LUYỆN THI ĐẠI HỌC NĂM 2017-2018
BÍ QUYẾT ĐẠT
ĐIỂM CAO THI
ĐẠI HỌC MÔN
HÓA – 800 BÀI
TẬP TRẮC
NGHIỆM HÓA
(CÓ ĐÁP ÁN)
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
BÍ QUYẾT ĐỂ ĐẠT ĐIỂM CAO MÔN HÓA HỌC TRONG
KỲ THI ĐẠI HỌC – CAO ĐẲNG
Giáo viên: TRẦN HẢI
Mỗi chúng ta ai cũng mong muốn đạt được kết quả cao trong học tập cũng như trong cuộc sống.
Để làm được điều đó chúng ta phải biết ưu điểm, nhược điểm của mình ở đâu để phát huy thế
mạnh của chúng ta cũng như hạn chế được các yếu đến mức thấp nhất có thể.
Đối với việc học hóa học cũng vậy. Khi các em đọc một câu Hóa học các em cần nắm được các
dữ liệu của đề ra cũng như tìm được mối liên hệ của các dữ liệu đó để đưa ra một cách làm logic,
ngắn gọn và đặc biệt là chọn được đáp án đúng.
Để giúp các em được phần nào khó khăn đó, sau đây thầy giới thiệu cho các em một số bài tập
điển hình trong các đề thi đại học của những năm gần đây và hướng các em một số phương pháp
làm bài ngắn gọn.
Lưu ý: Tùy thuộc vào mức độ kiến thức của mình các em lựa chọn các cách giải sau cho phù hợp:
Cách 1: Thường dùng cho các em học sinh có mức kiến thức trung bình khá.
Cách 2: Dùng cho các em có kiến thức khá trở lên.
Bài 1 (Trích Đề thi TSĐH, khối A – 2011) Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO2 (đktc) vào 1
lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và Ca(OH)2 0,0125M, thu được x gam kết tủa. Giá trị của x là:
A. 2,00
B. 1,00
C. 1,25
D. 0,75
Hướng dẫn giải:
Khi giải bài tập này các em thường vướng những yếu tố sau:
Thứ nhất: Các em không biết được CO2 phản ứng với NaOH trước hay Ca(OH)2 trước.
Thứ hai: Các em viết đầy đủ phương trình như sau:
CO2 + NaOH
CO2 + Ca(OH)2
NaHCO3
Na 2 CO3
Ca ( HCO3 ) 2
CaCO3
Vậy các em đã gặp phải sự khó khăn trong các phản ứng trên nên mất rất nhiều thời gian. Vì vậy
thầy đưa ra cho các em một số cách giải sau:
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
Cách 1: Các em sử dụng phương trình ion rút gọn để giải.
Khi hấp thụ CO2 vào dung dịch chứa OH- ta có phản ứng theo thứ tự sau:
Bước 1: CO2 + OHHCO30,03 0,03
0,03
Bước 2: HCO3 + OH
CO32- + H2O
0,02
0,02
0,02
2+
2Ca + CO3
CaCO3
0,0125 0,02
OH = 0,025 + 0,0125.2 = 0,05 mol
nCO2 = 0,03. Vậy nCO32- = 0,02
m = 0,0125 . 100 = 1,25 gam
Chọn đáp án C.
Cách 2: Dùng phương pháp loại trừ
Ta biết: do nCa2+ = 0,0125 do đó kết tủa lớn nhất.
m = mCaCO3 = 0,0125 . 100 = 1,25 gam. Loại đáp án A.
Sau đó các em dựa vào tỉ lệ phản ứng để đưa ra đáp số.
Chọn đáp án C.
Cách 3: Ta dựa vào tỉ lệ
nOH
nCO2
0,05
0,03
5
3
Vậy nCO32- sinh ra = 0,05 – 0,03 = 0,02.
Do đó nCO32- > nCa2+ nên m(kết tủa) = m(CaCO3) = 0,0125
m = 0,0125 . 100 = 1,25 gam
Chọn đáp án C.
Bài 2: (Trích Đề thi TSĐH, khối A – 2011) Hỗn hợp X gồm C2H2 và H2 có cùng số mol.
Lấy một lượng hỗn hợp X cho qua chất xúc tác nung nóng, thu được hỗn hợp Y gồm C2H4,
C2H6, C2H2 và H2. Sục Y vào dung dịch brom (dư) thì khối lượng bình brom tăng 10,8 gam
và thoát ra 4,48 lít hỗn hợp khí (đktc) có tỉ khối so với H2 là 8. Thể tích O2 (đktc) cần để đốt
cháy hoàn toàn hỗn hợp Y là:
A. 22,4 lít
B. 26,88 lít
C. 44,8 lít
D. 33,6 lít
Hướng dẫn giải
Cách 1: Thông thường các em thường sử dụng cách viết đầy đủ các phản ứng như sau:
C2H2 + H2
a
a
C2H2 + 2H2
t0
C2H4
a
t0
C2H6
(1)
(2)
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
b
2b
b
Sử dụng quy tắc đường chéo để tìm ra số mol từng khí H2 và C2H6
H2 (2)
14
16
C2H6
14
Vậy nH2 = nC2H6 = 0,1 mol
Gọi a, b lần lượt là số mol của C2H2 và C2H2 ở (1) và (2). Sau đó các em đặt vào hệ để đưa ra kết
quả.
Nhưng nếu các em giải theo cách này thì mất quá nhiều thời gian do đó không đáp ứng được yêu
cầu đề ra.
Cách 2: Chúng ta cần trả lời được các câu hỏi sau:
Thứ nhất: Để tính được V(O2) ta phải tính được V(C2H2 và H2)
Thứ hai: Đề ra cho nhiều phản ứng vậy thì ta có cần viết phản ứng không?
Đối với bài toán hữu cơ các em cần chú ý đặc biệt đến định luật bảo toàn khối lượng: msp = mpư
Vậy đối với bài này ta tóm tắt như sau:
X (C2H2, H2) Ni Y
C2H2, C2H4
C2H6 + H2
Vậy mX = mY. Vậy: mX = 10,8 (mC2H2 + C2H4) + m(C2H6 + H2)
= 10,8 + 0,2.16 = 14
Vậy gọi x là số mol C2H2, x mol H2
26x + 2x = 14
x = 0,5
C2H2 +
H2 +
5
O2
2
2CO2 + H2O
1
O2
2
Vậy V(O2) =
H 2O
5
.0,5
2
1
.0,5 .22 ,4
2
33,6 lít
Chọn đáp án D.
Như vậy cách 2 rất ngắn gọn cho việc giải bài toán này.
Bài 3: Cho m gam hỗn hợp gồm FeS2 và FeS vào một bình kín chứa khí O2 (dư). Nung nóng
bình đến khi phản ứng hoàn toàn thu được khí X và chất rắn R. Khí X được hấp thụ hoàn
toàn bằng dung dịch Ba(OH)2 dư, xuất hiện 26,04 gam kết tủa. Để hòa tan hết chất rắn R cần
tối thiểu 120 ml dung dịch HNO3 2M. Giá trị của m là:
A. 13,76 gam
B. 8,32 gam
C. 4,48 gam
D. 4,96 gam
Hướng dẫn giải
FeS2, FeS + O2
SO2 + Ba(OH)2 dư
Fe2O3 + 6HNO3
Fe2O3 + SO2
BaSO3
2Fe(NO3)3 + 3H2O
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
Số mol các chất theo đề ra là: nBaSO3 =
26,04
= 0,12 mol
217
nHNO3 = 0,12 . 2 = 0,24 mol
Cách 1: Các em có thể viết đầy đủ phản ứng rồi đặt ẩn số để giải
Cách 2: Các em cần chú ý đến yêu cầu đề ra:
Tính m thực chất là tách khối lượng Fe + S trong FeS và FeS2
Mà ta biết: nBaSO3 = 0,12
nS = 0,12 mol
nHNO3 = 0,24
Ở đây các em cần chú ý khi (FeS, FeS2) + O2
Fe2O3
Do đó khi Fe2O3 + HNO3 dư là phản ứng trao đổi sinh ra Fe(NO3)3 để không phải viết phản ứng.
Vậy nHNO3 = nNO3- = 0,24
nFe =
nNO3
= 0,08
3
Do Fe(NO3)3
Fe3+ + 3NO3Vậy m = 0,12.32 + 0,08.56 = 8,32 gam
Chọn đáp án B.
Bài 4: Cân bằng các phản ứng sau:
FexOy + HNO3
Fe(NO3)3 + NO + H2O
FeS2 + O2
Fe2O3 + SO2
Fe + HNO3
Fe(NO3)3 + NxOy + H2O
Hướng dẫn giải
Cách 1: Thông thường các em xác định số oxi hóa của Fe trong FexOy là Fe2y/x, còn đến FeS2 thì
một số em rất khó xác định số oxi hóa của Fe và S. Do đó thầy đưa ra cho các em một cách cân
bằng đơn giản hơn mà không cần xác định số oxi hóa các nguyên tố như sau:
Phương trình 1: Ta giữ nguyên FexOy
xFe+3 + yO-2
điện tích VT = 0, điện tích VP = 3x – 2y
Để
VT =
VP
FexOy
xFe+3 + yO-2 + (3x-2y)e
(Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố để đặt xFe+3 và yO-2)
Ví dụ: Fe3O4
3Fe+3 + 4O-2 + e
Tương tự (Fe38/3
3Fe+3 + e)
Phương trình 2: FeS2
Fe+3 + 2S+4 + 11e
Sau đó viết phương trình: N+5 + 3e
N+2 (NO)
O2 + 4e
2O-2
Phương trình 3: 5x – 2y Fe0
Fe+3 + 3e
3
xN+5 + yO-2 + (5x-2y)e
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
NxOy
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 4 -
Tài liệu học t p chia s
(5x – 2y)Fe + (18x – 6y)HNO3
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
(5x – 2y)Fe(NO3)3 + 3NxOy + (9x – 3y)H2O
Bài 5: Hòa tan hoàn toàn 9,75 gam Zn bằng dung dịch HNO3 loãng, toàn bộ lượng khí NO
(sản phẩm khử duy nhất sinh ra được oxi hóa hoàn toàn bởi oxi thành NO2 rồi sục vào nước
cùng với dòng khí oxi để chuyển hết thành HNO3. Tổng thể tích khí oxi (đktc) đã phản ứng là:
A. 3,92 lít
B. 1,68 lít
C. 0,56 lít
D. 1,12 lít
Hướng dẫn giải
Zn + HNO3
Zn(NO3)2 + NO + H2O
NO + O2 + H2O
HNO3
Cách 1: Các em viết phản ứng sau đó cân bằng phản ứng một cách đầy đủ và chính xác. Sau đó
đặt ẩn số vào phương trình để tìm ra đáp số
Cách 2: Các em chú ý kĩ ban đầu HNO3 là chất oxi hóa chuyển thành NO.
Sau đó NO + O2 + H2O
HNO3
Do vậy áp dụng phương pháp chọn điểm rơi (thầy đã dạy cho các em) thì ta thấy HNO3 không
thay đổi. Vậy chất khử là Zn, và chất oxi hóa là O2
Zn
Zn+2 + 2e
0,15
0,3
O2 + 4e
2O-2
0,3
0,3
4
Vậy VO2 =
0,3
. 22,4 = 1,68 lít
4
Chọn đáp án B.
Ưu điểm của cách 2: + Không phải viết và cân bằng phương trình
+ Làm bài rất nhanh
Bài 6: (Trích Đề thi TSĐH, khối B – 2010) Hỗn hợp M gồm axit cacbonxylic X, ancol Y
(đều đơn chức, số mol X gấp 2 lần số mol Y) và este Z được tạo ra từ X và Y. Cho một lượng
M tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, tạo được 16,4 gam muối và 8,05 gam
ancol. Công thức của X và Y là:
A. HCOOH và CH3OH
B. CH3COOH và CH3OH
C. HCOOH và C3H7OH
D. CH3COOH và C2H5OH
Hướng dẫn giải
Thông thường các em sử dụng cách 1 để giải. Cụ thể:
Cách 1: Gọi X, Y lần lượt là RCOOH và R’OH
Este Z là RCOO – R’
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
Các em có thể viết phản ứng NaOH: RCOOH + NaOH
2x
2x
RCOO – R’ + NaOH
z
z
2x
z
0,2
2x
Vậy ta có: 2 x( R 67) z ( R 67) 16,4
x( R' 17)
(R’ + 17) =
8,05
x z
z ( R' 17)
8,05
2x z
8,05
8,05
0,2
0,2
16,4
R 67
0,2
40 ,25
RCOONa + H 2O
2x
RCOONa + R’OH
z
z
z
82
R 15
R
CH 3
R' 23,25
Chọn đáp án D.
Tuy nhiên để đáp ứng được yêu cầu về mặt thời gian ta lựa chọn cách 2
Cách 2: Các em có thể dùng phương pháp suy luận sau để tìm ra cách giải nhanh.
Ta biết: axit, este + NaOH
muối + ancol + H2O
nRCOONa = nNaOH = 0,2
RCOONa =
16 ,4
0,2
82
R = 15 CH3. Loại đáp án A và C.
Mặt khác, do n(Y) < n(X)
n ancol < n muối = 0,2
8,05
0,2
R’OH
40 ,25
R' 23,25
R' 29
Chọn đáp án D.
Bài 7: (Trích Đề thi TSĐH, khối A – 2011) Đốt cháy hoàn toàn anđehit X, thu được thể tích
khí CO2 bằng thể tích hơi nước (trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Khi cho 0,01 mol X
tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3 thì thu được 0,04 mol Ag. X là:
A. anđehit no, mạch hở, hai chức
B. anđehit không no, mạch hở, hai chức
C. anđehit axetic
D. anđehit fomic
Hướng dẫn giải
O
X
CO2 + H2O, với nCO2 = nH2O
anđehit có công thức CnH2nOz
AgNO ,NH
Mặt khác: 0,01X
0,04 mol Ag
hoặc là HCHO hoặc là anđehit hai chức.
Ta thấy HCHO
CO2 + H2O, có nCO2 = nH2O
Chọn đáp án D.
Vậy tại sao ta không chọn đáp án khác?
Bởi, nếu anđehit 2 chức thì công thức CH2nO2 ta phân tích thành:
Cn-2H2n-2(CHO)2 CnH2n(CHO)2 no, 2 chức. Vì vậy 2n - 2 > 2(n – 2) trái với đề ra.
2
3
3
Bài 8: (Trích Đề thi TSĐH, khối A – 2011) Hỗn hợp X gồm axit axetic, axit fomic và axit
oxalic. Khi cho m gam X tác dụng với NaHCO3 (dư) thì thu được 15,68 lít khí CO2 (đktc).
Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 8,96 lít khí O2 (đktc), thu được 35,2 gam CO2 và
y mol H2O. Giá trị của y là:
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 6 -
Tài liệu học t p chia s
A. 0,2
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
B. 0,3
C. 0,6
D. 0,8
Hướng dẫn giải
Nhận xét: Đối với bài toán này các em cần chú ý đến số chức của axit, số nguyên tử C, H và O
Cụ thể: (HCOOH, CH3COOH) NaHCO
CO2
n(HCOOH, CH3COOH) : nCO2 = 1 : 1
COOH NaHCO
CO2
n(COOH)2 : nCO2 = 1 : 2
COOH
Mặt khác, HCOOH và CH3COOH đều có công thức chung là CnH2nO2
O
CnH2nO2
nCO2 + nH2O
O
C2H2O4
2CO2 + H2O
Gọi a là tổng số mol CnH2nO2, b là số mol C2H2O4 (HOOC – COOH)
nOpư = nO(CO2) + nO(H 2O) – nO(CnH2nO2) – nO(C2H2O4)
0,8 = 2na + 2b + na + b – 2a – 4b
3na + b – 2a = 0,8
3
3
2
2
a 2b
0,7
Ta có: na 2b 0,8
3na b 2a
0,8
a(n 1) 0,1
na b 2a(n 1)
0,8
na b
0,6
Vậy y = na + b = 0,6
Chọn đáp án C.
Cách 2:
Các em đã biết nCOOH = nCO2 sinh ra (Ví dụ: RCOOH + NaHCO 3
RCOONa + CO2 +
H2O)
Vậy: nCOOH = nCO2 = 0,7 mol. Suy ra nO2 có trong axit = 0,7 mol.
Khi đốt cháy mO2 (có trong axit) + mO2 = mO2 (có trong nước) + mO 2 (có trong CO2)
Suy ra 0,7 + 0,4 = 0,8 +
y
(Với y là số mol của H2O)
2
y = 0,6 mol
Bài 9: (Trích Đề thi TSĐH, khối A – 2010) Điện phân (điện cực trơ) dung dịch X chứa 0,2
mol CuSO4 và 0,12 mol NaCl bằng dòng điện có cường độ 2A. Thể tích khí (đktc) thoát ra ở
anot sau 9650 giây điện phân là:
A. 1,344 lít
B. 2,240 lít
C. 1,792 lít
D. 2,912 lít
Hướng dẫn giải
Cách 1: Để giải được các bài tập dạng này các em nên hiểu rõ thứ tự ưu tiên oxi hóa – khử của
các ion trên các điện cực.
Cụ thể: Ở catot gồm có các ion (Cu2+, Na+, H+ của H2O)
Ở anot gồm có các ion (SO42-, Cl-, OH- của H2O)
Thứ tự ưu tiên:
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 7 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
Catot: Cu2+ + 2e = Cu
Sau đó: 2H+ + 2e
Anot: 2ClCl2 + 2e
Sau đó: 4OHV = V(O2) + V(Cl2) = (0,02 + 0,06) . 22,4 = 1,792 lít
Chọn đáp án C.
H2
O2 + 2H2O + 4e
Cách 2: Do nCuSO4 = 0,2 > nNaCl nên ta thử tính khối lượng Cu sinh ra trong thời gian điện
phân trên là:
AIt
nF
m
m
A
It
nF
9650
96500
0,1 mol
Vậy, nCuSO4 còn dư: 0,2 – 0,1 = 0,1 mol
Ta có: Cu2+ + 2e
Cu
0,2
0,1
2Cl
Cl2 + 2e
0,12
0,06 0,12
4OH
O2 + 2H2O + 4e
Gọi n là số mol O2 ta có e cho = e nhận
Ta có: 4n + 0,12 = 0,2
n = 0,02
Vậy V = V(O2 + Cl2) = (0,02 + 0,06) . 22,4 = 1,792 lít
Chọn đáp án C.
Bài 10: (Trích Đề thi TSĐH, khối B – 2009) Cho dung dịch X chứa hỗn hợp gồm
CH3COOH 0,1M và CH3COONa 0,1M. Biết ở 250C, ka của CH3COOH là 1,75.10-5 và bỏ
qua sự phân li của nước. Giá trị pH của dung dịch X ở 250C là:
A. 1,00
B. 4,24
C. 2,88
D. 4,76
Hướng dẫn giải
CH3COONa
CH3COO- + Na0,1
0,1
Phương trình phân li: CH3COOH
Ka =
H
H CH 3COO
CH 3COOH
1,75 .10
5
x(x 0,1)
0,1
pH
log H
H+ + CH3COOx
x (x là số mol H+ sinh ra)
1,75.105
4,76
Chọn đáp án D.
Bài 11: (Trích Đề thi TSĐH, khối B – 2012) Cho hỗn họp X gồm ancol metylic, etylen
glicol và glixerol. Đốt cháy hoàn toàn m gam X thu được 6,72 lít khí CO2 (đktc). Cũng m
gam X trên cho tác dụng với Na dư thu được tối đa V lít khí H2 (đktc). Giá trị của V là:
A. 3,36
B. 11,20
C. 5,60
D. 6,72
Hướng dẫn giải
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 8 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
Cách 1: CH3OH
CO2
0,5H2
C2H4(OH)2
2CO2
H2
C3H5(OH)3
3CO2
1,5H2
Ta thấy số mol H2 thu được luôn bằng ½ số mol CO2 = 0,15 mol
Chọn đáp án A.
V = 3,36 lít
Cách 2: Các em cần chú ý đến số nguyên tử cacbon và số nhóm OH.
CH 3OH
Các chất có tỉ lệ như nhau: C 2 H 4 (OH ) 2
nOH
nC
nCO2
C 3 H 5 (OH ) 3
Vậy OH- + Na
Vậy VH2 =
ONa- +
1
H2
2
1
VCO2 = 3,36 lít
2
Chọn đáp án A.
Bài 12: (Trích Đề thi TSCĐ, khối A,B – 2012) Nung một lượng butan trong bình kín (có xúc
tác thích hợp) thu được hỗn hợp khí Z gồm ankan và anken. Tỉ khối của X so với khí hiđro là
21,75. Phần trăm thể tích của butan trong X là:
A. 33,33%
B. 50,00%
C. 66,67%
D. 25,00%
Hướng dẫn giải
Cách 1: Đối với bài toán cracking các em cần chú ý đến tỉ lệ số mol phản ứng vì số mol sau phản
ứng với số mol trước phản ứng
Ankan (1)
anken + ankan (2)
Gọi số mol C4H10 ban đầu là 1 mol
Ta có: d ( X / H 2 )
58
1.2
29
Gọi x là số mol C4H10 phản ứng thì số mol C4H10 dư là 1 – x
Vậy d(Y/H2) =
Vậy
58
(2 x 1 x). 2
d(X / H2 )
d (Y / H 2 )
x 1
4
3
(1 x). 2
1 .2
x
58
(1 x). 2
29
21,75
1
1 x
.100%
, %C4H10 =
3
x 1
50%
Chọn đáp án B.
Cách 2: %phản ứng = 2 – 2.Mx/My = 2 – 2.(21,75 . 2/58) = 0,5.
Vậy % thể tích butan = 50%.
Chọn đáp án B.
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 9 -
Tài liệu học t p chia s
Bí quyết để đạt điểm cao môn Hóa học
Giáo viên: Trần Hải
Nguồn :
Hocmai.vn
Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 10 -
http://maichoi.vuicaida.com
Download T i LiÖu - §Ò Thi Free
Ph¹m §øc B×nh - Lª ThÞ Tam
Ph−¬ng ph¸p gi¶i
B i TËp Tr¾c NghiÖm
Ho¸ Häc
LuyÖn Thi §¹i Häc
800 C©u Hái Tr¾c NghiÖm §ñ C¸c ThÓ Lo¹i
•
•
•
•
C¸c ph−¬ng ph¸p gióp gi¶i nhanh b i to¸n ho¸ häc
H−íng dÉn gi¶i ®¸p chi tiÕt
C¸c bé ®Ò thi ®Ò nghÞ
Néi dung phong phó
1
http://onthi.biz - http://onthi.no1.vn - http://onthi.so1.in
Download T i LiÖu - §Ò Thi Free
PhÇn I
HÖ Thèng Ho¸ C¸c C«ng Thøc
Quan Träng Dïng Gi¶i To¸n Ho¸ Häc
* Sè Avoga®r«:
N = 6,023 . 1023
* Khèi l−îng mol:
MA = mA / n A
mA: Khèi l−îng chÊt A
nA: Sè mol chÊt A
* Ph©n tö l−îng trung b×nh cña 1 hçn hîp (M)
M = mhh hay M = M1n1 + M2n2 + ... = M1V1 + M2V2 + ...
n1 + n2 + ...
V1 + V2 + ...
nhh
mhh: Khèi l−îng hçn hîp
nhh: Sè mol hçn hîp.
* TØ khèi h¬i (d) cña chÊt A ®èi víi chÊt B.
(®o cïng ®iÒu kiÖn: V, T, P)
dA/B = MA/MB = mA/mB
* Khèi l−îng riªng D
D = Khèi l−îng m/ThÓ tÝch V
g/mol hoÆc kg/lÝt.
* Nång ®é phÇn tr¨m
C% = mct . 100%/mdd
mct: Khèi l−îng chÊt tan (gam)
mdd: Khèi l−îng dung dÞch = mct + mdm (g)
* Nång ®é mol/lÝt:
CM = nA (mol)
Vdd (lÝt)
* Quan hÖ gi÷a C% v CM:
CM = 10 . C% . D
M
* Nång ®é % thÓ tÝch (CV%)
CV% = Vct . 100%/Vdd
Vct: ThÓ tÝch chÊt tan (ml)
Vdd: ThÓ tÝch dung dÞch (ml)
* §é tan T cña mét chÊt l sè gam chÊt ®ã khi tan trong 100g dung m«i n−íc
t¹o ra ®−îc dung dÞch b o ho :
T = 100 . C%
100 - C%
* §é ®iÖn ly α:
α = n/n0
2
n: Nång ®é mol chÊt ®iÖn ly bÞ ph©n ly hay sè ph©n tö ph©n ly.
n0: Nång ®é mol chÊt ®iÖn ly ban ®Çu hay tæng sè ph©n tö ho tan.
* Sè mol khÝ ®o ë ®ktc:
n = Sè h¹t vi m«/N
nkhÝ A = VA (lÝt)/22,4
* Sè mol khÝ ®o ë ®iÒu kiÖn kh¸c: (kh«ng chuÈn)
nkhÝ A = P . V/R . T
P: ¸p suÊt khÝ ë t°C (atm)
V: ThÓ tÝch khÝ ë t°C (lÝt)
T: NhiÖt ®é tuyÖt ®èi (°K) T = t° + 273
R: H»ng sè lý t−ëng:
R = 22,4/273 = 0,082
Hay: PV = nRT Ph−¬ng tr×nh Men®eleep - Claperon
* C«ng thøc tÝnh tèc ®é ph¶n øng:
V = C1 - C2 = AC (mol/l.s)
t
t
Trong ®ã:
V: Tèc ®é ph¶n øng
C1: Nång ®é ban ®Çu cña mét chÊt tham gia ph¶n øng
C2: Nång ®é cña chÊt ®ã sau t gi©y (s) x¶y ra ph¶n øng.
XÐt ph¶n øng: A + B = AB
Ta cã: V = K . | A| . | B |
Trong ®ã:
| A |: Nång ®é chÊt A (mol/l)
| B |: Nång ®é cña chÊt B (mol/l)
K: H»ng sè tèc ®é (tuú thuéc v o mçi ph¶n øng)
XÐt ph¶n øng: aA + bB ↔ cC + dD.
H»ng sè c©n b»ng:
KCB = |C|c . |D|d
|A|a . |B|b
* C«ng thøc d¹ng Faraday:
m = (A/n) . (lt/F)
m: Khèi l−îng chÊt tho¸t ra ë ®iÖn cùc (gam)
A: Khèi l−îng mol cña chÊt ®ã
n: Sè electron trao ®æi.
VÝ dô:
Cu2+ + 2e = Cu th× n = 2 v A = 64
2OH- - 4e = O2 ↑ + 4H+ th× n = 4 v A = 32.
t: Thêi gian ®iÖn ph©n (gi©y, s)
l: C−êng ®é dßng ®iÖn (ampe, A)
F: Sè Faraday (F = 96500).
3
PhÇn II
C¸c Ph−¬ng Ph¸p Gióp
Gi¶i Nhanh B i To¸n Ho¸ Häc
Nh− c¸c em ® biÕt “Ph−¬ng ph¸p l thÇy cña c¸c thÇy” (Talley Rand),
viÖc n¾m v÷ng c¸c ph−¬ng ph¸p gi¶i to¸n, cho phÐp ta gi¶i nhanh chãng c¸c
b i to¸n phøc t¹p, ®Æc biÖt l to¸n ho¸ häc. MÆt kh¸c thêi gian l m b i thi
tr¾c nghiÖm rÊt ng¾n, nh−ng sè l−îng b i th× rÊt nhiÒu, ®ßi hái c¸c em ph¶i
n¾m v÷ng c¸c bÝ quyÕt: Ph−¬ng ph¸p gióp gi¶i nhanh b i to¸n ho¸ häc.
VD: Ho tan 6,2g hçn hîp 2 kim lo¹i kiÒm trong n−íc (lÊy d−), thu ®−îc
2,24 lÝt khÝ H2 (®ktc). C« c¹n dd sau ph¶n øng thu ®−îc bao nhiªu gam chÊt
r¾n.
NÕu ta dïng c¸c ph−¬ng ph¸p ®¹i sè th«ng th−êng, ®Æt Èn sè, lËp hÖ
ph−¬ng tr×nh th× sÏ mÊt nhiÒu thêi gian v ®«i khi kÕt côc kh«ng t×m ra ®¸p
¸n cho b i to¸n.
Sau ®©y chóng t«i lÇn l−ît giíi thiÖu c¸c ph−¬ng ph¸p gióp gi¶i nhanh
c¸c b i to¸n ho¸ häc.
4
TiÕt I. Gi¶i b i to¸n trén lÉn hai dd,
hai chÊt b»ng ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo.
Khi chén lÉn 2 dd cã nång ®é kh¸c nhau hay trén lÉn chÊt tan v o dd
chøa chÊt tan ®ã, ®Ó tÝnh ®−îc nång ®é dd t¹o th nh ta cã thÓ gi¶i b»ng nhiÒu
c¸ch kh¸c nhau, nh−ng nhanh nhÊt vÉn l ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo. §ã l
gi¶i b i to¸n trén lÉn 2 dd b»ng “Qui t¾c trén lÉn” hay “S¬ ®å ®−êng chÐo”
thay cho phÐp tÝnh ®¹i sè r−êm r , d i dßng.
1. ThÝ dô tæng qu¸t:
Trén lÉn 2 dd cã khèi l−îng l m1 v m2, v cã nång ®é % lÇn l−ît l
C1 v C2 (gi¶ sö C1 < C2). Dung dÞch thu ®−îc ph¶i cã khèi l−îng m = m1 +
m2 v cã nång ®é C víi C1 < C < C2
Theo c«ng thøc tÝnh nång ®é %:
C1% = a1.100%/m1 (a1 l khèi l−îng chÊt tan trong dd C1)
C2% = a2.100%/m2 (a2 l khèi l−îng chÊt tan trong dd C2)
Nång ®é % trong dd t¹o th nh l :
C% = (a1 + a2).100%/(m1 + m2)
Thay c¸c gi¸ trÞ a1 v a2 ta cã:
C = (m1C1 + m2C2)/(m1 + m2)
→ m1C + m2C = m1C1 + m2C2
→ m1(C - C1) = m2(C2 - C)
hay m1/m2 = (C2 - C)/(C - C1)
* NÕu C l nång ®é phÇn tr¨m thÓ tÝch, b»ng c¸ch gi¶i t−¬ng tù, ta thu ®−îc
hÖ thøc t−¬ng tù:
V1/V2 = (C2 - C)/(C - C1)
Trong ®ã V1 l thÓ tÝch dd cã nång ®é C1
V2 l thÓ tÝch dd cã nång ®é C2
Dùa v o tØ lÖ thøc trªn cho ta lËp s¬ ®å ®−êng chÐo:
C - C1
C2
C
C2 - C
C1
hay cô thÓ h¬n ta cã:
Nång ®é % cña
Khèi l−îng dd
dd ®Æc h¬n
®Ëm ®Æc h¬n
C - C1
C2
Nång ®é % cña
C
dd cÇn pha chÕ
C2 - C
C1
Nång ®é % cña
Khèi l−îng dd
dd lo ng h¬n
lo ng h¬n
5
TØ lÖ khèi l−îng ph¶i lÊy = C2 - C
®Ó pha chÕ dd míi
C - C1
2. C¸c thÝ dô cô thÓ:
ThÝ dô 1: Mét dd HCl nång ®é 45% v mét dd HCl kh¸c cã nång ®é 15%.
CÇn ph¶i pha chÕ theo tØ lÖ n o vÒ khèi l−îng gi÷a 2 dd trªn ®Ó cã mét dd
míi cã nång ®é 20%.
ThÝ dô 2: Ho tan bao nhiªu gam KOH nguyªn chÊt v o 1200 g dd KOH
12% ®Ó cã dd KOH 20%.
ThÝ dô 3: T×m l−îng n−íc nguyªn chÊt cÇn thªm v o 1 lÝt dd H2SO4 98% ®Ó
®−îc dd míi cã nång ®é 10%.
ThÝ dô 4: CÇn bao nhiªu lÝt H2SO4 cã tØ khèi d = 1,84 v bao nhiªu lÝt n−íc
cÊt ®Ó pha th nh 10 lÝt dd H2SO4 cã d = 1,28.
ThÝ dô 5: CÇn lÊy bao nhiªu gam tinh thÓ CuSO4 . 5H2O v bao nhiªu gam
dd CuSO4 8% ®Ó ®iÒu chÕ 280 gam dd CuSO4 16%.
ThÝ dô 6: CÇn ho tan 200g SO3 v o bao nhiªu gam dd H2SO4 49% ®Ó cã dd
H2SO4 78,4%.
ThÝ dô 7: CÇn lÊy bao nhiªu lÝt H2 v CO ®Ó ®iÒu chÕ 26 lÝt hçn hîp H2 v
CO cã tØ khèi h¬i ®èi metan b»ng 1,5.
ThÝ dô 8: CÇn trén 2 thÓ tÝch metan víi mét thÓ tÝch ®ång ®¼ng n o cña
metan ®Ó thu ®−îc hçn hîp khÝ cã tØ khèi h¬i so víi hi®ro b»ng 15.
ThÝ dô 9: Ho tan 4,59 gam Al b»ng dd HNO3 thu ®−îc hçn hîp khÝ NO v
N2O cã tØ khèi h¬i ®èi víi hi®ro b»ng 46,75. TÝnh thÓ tÝch mçi khÝ.
ThÝ dô 10: A l quÆng hematit chøa 60% Fe2O3. B l quÆng manhetit chøa
69,6% Fe3O4. CÇn trén quÆng A v B theo tØ lÖ khèi l−îng nh− thÕ n o ®Ó
®−îc quÆng C, m tõ 1 tÊn quÆng C cã thÓ ®iÒu chÕ ®−îc 0,5 tÊn gang chøa
4% c¸cbon.
6
TiÕt II. Ph−¬ng ph¸p b¶o to n khèi l−îng.
¸p dông ®Þnh luËt b¶o to n khèi l−îng (§LBTKL) “Tæng khèi l−îng
c¸c chÊt tham gia ph¶n øng b»ng tæng khèi l−îng c¸c s¶n phÈm” cho ta gi¶i
mét c¸ch ®¬n gi¶n, mau lÑ c¸c b i to¸n phøc t¹p.
ThÝ dô 1: Hçn hîp A gåm 0,1 mol etilen glicol v 0,2 mol chÊt X. §Ó ®èt
ch¸y hçn hîp A cÇn 21,28lÝt O2 (ë ®ktc) v thu ®−îc 35,2g CO2 v 19,8g
H2O. TÝnh khèi l−îng ph©n tö X.
ThÝ dô 2: Ho tan 10g hçn hîp hai muèi cacbonat kim lo¹i ho¸ trÞ 2 v 3
b»ng dd HCl ta thu ®−îc dd A v 0,672 lÝt khÝ bay ra (®ã ë ®ktc). Hái c« c¹n
dd A th× thu ®−îc bao nhiªu gam muèi khan?
ThÝ dô 3: §un dd chøa 10g xót v 20g chÊt bÐo. Sau khi kÕt thóc ph¶n øng
x phßng ho¸, lÊy 1/10 dd thu ®−îc ®em trung ho b»ng dd HCl 0,2M thÊy
tèn hÕt 90ml dd axit.
1. TÝnh l−îng xót cÇn ®Ó x phßng ho¸ 1 tÊn chÊt bÐo.
2. Tõ 1 tÊn chÊt bÐo cã thÓ ®iÒu chÕ ®−îc bao nhiªu glixerin v x phßng
nguyªn chÊt?
3. TÝnh M cña c¸c axit trong th nh phÇn chÊt bÐo.
7
TiÕt III. Ph−¬ng ph¸p ph©n tö l−îng
Trung b×nh: (PTLTB, M).
Cho phÐp ¸p dông gi¶i nhiÒu b i to¸n kh¸c nhau, ®Æc biÖt ¸p dông
chuyÓn b i to¸n hçn hîp th nh b i to¸n mét chÊt rÊt ®¬n gi¶n, cho ta gi¶i rÊt
nhanh chãng.
C«ng thøc tÝnh:
M = ahh (sè gam hçn hîp)
nhh (sè mol hçn hîp)
ThÝ dô 1: Ho tan 2,84g hçn hîp 2 muèi CaCO3 v MgCO3 b»ng dd HCl
thÊy bay ra 672 cm3 khÝ CO2 (ë ®ktc). TÝnh % khèi l−îng mçi muèi trong
hçn hîp ®Çu.
ThÝ dô 2: Trong thiªn nhiªn ®ång kim lo¹i chøa 2 lo¹i 6329Cu v 6529Cu.
Nguyªn tö l−îng (sè khèi trung b×nh cña hçn hîp c¸c ®ång vÞ) cña ®ång l
64,4. TÝnh th nh phÇn % sè l−îng mçi lo¹i ®ång vÞ.
ThÝ dô 3: Cã 100g dd 23% cña mét axit h÷u c¬ no ®¬n chøc (ddA). Thªm
v o dd A 30g mét axit ®ång ®¼ng liªn tiÕp ta thu ®−îc dd B. LÊy 1/10 dd B
®em trung ho b»ng dd xót (dd ® trung ho gäi l dd C).
1. TÝnh nång ®é % cña c¸c axit trong dd B.
2. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña c¸c axit.
3. C« c¹n dd C th× thu ®−îc bao nhiªu gam muèi khan.
VËy ph¶i cã mét axit cã ph©n tö l−îng nhá h¬n 53. Axit duy nhÊt tho¶
m n ®iÒu kiÖn ®ã l axit HCOOH (M = 46) v axit thø hai cã ph©n tö l−îng
lín h¬n 53 v l ®ång ®¼ng kÕ tiÕp. §ã l axit CH3 - COOH (M = 60).
8
TiÕt IV. Ph−¬ng ph¸p sè nguyªn tö trung b×nh (n).
¸p dông gi¶i nhiÒu b i to¸n kh¸c nhau ®Æc biÖt t×m c«ng thøc ph©n tö
2 ®ång ®¼ng kÕ tiÕp hoÆc 2 ®ång ®¼ng bÊt kú, t−¬ng tù ph−¬ng ph¸p M, cho
phÐp chuyÓn b i to¸n hçn hîp th nh b i to¸n mét chÊt.
ThÝ dô 1: §èt ch¸y ho n to n mét hçn hîp gåm 2 hi®ro cacbon ®ång ®¼ng
liªn tiÕp ng−êi ta thu ®−îc 20,16 lÝt CO2 (®ktc) v 19,8g H2O. X¸c ®Þnh c«ng
thøc ph©n tö cña 2 hi®ro v tÝnh th nh phÇn % theo sè mol cña mçi chÊt.
ThÝ dô 2: §èt ch¸y 3,075g hçn hîp 2 r−îu ®ång ®¼ng cña r−îu metylic v
cho s¶n phÈm lÇn l−ît ®i qua b×nh mét ®ùng H2SO4 ®Æc v b×nh hai ®ùng
KOH r¾n. TÝnh khèi l−îng c¸c b×nh t¨ng lªn, biÕt r»ng nÕu cho l−îng r−îu
trªn t¸c dông víi natri thÊy bay ra 0,672 lÝt hi®ro (ë ®ktc). LËp c«ng thøc
ph©n tö 2 r−îu.
ThÝ dô 3: §Ó trung ho a gam hçn hîp 2 axit ®ång ®¼ng liªn tiÕp cña
axitfomic cÇn dïng 100ml dd NaOH 0,3M. MÆt kh¸c ®em ®èt ch¸y a gam
hçn hîp axit ®ã v cho s¶n phÈm lÇn l−ît ®i qua b×nh 1 ®ùng H2SO4 ®Æc v
b×nh 2 ®ùng KOH. Sau khi kÕt thóc thÝ nghiÖm ng−êi ta nhËn thÊy khèi
l−îng b×nh 2 t¨ng lªn nhiÒu h¬n khèi l−îng b×nh 1 l 3,64 gam. X¸c ®Þnh
CTPT cña c¸c axit.
9
- Xem thêm -