Lêi më ®Çu
Lý luËn vÒ tiÒn l¬ng ®· ®îc c¸c nhµ kinh tÕ nghiªn cøu tõ rÊt l©u b¾t
®Çu lµ W.Petty. ChÝnh William Petty lµ ngêi ®Çu tiªn trong lÞch sö ®Æt nÒn
mãng cho lý thuyÕt "quy luËt s¾t vÒ tiÒn l¬ng". Lý thuyÕt møc l¬ng tèi
thiÓu ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn ban ®Çu cña CNTB. Lóc nµy, s¶n xuÊt
cha ph¸t triÓn, ®Ó buéc c«ng nh©n lµm viÖc, giai cÊp t s¶n ph¶i dùa vµo
Nhµ níc ®Ó duy tr× møc l¬ng thÊp. Tuy nhiªn tõ lý luËn nµy ta thÊy ®îc
lµ, c«ng nh©n chØ nhËn ®îc tõ s¶n phÈm lao ®éng cña m×nh nh÷ng t liÖu
sinh ho¹t tèi thiÓu do hä t¹o ra. PhÇn cßn l¹i ®· bÞ nhµ t b¶n chiÕm ®o¹t. §ã
lµ mÇm mèng ph©n tÝch sù bãc lét.
Lý luËn vÒ tiÒn l¬ng cña M¸c lµ sù tiÕp tôc ph¸t triÓn lý luËn vÒ tiÒn
l¬ng cña c¸c nhµ kinh tÕ cæ ®iÓn tríc ®ã. Lý luËn tiÒn l¬ng cña M¸c ®·
v¹ch râ b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng díi CNTB ®· bÞ che ®Ëy – tiÒn l¬ng lµ
gi¸ c¶ cña lao ®éng, b¸c bá quan niÖm cña c¸c nhµ kinh tÕ t b¶n tríc ®ã
(Ricardo). Nh÷ng luËn ®iÓm cña M¸c vÒ tiÒn l¬ng vÉn cßn gi¸ trÞ ®Õn ngµy
nay.
MÆc dï ë níc ta chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ®· ®îc c¶i c¸ch. Tuy nhiªn,
nhiÒu vÊn ®Ò cèt lâi vÉn cha ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Cho ®Õn
nay, thu nhËp cña ngêi ®îc hëng l¬ng t¨ng, møc sèng, tiªu dïng t¨ng,
vÒ c¬ b¶n kh«ng do chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ®em l¹i mµ do t¨ng thu nhËp ngoµi
l¬ng, nhê kinh tÕ t¨ng trëng (tiÒn l¬ng Nhµ níc tr¶ chØ chiÕm mét phÇn
ba, thu nhËp kh¸c chiÕm tíi hai phÇn ba).
1
ViÖc hiÓu vµ vËn dông ®óng nh÷ng nguyªn lý vÒ tiÒn l¬ng cña M¸c
trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta hiÖn nay cã ý nghÜa rÊt
lín.C¶i c¸ch chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng sÏ ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn lîi Ých cña
ngêi lao ®éng, vµ nªn tiÕn hµnh c¶i c¸ch nh thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o ®îc lîi
Ých ngêi lao ®éng, ®Õn lîi Ých cña toµn quèc gia? §©y lµ vÊn ®Ò ®· thu hót
®îc sù quan t©m cña ®«ng ®¶o ngêi lao ®éng vµ chuyªn gia nghiªn cøu.
XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn nªu trªn mµ ngêi viÕt lùa chän ®Ò
tµi nµy nh»m hiÓu râ h¬n vÒ hÖ thèng chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ë ViÖt Nam,
nh»m ®a ra c¸c kiÕn nghÞ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ë ViÖt
Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay.
I. Lý luËn tiÒn l¬ng cña C.M¸c trong chñ nghÜa t b¶n cña
M¸c
1. B¶n chÊt tiÒn l¬ng díi chñ nghÜa t b¶n
C«ng nh©n lµm viÖc cho nhµ t b¶n mét thêi gian nµo ®ã th× nhËn
®îc sè tiÒn tr¶ c«ng nhÊt ®Þnh. TiÒn tr¶ c«ng ®ã gäi lµ tiÒn l¬ng. Sè lîng
tiÒn l¬ng nhiÒu hay Ýt ®îc x¸c ®Þnh theo thêi gian lao ®éng hoÆc lîng s¶n
phÈm s¶n xuÊt ra. HiÖn tîng ®ã lµm cho ngêi ta lÇm tëng r»ng, tiÒn l¬ng
lµ gi¸ c¶ lao ®éng.
Sù thËt th× tiÒn l¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng. V×
lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸ vµ kh«ng thÓ lµ ®èi tîng mua b¸n. Së dÜ
nh vËy lµ v×:
2
Thø nhÊt: nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× nã ph¶i cã tríc, ph¶i ®îc vËt
ho¸ trong mét h×nh thøc cô thÓ nµo ®ã. TiÒn ®Ó cho lao ®éng cã thÓ “vËt
ho¸” ®îc lµ ph¶i cã t liÖu s¶n xuÊt. Nhng nÕu ngêi lao ®éng cã t liÖu
s¶n xuÊt th× hä sÏ b¸n hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt, chø kh«ng b¸n “lao
®éng”. Ngêi c«ng nh©n kh«ng thÓ b¸n c¸i m×nh kh«ng cã.
Thø hai: viÖc thõa nhËn lao ®éng lµ hµng ho¸ dÉn tíi mét trong hai
m©u thuÉn vÒ lý luÊn sau ®©y: NÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ vµ ®îc trao ®æi
ngang gi¸, th× nhµ t b¶n kh«ng thu ®îc gi¸ trÞ thÆng d- ®iÒu nµy phñ nhËn
sù tån t¹i thùc tÕ cña quy luËt gi¸ trÞ thÆng d trong chñ nghÜa t b¶n. Cßn
nÕu hµng ho¸ ®îc trao ®æi kh«ng ngang gi¸ ®Ó cã gi¸ trÞ thÆng d cho nhµ
t b¶n, th× sÏ phñ nhËn quy luËt gi¸ trÞ.
Thø ba: nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× hµng ho¸ ®ã còng ph¶i cã gi¸ trÞ.
Nhng thíc ®o néi t¹i cña gi¸ trÞ lµ lao ®éng. Nh vËy, gi¸ trÞ cña lao ®éng
®o b»ng lao ®éng. §ã lµ mét ®iÒu luÈn quÈn v« nghÜa.
V× thÕ, lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸, c¸i mµ c«ng nh©n b¸n vµ nhµ
t b¶n mua kh«ng ph¶i lµ lao ®éng mµ chÝnh lµ søc lao ®éng. Do ®ã, tiÒn
l¬ng mµ nhµ t b¶n tr¶ cho c«ng nh©n lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. VËy b¶n
chÊt cña tiÒn l¬ng díi chñ nghÜa t b¶n lµ biÓu hiÖn ra bÒ ngoµi nh lµ gi¸
trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng.
Së dÜ biÓu hiÖn bÒ ngoµi cña tiÒn l¬ng ®· che dÊu b¶n chÊt cña nã lµ
do nh÷ng nguyªn nh©n sau:
3
Mét lµ, viÖc mua b¸n søc lao ®éng lµ mua b¸n chÞu. H¬n n÷a, ®Æc
®iÓm cña hµng ho¸ - søc lao ®éng kh«ng bao giêi t¸ch khái ngêi b¸n, nã
chØ nhËn ®îc gi¸ c¶ khi ®· cung cÊp gi¸ trÞ sö dông cho ngêi mua, tøc lµ
lao ®éng cho nhµ t b¶n, do ®ã nh×n bÒ ngoµi chØ thÊy nhµ t b¶n tr¶ gi¸ trÞ
cho lao ®éng.
Hai lµ, ®èi víi c«ng nh©n, toµn bé lao ®éng trong c¶ ngµy lµ ph¬ng
tiÖn ®Ó cã tiÒn sinh sèng, do ®ã, b¶n th©n c«ng nh©n còng tëng r»ng m×nh
b¸n lao ®éng. Cßn ®èi víi nhµ t b¶n viÖc bá tתn ra ®Ó cã lao ®éng, nªn
còng nghÜ r»ng c¸i mµ hä mua lµ lao ®éng.
Ba lµ, do c¸ch thøc tr¶ l¬ng. Sè lîng cña tiÒn l¬ng phô thuéc vµo
thêi gian lao ®éng hoÆc s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, ®iÒu ®ã khiÕn ngêi ta lÇm
tëng r»ng tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ lao ®éng.
TiÒn l¬ng che ®Ëy mäi dÊu vÕt cña sù ph©n chia ngµy lao ®éng thµnh
thêi gian lao ®éng tÊt yÕu vµ thêi gian lao ®éng thÆng d, thµnh lao ®éng
®îc tr¶ c«ng vµ lao ®éng kh«ng ®îc tr¶ c«ng, do ®ã tiÒn l¬ng che ®Ëy
b¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t b¶n.
1. C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn l¬ng:
a. Chøc n¨ng thuíc ®o gi¸ trÞ:
Nh trªn ®· nªu, tiÒn l¬ng lµ sù thÓ hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao
®éng, ®îc biÓu hiÖn ra bªn ngoµi nh lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. V× vËy tiÒn
l¬ng chÝnh lµ thuíc ®o gi¸ trÞ søc lao ®éng, ®îc biÓu hiÖn nh gi¸ trÞ lao
4
®éng cô thÓ cña viÖc lµm ®îc tr¶ c«ng. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ trÞ cña viÖc lµm
®îc ph¶n ¸nh th«ng qua tiÒn l¬ng. NÕu viÖc lµm cã gi¸ trÞ cµng cao th×
møc l¬ng cµng lín.
b. Duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng:
Theo M¸c tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ søc lao ®éng, ®ã lµ gi¸ trÞ cña
nh÷ng t liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt ®Ó duy tr× cuéc sèng cña ngêi cã søc lao
®éng, theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi vµ tr×nh ®é v¨n minh cña mçi níc. Gi¸
trÞ søc lao ®éng bao hµm c¶ yÕu tè lÞch sö, vËt chÊt vµ tinh thÇn. Ngoµi ra, ®Ó
duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng th× ngêi lao ®éng cßn ph¶i sinh con (nh
søc lao ®éng tiÒm tµng), ph¶i nu«i dìng con, cho nªn nh÷ng t liÖu sinh
ho¹t cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra søc lao ®éng ph¶i gåm cã c¶ nh÷ng t liÖu sinh
ho¹t cho con c¸i häc. Theo hä, chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn l¬ng cßn lµ nh»m
duy tr× vµ ph¸t triÓn ®îc søc lao ®éng.
Gi¸ trÞ søc lao ®éng lµ ®iÓm xuÊt ph¸t trong mäi bµi tÝnh cña s¶n xuÊt
x· héi nãi chung vµ cña ngêi sö dông lao ®éng nãi riªng. Gi¸ trÞ søc lao
®éng mang tÝnh kh¸ch quan, ®îc quy ®Þnh vµ ®iÒu tiÕt kh«ng theo ý muèn
cña mét c¸c nh©n nµo, dï lµ ngêi lµm c«ng hay ngêi sö dông lao ®éng. Nã
lµ kÕt qu¶ cña sù mÆc c¶ trªn thÞ trêng lao ®éng gi÷a ngêi cã søc lao ®éng
“b¸n” vµ ngêi sö dông søc lao ®éng “mua”
c. KÝch thÝch lao ®éng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
TiÒn l¬ng lµ bé phËn thu nhËp chÝnh ®¸ng cña ngêi lao ®éng nh»m
tho¶ m·n phÇn lín c¸c nhu cÇu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng.
5
Do vËy, c¸c møc tiÒn l¬ng lµ c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ rÊt quan träng ®Ó ®Þnh
híng sù quan t©m vµ ®éng c¬ trong lao ®éng cña ngêi lao ®éng. Khi ®é
lín cña tiÒn l¬ng phô thuéc vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty nãi chung vµ
c¸ nh©n ngêi lao ®éng nãi riªng th× hä sÏ quan t©m ®Õn viÖc kh«ng ngõng
n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt lîng c«ng viÖc
d. Thóc ®Èy sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn
N©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng, n¨ng suÊt lao ®éng suy cho cïng lµ
nguån gèc ®Ó t¨ng thu nhËp, t¨ng kh¶ n¨ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña ngêi
lao ®éng.
Kh¸c víi thÞ trêng hµng ho¸ b×nh thêng, cÇu vÒ lao ®éng kh«ng ph¶i
lµ cÇu cho b¶n th©n nã, mµ lµ cÇu dÉn xuÊt, tøc lµ phô thuéc vµo kh¶ n¨ng
tiªu thô cña s¶n phÈm do lao ®éng t¹o ra vµ møc gi¸ c¶ cña hµng ho¸ nµy.
Tæng møc tiÒn l¬ng quyÕt ®Þnh tæng cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô cÇn thiÕt
ph¶i s¶n xuÊt còng nh gi¸ c¶ cña nã. Do vËy, tiÒn l¬ng ph¶i dùa trªn c¬ së
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc t¨ng nang suÊt lao ®éng lu«n lu«n dÉn ®Õn sù
t¸i ph©n bè lao ®éng. Theo qui luËt thÞ trêng, lao ®éng sÏ t¸i ph©n bè vµo
c¸c khu vùc cã n¨ng suÊt cao h¬n ®Ó nhËn ®îc c¸c møc l¬ng cao h¬n.
e. Chøc n¨ng x· héi cña tiÒn l¬ng
Cïng víi viÖc kÝch thÝch kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng,
tiÒn l¬ng cßn lµ yÕu tè kÝch thÝch viÖc hoµn thiÖn c¸c mèi quan hÖ lao ®éng.
Thùc tÕ cho thÊy, viÖc duy tr× c¸c møc tiÒn l¬ng cao vµ t¨ng kh«ng ngõng
chØ ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së hµi hoµ c¸c mèi quan hÖ lao ®éng trong c¸c
6
doanh nghiÖp. ViÖc g¾n tiÒn l¬ng víi hiÖu qu¶ cña ngêi lao ®éng vµ ®¬n vÞ
kinh tÕ sÏ thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c, gióp ®ì lÇn nhau, n©ng cao hiÖu
qu¶ c¹nh tranh cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn toµn
diÖn cña con ngêi vµ thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn theo híng d©n chñ vµ v¨n
minh.
2. C¸c h×nh thøc c¬ b¶n cña tiÒn l¬ng
TiÒn l¬ng cã hai h×nh thøc c¬ b¶n lµ: tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian vµ
tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm.
a. TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian
TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng mµ sè lîng cña
nã phô thuéc vµo thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n (giêi, ngµy, tuÇn, th¸ng).
CÇn ph©n biÖt l¬ng giê, l¬ng ngµy, l¬ng th¸ng. Gi¸ c¶ cña mét giê
lao ®éng lµ thíc ®o chÝnh x¸c møc tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian. TiÒn
l¬ng ngµy vµ l¬ng tuÇn cha nãi râ ®îc møc tiÒn c«ng ®ã thÊp hay cao, v×
cßn tuú thuéc theo ngµy lao ®éng dµi hay ng¾n. Do ®ã, muèn ®¸nh gi¸ ®óng
møc tiÒn l¬ng kh«ng chØ c¨n cø vµo lîng tiÒn, mµ cßn c¨n cø vµo ®é dµi
cña ngµy lao ®éng vµ cêng ®é lao ®éng.
Thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l¬ng theo thêi gian, nhµ t b¶n cã thÓ kh«ng
thay ®æi l¬ng ngµy, l¬ng tuÇn, mµ vÉn h¹ thÊp ®îc gi¸ c¶ lao déng do kÐo
dµi ngµy lao ®éng hoÆc t¨ng cêng ®é lao ®éng. Tr¶ l¬ng kÐo dµi thêi gian
cßn cã lîi cho nhµ t b¶n khi t×nh h×nh thÞ trêng thuËn lîi, hµng ho¸ tiªu thô
7
80c + 20v (4/1) cña t b¶n n«ng nghiÖp lµ 60c + 40v (3/2) nÕu tØ suÊt gi¸
trÞ thÆng d ®Òu lµ 100% th× s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thÆng d s¶n xuÊt ra sÏ
lµ.
Trong c«ng nghiÖp : 80c + 20v + 20m = 120
Trong n«ng nghiÖp : 60c + 40v + 40m = 140
Gi¸ trÞ thÆng d d«i ra trong n«ng nghiÖp so víi c«ng nghiÖp lµ
20m.
NÕu lµ trong c«ng nghiÖp th× sè gi¸ trÞ thÆng d nµy sÏ ®îc ®em chia
chung cho c¸c nhµ c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh b×nh qu©n ho¸ tØ suÊt lîi
nhuËn . Nhng trong n«ng nghiÖp ®iÒu ®ã kh«ng thÓ diÔn ra ®îc ,®ã lµ
chÕ ®é ®éc quyÒn t h÷u ruéng ®Êt kh«ng cho phÐp t b¶n tù do di
chuyÓn vµo trong n«ng nghiÖp , do ®ã ng¨n c¶n viÖc h×nh thµnh lîi nhuËn
b×nh qu©n chung gi÷a n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Vµ nh vËy ,phÇn gi¸
trÞ thÆng d d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ( Nhê cÊu t¹o h÷u c¬ cña t
b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp ,bãc lét ®îc cña c«ng nh©n n«ng nghiÖp
nhiÒu h¬n) ®îc gi÷ l¹i vµ dïng ®Ó nép ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ®Þa chñ.
VËy ®Þa t« chªnh lÖch tuyÖt ®èi còng lµ mét lo¹i lîi nhuËn siªu
ng¹ch d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n, h×nh thµnh nªn do cÊu t¹o h÷u c¬
cña t b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp mµ bÊt cø nhµ
t b¶n thuª ruéng ®Êt nµo còng ph¶i nép cho ®Þa chñ .Nã lµ sè chªnh lÖch
gi÷a gi¸ trÞ n«ng phÈm vµ gi¸ c¶ thùc tÕ h×nh thµnh nªn do c¹nh tranh trªn
thÞ trêng .
12
§Þa t« tuyÖt ®èi g¾n liÒn víi ®éc quyÒn t h÷u ruéng ®Êt .ChÝnh ®éc
quyÒn t h÷u ruéng ®Êt lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh trong
n«ng nghiÖp kh«ng bÞ ®em chia ®i vµ lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã
ph¶i chuyÓn ho¸ thµnh ®Þa t«.
VÒ ®Þa t« tuyÖt ®èi ,Mac nãi :”...b¶n chÊt cña ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ
:Nh÷ng t b¶n ngang nhau cña chóng sinh s¶n nh÷ng khèi lîng gi¸ trÞ
thÆng d kh¸c nhau “.
§Ó minh ho¹ cho nh÷ng ®iÒu nãi trªn chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô sau
®©y:
Do ®éc quyÒn vÒ ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n sinh ra ®Þa t« tuyÖt ®èi ,
cho nªn nÕu kh«ng cã chÕ ®é t h÷u vÒ ruéng ®Êt , kh«ng cã giai cÊp ®Þa
chñ , th× ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ bÞ xo¸ bá , gi¸ c¶ n«ng phÈm sÏ gi¶m xuèng
cã lîi cho x· héi .
Tãm l¹i , nªó ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã lîi (®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc ®iÒu
kiÖn kinh tÕ do th©m canh ®a l¹i ) lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ®Þa t« chªnh
lÖch vµ ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Ó t¹o ra
®Þa t« chªnh lÖch Êy , th× ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ cÊu
t¹o h÷u c¬ cña t b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp , vµ
nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Î ra ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ ®éc quyÒn t h÷u vÒ ruéng
®Êt .
Song dï lµ ®Þa t« chªnh lÖch hay ®Þa t« tuyÖt ®èi , nguån gèc vµ b¶n
chÊt cña ®Þa t« còng chØ lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ thÆng d , do lao ®éng
kh«ng c«ng cña c«ng nh©n lµm thuª trong n«ng nghiÖp t¹o ra . Nãi c¸ch
kh¸c ,®Þa t« chØ lµ mét h×nh th¸i ®Æc thï cña gi¸ trÞ thÆng d mµ th«i .
13
§Þa t« cïng víi lîi nhuËn cña nhµ t b¶n n«ng nghiÖp chÝnh lµ c¸i
x¸c ®Þnh tÝnh qui ®Þnh vÒ mÆt x· héi cña t b¶n kinh doanh trong n«ng
nghiÖp , nãi lªn t b¶n n«ng nghiÖp lµ mèi quan hÖ bãc lét , g¾n liÒn víi
mét quan hÖ bãc lét kh¸c cña ®Þa chñ do quyÒn t h÷u vÒ ruéng ®Êt sinh
ra .
1.2.3.C¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c:
Ngoµi nh÷ng lo¹i ®Þa t« trªn cßn cã c¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c nh ®Þa
t« vÒ c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt
rõng , thiªn nhiªn …
a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n:
Lµ ®Þa t« thu ®îc trªn nh÷ng ®¸m ®Êt trång nh÷ng c©y quÝ mµ
s¶n phÈm cã thÓ b¸n víi gi¸ ®éc quyÒn , tøc lµ gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ.
Ngêi tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm trªn ph¶i tr¶ ®Þa t« nµy .
b.§Þa t« hÇm má
§Êt hÇm má_®Êt cã nh÷ng kho¸ng s¶n ®îc khai th¸c còng ®em l¹i
®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ngêi së h÷u ®Êt ®ai Êy.§Þa t«
hÇm má còng h×nh thµnh vµ ®îc quyÕt ®Þnh nh ®Þa t« ®Êt n«ng nghiÖp.
c.§Þa t« ®Êt x©y dùng:
§Þa t« ®Êt x©y dùng vÒ c¬ b¶n ®îc h×nh thµnh nh ®Þa t« ®Êt n«ng
nghiÖp.Nhng nã còng cã nh÷ng ®Æc trng riªng:
14
+Thø nhÊt,trong viÖc h×nh thµnh ®Þa t« x©y dùng ,vÞ trÝ cña ®Êt ®ai
lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh,cßn ®é mµu mì vµ tr¹ng th¸I cña ®Êt ®ai kh«ng ¶nh
hëng lín.
+Thø hai,®Þa t« ®Êt x©y dùng t¨ng lªn nhanh chãng do sù ph¸t
triÓn cña d©n sè,do nhu cÇu vÒ nhµ ë t¨ng lªn vµ do nh÷ng t b¶n cè
®Þnh s¸t nhËp vµo ruéng ®Êt ngµy cµng t¨ng lªn.
d.§Þa t« ®éc quyÒn:
§Þa t« lu«n lu«n g¾n liÒn víi ®éc quyÒn së h÷u ruéng ®Êt,®éc
chiÕm c¸c ®IÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi,c¶n trë sù c¹nh tranh cña t
b¶n,t¹o nªn gi¸ c¶ ®éc quyÒn cña n«ng s¶n.Tuy nhiªn,cã nh÷ng lo¹i ®Êt
cã thÓ trång nh÷ng lo¹i c©y cho nh÷ng s¶n phÈm quý hiÕm,cã gi¸ trÞ
cao(nh nh÷ng vên nho cã thÓ cho nh÷ng thø rîu ®Æc biÖt)hay cã
nh÷ng kho¸ng s¶n ®Æc biÖt cã gi¸ trÞ,th× ®Þa t« cña nh÷ng ®Êt ®ai ®ã sÏ
rÊt cao,cã thÓ xem ®ã lµ ®Þa t« ®éc quyÒn .Nguån gèc cña ®Þa t« ®éc
quyÒn nµy còng lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch do gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao cña s¶n
phÈm thu ®îc trªn ®Êt ®ai Êy mµ nhµ t b¶n ph¶I nép cho ®Þa chñ_
ngêi së h÷u nh÷ng ®Êt ®ai ®ã.
C¸c ®Þa t« nh ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa
t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng thiªn nhiªn ... tuy lµ ®Þa t« thu ®îc
trªn nh÷ng ®¸m ®Êt phi n«ng nghiÖp nhng ®Òu dùa trªn c¬ së cña ®Þa t«
n«ng nghiÖp theo ®óng nghÜa cña tõ nµy.Chóng bao gåm c¶ hai lo¹i ®Þa
t«: ®Þa t« tuyÖt ®èi vµ ®Þa t« chªnh lÖch . Mac nãi :” BÊt k× ë ®©u cã nh÷ng
søc tù cho nhµ c«ng nghiÖp lîi dông nh÷ng søc tù nhiªn Êy , ch¼ng kÓ ®ã
lµ th¸c níc ,lµ hÇm má giµu kho¸ng s¶n , lµ nh÷ng n¬i nhiÒu c¸ hay lµ
®Êt ®Ó x©y dùng cã vÞ trÝ tèt ,th× sè lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã cña nhµ t b¶n
15
ho¹t ®éng còng ®Òu bÞ kÎ cã c¸i giÊy chøng nhËn vÒ quyÒn së h÷u nh÷ng
cña c¶i tù nhiªn Êy chiÕm ®o¹t díi h×nh th¸i ®Þa t«".
Ch¬ng 2
VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac trong luËt ®Êt
®ai thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª ®Êt ë ViÖT NAm
Th«ng qua nh÷ng lÝ luËn vÒ ®Þa t« ®· nghiªn cøu ë trªn , ta thÊy ®Þa t« t
b¶n chñ nghÜa lµ sù bãc lét cña chñ ruéng ®Êt ®èi víi c«ng nh©n n«ng
nghiÖp lµm thuª . Nã tån t¹i ë nhiÒu h×nh thøc : §Þa t« chªnh lÖch , ®Þa t«
tuyÖt ®èi , ®Þa t« c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« vÒ hÇm má,
®Þa t« vÒ b·i c¸....
16
Ngµy nay, khi ®Êt níc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x·
héi , nh÷ng lÝ luËn ®Þa t« ®ã ®îc §¶ng vµ nhµ níc ta vËn dông mét
c¸ch s¸ng t¹o trong thùc tiÔn dÓ x©y dùng ®Êt níc giµu m¹nh. LÝ luËn ®Þa
t« cña Mac ®· trë thµnh c¬ së khoa häc ®Ó x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch thuÕ
®èi víi n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh cã liªn quan nh»m kÝch thÝch ph¸t triÓn
n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ .
2.1 .VËn dông trong luËt ®Êt ®ai:
§Êt ®ai lµ mét tµi nguyªn v« cïng quÝ gi¸ , lµ t liÖu s¶n xuÊt ®Æc
biÖt, lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i trêng sèng lµ ®Þa bµn
ph©n bè c¸c khu d©n c , x©y dùng c¸c c¬ së kinh tÕ ,v¨n ho¸ , x· héi , an
ninh vµ quèc phßng.
Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ nh©n d©n ta ®· tèn bao c«ng søc x¬ng m¸u
míi t¹o lËp , b¶o vÖ ®îc vèn ®Êt nh ngµy nay. ë mçi chÕ ®é ®Êt ®ai l¹i
thuéc vÒ mçi giai cÊp kh¸c nhau , vÝ nh së h÷u cña thùc d©n Ph¸p ,cña
bän quan l¹i quÝ téc Phong kiÕn , cña ®Þa chñ.... vµ dï ë chÕ ®é nµo cuèi
cïng Mac còng kÕt luËn :” Mçi bíc tiÕn cña n«ng nghiÖp t b¶n chñ
nghÜa lµ mét bíc tiÕn kh«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ngêi lao
®éng mµ cßn lµ bíc tiÕn vÒ mÆt lµm cho ®Êt ®ai bÞ kiÖt quÖ mµ sù bãc lét
®ã ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc trong ®ã cã ®Þa t«.”
Ngµy nay, ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u cña toµn d©n do nhµ níc
thèng nhÊt qu¶n lÝ ( Nhµ níc cña d©n... ). Nhµ níc giao ®Êt , rõng cho
c¸c tæ chøc kinh tÕ , ®¬n vÞ vò trang .. ®Ó sö dông. ë ®©y thùc hiÖn sù t¸ch
rêi gi÷a quyÒn së h÷u víi quyÒn sö dông ruéng ®Êt nh»m sö dông tµi
nguyªn cña ®Êt níc mét c¸ch hiÖu qu¶. §Ó bæ sung cho nguån nh©n s¸ch
vµ th«ng qua ng©n s¸ch thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng
17
nghiÖp nh÷ng ngêi thuª ®Êt ph¶i ®ãng thuÕ cho nhµ níc . ThuÕ nµy
kh¸c xa víi ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa v× thuÕ nµy tËp
chung vµo ng©n s¸ch mang l¹i lîi Ých cho toµn d©n, nã kh«ng mang b¶n
chÊt bãc lét cña ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa.....
2.2.C¸c ®IÒu kho¶n:
Víi viÖc vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac ,nhµ
níc ta ®· ban hµnh luËt ®Êt ®ai ®Ó quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng quyÒn vµ
nghÜa vô cña ngêi d©n theo nh÷ng ®iÒu kho¶n sau :
§iÒu 1 : ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u toµn d©n , do nhµ níc thèng
nhÊt qu¶n lÝ.
Nhµ níc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ,®¬n vÞ vò trang , nh©n d©n,
c¬ quan nhµ níc, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , hé gia ®×nh , c¸ nh©n , sö
dông æn ®Þnh l©u dµi . Nhµ níc cßn cho tæ chøc , hé gia ®×nh ,c¸ nh©n
thuª ®Êt.Tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n ®ùoc nhµ níc cho thuª ®Êt ,
giao ®Êt trong luËt nµy gäi chung lµ ngêi sö dông ®Êt .
§iÒu 4: Ngêi sö dông ®Êt ®ai cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ , c¶i t¹o vµ sö
dông ®Êt hîp lÝ , cã hiÖu qu¶ , ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc ®Þa chÝnh , nép
thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo qui ®Þnh cña
ph¸p luËt .
§iÒu 5: Nhµ níc khuyÕn khÝch ngêi sö dông ®Êt ®Çu t lao ®éng,
vËt t, tiÒn vèn vµ ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt vµo c¸c viÖc
sau ®©y:
18
_ Lµm t¨ng gi¸ trÞ sö dông ®Êt .
_ Th©m canh t¨ng vô ,n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt.
_ Khai hoang , vì ho¸ , lÊn biÓn ®Ó më réng diÖn tÝch ®Êt , s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi.
_ B¶o vÖ ( tiÕt kiÖm ) c¶i t¹o lµm t¨ng ®é mµu mì cña ®Êt .
_ Sö dông tiÕt kiÖm ®Êt .
§iÒu 12: Nhµ níc x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®Ó tÝnh thuÕ chuyÓn
quyÒn sö dông ®Êt , thu tiÒn khi giao ®Êt , båi thêng thiÖt h¹i vÒ ®Êt
khi thu håi ®Êt . ChÝnh phñ qui ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®èi víi tõng
vïng vµ theo tõng thêi gian.
§iÒu 22: Tæ chøc ,hé gia ®×nh ,c¸ nh©n ®îc nhµ níc giao ®Êt ®Ó sö
dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû
s¶n vµ lµm muèi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , nÕu ®îc nhµ níc giao
®Êt dÓ sö dông vµ môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , trõ c¸c
trêng hîp ®îc miÔn gi¶m theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ.
§iÒu 79: Ngêi sö dông ®Êt cã nh÷ng nghÜa vô sau ®©y:
1. Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých , ®óng ranh giíi vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®·
®îc qui ®Þnh khi giao ®Êt .
19
2. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Î b¶o vÖ vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi
cña ®Êt.
3. Tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i trêng , kh«ng lµm tæn h¹i
®Õn lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ngêi sö dung ®Êt xung quanh.
4. Nép thuÕ sö dông ®Êt , thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt , lÖ phÝ ®Þa
chÝnh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt .
5. Nép tiÒn sö dông ®Êt khi ®îc giao ®Êt theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt
6. §Òn bï cho ngêi cã ®Êt bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh .
7. Giao l¹i ®Êt khi nhµ níc cã quyÕt ®Þnh thu håi trong nh÷ng qui
®Þnh trªn ®©y cña luËt ®Êt ®ai , ngêi d©n sö dông ®Êt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm
båi bæ c¶i t¹o ®Êt ...hay viÖc ®ãng thuÕ , tiÒn thuª ®Êt... ®Òu lµ mét h×nh
thøc cña ®Þa t« .
HiÖn nay nhµ níc ta ®ang cã nh÷ng v¨n b¶n thu thuÕ sö dông ®Êt , ®èi
víi nh÷ng nhµ ë mÆt ®êng th× møc thuÕ nhµ ®Êt lµ 15000®/1m2/n¨m.Cßn
víi nh÷ng nhµ trong khu d©n c th× thuÕ nhµ ®Êt lµ 10 000/1m2/n¨m.Tuy
nhiªn cho ®Õn ngµy 2/12/1998 Quèc héi níc CHXHCN VIET NAM
kho¸ X k× häp thø t ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña
luËt ®Êt ®ai, tõ ®ã ta cµng thÊy lÝ luËn ®Þa t« ®îc vËn dông trong luËt ®Êt
®ai mét c¸ch linh ®éng nh thÕ nµo.
§iÒu 22: §îc söa ®æi bæ sung nh sau:
20
“Nhµ níc giao ®Êt kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt trong trêng hîp sau
®©y:
1.1 Hé gia ®×nh , c¸ nh©n trùc tiÕp lao ®éng lµm n«ng nghiÖp , l©m
nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi mµ nguån sèng chñ yÕu lµ thu
nhËp cã tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®ã ®îc uû ban nh©n d©n x· , phêng ,
thÞ trÊn x¸c nhËn sö dông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ,l©m
nghiÖp nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi trong h¹n møc ®Êt ®îc nhµ níc
giao .
Hé gia ®×nh ®ang sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vît qu¸ h¹n møc tríc
ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ®íc tiÕp tôc sö dông diÖn tÝch ®Êt vît møc
theo thêi gian b»ng 1/2 thêi gian giao ®Êt vµ ph¶i nép thuÕ bæ sung ®èi
víi diÖn tÝch ®ã theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ; sau thêi h¹n nµy th× ph¶i
chuyÓn sang thuÕ ®Êt . ®èi víi diÖn tÝch ®Êt vît h¹n mùc cã sau ngµy luËt
nµy cã hiÖu lùc th× ngêi sö dông ®Êt ®ã phaØ nép thuÕ ®Êt .
1.2 Tæ chøc sö dông ®Êt ®Ó trång vµ b¶o vÖ rõng phßng hé , rõng ®Æc
dông .
1.3 C¬ quan nhµ níc ,tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , §¬n
vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng trô së lµm viÖc , sö dông
®Êt vµo môc ®Ých quèc phßng an ninh.
1.4 C¬ quan nhµ níc , tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh x· héi , ®¬n vÞ
vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c
ngµnh vµ lÜnh vùc sù nghiÖp kinh tÕ, v¨n ho¸ ,x· héi , khoa häc kÜ thuËt,
ngo¹i giao.
21
1.5 Tæ chøc sö dông ®Êt vµo môc ®Ých c«ng céng ®Ó x©y dùng ®êng
giao th«ng , cÇu , cèng vØa hÌ, hÖ thèng cÊp tho¸t níc , s«ng , hå , ®e ®Ëp
,trêng häc , bÖnh viÖn ,c«ng viªn ,vên hoa, khu vui ch¬i trÎ em, qu¶ng
trêng , s©n vËn ®éng , s©n bay , bÕn c¶ng vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng céng
kh¸c theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ .
Bæ sung ®iÒu 22a nh sau :
2.1 Nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt trong c¸c trêng hîp sau
®©y :
a. Hé gia ®×nh , c¸ nh©n cã nhu cÇu sö dông ®Êt lµm nhµ ë .
b. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó chuyÓn nhîng
hoÆc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng ®ã.
c. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc cho thuª .
d. Giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®èi víi mét sè trêng hîp ®Ó t¹o
vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng theo dù ¸n do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh .
2.2 ViÖc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®îc qui ®Þnh t¹i ®iÓm d
kho¶n 1 ®iÒu nµy ph¶i b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
a. Ngêi sö dông ®Êt ph¶i cã dù ¸n kh¶ thi ®· ®îc c¬ quan nhµ níc
cã thÈm quyÒn phª duyÖt .
b. Sö dông ®Êt ph¶i theo ®óng kÕ ho¹ch.
22
c. Ngêi sö dông ®Êt ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kÜ thuËt .
TiÒn thu ®îc tõ viÖc giao ®Êt , tiÒn x©y dùng c«ng tr×nh t¬ng øng
víi gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®îc giao ph¶i ®îc h¹ch to¸n ®aµy ®ñ vµo
ng©n s¸ch nhµ níc theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
3. Bæ sung ®iÒu 22 C nh sau :
3.1 Tæ chøc hé gia ®×nh , c¸ nh©n , ®îc nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn
sö dông ®Êt , cho thuª ®Êt ®îc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt hoÆc tiÒn thuª
®Êt trong c¸c trêng hîp sau ®©y :
a. Thùc hiÖn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc u ®·i ®Çu t .
b.
Thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t t¹i c¸c ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi
khã kh¨n , ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n .
c. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhµ ë , ®Êt ë .
d. C¸c tr¬ng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .
3.2 ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ viÖc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt , tiÒn
thuª ®Êt
4 Bæ sung ®iÒu 78a nh sau :
4.1 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt mµ tr¶ tiÒn thuª
®Êt hµng n¨m cã quyÒn :
23
a . ThÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thuª vµ tµi s¶n thuéc quyÒn së
h÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª trong thêi h¹n thuª t¹i tæ chøc tÝn
dông VN ®Ó vay vèn s¶n xuÊt , kinh doanh theo quy ®Þnh Ph¸p luËt .
b . ChuyÒn nhîng quyÒn sö dông ®Êt thuª cïng víi tµi s¶n thuéc së
h÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt thuª
trong thêi h¹n thuª theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .
Ngêi nhËn chuyÓn nhîng , ngêi ®îc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt
thuª c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n nµy .
4.3 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt
cho nhiÒu n¨m , nÕu thêi h¹n thuª ®· ®îc tr¶ tiÒn cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 5 n¨m
th× cã c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy .
Bªn c¹nh nh÷ng quy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai vÒ nghÜa vô nép tiÒn hay
nh÷ng lîi Ých cña ngêi nép tiÒn thuª ®Êt , ta thÊy ®Þa t« ®îc §¶ng vµ
Nhµ níc øng dông mét c¸ch s¸ng t¹o , ®em l¹i lîi Ých cho nh©n d©n ,
®ång thêi lµm cho quü NS cña nhµ níc t¨ng lªn , nã kh«ng hÒ mang tÝnh
chÊt bãc lét nh trong XH phong kiÕn hay XH TBCH .
Ngoµi ra , trong ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cña NN ta hiÖn nay còng ban hµnh
nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ngêi d©n ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt ( mét h×nh thøc cña
®Þa t« ) khi sö dông ®Êt mét c¸ch tù nguyÖn .
ViÖc giao ®Êt ®èi víi c¸c lo¹i ®Êt cã thÓ kh¸i qu¸t theo b¶ng sau ®©y
24
- Xem thêm -