạc, vận động theo nhạc, múa minh họa, trò chơi âm nhạc nhằm phát triển ở trẻ khả năng lĩnh cảm thụ cái đẹp, yêu thích cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp. Và giáo dục âm nhạc là một quá trình phức tạp, gồm nhiều giai đoạn và liên tục trong suốt quá trình đào tạo con người. Giáo dục âm nhạc ở trường mầm non là một mắt xích không thể thiếu và quan trọng nhất vì những ấn tượng về cái hay cái đẹp của âm nhạc mà trẻ tiếp nhận được ở độ tuổi đầu đời khi trẻ có cái nhìn đầu tiên về cuộc sống xung quanh không chỉ khơi dậy ở trẻ những cảm xúc chân thực đầu tiên với âm nhạc mà còn sẽ được giữ mãi trong tâm Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 1 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hồn trẻ suốt cả cuộc đời. Âm nhạc có sức lay động mạnh mẽ đến tâm hồn, không có gì có thể đánh thức tình cảm con người bằng âm nhạc.Có thể nói giáo dục âm nhạc là một trong những yếu tố giúp trẻ phát triển toàn diện về năm mặt. Ý thức rõ được vai trò của giáo dục âm nhạc đối với trẻ ở trường mầm non, nhưng thực tế ở địa phương, đời sống kinh tế của người dân còn khó khăn đa số là người đồng bào dân tộc thiểu số nằm trên thôn buôn đặc biệt khó khăn. Phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc con em đến trường đặc biệt là độ tuổi mầm non, trẻ thường ở nhà với ông bà hoặc đi nương rẫy với bố mẹ. Tuy nhiên, trong năm học 2017- 2018 qua quá trình áp dụng các giải pháp và phương pháp sư phạm, và kết quả học tập của trẻ trên lớp tại lớp mầm 3 trường mầm non CưPang về các kĩ năng trong hoạt động giáo dục âm nhạc. Trẻ vẫn còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện mình trong giờ học và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ chưa được tốt hát chưa đúng giai điệu, lời ca của bài hát, vận động theo nhạc còn rụt rè, ngại với cô giáo và các bạn trong lớp. Cùng với sự đổi mới phương pháp dạy học trong toàn bậc học mầm non theo tiêu chí xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, không gò bó áp đặt trẻ để trẻ phát huy tích cực năng lực của bản thân vào hoạt động trên lớp nhưng thực tế khi giảng dạy áp dụng chuyên đềchưa rõ được tầm quan trọng, hiệu quả thực hiện chưa cao Từ những bất cập đó,trong năm học 2018- 2019 tôi tiếp tục nghiên cứu thêm những giải pháp mới và tiếp tục áp dụng tại lớp mầm 3 tại trường mầm non Cư Pang. Trên cơ sở chỉ đạo, triển khai và hướng dẫn giáo viên chuẩn bị các tiết dạy và xây dựng môi trường theo hướng lấy trẻ làm trung tâm của phòng giáo dục và đào tạo huyện KrôngAnavà sự giúp đỡ của chuyên môn nhà trường. Tôi đã tích lũy và tiếp tục nghiên cứu đề tài:“Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường mầm non Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” II. Mục đíchnghiên cứu: - Mục tiêu: Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 2 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trẻ hát đúng lời ca, giai điệu, vận động nhịp nhàng theo lời bài hát. Tự tin, mạnh dạn trình bày trước mọi người xung quanh Rèn kĩ năng nghe, cảm thụ và vận động theo nhạc Qua phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm thấy được hiệu quả của phương pháp này qua các hoạt động học và vui chơi của trẻ Nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng lấy trẻ làm trung tâm thấy được hiệu quả của phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào trong tiết dạy. Qua các bài hát lời ca phù hợp độ tuổi của trẻ, giai điệu nhẹ nhàng trong sáng. Trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống con người qua bức tranh âm nhạc mà nhạc sĩ gửi gắm. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận của vấn đề Thực hiện theo văn bản hợp nhất số: 01/ VBHN-BGDĐT ban hành chương trình giáo dục mầm non ngày 29/1/ 2017 với mục tiêu: Chương trình giáo dục mẫu giáo nhằm giúp trẻ em từ 3- 6 tuổi phát triển hài hòa các mặt về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẫm mĩ, chuẩn bị cho trẻ vào học tiểu học Thực hiện chương trình hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non xuất bản tháng 3 năm 2017 của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam: Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được thể hiện trong tất cả các yếu tố của quá trình giáo dục. Từ xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục cho đến hoạt động cụ thể của người giáo viên như lập kế hoạch, xây dựng môi trường giáo dục,…mọi hoạt động phải hướng tới từng trẻ cũng như từng nhóm trẻ nhỏ và nhóm trẻ lớn để tạo cơ hội cho trẻ được học tập trong điều kiện cụ thể nhằm hỗ trợ trẻ phát triển tở tất cả các lĩnh vực. Vì vậy tôi sẽ xây dựng các giải pháp, biện pháp bám sát vào các chỉ số trong từng tiêu chí để đạt hiệu quả cao. Như tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ năng phối hợp với gia đình và cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn.Tiêu chí 6: Kế hoạch giáo dục tháng/ chủ đề phù hợp với thực Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 3 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tiễn.Tiêu chí 13: Kế hoạch giáo dục ngày linh hoạt, mềm dẻo. Tiêu chí 4: có các góc/ khu vực hoạt động ngoài trời được quy hoạch, thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động.Tiêu chí 5: Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Tiêu chí 7: Tận dụng điều kiện, hoàn cảnh, tình huống thật để dạy cho trẻ. Căn cứ vào vào phụ lục tiêu chí xây dựng môi trường tăng cường tiếng Việt cho trẻ em dân tộc thiểu số ban hành kèm theo công văn số/ SGDĐTGDMN ngày 8 tháng 5 năm 2017. Hiện nay, ngôn ngữ sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân của nước ta là tiếng Việt. Vì vậy, việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non vùng dân tộc thiểu số có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nhằm nâng cao khả năng sử dụng tiếng Việt của trẻ, đảm bảo cho các em có kỹ năng cơ bản trong việc sử dụng tiếng Việt, để hoàn thành chương trình Giáo dục Mầm non, tạo tiền đề cho việc học tập, lĩnh hội kiến thức của cấp học tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số. Căn cứ vào tài liệu bồi dưỡng thường xuyên Module MN 5:đặc điểm phát triển thẩm mỹ cho trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mầm non về mặt thẫm mĩ. Giáo dục phát triển thẫm mĩ là một trong năm mặt giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp 1 Theo giáo trình phương pháp giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non tác giả Phạm Thị hòa nhà xuất bản đại học sư phạm.Ở trường mầm non, đặc biệt với lứa tuổi mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật, phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả sáng tạo của trẻ Thấy rõ được tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non. Và những hạn chế mà trẻ gặp phải trong quá trình giáo dục và chăm sóc trẻ. Tôi luôn suy nghĩ xem mình phải làm gì và làm như thế nào để nâng cao chất lượng phát triển thẫm mĩ qua hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non. Vì vậy tôi đã khảo sát và theo dõi đề tài: Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường mầm non Cư Pang. Thời gian nghiên cứu năm học Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 4 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 2017- 2018. Qua kết quả của đề tài này mà đồng nghiệp của tôi đã thực hiện thì tôi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ cũng có bước cải tiến rõ rệt như : Trẻ hát đúng lời và giai điệu bài hát, trẻ đã có sự hứng thú khi tham gia hoạt động âm nhạc nhưng còn hạn chế còn gặp phải đó là nội dung: Trẻ chủ động sáng tạo tham gia hoạt động âm nhạc, trẻ thể hiện cảm xúc trong âm nhạc thì trẻ thực hiện chưa tốt. Vì vậy tôi sẽ tìm tòi đưa ra những giải pháp và biện pháp để khắc phục tồn tại mà đồng nghiệp chưa khắc phục được. II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu: - Lớp mầm 3 do tôi chủ nhiệm nằm trên địa bàn buôn Hma thuộc xã EaBông là xã nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn. Tổng số học sinh 20 trong đó dân tộc: 16, hộ nghèo: 7 đa số trẻ mới lần đầu đến trường. Hầu hết trẻ chưa nói rõ tiếng Việt, Trẻ vẫn còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện mình trong giờ học và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ chưa được tốt hát chưa đúng giai điệu, lời ca của bài hát, vận động theo nhạc còn rụt rè, ngại với cô giáo và các bạn trong lớp. - Phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc trẻ đến trường, chưa có kiến thức và kĩ năng về chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là về mặt phát triển thẫm mĩ. Đa số đời sống kinh tế của các hộ gia đình còn gặp nhiều khó khăn thường xuyên phải đi làm rẫy nên không có điều kiện quan tâm đến con em mình. Vào cuối năm học2017- 2018 , tôi chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê trẻ ở lớp mầm 3 năm học với sĩ số 26 trẻ, dân tộc thiểu số là 26. Kết quả như sau Nội dung Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Xếp loại cuối năm Số trẻ đạt trẻ chưa đạt 16/ 26 10/ 26 61,5% 38,5% Trang 5 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trẻ chủ động sáng tạo tham gia các hoạt động âm 8/26 18/ 26 nhạc 31 % 69% Trẻ hát đúng lời ca, giai điệu bài hát 20/ 26 6/ 26 77% 23 % 8/26 18/ 26 31 % 69% Trẻ thể hiện cảm xúc trong giai điệu âm nhạc - Thuận lợi Cơ sở vật chất có sân chơi sạch sẽ, an toàn, phòng học rộng rãi, thoáng mát, đồ dùng đồ chơi cho trẻ học tập và vui chơi tương đối đầy đủ, đồ dùng , đồ chơi tự tạo từ những nguyên vật liệu mở: Như lốp xe, vỏ chai, thùng sơn, tre, nứa… sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực các hoạt động trong ngày, có khu vui chơi phát triển vận động và môi trường trong và ngoài lớp học, trang trí tăng cường tiếng việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số Tổ chuyên môn luôn tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia chuyên đề, tập huấn…do phòng, cụm chuyên môn, tổ chức các tiết dạy mẫu, chuyên đề cấp trường phổ biến những phương pháp hình thức đổi mới trong chương trình mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Toàn thể giáo viên có chuyên môn về công tác giảng dạy, luôn học hỏi, trao dồi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Giáo viên luôn nhiệt tình, đổi mới trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, đã tuyên truyền có hiệu quả của việc đưa trẻ đến trường. - Khó khăn Đồ dùng đồ chơi tuy đã được đầu tư nhưng vẫn chưa đáp ứng cho một số hoạt động, đặc biệt là hoạt động cho trẻ giáo dục âm nhạc. Trẻ lớp mầm 3 80 % con em dân tộc thiểu số, phần lớn các cháu chưa qua lớp mầm nên việc tiếp xúc với ngôn ngữ tiếng Việt còn gặp nhiều khó khăn, đa Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 6 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm số trẻ còn sử dụng ngôn ngữ tiếng mẹ đẻtrong giao tiếp trong các hoạt động học tập và vui chơi ở trên lớp. Đời sống kinh tế của một số phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn đa số là làm nông trên 30% là hộ nghèo nên sự quan tâm về chăm sóc giáo dục trẻ chưa cao. Trong thực tế chăm sóc và giáo dục trẻ, mặc dù trường đã chú ý, quan tâm đến việc phát thẫm mĩ cho trẻ nhưng vẫn chưa tương xứng với tầm quan trọng của nó. Bên cạnh đó nhiều giáo viên áp dụng đạt hiệu quả chưa cao. Qua thực trạng cấp bách của vấn đề và theo hướng dẫn thực hành quan điểm lấy trẻ làm trung tâm thì rõ ràng nhiệm vụ đặt ra đối với người giáo viên đó là phải giúp trẻ mạnh dạn, tự tin. Phát triển cho trẻ khả năng cảm thụ âm nhạc cả về phần nghe, phần hát và biễu diễn. Và nhiệm vụ đặt ra đó là phải làm sao để trẻ phát triển lĩnh vực thẫm mĩ một cách có hiệu quả đúng với kết quả mong đợi mà độ tuổi trẻ cần đạtđược đó là nhiệm vụ mà giáo viên cần đưa ra các giải pháp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của lớp. Cho nên tôi đưa ra các nhiệm vụ để giải quyết vấn đề như sau: - Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ, lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ. - Tạo môi trường âm nhạc trong lớp và xây dựng môi trường vật chất ngoài lớp học - Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ đích môn giáo dục âm nhạc - Lồng ghép âm nhạc qua các hoạt động khác III. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề - Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ, lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ. + Nghiên cứu các tài liệu và quan sát về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3-4 tuổi Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 7 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trẻ lên ba đã có sự chuyển hướng mạnh mẽ từ hoạt động với đồ vật là hoạt động chủ đạo của tuổi ấu nhi, nay nhường chỗ cho hoạt động vui chơi chiếm ưu thế và gữi vai trò chủ đạo để tạo ra 1 diễn biến cơ bản trong tâm lí của trẻ. Trò chơi đóng vai theo chủ đề có ý nghĩa quan trọng đối với trẻ mẫu giáo đặc biệt là trẻ mẫu giáo bé. Nó chi phối toàn bộ đời sống tâm sinh lí của trẻ. ở độ tuổi này trẻ này trẻ đã làm chủ về tri giác của mình, dưới sự hướng dẫn của người lớn, trẻ không những nghi nhớ những dấu hiệu bên ngoài mà dần đi vào các thuộc tính bên trong. Về mặt phát triển thẫm mĩ đã phát triển mạnh mẽ so với lứa tuổi nhà trẻ, biết cảm nhận cái hay, cái đẹp và hứng thú với âm thanh, ngôn ngữ trẻ phát triển rõ rệt trẻ đã bắt đầu nói liên tục. Vì vậy ở trên lớp giáo viên nên chú ý quan sát trẻ đặc điểm tâm sinh lí để có kế hoạch phù hoạch với nhóm lớp được phân công chủ nhiệm. Ví dụ: trong các giờ trẻ hoạt động học tập và vui chơi trên lớp đặc biệt là ở các trò chơi đóng vai theo chủ đề tôi chú ý quan sát trẻ xem trẻ nào đã mạnh dạn, tự tin hay trẻ nào còn rụt rè nhút nhát, khả năng ca hát của trẻ như thế nào ghi chép và phân loại trẻ vào một cuốn sổ để có kế hoạch bồi dưỡng cho trẻ trong thời gian sắp tới - Áp dụng tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ năng phối hợp với gia đình và cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Chỉ số 21: Phối hợp với gia đình trẻ dân tộc thiểu số.Tiêu chí 7: Hoạt động hỗ trợ trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Chỉ số 16. Trẻ có hoàn cảnh khó khăn có cơ hội nhận được sự hỗ trợ của giáo viên và các lực lượng khác. Tôi tiến hành tìm hiểu về hoàn cảnh gia đìnhnơi trẻ đang sống những thuận lợi khó khăn của từng trẻ để tìm ra biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Ngay từ đầu năm học được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp mầm 3, học sinh đa số con em dân tộc thiểu số nằm trong buôn đặc biệt khó khăn trình độ nhận thức về việc cho con đi học còn hạn chế. Nên trong quĩ thời gian của mình thì tôi dành thời gian đi tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình của trẻ, từ đó tạo mối liên hệ gắn bó giữ giáo viên và phụ huynh thông qua đó trao đổi với phụ huynh những đặc điểm Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 8 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tính cách của trẻ. Không những thế ở những buổi họp thôn, buôn thì tôi cũng tham gia và tuyên truyền cho phụ huynh biết được tầm quan trọng của trẻ khi đến trường. Và trao đổi với phụ huynh một số kiến thức về chăm sóc trẻ. Khi đã tạo được mối quan hệ hòa đồng, cởi mở với phụ huynh thì trong các giờ đón trẻ, trả trẻ tôi sẽ trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập và vui chơi trên lớp xem trẻ hôm nay học bài như thế nào? Hay là tình sức khỏe trẻ khi trẻ bị ốm, mệt. Đối với những hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thì ngoài những chế độ được nhà nước cấp phát ví dụ như: Tiền hỗ trợ chi phí học tập cho trẻ có hộ nghèo 100.000 đồng/ 1 tháng. Tiền ăn trưa 139.000 đồng/ tháng. Thì tôi còn huy động các mạnh thường quân tặng lương thực, quần áo cũ để động viên các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. + Quan sát đặc điểm phát triển thẫm mĩ, kỹ năng nghe, hát, cảm nhận âm nhạc Qua quá trình quan sát trẻ học tập và vui chơi ở trên lớp tôi nhận thấy đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ: nhút nhát, rụt rè, hát sai lời và chưa đúng giai điệu của bài hát. Thấy rõ được những hạn chế của trẻ với trình độ chuyên môn và kinh nghiệm của bản thân tôi tiến hành khảo sát kĩ năng nghe, hát... của trẻ Đầu năm học, tôi tiến làm một bài tập khảo sát kỹ năng nghe, hát xem trẻ ở mức độ đạt, chưa đạt, phân loại trẻ để có kế hoạch bổ sung, rèn luyện cho trẻ thường xuyên trong ngày, trong các hoạt động. Ở những trẻ ở mức độ chưa đạt thì tôi sẽ đưa ra những hát ngắn, câu ít và cho trẻ tập luyện nhiều hơn. Với những trẻ ở mức độ đạt tốt, khá tôi đưa ra những bài tập phức tạp hơn tùy vào năng lực của từng trẻ. Mỗi ngày tôi sẽ đánh giá theo mức độ đạt, chưa đạt ghi vào nhật kí giáo viên và tổng hợp cuối chủ đề. Kỹ năng nghe, hát: Trước tiên để học thuộc 1 bài hát thì tôi cho trẻ đọc trước lời của bài hát cho nhuần nhuyễn. Sau đó sẽ cho trẻ nghe giai điệu của cả bài hát. Tập từng câu cho trẻ. Sau đó tôi làm 1 bài tập kiểm tra để đánh giá mức độ nghe, hát của từng trẻ và phân loại theo năng lực trẻ để có kế hoạch bồi dưỡng cho trẻ. Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 9 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Phát triển kĩ năng nghe và hát cho trẻ bằng cách cho trẻ nghe các bài hát, các phần biểu diễn trên tivi. Từ đó trẻ sẽ dần dần cải thiện được tai nghe và mạnh dạn tự tin thể hiện bài hát. Hoặc là có thể mời các bạn mạnh dạn trong lớp lên biễu diễn. Sau khi khảo sát như vậy và nghi chép cụ thể những trẻ chỉ được ở mức “đạt” hoặc “chưa đạt” tôi lại tiến hành xây dựng kế hoạch bồi dưỡng thêm cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi như: Hoạt động đón, trả trẻ, hoạt động góc, hoạt động chiều để củng cố phần nghe và hát của trẻ +Xây dựng kế hoạch tháng, chủ đề, kế hoạch tổ chức hoạt động một ngày tích hợpphù hợp với độ tuổi và tình hình thực tế của lớp Để xây dựng kế hoạch hoạt động đúng với sự phát triển của trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi. Tôi luôn luôn tìm tòi, nghiên cứu các tài liệu về giáo dục mầm non như: Chương trình giáo dục mầm non, tài liệu hướng dẫn xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, bồi dưỡng thường xuyên môdun 5: đặc điểm phát triển thẩm mỹ cho trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mầm non về mặt thẫm mĩ. Và giáo trình phương pháp giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non tác giả Phạm Thị hòa nhà xuất bản đại học sư phạm . Dựa vào kế hoạch gợi ý của tổ khối và bám sát tình hình thực tế của lớp tôi chủ nhiệm. Tôi lập mạng chủ đề cả năm gồm 10 chủ đề, ở mỗi chủ đề phân ra các chủ đề nhánh bám sát vào tiêu chí 6: Kế hoạch giáo dục tháng/ chủ đề phù hợp với thực tiễn, chỉ số 15: Kế hoạch có thể điều chỉnh để phù hợp với trẻ, với hoàn cảnh thực tiễn. Thường một chủ đề có 2 đến 3 chủ đề nhánh. Dựa vào chương trình giáo dục mầm non theo thông tư 17 và tình hình thực tế của lớp tôi xây dựng mạng mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt động, kết quả mong đợi trên trẻ. Căn cứ vào mạng mục tiêu, mạng hoạt động, mạng nội dung, kết quả mong đợi của độ tuổi 3- 4 tuổi trong lĩnh vực phát triển thẫm mĩ tôi chủ động xây dựng kế hoạch tuần và đưa ra đề tài phù hợp và đúng với chương trình giáo Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 10 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm dục mầm non, dựa vào hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cô giáo là người gợi mở sao cho phù hợp hiệu quả, phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Và đánh giá trẻ hằng ngày và cuối chủ đề Ví dụ: Ở chủ đề đầu tiên của năm học tôi thực hiện chủ đề “Trường mầm non” với 3 chủ đề nhánh “Trường mầm non của bé” “Lớp bé yêu thương” “Đồ chơi và các hoạt động trong lớp của bé”. Từ chủ đề nhánh này tôi chọn những đề tài phù hợp mạng mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt động như: “Cô và mẹ” “cháu lên ba”...Vì mới bước vào năm học nên tôi chọn những bài thơ mỗi câu khoảng 5 từ lời ca quen thuộc,giai điệu gần gũi, mà trẻ ở nhà cũng đã được nghe. Và cuối chủ đề tổng hợp xem đã đạt được so với kết quả đã đưa ra ở đầu chủ đề hay chưa và tìm ra nguyên nhân để có biện pháp thay đổi phù hợp với chủ đề sau. Tiếp theo tôi xây dựng kế hoạch ngày dựa theo tiêu chí 13: Kế hoạch giáo dục ngày linh hoạt, mềm dẻo. Chỉ số 34: Kế hoạch linh hoạt để đảm bảo sự phát triển và nhu cầu, hứng thú của trẻ Về lời ca: chọn các bài hát có nội dung giáo dục phù hợp với chủ đề trong, các bài hát nhẹ nhàng tình cảm, vui nhộn, dễ nhớ dễ thuộc … Ví dụ: Bài hát “một con vịt ” chủ đề “Những con vật sống dưới nước” nói về hình dáng, tiếng kêu của con vịt được tác giả miêu tả dí dỏm qua lời ca và nét nhạc vui tươi mà trẻ rất yêu thích khi hát và vận động nghộ nghĩnh theo lời ca và giai điệu bài hát. Về giai điệu: Các bài hát có giai điệu vui tươi, nhẹ nhàng, trong sáng lôi cuốn trẻ. Chọn những bài hát có giai điệu phù hợp với chủ đề nội dung bài hát cần truyền tải cho trẻ. Ví dụ: Bài hát “Đoàn tàu nhỏ xíu” phù hợp với chủ đề: “Bé đi đường an toàn” về giai điệu vui tươi hồn nhiên giúp trẻ liên tưởng hình ảnh đến hình ảnh đoàn tàu. Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 11 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Về nội dung bài hát: Chọn những bài hát phù hợp với chủ đề trẻ đang học có tính nhân văn cao giáo dục trẻ biết yêu thương ông bà cha mẹ . Ví dụ:bài hát “Cháu yêu bà” phù hợp với chủ đề: “gia đình” về giai điệu vui tươi hồn nhiên nội dung thì sâu sắc nhắc đến tình cảm giữa bà- cháu yêu thương, gắn bó. Qua đó giáo dục trẻ biết vâng lời người lớn Việc lựa chọn bài hát phù hợp rất quan trọng, nó giúp trẻ cảm nhận được âm nhạc tốt hơn, hứng thú hơn và mang đến kết quả cao hơn. - Giải pháp 2: Tạo môi trường âm nhạc trong lớpvà xây dựng môi trường vật chất ngoài lớp học + Xây dựng môi trường âm nhạc trong lớp học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm Đặc điểm của trẻ 3-4 tuổi tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu. Vì vậy việc tạo ra môi trường kích thích sự hứng thú trẻ tham gia vào hoạt động rất cần thiết. Ở trong lớp tôi chú trọng tạo môi trường âm nhạc cho trẻ ở góc nghệ thuật. Áp dụng tiêu chí 3: Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động, kích thích sự phát triển của trẻ và được sắp xếp hấp dẫn, hợp lí. Chỉ số 6: Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu cho trẻ chơi và hoạt động sáng tạo và lồng ghép tiêu chí xây dựng môi trường tiếng việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số. Tiêu chí 7: Có đồ dùng đồ chơi gần gũi với bản sắc dân tộc của trẻ, đồ chơi vật thật có nguồn gốc từ tự nhiên. Những nhạc cụ âm nhạc có sẵn nhà trường cấp được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng . Ngoài ra tôi còn tận dụng những nguyên vật liệu tái chế sẵn có ở địa phương như:Lon,chai nhựa , vỏ dừa, đá…những vật liệu khó kiếm như tre, nứa thì tôi sẽ vận động phụ huynh giúp đỡ.Tôi cùng trẻ làm thêm một số nhạc cụ mới thêm phần sinh động và hấp dẫn và trẻ cũng rất thích thú khi được tự mình bắt tay vào những đồ dùng ở trong lớp.Ví dụ như : đàn đá tôi dùng các viên đá xếp cạnh nhau và dùng tre làm dùi trống để phát ra những âm thanh khác nhau nhằm phát triển tai nghe của trẻ, Đàn Tơ- rưng thì tôi dùng các thanh tre để tạo thành…Không những thu hút trẻ vào góc chơi và thể hiện được khả năng âm nhạc của mình mà bên cạnh đó còn cung cấp cho trẻ Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 12 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhiều nguồn âm thanh giúp trẻ phát triển tai nghe phân biệt được âm thanh của từng dụng cụ, từng chất liệu mang đến những màu sắc âm thanh muôn màu muôn vẽ. Cần chú ý tận dụng diện tích phòng học, góc âm nhạc bố trí một cách phù hợp, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường học gần gũi, thoải mái cho trẻ. Ngoài tạo ra dụng cụ âm nhạc phong phú tôi và trẻ còn tận dụng các loại giấy báo, giấy gói quà, bìa cứng để tạo nên những chiếc váy, những bộ trang phục ngộ nghĩnh, dễ thương, mặt nạ hóa trang phù hợp với chủ đề để lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động biễu diễn văn nghệ cuối chủ đề. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi được sắp xếp gọn gàng ngăn nắp dụng cụ âm nhạc nào sắp ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Và chú ý bố trí góc âm nhạc sao cho không ảnh hưởng, làm phiền đến những góc khác. Để kích thích tính tò mò, ham hiểu biết, lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, phải luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ để trẻ không nhàm chán qua các chủ đề trong năm, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa các đồ dùng, đồ chơi. Tại góc âm nhạc khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Ở mỗi chủ đề kế tiếp thì phải thay đổi cách trang trí và bổ sung, sưu tầm thêm đồ dùng đồ chơi tự tạo để phục vụ cho chủ đề mới + Xây dựng môi trường vật chấtcho trẻ hoạt động ngoài trời Thực hiện quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non theo tiêu chí 4: Có các góc/ khu vực hoạt động ngoài trời được quy hoạch, thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Chỉ số 8: Có các góc/ khu vực khác nhau được qui hoạch phù hợp, thân thiện với trẻ. Khu vực cho trẻ hoạt động ngoài trời có sân bãi sạch sẽ, thoáng mát, đảm bảo tuyệt đối an toàn cho trẻ. Môi trường vật chất ngoài trời ở trường tôi có khu vui chơi, khu trải nghiệm đảm bảo cho trẻ hoạt động học và vui chơi. Vì vậy tôi tận dụng môi Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 13 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường này để áp dụng cho trẻ vào trong tiết học âm nhạc. Tư duy trẻ lứa tuổi lên ba chủ yếu là tư duy trực quan hình ảnh. Vì vậy để trẻ tri giác những hình ảnh trong bài hát được tác giả gửi gắm và truyền đạt qua thì tôi sẽ cho trẻ quan sát ngoài thực tế. Trẻ đã được trải nghiệm và hiểu được thông điệp bài hát. Ví dụ : trẻ học bài hát “Ra vườn hoa em chơi” Chủ đề “Thế giới thực vật” chủ đề nhánh “ Một số loại hoa” thì tôi sẽ cho trẻ ra vườn hoa của trường để cho trẻ quan sát xem vườn hoa đẹp như thế nào? Hay với bài hát “Múa với bạn tây nguyên” Chủ đề: Quê hương- đất nước- Bác Hồ, chủ đề nhánh: Bản làng em . Thì tôi sẽ cho trẻ đến góc truyền thống để trẻ có thể quan sát trang phục, những nhạc cụ âm nhạc của người dân tộc êđê như: Đàn T-rưng, Cồng chiêng, đàn đá…hoặc là đến với góc thư viện của bé để xem các tranh ảnh về các ngày lễ hội, các nét đặc trưng của dân tộc tây nguyên. Với bài hát “Bầu và bí” Chủ đề: “Thực vật”chủ đề nhánh “Một số loại rau” thì tôi sẽ cho trẻ đến với góc “ Chợ quê” cho trẻ quan sát các loại rau, củ, quả được bày bán ở các gian bán hàng. - Giải pháp 3: Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ đích môn giáo dục âm nhạc Hoạt động có chủ đích là hình thức cơ bản giáo viên là người gợi mở giúp trẻ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, thái độ một cách có hệ thống khi cho trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc. Vì vậy giáo viên phải làm sao linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động chủ đích để trẻ tham gia hoạt động chủ đích một cách tích cực, hứng thú qua đó trẻ phát triển kĩ năng ca hát, thể hiện bản thân. Vì vậy ở giải pháp này tôi áp dụng tiêu chí số 13: Kế hoạch giáo dục linh hoạt ngày linh hoạt, mềm dẻo. Chỉ số 33: Kế hoạch có thể điều chỉnh để thích ứng với hoàn cảnh thay đổi đột xuất và đáp ứng nhu cầu hứng thú của trẻ theo phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi” Với phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi” thì tôi sẽ tổ chức tiết học cho trẻ dưới hình thức chơi, không gây áp lực cho trẻ. Ở giờ hoạt động có chủ đích tôi sẽ tổ chức tiết học theo hình thức một hội thi. Ví dụ như bài hát “Làm bộ đội” thì tổ chức hội thi “Chúng tôi là chiến sĩ”. Bài hát “Cháu yêu bà” tổ Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 14 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chức hội thi “Đồ rê mí”...Tổ chức thi đua giữa các tổ để tạo sự hào hứng cho trẻ. Và tặng quà cho các đội chơi để khích lệ tinh thần của trẻ. Để dẫn dắt lôi cuốn được trẻ vào tiết học thì hoạt động mở đầu là một hoạt động rất quan trọng. Vì vậy người giáo viên phải thiết kế làm sao cho phần dạo đầu thật lôi cuốn trẻ. Ví dụ như: Với bài hát “Em tập lái ô tô” để gây được hứng thú cho trẻ thì cô giáo sẽ tạo tình huống có một món quà tặng lớp mình.Và mời 1 bạn lên nhận quà đó là 1 chiếc ô tô. Sau đó cô dẫn dắt vào hoạt động. Hay là với bài hát “ Con chuồn chuồn” Thì tôi sẽ tổ chức hội thi “ Chuồn chuồn idol” hoặc ở cuối chủ đề biễu diễn văn nghệ chủ đề động vật thì tôi sẽ tổ chức 1 đêm nhạc “Muôn thú đua tài”... Phần chính mà trẻ được luyện kĩ năng nhiều nhất đó là họat động trọng tâm. Ở hoạt động làm quen thì tùy vào tình hình lớp thì cô sẽ tổ chức hoạt động dạy hát hay vận động vỗ tay theo phách, nhịp, múa minh họa. Nếu đa số trẻ chưa thuộc bài hát thì cô sẽ tổ chức dạy hát cho trẻ. Cô sẽ hát mẫu và tập cho trẻ từng câu đúng với lời ca, giai điệu của bài hát. Khi trẻ hát chưa đúng thì cô chú ý sửa sai cho trẻ. Khi trẻ đã hát thuộc, hát đúng rồi thì cô sẽ thay đổi hình thức như là hát luân phiên theo tay chỉ của cô, hát to- nhỏ...để tránh nhàm chán. Với những bài hát trẻ đã thuộc thì cô sẽ mời trẻ chọn hình thức vận động theo ý thích của trẻ “ Bài hát này con sẽ chọn cách vận động như thế nào để bài hát thêm sinh động?” Với việc đặt câu hỏi như vậy sẽ cho trẻ có thể nói lên suy nghĩ của mình và trẻ sẽ được làm điều mà mình thích và đó cũng chính là tiêu chí lấy trẻ làm trung tâm. Cho trẻ biễu diễn theo tổ, nhóm, cá nhân. Và một phần không thể thiếu đó là sử dụng dụng cụ âm nhạc sẽ làm tiết học thêm sinh động và hấp dẫn, trẻ cảm thấy hứng thú hơn khi được tự tay mình gõ đệm loại nhạc cụ mà mình thích. Ngoài ra đối với trẻ có kĩ năng tốt hơn những bạn khác thì có thể khuyến khích trẻ vận động sáng tạo theo ý thích của mình. Khi trẻ ngồi quá lâu một chỗ thì trẻ cũng rất dễ mệt mõi vì vậy giáo viên phải chú ý di chuyển đội hình làm Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 15 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm sao cho linh hoạt như đội hình chữ u, ba hàng ngang, vòng tròn, hàng dọc. Mặt khác giáo viên cần chú ý tổ chức thi đua giữa các tổ và khen thưởng bằng các hình thức tặng hoa, quà, nốt nhạc...để kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. Tuy nhiên việc tổ chức hoạt động cho trẻ không nên lặp đi lặp lại trong tất cả các giờ hoạt động âm nhạc, trẻ sẽ nhàm chán cho trẻ. Mà cô phải tổ chức linh hoạt, sáng tạo dưới nhiều hình thức khác nhau. Đối với hoạt động nghe hát chủ yếu là phát triển phần nghe và nhìn của trẻ. Vì vậy để trẻ có thể lôi cuốn, thu hút được trẻ thì giọng hát của cô giáo là một phần rất quan trọng. Vì vậy việc tập luyện để có một giọng hát mượt mà thì cần phải rèn luyện thường xuyên và chuẩn bị trang phục phù hợp với bài hát để lôi cuốn trẻ. Ví dụ như: Nghe hát bài: Anh phi công ơi thì cô sẽ mặc quần áo chú phi công. Hát “Hoa thơm bướm lượn” Cô sẽ chuẩn bị quần áo tứ thân. Phần múa minh họa cho bài hát thì người giáo viên cần chọn những động tác phù hợp với lời ca giai điệu bài hát, biểu cảm vui tươi, nhẹ nhàng phù hợp với bài hát. Trò chơi âm nhạc là một trong những phần mà trẻ rất là yêu thích. Thông qua trò chơi trẻ trực tiếp thực hiện và cảm nhận sự nhanh, chậm, cao thấp, to nhỏ của âm thanh một cách tự nhiên nhất. Bên cạnh đó tổ chức cho trẻ chơi không những phát triển về mặt thẫm mĩ cho trẻ mà còn giúp trẻ phát triển về nhiều lĩnh vực khác nhau. Khi tổ chức trò chơi cho trẻ giáo viên phải chú ý theo ý thích của trẻ. Thống nhất luật chơi, cách chơi rõ ràng, rành mạch. Ví dụ: Trò chơi “ Nghe tiếng hát tìm đồ vật” Cô sẽ mời một bạn đội mũ chóp không nhìn thấy gì. Cô sẽ giấu đồ vật ở sau lưng một bạn sau đó mở mũ chóp ra, bạn đó sẽ đi xung quanh các bạn để tìm vật mà cô dấu yêu cầu của cô là những bạn còn lại sẽ hát một bài hát trong chủ đề. Khi bạn đi đến gần nơi cô giấu đồ vật thì cả lớp sẽ hát thật to cho bạn tìm. Tôi cố gắng sưu tầm tìm tòi thêm những trò chơi mới như “ Khiêu vũ với bóng” hai trẻ sẽ kẹp bóng và vận động nhịp nhàng theo nhạc bài hát, hay trò chơi. Trò chơi “ Nhảy với đạo cụ” Cô sẽ chuẩn bị các đạo cụ, trẻ sẽ chọn đạo cụ mà mình thích và nhảy theo nhạc với đạo cụ đó… Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 16 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Một điều đặc biệt với tiết âm nhạc không nhất thiết phải đi đủ các bước trình tự dạy hát- nghe hát- trò chơi. Mà nếu như trẻ hứng thú ở hoạt động nào thì cô có thể kéo dài hoạt động đó. Không yêu cầu phải đầy đủ 3 bước. Vì vậy khi tổ chức hoạt động giáo viên có thể linh hoạt lựa chọn hoạt động và phương pháp phù hợp tạo cho trẻ hứng thú và tiếp thu được kiến thức, kĩ năng bổ ích qua tiết học. Theo tiêu chí 7: Tận dụng điều kiện, hoàn cảnh, tình huống thật để dạy cho trẻ. Chỉ số 24: Tận dụng điều kiện thực tế. Thì giờ hoạt động có chủ đích tôi không chỉ dạy trẻ ở trong lớp học mà có thể cho trẻ học ở ngoài sân chơi. Thay đổi nơi hoạt động sẽ làm cho trẻ thích thú hơn, và có được một trải nghiệm mới. Ví dụ: Bài hát “Múa với bạn Tây Nguyên” tôi sẽ cho trẻ học ở góc địa phương của trường. Bối cảnh rất là phù hợp với bài hát. Hay với bài hát “ Qủa” thì tôi sẽ cho bé ra gia hàng “Chợ quê”… Ở cuối mỗi chủ đề thì giáo viên nên tổ chức các buổi biễu diễn văn nghệ để trẻ có thể ôn lại các bài hát đã học trong chủ đề và cũng là để thay đổi hình thức tránh nhàm chán. Ở buỗi biểu diễn này giúp trẻ có thể tự tin, mạnh dạn thể hiện mình bằng nhiều hình thức hát, múa, vận động khác nhau, khuyến khích những trẻ có ý tưởng sáng tạo. Như vậy sẽ làm trẻ phấn khích và hứng thú hơn. Chính việc tổ chức linh hoạt hoạt động giáo dục âm nhạc giúp trẻ yêu thích ca hát, mạnh dạn, tự tin thể hiện mình. Từ đó giúp trẻ yêu cái đẹp, khám phá cái đẹp. Qua đó bước đầu hình thành nhân cách cho trẻ trong những năm học đầu đời. - Giải pháp 4: Lồng ghép âm nhạc qua các hoạt động khác Theo Tiêu chí 5: Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Chỉ số 18: Cho trẻ thời gian để trẻ chơi, suy nghĩ và giải quyết vấn đề, quan sát và đưa ra ý kiến. Ở tất cả các hoạt động trong một ngày giáo viên chỉ là người gợi ý, gợi mở cho trẻ, dành thời gian cho trẻ suy nghĩ và giải quyết vấn đề. Tuyệt đối không làm hộ, làm thay trẻ. Khuyến khích trẻ sáng tạo và chia sẻ những điều trẻ quan sát và suy nghĩ. Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 17 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm + Âm nhạc tích hợp trong giờ đón, trả trẻ và thể dục sáng, hoạt động góc, ngủ trưa và trong hoạt động tham quan, vui chơi: Việc giáo dục âm nhạc được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa rất lớn, nhờ đó cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên, trẻ hào hứng, phấn khởi mỗi khi đến trường. Giờ đón trẻ hay trả trẻ, để tạo không khí vui tươi, phấn khởi giáo viên cần mở nhạc theo chủ đề để cho trẻ cảm thấy hứng thú khi được đến trường. Nhạc cất lên ngày mới cho trẻ là phải vui, rộn ràng phù hợp với chủ đề ví dụ như: Chọn các bài nhạc có giai điệu rộn ràng như: trường chúng cháu là trường mầm non, chủ đề: Trường mầm non, cả nhà thương nhau, chủ đề: Gia đình, cháu yêu cô chú công nhân chủ đề: Những nghề bé biết… Giờ tập thể dục buổi sáng, âm nhạc cũng là một phần không thể thiếu để làm nên bài tập thể dục sôi động. Với bài tập thể dục thì phải đòi hỏi sự khỏe khoắn, động tác dứt khoát thì giáo viên chọn nhạc có tiết tấu nhanh, mạnh ví dụ như: con cào cào, chủ đề: Động vật, nhà mình rất vui, chủ đề: Gia đình… Ở lứa tuổi lên ba, trẻ rất dễ nhớ mau quên. Trong giờ hoạt động có chủ đích, Có một số trẻ đôi lúc có thể chưa thuộc hết lời bài hát hay còn hát sai ở một số chỗ trong bài hát hoặc là vận động chưa thành thạo. Cần cho trẻ ôn lại mọi lúc mọi nơi đặc biệt là hoạt động góc. Ở góc âm nhạc có thể cho trẻ ôn lại các bài hát trong chủ đề, trẻ chơi hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát, múa thể hiện lại những bài hát đã học trong chủ đề Ví dụ: Sau khi học bài hát “ Cô và mẹ” chủ đề trường mầm non. Ở hoạt động góc, góc âm nhạc cô sẽ tổ chức cho trẻ hát, múa trong chủ đề. Những trẻ mạnh dạn, tự tin sẽ lên biễu diễn dưới mọi hình thức, còn những bạn chưa thuộc hoặc còn hát sai một số chỗ cô sẽ sửa sai và để các bạn tốt hơn kèm cặp. Từ đó dần dần trẻ sẽ học theo các bạn trong lớp mạnh dạn, tự tin hơn. Hoặc là ở góc phân vai có thể chơi trò chơi lớp học của bé. Một bạn sẽ đóng giả làm cô giáo còn các bạn còn lại sẽ làm học sinh. Cô giáo sẽ là người dạy cho học sinh hát lại Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 18 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm bài hát đã học ở hoạt động chủ đích. Sau khi hát thành thạo có thể biễu diễn cho các bạn cùng xem. Ở giờ ngủ trưa, thì một bản nhạc du dương, nhẹ nhàng hay những bản nhạc không lời. Không những cho trẻ được rèn luyện kĩ năng về phần nghe cũng giúp trẻ dễ dàng có một giấc ngủ thật sâu. Trẻ nhỏ rất thích khám phá điều mới lạ, các buổi dạo chơi tham quan là cơ hội cho trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá của mình. Qua các buổi dạo chơi tham quan này giáo viên cũng cần mang âm nhạc đến với trẻ. Cho trẻ cùng hát tập thể theo chủ đề vừa tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho trẻ khi được đi dạo chơi tham quan đồng thời cũng là cơ hội để chúng ta ôn lại lời bài hát cho trẻ và giúp trẻ cảm nhận chính xác hơn giai điệu của bài hát qua việc kết hợp vỗ theo các loại tiết tấu khác nhau. Ví dụ: Cô và trẻ cùng nhau đi dạo chơi vườn hoa, tham quan vườn rau của trường lồng ghép hoạt động âm nhạc hát bài hát “Bắp cải xanh” chủ đề: Thực vật cho trẻ hứng thú vui chơi khi được đi tham quan dạo chơi cùng cô. Việc tạo cơ hội cho trẻ được tiếp xúc và cảm nhận âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi là điều rất cần thiết. Trẻ nghe nhiều, tai nghe của trẻ sẽ phát triển và cảm nhận chính xác hơn giai điệu để từ đó hát đúng lời, đúng giai điệu và hay hơn, tự tin thể hiện trước đám đông nhiều hơn. + Âm nhạc tích hợp với các môn học khác Ở trường mầm non, âm nhạc có thể lồng ghép tích hợp dễ dàng với các bộ môn khác. Nhưng không nên lạm dụng quá đà mà phải hướng tích hợp nhẹ nhàng, phù hợp nhất. Ở các bộ môn khác thì giáo viên có thể tích hợp dễ dàng như ở phần hoạt động mở đầu, hoạt động trọng tâm hay là hoạt động kết thúc thường đan xen âm nhạc rất nhẹ nhàng tạo hứng thú hơn trong tiết học bên cạnh đó còn cũng cố các bài hát đã học. Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 19 Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 trường Mầmnon Cư Pang theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Ví dụ: Tiết khám phá khoa học “Trò chuyện về một số phương tiện giao thông”. Ở phần trò chơi “Ai nhanh nhất” thì cô sẽ mở nhạc cho trẻ chơi nhằm gây hứng thú cho trẻ. Hay những lúc chuyển đội hình cô giáo có thể mở bài hát trong chủ đề để trẻ di chuyển. Khi kết thúc bài học thì có thể cho cả lớp hát đoàn tàu nhỏ xíu và đi ra ngoài. Ví dụ: Tiết giáo dục thể chất: Bật tách, khép chân chủ đề nhánh: Những con vật nuôi trong gia đình thì trong các phần khởi động giáo viên sẽ sử dụng bài: Một con vịt cho trẻ tập các động tác khởi động: xoay cổ tay, chân, đi kiễn gót.... Phần bài tập phát triển chung thì sẽ sử dụng bài nhạc: Gà trống, mèo con và cún con kết hợp các động tác tay, chân, bụng, bật. Phần vận động cơ bản có thể mở nhạc không lời trong chủ đề. IV. Tính mới của vấn đề Sau khi nghiên cứu và kế thừa sáng kiến kinh nghiệm của đồng nghiệp với đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi học tốt môn âm nhạc tại lớp mầm 3 tại trường mầm non CưPang” tôi nhận thấy sáng kiến của mình có những tính mới như sau: Ở giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ, lập kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ. Sáng kiến của tôi có tính mới như sau: Biện pháp : Tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình trẻ thì tôi áp dụng tiêu chí 7, 10 theo tài liệu hướng dẫn thực hành quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non thì tôi nhận thấy công tác phối kết hợp với phụ huynh đã có sự gắn bó, trao đổi và tương tác và đặc biệt công tác vận động gia đình trẻ đặc biệt là phụ huynh đồng bào dân tộc thiểu số ngoài việc đến nhà trẻ, tôi đã tham gia các buổi họp của thôn, buôn để tuyên truyền cho phụ huynh thấy được tầm quan trọng của việc đưa con em mình đến lớp. Chú ý đến những trẻ có gia đình có hoàn cảnh đặc biệt từ đó sẽ kêu gọi các nguồn lực hỗ trợ trẻ. Phạm Thị Hải Yến - Trường Mầm non Cư Pang Trang 20