Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi do §¶ng ta khëi xíng, ®Êt níc ta ®ang trong qu¸
tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §Ó cã c¬ së lý
luËn ®óng ®¾n, phï hîp thùc tiÔn trong viÖc ®Ò ra ph¬ng híng, nhiÖm vô x©y dùng
nÒn kinh tÕ ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n "kiªn tr× chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng
Hå ChÝ Minh" [V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng Céng
s¶n ViÖt Nam. Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1996, tr.70]. Thùc tÕ nh÷ng n¨m
qua cho thÊy, thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy nÒn kinh tÕ níc ta ®· vµ ®ang tõng bíc ph¸t
triÓn theo ®óng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ ®· thu ®îc nhiÒu thµnh tùu quan
träng.
Trong viÖc ho¹ch ®Þnh ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ, §¶ng ta ®· vËn dông s¸ng
t¹o nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn cña phÐp biÖn chøng duy vËt trong TriÕt häc
M¸c - Lªnin.
ChÝnh v× vËy, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi "PhÐp biÖn chøng vÒ mèi liªn hÖ
phæ biÕn vµ vËn dông ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp
tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ", ®Ó thùc hiÖn bµi tiÓu luËn nµy nh»m ph©n
tÝch, t×m hiÓu sù vËn dông s¸ng t¹o cña §¶ng ta .
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy TS. Ph¹m V¨n Sinh, ngêi ®· gióp ®ì em
hoµn thµnh bµi tiÓu luËn ®Çu tay nµy.
I. §Æt vÊn ®Ò
§êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®îc kh¼ng ®Þnh trong
v¨n kiÖn §¹i héi IX lµ: "§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng nÒn
kinh tÕ ®éc lËp tù chñ... chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh cã
hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng". ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 - 2010 x¸c ®Þnh:
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
"G¾n chÆt x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ" lµ mét trong n¨m quan ®iÓm ph¸t triÓn.
Chñ tr¬ng nµy rÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt níc ta, mét ®Êt níc ph¸t triÓn theo
®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong hoµn c¶nh quèc tÕ diÔn biÕn rÊt phøc t¹p, ®Çy biÕn
®éng víi nh÷ng bÊt tr¾c khã lêng. §Êt níc ta ®i lªn tõ mét nÒn kinh tÕ bao cÊp, tù
cung, tù cÊp chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy c¹nh tranh th× viÖc x©y dùng nÒn
kinh tÕ ®éc lËp tù chñ sÏ gióp chóng ta cã ®îc mét nÒn kinh tÕ cã thùc lùc ®ñ m¹nh
®Ó tù ®¶m b¶o ph¸t triÓn æn ®Þnh theo ®óng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Trªn c¬ së
®ã ®¶m b¶o ®îc ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ, x· héi, quèc phßng, an ninh vµ cßn lµ c¬ së
®¶m b¶o cho viÖc më cöa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Ngoµi ra, chñ tr¬ng nµy cßn phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan trong xu híng
toµn cÇu ho¸ thÕ giíi, ®Æc biÖt xu híng toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. §iÒu nµy M¸c vµ
¨ngghen ®· dù b¸o tõ thÕ kû 19, khi ph©n tÝch sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc lîng
s¶n xuÊt sÏ dÉn ®Õn quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt vµ th¬ng m¹i. Cho nªn nã lµ xu thÕ kh¸ch
quan do lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn nhanh chãng. HiÖn nay, dï gÆp khã kh¨n ®Õn
®©u, kinh tÕ thÕ giíi vÉn tiÕp tôc vËn ®éng theo xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸.
C¸c khu vùc kinh tÕ khæng lå tiÕp tôc ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh EU, B¾c Mü, khu vùc
§«ng - B¾c ¸, khu vùc §«ng Nam - ¸... §Æc biÖt tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO
ph¸t triÓn m¹nh víi kho¶ng 144 níc. Tuy nhiªn, xu thÕ nµy dÉn ®Õn sù tïy thuéc
lÉn nhau vÒ kinh tÕ ngµy cµng gia t¨ng, do ®ã c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu rÊt coi träng
®Õn kh¶ n¨ng ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ, nh»m ®¶m b¶o lîi Ých chÝnh ®¸ng cña quèc
gia, d©n téc m×nh trong cuéc c¹nh tranh kinh tÕ gay g¾t vµ ®Ó x¸c lËp mét vÞ thÕ
chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh trªn trêng quèc tÕ. "Tæng kÕt cña UNDP (Tæ chøc hç trî ph¸t
triÓn cña Liªn hîp quèc) cho r»ng tõ khi diÔn ra qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®Õn nay, trªn
thÕ giíi cã 10 níc giµu lªn, nhng cã 130 níc nghÌo ®i, trong ®ã cã 60 níc GDP
b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp h¬n tríc khi tham gia toµn cÇu ho¸. Tæng kÕt nh÷ng níc
vay nî ®Ó ph¸t triÓn cho thÊy, cha ®Õn 10% sè níc cã kh¶ n¨ng tr¶ ®îc nî, sè cßn
l¹i trë thµnh con nî lu c÷u" [Tµi liÖu nghiªn cøu V¨n kiÖn §¹i héi IX cña §¶ng,
Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2001, tr.25]. ChÝnh v× thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
sÏ ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nh÷ng lîi Ých to lín, nhng còng mang ®Õn
nh÷ng hËu qu¶ kh«n lêng kh«ng nh÷ng cho nÒn kinh tÕ mµ cho c¶ chÕ ®é x· héi
chñ nghÜa, nÕu chóng ta kh«ng x©y dùng ®îc mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.
Nh vËy, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã mèi
quan hÖ biÖn chøng víi nhau.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Dùa vµo nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn chóng ta sÏ ph©n tÝch mèi liªn hÖ
gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §Þnh híng
ph©n tÝch mèi liªn hÖ bªn trong, bªn ngoµi cña viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù
chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
1. Néi dung nguyªn lý
1.1. PhÐp biÖn chøng duy vËt vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn
PhÐp biÖn chøng duy vËt bao hµm néi dung hÕt søc phong phó, bëi v× ®èi tîng
ph¶n ¸nh cña nã - thÕ giíi vËt chÊt lµ v« cïng v« tËn. Trong ®ã, nguyªn lý vÒ mèi
liªn hÖ phæ biÕn vµ ph¸t triÓn lµ cã ý nghÜa kh¸i qu¸t nhÊt. Trong bµi tiÓu luËn nµy,
chóng ta chØ ®Ò cËp ®Õn nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn.
PhÐp biÖn chøng duy vËt kh¼ng ®Þnh gi÷a c¸c sù vËt, hiÖn tîng trong thÕ giíi
kh¸ch quan kh«ng c¸i nµo tån t¹i mét c¸ch c« lËp, biÖt lËp mµ chóng lµ mét thÓ
thèng nhÊt, trong ®ã c¸c sù vËt, hiÖn tîng tån t¹i b»ng c¸ch qui ®Þnh, rµng buéc, t¸c
®éng lµm biÕn ®æi. Mèi liªn hÖ nµy ch¼ng nh÷ng diÔn ra ë mäi sù vËt vµ hiÖn tîng
trong tù nhiªn, trong x· héi, trong t duy mµ cßn diÔn ra ®èi víi c¸c mÆt, c¸c yÕu tè,
c¸c qu¸ tr×nh cña mçi sù vËt, hiÖn tîng. §ã lµ tÝnh phæ biÕn cña mèi liªn hÖ.
Quan ®iÓm biÖn chøng duy vËt cßn kh¼ng ®Þnh tÝnh kh¸ch quan vµ ®a d¹ng cña
mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt, hiÖn tîng. Mèi liªn hÖ lµ kh¸ch quan, lµ c¸i vèn cã cña
c¸c sù vËt, hiÖn tîng, c¬ së cña nã lµ tÝnh thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi. TÝnh ®a
d¹ng cña mèi liªn hÖ thÓ hiÖn ë chç: cã mèi liªn hÖ bªn trong vµ bªn ngoµi; mèi
liªn hÖ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp; cã mèi liªn hÖ chung bao qu¸t toµn bé thÕ giíi, cã mèi
liªn hÖ bao qu¸t mét sè lÜnh vùc hoÆc mét lÜnh vùc riªng biÖt cña thÕ giíi ®ã, cã
mèi liªn hÖ b¶n chÊt vµ kh«ng b¶n chÊt, cã mèi liªn hÖ tÊt yÕu vµ ngÉu nhiªn... C¸c
lo¹i liªn hÖ kh¸c nhau cã vai trß kh¸c nhau ®èi víi sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù
vËt, hiÖn tîng. Tuy nhiªn quan ®iÓm biÖn chøng duy vËt vÒ mèi liªn hÖ còng ®ßi hái
ph¶i thõa nhËn tÝnh t¬ng ®èi trong sù ph©n lo¹i c¸c mèi liªn hÖ.
Trong tÝnh ®a d¹ng cña c¸c h×nh thøc vµ c¸c lo¹i liªn hÖ tån t¹i trong tù nhiªn,
trong x· héi vµ t duy con ngêi, phÐp biÖn chøng duy vËt tËp trung nghiªn cøu mèi
liªn hÖ phæ biÕn - mèi liªn hÖ chung nhÊt, phæ biÕn nhÊt cña thÕ giíi, mµ tÝnh chÊt
cña nã thÓ hiÖn ë c¸c mèi liªn hÖ cô thÓ. V× thÕ, ¨ngghen viÕt: "PhÐp biÖn chøng lµ
khoa häc vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn" [Ph.¨ngghen: BiÖn chøng cña tù nhiªn, Nxb. Sù
thËt, Hµ Néi, 1971, tr.5].
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2. ý nghÜa ph¬ng ph¸p luËn
Tõ viÖc nghiªn cøu nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn, ®ßi hái trong qu¸ tr×nh
nhËn thøc còng nh ho¹t ®éng thùc tiÔn chóng ta cÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c toµn diÖn
vµ lÞch sö cô thÓ. Nh vËy tøc lµ khi xem xÐt sù vËt, hiÖn tîng hay nhËn thøc vµ gi¶i
quyÕt mét vÊn ®Ò g× th× còng ph¶i ®Æt nã trong mèi quan hÖ víi sù vËt, hiÖn tîng
kh¸c, xem xÐt tÊt c¶ c¸c mÆt, c¸c yÕu tè cña nã. §ång thêi còng ph¶i ph©n biÖt ® îc
vÞ trÝ, vai trß cña c¸c mèi liªn hÖ, kh«ng ®¸nh ®ång vÞ trÝ c¸c mèi quan hÖ, c¸c mÆt
nh nhau trong mét ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh.
2. Ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ
2.1. Kh¸i niÖm vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vµ héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ
T tëng "gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®a ph¬ng
ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i" ®· ®îc Héi nghÞ gi÷a nhiÖm kú cña §¶ng
(kho¸ VIII) vµ V¨n kiÖn §¹i héi VIII x¸c ®Þnh nh lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm chØ
®¹o qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, còng nh quan ®iÓm "... Kiªn tr×
®êng lèi kinh tÕ ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, réng më..." ®· ®îc §¶ng ta x¸c ®Þnh
ngay tõ Héi nghÞ lÇn thø 4 Ban chÊp hµnh trung ¬ng kho¸ VIII, nhng ®©y lµ lÇn ®Çu
tiªn trong v¨n kiÖn cña §¶ng, §¶ng ta ®a ra chñ tr¬ng vÒ "x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc
lËp tù chñ" trong qu¸ tr×nh ®æi míi, më réng quan hÖ ®èi ngo¹i.
VËy thÕ nµo lµ nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ?
"NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nÒn kinh tÕ kh«ng bÞ lÖ thuéc, phô thuéc vµo c¸c
níc kh¸c, ngêi kh¸c hoÆc vµo mét tæ chøc kinh tÕ nµo ®ã vÒ ®êng lèi, chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn, kh«ng bÞ bÊt cø ai dïng nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ, tµi chÝnh, th¬ng m¹i,
viÖn trî... ®Ó ¸p ®Æt, khèng chÕ, lµm tæn h¹i chñ quyÒn quèc gia vµ lîi Ých c¬ b¶n
cña d©n téc.
NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nÒn kinh tÕ tríc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng,
tríc sù khñng ho¶ng cña nÒn kinh tÕ tµi chÝnh bªn ngoµi, nã vÉn cã kh¶ n¨ng c¬ b¶n
duy tr× sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn; tríc sù bao v©y, c« lËp vµ chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc
thï ®Þch, nã vÉn cã kh¶ n¨ng ®øng v÷ng, kh«ng bÞ sôp ®æ, kh«ng bÞ rèi lo¹n" [Tµi
liÖu nghiªn cøu V¨n kiÖn §¹i héi IX cña §¶ng, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi,
2001, tr.109].
Trong thêi ®¹i ngµy nay, ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ kh«ng cßn ®îc hiÓu ®ã lµ
mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn, tù cung tù cÊp, mµ ®îc ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng
víi më cöa, héi nhËp, chñ ®éng tham gia sù giao lu, hîp t¸c vµ c¹nh tranh quèc tÕ
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trªn c¬ së ph¸t huy tèi ®a néi lùc vµ lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia. §iÒu nµy cã nghÜa
lµ ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ còng ®ång thêi héi nhËp ®îc vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ.
VËy thÕ nµo lµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ?
"Cïng víi sù xuÊt hiÖn cña thuËt ng÷ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ th× kh¸i niÖm héi
nhËp còng b¾t ®Çu ®îc sö dông. Cã thÓ hiÓu toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn kinh tÕ cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi vît khái biªn giíi quèc gia, híng tíi
ph¹m vi toµn cÇu trªn c¬ së lùc lîng s¶n xuÊt còng nh tr×nh ®é khoa häc - kü thuËt
ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ph©n c«ng quèc tÕ ngµy cµng s©u réng, tÝnh chÊt x· héi ho¸
cña s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng. G¾n liÒn víi toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ víi träng t©m lµ më cöa kinh tÕ, tham dù ph©n c«ng hîp t¸c quèc tÕ, t¹o
®iÒu kiÖn kÕt hîp cã hiÖu qu¶ nguån lùc trong níc víi bªn ngoµi, më réng kh«ng
gian vµ m«i trêng ®Ó ph¸t triÓn, chiÕm lÜnh vÞ trÝ phï hîp nhÊt cã thÓ ®îc trong quan
hÖ kinh tÕ quèc tÕ" [Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, NguyÔn Thuý Anh, T¹p chÝ
céng s¶n, sè 12 (th¸ng 6-2001), tr.19].
Nh vËy, kh¸i niÖm vÒ ®éc lËp tù chñ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ râ rµng vµ
®· mang trong nã mèi liªn hÖ biÖn chøng.
2.2. Mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ
Mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ cã thÓ xem nh lµ mèi liªn hÖ bªn trong, bªn ngoµi, mèi liªn hÖ bªn trong lµ x©y
dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, cßn mèi liªn hÖ bªn ngoµi lµ héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ. Nãi nh vËy cã nghÜa lµ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o
cho qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cßn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó
x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.
Trong qu¸ tr×nh §¶ng ®Ò ra chñ tr¬ng x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®·
cã ý kiÕn cho r»ng, trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, më cöa héi nhËp mµ l¹i ®Æt
vÊn ®Ò x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ thiÕu nh¹y bÐn, kh«ng thøc thêi, thËm
chÝ lµ b¶o thñ, t duy kiÓu cò. ThÕ giíi b©y giê lµ mét thÞ trêng thèng nhÊt, cÇn thø g×
th× mua, thiÕu tiÒn th× ®i vay, sao l¹i chñ tr¬ng x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ?
Quan ®iÓm nµy vÒ h×nh thøc th× cã vÎ hîp lý, nhng xÐt vÒ ph¬ng diÖn ®êng lèi
th× thùc chÊt ®©y lµ mét quan ®iÓm nguy hiÓm, sai tr¸i.
X©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ kh«ng chØ xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm, ®êng
lèi chÝnh trÞ ®éc lËp tù chñ, mµ cßn lµ ®ßi hái cña thùc tiÔn, nh»m ®¶m b¶o ®éc lËp
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tù chñ v÷ng ch¾c vÒ chÝnh trÞ, b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ cho chÝnh
ngay nÒn kinh tÕ, cho viÖc më cöa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, tÊt c¶ c¸c níc tham gia héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ ®Òu xuÊt ph¸t tõ môc tiªu bªn trong, phôc vô cho yªu cÇu, lîi Ých quèc gia.
Toµn cÇu ho¸, tù do ho¸ lµm cho nÒn kinh tÕ phô thuéc, ®an xen vµo nhau, tuy nhiªn
sù rµng buéc ®ã kh«ng mang tÝnh thuÇn tuý, v« ®iÒu kiÖn mµ chÝnh lµ v× ph¶i biÕt
chia sÎ lîi Ých mét c¸ch hîp lý, nh»m môc ®Ých thu ®îc nhiÒu h¬n lîi Ých cho d©n
téc m×nh, ®Êt níc m×nh, gi÷ ®îc tÝnh ®éc lËp cña nÒn kinh tÕ qua mèi quan hÖ rµng
buéc, phô thuéc lÉn nhau - mét sù rµng buéc ®a ph¬ng vÒ lîi Ých. Nh÷ng lîi Ých cã
®îc do héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi còng kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ cã, nã chØ ë d¹ng
tiÒm n¨ng vµ tiÒm n¨ng cã trë thµnh hiÖn thùc hay kh«ng, ®Õn møc nµo l¹i phô
thuéc vµo nh÷ng yÕu tè, trong ®ã c¬ b¶n nhÊt lµ néi lùc cña nÒn kinh tÕ.
HiÖn nay, kh«ng thÓ phñ nhËn r»ng toµn cÇu ho¸ kinh tÕ nh nã ®ang diÔn ra cã
tÝnh chñ quan, bÞ chñ nghÜa t b¶n, nhÊt lµ c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn chi phèi, lîi dông,
thóc ®Èy, ®Þnh híng nã theo môc ®Ých, chñ ý cña m×nh. "§èi víi Mü, toµn cÇu ho¸
chØ ®îc chÊp nhËn vµ cã thÓ chÊp nhËn ®îc khi nã phôc vô søc m¹nh cña Mü. Toµn
cÇu ho¸ sÏ kh«ng ®îc chÊp nhËn n÷a khi nã cã ý ¸p ®Æt lªn trËt tù ph¸p lý Mü mét
trËt tù kh¸c cao h¬n" [Toµn cÇu ho¸, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000, tr.20].
"Mü muèn më réng tù do ho¸ th¬ng m¹i trªn thÕ giíi vµ lµm cho xu thÕ nµy trë nªn
kh«ng thÓ ®¶o ngîc, nhng hä l¹i ®ßi hái cho m×nh rÊt nhiÒu ngo¹i tÖ" [Vßng ®µm
ph¸n thiªn niªn kû, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000, tr.124].
ChÝnh v× thÕ, §¶ng ta nhËn thÊy kh«ng thÓ ngåi yªn chê ®îi, thô ®éng chÞu sù
t¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ mµ ®· ®a ra chiÕn lîc, c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn
nh»m n©ng cao n¨ng lùc néi sinh, võa tham gia toµn cÇu ho¸, võa ®Ó chiÕm gi÷ vÞ
trÝ, lîi thÕ, tù b¶o vÖ nÒn kinh tÕ cña m×nh, khuÕch tr¬ng u thÕ vµ nh÷ng gi¸ trÞ cña
m×nh ®Õn møc cao nhÊt.
§Ó b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ, §¶ng ®· chØ râ hai ®iÒu kiÖn lµ ph¶i cã
®êng lèi, chÝnh s¸ch ®éc lËp tù chñ vµ ph¶i cã thùc lùc kinh tÕ ®ñ m¹nh.
X©y dùng ®îc nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ th× tríc hÕt chóng ta ®· gi÷ ®îc ®éc
lËp tù chñ vÒ ®êng lèi, chÝnh s¸ch kinh tÕ. Tøc lµ chóng ta tù m×nh lùa chän ®Þnh híng ph¸t triÓn, tù m×nh x¸c ®Þnh chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch vµ m« h×nh kinh tÕ, kh«ng bÞ
®éng vµ lÖ thuéc bªn ngoµi, kh«ng chÞu søc Ðp cña bÊt cø ai v× môc ®Ých kh«ng lµnh
m¹nh cña hä.
X©y dùng ®îc nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ x©y dùng ®îc nÒn kinh tÕ cã thùc
lùc ®ñ m¹nh. Tøc lµ cã møc tÝch luü ngµy cµng cao tõ néi bé nÒn kinh tÕ; cã c¬ cÊu
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
kinh tÕ hîp lý, cã søc c¹nh tranh; kÕt cÊu h¹ tÇng ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ cã mét sè
ngµnh c«ng nghiÖp nÆng then chèt; cã n¨ng lùc néi sinh vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ;
gi÷ v÷ng æn ®Þnh kinh tÕ - tµi chÝnh vÜ m«; b¶o ®¶m an ninh l¬ng thùc, an toµn n¨ng
lîng, tµi chÝnh, m«i trêng...
Nh vËy, x©y dùng ®îc nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ ®¶m b¶o t¨ng trëng kinh
tÕ, ph¸t triÓn æn ®Þnh; cã ®îc n¨ng lùc c¹nh tranh; cã ®îc nÒn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng
øng phã tríc nh÷ng biÕn ®éng vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi tõ bªn ngoµi.
Mét trong nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm s©u s¾c mµ mét sè níc ch©u ¸ rót ra sau
khi bÞ r¬i vµo cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ nÆng nÒ n¨m 1997 - 1998, lµ sù
phô thuéc cña nÒn kinh tÕ vÒ vèn, c«ng nghÖ, thÞ trêng níc ngoµi vµ sù ®Çu c¬ trôc
lîi cña nh÷ng nhµ kinh doanh tiÒn tÖ qua thÞ trêng chøng kho¸n vµ c¸c luång vèn
ng¾n h¹n. C¸c nÒn kinh tÕ nµy vît qua ®îc giai ®o¹n khã kh¨n, nhanh chãng phôc
håi mét phÇn rÊt quan träng, theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ ph©n tÝch kinh tÕ níc ngoµi,
lµ do nÒn kinh tÕ Mü mÊy n¨m qua cã sù t¨ng trëng kh¸. Tuy nhiªn, hiÖn nay khi
nÒn kinh tÕ Mü ®ang ngËp trong khã kh¨n, nhÊt lµ sau sù kiÖn 11 - 9 - 2001 võa qua
ngêi ta l¹i dù ®o¸n r»ng nÒn kinh tÕ mét sè níc ch©u ¸ khã bÒ v¬n dËy v× ®· dùa
qu¸ nhiÒu vµo xuÊt khÈu, kh«ng tranh thñ thêi c¬ tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch trong níc nh»m b¶o ®¶m sù æn ®Þnh trong nÒn kinh tÕ cña m×nh. Råi n÷a, nî nÇn vµ nh÷ng
hËu qu¶ nghiªm träng: bÊt æn chÝnh trÞ, lËt ®æ, ®¶o chÝnh, chiÕn tranh gi÷a c¸c phe
ph¸i, ®Æc biÖt n¹n ®ãi lu«n ®e do¹ m¹ng sèng hµng triÖu ngêi... lµ minh chøng cho
thÊy chØ biÕt sèng dùa vµo bªn ngoµi, phô thuéc h¼n vµo bªn ngoµi th× sÏ ch¼ng bao
giê ph¸t triÓn ®îc nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc.
Thùc tÕ còng cho thÊy, trong cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ khu vùc võa
qua, nh÷ng nÒn kinh tÕ cã søc c¹nh tranh cao trªn thÞ trêng trong níc, quèc tÕ ®Òu
cã søc chÞu ®ùng tèt h¬n vµ h¹n chÕ tèi ®a ®îc t¸c ®éng tiªu cùc cña khñng ho¶ng.
Vµ, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ lín míi ®¹t ®îc tr×nh ®é c¹nh tranh
cao, mµ mét nÒn kinh tÕ nhá nÕu biÕt khai th¸c, vËn dông, ph¸t huy tèt c¸c lîi thÕ
so s¸nh, ®Æc biÖt lµ yÕu tè con ngêi - nguån nh©n lùc, sù tiÕn bé khoa häc - c«ng
nghÖ vµ n¨ng lùc qu¶n lý th× vÉn cã thÓ ®¹t ®îc søc c¹nh tranh cao.
Trong thêi ®¹i ngµy nay, lîi thÕ vµ søc c¹nh tranh kinh tÕ còng nh sù ph¸t triÓn
cña mét quèc gia phÇn lín tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng n¾m b¾t, vËn dông, ph¸t triÓn
khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i
lµ mét trong nh÷ng yÕu tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh gióp cho viÖc giµnh ng«i thø vµ vÞ
trÝ trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu. V× thÕ ®· xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng phô thuéc, yÕu thÕ do
thiÕu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña riªng m×nh. §Ó thùc sù chuyÓn giao c«ng nghÖ, mét
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
mÆt c¸c níc nhËn c«ng nghÖ ph¶i ®¹t ®îc mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh míi tiÕp thu ®îc
c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c, quan träng h¬n lµ ph¶i ph¸ ®îc rµo c¶n do c¸c c«ng
ty ®a quèc gia n¾m trong tay c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, l¹i chØ muèn chuyÓn giao c«ng
nghÖ cho c¸c níc trong ph¹m vi rÊt h¹n chÕ ®Ó lu«n b¶o ®¶m vÞ trÝ ®éc quyÒn cña
nã. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i cßn ®îc sö dông nh mét thø c«ng cô, lµm t¨ng thªm vµ tËp
trung quyÒn lùc cho hä, t¹o thªm u thÕ mÆc c¶, mét lîi thÕ c¹nh tranh cho c¸c siªu
cêng.
Nh vËy, chØ cã thÓ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ míi b¶o ®¶m nÒn kinh
tÕ ph¸t triÒn æn ®Þnh, bÒn v÷ng, t¹o cho nÒn kinh tÕ níc ta thÕ vµ lùc trªn trêng quèc
tÕ, ®Ó cã thÓ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thÕ giíi vµ thùc tiÔn cña ®Êt níc, ngay tõ §¹i héi VI,
§¶ng ta ®· ®a ra quan niÖm s¸ng suèt: võa ph¸t triÓn m¹nh mÏ néi lùc, võa ®Èy
m¹nh quan hÖ hîp t¸c víi bªn ngoµi, tham gia qua tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §Õn §¹i héi IX, §¶ng ta l¹i mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh vµ nhÊn
m¹nh h¬n lµ ph¶i chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ. Héi nhËp kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ môc
tiªu mµ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó chóng ta lîi dông c¸c nguån lùc bªn ngoµi, nu«i dìng, ph¸t
huy nguån lùc trong níc, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®¸p øng ®îc yªu
cÇu cña b¶n th©n níc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn theo ®Þnh híng ®· lùa chän, ®ång
thêi qua ®ã ph¸t huy vai trß cña níc ta trong sù hîp t¸c vµ ph¸t triÓn cña khu vùc vµ
thÕ giíi.
Ngµy nay, xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· thóc ®Èy
nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn víi tèc ®é vµ qui m« cha tõng cã, lîi Ých mµ nã ®em
l¹i cho nÒn kinh tÕ mçi quèc gia tham gia ®· ®îc kh¼ng ®Þnh trªn thùc tÕ.
Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ víi nÒn kinh tÕ quèc tÕ, më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i
thêi gian qua ®· mang l¹i cho chóng ta nh÷ng kÕt qu¶ quan träng:
Chóng ta ®· lµm thÊt b¹i chÝnh s¸ch bao v©y cÊm vËn, c« lËp níc ta cña c¸c thÕ
lùc thï ®Þch, t¹o dùng ®îc m«i trêng quèc tÕ, khu vùc thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y
dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, n©ng cao vÞ thÕ níc ta trªn chÝnh trêng vµ th¬ng trêng thÕ
giíi.
Kh«ng nh÷ng chóng ta ®· kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng thÞ trêng do
Liªn X« vµ hÖ thèng x· héi chñ nghÜa thÕ giíi tan r· g©y nªn, mµ cßn më réng ®îc
thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, chóng ta ®· nhanh chãng më
réng xuÊt nhËp khÈu, thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn, t¹o thªm viÖc lµm, t¨ng
thu ng©n s¸ch. NÕu n¨m 1990 kim ng¹ch xuÊt khÈu míi ®¹t 2,404 tû USD th× n¨m
2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· ®¹t 15,1 tû USD.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Thu hót ®îc mét nguån lín ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi (FDI), bæ sung cho
nguån vèn trong níc, kÕt hîp néi lùc víi ngo¹i lùc, t¹o ®îc nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ
to lín, quan träng. Chóng ta ®· thu hót trªn 42 tû USD vèn ®Çu t, víi trªn 3000 dù
¸n, ®· thùc hiÖn kho¶ng 21 tû USD trong sè ®ã. Nguån ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi
gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ níc ta: gÇn 30% vèn ®Çu t x· héi, 35%
gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, 20% xuÊt khÈu, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kho¶ng 40 v¹n
lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng chôc v¹n lao ®éng gi¸n tiÕp.
Tranh thñ ®îc nguån viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) ngµy cµng lín, ®ång
thêi gi¶m ®¸ng kÓ nî níc ngoµi. Cho ®Õn nay, c¸c nhµ tµi trî ®· cam kÕt dµnh cho
níc ta gÇn 20 tû USD.
Chóng ta ®· tiÕp thu khoa häc vµ c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n lý, gãp phÇn ®µo
t¹o mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé kinh doanh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, tõng bíc
®a ho¹t ®éng cña c¸c doanh ngiÖp vµ c¶ nÒn kinh tÕ vµo m«i trêng c¹nh tranh, thóc
®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
Tuy ®©y míi chØ lµ kÕt qu¶ bíc ®Çu cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nhng còng ®ñ ph¶n ¸nh cho chóng ta thÊy ®îc tÇm quan träng cña héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ víi x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Nhng kh«ng v× thÊy kÕt qu¶ nh vËy
mµ §¶ng ta chñ quan héi nhËp kinh tÕ thËt nhanh, thËt nhiÒu b»ng mäi gi¸, kh«ng e
dÌ mµ ph¶i tÝch cùc më ra bªn ngoµi, sím thùc hiÖn tù do ho¸ vÒ th¬ng m¹i, ®Çu t,
trong viÖc tiÕp nhËn nguån vèn bªn ngoµi còng kh«ng nªn cã giíi h¹n, miÔn lµ vay
vµ tr¶ ®îc nî... Trong chñ tr¬ng, ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ, §¹i héi IX ®· nhÊn
m¹nh: Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc trªn nguyªn t¾c gi÷ v÷ng ®éc
lËp tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, chñ quyÒn quèc gia vµ b¶n s¾c d©n téc;
b×nh ®¼ng cïng cã lîi, võa hîp t¸c võa ®Êu tranh; ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c
quan hÖ kinh tÕ trong héi nhËp; ®Ò cao c¶nh gi¸c tríc mäi ©m mu ph¸ ho¹i cña c¸c
thÕ lùc thï ®Þch. Vµ §¶ng còng chØ râ néi dung chñ yÕu cña héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ mµ níc ta cÇn vµ cã thÓ tham gia tõng bíc lµ më cöa thÞ trêng vÒ th¬ng m¹i, ®Çu
t vµ dÞch vô.
T tëng chñ ®éng héi nhËp mµ §¶ng nªu ra hµm chøa kh«ng chØ ph¬ng ch©m
cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mµ cßn bao hµm c¶ nh÷ng néi dung c«ng viÖc cÇn lµm
®Ó cã thÓ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo chiÒu s©u. Tinh thÇn chñ ®éng ë
®©y thÓ hiÖn sù tù tin, cã ®êng ®i níc bíc phï hîp, kh«ng véi vµng hÊp tÊp ®Ó dÔ bÞ
vÊp ng·, nhng còng kh«ng chËm ch¹p, chÇn chõ ®Ó lì thêi c¬. Chñ ®éng mang tÝnh
tÝch cùc nhng cã b¶n lÜnh, th©n träng vµ quyÕt ®o¸n. Cã nh vËy lµ v× §¶ng ta ®· thÊy
râ ®îc nh÷ng hËu qu¶ mµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®em l¹i.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Toµn cÇu ho¸ ®ang ®a tíi vµ ®Æt nh©n lo¹i tríc nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh toµn
cÇu nh: nghÌo ®ãi, thÊt nghiÖp, bÊt b×nh ®¼ng, téi ph¹m, tÖ n¹n x· héi..., ®Æt c¸c
quèc gia, c¸c nhãm níc, khu vùc tríc nh÷ng th¸ch thøc gay g¾t, nh÷ng m©u thuÉn,
xung ®ét vÒ lîi Ých... Toµn cÇu ho¸ lµ xu thÕ kh¸ch quan, nhng ®ang bÞ chi phèi bëi
c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn vµ c¸c tËp ®oµn t b¶n xuyªn quèc gia, chñ nghÜa thùc d©n
kinh tÕ, thuyÕt "can thiÖp nh©n ®¹o", "nh©n quyÒn cao h¬n chñ quyÒn"..., chÝnh s¸ch
"can dù"... lµ mét nguy c¬ ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §Æc biÖt lµ níc Mü, do
cã u thÕ vÒ thÞ trêng, n¾m ®îc tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ, cã nÒn kinh tÕ ph¸t
triÓn cao, ®· ra søc thao tóng, chi phèi thÞ trêng thÕ giíi, ¸p ®Æt ®iÒu kiÖn ®èi víi
c¸c níc chËm ph¸t triÓn h¬n, thËm chÝ dïng nh÷ng biÖn ph¸p th« b¹o nh bao v©y,
cÊm vËn, trõng ph¹t, lµm thiÖt h¹i lîi Ých cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t
triÓn. Do vËy, kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ nh©n d©n c¸c níc Mü, Canada, SÐc, Anh,
Th¸i Lan l¹i rÇm ré biÓu t×nh chèng l¹i toµn cÇu ho¸ khi t¹i níc hä cã Héi nghÞ
quèc tÕ bµn vÒ toµn cÇu ho¸. ThÕ giíi ®ang chøng kiÕn mét thùc tÕ lµ c¸c cuéc biÓu
t×nh, c¸c phong trµo, diÔn ®µn víi c¸c quy m« kh¸c nhau ph¶n ®èi toµn cÇu ho¸ kinh
tÕ ®ang cã xu híng ngµy cµng lan réng.
Nh vËy, chØ cã thÓ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ khi x©y dùng ®îc mét nÒn kinh tÕ
®éc lËp tù chñ.
Tõ sù ph©n tÝch trªn, cã thÓ kh¼ng ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ
®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mèi quan hÖ t¬ng hç cã tÝnh biÖn
chøng; héi nhËp cµng chÊt lîng th× ®éc lËp tù chñ cµng cao. §éc lËp tù chñ cµng cao
th× cµng cã ®iÒu kiÖn chñ ®éng, tÝch cùc héi nhËp. ViÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc
lËp tù chñ hiÖn nay kh«ng hÒ m©u thuÉn víi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ
xu thÕ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ.
III. KÕt luËn
Quan ®iÓm biÖn chøng duy vËt kh«ng chØ kh¼ng ®Þnh b¶n chÊt vËt chÊt, tÝnh
thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi mµ cßn kh¼ng ®Þnh c¸c sù vËt, hiÖn tîng trong thÕ
giíi lu«n tån t¹i trong sù liªn hÖ, trong sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng theo
nh÷ng quy luËt vèn cã cña nã.
Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn lµ nguyªn lý c¬ b¶n, nÒn t¶ng cña phÐp
biÖn chøng duy vËt. Néi dung cña nã kh¼ng ®Þnh bÊt cø sù vËt, hiÖn tîng nµo còng
lµ tæng thÓ cña c¸c mèi liªn hÖ; sù vËt, hiÖn tîng lµ mét hÖ thèng c¬ cÊu më, tõ ®ã
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
rót ra nguyªn t¾c toµn diÖn vµ lÞch sö cô thÓ trong qu¸ tr×nh nhËn thøc còng nh ho¹t
®éng thùc tiÔn.
Do ®ã, viÖc vËn dông nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn vµo ph©n tÝch chñ tr¬ng, ®êng lèi cña §¶ng vÒ kinh tÕ lµ viÖc lµm hÕt søc ®óng ®¾n, gióp chóng ta
kh«ng nh÷ng hiÓu râ chñ tr¬ng, ®êng lèi kinh tÕ ®ã mµ cßn gióp chóng ta cã sù tù
tin, ý chÝ quyÕt t©m thùc hiÖn chñ tr¬ng, ®êng lèi ®ã. VËn dông nguyªn lý vÒ mèi
liªn hÖ phæ biÕn trong viÖc ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp
tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th«ng qua ph©n tÝch mèi liªn hÖ bªn trong, bªn
ngoµi lµm s¸ng tá quan ®iÓm ®óng ®¾n cña §¶ng ta trong viÖc l·nh ®¹o x©y dùng
kinh tÕ ®Êt níc.
V¨n kiÖn §¹i héi IX cña §¶ng ®· ®a ra mét nhËn ®Þnh quan träng lµ: "Toµn
cÇu ho¸ kinh tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan l«i cuèn ngµy cµng nhiÒu níc tham gia;
xu thÕ nµy ®ang bÞ mét sè níc t b¶n ph¸t triÓn vµ c¸c tËp ®oµn kinh tÕ t b¶n xuyªn
quèc gia chi phèi, chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn, võa cã mÆt tÝch cùc võa cã mÆt tiªu
cùc, võa cã hîp t¸c võa cã ®Êu tranh".
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ, nÕu kh«ng x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ th× dÔ bÞ lÖ thuéc, bÞ
c¸c thÕ lùc xÊu, thï ®Þch lîi dông vÊn ®Ò kinh tÕ ®Ó l«i kÐo, hoÆc khèng chÕ, Ðp
buéc chóng ta thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ, ®i chÖch quü ®¹o cña chñ nghÜa x· héi. Nãi
c¸ch kh¸c, cã x©y dùng ®îc nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ th× míi t¹o ®îc c¬ së kinh tÕ,
c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña chÕ ®é chÝnh trÞ ®éc lËp tù chñ vµ tõ ®ã ®¶m b¶o ®îc
qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nhng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng chÝnh lµ
nh»m x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®¸p øng yªu cÇu vµ lîi Ých quèc gia,
®ång thêi th«ng qua héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t huy vai trß vµ tiÒm n¨ng cña
níc ta trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ph¸t triÓn cña khu vùc vµ thÕ giíi, tranh thñ c¸c
nguån vèn, thiÕt bÞ, vËt t, thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ, kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm
qu¶n lý, më réng thÞ trêng, t¨ng cêng quan hÖ hîp t¸c cïng cã lîi, lµm cho níc ta
ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng h¬n.
Ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp
kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh mét lÇn n÷a: gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ
®éc lËp tù chñ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã mèi quan hÖ biÖn chøng. ChØ
cã x©y dùng ®îc mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ chóng ta míi cã ®Çy ®ñ t c¸ch vµ
thùc lùc ®Ó chñ ®éng héi nhËp ®óng híng vµ cã hiÖu qu¶; vµ ngîc l¹i, chØ cã chñ
®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ chóng ta míi nhanh chãng bæ sung søc m¹nh cho néi
lùc cßn khiÕm khuyÕt, thiÕu hôt, rót ng¾n con ®êng ph¸t triÓn nh»m kh«ng ngõng tù
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hoµn thiÖn m×nh ®Ó gi÷ v÷ng h¬n nÒn ®éc lËp d©n téc. TÊt c¶ v× mét níc ViÖt Nam
d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, v÷ng bíc ®i lªn chñ
nghÜa x· héi./.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Ph.¡ngghen: BiÖn chøng cña tù nhiªn, Nxb Sù thËt, Hµ Néi, 1971.
2. T¹p chÝ céng s¶n, sè 10 (5 - 2001), sè 12 (6 - 2001), sè 16 (8 - 2001), sè
22 (11 - 2001), sè 23 - 24 (12 - 2001).
3. T¹p chÝ céng s¶n, sè 9 (3 - 2002), sè 17 (6 - 2002), sè 24 (8 - 2002), sè 32
- 33 (11 - 2002).
4. TËp bµi gi¶ng triÕt häc M¸c - Lªnin, tËp 1, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi,
2000.
5. Tµi liÖu nghiªn cøu V¨n kiÖn §¹i héi VII-VIII-IX cña §¶ng, Nxb ChÝnh trÞ
quèc gia, Hµ Néi.
6. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI-VII-VII-IX, Nxb ChÝnh trÞ
quèc gia, Hµ Néi.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
13
.DOC 
13 
75 
84 
