§Ò ¸n m«n häc
Më ®Çu
I. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Thùc hiÖn quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¶ng vÒ vÊn ®Ò ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ
níc, ChÝnh phñ ®· ra c¸c quyÕt ®Þnh 90-91/1994/TTg thµnh lËp c¸c tæng C«ng ty
Nhµ níc trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i c¸c tæng C«ng ty vµ liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp cò.
Trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o thùc hiÖn cña m×nh, ChÝnh phñ lu«n lu ý ®Õn viÖc kiÖn toµn
tæ chøc bé m¸y cña c¸c Tæng C«ng ty trong ®ã rÊt lu ý ®Õn c¸c C«ng ty tµi chÝnh.
Tõ c¸c quyÕt ®Þnh 90 vµ 91/TTg, NghÞ ®Þnh 39/1995/CP ChÝnh phñ ®· cho
phÐp thµnh lËp c¸c C«ng ty Tµi chÝnh t¹i c¸c Tæng C«ng ty cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh»m
t×m kiÕm kh¬i th«ng c¸c nguån vèn néi bé, thu hót vèn tõ bªn ngoµi, qu¶n lý vµ
n©ng cao viÖc sö dông vèn cña toµn bé c¸c Tæng C«ng ty.
Cho ®Õn nay ®· cã 5 C«ng ty tµi chÝnh nh thÕ ®îc thµnh lËp lµ C«ng ty Tµi
chÝnh dÇu khÝ, Bu ®iÖn, C«ng nghiÖp tµu thñy, DÖt may vµ Cao su. Tuy nhiªn nh×n
chung cho ®Õn nay, chóng ®Òu cã quy m« nhá, cha ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu ®Æt
ra, v× thÕ ph¶i cã ®Þnh híng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn chóng nh»m khai th¸c tèt h¬n
nguån lùc s½n cã cña c¸c Tæng C«ng ty, b¶n th©n C«ng ty Tµi chÝnh vµ nh÷ng vÊn ®Ò
kh¸c. ViÖc lµm nµy cã tÝnh chÊt chiÕn lîc l©u dµi, lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó
tiÕn ®Õn nh÷ng h×nh thøc s¶n xuÊt lín. §ã lµ ®iÒu quan t©m cña toµn x· héi, nhÊt lµ
®èi víi chÝnh phñ vµ b¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty.
Nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc trªn ®· lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó t«i chän ®Ò tµi "Gi¶i
ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty
Nhµ níc ë ViÖt Nam”
II. Môc ®Ých cña ®Ò tµi:
- Nh×n nhËn ®îc mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ C«ng ty Tµi chÝnh còng nh vÒ m«
h×nh c«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ.
- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trong c¸c Tæng
C«ng ty Nhµ níc trong thêi gian qua vµ rót ra nh÷ng bµi häc bíc ®Çu.
- Nªu lªn mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn m« h×nh.
III. Ph¹m vi cña ®Ò tµi:
§©y lµ mét néi dung lín vÒ vÊn ®Ò nh: Hoµn thiÖn ph¸t triÓn vÒ c¬ cÊu tæ
chøc, nghiÖp vô, c¬ chÕ ho¹t ®éng. Nhng vÊn ®Ò nµy nÕu xem xÐt kü th× ®Òu cã thÓ
trë thµnh nh÷ng vÊn®Ò lín cÇn nghiªn cøu s©u. V× thÕ trong ph¹m vi ®Ò tµi chØ ®Ò
cËp chñ yÕu ®Õn vÊn ®Ò ho¹t ®éng nghiÖp vô, vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan chØ ®Ò
cËp ë møc ®é thÊp h¬n.
IV. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
Ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ë ®©y bao gåm ph¬ng ph¸p luËn chung cho mäi
khoa häc: Duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, kÕt hîp víi mét sè ph¬ng ph¸p
kh¸c nh: ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª.
V. KÕt cÊu néi dung:
1
§Ò ¸n m«n häc
XuÊt ph¸t tõ ph¹m vi ®· nªu ra, kÕt cÊu néi dung cña ®Ò tµi gåm cã:
- PhÇn më ®Çu
- PhÇn néi dung víi 3 ch¬ng:
+ Ch¬ng I: Mét sè lý luËn chung vÒ m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong tËp
®oµn kinh tÕ.
+ Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh trong Tæng
C«ng ty Nhµ níc.
+ Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh
trong Tæng C«ng ty ë ViÖt Nam.
- PhÇn kÕt luËn chung.
§Ó cã ®îc nh÷ng kiÕn thøc phôc vô cho qu¸ tr×nh t×m hiÓu nµy, em ®· ®îc sù
gióp ®ì cña c¸c thÇy c« cña khoa tiÒn tÖ - thÞ trêng vèn. Nh©n ®©y em xin ch©n
thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña thÇy c«.
Hµ Néi, th¸ng 09 n¨m 2003
Sinh viªn
Lª L¬ng Hïng
2
§Ò ¸n m«n häc
Ch¬ng I
Mét sè lý luËn chung vÒ m« h×nh C«ng ty Tµi chÝnh trong
tËp ®oµn kinh tÕ.
I. Kh¸i qu¸t vÒ tæ chøc tµi chÝnh phi Ng©n hµng.
1. Kh¸i niÖm vÒ tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng.
Díi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ trêng tµi chÝnh, b¶n th©n c¸c chñ thÓ cña
nã còng cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn kh«ng ngõng. C¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n
hµng cµng ®îc më réng vÒ tiÒn göi, cho vay, dÞch vô thanh to¸n, tõ c¸c h×nh thøc
mang tÝnh chÊt ng¾n h¹n ®Õn trung vµ dµi h¹n… §ång thêi chóng ®· ® îc chuyªn
m«n hãa theo c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng.
Tuy nhiªn tríc sù ph¸t triÓn rÊt m¹nh cña thÞ trêng tµi chÝnh, cã nh÷ng n¬i,
nh÷ng lÜnh vùc mµ b¶n th©n c¸c ng©n hµng kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt, v× thÕ ®ßi hái
ph¶i cã nh÷ng tæ chøc nhÊt ®Þnh ®¶m nhËn c«ng viÖc nµy. §ã lµ c¸c tæ chøc tµi
chÝnh phi ng©n hµng. “Nh÷ng tæ chøc nµy kinh doanh trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®îc thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng ng©n hµng nhng kh«ng ®îc nhËn tiÒn göi
kh«ng kú h¹n vµ kh«ng cung cÊp hÖ thèng thanh to¸n”.
2. §Æc ®iÓm vµ vai trß.
C¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng cã ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt víi c¸c ng©n hµng
ë chç: Chóng kh«ng nhËn tiÒn göi kh«ng kú h¹n, chØ ®îc nhËn tiÒn göi cã kú h¹n
nhÊt ®Þnh, kh«ng ®îc lµm c¸c dÞch vô thanh to¸n nh c¸c ng©n hµng. Do ®ã chóng
kh«ng tham gia qu¸ tr×nh t¹o tiÒn göi vµ kh«ng bÞ ®iÒu hµnh chÆt chÏ cña Ng©n hµng
Trung ¬ng nh c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i. Víi ®Æc thï cña m×nh, chóng ®· ®a c¸c
kho¶n tiÕt kiÖm nhá lÎ vµo phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ®êi sèng theo c¸c ho¹t
®éng thÕ m¹nh cña m×nh nh: chøng kho¸n, cho vay tiªu dïng, thÕ chÊp ®ång thêi
lµm c¸c dÞch vô nh: m«i giíi, ®¹i lý.Víi nh÷ng ®Æc thï cña m×nh, c¸c tæ chøc tµi
chÝnh phi ng©n hµng cã vai trß quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi.Chóng gãp
phÇn lµm ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô, tµi chÝnh cho nÒn kinh tÕ, ®em l¹i nh÷ng lîi Ých
thiÕt thùc: t¹o c¬ héi sinh lêi cho c¸c nguån tiÕt kiÖm nhá lÎ thóc ®Èy c¹nh tranh vµ
tiÕn bé tµi chÝnh…
C¸c ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng ®em l¹i c¸c hîp ®ång
b¶o hiÓm, c¸c dÞch vô cung cÊp th«ng tin… cho c¸c kh¸ch hµng, gióp hä ® îc b¶o vÖ
tµi chÝnh vµ ph©n t¸n rñi ro. §©y lµ mét khÝa c¹nh ®Æc thï mµ c¸c tæ chøc nµy ®em
l¹i.
3. Ph©n lo¹i:
Nh×n chung c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng chñ yÕu gåm:
- C¸c trung gian ®Çu t: §Æc trng cña lo¹i nµy lµ huy ®éng vèn trung vµ dµi
h¹n ®Ó ®Çu t vµo mét sè lÜnh vùc. C¸c quü ®Çu t bao gåm 2 lo¹i h×nh c¬ b¶n: C«ng ty
tµi chÝnh vµ c¸c quü ®Çu t.
3
§Ò ¸n m«n häc
- C¸c tæ chøc tiÕt kiÖm theo hîp ®ång: Thuéc lo¹i h×nh nµy cã c¸c C«ng ty
B¶o hiÓm vµ c¸c quü trî cÊp. T¹i ®©y, tµi s¶n nî cña tæ chøc ®îc h×nh thµnh tõ c¸c
hîp ®ång, b»ng c¸ch nhËn ®îc c¸c kho¶n nép theo ®Þnh kú vµ cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶
khi cã sù kiÖn n¶y sinh. Sù chªnh lÖch thêi gian thu vµ chi t¹o c¬ héi cho c¸c tæ chøc
nµy sö dông vèn nhµn rçi ®Ó ®Çu t.
II. C«ng ty tµi chÝnh vµ m« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong tËp
®oµn kinh tÕ.
1. C«ng ty tµi chÝnh.
1.1. Kh¸i niÖm:
C«ng ty tµi chÝnh lµ trung gian tµi chÝnh thµnh nguån vèn b»ng c¸ch huy
®éng tiÒn göi cã kú h¹n hoÆc ph¸t hµnh c¸c chøng kho¸n nî hay vay cña c¸c ng©n
hµng. Nguån vèn nµy ®îc dïng ®Ó cho vay s¶n xuÊt tiªu dïng, thùc hiÖn nghiÖp vô
phôc vô riªng hay thuª mua.B¶n th©n C«ng ty tµi chÝnh lµ mét trung gian ®Çu t, v×
thÕ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña chóng híng tíi lµ tham gia c¸c ho¹t
®éng ®Çu t ®Ó thu l·i.
1.2. C¸c lo¹i h×nh C«ng ty tµi chÝnh.
C¨n cø vµo ho¹t ®éng kinh doanh, C«ng ty tµi chÝnh ®îc ph©n lo¹i thµnh ba
lo¹i h×nh chñ yÕu:
* C¸c C«ng ty tµi chÝnh tiªu dïng: Cung øng phÇn lín vèn cho c¸c gia ®×nh
vµ c¸ nh©n nµy, phôc vô môc ®Ých mua s¾m tiªu dïng. HÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay
®Òu ®îc tr¶ gãp theo ®Þnh kú. Lo¹i cho vay nµy thêng lµ c¸c mãn nhá víi l·i suÊt
cao h¬n l·i suÊt thÞ trêng ®Ó gi¶m rñi ro.
* C¸c C«ng ty tµi chÝnh b¸n hµng: Cung cÊp tÝn dông gi¸n tiÕp cho ngêi tiªu
dïng ®Ó mua s¾m c¸c lo¹i hµng do C«ng ty mÑ hay mét nhµ s¶n xuÊt nµo ®ã b¸n ra.
C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy mua l¹i kho¶n nî cña ngêi mua hµng, tõ ngêi b¸n hµng vµ
thu nî tõ ngêi mua hµng.
* C«ng ty tµi chÝnh - th¬ng m¹i: Chóng mua nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i thu hoÆc
chiÕt khÊu c¸c kho¶n ph¶i thu cña doanh nghiÖp. C¸c kho¶n ph¶i thu nµy lµ vèn lu
®éng phÝ dÞch vô cha thu tiÒn. Ngoµi c¸ch nµy, c¸c C«ng ty tµi chÝnh cßn cung cÊp
c¸c lo¹i h×nh nh: cho thuª tÝn dông, thuª thiÕt bÞ…
Nh vËy, mçi lo¹i h×nh C«ng ty cã nh÷ng kh¸ch hµng riªng biÖt cña m×nh vµ ®i
®«i víi nã lµ mét ph¹m vi cung øng dÞch vô riªng.Tuy nhiªn thêi gian gÇn ®©y, sù
ph©n biÖt trªn ®· dÇn mê nh¹t dÇn.
2. VÒ m« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ.
2.1. Nh÷ng ®iÓm chÝnh vÒ TËp ®oµn kinh tÕ.
TËp ®oµn kinh tÕ ®· ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn tõ l©u trong lÞch sö ph¸t triÓn
kinh tÕ thÕ giíi. Qu¸ tr×nh tÝch tô, tËp trung s¶n xuÊt ®· t¹o ra mét lµn sãng cha tõng
cã ®Ó h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn lín ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc then chèt
cã lîi nhuËn cao. TËp ®oµn lµ mét h×nh thøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn, ®¹i diÖn cho tr×nh ®é
ph¸t triÓn cao cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®ãng vai trß chi phèi m¹nh mÏ ®Õn toµn bé nÒn
kinh tÕ c¸c níc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Chóng cã mét sè ®Æc ®iÓm sau:
4
§Ò ¸n m«n häc
Mét lµ: Cã quy m« rÊt lín vÒ vèn, doanh thu vµ thÞ trêng.
Hai lµ: Ph¹m vi ho¹t ®éng rÊt réng; ®a sè c¸c tËp ®oµn lín trªn thÕ giíi lµ c¸c
C«ng ty ®a quèc gia ho¹t ®éng trªn toµn cÇu.
Ba lµ: TËp ®oµn cã thÓ s¶n xuÊt theo ®¬n ngµnh hay ®a ngµnh. Xu thÕ hiÖn
nay lµ më réng ra ®a ngµnh mµ lÜnh vùc tµi chÝnh lµ ®Æc biÖt quan träng.
Bèn lµ: TËp ®oµn lµ mét tæ hîp c¸c C«ng ty, trong ®ã c¸c C«ng ty ®ãng vai trß lµ
C«ng ty mÑ chi phèi c¸c thµnh viªn vÒ c¸c mÆt tµi chÝnh vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn.
§Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña m×nh ®ång thêi ®¶m b¶o sù v÷ng
ch¾c cho sù ph¸t triÓn ®ã, ®ßi hái trong mçi tËp ®oµn ph¶i cã C«ng ty tµi chÝnh trong
m« h×nh cña m×nh.
2.2. Sù cÇn thiÕt cña m« h×nh c«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ.
- Thø nhÊt: C¸c C«ng ty tµi chÝnh gióp tËp ®oµn t×m hiÓu vµ khai th«ng c¸c
nguån vèn; huy ®éng c¸c nguån vèn cho C«ng ty mÑ tõ nguån bªn ngoµi ®¸p øng ®ñ
vµ kÞp thêi nhu cÇu vÒ vèn.
- Thø hai: C«ng ty tµi chÝnh gióp qu¶n lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th«ng qua sö
dông vèn ®óng môc ®Ých, ®óng dù ¸n ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ.
- Thø ba: C¸c C«ng ty tµi chÝnh gióp tËp ®oµn më réng lÜnh vùc, ®a d¹ng hãa ngµnh
nghÒ kinh doanh, nh»m gi¶m thiÓu rñi ro v× n©ng cao lîi nhuËn.
- Thø t: Víi sù ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c C«ng ty tµi chÝnh gióp c¸c tËp ®oµn
®¹t ®îc sù thèng nhÊt cao, khai th¸c ®îc tÊt c¶ c¸c nguån lùc cña tËp ®oµn th«ng qua
mét sè c¬ chÕ tµi chÝnh chung.
Nãi chung, víi mét xu thÕ lµ tiÒn tÖ hãa c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, tiÕn ®Õn
mét nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ, th× c¸c C«ng ty tµi chÝnh ngµy cµng trë thµnh bé phËn then
chèt cña tËp ®oµn.
2.3. §Æc ®iÓm:
XuÊt ph¸t tõ ®Æc thï cña m×nh C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn cã mét sè
®Æc ®iÓm sau ®©y:
- VÒ môc ®Ých thµnh lËp:Nã cã hai nhiÖm vô c¬ b¶n lµ: Huy ®éng vèn ®Ó
phôc vô tËp ®oµn vµ kinh doanh tiÒn tÖ.
- VÒ lo¹i h×nh së h÷u: C«ng ty tµi chÝnh cã thÓ lµ 100% vèn thuéc së h÷u cña
tËp doan hoÆc lµ së h÷u hçn hîp, trong ®ã tËp ®oµn gi÷ ®a sè cæ phÇn.
- VÒ néi dung ho¹t ®éng: C«ng ty tµi chÝnh thuéc c¸c tËp ®oµn kinh tÕ chó
träng ®Õn chøc n¨ng huy ®éng vèn ®Ó phôc vô nhu cÇu cña tËp ®oan. TiÕp ®ã, néi
dung nµy cã thÓ ®îc më réng h¬n n÷a khi quy m« cña b¶n th©n C«ng ty ph¸t triÓn.
- VÒ ph¹m vi ho¹t ®éng: ThÞ trêng ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña nã lµ c¸c thµnh
viªn cña tËp ®oµn, sau ®ã lµ më réng ph¹m vi ra bªn ngoµi g¾n liÒn víi ph¹m vi vµ
thÞ trêng ho¹t ®éng cña tËp ®oµn.
- VÒ mèi quan hÖ gi÷a C«ng ty Tµi chÝnh vµ c¸c thµnh viªn: G¾n bã chÆt chÏ
víi nhau; võa lµ kh¸ch hµng vµ b¹n hµng cña nhau . Chóng cïng quan hÖ víi nhau
th«ng qua mét møc l·i suÊt néi bé.
5
§Ò ¸n m«n häc
§Ó thÊy râ h¬n phÇn nµo ®Æc ®iÓm cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c tËp
®oµn kinh tÕ ta sÏ so s¸nh mét sè ®iÓm gi÷a C«ng ty tµi chÝnh vµ c¸c phßng ban tµi
chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp. Sù kh¸c biÖt ®îc thÓ hiÖn díi b¶ng sau:
Phßng ban tµi chÝnh
C«ng ty tµi chÝnh
STT
Lµ
c¬
quan
chuyªn
m«n,
nghiÖp
vô
cã
Lµ
doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh
1
chøc n¨ng tham mu cho l·nh ®¹o.
vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ
H¹ch to¸n ®éc lËp vµ cã t c¸ch ph¸p
2
Kh«ng cã t c¸ch ph¸p nh©n
nh©n
- Giao dÞch víi c¸c thµnh viªn víi t
Theo dâi, kiÓm tra, gi¸m s¸t vÒ lÜnh c¸ch lµ c¸c kh¸ch hµng ®Æc biÖt
3
vùc kÕ to¸n, thèng kª, tµi chÝnh cña - Kinh doanh tiÒn tÖ, ®îc ñy th¸c thùc
doanh nghiÖp.
hiÖn huy ®éng, ®iÒu hßa vèn vµ ®Çu t
tµi chÝnh
Thùc hiÖn chøc n¨ng kÕ ho¹ch hãa tµi - Lµ trung gian gi÷a c¸c thµnh viªn,
4
chÝnh: KÕ ho¹ch tµi chÝnh, c©n ®èi vµ gi÷a tËp ®oµn víi c¸c tæ chøc tÝn
qu¶n lý c¸c nguån vèn, c¸c quü
dông vµ thÞ trêng tµi chÝnh
Nh vËy quy m« vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh lµ réng h¬n nhiÒu
so víi phßng ban tµi chÝnh, chóng ho¹t ®éng víi t c¸ch lµ doanh nghiÖp thùc sù.
2.4. C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ.
2.4.1. Huy ®éng vèn:
2.4.1.1. Ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸:
* Ph¸t hµnh cæ phiÕu: Quy m« cña ph¸t hµnh vµ sè lîng ph¸t hµnh phô thuéc
vµo quyÕt ®Þnh cña C«ng ty mÑ, còng nh phô thuéc vµo quy m« ban ®Çu cña C«ng ty
tµi chÝnh. Ph¸t hµnh Cæ phiÕu thùc hiÖn khi C«ng ty huy ®éng vèn ban ®Çu hay bæ
sung vèn ®iÒu lÖ.
* Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n víi quy ®Þnh kh«ng ®îc nhËn tiÒn göi
kh«ng kú h¹n, th× lo¹i h×nh huy ®éng vèn nµy trë thµnh c«ng cô chñ yÕu ®Ó huy
®éng vèn tõ bªn ngoµi cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh.
* Ph¸t hµnh chøng chØ nî: §ã lµ giÊy nhËn nî cña C«ng ty, nã sÏ ph¸t hµnh
lo¹i nµy khi cã nhu cÇu cÊp thiÕt vÒ vèn ng¾n h¹n. Cã hai lo¹i chñ yÕu lµ:
- Chøng chØ nî lo¹i lín: Ghi râ thêi h¹n tr¶ vµ møc l·i suÊt.
- Hîp ®ång mua l¹i: §ã lµ c¸c hîp ®ång b¸n chøng kho¸n cho c¸c ®èi tîng,
thöa tiÒn mÆt vµ tháa thuËn mua l¹i trong thêi gian ng¾n.
2.4.1.2. Vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông:
- C¸c C«ng ty tµi chÝnh cã thÓ vay c¸c nguån vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông theo
nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Tïy theo c¬ chÕ ho¹t ®éng mµ vay c¸c h×nh thøc nh: vay
mîn trùc tiÕp, tiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t tõ c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó cho vay c¸c dù
¸n ph¸t triÓn.
2.4.1.3. Vay tõ t©p ®oµn:
Theo h×nh thøc nµy, c¸c tËp ®oµn víi uy tÝn cña m×nh ®a ra ph¸t hµnh c¸c
giÊy tê cã gi¸ ®Ó huy ®éng vèn råi chuyÓn chóng cho C«ng ty tµi chÝnh vay.
2.4.2. Ho¹t ®éng ®Çu t vèn:
6
§Ò ¸n m«n häc
2.4.2.1. Cho vay §©y lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh ®Ó t¹o
lîi nhuËn. Ho¹t ®éng nµy rÊt ®a d¹ng, phong phó, bao gåm:
* NÕu c¨n cø vµo thÓ thøc cho vay, bao gåm:
- TÝn dông øng tríc:.
- ThÊu chi:.
- ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu:.
* NÕu c¨n cø vµo ®èi tîng, ho¹t ®éng cho vay gåm:
- Cho vay theo ngµnh nghÒ
- Cho vay tiªu dïng.
- Cho c¸c tËp ®oµn vµ thµnh viªn vay.
- Cho c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c vay.
2.4.2.2. §Çu t chøng kho¸n:
C¸c C«ng ty tµi chÝnh cßn lµ nhµ ®Çu t trªn thÞ trêng tµi chÝnh. §Çu t chøng
kho¸n lµ nguån lîi quan träng thø hai sau cho vay. Ho¹t ®éng nµy gióp C«ng ty tµi
chÝnh cã thÓ ph©n t¸n rñi ro trong ho¹t ®éng cña m×nh.
2.4.2.3. Cho thuª tµi s¶n.
§ã lµ h×nh thøc mµ theo ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ sö dông tµi s¶n vµo môc ®Ých
nhÊt ®Þnh. §¸ng chó ý lµ: nÕu trong hîp ®ång cã kÌm theo lêi høa cña ngêi cho
thuª sÏ b¸n l¹i tµi s¶n nµy cho ngêi ®i thuª chËm nh¸t lµ khi kÕt thóc hîp ®ång th×
gäi lµ cho thuª tµi chÝnh; nÕu kh«ng cã th× gäi lµ cho thuª ho¹t ®éng.
Hîp ®ång thuª tµi chÝnh ®îc nªu ë trªn cã 4 tiªu chuÈn ®ã lµ:
* QuyÒn së h÷u tµi s¶n ®îc chuyÓn giao khi kÕt thóc hîp ®ång.
* Hîp ®ång cã quy ®Þnh quyÒn chän mua
* Thêi h¹n hîp ®ång: PhÇn lín thêi gian ho¹t ®éng cña tµi s¶n.
* HiÖn gi¸ tiÒn thuª cao hán gi¸ trÞ tµi s¶n.
2.4.3. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c.
* C¸c dÞch vô kinh doanh ngo¹i hèi: mua- b¸n ngo¹i tÖ huy ®éng vèn ngo¹i
tÖ, ®Çu t tµi chÝnh trªn thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ.
* Bao thanh to¸n: Ho¹t ®éng nµy gÇn gièng chiÕt khÊu th¬ng phiÕu nhng cã
®iÓm kh¸c lµ: C¸c kho¶n nî ®îc mua lµ cã hãa ®¬n; C«ng ty tµi chÝnh thêng gi÷ l¹i
tõ 10 -20% sè tiÒn nî ®Ó dù phßng hµng hãa bÞ tr¶ l¹i. L·i suÊt ngêi mua ®îc hëng
lµ cao bëi v× ho¹t ®éng nµy cã tÝnh rñi ro cao.
* C¸c dÞch vô kh¸c nh: chuyÓn nhîng chøng kho¸n cÇm cè: t vÊn ®Çu t, t vÊn
tµi chÝnh.
2.5. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh trong tËp
®oµn kinh tÕ.
2.5.1. T¸c ®éng tõ Nhµ níc:
Nhµ níc co t¸c ®éng cùc kú quan träng ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh
trong tËp ®oµn kinh tÕ còng nh c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c.
- X©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt, t¹o ra khu«n khæ cho c¸c C«ng ty tµi chÝnh
ho¹t ®éng, nhÊt lµ c¸c ph¸p luËt vÒ kinh tÕ.
7
§Ò ¸n m«n häc
- T¹o dùng m«i trêng kinh tÕ - x· héi, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn tõ
®ã t¸c ®éng ®Õn xu híng ph¸t triÓn, hç trî c¸c trung gian tµi chÝnh ph¸t triÓn.
- §Çu t vµo c¸c ngµnh quan träng cã vai trß lµ c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ
tõ ®ã gióp c¸c chñ thÓ kinh tÕ ph¸t triÓn.
2.5.2. T¸c ®éng tõ tËp ®oµn.
C«ng ty tµi chÝnh lµ mét bé phËn trong chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cña tËp
®oµn. Tuy nhiªn, c¸c C«ng ty tµi chÝnh còng cã tÝnh ®éc lËp cña nã.
C«ng ty tµi chÝnh lµ mét bé phËn cña tËp ®oµn, v× thÕ nã chÞu sù rµng buéc
cña c¸c mèi quan hÖ rµng buéc vµ phô thuéc lÉn nhau trong tËp ®oµn. Nã ho¹t ®éng
kh«ng nh÷ng v× lîi Ých riªng mµ cßn xuÊt ph¸t tõ lîi Ých chung cña c¸c tËp ®oµn. b¶n
th©n cña tËp ®oµn ®a ra c¬ chÕ ho¹t ®éng râ rµng cho c¸c thµnh viªn ®Ó tr¸nh sù
chång chÐo, c¹nh tranh lÉn nhau. B¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh ph¶i tù vËn ®éng
trong c¬ chÕ ®ã.
2.5.3. Nh÷ng t¸c ®éng tõ thÞ trêng.
C¸c C«ng ty tµi chÝnh tham gia thÞ trêng còng ph¶i tu©n theo c¸c quy luËt
kinh tÕ kh¸ch quan, còng ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Ngoµi ra C«ng
ty tµi chÝnh lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ nªn nã còng
chÞu sù t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè ®Æc thï riªng.
III. VÒ m« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty ë níc ta.
Trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë níc ta, c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ níc lµ
mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng. Nh÷ng NghÞ quyÕt cña §¶ng vµ chÝnh s¸ch
cña Nhµ níc ®Òu nhÊt qu¸n quan ®iÓm lµ: Ph¶i t¹o dùng ®îc nh÷ng tËp ®oµn kinh tÕ
m¹nh ®Ó trë thµnh ®Çu tÇu cña nÒn kinh tÕ.
Híng ®i chñ yÕu cña c¸c Tæng C«ng ty 91 lµ híng tíi trë thµnh c¸c tËp ®oµn
kinh tÕ vµ trong m« h×nh cña nã cã c¸c C«ng ty tµi chÝnh. §©y ®îc coi lµ bíc ®ét
ph¸ trong ph¸t triÓn doanh nghiÖp Nhµ níc.Thùc hiÖn chñ tr¬ng nµy, ®· cã 5 Tæng
C«ng ty 91 thµnh lËp C«ng ty tµi chÝnh trong c¬ cÊu cña m×nh, ®ã lµ: Bu chÝnh ViÔn
th«ng, DÇu khÝ, Cao su, DÖt may vµ C«ng nghiÖp Tµu thñy. Nh÷ng C«ng ty tµi chÝnh
nµy ho¹t ®éng trong khu«n khæ ®iÒu chØnh cña hai luËt lµ: LuËt doanh nghiÖp Nhµ níc vµ luËt c¸c tæ chøc tÝn dông.
Môc tiªu thµnh lËp lµ gãp phÇn lµm ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô vµ c¸c lo¹i h×nh
tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam, thùc hiÖn chñ tr¬ng ph¸t huy néi lùc vµ nhÊt lµ t¹o thªm
kªnh dÉn vèn ®Ó bæ sung cho c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng truyÒn thèng ë níc ta.
ViÖc ra ®êi c¸c C«ng ty tµi chÝnh gãp phÇn thu hót nhiÒu nguån vèn cho
Tæng C«ng ty nh: vay u ®·i, tiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t ph¸t hµnh giÊy tê cã
gi¸… t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c Tæng C«ng ty. C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy cã
sù hiÓu biÕt trong ngµnh, v× vËy nã cã lîi thÕ vÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cña
c¸c thµnh viªn, n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh, ®ång thêi thêi gian thÈm ®Þnh, chi phÝ
thÈm ®Þnh dù ¸n thÊp h¬n so víi c¸c ng©n hµng. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng, c¸c
C«ng ty nµy ®· ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu ®Ò ra lµ: T¹o ra ®Þnh h íng ph¸t triÓn
l©u dµi cho m« h×nh Tæng C«ng ty; cung cÊp vèn vµ kh©u trung gian vÒ vèn cho
8
§Ò ¸n m«n häc
Tæng C«ng ty vµ c¸c thµnh viªn. §Æc biÖt lµ cha thÊy xuÊt hiÖn nî xÊu, tÊt c¶ ®Òu
kinh doanh cã l·i do biÕt tËn dông u thÕ cña m×nh.
Tuy nhiªn, m« h×nh nµy vÉn cßn lµ míi mÎ ë níc ta, do ®ã trong qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng cßn rÊt nhiÒu víng m¾c cÇn th¸o gì. Nh÷ng néi dung nµy sÏ ®îc lµm
râ h¬n khi t×m hiÓu ho¹t ®éng cña m« h×nh ®îc thùc hiÖn ë ch¬ng sau.
9
§Ò ¸n m«n häc
KÕt luËn ch¬ng I
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, C«ng ty tµi chÝnh lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc tµi
chÝnh phi ng©n hµng, thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng ng©n hµng vµ cung cÊp mét sè dÞch
vô tµi chÝnh cho thÞ trêng tµi chÝnh. H×nh thøc cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh lµ rÊt ®a
d¹ng, trong ®ã mét h×nh thøc phæ biÕn lµ C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c tËp ®oµn kinh
tÕ. Sù tån t¹i cña m« h×nh nµy lµ mét s¶n phÈm tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng
C«ng ty tµi chÝnh trong tËp ®oµn kinh tÕ ®· gãp phÇn lµm t¨ng thªm c¸c nguån huy
®éng vµ sö dông vèn cña tËp ®oµn, gãp phÇn lµm ®a d¹ng h×nh thøc kinh doanh cña
c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, tõ ®ã ®a c¸c tËp ®oµn tiÕn s©u h¬n vµo lÜnh vùc tµi chÝnh - tiÒn
tÖ. Qu¸ tr×nh nµy ®îc C«ng ty tµi chÝnh thùc hiÖn tuÇn tù tõ c¸c nghiÖp vô trong néi
bé tËp ®oµn sau ®ã lµ v¬n ra bªn ngoµi. PhÇn lín c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong tËp
®oµn lín cã ph¹m vi ho¹t ®éng rÊt réng, vît qua biªn giíi quèc gia. Ph¹m vi ®a
quèc gia nµy gióp cho b¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh còng nh c¸c tËp ®oµn t¨ng
ph¹m vi, søc m¹nh cña m×nh trªn thÕ giíi.
M« h×nh C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng C«ng ty ë níc ta ®· b¾t ®Çu ®îc chó ý
ph¸t triÓn tõ c¸c QuyÕt ®Þnh 90 - 91/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ tíng ChÝnh phñ.
Ban ®Çu nã ®îc triÓn khai t¹i mét sè TCT 91 vµ cho ®Õn nay ®· cã 5 C«ng ty tµi
chÝnh ®îc thµnh lËp. HiÖu qu¶ ban ®Çu ®em l¹i cña c¸c C«ng ty nµy lµ ®¸ng khÝch lÖ,
tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng b¶n th©n c¸c C«ng ty nµy cßn rÊt nhiÒu khã
kh¨n vµ víng m¾c.
10
§Ò ¸n m«n häc
Ch¬ng II.
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña C«ng ty tµi chÝnh
trong Tæng C«ng ty Nhµ níc ë níc ta.
I. Nh÷ng thµnh tùu ban ®Çu:
1. Huy ®éng vèn.
- Môc tiªu thµnh lËp C«ng ty tµi chÝnh lµ ®Ó tÝch tô vèn, tËp trung chuyªn
m«n hãa ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cho c¸c Tæng C«ng ty vµ c¸c thµnh viªn cña
nã. Tuy nhiªn, c¸c C«ng ty tµi chÝnh cßn bÞ rµng buéc bëi nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nªn
tæng sè vèn huy ®éng vµ tù cã cña 5 C«ng ty tµi chÝnh tÝnh ®Õn 6/2001 lµ gÇn 827 tû
®ång th× trong ®ã nguån vèn tù cã chiÕm tû träng cao. Tû lÖ vèn huy ®éng so víi
vèn tù cã nh sau:
B¶ng 1. Tû lÖ vèn huy ®éng so víi vèn tù cã cña C«ng ty tµi chÝnh.
§¬n vÞ: %
Tªn Cty
Bu ®iÖn
DÇu khÝ
C«ng nghiÖp
tµu thñy
DÖt may
Cao su
1999
17%
-
-
152%
295%
2000
69%
2%
192%
147%
275%
N¨m
Nguån: T¹p chÝ Ng©n hµng 3/2002
Nguån vèn huy ®éng tõ CBCNV ChiÕm tû lÖ nhá (1,7% vµo th¸ng 6/2001),
nguån vèn ñy th¸c ®Çu t cã vÞ trÝ quan träng, nguån vèn ®i vay tõ c¸c tæ chøc, tÝn
dông cã tû lÖ t¨ng trëng kh¸ vµ ngµy cµng chiÕm tû träng kh¸: chiÕm tõ 10,8%
th¸ng 3/1999 t¨ng lªn 23,9% th¸ng 11/2000 vµ 29,4% th¸ng 6/2001.
- Mét chØ tiªu ®¸ng lu ý lµ vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty lµ kh¸ thÊp (nh trªn).
Trong ®ã: Duy nhÊt C«ng ty tµi chÝnh dÇu khÝ cã vèn §iÒu lÖ lµ 100 tû, cßn l¹i chØ tõ
30 ®Õn 70 tû ®ång.
- Nguån vèn tõ ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ gÇn nh kh«ng cã g× bëi ph¶i sau 3
n¨m ho¹t ®éng cã l·i míi ®îc xem xÐt cÊp giÊy phÐp, vµ ph¶i cã díi sù b¶o l·nh cña
mét tæ chøc tÝn dông cã uy tÝn. H¬n n÷a c¸c Tæng C«ng ty mÑ vÉn cha thùc hiÖn bÊt
cø nghiÖp vô nµo lo¹i nµy.
B¶ng 2: C¸c chØ tiªu nguån vèn
§¬n vÞ: TriÖu ®ång
TT
1
ChØ tiªu
Vèn ®iÒu lÖ
11
3/1999
11/2000
6/2001
130.000
279.000
287.000
§Ò ¸n m«n häc
2
C¸c lo¹i quü kh¸c
3
TiÒn göi CBCNV vµ tæ chøc kinh tÕ
4
11.208
2.439
4.609
14.200
Vay c¸c tæ chøc tÝn dông
18.451
124.261
243.220
5
Vèn ñy th¸c
20.083
112.520
234.708
6
Tµi s¶n nî kh¸c
31.570
Nguån: T¹p chÝ Ng©n hµng 3/2002.
- Nguån vèn ng¾n h¹n vay tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã tû lÖ cao (tõ 80% 90% vèn thu hót lµ cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ng¾n han vµ ñy th¸c ®Çu t, nguån
vèn trung vµ dµi h¹n lµ qu¸ Ýt.
- Nguån vèn tõ vèn vay u ®·i Nhµ níc l¹i phô thuéc vµo quü hç trî ph¸t triÓn
víi nguån nµy, con sè vay lóc dåi dµo nhÊt còng kh«ng vît qu¸ 100 tû ®ång.
2. VÒ sö dông vèn:
- Theo b¸o c¸o cha ®Çy ®ñ, trong 2 n¨m 1999 - 2000: Ba C«ng ty tµi chÝnh lµ
Cao su, DÖt may, Bu ®iÖn: T¨ng d nî cho vay ñy th¸c míi ®¹t gÇn 580 tû, cßn l¹i c¸c
ho¹t ®éng kh¸c b»ng vèn tù cã vµ huy ®éng ®îc, chØ chiÕm 1/3 tæng tµi s¶n cã, nh
vËy, khã cã thÓ nãi c¸c C«ng ty tµi chÝnh cã nh÷ng dù ¸n ®Ých thùc. §Æc biÖt, ®èi víi
2 ngµnh dÇu khÝ vµ tµu thñy, mét dù ¸n thuéc nhãm B cÇn vèn tõ 50 ®Õn 400 tû th×
víi nguån vèn h¹n chÕ kh«ng thÓ ®îc cña hµng chôc dù ¸n mçi n¨m.
- Víi c¬ cÊu nguån vèn lµ ng¾n h¹n chiÕm tû träng cao, tû träng d nî ng¾n h¹n
cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh kh¸ cao. Trong khi ®ã vèn trung vµ dµi h¹n kh¸ khiªm tèn.
- Mét trong nh÷ng ®iÒu cÇn quan t©m lµ kh¶ n¨ng cho vay néi bé trong c¸c
Tæng C«ng ty. §Õn n¨m 2002, 65% sè ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng C«ng ty Bu chÝnh
viÔn th«ng, 44% ë Tæng C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû vµ 100% ë Tæng C«ng ty DÇu
khÝ. Tuy nhiªn quy m« vèn cho vay thÊp, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn ë tû lÖ vèn vay cña c¸c
thµnh viªn víi C«ng ty tµi chÝnh so víi tæng vèn vay cña c¸c ®¬n vÞ nµy lµ rÊt thÊp,
lÇn lît lµ: 0,21%; 10%, 10% ë 3 Tæng C«ng ty trªn vµo n¨m 2000. §iÒu nµy xuÊt
ph¸t tõ nghÞch lý lµ: Nhu cÇu vèn cña c¸c Tæng C«ng ty 91 lµ rÊt lín nhng n¨ng lùc
cña c¸c C«ng ty Tµi chÝnh th× cã h¹n. Ngay b¶n th©n c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i lín
khi cho c¸c Tæng C«ng ty 91 vay vèn ph¶i ¸p dông h×nh thøc ®ång tµi trî do gÆp
ph¶i c¸c quy ®Þnh vÒ h¹n chÕ cho vay.
KÕt qu¶ sö dông vèn ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng díi d©y.
B¶ng 3: ChØ tiªu sö dông vèn
§¬n vÞ: TriÖu ®ång
TT
1
2
3
4
ChØ tiªu
TiÒn mÆt - TiÒn göi t¹i NHNN
TiÒn göi t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông
D nî ng¾n h¹n
D nî dµi h¹n
3/1999
333
68.150
64.382
8.693
12
11/2000
1.979
81.028
145.632
53.668
6/2001
11.420
185.909
284.799
68.034
§Ò ¸n m«n häc
5
6
7
Gãp vèn mua cæ phiÕu
Cho vay ñy th¸c ®Çu t
Tµi s¶n cã kh¸c
20.082
113.354
16.958
229.062
19.846
Nguån: T¹p chÝ Ng©n hµng 3/2002.
3. C¸c ho¹t ®éng kh¸c:
* §Çu t tµi chÝnh vµ dÞch vô tµi chÝnh tiÒn tÖ:
Theo quy ®Þnh c¸c C«ng ty tµi chÝnh ®îc phÐp ®Çu t víi møc tèi ®a lµ 40%
vèn §iÒu lÖ. MÆt kh¸c, trong quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng C«ng ty, ®Çu t vèn cña
c«ng ty tµi chÝnh chØ ®îc coi lµ ®Çu t vµo c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt th«ng thêng. Nã ®·
l·ng quªn mét chøc n¨ng cña C«ng ty tµi chÝnh lµ gióp Tæng C«ng ty ®Çu t vèn ra
ngoµi. V× thÕ h¹n chÕ viÖc ®Çu t tµi chÝnh cña C«ng ty tµi chÝnh.
VÒ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô tµi chÝnh tiÒn tÖ t¹i C«ng ty tµi chÝnh ®· gióp c¸c
C«ng ty mÑ vµ c¸c thµnh viªn vÒ c¸c vÊn ®Ò nh: cæ phÇn hãa, thÈm ®Þnh dù ¸n. Nhng
c¸c kho¶n phÝ thu tõ dÞch vô nµy kh¸ thÊp. §¬n cö t¹i C«ng ty tµi chÝnh Bu ®iÖn.
N¨m 2001 ®· gióp thÈm ®Þnh 640 dù ¸n víi tæng vèn ®Çu t 2.240 tû; nghiªn cøu c¸c
ph¬ng ¸n hç trî vÒ qu¶n lý vèn, tµi s¶n, cæ phÇn hãa… Tæng phÝ dÞch vô thu ® îc chØ
®¹t kho¶ng 600 triÖu, kh¸ thÊp so víi yªu cÇu ®Ò ra.
* VÒ ho¹t ®éng ngo¹i hèi: Do nh÷ng yªu cÇu tõ phÝa Ng©n hµng Nhµ níc
nªn cha C«ng ty tµi chÝnh nµo ®îc phÐp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy. §· cã mét sè
C«ng ty héi tô ®ñ ®iÒu kiÖn nhng vÉn cha ®îc cÊp phÐp.
Nh×n chung sau mét thêi gian ho¹t ®éng, c¸c C«ng ty ®· æn ®Þnh tæ chøc vµ
b¾t ®Çu thu ®îc hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. Theo ®ã thu nhËp hµng n¨m tríc thuÕ cña c¸c
C«ng ty lµ kho¶ng 4 - 5 tû / n¨m. Nh vËy ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty lµ bíc ®Çu cã
l·i, tuy vÉn cßn nhiÒu ®iÓm hÕt søc h¹n chÕ.
II. Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ:
1. Khã kh¨n trong ho¹t ®éng nghiÖp vô:
* §èi víi huy ®éng vèn: Do ®îc quy ®Þnh mét c¸ch h¹n hÑp nªn kh«ng thÓ
huy ®éng vèn mét c¸ch réng r·i, h¬n n÷a c¸c nguån ®i vay kh¸c l·i suÊt cao h¬n do
®ã g©y bÊt lîi cho c¸c C«ng ty tµi chÝnh.
* §èi víi viÖc cho vay: Do kh«ng ®îc cho vay qu¸ 15% vèn tù cã nªn kh¶
n¨ng cho vay thÊp (do vèn tù cã thÊp, h¬n n÷a kh¸ch chñ yÕu cña c¸c C«ng ty tµi
chÝnh lµ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp (theo QuyÕt ®Þnh 296/1999/NHNN cña Ng©n
hµng Nhµ níc) nªn ®èi tîng cho vay bÞ h¹n chÕ.
H¬n thÕ n÷a viÖc cho vay phÇn lín lµ díi h×nh thøc ng¾n h¹n do ®ã cha thùc
sù ®em l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt.
* §èi víi viÖc kinh doanh ngo¹i hèi: Do cha ®îc cÊp phÐp nªn gÆp nhiÒu
khã kh¨n trong thùc hiÖn cÊp tÝn dông cho c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè n íc ngoµi nh: ®Çu t, lo¹i ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu…
* ChÊt lîng dÞch vô vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ cßn thÊp do b¶n th©n c¸c C«ng ty
cßn cha thùc sù nhËp cuéc vÒ lÜnh vùc nµy.
13
§Ò ¸n m«n häc
* Kh¶ n¨ng sö dông vèn cña c¸c C«ng ty cßn h¹n chÕ, tû träng tiÒn göi cña
t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông cña c¸c C«ng ty lín, do ®ã doanh thu hµng n¨m cña c¸c
C«ng ty xuÊt ph¸t tõ c¸c ho¹t ®éng nµy lµ chñ yÕu, kÐo theo nã lµ h¹n chÕ vÒ ho¹t
®éng ng©n quü.
Râ rµng lµ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô mµ c¸c C«ng ty nµy thùc hiÖn lµ hÕt søc
h¹n chÕ. Næi bËt lµ ho¹t ®éng ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ cha hÒ ®îc thùc hiÖn.
2. Khã kh¨n - h¹n chÕ trong c¸c ho¹t ®éng néi bé:
- C¸c Tæng C«ng ty can thiªp s©u vµo ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh, do
®ã c¸c C«ng ty nµy kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò then chèt nh: quyÕt ®Þnh l·i
suÊt cho vay vµ huy ®éng.
- B¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty cha thùc sù nhuÇn nhuyÔn víi mét c¬ chÕ cã
mét C«ng ty tµi chÝnh trong c¬ cÊu. B¶n th©n c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cßn kh¸ l¹nh
nh¹t víi c¸c C«ng ty tµi chÝnh.
III. Nguyªn nh©n vµ bµi häc bíc ®Çu.
1. Nguyªn nh©n:
Nh÷ng h¹n chÕ mµ c¸c C«ng ty tµi chÝnh gÆp ph¶i lµ toµn diÖn ë mäi mÆt khã
kh¨n vÒ nghiÖp vô, c¬ chÕ ho¹t ®éng, m« h×nh tæ chøc. Nh÷ng h¹n chÕ nµy n¶y sinh
lµ do C«ng ty tµi chÝnh cßn lµ mét m« h×nh cßn mãi nªn dÔ n¶y sinh nh÷ng víng
m¾c. Nh÷ng h¹n chÕ nµy thÓ hiÖn tõ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, cña c¸c cÊp
qu¶n lý vµ tõ b¶n th©n c¸c C«ng ty.
1.1. Nguyªn nh©n tõ c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc.
Chóng ta ®· thÊy ®îc r»ng ph¶i cã C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty
m¹nh. Nhng chóng ta cha h×nh dung ®îc cô thÓ vÒ m« h×nh nµy.
Mét la: Cha x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ, ®Þnh híng cho C«ng ty tµi chÝnh trong Tæng
C«ng ty ngoµi viÖc coi ®©y lµ m« h×nh míi ®· ®îc ®a tªn vµo §iÒu lÖ mÉu thµnh lËp
c¸c Tæng C«ng ty 91.
Hai lµ: C¸c C«ng ty tµi chÝnh ph¶i tù xoay xë víi hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch
vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ cßn nhiÒu bÊt cËp.
Ba lµ: C¸c C«ng ty tµi chÝnh kh«ng ®îc thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n trong
khi c¸c Tæng C«ng ty muèn sö dông chóng nh mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vèn cña Tæng
C«ng ty.
Bèn lµ: C¸c quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ níc vÒ c¬ chÕ vµ ph¹m vi ho¹t
®éng cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp vÒ huy ®éng vèn sö dông vèn, vÒ ho¹t ®éng ngo¹i hèi, vÒ
®Çu t tµi chÝnh, nh ®· nªu ra ë c¸c phÇn trªn. C¸c C«ng ty tµi chÝnh ®øng tríc hoµn
c¶nh lµ lùc bÊt tßng t©m.
1.2. Nguyªn nh©n tõ c¸c tæng c«ng nhµ níc
* Mét lµ: C¬ chÕ qu¶n lý vèn ®Çu t.
§a sè c¸c Tæng C«ng ty cha thùc sù tin tëng vµo c¸c C«ng ty tµi chÝnh. VÉn
thùc hiÖn chÕ ®é bao cÊp vÒ vèn, ®Çu mèi thanh to¸n, cho c¸c ®¬n vÞ phô thuéc. Râ
rµng lµ tån t¹i tíi hai ®Çu mèi vÒ vÊn ®Ò vèn trong TCT.
14
§Ò ¸n m«n häc
* Hai lµ: C¬ chÕ ®iÒu hßa vèn nhµn rçi
C¸c Tæng C«ng ty cha cã chÝnh s¸ch qu¶n lý, ®iÒu hµnh vèn nhµn rçi t¹i
Tæng C«ng ty mµ ®Ó c¸c thµn viªn "mÆc ai nÊy lµm" lµm mÊt ®i vai trß thu hót vµ
®iÒu hßa vèn cña C«ng ty tµi chÝnh. Trong mét Tæng C«ng ty, cã nh÷ng ®¬n vÞ thõa
vèn ®Ó göi thu lîi nhuËn, trong khi mét sè kh¸c l¹i ph¶i ®i vay vèn c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i víi l·i suÊt cao dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn nhµn rçi t¹i c¸c Tæng C«ng
ty thÊp.
* Ba lµ: C¬ chÕ qu¶n lý cña Tæng C«ng ty cßn bÊt cËp.
- Mét c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh chung vÉn cßn nhiÒu víng m¾c bëi b¶n th©n
c¸c Tæng C«ng ty ®ang vÉn ph¶i loay hoay t×m lêi gi¶i cho vÊn ®Ò nµy. Mèi quan hÖ
gi÷a C«ng ty mÑ - C«ng ty con gi÷a c¸c thµnh viªn víi nhau cßn rÊt nhiÒu m©u
thuÉn vÒ lîi Ých, nªn rÊt nhiÒu c¸c C«ng ty con chØ ho¹t ®éng v× lîi Ých riªng. Do ®ã
khi cã thªm mét C«ng ty tµi chÝnh rÊt míi mÎ sÏ g©y rÊt nhiÒu lóng tóng trong c¸c
mèi quan hÖ néi bé.
1.3. Nguyªn nh©n chñ quan tõ b¶n th©n c¸c C«ng ty.
* §éi ngò nh©n lùc cßn thiÕu kinh nghiÖm, n¨ng lùc chuyªn m«n cha h¼n ®·
cao do ®ã dÉn ®Õn c¸c ho¹t ®éng cßn cha thùc sù s«i ®éng.
* §ã lµ sù thiÕu chñ ®éng, nhanh nh¹y cña C«ng ty tµi chÝnh trong viÖc t×m
kiÕm c¸c ®èi tîng kh¸ch hµng trong ph¹m vi ®èi t¬ngj ®îc ph¸p luËt cho phÐp.
1.4. Nguyªn nh©n tõ nÒn kinh tÕ.
- Trong thêi gian ho¹t ®éng gÇn ®©y cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh, nÒn kinh tÕ ®·
cã mét sè biÕn ®éng nhÊt ®Þnh g©y t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn c¸c C«ng ty nµy.
- Tõ n¨m 1999 ®Õn nay, c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt lÇn lît qua c¸c h×nh thøc:
quy ®Þnh trÇn l·i suÊt, l·i suÊt c¬ b¶n (8/2000) vµ l·i suÊt theo tháa thuËn (6/2002).
Nh÷ng c¬ chÕ nµy lµm c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i ®a ra c¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt riªng
cña m×nh. C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i víi u thÕ cña m×nh cã lîi thÕ h¬n h¼n trong
®iÒu kiÖn h¹ l·i suÊt cho vay hoÆc s½n sµng chÊp nhËn lç ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng.
Trong ®iÒu kiÖn ®ã, nguån thu tõ tiÒn göi ®· thùc sù gi¶m sót ®ång thêi c¸c
C«ng ty còng ph¶i h¹ l·i suÊt cña m×nh ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng. Víi nh÷ng ho¹t ®éng
nµy, hiÖu qu¶ bíc ®Çu cña C«ng ty tµi chÝnh lµ kh«ng cao.
- Còng cã mét ®iÓm n÷a cÇn nhËn thÊy lµ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu cña
c¸c C«ng ty tµi chÝnh còng nh c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng kh¸c cßn cha cã
mét c¬ së ®Çy ®ñ nh: ThÞ trêng chøng kho¸n, c¸c dÞch vô tµi chÝnh, tiÒn tÖ… v× thÕ
t¸c ®éng phÇn nµo ®Õn c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh nµy.
2. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm bíc ®Çu.
Mét lµ: MÆc dï viÖc x©y dùng c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty
Nhµ níc lµ ®óng ®¾n. Chóng râ rµng sÏ gãp phÇn tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn cña hÖ
thèng tµi chÝnh vµ cña b¶n th©n c¸c Tæng C«ng ty.
Hai lµ: Do míi ®i vµo ho¹t ®éng, nªn cßn rÊt nhiÒu víng m¾c ®Ó m« h×nh nµy
ho¹t ®éng xu«n sÎ. §ã lµ nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ tõ Nhµ níc, Tæng C«ng ty chñ
15
§Ò ¸n m«n häc
qu¶n vµ tõ b¶n th©n c¸c C«ng ty. ChÝnh v× thÕ c¸c ho¹t ®éng ban ®Çu lµ nhá hÑp, cha
®em l¹i hiÖu qu¶ râ nÐt vµ cÇn ph¶i ®îc gióp ®ì nhiÒu vÒ mäi mÆt.
Ba lµ: C¸c C«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng C«ng ty cã nhiÒu lîi thÕ do kh¶
n¨ng tiÕp cËn nguån th«ng tin, cã sù hiÓu biÕt vÒ c¸c ®Æc thï kinh tÕ, kü thuËt cña
ngµnh chÝnh v× thÕ cÇn hÕt søc tËn dông lîi thÕ nµy ®Ó t¹o ®îc mét møc ®é an toµn
nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. §ång thêi b¶n th©n c¸c C«ng ty ph¶i chñ ®éng
h¬n n÷a trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh.
C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy còng gióp ®a d¹ng hãa c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh, tõ
®ã lµm gia t¨ng sù c¹nh tranh víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c tõ ®ã gãp phÇn t¹o sù
chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh. §èi víi c¸c Tæng C«ng ty, c¸c
C«ng ty tµi chÝnh sÏ gãp phÇn t¹o sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chóng. Trong qu¸ tr×nh tiÕn ®Õn sù thèng nhÊt trong c¸c
Tæng C«ng ty, mét c«ng cô rÊt tèt lµ th«ng qua c¸c c¬ chÕ tµi chÝnh mµ c¸c C«ng ty
tµi chÝnh lµ mét biÓu hiÖn quan träng cña c¬ chÕ nµy.
16
§Ò ¸n m«n häc
KÕt luËn ch¬ng II
Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 91/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ viÖc
thÝ ®iÓm thµnh lËp c¸c Tæng C«ng ty Nhµ níc theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ, ®Õn
31/2/2002 ®· cã 17 Tæng C«ng ty 91 ®îc thµnh lËp. §i ®«i víi nã lµ quyÕt ®Þnh cho
phÐp thµnh lËp c¸c C«ng ty tµi chÝnh trong m« h×nh nµy t¹i tÊt c¶ c¸c Tæng C«ng ty
91 nÕu ®ñ ®iÒu kiÖn.
Nh ®· nªu ë trªn, 5 C«ng ty tµi chÝnh ®Çu tiªn ®· ®îc thµnh lËp: DÇu khÝ,
Bu ®iÖn, C«ng nghiÖp tµu thñy, Cao su vµ DÖt may. C¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy lµ
c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, trong m« h×nh c¸c Tæng C«ng ty 91.
Qua nh÷ng n¨m ®Çu c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ thÓ hiÖn qua c¸c
mÆt nh: lµm ¨n cã l·i, bíc ®Çu ®ãng gãp cho ng©n s¸ch, thu hót ®îc ®éi ngò lao
®éng cã chuyªn m«n, ®Æc biÖt lµ kh«ng xuÊt hiÖn nî xÊu. Bíc ®Çu gãp phÇn hç trî
®Çu t c¸c dù ¸n ®æi míi kü thuËt, c«ng nghÖ… ®ång thêi lµ kªnh dÉn vèn vµ thÞ tr êng tiªu thô lín nhÊt, an toµn, hiÖu qu¶ tõ c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i quèc doanh
®Õn c¸c Tæng C«ng ty nh: ®ãng tÇu, khai th¸c vµ cung øng dÇu khÝ.
Tuy nhiªn, quy m« cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh vÉn cßn nhá bÐ, c¸c ho¹t ®éng
nghiÖp vô cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, c¬ chÕ ®iÒu hµnh qu¶n lý cha hiÖu qu¶, b¶n th©n
c¸c C«ng ty còng kÐm m¹nh d¹n, kÐm chñ ®éng lµm h¹n chÕ ph¹m vi ho¹t ®éng.
NhiÒu môc ®Ých vÉn cha ®îc thùc hiÖn nhÊt lµ c¸c môc ®Ých cho vay. Tû träng cho
vay so víi tû träng tiÒn göi cña c¸c C«ng ty t¹i c¸c Tæ chøc tÝn dông lµ kh¸ chªnh
lÖch. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh sù h¹n chÕ trong nghiÖp vô cña c¸c C«ng ty nµy. Khã kh¨n
®· ®îc nh×n nhËn, nguyªn nh©n cña nã còng ®· ®îc chØ ra, ®iÓm cÇn thiÕt cÇn lóc
nµy lµ ph¶i kh¾c phôc nã nh thÕ nµo ®Ó qu¸ tr×nh thÝ ®iÓm nµy ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n
®Ó tiÕn ®Õn më réng m« h×nh.
17
§Ò ¸n m«n häc
Ch¬ng III.
Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn m« h×nh C«ng ty tµi
chÝnh trong Tæng C«ng ty Nhµ níc ë viÖt nam.
i. Quan ®iÓm vÒ néi dung c¸c gi¶i ph¸p.
C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña m« h×nh trong thêi
®iÓm hiÖn nay lµ rÊt quan träng bëi lÏ, m« h×nh nµy lµ míi mÎ ®èi víi níc ta, mét sè
®iÓm cÇn chó ý lµ:
Thø nhÊt: Ph¶i ®i theo híng ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ, hÖ thèng tµi
chÝnh tiÒn tÖ, vÒ m« h×nh Tæng C«ng ty.
Thø hai: Víi tÝnh chÊt míi mÎ cña m×nh b¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh cÇn
cã ®îc sù hç trî nhÊt ®Þnh. Sù hç trî ®ã sÏ dÇn mÊt ®i khi c¸c C«ng ty lín m¹nh
h¬n.
Thø ba: C¸c c¬ quan chñ qu¶n ph¶i nh×n nhËn râ vai trß, vÞ trÝ cña C«ng ty
tµi chÝnh trong m« h×nh cña c¸c Tæng C«ng ty. §ång thêi t¹o ®îc m«i trêng ph¸p lý,
kinh tÕ cho sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh, ®i ®«i víi nã lµ mét c¬ chÕ qu¶n
lý mÒm dÎo linh ho¹t.
thø t: CÇn cã sù ®¸nh gi¸ rót kinh nghiÖm thêng xuyªn, tham quan häc hái
m« h×nh nµy trªn thÕ giíi vµ vËn dông linh ho¹t nã vµo ViÖt Nam.
II. Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn m« h×nh
1. VÒ huy ®éng vèn
VÒ mÆt lÝ thuyÕt, c¸c c«ng ty tµi chÝnh cã thÓ huy ®éng vèn tõ tÊt c¶ c¸c
nguån cã thÓ theo nh÷ng c¸ch thøc kh¸c nhau.
1.1. Huy ®éng vèn tõ c¸c Tæng c«ng ty.
Theo c¸ch thøc nµy, c¸c Tæng c«ng ty cã thÓ cÊp vèn lo¹i ph¸t hµnh tr¸i phiÕu
råi cho chÝnh c«ng ty tµi chÝnh vay l¹i. B¶n th©n c¸c nguån vèn cña tæng c«ng ty
trong nh÷ng n¨m tíi lµ rÊt lín, vÝ dô VNPT tõ 2001 ®Õn 2010 lµ kho¶n 70.000 tû, vµ
nªn giao c¸c c«ng ty tµi chÝnh qu¶n lý mét sè nguån quan träng nh vèn tù tÝch luü,
vèn ODA bëi nã sÏ gióp n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c tæng c«ng ty vµ tËn
dông ®îc n¨ng lùc cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh.
1.2. Huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông
C¸c Tæng c«ng ty nªn giao cho c¸c c«ng ty tµi chÝnh lµm ®¹i diÖn trong viÖc
t×m kiÕm c¸c nguån vèn vay, kÝ kÕt c¸c hîp ®ång tÝn dông vµ gi¶i ng©n c¸c nguån
tÝn dông ®ã. Ngoµi ra t¨ng cêng huy ®éng vèn díi h×nh thøc cho vay hîp vèn vµ tiÕp
nhËn vèn ®Çu t uû th¸c ®Ó cho vay c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn. C¸ch lµm nµy cã lîi
cho tÊt c¶ c¸c bªn. Cô thÓ:
- C¸c tæ chøc tÝn dông: §¸p øng c¸c nhu cÇu vèn l·i, kh¾c phôc giíi h¹n cho vay
rót ng¾n thêi gian chi phÝ ®ång thêi ph©n t¸n rñi ro.
- C¸c tæng c«ng ty: §©y lµ biÖn ph¸p nhanh linh ho¹t, trong triÓn khai c¸c dù
¸n ®Çu t.
18
§Ò ¸n m«n häc
- C¸c c«ng ty tµi chÝnh: Ngoµi c¸c kho¶n thu vÒ phÝ, ®©y cßn lµ c¸ch n©ng cao vÞ
thÕ vµ uy tÝn.
1.3. Huy ®éng vèn c¸c nguån kh¸c trong níc vµ níc ngoµi.
XuÊt ph¸t tõ nguån vay tõ tæ chøc tÝn dông trong níc bÞ h¹n chÕ, viÖc huy
®éng tõ d©n c, tæ chøc kinh tÕ x· héi vµ níc ngoµi th«ng qua c¸c h×nh thøc nh ph¸t
hµnh giÊy tõ cã gi¸, dÞch vô tiÕt kiÖm … lµ rÊt quan träng.
2. VÒ ho¹t ®éng cho vay:
Cho vay, víi t c¸ch lµ nghiÖp vô tµi s¶n Cã quan träng nhÊt cña c¸c C«ng ty
tµi chÝnh hiÖn vÉn cßn yÕu kÐm nh ®· ®Ò cËp. B¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh ph¶i
chñ ®éng h¬n n÷a trong vÊn ®Ò nµy.
2.1. Cho vay c¸c thµnh viªn trong C«ng ty.
B¶n th©n c¸c C«ng ty tµi chÝnh kh«ng û l¹i qu¸ nhiÒu vµo ®¬n vÞ chñ qu¶n mµ
ph¶i chñ ®éng qua c¸c vÊn ®Ò sau ®©y.
* N©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
- CÇn tiÕp tôc cñng cè quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ truyÒn thèng, më réng quan hÖ
qua c¸c ho¹t ®éng giíi thiÖu c¸c dÞch vô tÝn dông, quy tr×nh thñ tôc, ®a d¹ng hãa c¸c
dÞch vô, kÌm theo ®ã lµ: t vÊn, hç trî gióp c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lËp c¸c dù ¸n ®ång
thêi tæ chøc gi¶i ng©n ®óng tiÕn ®é.
* T¨ng cêng cho vay ®ång tµi trî:
- Trong ®iÒu kiÖn bÞ h¹n chÕ hiÖn nay, cÇn ph¶i sö dông ph¬ng thøc nµy ®Ó
cho vay, c¸c dù ¸n ®Çu t cña Tæng C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, bëi c¸c dù ¸n
®a sè ®Òu ph¶i cÇn ®Õn sè vèn lín.
- Ngoµi viÖc hîp t¸c ®èi víi c¸c ®èi t¸c trong níc, cÇn më réng víi c¸c ®èi
t¸c níc ngoµi vÒ c¸c dù ¸n rÊt lín nh vÒ dÇu khÝ, c¸c dù ¸n viÔn th«ng… khi ®îc
phÐp cña Nhµ níc.
* §iÒu hßa vèn t¹m thêi nhµn rçi:
- §©y lµ h×nh thøc quan träng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thõa vèn vµ thiÕu vèn cña
c¸c thµnh viªn trong Tæng C«ng ty. §iÒu nµy gióp cho c¸c thµnh viªn thiÕu vèn t×m
®îc mét n¬i tin cËy ®Ó vay vèn mét c¸ch nhanh nh¹y vµ thuËn tiÖn. §Ó t¹o sù hÊp
dÉn ph¶i t¹o ra ®îc sù ph¸t triÓn cña h×nh thøc nµy ph¶i cã c¬ chÕ phï hîp trong qu¸
tr×nh thu nhËn vèn vµ cho vay vèn nhµn rçi trong quy m« Tæng C«ng ty. Trong ®ã
cÇn hÕt søc lu ý lµ kh«ng ®îc gîng Ðp mµ ph¶i cho c¸c thµnh viªn ®ã thÊy râ lîi Ých
cña m×nh vµ cña toµn Tæng C«ng ty trong ho¹t ®éng nµy.
2.2. Cho vay c¸c ®èi tîng ngoµi Tæng C«ng ty.
* Mét ®èi tîng kh¸ch hµng quan träng lµ c¸c ®èi tîng cña ngµnh nh ngµnh
Bu chÝnh ViÔn th«ng, Kinh tÕ - Kü thuËt. Nh÷ng ®èi tîng nµy so víi c¸c Tæng
C«ng ty lµ nh÷ng ®¬n vÞ non trÎ v× thÕ nhu cÇu ®Çu t lín. C¸c C«ng ty tµi chÝnh
trong Tæng C«ng ty cã u thÕ lín trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô, c¸c kho¶n cho
vay víi c¸c ®èi tîng nµy bëi sù hiÓu biÕt ngµnh kü thuËt cña m×nh. V× thÕ cÇn
t¨ng cêng giíi thiÖu c¸c dÞch vô ®Õn víi nh÷ng ®èi tîng nµy.
* VÒ tÝn dông tiªu dïng : Mét khã kh¨n víi 4/5 C«ng ty tµi chÝnh hiÖn nµy lµ:
C¸c s¶n phÈm cña Tæng C«ng ty ®Õn víi ngêi tiªu dïng mµ ë ®ã ngêi tiªu dïng cã
19
§Ò ¸n m«n häc
thÓ thanh to¸n ngay nhÊt lµ c¸c tÇng líp d©n c. Khi ®ã ®«i khi ph¶i cÇn cã sù liªn kÕt
kinh tÕ nµo ®ã ®Ó giíi thiÖu dÞch vô cña m×nh, ®Ó tõ ®ã qu¶ng b¸ vÒ uy tÝn cña m×nh
®Ó thu hót kh¸ch hµng. §iÒu nµy ®· thÊy ®îc trªn thùc tÕ lµ cho vay tiªu dïng lµ qu¸
Ýt.
3. VÒ ®Çu t tµi chÝnh.
* Qu¶n lý phÇn vèn gãp cña c¸c Tæng C«ng ty t¹i c¸c liªn doanh.
- Nh×n chung, nh÷ng liªn doanh cña 5 Tæng C«ng ty nµy tham gia ®Òu ®¹t
hiÖu qu¶ bíc ®Çu. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ ®ång vèn mµ c¸c Tæng C«ng ty tham gia cã
thÓ n©ng cao h¬n n÷a nÕu c¸c C«ng ty tµi chÝnh ®îc ñy quyÒn tham gia liªn doanh
thay v× c¬ quan chñ qu¶n cö ngêi tham gia. Bëi v× ®a sè c¸c C«ng ty tµi chÝnh nµy
®Òu am hiÓu vÒ kü thuËt vµ vÊn ®Ò tµi chÝnh. Do ®ã c¶ thÓ xö lý tèt c¸c t×nh huèng
x¶y ra.
- Thªm mét ®iÓm n÷a lµ, xu thÕ kinh doanh ®a ngµnh ®a nghÒ ®ang thÞnh hµnh,
viÖc ñy quyÒn cho c¸c C«ng ty tµi chÝnh cã thÓ tham gia mua cæ phÇn ®Ó n©ng cao h¬n
n÷a chÊt lîng ho¹t ®éng tµi chÝnh ë c¸c doanh nghiÖp míi.
* §Çu t chøng kho¸n:
Trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng chøng kho¸n cha ph¸t triÓn nh hiÖn nay, ®iÒu cÇn
thiÕt cho c¸c C«ng ty tµi chÝnh lµ c«ng dông cho m×nh chiÕn lîc vÒ vÊn ®Ò nµy ®Ó
cã thÓ tham gia khi ®iÒu kiÖn cho phÐp.
* Híng tíi v¬n ra thÞ trêng quèc tÕ.
HiÖn nay ®©y vÉn cßn lµ môc tiªu qu¸ xa, v× ®Ó tham gia khi thÞ trêng nµy
®ßi hái n¨ng lùc rÊt m¹nh cña c¸c C«ng ty tµi chÝnh doanh nghiÖp.
4. VÒ ho¹t ®éng dÞch vô.
* Ph¸t triÓn dÞch vô - T vÊn ph¸t hµnh chøng kho¸n.
Nhu cÇu nµy vÉn ®ang ë d¹ng tiÒm n¨ng vµ cÇn ph¶i ®îc khai th¸c triÖt ®Ó.
Theo ®ã, ®Èy m¹nh dÞch vô t vÊn vÒ cæ phÇn hãa, ®¹i lý ph¸t hµnh, hç trî nghiÖp vô
ph¸t hµnh… Môc ®Ých cña nghiÖp vô nµy lµ gióp c¸c doanh nghiÖp kh¸c cã thÓ n¾m
b¾t têng tËn vÒ vÊn ®Ò ph¸t hµnh chøng kho¸n, hiÓu biÕt h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy. Ngoµi
ra, gãp phÇn b¶o vÖ lîi Ých cña nh÷ng ngêi tham gia.
* C¸c dÞch vô kh¸c:
- T¨ng cêng hç trî nhÊt lµ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng C«ng ty, vÒ x©y
dùng vµ thÈm ®Þnh dù ¸n; T vÊn vÒ c¬ chÕ, tæ chøc tµi chÝnh - kÕ to¸n phï hîp víi
®Æc ®iÓm cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh.
5. ChuÈn bÞ cho nh÷ng nghiÖp vô míi.
Nh÷ng nghiÖp vô nµy hiÖn nay cha thùc hiÖn ®îc nhng trong thêi gian tíi sÏ
thùc hiÖn v× thÕ ph¶i nghiªn cøu c¸ch thøc thùc hiÖn, nhÊt lµ 2 nghiÖp vô: chiÕt khÊu
th¬ng phiÕu vµ bao thanh to¸n. B¶n th©n c¸c nghiÖp vô nµy cã thÓ thùc hiÖn trong
néi bé Tæng C«ng ty sau ®ã më réng ra bªn ngoµi.
20
- Xem thêm -
.DOC 
27 
11310 
68 
