Tài liệu Mở rộng cho vay tiêu dùng tại nhtm cp dầu khí toàn cầu chi nhánh thăng long

Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu sử dụng trong chuyên đề là trung thực, có nguồn trích dẫn rõ ràng. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm Hà Nội, ngày 14 tháng 05 năm 2013 Sinh viên thực hiện Phạm Ngọc Thu Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU...............................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NHTM...............................................................................................................3 1.1 Hoạt động cơ bản của NHTM.....................................................................3 1.1.1 Khái niệm về NHTM..................................................................................3 1.1.2 Các hoạt động cơ bản của NHTM................................................................3 1.2 Hoạt động cho vay tiêu dùng tại NHTM.....................................................5 1.2.1 Khái niệm về cho vay tiêu dùng...................................................................5 1.2.2 Đặc điểm cho vay tiêu dùng.........................................................................5 1.2.3 Những loại hình cho vay tiêu dùng...............................................................5 1.2.4 Lãi suất và phương thức cho vay áp dụng cho các khoản cho vay tiêu dùng...7 1.2.5 Quy trình nghiệp vụ cho vay tiêu dùng.........................................................8 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng tới việc mở rộng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại.......................................................................................................12 1.3.1 Các nhân tố thuộc về bản thân ngân hàng...................................................12 1.3.2 Nhóm các nhân tố thuộc về môi trường hoạt động của ngân hàng................14 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG MỞ RỘNG CHO VAY TẠI NHTM CỔ PHẦN DẦU KHÍ TOÀN CẨU CHI NHÁNH THĂNG LONG....................16 2.1 Khái quát về ngân hàng Thương mại cố phần Dầu Khí Toàn Cầu...........16 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của ngân hàng........................................16 2.1.2 Cơ cấu tổ chức..........................................................................................16 2.1.3 Kết quả kinh doanh trong những năm gần đây............................................18 2.2 Thực trạng hoạt động cho vay của NHTM CP Dầu khí toàn cầu – Chi nhánh Thăng Long...........................................................................................22 2.2.1 Quy trình cho vay......................................................................................22 2.2.2 Hình thức cho vay.....................................................................................27 Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng 2.3 Đánh giá hoạt động cho vay tại NHTM CP Dầu khí toàn cầu- CN Thăng Long.................................................................................................................36 2.3.1 Kết quả đạt được.......................................................................................36 2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân............................................................................38 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN DẦU KHÍ TOÀN CẨU – CN THĂNG LONG.42 3.1 Định hướng mở rộng cho vay tiêu dùng tại NHTM CP Dầu Khí Toàn Cầu – Chi nhánh Thăng Long.................................................................................42 3.1.1 Định hướng phát triển kinh doanh..............................................................42 3.2 Giải pháp mở rộng cho vay tại NHTM CP Dầu Khí Toàn Cầu- Chi nhánh Thăng Long.....................................................................................................43 3.2.1 Tăng cường huy động vốn.........................................................................43 3.2.2 Vận dụng linh hoạt chính sách lãi suất cho vay...........................................45 3.2.3 Mở rộng mạng lưới có hiệu quả.................................................................47 3.2.4 Đa dạng hoá hình thức cho vay..................................................................47 3.2.5 Phát triển mối quan hệ với khách hàng.......................................................49 3.2.6 Hoàn thiện chính sách cho vay...................................................................50 3.2.7 Bổ sung các cam kết trong hợp đồng tín dụng mẫu.....................................52 3.2.8 Đa dạng hoá các loại tài sản làm đảm bảo tiền vay......................................53 3.2.9 Cần tiếp tục làm tốt việc phân loại và tích cực xử lý nợ...............................53 3.2.10 Bổ sung bộ phận chức năng đánh giá nợ, thu hồi nợ..................................55 3.2.11 Đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tín dụng ngân hàng...............55 KẾT LUẬN.....................................................................................................58 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................60 Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 1. NHTM CP: Ngân hàng Thương mại cổ phần 2. NHTM: Ngân hàng Thương Mại 3. NHNN: Ngân hàng nhà nước 4. TCNH: Tài chính ngân hàng 5. TSDB: Tài sản đảm bảo 6. DN: Doanh nghiệp 7. CN: Chi nhánh 8. SXKD: Sản xuất kinh doanh 9. NH: Ngân hàng Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Cơ cấu vốn chủ sở hữu và nợ..............................................................19 Bảng 2.2. Cơ cấu tài sản của ngân hàng Gp-bank................................................20 Bảng 2.3. Dư nợ cho vay theo đối tượng khách hàng..........................................28 Bảng 2.4. Dư nợ theo ngành kinh tế...................................................................29 Bảng 2.5. Dư nợ cho vay theo thời gian..............................................................36 Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 1 Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Với vai trò là huyết mạch của nền kinh tế, ngân hàng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Trong thời gian qua ngân hàng đã làm rất tốt trong quá trình lưu thông tiền tệ với nền kinh tế, thực hiện tốt các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, thúc đẩy mọi thành phần của nền kinh tế phát triển. Đối với ngành ngân hàng, chúng ta vẫn tập trung tới hoạt động cho vay đối với các doanh nghiệp, chiếm tỷ lệ chủ yếu trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, chưa chú trọng nhiều tới nhu cầu của cá nhân. Với một nền kinh tế phát triển, các doanh nghiệp tập trung huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán hay phát hành trái phiếu, cổ phiếu hạn chế vay vốn từ các ngân hàng. Hệ thống ngân hàng chủ yếu cung cấp dịch vụ phi tín dụng cho các doanh nghiệp và chú trọng tới các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu các cá nhân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính vì lẽ đó, trong xu hướng phát triển tất yếu của ngành ngân hàng Việt Nam sẽ phát triển theo mô hình ngân hàng bán lẻ. Nhân thức được tầm quan trọng của việc phát triển ngân hàng bán lẻ trong xu thế hiện nay, các ngân hàng trong nước đã đưa ra các chính sách, sản phẩm và định hướng lâu dài. Thế nhưng lĩnh vực cho vay tiêu dùng lại là một lĩnh vực phức tạp, có nhiều đặc thù như là: các món vay nhỏ lẻ, phải dàn trải chi phí cho nhiều khoản vay, có mức độ rủi ro cao… để có thể mở rộng cho vay tiêu dùng thật không đơn giản. Chính vì thế trong quá trình thực tập tại NHTM CP Dầu khí Toàn Cầu– Chi nhánh Thăng Long em đã chọn đề tài chuyên đề thực tập là: “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại NHTM CP Dầu khí toàn cầu chi nhánh Thăng Long” 2. Kết cấu đề tài Kết cấu chuyên đề gồm ba phần: Chương 1: Cơ sở lý thuyết về cho vay tiêu dùng tại NHTM. Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 2 Học viện Ngân hàng Chương 2: Thực trạng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Dầu Khí Toàn Cầu - Chi Nhánh Thăng Long Chương 3: Giải pháp mở rộng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng hàng TMCP Dầu Khí Toàn Cầu - Chi Nhánh Thăng Long Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 3 Chuyên đề tốt nghiệp Học viện Ngân hàng CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NHTM 1.1 Hoạt động cơ bản của NHTM 1.1.1 Khái niệm về NHTM Cách tiếp cận thận trọng nhất là có thể xem xét các tổ chức này trên phương diện những loại hình mà chúng cung cấp:”Ngân hàng là loại hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất đặc biệt là tín dụng, tiết kiêm và dịch vụ thanh toán – và thực hiện nhiều dịch vụ tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế”. Một số định nghĩa dựa trên các hoạt động chủ yếu. Ví dụ, luật các tổ chức tín dụng của nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ghi: “Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung cấp các dịch vụ thanh toán”. 1.1.2 Các hoạt động cơ bản của NHTM Ngân hàng là một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho công chúng và doanh nghiệp 1.1.2.1 Mua bán ngoại tệ Đây có thể coi là một trong những loại hình dịch vụ mà ngân hàng thực hiện đầu tiên ngay từ khi nó được hình thành trong lịch sử. Các ngân hàng mua, bán một loại tiền này lấy một loại tiền khác và hưởng phí dịch vụ. 1.1.2.2 Nhận tiền gửi Các ngân hàng không chỉ hoạt động dựa vào vốn tự có của mình mà các ngân hàng còn tìm mọi cách để huy động được tiền. Một trong những nguồn quan trọng là các khoản tiền gửi thanh toán và tiết kiệm của khách hàng. Ngân Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 4 Học viện Ngân hàng hàng mở dịch vụ nhận tiền gửi để bảo quản hộ người có tiền với cam kết hoàn trả đúng hạn. 1.1.2.3 Cho vay Cho vay là một trong những hoạt động chủ đạo của NHTM. Ngay từ thời kỳ đầu cho đến ngày nay, chủ yếu lợi nhuận của ngân hàng được tạo ra từ hoạt động cho vay. Chính vì thế mà ngân hàng có rất nhiều loại hình cho vay, có thể tóm tắt như là: Cho vay thương mại, cho vay tiêu dung, tài trợ cho dự án. 1.1.2.4 Cung cấp các tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán. Khi khách hàng gửi tiền vào ngân hàng, ngân hàng không chỉ thực hiện bảo quản mà còn thực hiện các lệnh chi trả cho khách hàng. Thanh toán qua ngân hàng đã mở đầu cho thanh toán không dùng tiền mặt, tức là người gửi tiền không cần đến ngân hàng để lấy tiền mặt mà chỉ cần viết giấy chi trả cho khách, khách hàng mang giấy đến ngân hàng sẽ nhận được tiền. 1.1.2.5 Quản lý ngân quỹ Các ngân hàng mở tài khoản và giữ tiền của phần lớn các doanh nghiệp, cá nhân. Nhờ đó, ngân hàng thường có mỗi liên hệ chặt chẽ với nhiều khách hàng. 1.1.2.6 Tài trợ các hoạt động của Chính phủ. Do nhu cầu chi tiêu lớn và thường là cấp bách trong khi thu không đủ, Chính phủ các nước đều muốn tiếp cận với các khoản cho vay của ngân hàng. Ngày nay, Chính phủ giành quyền cấp phép hoạt động và kiểm soát các ngân hàng. 1.1.2.7 Bảo lãnh Do khả năng thanh toán của ngân hàng cho một khách hàng rất lớn và do ngân hàng nắm giữ tiền gửi của khách hàng, nên ngân hàng có uy tín trong bảo lãnh cho khách hàng. Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 5 Học viện Ngân hàng 1.1.2.8 Các dịch vụ khác Ngoài những dịch vụ cơ bản như trên thì các NHTM đang có xu hướng cung cấp nhiều hơn nữa các dịch vụ tài chính, như là: Bảo quản tài sản hộ, cung cấp các dịch vụ uỷ thác và tư vấn, cung cấp các dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán, cung cấp các dịch vụ bảo hiểm, cung cấp các dịch vụ đại lý. 1.2 Hoạt động cho vay tiêu dùng tại NHTM 1.2.1 Khái niệm về cho vay tiêu dùng Trên thực tế, cho vay tiêu dùng có thể được hiểu một cách rất đơn giản là hoạt động cho vay của các tổ chức trung gian tài chính đối với cá nhân và hộ gia đình nhằm mục đích tiêu dùng. 1.2.2 Đặc điểm cho vay tiêu dùng Các khoản vay này thường được định giá rất cao (vì đã bao hàm một phần bù rủi ro lãi suất) đến mức mà bản thân lãi suất vay vốn trên thị trường lẫn tỷ lệ tổn thất tín dụng phải tăng lên đáng kể thì hầu hết các khoản tín dụng tiêu dùng mới không mang lại lợi nhuận. Cho vay tiêu dùng có tính nhạy cảm theo chu kỳ. Nó tăng lên trong thời kỳ nền kinh tế mở rộng, khi mà người dân cảm thấy lạc quan về tương lai. Ngược lại, khi nền kinh tế rơi vào suy thoái, rất nhiều cá nhân và hộ gia đình cảm thấy không tin tưởng nhất là khi họ thấy tình trạng thất nghiệp tăng lên và họ sẽ hạn chế việc mượn từ ngân hàng. Hơn nữa khi vay tiền, người tiêu dùng dường như kém nhạy cảm với lãi suất. Người tiêu dùng quan tâm đến khoản tiền họ phải trả hàng tháng hơn là lãi suất. Trong khi lãi suất không phải là một trong những yếu tố quan trọng mà hộ gia đình vay tiền quan tâm thì mức thu nhập và trình độ dân trí lại tác động rất lớn đến việc sử dụng các khoản tiền vay của người tiêu dùng. 1.2.3 Những loại hình cho vay tiêu dùng. Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 6 Học viện Ngân hàng 1.2.3.1 Phân loại cho vay tiêu dùng dựa vào mục đích (tiền vay sẽ được dùng vào việc gì) Cho vay tiêu dùng cư trú. Cho vay tiêu dùng cư trú là các khoản vay nhằm tài trợ cho nhu cầu mua sắm, xây dựng hay cải tạo nhà ở của khách hàng là cá nhân và hộ gia đình. Cho vay tiêu dùng phi cư trú. Cho vay tiêu dùng phi cư trú là các khoản vay nhằm tài trợ cho việc trang trải các chi phí mua sắm xe cộ, đồ dùng gia đình, chi phí gia đình, giải trí, du lịch,y tế... 1.2.3.2 Phân loại theo hình thức thanh toán (như loại cho vay đó sẽ được thanh toán làm nhiều lần hay thanh toán một lần khi đến hạn)  Cho vay tiêu dùng trả góp.  Cho vay tiêu dùng trả một lần khi đến hạn.  Cho vay tiêu dùng tuần hoàn. 1.2.3.3 Phân loại theo hình thức bảo đảm tiền vay Bảo đảm bằng tài sản thuộc sở hữu hay sử dụng lâu dài của khách hàng  Cho vay cầm cố.  Cho vay thế chấp. Bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay. Khi khách hàng có nhu cầu vay vốn nhưng không có tài sản đảm bảo, hoặc tài sản đó không đáp ứng được các yêu cầu của ngân hàng thì ngân hàng có thể yêu cầu khách hàng sử dụng chính tài sản được hình thành từ nguồn tài trợ của ngân hàng làm vật đảm bảo. 1.2.3.4 Phân loại theo phương thức cho vay Cho vay gián tiếp Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 7 Học viện Ngân hàng Cho vay tiêu dùng gián tiếp là hình thức cho vay trong đó ngân hàng cho vay thông qua những công ty bán lẻ, hội, tổ hợp tác Cho vay trực tiếp. Cho vay tiêu dùng trực tiếp là các khoản cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng trực tiếp tiếp xúc với khách hàng vay cũng như trực tiếp thu nợ từ người này. 1.2.3.5 Kết hợp nhiều cách phân loại. Một cách phân loại phổ biến là kết hợp nhiều tiêu thức với nhau để tạo ra được một bảng danh mục các hình thức cho vay tiêu dùng dễ quản lý đối với cán bộ tín dụng và dễ hiểu đối với khách hàng, ví dụ:  Cho vay mua, sửa chữa xây dựng mới nhà cửa  Cho vay mua ô tô, xe máy trả góp  Cho vay trang trải các chi phí mua sắm đồ dùng gia đình, chi phí y tế...  Cho vay thông qua thẻ tín dụng, séc...  Cho vay du học  Cho vay cầm cố sổ tiết kiệm và giấy tờ có giá  Cho vay cán bộ công nhân viên 1.2.4 Lãi suất và phương thức cho vay áp dụng cho các khoản cho vay tiêu dùng Cũng như các khoản cho vay khác, phần lớn các khoản cho vay tiêu dùng được định giá trên lãi suất cơ bản cộng với mức lợi nhuận cận biên và phần bù rủi ro. Ví dụ, lãi suất của khoản vay tiêu dùng thanh toán nhiều lần có thể tính theo mô hình thanh toán tổng hợp chi phí như sau.: Lãi suất khoản vay người tiêu dùng phải trả = + Phạm Ngọc Thu Chi phí Chi phí huy động hoạt động vốn cho khác (gồm + vay của lương của ngân + công nhân hàng viênNH) Phần bù rủi ro tổn thất tín dụng Phần bù kỳ hạn với các khoản cho vay dài hạn Lợi nhuận + cận biên Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 8 Học viện Ngân hàng Phần lớn các khoản cho vay tiêu dùng đều mang lãi suất cố định, không thay đổi theo điều kiện của thị trường tín dụng bởi vì phần lớn các khoản vay này có kỳ hạn ngắn hạn hoặc trung hạn. Thế nhưng với những khoản cho vay dài hạn, có thể lên tới 20 năm, thì lãi suất cố định sẽ gây ra nhiều rủi ro đối với cả ngân hàng cho vay và khách hàng vay vốn. Chính vì vậy mà đối với những món vay dài, nhiều ngân hàng áp dụng lãi suất thả nổi. Tuy nhiên lãi suất hợp đồng phải được gắn với mức lãi suất cơ bản do NHNN ban hành hay là lãi suất của trái phiếu Chính phủ để đảm bảo công bằng cho người vay. Cùng với sự đa dạng của cách thức tính lãi, các ngân hàng cũng xây dựng nhiều phương thức cho vay, thông thường các ngân hàng sẽ sử dụng các phương thức sau:  Phương thức cho vay từng lần.  Phương thức cho vay theo hạn mức thấu chi.  Phương thức cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành thẻ tín dụng.  Phương thức cho vay trả góp.  Cho vay thông qua tổ chức kinh tế khác. 1.2.5 Quy trình nghiệp vụ cho vay tiêu dùng 1.2.5.1 Tiếp nhận hồ sơ xin vay Thời điểm tiếp nhận hồ sơ xin vay là thời điểm đầu tiên khách hàng và nhân viên tín dụng nói chuyện với nhau về khoản vay. Tại đây nhân viên tín dụng phải giúp đỡ khách hàng lập được một bộ hồ sơ đầy đủ theo quy định của ngân hàng tuỳ thuộc mỗi một khu vực và mỗi loại hình cho vay tiêu dùng vì cần phải có những yêu cầu về giấy tờ và cách lập hồ sơ theo cách thức khác nhau Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 9 Học viện Ngân hàng 1.2.5.2 Đánh giá một đơn xin vay tiêu dùng. Đặc điểm và mục đích: yếu tố chính trong việc phân tích cần được xét duyệt 1 đơn xin vay tiêu dùng là đặc điểm của người đi vay và khả năng thanh toán của họ. Nhân viên tín dụng phải được bảo đảm rằng những khách hàng vay vốn có ý thức rõ ràng về trách nhiệm phải hoàn trả đầy đủ và đúng hạn các khoản nợ. Thêm vào đó người đi vay phải có mức thu nhập và tài sản giá trị để đảm bảo rằng họ có khả năng hoàn trả khoản vay. Đối với các cá nhân, trong đơn xin vay tiêu dùng thường gồm có: giấy xác nhận là cán bộ công nhân viên, giấy tờ chứng minh về thu nhập hàng tháng, các giấy tờ liên quan đến tài sản đảm bảo, các giấy tờ hỗ trợ khác chứng minh về mục đích, nhu cầu sử dụng vốn vay, kế hoạch trả nợ… Ngân hàng sử dụng các báo cáo này để ước tính nhu cầu vốn, trong đó có nhu cầu tài trợ, đánh giá khả năng sinh lời và khả năng trả nợ, các thiệt hại có thể xảy ra nếu khách hàng không trả, hoặc không trả đầy đủ, giá trị các tài sản có thể phát mại khi cần thiết… 1.2.5.3 Thu thập các thông tin khác có liên quan Phương pháp chủ yếu để thu thập và xử lý thông tin khác:  Phỏng vấn trực tiếp là rất quan trọng, bao gồm việc gặp gỡ trực tiếp giữa ngân hàng và người vay vốn: thăm quan nhà riêng, văn phòng, nói chuyện với giám đốc và người lao động về cá nhân xin vay vốn, xem xét vật thế chấp…  Mua hoặc tìm kiếm thông tin thông qua các trung gian (qua các cơ quan quản lý, qua các bạn hàng, chủ nợ khác của người vay, qua các trung tâm thông tin và tư vấn…). 1.2.5.4 Phân tích tín dụng. Phân tích tín dụng là công việc nghiêm túc không thể làm chiếu lệ. Trong môi trường gia tăng cạnh tranh giữa các ngân hàng, khách hàng, đòi hỏi ngân Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 10 Học viện Ngân hàng hàng phải thực hiện quy trình phân tích nhanh, gọn, và tiết kiệm chi phí; Nội dung phân tích:  Đánh giá đạo đức của khách hàng. Rủi ro đạo đức là điều mà không một ngân hàng nào mong muốn.  Đánh giá phương án vay vốn của khách hàng. Phương án vay vốn logic, hợp lý, khả thi là điều kiện tăng thêm đảm bảo về đạo đức khách hàng và khả năng trả nợ của khách hàng.  Đánh giá tài sản của khách hàng: Ngân hàng thường yêu cầu các khách hàng cá nhân cung cấp cho ngân hàng những thông tin về tài sản của họ.  Đánh giá các khoản nợ: nợ của người vay có thể được phân chia theo nhiều tiêu thức khác nhau, về thời gian, gồm nợ ngắn hạn (vay ngắn hạn) và nợ trung và dài hạn (vay trung và dài hạn); hàng. Sau khi đánh giá từng mặt của cá nhân vay vốn, trong cho vay tiêu dùng đối với cá nhân và hộ gia đình rất cần thiết phải có hệ thống tính điểm và các tỷ lệ để tổng hợp thông tin và đưa ra một kết luận về năng lực của khách hàng. 1.2.5.5 Xây dựng và ký kết hợp đồng tín dụng. Hợp đồng tín dụng là văn bản viết ghi lại thoả thuận giữa người nhận tài trợ (khách hàng) và ngân hàng, với nội dung chủ yếu là ngân hàng cam kết cấp cho khách hàng một khoản tín dụng (hoặc hạn mức tín dụng) trong một khoản thời gian và lãi suất nhất định. Hợp đồng tín dụng là văn bản mang tính pháp luật xác định quyền và nghĩa vụ của hai bên trong quan hệ tín dụng, đồng thời phải tuân thủ các điều khoản của các Luật, Quy định.  Khách hàng: Họ tên, địa chỉ, chứng minh thư nhân dân...  Mục đích sử dụng vốn vay: khách hàng phải ghi rõ vay vốn để làm gì.  Số lượng tín dụng: Là số tiền (hoặc hạn mức tín dụng) ngân hàng cam kết cấp cho khách hàng. Số lượng tín dụng có thể được chia nhỏ trong các Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 11 Học viện Ngân hàng khoản thời gian khác nhau và dưới các hình thức tiền tệ khác nhau.  Lãi suất: Hợp đồng tín dụng phải ghi rõ lãi suất mà khách hàng trả đồng thời xác định rõ tính chất của lãi suất (là lãi suất cố định hay biến đổi trong suốt kỳ hạn tín dụng). Nếu lãi suất có thay đổi thì phải xác định rõ các điều kiện thay đổi đó.  Phí: Để có được các cam kết tín dụng có thể khách hàng phải trả cho ngân hàng một khoản phí (ví dụ phí cam kết) được tính bằng tỷ lệ phần trăm trên hạn mức cam kết. Mức phí và các điều kiện nộp phải được thể hiện trong hợp đồng tín dụng.  Thời hạn tín dụng: Thời hạn tín dụng thường được xác định cụ thể (ngày, tháng, năm) và ghi trong hợp đồng tín dụng, là thời hạn mà trong đó ngân hàng cam kết cho khách hàng một khoản tín dụng.  Các loại đảm bảo: Hợp đồng tín dụng phải ghi rõ các loại đảm bảo (nếu có) cho các khoản tín dụng (kèm theo các hợp đồng phụ). Các nội dụng quan trọng liên quan đến các đảm bảo như quyền sở hữu, quyền chuyển nhượng hoặc bán, định giá, bảo hiểm, người bảo quản, quyền sử dụng đối với các đảm bảo… đều phải được xác định và ghi rõ trong hợp đồng tín dụng.  Giải ngân: Hợp đồng tín dụng thường xác định các điều kiện và kỳ hạn giải ngân. Thường các khoản cho vay nhỏ và trong thời gian ngắn, ngân hàng cấp tiền vay vào đầu kỳ. Đối với các khoản vay lớn và trong thời gian dài, ngân hàng cấp tiền theo nhiều kỳ hạn và với các điều kiện cụ thể của mỗi lần cấp vốn.  Điều kiện thanh toán: bao gồm thanh toán tiền gốc và lãi. Ngân hàng và khách hàng thoả thuận về cách thức thanh toán lãi và gốc (ngày trả, cách trả).  Các điều kiện khác: Bao gồm thoả thuận giữa ngân hàng và khách hàng về ưu tiên thanh toán, kiểm soát vật thể chấp và các hoạt động khác của người vay, phong toả tài sản, điều kiện và phương thức phát mại tài sản, báo cáo định kỳ, phạt vi phạm hợp đồng… Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 12 Học viện Ngân hàng 1.2.5.6 Giải ngân và kiểm soát trong khi cấp tín dụng. Sau khi hợp đồng tín dụng đã được ký kết, ngân hàng phải có trách nhiệm cấp tiền hoặc thanh toán tiền hộ cho khách hàng như đã thoả thuận. Kèm theo việc cấp tín dụng, ngân hàng kiểm soát khách hàng: sử dụng tiền vay có đúng mục đích, đúng tiến độ hay không, quá trình sản xuất kinh doanh có những thay đổi bất lợi gì, có dấu hiệu lừa đảo hoặc làm ăn thua lỗ… 1.2.5.7 Thu nợ hoặc đưa ra các phán quyết tín dụng mới. Quan hệ tín dụng kết thúc khi ngân hàng thu hồi hết gốc và lãi. Các khoản tín dụng đảm bảo hoàn trả đầy đủ và đúng hạn là các khoản tín dụng an toàn.  Trường hợp khách hàng cố tình lừa đảo ngân hàng, cố tình nợ nần dây dưa, hoặc làm ăn yếu kém không cách gì cứu vãn, ngân hàng áp dụng phương án thanh lý, tức là sử dụng các biện pháp có thể được để thu hồi khoản nợ, bao gồm phong toả và bán các tài sản thế chấp, tước đoạt các khoản tiền gửi…  Trường hợp khách hàng có khó khăn về tài chính, song vẫn kiên quyết tìm cách khắc phục để trả nợ, ngân hàng thường áp dụng phương án khai thác, bao gồm gia hạn nợ, giảm lãi hoặc cho vay thêm. 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng tới việc mở rộng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại 1.3.1 Các nhân tố thuộc về bản thân ngân hàng 1.3.1.1 Chính sách tín dụng của ngân hàng Chính sách tín dụng phản ánh cương lĩnh tài trợ của một ngân hàng, trở thành hướng dẫn chung cho cán bộ tín dụng và nhân viên ngân hàng. Toàn bộ các vấn đề có liên quan đến cấp tín dụng nói chung đều được xem xét và đưa ra trong chính sách tín dụng của ngân hàng như: Chính sách khách hang, chính sách quy mô và giới hạn tín dụng, lãi suất và phí suất tín dụng, thời hạn Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 13 Học viện Ngân hàng tín dụng và kỳ hạn nợ. 1.3.1.2 Hoạt động Marketing của ngân hàng Trong mỗi giai đoạn, mỗi ngân hàng đều có một chiến lược Marketing riêng biệt phù hợp với những điều kiện hiện tại. Trên cơ sở nghiên cứu thị trường, ngân hàng có thể nắm bắt toàn bộ các thông tin về môi trường kinh doanh, về khách hàng trên cơ sở này, các ngân hàng sẽ sử dụng một cách linh hoạt, mềm dẻo các chính sách để thoả mãn tốt nhất nhu cầu của khách hang. 1.3.1.3 Mạng lưới của ngân hàng Trong điều kiện ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, thì việc một ngân hàng hiện hữu ngay trong nhà khách hàng là điều đã trở nên bình thường. Tại bất kỳ đâu khách hàng cũng có thể tiến hành kiểm tra tài khoản hay thực hiện các giao dịch với ngân hàng. Do đó cùng với việc xây dựng các tiện ích từ loại hình ngân hàng trực tuyến, các ngân hàng cũng chú trọng phát triển một mạng lưới chi nhánh, phòng giao dịch nhằm phục vụ khách hàng được tốt hơn. 1.3.1.4 Công nghệ của ngân hàng Công nghệ đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng, các tiện ích, tốc độ xử lý thông tin và đưa ra các quyết định phù hợp với khách hàng luôn đảm bảo sự thành công trong công việc tín dụng. 1.3.1.5 Hệ thống dịch vụ của ngân hàng Cho vay tiêu dùng là một trong những sản phẩm của ngân hàng, nó sẽ được mở rộng và phát triển hơn nữa nếu bên cạnh nó có một hệ thống các sản phẩm có thể hỗ trợ nó tốt nhất. 1.3.1.6 Khả năng đánh giá các khoản vay. Một ngân hàng với khả năng thẩm định, phân tích tốt các khoản vay có Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 14 Học viện Ngân hàng thể giúp ngân hàng loại bỏ được những khoản cho vay có vấn đề và giảm thiểu được những trường hợp từ chối những khoản vay tốt. 1.3.2 Nhóm các nhân tố thuộc về môi trường hoạt động của ngân hàng 1.3.2.1 Môi trường chính trị Quy định về hoạt động cho vay ảnh hưởng rất lớn đến danh mục cho vay của ngân hàng, bởi vì danh mục cho vay có vai trò rất lớn đối với trạng thái rủi ro và an toàn trong hoạt động ngân hàng. Chính vì vậy theo luật, có một số hạn chế nhằm đảm bảo công bằng, an toàn. 1.3.2.2 Môi trường dân cư Theo những nghiên cứu về ảnh hưởng của môi trường nhân khẩu đối với cho vay tiêu dùng tại nhiều ngân hàng cho thấy:  Xu hướng tiêu dùng thay đổi theo độ tuổi của con người  Xu hướng tiêu dùng có sự khác biệt theo trình độ dân trí.  Thói quen tiêu dùng của người dân tại mỗi địa phương cũng có những ảnh hưởng nhất định tới việc mở rộng cho vay tiêu dùng của các NHTM. 1.3.2.3 Môi trường kinh tế Xu hướng tiêu dùng của dân cư thường có ảnh hưởng lớn từ xu hướng phát triển của nền kinh tế. 1.2.3.4 Môi trường kỹ thuật Đó là sự phát triển của khoa học, công nghệ, sự sáng tạo của con người trong lĩnh vực kỹ thuật và mức độ áp dụng thành tựu khoa học vào cuộc sống đời thường. 1.3.2.5 Môi trường cạnh tranh. Trong một môi trường ngày càng có nhiều sự cạnh tranh như thời đại ngày nay thì sự thành công chỉ có thể có khi đã là người chiến thắng trong Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1 Chuyên đề tốt nghiệp 15 Học viện Ngân hàng cạnh tranh. Kết hợp với việc nghiên cứu phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu của mình, ngân hàng thương mại có thể tìm ra những giải pháp thích hợp để mở rộng cho vay một cách hiệu quả. Phạm Ngọc Thu Lớp: VBII – 9B1