Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Mô phỏng cuộc chạy thi giửa 2 tàu chiến gọi là tàu 1 và tàu 2....

Tài liệu Mô phỏng cuộc chạy thi giửa 2 tàu chiến gọi là tàu 1 và tàu 2.

.DOC
26
66
89

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 PhÇn më ®Çu Nh¾c ®Õn chÌ lµ ngêi ta nghÜ ®Õn trµ ®¹o cña NhËt B¶n, liªn tëng tíi Trung Hoa- quª h¬ng cña c©y chÌ c¸ch ®©y gÇn 4000 n¨m nhng còng kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi ViÖt Nam- n¬i c©y chÌ ®· du nhËp vµ g¾n bã víi con ngêi gÇn ba thiªn niªn kû, uèng trµ ®· trë thµnh mét nÐt trong v¨n ho¸ Èm thùc cña chóng ta. Ngµy nay, chÌ lµ mét c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ x· héi níc ta. Trªn thÕ giíi cã 39 níc trång vµ chÕ biÕn chÌ th× ViÖt Nam ®øng thø 5 vÒ diÖn tÝch trång chÌ vµ ®øng thø 8 vÒ s¶n lîng. Ngµnh s¶n xuÊt chÌ lµ mét ngµnh kinh tÕ ®em l¹i nguån thu nhËp cho nÒn kinh tÕ quèc d©n kh«ng chØ ë thÞ trêng trong níc mµ cßn t¹i thÞ trêng quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, ngµnh s¶n xuÊt chÌ l¹i cã mét vai trß v« cïng quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi nh t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho mét lîng lao ®éng lín, n©ng cao ®êi sèng ë vïng s©u, vïng xa …t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo cho ngêi d©n. ChÝnh v× vËy ngµnh s¶n xuÊt chÌ n»m trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña Nhµ níc ta. Tuy ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng mõng vÒ kinh tÕ, ®¹t hiÖu qu¶ vÒ x· héi nhng ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam ®ang ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc tiÒm Èn: n¨ng suÊt chÌ thÊp h¬n so víi c¸c níc trªn thÕ giíi, chÊt lîng chÌ cha cao…ChÝnh v× thÕ ngµnh chÌ ph¶i nç lùc n©ng cao vai trß còng nh nh÷ng kÕt qña trong s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n cña m×nh. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu kh¸ch quan cña ngµnh chÌ cïng víi nh÷ng th¸ch thøc vµ c¬ héi tríc thÒm héi nhËp WTO kÕt hîp víi thùc tiÔn ngµnh s¶n xuÊt chÌ níc ta viÖc “ B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam” lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Néi dung: Ch¬ng I: Vai trß cña b¶o ®¶m nguyªn liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng b¶o ®¶m nguyªn liÖu cña ngµnh chÌ ViÖt Nam. Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p b¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn nguyªn liÖu cho ngµnh chÌ. 1 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Néi dung Ch¬ng I Vai trß cña ®¶m b¶o nguyªn liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh 1.Vai trß, yªu cÇu b¶o ®¶m nguyªn liÖu vµ sö dông nguyªn liÖu 1.1 Nguyªn liÖu, vai trß cña nã trong s¶n xuÊt kinh doanh c«ng nghiÖp. Nguyªn liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh c«ng nghiÖp lµ ®èi tîng lao ®éng ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh lao ®éng cña con ngêi ®Ó khai th¸c, s¶n xuÊt ra nã. Nguyªn liÖu trong c«ng nghiÖp cã nhiÒu lo¹i. C¸c c¸ch ph©n lo¹i nguyªn liÖu nh sau: - C¨n cø vµo tÝnh chÊt, møc ®é cña lao ®éng vµo ®èi tîng lao ®éng nguyªn liÖu ®îc ph©n thµnh: nguyªn liÖu nguyªn thuû vµ nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm. - C¨n cø vµo vai trß tham gia cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm cña s¶n phÈm. Nguyªn liÖu ®îc chia thµnh: nguyªn liÖu chÝnh t¹o thùc thÓ s¶n phÈm vµ vËt liÖu phô. - C¨n cø vµo nguån t¹o thµnh, nguyªn liÖu ®îc ph©n ra: Nguyªn liÖu “c«ng nghiÖp”. Nguyªn liÖu c«ng nghiÖp l¹i ®îc ph©n ra thµnh nguyªn liÖu kho¸ng s¶n víi hai ®Æc ®iÓm c¬ b¶n: kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸i sinh vµ ®îc ph©n bè s©u trong lßng ®Êt. Nguån nguyªn liÖu tæng hîp vµ nh©n t¹o cã kh¶ n¨ng tæng hîp v« h¹n vÒ quy m« vµ nh÷ng ®Æc tÝnh kü thuËt dùa trªn c¬ së vÒ thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn. Nguån nguyªn liÖu do c¸c ngµnh n«ng, l©m, ng nghiÖp khai th¸c vµ s¶n xuÊt ra lµ nguyªn liÖu “®éng thùc vËt”, víi nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n lµ cã kh¶ n¨ng t¸i sinh, song tèc ®é t¸i sinh l¹i phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn còng nh kh¶ n¨ng ®a tiÕn bé khoa häc øng dông vµo ngµnh nµy. Ngoµi ra nguån nguyªn liÖu cßn ®îc ph©n tÝch vµ xem xÐt ë khÝa c¹nh nguån nguyªn liÖu trong níc vµ nguyªn liÖu nhËp khÈu. 1.2 Yªu cÇu c¬ b¶n víi viÖc ®¶m b¶o vµ sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm nguyªn liÖu Khai th¸c vµ sö dông tèt c¸ nguån lùc ®Ó b¶o ®¶m sè lîng, chñng lo¹i, chÊt lîng nguyªn liÖu nh»m ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vÒ quy m«, c¬ cÊu, tèc ®é, tr×nh ®é kü thuËt còng nh hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi. B¶o ®¶m ®ång bé, liªn tôc, th«ng suèt, cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c kh©u s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ sö dông nguyªn liÖu võa ®¸p øng ®îc yªu cÇu s¶n xuÊt c«ng nghiÖp võa gãp phÇn sö dông tèt vµ b¶o vÖ m«i trêng. B¶o ®¶m vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ë c¸c kh©u khai th¸c, s¶n xuÊt, chÕ biÕn, sö dông nguyªn liÖu ë c¶ hai h×nh th¸i hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. B¶o ®¶m quyÒn tù chñ cña doanh nghiÖp trong t¹o nguån nguyªn liÖu vµ sö dông chóng ®ång thêi n©ng cao vai trß cña Nhµ níc trong ®Þnh híng t¹o 2 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nguån sö dông, trong x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®¶m b¶o nguån nguyªn liÖu còng nh sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm nguyªn liÖu trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. 2.Vai trß cña ngµnh chÌ vµ yªu cÇu b¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh chÌ 2.1 §Æc ®iÓm cña c©y chÌ ViÖt Nam VÒ mÆt tù nhiªn: C©y chÌ lµ c©y trång nhiÖt ®íi rÊt thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn thæ nhìng, khÝ hËu nãng Èm ma nhiÒu, hÖ sè dao ®éng nhiÖt ®é gi÷a ban ngµy vµ ban ®ªm lín (8-12 ®é C) ë ViÖt Nam t¹o cho c©y chÌ tæng hîp ®îc nhiÒu chÊt th¬m tù nhiªn vµ ®Æc trng. Ngoµi ra ®é cao vµ ®Þa h×nh còng cã ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng chÌ. Kinh nghiÖm s¶n xuÊt chÌ l©u ®êi cña thÕ giíi cho thÊy c¸c lo¹i danh trµ chñ yÕu lµ ®îc trång trªn vïng nói cao. ChÌ ViÖt Nam cã chÊt lîng cao lµ chÌ Shan TuyÕt ®îc trång trªn nói T©y C«n LÜnh, chÌ Suèi Giµng ë V¨n ChÊn Yªn B¸i, chÌ Tµ Sïa ë S¬n La. VÒ mÆt kinh tÕ: ChÌ lµ c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, cã lîi thÕ so s¸nh ë níc ta ®Æc biÖt lµ ë c¸c tØnh Trung du miÒn nói phÝa B¾c. §¶ng vµ Nhµ níc ta coi c©y chÌ lµ c©y xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë c¸c tØnh Trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ lµ c©y lµm giµu, gãp phÇn lín vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë miÒn Nam. Trång chÌ cßn thu hót ®îc mét lîng lao ®éng ®¸ng kÓ, gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ lµ mét trong nh÷ng c©y trång cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao ë Trung du MiÒn nói B¾c Bé vµ T©y Nguyªn, gãp phÇn thóc ®Èy trung du, miÒn nói cã ®iÒu kiÖn hoµ hîp víi miÒn xu«i vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. 2.2 Vai trß cña ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam 2.2.1. S¶n xuÊt chÌ víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp: Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc triÓn khai giao ®Êt vµ kho¸n chÌ cho ngêi lao ®éng theo NghÞ ®Þnh 01 cña ChÝnh phñ cïng víi nh÷ng gi¶i ph¸p cña ngµnh chÌ ViÖt Nam,cïng víi c¬ chÕ vµ ph¬ng thøc mua chÌ thuËn lîi cho ngêi lao ®éng ®· t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch ng¬× lao ®éng phÊn khëi chñ ®éng ®Çu t th©m canh chÌ ®Ó ®¹t n¨ng suÊt, chÊt lîng cao. ë trung du miÒn nói ngêi d©n cã tËp qu¸n trång lóa n¬ng víi thu nhËp trung b×nh lµ 1-2 triÖu ®ång/ha trong khi ®ã 1 ha chÌ trªn vïng ®åi nói kh« c»n thu ®îc 10-12 triÖu ®ång. §iÒu nµy dÉn tíi quan ®iÓm chuyÓn sang trång chÌ thay v× lóa n¬ng trong nh©n d©n miÒn nói. C©y chÌ lµ c©y kh«ng kÐn ®Êt nh cµ phª, ca cao, hå tiªu, n¨ng suÊt l¹i t¬ng ®èi æn ®Þnh, Ýt biÕn ®éng hµng n¨m kh«ng lín ngay c¶ nh÷ng n¨m thiªn tai, h¹n h¸n. Nh×n chung ®©y lµ lo¹i c©y trång ®øng vÒ mÆt kinh doanh t¬ng ®èi æn ®Þnh. Ngoµi ra c©y chÌ cßn cã t¸c dông chèng xãi mßn, b¶o vÖ m«i sinh. 3 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2.2.2 S¶n xuÊt chÌ víi ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn Ph¸t triÓn c©y chÌ ViÖt Nam lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn níc ta. Trong thêi kú thùc d©n Ph¸p ®« hé, s¶n xuÊt chÌ c«ng nghiÖp b¾t ®Çu b»ng viÖc x©y dùng nhµ m¸y chÌ ®Çu tiªn vµo n¨m 1923. Nh÷ng n¨m 60, ë miÒn B¾c ®· x©y dùng hµng lo¹t nhµ m¸y chÌ ®en OTD lín (12-43 tÊn/ ngµy) víi thiÕt bÞ c«ng nghÖ chÌ ®en vµ chÌ xanh cña Trung Quèc vµ Liªn X«. Nh÷ng n¨m 90 l¹i cã chÌ tói nhóng cña ý, thiÕt bÞ chÕ biÕn chÌ CTC cña Ên §é, chÌ xanh dÑt b¸n tù ®éng cña NhËt B¶n. HiÖn nay ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn cña ta ®· ph¸t triÓn theo híng kh«ng ngõng ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn chÌ, ®Æc biÖt lµ chÕ biÕn chÌ ®Æc s¶n vµ nghiªn cøu c¸c s¶n phÈm míi theo dù b¸o cña thÞ trêng tiªu thô chÌ t¬ng lai. 2.2.3 S¶n xuÊt chÌ víi ngµnh xuÊt khÈu C©y chÌ ViÖt Nam ®· cã chç ®øng trªn thÞ trêng cña h¬n 40 níc trªn thÕ giíi, gåm cã Liªn X« cò vµ §«ng ¢u, Trung CËn §«ng, B¾c Phi vµ gÇn ®©y bíc ®Çu ®a vµo c¸c thÞ trêng khã tÝnh nh T©y ¢u vµ NhËt B¶n, ®· ®em l¹i mét nguån kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¸ng kÓ cho ®Êt níc. Mçi n¨m b×nh qu©n chóng ta xuÊt khÈu ®îc kho¶ng 50 ngh×n tÊn ®em l¹i cho ®Êt níc kho¶ng 50 triÖu USD. 2.2.4 S¶n xuÊt chÌ víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi ChÌ chØ thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶ khi g¾n sù ph¸t triÓn cña nã víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng nói vµ trung du níc ta.ë ®©y c©y chÌ gÇn gòi víi tõng gia ®×nh, gãp phÇn ®Þnh c, æn ®Þnh cuéc sèng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ngêi d©n. Bªn c¹nh ®ã c©y chÌ cã thÓ trång ¸p dông réng r·i vµo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ trang tr¹i. Trång chÌ sÏ më réng diÖn tÝch canh t¸c ë vïng cao. ViÖc quy ho¹ch c¸c vïng s¶n xuÊt chÌ tËp trung bao gåm s¶n xuÊt n«ng - c«ng nghiÖp -dÞch vô, h×nh thµnh c¸c côm d©n c ®· gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n. Tõ ®ã rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vïng l·nh thæ trªn ®Êt níc, t¹o ra sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu. Ngoµi ra, vÒ mÆt y häc, tõ xa ®Õn nay níc chÌ lµ thø níc uèng gi¶i kh¸t phæ biÕn cã t¸c dông kh¾c phôc sù mÖt mái cña c¬ b¾p vµ hÖ thÇn kinh trung ¬ng, kÝch thÝch vá ®¹i n·o, lµm cho tinh thÇn minh mÉn, s¶ng kho¸i, hng phÊn trong thêi gian lao ®éng c¨ng th¨ng vÒ trÝ ãc vµ ch©n tay. ChÊt catesin cña chÌ xanh cã chøc n¨ng phßng ngõa bÖnh ung th b»ng c¸ch cñng cè hÖ thèng miÔn dÞch, phßng ngõa bÖnh cao huyÕt ¸p, chèng l·o ho¸. 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®¶m b¶o vµ ph¸t triÓn nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt chÌ ë ViÖt Nam 3.1 §iÒu kiÖn tù nhiªn 4 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ë ViÖt Nam c©y chÌ ®ang cã mÆt trªn 4 vïng sinh th¸i lín : Trung du MiÒn nói B¾c Bé, Duyªn h¶i MiÒn Trung, §ång b»ng s«ng Hång, T©y Nguyªn. 3.1.1 Vïng Trung du MiÒn nói B¾c Bé §©y lµ vïng cã ®Þa h×nh phøc t¹p, bÞ chia c¾t bëi nh÷ng c¸nh ®ång hoÆc thung lòng xen gi÷a nh÷ng ®åi nói. Nói ë ®©y thêng cao vµ dèc, vïng nµy cã mïa ®«ng l¹nh vµ kh«. NhiÖt ®é trung b×nh tõ 18-23 ®é C, ®é Èm trung b×nh 80-85%, lîng ma >1800mm/n¨m. §Êt chñ yÕu lµ ®á n©u trªn ®¸ v«i, ®á vµng trªn ®¸ ®Êt sÐt vµ biÕn chÊt, phÇn lín cã bÒ dÇy trªn 100 cm, hµm lîng dinh dìng trung b×nh. Nh×n chung vïng nµy rÊt thÝch hîp víi ph¸t triÓn c©y chÌ. H¹n chÕ cña vïng nµy chÝnh lµ mïa ®«ng cã s¬ng muèi, mïa hÌ chÞu ¶nh hëng cña giã Lµo. Cã thÓ kh¾c phôc hiÖn tîng nµy b»ng c¸ch t¸c ®éng b»ng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nh ñ gèc, trång c©y che bãng m¸t. 3.1.2 Vïng Duyªn h¶i MiÒn Trung §©y lµ d¶i ®Êt ch¹y dµi ven biÓn, mang ®Æc tÝnh cña lo¹i h×nh khÝ hËu cËn nhiÖt ®íi giã mïa. NhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m tõ 23-25 ®é C, lîng ma ®¹t 1.700- 2.500mm. Cã mïa ma kÐo dµi tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 12 hµng n¨m, kÌm theo b·o lôt lµ chÞu ¶nh hëng râ rÖt cña giã Lµo. Nh vËy xÐt vÒ yÕu tè khÝ hËu th× chØ cã ba tØnh lµ Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh lµ c©y chÌ cã thÓ sinh trëng vµ ph¸t triÓn b×nh thêng.§Êt c¸c tØnh nµy chñ yÕu lµ ®Êt ®îc h×nh thµnh trªn ®¸ phiÕn sÐt, ®©y lµ lo¹i ®Êt cã hµm lîng dinh dìng t¬ng ®èi cao, ®é PH tõ 4.5 ®Õn 5.5, cÊu tîng tèt. So víi yªu cÇu sinh th¸i cña c©y chÌ th× vïng nµy còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm rÊt thÝch hîp. 3.1.3 Vïng ®ång b»ng s«ng Hång §©y lµ vïng nhiÖt ®é b×nh qu©n tõ 25-27 ®é C. Lîng ma ph©n bè theo vÜ tuyÕn. §Êt cã thÓ trång chÌ lµ nhãm vµng ®á trªn ®Êt bazan, cã nhiÒu tÇng máng, ®é dèc lín. KhÝ hËu kh«ng thuËn lîi, ®Êt nghÌo dinh dìng vµ kh«ng cã ®é dèc phï hîp víi sù ph¸t triÓn c©y chÌ nªn n¨ng suÊt vµ chÊt lîng thÊp. ChÕ ®é ma cña vïng còng chÞu ¶nh hëng cña giã mïa phÝa B¾c, ph©n bè kh«ng ®Òu vµ tr¸i víi mïa sinh trëng cña chÌ. Ma thiÕu vµo mïa xu©n, thêi ®iÓm l¸ chÌ vµ bóp chÌ h×nh thµnh l¸ non. 3.1.4 Vïng T©y Nguyªn Lµ vïng mang khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa. §é cao tõ 700 ®Õn 1.500 m so víi mÆt níc biÓn. NhiÖt ®é trung b×nh lµ 23 ®é C, lîng ma trung b×nh hµng n¨m lµ 2000 mm. §Êt cã thÓ trång chÌ chñ yÕu lµ ®Êt bazan, ®Æc biÖt lµ ®Êt n©u vµng trªn ®¸ bazan ë B¶o Léc, Di Linh kh¸ tèt, hµm lîng mïn vµ ®é Èm cao, PH tõ 3,9 ®Õn 4,4. §Êt cã tÇng dµy lín vµ kÕt cÊu tèt. §©y còng lµ vïng cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thÝch hîp víi ph¸t triÓn c©y chÌ. 3.2 Nguån vèn 5 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ, viÖc huy ®éng vèn ®Çu t lµ rÊt quan träng. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu nguån vèn cã thÓ huy ®éng, nhng nguån vèn quan träng nhÊt lµ Nhµ níc ®· giao quyÒn sö dông ®Êt l©u dµi cho ngêi trång chÌ. ë c¸c n«ng trêng c«ng nghiÖp còng ®îc giao kho¸n vên chÌ vµ giao ®Êt ®Ó trång chÌ míi. Huy ®éng nguån vèn tù cã trong d©n: §©y lµ nguån vèn rÊt quan träng, nã cã t¸c dông thóc ®Èy ngêi n«ng d©n tham gia vµo ph¸t triÓn c©y chÌ, mÆt kh¸c khi ngêi d©n tù bá vèn ra hä sÏ cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong s¶n xuÊt. Vèn vay ng©n hµng Nhµ níc: §©y lµ nguån vèn kh«ng thÓ thiÕu. Th«ng qua c¸c dù ¸n ph¸t triÓn, trong nh÷ng n¨m qua ng©n hµng Nhµ níc ®· ®Çu t cho nhiÒu c¬ së quèc doanh vµ t nh©n, gãp phÇn ®¶m b¶o lîng chÌ t¨ng trëng æn ®Þnh. Tuy nhiªn so víi mét sè c©y chÌ kh¸c nh cµ phª, cao su,... chÌ vÉn lµ c©y ®îc ®Çu t thÊp nhÊt. Vèn dù tr÷ ë c¸c doanh nghiÖp : Th«ng qua ho¹t ®éng ®iÒu tiÕt ë c¸c doanh nghiÖp ®· më ra kh¶ n¨ng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Vèn liªn doanh, hîp t¸c víi níc ngoµi: Nhµ níc ta chñ tr¬ng khai th¸c m¹nh nguån nµy, thùc tÕ ®· cã nhiÒu tæ chøc, nhiÒu quèc gia muèn hîp t¸c víi ViÖt Nam nh: WB, ADB, ACB, c¸c c«ng ty cña §µi Loan, H«ng K«ng,... 3.3 Nh©n tè khoa häc kü thuËt §©y lµ nh©n tè ¶nh hëng trùc tiÕp tíi n¨ng suÊt, chÊt lîng cña c©y chÌ. NÕu ¸p dông khoa häc kü thuËt tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng n¨ng suÊt, n©ng cao chÊt lîng chÌ. Kh¶ n¨ng øng dông khoa häc c«ng nghÖ cã liªn quan tíi tr×nh ®é tay nghÒ, nh÷ng hiÓu biÕt cña ngêi lµm chÌ vÒ nh÷ng kü thuËt trong trång chÌ. C¸c tiÕn bé kü thuËt ®ã lµ: Gièng chÌ: HiÖn nay ë phÝa B¾c cã 17 gièng chÌ, trong ®ã hai gièng chÌ chñ yÕu lµ chÌ Shan TuyÕt vµ chÌ trung du, cßn c¸c gièng kh¸c ®îc nhËp tõ Ên ®é, Trung Quèc. PhÝa Nam, ngoµi c¸c gièng ë phÝa B¾c nhËp vµo cßn cã c¸c gièng tõ NhËt B¶n. ë Phó Hé hiÖn nay ®ang cã mét tËp ®oµn gièng gåm 60 gièng thu thËp tõ c¸c níc: ViÖt Nam, Ên §é, Srilanca, Trung Quèc,... ®ang ®îc kh¶o nghiÖm, chän läc, thuÇn ho¸ vµ lai t¹o. Trong thêi gian tíi kh¶ n¨ng cung cÊp gièng chÌ tèt ®îc ®¶m b¶o. Nh©n gièng chÌ: ë ViÖn nghiªn cøu chÌ b¾t ®Çu nghiªn cøu tõ n¨m 1959, b»ng c¸c ph¬ng ph¸p nh©n gièng b»ng h¹t, b»ng cµnh... §Õn nay thuËt gi©m cµnh b¾t ®Çu hoµn thiÖn vµ b¾t ®Çu phæ biÕn ®Õn tõng hé gia ®×nh. Kü thuËt canh t¸c: §· cã nhiÒu c¶i tiÕn vÒ kü thuËt trång chÌ. §Ó ®¶m b¶o chèng xãi mßn, trång ®îc nhiÒu c©y chÌ ®ång ®Òu, cho n¨ng suÊt cao, chÊt lîng tèt vµ vên chÌ thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i ph¶i thùc hiÖn mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p nh trång theo kiÓu n«ng l©m kÕt hîp, trång theo kiÓu b×nh ®é... VÒ ph©n bãn nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm ®· tiÕn hµnh, nh×n chung muèn ®¹t n¨ng suÊt chÌ 5 tÊn/ha chÌ bóp t¬i cÇn bãn theo ®óng quy c¸ch, ngoµi ph©n chuång, ph©n xanh còng ®îc t¨ng cêng. 6 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 3.4 HÖ thèng chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ níc §Ó b¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn nguyªn liÖu chÌ ®¹t ®îc môc tiªu mµ ngµnh chÌ ®· ®Æt ra th× cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn chÌ. Thùc tÕ níc ta cha ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch t¬ng xøng víi vai trß vµ tiÒm n¨ng cña c©y chÌ. V× vËy, khi tiÕn hµnh ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ Nhµ níc cÇn ban hµnh mét hÖ thèng chÝnh s¸ch hç trî cÇn thiÕt cho viÖc b¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn chÌ. Sau ®©y lµ mét sè chÝnh s¸ch tiªu biÓu: ChÝnh s¸ch ruéng ®Êt: ë n«ng th«n sau NghÞ quyÕt 10 cña Bé ChÝnh trÞ, ruéng ®Êt ®îc giao quyÒn sö dông l©u dµi cho nh©n d©n (10-20) n¨m. Bëi vËy ®©y lµ yÕu tè quan träng lµm cho ngêi d©n yªn t©m s¶n xuÊt. ë c¸c ®¬n vÞ quèc doanh, nhiÒu ®¬n vÞ ®· chia ®Êt, kho¸n vên chÌ cho c«ng nh©n. C¸c n«ng trêng ngoµi viÖc cung øng vËt t cho c«ng nh©n, cßn cö c¸c c¸n bé híng dÉn kü thuËt s¶n xuÊt cho hä... Mét sè n«ng trêng vÉn thõa ®Êt còng giao kho¸n cho d©n lµm, còng theo chÕ ®é nh c«ng nh©n Nhµ níc, kh«ng ph¶i ®ãng chi phÝ b¶o hiÓm x· héi, nhng ph¶i nép thªm 2% s¶n lîng ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c«ng céng. ChÝnh s¸ch thuÕ: ThuÕ n«ng nghiÖp hiÖn nay ®ang phæ biÕn thùc hiÖn nép theo s¶n lîng tõng h¹ng quü ®Êt nh luËt thuÕ sö dông ®Êt ®ai do Nhµ níc ban hµnh. ë c¸c c¬ së ngoµi quèc doanh, ngoµi thuÕ n«ng nghiÖp ngêi c«ng nh©n cßn ph¶i trÝch nép c¸c kho¶n chi phÝ nh chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ khÊu hao vên chÌ, quü b¶o hiÓm x· héi... ChÝnh s¸ch ®Çu t: Nhµ níc ®· cã chñ tr¬ng c¨n cø vµo quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng l©m ng nghiÖp mµ cã chÝnh s¸ch ®Çu t cho hîp lý cho tõng hé gia ®×nh, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, c¸c vïng trång chÌ lµ nh÷ng vïng s©u, vïng xa miÒn nói nªn Nhµ níc cÇn u tiªn míi thu hót ®îc lao ®éng vµ tiÒn vèn trong d©n ®Ó ph¸t triÓn lo¹i c©y trång nµy. 3.5 Nh©n tè lao ®éng Nh©n tè con ngêi cã vai trß quyÕt ®Þnh trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ còng lµ nh©n tè quan träng trong ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ §Ó ®¹t ®îc n¨ng suÊt, chÊt lîng cao trong s¶n xuÊt nguyªn liÖu chÌ th× ngêi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é tay nghÒ. Trong kh©u trång chÌ ®ái hái ngêi lao ®éng ph¶i cã kü n¨ng lao ®éng. HiÖn nay ë níc ta tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng ngµy cµng ®îc n©ng cao, tuy nhiªn sè lîng lao ®éng nµy l¹i ph©n bè kh«ng ®Òu. V× vËy ngµnh chÌ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ph©n bè l¹i lao ®éng sao cho hîp lý vµ ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho lao ®éng ë c¸c vïng trång chÌ vïng s©u, vïng xa. Víi d©n sè 80 triÖu ngêi, c¬ cÊu d©n c trÎ vµ cã gÇn 80% d©n sè sèng b»ng nghÒ n«ng. Cã thÓ nãi nguån nh©n lùc cho n«ng nghiÖp lµ rÊt dåi dµo. Víi møc ®é t¨ng d©n sè nh hiÖn nay th× b×nh qu©n mçi n¨m sÏ cã gÇn 1 triÖu nguêi bíc vµo tuæi lao ®éng, trong ®ã ë n«ng th«n vµ c¸c tØnh miÒn nói lµ 35 v¹n nguêi, sè lao ®éng d«i d sÏ t¹o ra nguån lao ®éng to lín ®Ó tiÕn hµnh khai 7 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hoang më ®Êt, ®i x©y dùng kinh tÕ míi, tËn dông nh÷ng vïng ®Êt cßn tiÒm n¨ng. MÆt kh¸c, lao ®éng níc ta nh×n chung lµ rÎ, l¹i cÇn cï lao ®éng, th«ng minh s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhanh khoa häc c«ng nghÖ, cã nhiÒu kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Bëi vËy, lùc lîng nµy thùc sù ®¸p øng yªu cÇu vµ lµ yÕu tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn trong s¶n xuÊt chÌ. 8 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng II Thùc tr¹ng B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt chÌ ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua 1. §Þa bµn ph©n bè c©y chÌ HiÖn nay, c¶ níc cã 33 tØnh trång chÌ víi diÖn tÝch n¨m 2002 lµ 100.061 ha chia thµnh 4 vïng trång chÌ lín theo b¶ng sau ®©y: C¸c vïng trång chÌ ë ViÖt Nam (sè liÖu n¨m 2004) Vïng C¶ níc Vïng Trung du MiÒn nói B¾c Bé Vïng §ång b»ng s«ng Hång Vïng Duyªn h¶i MiÒn Trung Vïng T©y Nguyªn Sè tØnh trång chÌ 33 14 6 9 4 DiÖn tÝch (ha) 100.061 63.964 3.778 8.997 23.322 % so víi c¶ níc 100 63,9 3,8 9,0 23,3 *Nguån: Tæng hîp tõ sè liÖu thèng kª Tõ b¶ng trªn cho thÊy, chÌ ®îc trång chñ yÕu ë vïng Trung du MiÒn nói B¾c Bé. ®©y lµ vïng chiÕm u thÕ vÒ diÖn tÝch, s¶n lîng vµ chÊt lîng so víi c¸c vïng chÌ kh¸c trong c¶ níc. T¹i ®©y ®· h×nh thµnh nhiÒu s¶n phÈm chÌ ®Æc s¶n truyÒn thèng næi tiÕng nh chÌ Tµ Sïa, chÌ Shan TuyÕt, chÌ Suèi Giµng, chÌ T©n C¬ng... HiÖn ®ang trång thö nghiÖm nhiÒu gièng chÌ nhËp cña §µi Loan, NhËt B¶n, Trung Quèc, Ên §é cã chÊt lîng cao. §©y lµ vïng cã nhiÒu lîi thÕ s¶n xuÊt chÌ so víi c¸c vïng kh¸c vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Þa h×nh, ®Êt ®ai, kinh nghiÖm trång vµ chÕ biÕn chÌ. §øng thø hai vÒ diÖn tÝch lµ vïng T©y Nguyªn bao gåm c¸c tØnh: Kon Tum, Gia Lai, §¾c L¾c, L©m §ång. N¨m 2000 diÖn tÝch chÌ c¶ vïng lµ 15.217 ha nhng ®Õn n¨m 2004 tæng diÖn tÝch lµ 23.332 ha chiÕm 23,3% so víi c¶ níc sau mét thêi gian dµi trång thö nghiÖm chÌ ë tØnh L©m §ång mµ trung t©m lµ hai huyÖn B¶o Léc vµ Di Linh. 2. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n lîng chÌ c¶ níc. ChÌ lµ c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ph¸t triÓn kh«ng bét ph¸t nh nh÷ng c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m kh¸c nh c©y cµ phª, cao su, hå tiªu, c©y chÌ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau 9 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c©y chÌ thêi kú 2000-2004 DiÖn tÝch N¨m S¶n lîng Ngh×n ha ChØ sè ph¸t triÓn so víi n¨m tríc Ngh×n tÊn bóp kh« ChØ sè ph¸t triÓn so víi n¨m tríc 77,4 84,8 89,9 92,3 100,1 98,5 109,6 106,0 102,7 108,5 56,6 70,3 78,9 80,0 85,6 108,4 124,2 112,2 101,1 107,5 2000 2001 2002 2003 2004 *Nguån: Tæng côc thèng kª, Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam Trong 3 n¨m 2002-2004, diÖn tÝch vµ s¶n lîng chÌ ®Òu t¨ng nhanh. N¨m 2004 diÖn tÝch chÌ c¶ níc ®¹t 100.061 ha, trong ®ã diÖn tÝch chÌ kinh doanh lµ 77.541 ha. DiÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n lîng chÌ ViÖt Nam qua 2 n¨m 2002, 2004 §¬n vÞ:DiÖn Vïng C¶ níc Trung du MiÒn nói B¾c Bé §ång b»ng s«ng Hång Duyªn h¶i MiÒn Trung T©y Nguyªn tÝch: ha, n¨ng suÊt: tÊn/ha, s¶n lîng: ngh×n tÊn N¨m 2002 DiÖn tÝch kinh doanh 71.587 89.942 56.566 4.692 43.608 4,72 205.719 63.964 7.398 46.580 4,85 225.732 3.588 50 3.198 3,11 9.934 3.778 190 3.536 3,13 11.080 8.067 897 5.466 3,75 20.517 8.997 930 5.768 3,77 21.771 21.721 78 19.315 6,16 118.910 23.322 1.061 21.657 5,85 126.668 DiÖn tÝch N¨ng suÊt S¶n lîng DiÖn tÝch 4,96 355.080 100.061 DiÖn tÝch trång míi 10.119 N¨m 2004 DiÖn tÝch kinh doanh 77.541 DiÖn tÝch trång míi 5.699 N¨ng suÊt S¶n lîng 4,97 385.251 Vïng Trung du MiÒn nói B¾c Bé : §©y lµ vïng cã quy m« lín nhÊt c¶ níc. TÝnh ®Õn n¨m 2002 c¶ vïng cã diÖn tÝch trång chÌ lµ 56.566 ha chiÕm 62,89% diÖn tÝch c¶ níc (trong ®ã chÌ kinh doanh lµ 43.608 ha). N¨ng suÊt b×nh qu©n c¶ vïng n¨m 2002 ®¹t 4,72 tÊn/ha, c¸c tØnh cã n¨ng suÊt b×nh qu©n cao nh Tuyªn Quang, Lµo Cai, Yªn B¸i, Th¸i Nguyªn, Lai Ch©u, S¬n La, Hoµ B×nh ®Òu ®¹t trªn 5 tÊn/ ha. Nãi chung n¨ng suÊt vïng nµy rÊt cao vµ ®ång ®Òu. Vïng §ång b»ng s«ng Hång: Do ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Êt ®ai, thiªn nhiªn ®©y kh«ng ph¶i lµ vïng cã thÕ m¹nh vÒ chÌ. V× vËy chÌ ®îc trång trªn mét sè ®Þa h×nh b¸n s¬n ®Þa: Hµ T©y, Hµ Néi, Ninh B×nh vµ mét sè n¬i kh¸c nhng diÖn tÝch kh«ng ®¸ng kÓ. §Õn n¨m 2002, tæng diÖn tÝch chÌ trong vïng ®· t¨ng lªn 3.588 ha chiÕm 3.8% tæng diÖn tÝch c¶ níc, s¶n lîng chÌ bóp t¬i lµ 9.934 tÊn, n¨ng suÊt b×nh qu©n ®¹t 3,2 tÊn/ha, trong ®ã chñ yÕu lµ Hµ T©y chiÕm 70% diÖn tÝch trång chÌ toµn vïng. Vïng Duyªn h¶i MiÒn Trung: n¨m 2002 diÖn tÝch lµ 8.067 ha chiÕm 9% diÖn tÝch chÌ c¶ níc, n¨ng suÊt trung b×nh ®¹t 3,75 tÊn/ha. Toµn vïng cã 4 n«ng trêng quèc doanh: B×nh §Þnh cã 2 n«ng trêng lµ Hoµi ¢n vµ VÜnh 10 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Thanh, Qu¶ng Ng·i cã n«ng trêng B×nh Kh¬ng vµ Qu¶ng Nam cã n«ng trêng QuyÕt Th¾ng. Vïng T©y Nguyªn: n¨m 2002 lªn tíi 21.721 ha chiÕm 24,2% diÖn tÝch chÌ c¶ níc, n¨ng suÊt b×nh qu©n 6,16 tÊn/ha. §Õn n¨m 2004 diÖn tÝch chÌ vïng ®¹t 23.322 ha, n¨ng suÊt 5,85 tÊn/ha, s¶n lîng c¶ n¨m ®¹t 126.168 tÊn. 3. HiÖn tr¹ng gièng chÌ ViÖt Nam 3.1. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu gièng chÌ HiÖn nay tæng diÖn tÝch chÌ c¶ níc ta hiÖn cã h¬n 100 ngh×n ha, c¬ cÊu gièng chÌ bao gåm: gièng chÌ Trung du chiÕm 62,7%, gièng chÌ Shan TuyÕt chiÕm 31,1%, gièng chÌ cµnh nhËp néi lµ 5,5%, cßn l¹i lµ gièng kh¸c chiÕm 0,7%. C¬ cÊu chÌ ®· cã sù thay ®æi nÕu ta so s¸nh víi n¨m 1992: gièng Trung Du chiÕm 70,9%, gièng Shan TuyÕt chiÕm 27,3%, c¸c gièng kh¸c lµ 1,8%. Nh×n chung gièng chÌ Trung Du vÉn chiÕm tû träng lín nhÊt, ph©n bè chñ yÕu ë c¸c tØnh trung du vµ vïng nói thÊp nh Tuyªn Quang, Phó Thä, Th¸i Nguyªn, Yªn B¸i, c¸c tØnh khu 4 cò. TiÕp ®Õn lµ gièng chÌ Shan TuyÕt ph©n bè ë c¸c tØnh vïng cao trªn 500 m so víi mùc níc biÓn nh Hµ Giang, Lai Ch©u, S¬n La, Yªn B¸i, L©m §ång. Sè cßn l¹i lµ chÌ cµnh ®îc trång ë vïng thÊp ®îc tuyÓn chän nhËp néi nh PH1, TRI777, B¸t Tiªn, Kim Huyªn, V©n S¬ng, Yabukita, gièng lai LD1, LD2. 3.2. ChÊt lîng c¸c gièng chÌ ViÖt Nam Thùc tÕ trång chÌ cho thÊy hai gièng chÌ Trung du vµ Shan TuyÕt lµ hai nhãm gièng chÌ chiÕm tû träng lín nhÊt vµ ®¹i diÖn cho hai møc ®Þa h×nh, tuy nhiªn n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cña hai gièng chÌ nµy kh«ng cao. Gièng Trung du trång b»ng h¹t lÊy ngay tõ n¬ng chÌ ®Ó s¶n xuÊt ®¹i trµ, kh«ng ®îc chän läc tõ gièng ®Çu dßng nªn sinh trëng kh«ng ®Òu, n¨ng suÊt thÊp, nguyªn liÖu kh«ng ®ång ®Òu, chÊt lîng kÐm h¬ng. Gièng Shan TuyÕt cha ®îc tuyÓn chän theo quy tr×nh chuÈn, chÊt lîng kÐm. ChÊt lîng chÌ ë ViÖt Nam ®· lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm chÌ ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi. §©y lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®îc nhiÒu ngêi trong vµ ngoµi níc quan t©m. Chóng ta ®· ®i qu¸ chËm trong viÖc nghiªn cøu vµ triÓn khai. Trong tËp ®oµn gièng chÌ ViÖt Nam ph¶i nghiªn cøu ®Õn c¸c gièng chÌ truyÒn thèng nh chÌ Tµ Sïa, chÌ Suèi Giµng, chÌ T©n C¬ng vµ c¸c gièng ®Æc s¶n nh chÌ ®¾ng, chÌ d©y. tuy nhiªn diÖn tÝch c¸c lo¹i chÌ nµy cßn nhá lÎ, cha qu¶n lý ®îc chÊt lîng, th¬ng hiÖu cha ®îc kh¼ng ®Þnh, cßn bÞ lîi dông dÉn ®Õn lµm gi¶m uy tÝn nh÷ng lo¹i chÌ nµy trªn thÞ trêng. N¨m 1999, chóng ta ®· cã tËp ®oµn quü gen cña trªn 100 gièng chÌ cã nguån trong vµ ngoµi níc tËp trung t¹i vên tiªu b¶n gièng cña ViÖn nghiªn cøu chÌ. Tuy nhiªn viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng nµy cßn qu¸ Ýt do nhiÒu nguyªn nh©n. 11 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 3.3. ChÊt lîng c¸c vên chÌ HiÖn nay c¶ níc cã 100.061 ha chÌ, trong ®ã chÌ kinh doanh lµ 77.541 ha chiÕm 77,5% tæng diÖn tÝch chÌ vµ chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n vµ phôc håi lµ 22.520 ha chiÕm 22,5%. §èi víi chÌ kinh doanh n¨ng suÊt kh«ng ®ång ®Òu, biªn ®é n¨ng suÊt rÊt lín tõ 1,6 tÊn/ha ®Õn 25 tÊn/ha. ChÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n cã ®Õn 60% diÖn tÝch do nh©n d©n tù trång, ®Çu t ban ®Çu kh«ng ®ñ, lµm ®Êt kh«ng kü, gièng t¹p, dïng h¹t lµ chñ yÕu, thiÕu ph©n bãn nªn sinh trëng kÐm, trong ®ã cã diÖn tÝch ®¸ng kÓ cña ch¬ng tr×nh 327. DiÖn tÝch chÌ phôc håi thêng lµ ®· ®Õn kú kinh doanh nhng do nguyªn nh©n gi¸ thµnh cao, thiÕu lao ®éng, Ýt quan t©m ch¨m sãc nªn mËt ®é thÊp, tû lÖ mÊt kho¶ng lín, ®Ó hoang ho¸. NÕu muèn cã kÕt qu¶ kinh doanh ph¶i tËp trung c¶i t¹o mét vµi n¨m. Tuy nhiªn, cã mét sè diÖn tÝch qu¸ giµ cçi, tµn kiÖt, mÊt kho¶ng lín, s©u bÖnh ph¸ ho¹i nÆng, bÞ tr©u bß dÉm ®¹p, cã ®Çu t còng kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nªn cÇn thanh lý. Nh×n chung, c¸c vên chÌ do Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam qu¶n lý hÇu hÕt chÊt lîng tèt. C¸c vên chÌ kÐm chÊt lîng thêng tËp trung ë vïng s©u, vïng xa n¬i tr×nh ®é d©n trÝ thÊp vµ cuéc sèng cßn khã kh¨n. 4. Mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn chÌ NhiÒu tØnh ®· quan t©m ®Õn ph¸t triÓn chÌ, coi chÌ lµ mét trong nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh nªn ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt chÌ, ®Æc biÖt lµ tõ khi cã quyÕt ®Þnh 43/1999/TTg cña ChÝnh Phñ. HÇu hÕt c¸c tØnh ®Òu cho d©n vay vèn víi l·i suÊt u ®·i ®Ó trång míi vµ th©m canh, phôc håi chÌ. Møc cho vay trång míi tõ 15-22 triÖu ®ång/ha, th©m canh 4,5-8 triÖu ®ång/ha. Thêi gian gi¶i ng©n cho vay trong vßng 3-4 n¨m, tr¶ hÕt nî tõ 5-7 n¨m. Mét sè tØnh miÔn thuÕ sö dông ®Êt cho chÌ trång míi vµ th©m canh trong thêi h¹n 6-13 n¨m nh S¬n La, NghÖ An... hoÆc ®Çu t thuÕ sö dông ®Êt trë l¹i cho khuyÕn n«ng, giao th«ng, thuû lîi vïng chÌ nh NghÖ An. Hç trî tiÒn mua gièng míi cho hé n«ng d©n tõ 20-50% ë c¸c tØnh L©m §ång, NghÖ An, Lµo Cai, Phó Thä, L¹ng S¬n, Tuyªn Quang. Ngoµi ra tØnh Lµo Cai cßn cã chÝnh s¸ch hç trî l·i suÊt cho vay ngoµi møc vay u ®·i hoÆc 50% l·i suÊt ng©n hµng, TØnh Yªn B¸i cã chÝnh s¸ch b¶o hiÓm gi¸ nguyªn liÖu, tØnh L©m §ång cã chÝnh s¸ch trî gi¸ vËn chuyÓn chÌ xuÊt khÈu 35%, hç trî vèn khuyÕn n«ng... 5. §Êt ®ai vµ lao ®éng trong s¶n xuÊt chÌ §èi víi c¸c c«ng ty chÌ hiÖn nay ®Êt ®ai ®îc giao kho¸n cho c¸c hé theo nghÞ ®Þnh 01/CP ngµy 4/1/1995 cña ChÝnh Phñ, thêi gian giao kho¸n lµ 50 n¨m. Mçi c«ng nh©n cã kho¶ng 0,5-1,5 ha chÌ. Thu nhËp tõ chÌ chiÕm kho¶ng 80% tæng thu nhËp cña hé c«ng d©n nhËn kho¸n theo s¶n phÈm ®· ®îc ®Þnh tríc, nguyªn liÖu ph¶i b¸n toµn bé cho c«ng ty theo gi¸ quy ®Þnh. 12 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §èi víi khu vùc chÌ nh©n d©n: §Êt ®ai còng ®îc giao kho¸n sö dông 50 n¨m. Mçi hé trång chÌ cã quy m« rÊt kh¸c nhau, b×nh qu©n ë Th¸i Nguyªn cã kho¶ng 0,23 ha/ hé, cã hé réng kho¶ng h¬n 1 ha hoÆc h¬n. ë L©m §ång diÖn tÝch trång chÌ b×nh qu©n mét hé lµ 1,5 ha/ hé VÒ lao ®éng, hiÖn nay s¶n xuÊt chÌ chñ yÕu sö dông lao ®éng gia ®×nh, lao ®éng chÕ biÕn lµ c«ng nh©n cña c¸c c«ng ty. Tuy nhiªn khi thu h¸i s¶n phÈm ngêi trång chÌ cÇn ph¶i thuª lao ®éng thêi vô. Qua tÝnh to¸n, chi phÝ lao ®éng thêng chiÕm 25-30% cÊu thµnh s¶n phÈm. Trong s¶n xuÊt chÌ, ®Æc biÖt lµ vïng cao miÒn nói hä cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt chÌ Shan TuyÕt nhng kinh nghiÖm tiÕp cËn thÞ trêng cßn h¹n chÕ. HiÖn nay c¸c vïng trång chÌ trong c¶ níc cã kho¶ng 300 x· thuéc c¸c x· khã kh¨n trong tæng sè 1.300 x· trång chÌ. §©y lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng lu ý trong viÖc hoµn thiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn chÌ trong thêi gian tíi. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµ nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i TÝnh ®Õn n¨m 2004 c¶ níc cã 100.061 ha chÌ ph©n bè trªn ®Þa bµn 33 tØnh. S¶n xuÊt thu hót kho¶ng 7 v¹n hé n«ng d©n trång chÌ vµ kho¶ng 25-30 v¹n lao ®éng. Tæng s¶n lîng chÌ bóp t¬i ®¹t 385.251 ngh×n tÊn, n¨ng suÊt ®¹t 4,97 tÊn/ha. ChÊt lîng chÌ bóp t¬i cña ViÖt Nam cã hµm lîng c¸c chÊt hoµ tan nh: Tanin, castesin, cafein...kh«ng thua kÐm s¶n phÈm chÌ cña c¸c níc nh Ên §é, Trung Quèc hay Srilanca. NÕu ®îc chÕ biÕn tèt, chÊt lîng chÌ sÏ kh«ng thua kÐm c¸c lo¹i chÌ tèt cña thÕ giíi. Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc nªu trªn, ngµnh chÌ ViÖt Nam cßn cã nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i sau ®©y: - N¨ng suÊt vµ s¶n lîng chÌ cña ta cßn thÊp 560 kg chÌ kh«/ha trong khi cña khu vùc Ch©u ¸ lµ 1.160 kg/ha, hiÖu qu¶ kinh tÕ trång chÌ cha cao víi kh¶ n¨ng cã thÓ. Nguyªn nh©n lµ vèn ®Çu t ®ang thiÕu nhiÒu, kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn tèc ®é trång chÌ míi mµ cßn thiÕu vèn ®Ó ch¨m sãc kinh doanh, ®Ó ®æi míi trang thiÕt bÞ, quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn ... - Qu¸ tr×nh canh t¸c do ®Çu t kh«ng ®ñ, bãn nhiÒu ph©n ho¸ häc, kh«ng chó ý bãn ph©n h÷u c¬ dÉn ®Õn ®Êt ®ai bÞ nghÌo kiÖt dinh dìng, chai cøng, ®é PH trong ®Êt n¨ng suÊt cao. Sù l¹m dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt ®· ®Ó d lîng qu¸ giíi h¹n cho phÐp nªn s¶n phÈm g©y t©m lý e ng¹i cho ngêi sö dông vµ khã kh¨n khi xuÊt khÈu. ChÝnh v× vËy viÖc b¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh chÌ ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng, kh«ng chØ ®¶m b¶o vÒ sè lîng mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o vÒ sè lîng. NÕu lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ lµ ®éng lùc, nguån lùc quan träng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh s¶n xuÊt chÌ níc nhµ. 13 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng III C¸c gi¶i ph¸p nh»m B¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt chÌ ë ViÖt Nam I. qUan ®iÓm b¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt chÌ ë ViÖt Nam 1. Nh÷ng c¨n cø ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ ë ViÖt Nam 1.1. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Theo quy tr×nh kü thuËt trång chÌ th× ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña c©y chÌ nh sau: VÒ khÝ hËu, nhiÒt ®é trung b×nh hµng n¨m lµ 18-25 ®é C, ®é Èm trung b×nh cña kh«ng khÝ > 80%, lîng ma trung b×nh hµng n¨m > 1.200 mm. VÒ ®Êt ®ai, ®Êt tÇng canh t¸c > 50 cm, ®é PH tõ 0,4 ®Õn 0,6, ®é dèc b×nh qu©n < 25. §èi chiÕu víi c¸c vïng trång chÌ hiÖn nay cña níc ta th× hÇu hÕt c¸c vïng ®Òu cã ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, khÝ hËu thÝch hîp víi ph¸t triÓn c©y chÌ. 1.2. C¨n cø vµo tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®· ®¹t ®îc cña ngµnh chÌ VÒ gièng chÌ, hiÖn nay ®· cã mét sè gièng chÌ kh¼ng ®Þnh ®îc n¨ng suÊt, chÊt lîng nh gièng Shan TuyÕt chän läc, PH1, LDP1... Riªng gièng LPD2 n¨m 2002 ®· ®îc c¸c tØnh s¶n xuÊt trªn 100 triÖu bÇu, ®ñ trång míi cho trªn 5 ngh×n ha. C¸c gièng nhËp néi ®ang ®îc trång thö nghiÖm theo dâi ë c¸c tØnh phÝa B¾c (nh gièng chÌ cña NhËt B¶n, c¸c gièng B¸t Tiªn, Kim Huyªn,...). §©y lµ nh÷ng gièng chÌ cho n¨ng suÊt cao vµ chÊt lîng tèt. 1.3. C¨n cø vµo nhu cÇu tiªu dïng chÌ HiÖn nay, nhu cÇu tiªu dïng chÌ ngµy cµng t¨ng. ThÞ trêng trong níc b×nh qu©n tiªu thô kho¶ng 0,26 kg/ngêi/n¨m. Theo dù b¸o cña ngµnh chÌ, møc tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ngêi ë níc ta sÏ t¨ng tõ 4% ®Õn 6% mçi n¨m. Nh vËy tæng møc tiªu thô vµo n¨m 2005 kho¶ng 40- 45 ngh×n tÊn, vµo n¨m 2010 lµ 45- 50 ngh×n tÊn. Víi thÞ trêng níc ngoµi, nhu cÇu chÌ thÕ giíi còng ngµy cµng t¨ng. Theo Héi ®ång chÌ thÕ giíi, nhu cÇu tiªu dïng chÌ thÕ giíi t¨ng 3% trong giai ®o¹n 2001- 2005. HiÖn nay nhu cÇu vÒ chÌ cña thÕ giíi lµ 2,1 triÖu tÊn. VÒ cung chÌ thÕ giíi, s¶n lîng chÌ n¨m 2005 lµ 2,7 triÖu tÊn. XuÊt khÈu chÌ trªn thÕ giíi n¨m 2001- 2005 t¨ng 2,5% n¨m vµ ®¹t 1,3 triÖu tÊn vµo n¨m 2005. Nh vËy c¬ héi xuÊt khÈu chÌ cña ViÖt Nam cßn rÊt lín. 14 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2. C¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ 2.1. Quan ®iÓm vÒ sö dông ®Êt trång chÌ Bè trÝ ph¸t triÓn s¶n xuÊt c©y chÌ , tríc hÕt ph¶i trªn c¬ së ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. CÇn cã sù so s¸nh chÌ víi s¶n xuÊt c¸c c©y c«ng nghiÖp kh¸c cã kh¶ n¨ng thÝch nghi trong cïng mét ®iÒu kiÖn, cã tÝnh ®Õn thêi gian sö dông ®Êt vµ c¬ së chÕ biÕn v× c©y chÌ lµ c©y trång l©u n¨m. §iÒu tra, ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn c©y chÌ ë c¸c ®Þa ph¬ng, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng kinh doanh vµ cã quy m« thÝch hîp. Khai th¸c sö dông ®Êt cã hiÖu qu¶, ph¶i n©ng dÇn ®é ph× nhiªu cña ®Êt vµ b¶o vÖ m«i trêng. Trªn c¬ së “LuËt ®Êt ®ai” cña Nhµ níc ban hµnh, ngêi sö dông ®Êt cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt mét c¸ch hîp lý. 2.2. Quan ®iÓm sö dông lao ®éng §ång thêi víi viÖc cñng cè x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé ngµnh chÌ cã kü thuËt cao, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nh÷ng tiÕn bé kü thuËt tiªn tiÕn trong níc vµ thÕ giíi, cÇn ph¶i sö dông tèi ®a lùc lîng lao ®éng hiÖn cã ®Ó tham gia ph¸t triÓn ngµnh chÌ ë mçi vïng. N«ng th«n ®ang nghÌo, d thõa lao ®éng, ph¸t triÓn ngµnh chÌ sÏ thùc hiÖn ®îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. T¨ng thu nhËp cho ngêi n«ng d©n vµ æn ®Þnh x· héi. Ngoµi lùc lîng lao ®éng trång chÌ cßn cã c¸c chuyªn gia kü thuËt chuyªn ngµnh vÒ chÌ, ngµnh chÌ nªn cã c¸c kÕ ho¹ch ®µo t¹o c¸c kho¸ häc vÒ ch¨m sãc vµ b¶o vÖ chÌ. 2.3. Quan ®iÓm vÒ øng dông khoa häc kü thuËt Trªn quan ®iÓm coi khoa häc c«ng nghÖ lµ nÒn t¶ng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, khoa häc c«ng nghÖ cã vai trß quyÕt ®Þnh ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh ®Ó c¹nh tranh vµ t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn ë mçi quèc gia. Chóng ta ph¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi, n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ ë c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô, nh»m t¹o ®îc nh÷ng bíc tiÕn bé râ rÖt vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶. LÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó x©y dùng ph¬ng ¸n øng dông khoa häc c«ng nghÖ sao cho phï hîp. Häc hái kinh nghiÖm vµ tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ cña c¸c níc cã thÕ m¹nh vÒ chÌ trªn thÕ giíi. II. c¸c gi¶i ph¸p nh»m b¶o ®¶m vµ ph¸t triÓn nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam 1. Gi¶i ph¸p vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn chÌ 1.1. Quy ho¹ch ®Êt trång chÌ L·nh thæ níc ta víi diÖn tÝch 33 triÖu ha trong ®ã phÇn lín lµ ®Êt n«ng nghiÖp. Trªn diÖn tÝch ®Êt nµy cÇn ph¶i ®îc h×nh thµnh mét m« h×nh s¶n xuÊt 15 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 n«ng l©m kÕt hîp cã hÖ thèng nhiÒu tÇng, ®¶m b¶o ®îc mËt ®é che phñ mÆt ®Êt, ®¹t yªu cÇu sinh th¸i an toµn. V× vËy viÖc sö dông ®Êt ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ph¶i g¾n víi s¶n xuÊt l©m nghiÖp hoÆc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt dï bÊt kú ngµnh nghÒ nµo còng kh«ng ®îc t¸ch rêi nhau mµ ph¶i kÕt hîp víi b¶o vÖ tµi nguyªn ®Êt, tµi nguyªn rõng, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i nh»m mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc vµ æn ®Þnh. Quy ho¹ch ®Êt trång chÌ c¶ níc ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 §¬n vÞ: Vïng/ tØnh C¶ níc 1.Vïng TDMNBB 2. Vïng §BSH 3.Vïng DHMT 4.Vïng TN D.tÝch n¨m 2002 100.061 63.964 3.778 8.997 23.322 D.tÝch dù kiÕn thanh lý 8.580 5.060 590 480 2.450 D.tÝch cßn l¹i 91.481 58.904 3.188 8.517 20.872 Tæng sè 24.600 12.600 4.000 4.400 DiÖn tÝch trång míi Giai ®o¹n Giai ®o¹n 2003-2005 2006-2010 16.000 8.600 10.900 5.300 2.200 2.900 1.800 1.500 ha DiÖn tÝch chÌ N¨m 2005 N¨m 2010 107.481 69.804 3.188 10.717 23.772 116.081 75.104 3.188 12.517 25.272 1.2 Quy ho¹ch vïng chÌ tËp trung cao s¶n §Ó t¨ng nhanh s¶n lîng vµ chÊt lîng, dù kiÕn quy ho¹ch ®Çu t vïng chÌ cao s¶n tËp trung t¹i 9 vïng träng ®iÓm chÌ nh sau: 16 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 DiÖn tÝch chÌ th©m canh cao s¶n TØnh Tæng sè Hµ Giang Tuyªn Quang Th¸i Nguyªn Yªn B¸i DiÖn tÝch (ha) 24.300 1.700 2.000 5.000 3.700 TØnh Lµo Cai Lai Ch©u S¬n La Phó Thä L©m §ång DiÖn tÝch (ha) 500 100 800 4.000 6.500 *Nguån: ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp 1.3. Quy ho¹ch vïng chÌ ®Æc s¶n Trªn diÖn tÝch ®Êt trång míi, dù kiÕn quy ho¹ch vïng chÌ ®Æc s¶n t¹i Méc Ch©u (S¬n La) 2.000 ha vµ Than Uyªn (Lµo Cai), Tam §êng (Lai Ch©u) 700 ha chuyªn trång c¸c lo¹i gièng thuÇn ®Æc s¶n vµ chÌ th¬m ®Ó s¶n xuÊt chÌ ®Æc s¶n cao cÊp. VÒ dù kiÕn sö dông ®Êt trång chÌ míi nh sau: Trong tæng sè 24.600 ha chÌ ®îc trång míi th× trång trªm ®Êt cò lµ 2.000 ha, cßn l¹i bè trÝ trªn ®Êt n¬ng rÉy 12.000 ha, ®Êt vên 3.020 ha cßn c¸c lo¹i ®Êt kh¸c lµ 1.000 ha. 2 .Gi¶i ph¸p vÒ vèn Theo tÝnh to¸n tæng hîp tõ nay ®Õn n¨m 2010, nhu cÇu vèn ®Çu t cho ngµnh chÌ cña ViÖt Nam lµ 3.714,20 tû ®ång trong ®ã cho n«ng nghiÖp (bao gåm trång míi, ch¨m sãc vµ ®Çu t th©m canh) lµ 2.222,60 tû ®ång vµ cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ 951,60 tû ®ång. C¸c nguån vèn ®Çu t cÇn ®îc huy ®éng: - Vèn ®Çu t ng©n s¸ch Nhµ níc hç trî x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Çu mèi, nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, khuyÕn n«ng chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc vµ kü thuËt míi vÒ c©y chÌ, cho phÐp Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n sö dông nguån vèn sù nghiÖp, khuyÕn n«ng cña Bé nhËp c¸c gièng chÌ cã n¨ng suÊt, chÊt lîng cao, thùc hiÖn di d©n gi¶i phãng lßng hå hç trî viÖc chÕ t¹o s¶n xuÊt m¸y mãc c«ng cô c¬ khÝ, phôc vô cho viÖc trång trät, s¬ chÕ vµ chÕ biÕn chÌ. - Vèn ADB vµ tÝn dông ng©n hµng cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn chÌ vµ c©y ¨n qu¶. Tæng vèn ®Çu t cña dù ¸n lµ 57,6 triÖu USD, trong ®ã ADB cung cÊp 40,2 triÖu USD. - Vèn níc ngoµi b»ng c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt, vèn ODA. Ngoµi ra còng cÇn huy ®éng thªm vèn tù cã cña ngêi lµm chÌ. Th«ng thêng vèn nµy lµ c«ng lao ®éng cña ngêi trång chÌ ®îc tÝnh b»ng 25% tæng vèn trång míi vµ ch¨m sãc. Trªn c¬ së ®Çu t vèn hîp lý, tÝnh ®ñ theo c¸c híng th©m canh Nhµ níc cÇn hç trî ®Çu t vµ tÝn dông cô thÓ theo tõng h¹ng môc. 17 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §èi víi vïng chÌ th©m canh thuéc 6 tØnh trong dù ¸n ph¸t triÓn c©y chÌ vµ c©y ¨n qu¶ sÏ ®îc vay vèn ADB th«ng qua dù ¸n ph¸t triÓn chÌ. Cßn c¸c vïng chÌ kh¸c cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®îc vay vèn tõ quü tÝn dông ng©n hµng. 3. Gi¶i ph¸p vÒ khoa häc c«ng nghÖ 3.1. Gi¶i ph¸p vÒ gièng chÌ 3.1.1. C¬ cÊu gièng chÌ Môc tiªu cña ngµnh chÌ ®Õn n¨m 2010 lµ sÏ cã 25-30% chÌ gièng míi b»ng cµnh chÊt lîng cao,c¸c gièng chÌ cÇn ®îc kh¶o nghiÖm vµ bè trÝ trång míi. §èi víi vïng chÌ cã ®é cao díi 500 m so víi mùc níc biÓn gåm c¸c tØnh Th¸i Nguyªn, Phó Thä vµ mét sè huyÖn ë c¸c tØnh trång chÌ ®Õn n¨m 2010 sÏ trång míi 9.000 ha b»ng c¸c gièng PH1, B¸t Tiªn, Kim Huyªn, Yabukita,... ®Ó ®¹t n¨ng suÊt 12 tÊn/ha. §èi víi c¸c vïng chÌ cã ®é cao trªn 500 m ë c¸c tØnh Hµ Giang, S¬n La, Tuyªn Quang, Yªn B¸i, L©m §ång vµ c¸c tØnh kh¸c sÏ trång míi 13.000 ha víi c¸c gièng Shan TuyÕt thuÇn chñng vµ c¸c gièng míi nh B¸t Tiªn, V¨n X¬ng, ¤ Long, LPD1, LPD2, TRI777. ë vïng chÌ tËp trung cao s¶n hiÖn cã 9 tØnh träng ®iÓm ph¸t triÓn chÌ lµ Hµ Giang, Tuyªn Quang, Yªn B¸i, Lµo Cai, Lai Ch©u, S¬n La, Phó Thä vµ L©m §ång víi tæng diÖn tÝch lµ 24.300 ha cÇn tËp trung th©m canh cao, trång dÆm vµ bæ sung 30% diÖn tÝch b»ng c¸c gièng chÌ th¬m nh Long TØnh 43, B¸t Tiªn, Yabukita, Ngäc Thuý, V¨n X¬ng,... ®Ó n©ng cao chÊt lîng chÌ xuÊt khÈu ViÖt Nam. ë vïng chÌ ®Æc s¶n Méc Ch©u-S¬n La (2000 ha), Than Uyªn-Lµo Cai vµ Tam §êng-Lai Ch©u (700 ha) nªn bè trÝ s¶n xuÊt chÌ cã chÊt lîng cao vµ chÌ h÷u c¬ ®Ó cung cÊp cho thÞ trêng trong níc vµ xuÊt khÈu. Dù kiÕn hai vïng nµy chØ trång c¸c gièng thuÇn chñng ®Æc s¶n vµ gièng chÌ th¬m ®Ó s¶n xuÊt chÌ ®Æc s¶n cao cÊp víi gi¸ b¸n 2.000-3.000 USD/tÊn. ChÌ ®en ®Æc s¶n víi nguyªn liÖu trén phèi tõ c¸c gièng: Shan TuyÕt, B¸t Tiªn, V¨n X¬ng vµ c¸c gièng míi cña Ên §é. ChÌ xanh ®Æc s¶n nªn s¶n xuÊt riªng rÏ hoÆc trén nguyªn liÖu cña c¸c gièng Yabukita, « Long, Kim Huyªn, Ngäc Thuý, V¨n X¬ng vµ B¸t Tuyªn. B»ng c¸ch nµy, ViÖt Nam sÏ cã nh÷ng s¶n phÈm chÌ ®Æc trng trªn thÞ trêng quèc tÕ, cã thÓ b¸n s¶n phÈm theo xuÊt xø vµ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt lîng chÌ vïng kh¸c b»ng c¸ch ®Êu trén gi÷a chÌ vïng cao vµ vïng thÊp. §Õn n¨m 2010, diÖn tÝch chÌ gièng míi tæng sè sÏ kho¶ng 32.000 ha, chiÕm kho¶ng 27% tæng diÖn tÝch. Tuy nhiªn khi bè trÝ trång gièng míi cÇn lu ý ®Æc ®iÓm sinh th¸i cña mét sè gièng nh sau: gièng Yabukita cña NhËt B¶n nªn trång vïng Èm, ®é cao díi 700 m; gièng B¸t Tiªn cña Trung Quèc thÝch hîp víi vïng ®Êt Èm vµ cao nhng ph¸t huy hiÖu qu¶ ë vïng trung du; c¸c gièng « Long, Kim Huyªn, Ngäc Thuý, V¨n X¬ng cña §µi Loan cã thÓ trång ®¹i trµ nhng thÝch hîp ë vïng cao. 18 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 3.1.2 X©y dùng hÖ thèng cë së s¶n xuÊt vµ qu¶n lý chÊt lîng gièng chÌ §Ó lµm tèt c«ng t¸c gièng chÌ th× viÖc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý gièng chÌ hÕt søc quan träng. HiÖn nay ngµnh chÌ cã ViÖn nghiªn cøu chÌ thuéc Tæng c«ng ty ChÌ ViÖt Nam vµ trung t©m nghiªn cøu chÌ thuéc Tæng c«ng ty chÌ ë L©m §ång. §©y lµ hai c¬ quan chuyªn nghiªn cøu ph¸t triÓn gièng chÌ míi vµ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn chÌ. Trong t¬ng lai sÏ nhËp thiÕt bÞ nu«i cÊy m«, lµm c¬ së nh©n nhanh gièng míi. V× vËy cÇn ®Çu t n©ng cÊp thiÕt bÞ cho hai c¬ quan nµy. §ång thêi lÊy c¸c c«ng ty chÌ thuéc Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam lµm h¹t nh©n ®Ó x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ kh¶o nghiÖm gièng ë c¸c tØnh, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh träng ®iÓm trång chÌ ®Ó s¶n xuÊt gièng ngay t¹i ®Þa bµn nh»m gi¶m gi¸ thµnh. Còng tõ c¸c c¬ së nµy viÖc qu¶n lý gièng vµ híng dÉn kü thuËt tíi ngêi s¶n xuÊt sÏ thuËn lîi h¬n. 3.2. Kü thuËt canh t¸c §Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt lîng chÌ nguyªn liÖu th× ngoµi gièng, c¸c biÖn ph¸p canh t¸c gi÷ vai trß quan träng. Qua nghiªn cøu, n¨ng suÊt chÌ cã thÓ n©ng cao nÕu khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng ë c¸c kh©u canh t¸c sau: 19 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TiÒm n¨ng n¨ng suÊt c¸c vên chÌ ChÕ ®é canh t¸c 1. §èi víi c¸c vïng chÌ hiÖn cã - Trång dÆm vµ lµm trÎ l¹i - ¸p dông ®óng chu kú - Bãn ph©n ®óng tû lÖ - H¸i vµ t¹o t¸n ®øng - BiÖn ph¸p qu¶n lý dÞch h¹i ®óng - BiÖn ph¸p tíi vµ gi÷ Èm tèt 2. §èi víi vên chÌ trång míi - Chän gièng n¨ng suÊt cao - Ph¬ng ph¸p vµ mËt ®é trång thÝch hîp - Ch¨m sãc chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n - Qu¶n lý c©y bãng m¸t - Qu¶n lý dÞch h¹i vµ cá d¹i - Gi÷ ®Êt vµ níc N¨ng suÊt t¨ng (%) 40-70 20-30 8-10 15-20 10-12 10-15 50-100 15-20 30-50 25-40 15-25 20-35 *Nguån: Dù ¸n ph¸t triÓn chÌ vµ c©y ¨n qu¶ HiÖn nay, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®· ban hµnh quy tr×nh kü thuËt trång, ch¨m sãc vµ thu ho¹ch chÌ, v× vËy c¸c vïng trång chÌ cÇn thùc hiÖn nghiªm ngÆt c¸c quy tr×nh kü thuËt vÒ c¶ ba kh©u trªn. Cô thÓ: Trång chÌ: Ph¶i trång dÆm mçi khi chÌ mÊt kho¶ng ®Ó ®¶m b¶o mËt ®é ®ñ 18.000 c©y/ha. chÌ trång míi ®îc trång dÆm ngay n¨m ®Çu sau trång b»ng gièng dù phßng 10% vµ thùc hiÖn liªn tôc trong thêi gian kiÕn thiÕt c¬ b¶n. §èn chÌ: Ph¶i ®èn chÌ tõ 2-4 n¨m/lÇn. Cã 5 h×nh ®èn chÌ: ®èn t¹o h×nh, ®èn phít, ®èn löng, ®èn ®au, ®èn trÎ l¹i. Thêi vô ®èn lµ tõ gi÷a th¸ng 12 ®Õn hÕt th¸ng 1, nh÷ng n¬i cã s¬ng muèi nh Méc Ch©u th× cã thÓ ®èn muén h¬n. §Ó n©ng cao n¨ng suÊt ®èn víi chÌ cã mËt ®é cµnh lín ®Òu th× ¸p dông ®èn m¸y. Tíi níc cho chÌ: tíi níc cho chÌ lµ biÖn ph¸p sÏ lµm t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cho c©y chÌ. Cã nhiÒu h×nh thøc tíi níc cho chÌ nhng ph¬ng ph¸p tíi phun ma lµ ph¬ng ph¸p tèt nhÊt, mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Phßng trõ s©u bÖnh: s©u bÖnh cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn n¨ng suÊt c©y chÌ, tuy nhiªn viÖc sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt ®èi víi c©y chÌ ph¶i ®îc thùc hiÖn qu¶n lý ®óng quy tr×nh. Bëi v× hiÖn tîng d lîng thuèc s©u trªn s¶n phÈm lµ mét trë ng¹i lín ®èi víi tiªu thô s¶n phÈm chÌ hiÖn nay c¶ ë trong n íc vµ xuÊt khÈu. Nh÷ng ngêi trång chÌ nªn tiÕp tôc sö dông ph¬ng ph¸p phßng trõ s©u bÖnh tæng hîp (IPM). §ã lµ ph¬ng ph¸p ®¶m b¶o hîp lý vÒ kinh tÕ vµ bÒn v÷ng trªn c¬ së phèi hîp biÖn ph¸p trång trät, sinh häc, di truyÒn, chän gièng vµ thuèc ho¸ häc nh»m lµm t¨ng n¨ng suÊt vµ Ýt g©y h¹i m«itrêng. 4.Gi¶i ph¸p vÒ nh©n lùc 4.1. Nhu cÇu ®µo t¹o Kü s n«ng nghiÖp: Nhu cÇu 100 ha cÇn 1 kü s, sè kü s n«ng nghiÖp trong ngµnh chÌ hiÖn cã kh«ng ®¸ng kÓ, nh vËy sÏ cÇn kho¶ng 1.000 kü s. TËp huÊn khuyÕn n«ng cho kho¶ng 230.000 ngêi (2 ngêi /ha) 20 B¶o ®¶m nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan