Tài liệu Luận văn xuân diệu với thơ việt nam hiện đại

N ^ DAI HOC QUOC GIÀ HA NOI TRirÒNG DAI HOC KHOA HOC XÀ HÒI VA NHÀN VÀN VC THI THU HirONG XUÀN DIÉU VÓI THOì VIÉT NAM HIÉN DAI Chuyén ngành : Vàn hoc Viét Nam Ma so' : 5.04.33 LUAN VÀN THAC SÌ KHOA HOC NGÙ VÀN NGUOl HirÒNG DAN KHOA HOC: POS. TS. MA GIANO LÀN CAI HOC Q'JOC '.)iA hA N - u-m teiN ^ HA NOI - 2001 MUC LUC Trang PHAN MÒ DAU 1 PHAN NÓI DUNG 8 Chirong L Xuàn Diéu vói tho va nhà tha LI. Xuàn Dieu vói tha va nghé tha 11 1.2. Xuàn Dieu vói càc nhà tha 1.2.1. Vói tha Ho Chi Minh 15 1.2.2. Cac bài viét ve Tó Huu 21 1.2.3. Vói tha HuyCàn 36 Chirong 2. Xuàn Diéu vói cuòc song tha 2.1. Xuàn Dieu vói càc phong trào tha quàn chùng 52 2.2. Xuàn Dieu vói càc cuòc thi tha 60 2.3. Xuàn Dieu vói càc nhà tha tré 2.3.1. 'Trò chuyen vói càc ban làm tha tré" 67 2.3.2, Xuàn Dieu vói nhà tha tré Tran Dàng Khoa 74 Chifong 3, Phong càch phé bình cùa Xuàn Diéu 3.1. Phong càch nghe sT 83 3.1.1. Cam xùc - Tinh càm 85 3.1.2. Say me cài dep 90 3.2. Luòn gàn bó vói cày dòi 94 3.2.1. Ly luan gàn vói thirc té 95 3.2.2. So sành, lién tuong gàn vói dai thiróng 100 3.3. Ngòn ngO phé bình 104 PHAN KÉT LUAN 112 DANH MUC TÀI LIEU THAM KHÀO 116 PHAN MÒ DAU 1. Ly do chon de tài, gioì han nghién cuu: Xuàn Diéu là mot tài nàng lón, mot tàc già co vi tri quan Irong Irong nén vàn hoc Viét Nam hién dai. Trai qua nùa thè ky miet mài lao dong sàng tao, òng da de lai cho dòi mot khoi luang tàc ph^m do so, co già trj làu dai ve nhiéu thè loai khàc nhau: tha, vàn xuói, but ky, nghién ciJu phé bình, liéu luàn, dich thuàt... Va a thè loai nào óng cung dat dirac nhirng Ihành tiru, in dàm dffu à^n riéng dac sàc. Dòi vói m-ot ngiròi càm bùi nhir Xuàn Dieu, Ifnh cà ve so luang va chat lirang Ihì a mòi thè loai déu càn thiét phài co nhirng chuyén luàn nghién ciru mot càch còng phu va day dù. Tir triróc dén nay, dà co nhiéu bài phé bình, liéu luàn, nghién ciru ve càc sàng tàc cùa òng. Tha òng dà là de tài hàp dàn khcti nguón cho nhiéu còng Irình nghién cùru khoa hoc nghiém tue va co già tri. Ben canh tha, là noi Xuàn Diéu dà dành phàn lón bùt lire cùa dòi mình, phé bình vàn hoc là mot bò phàn quan trong Irong sir nghiep sàng tao cùa òng. Bang vòn hiéu biét phong phù va sir tinh té nhay càm cùa mot nhà tha, bììng lòi vici luòn tran day nhiet tình, tran day càm xùc, càc bài viét cùa Xuàn Dieu là nhiJng Ihành còng n6'\ bat. Khoi luang lón nhung làp tiéu Juan phé bình dà phàn nào nói lén tàm sue cùa òng doi vói thè loai này: Tié'iig tha (1951), Nlìfaig huac duòng tu lifàng cùa idi (1958), Ba thi hào dàn toc (1959), Phé bình gioì thìeii thcr (1960), Trd chuyén vài càc bqn làm tha tré (1961), Dao co mài nuri sàc ( 1963), /)/ trén difùng km ( 1968), l a cày dòi mài mài xanh tuoi ( 1971 ), Mài sàt nén kim (1977), brmg thóng tin va nhfaig kysutàm hón ày (1978), Càc nhà tha codien \'iél Nam (hai tàp, 1981, 1982), Cóng viéc làm tha{\9M).,. Dòi vói còng viéc tìm hiéu già tài vàn hoc cùa òng cha, Xuàn Diéu là ngirói co còng rà't lón. Bò sàch Càc nhà tha co dien \l'cl Nam (hai ISp) là mot còng trình nghién curu ma tàc già da mang vào dò tàt cà tình yéu dòi vói vàn hoc co dién. Vói mot cài nhìn sàc sào, vira bao quàt ti mi, vói mot vàn phong dóc dào, tir nhién, Xuàn Diéu da làm cho nhOng tén tuoi lón trong kho làng vàn hoc dàn toc thém chói sàng. Vói tha ca cùa thòi ky hién dai, Xuàn Diéu thè hién rat nhiéu tàm huyét va sir quan tàm gàn bó. Òng co mat trong ban giàm khào cùa hàu hé't càc cuòc thi tha, nhuìig bài tiéu luàn va phé bình tha cùa Xuàn Dieu ti^ nhirng nam khàng chién ch6ng Phàp cho dén nhihig tóng két ve tha nhàn càc cuòc thi thcf va càc boat dong sàng tàc tha, càc bài tira cho càc tuyén tha luòn luòn bòc lo nhiét tàm xày dimg, vun dàp cho phong trào tha. Xuàn Diéu cijng là nguói di dàu trong viéc giói thieu cài dep muòn màu muòn ve cùa nhirng nén tha cùa càc dàn toc vói bao huang sàc la trén dòng giao luu giGa càc nhà tha lón trén thè giói: Lui Aragòng, Pòn Eluya, Pétòphi, Maiacòpxki, Nadim Hflmel, Blaga Dimitaròva, Pablò Néruda, Nicola Ghiden... Blaga Dimitaròva nhàn xét: "Xuàn Diéu là dich già kiél xuàt vói càc ban dich tha Exénhin, Puskin, Maiacòpxki. Anh là ngiròi ban lón thàn thiét cùa nén vàn hoà Bungari tir Bòtép dén càc nhà tha tré sau này" [100, 435]. Nhàn Ihù'c va dành già toàn bò sir nghiep phé bình vàn hoc cùa Xuàn Diéu là mot viéc làm dòi bòi Ihói gian phàn tich, nghién ngàm ihà'u dào... Trong khuòn kh6 luàn vàn này, chùng tòi chi tàp trung tìm hiéu phàn phé bình tha Viét Nam hién dai cùa Xuàn Diéu, cu thè là tha Viét Nam tir sau Gich mang thàng Tàm 1945 vói hy vong co thè nhìn nhàn, dành già mot càch toàn dién va dùng dàn han tài nàng da dang, phong phù cùa mot tàc già co cà Imh sàng tao dòc dào. Dong thòi, qua dò thày dirac dong gòp cùa Xuàn Dieu vói iir càch nhà phé bình vàn hoc dòi vói toàn bò tién trình phàt trièn cùa nén tho ca hién dai Viét Nam. 2. Lich sur vàn de: Da co nhiéu còng Uình nghién curu ve Xuàn Diéu vói tu càch là mot nhà tJK^ \6n; à day, chùng tòi chi muòn de càp dén qua trình nghién culi, phé bình vàn hoc cùa Xuàn Diéu vói tha Viét Nam hién dai. Co thè nói, cho dén nay chua co mot chuyén luàn, chuyén khào nào nghién culi vàn de này mot càch toàn dién va he Ihòng. Nhimg trong càc bài viét ve cuòc dói va sir nghiep cùa Xuàn Diéu, mot so tàc già da thè hién quan diém cùa mình UDng viéc dành già dóng góp cùa Xuàn Diéu dòi vói tha Viét Nam hién dai. Trong cuòn Nhà vàn Viét Nam 1945 - 1975 (Tàp mot, NXB Dai hoc va Tiiing hoc chuyén nghiep - Ha Noi, 1979) cùa hai giào sir Phan Or De, Ha Minli Due dà viét khà ky ve Xuàn Diéu vói tu càch là nhà nghién cùru phé bình. Tàc già nhàn dinh: "Toàn bò boat dong cùa Xuàn Diéu déu hùt vào va xoay quanh cài liuc cùa tha" (31, 614]. Ve tha ca hién dai: Xuàn Diéu rat tàm dàc va am hièu tinh tuóng \lui Huy Càn, Xuàn Diéu co nhung bài viét còng phu ve tha Tu Ma, Ihct Tran Dàng Khoa, Xuàn Diéu nhiét tình va tiàn li'ong gicfi thiéu nhung sàng tàc th(t ca cùa qiiAn chung còng nòng binh, giói thiéu th(^ cùa bò dòi qua càc chié'n dich, giói thieu lli(t cùa còng nliàn, nòng dàn. Dac biét, nhà nghién culi Ha Minh Due con chi rd dirac sir khàm phà dòc dào cùa Xuàn Diéu qua nhung ti"ang phé bình. Tlieo òng: "Xuàn Diéu co khà nàng tir phàn Ifch va tiình bay sàng tò nhung dién bién cùa mach tu tirong va càm xùc ngay ò nhirng khfa canh uàn khùc va khó dién dat. Anh lhuc:fng lày tliirc té sàng tàc tha ca cùa mình {\ì trong qua trình sàng tao dén thành qua cu llié de chùtig minh cho nhung vàn de ly luàn cùa anh de xuàT [31, 618]. Tuy nhién nhung ti-ang viét này chua tJiè nói hét duac nhung dóng góp va dàu àn cùa Xuàn Diéu dòi vói iha Viét Nam hién dai. Giào su Nguyén Dàng Manh cung là ngUÓi quan tàm nliiéu dén nhà phé bìnli Xuàn Diéu. Tn^ng bài Xuàn Diéu va niém kliàt khao giao cdm vài dai, òng tran tipng dành già Xuàn Dieu "là mot ngUói tha cà cùa nghé Ihct, là òng giào su cùa liir('mg chuyén nghiep ve tha" [100, 127]. Doi vói tha Viét Nam hién dai, còng cùa Xuan Diéu that khòng nhò: vira làm tha, vira bình luàn tha, dem luòn còng viéc bép nuc cùa mìnhrama phàn tfch, phàn xét rat ti mi, va viét thành bài, thành sàch ve dù cac ngò ngàch ciia nghé; nhutig bài tha, nhiJng sàch kia là nhirng tàp giào trình sé con co fch làu dai cho nhung ai muòn di vào cài nghé rat dòi khó khan này. Va khi viét Lai giói thieu cho Tuyén tàp Xiiàn Diéu tàp II, Nguyén Dàng Manli khòng quén chù ^ dén càc boat dòng khàc cùa Xuàn Diéu ngoài tha. Song, dal ben canh phàn nghién etili ve tha va vàn xuòi cùa Xuàn Diéu thi mang phé bình vàn hoc cùa tlii sì ho Ngò ciing chua thàt nói tròi. Bài vié't dai hai muai làm trang cùa nhà nghién culi Ma Giang Làn U\)ng cuòn Nhà tha Viét Nam hién dai duac coi là dà de càp khà toàn dién dén boat dòng vàn hoc cùa Xuàn Diéu, tir làm tha dén phé bình, giói thiéu tha, dich tha, viét truyén ngàn, bùi k^. Dò'i vói phé bình tha, nguói viét nhàn thày càch Xuàn Diéu thuòng làm là xàu chuòi c^c bài the/ bay, ròi bình dành già; bài viét cùa òng tliién ve ca ngai biéu duong, con viéc che viéc néu khuyét diém chi là han hiiu, tuy nhién dòi lue òng ciing co nói dén mot so khuyét diém cùa phong ti^ào tha tiè. Ma Giang Làn con néu lén net dac tiirng tiDng phé bình tha cùa Xuàn Diéu: do là càch nói bòc tiire, say sua, nliiJng khàm phà bàt ngó, nhutig suy nghT sàu sàc, hành vàn sinh dòng, nhung lién tuòng so sành dòc dào theo càch liéng cùa mình. Tuy nhién, day chi là nhung càm nhàn buóc dàu ve phàn phé bình tha cùa Xuàn Dieu, chua khàc boa duac chàn dung nhà phé bìnli vàn hoc Xuàn Dieu ben canh su nghiep sàng tàc tha cùa òng. Ve mot so tàp phé bình cùa Xuàn Diéu, dà co nhung bài viét nhu Doc "NhiTìig hifàc diràìig tutmhig cùa tòi'' cùa Che Lan Vién (Ux^ng sàch Phé bình và hoc. Nxb Vàn hoc, 1962)... Nhung nhìn chung càc nhà nghién culi chi chù y dén nhirng bài viét cùa Xuàn Diéu a thói ky dàu, phàn phé bình vàn hoc, nhàt là phé bình thcf tir sau Càch mang lliàng Tàm it co nguói viét tói. Càc luàn àn tién sì cung de càp tói phé bình vàn hoc cùa Xuàn Diéu nhu luàn àn cùa Nguyén Quòc Luàn vói de tài The chàn dwig vàn hoc ti'otig vàn hoc Viét Nam tu dàu nhihig nam 30 dèh nay. Do pham vi cùa luàn àn nén tac già chi di sàu vào "Phé bình dung chàn dung vàn hoc" cùa Xuàn Diéu. Theo dành già chù quan cùa chùng tòi, trong càc bài viét ve phé bình vàn hoc cùa Xuàn Diéu, co lè tirong dói day dù hon cà là muc "Xuàn Diéu , nhà viéì bùi ky. liéu luàn va phé bình vàn hge" U^ong bài ")ùiàn Diéu" cùa giào sir Nguyén Trac (in trong sàch Vàn hoc Viét Nam 1945 - 1975, tàp hai, NXB Giào due, 1990). Ngoài phàn sàng tàc tho, tàc già dà nhìn nhàn Xuàn Diéu nhu mot nhà phé bình vàn hoc. Bài viét dà néu lén nàm huóng chfnh ma Xuàn Diéu dà gàn bó trong suò't su nghiep phé bình vàn hoc cùa mình (tjx)ng dò co phàn phé bình tho Viét Nam hién dai), nhung lai chua di sàu de tìm ra net dóc dào va bùt phàp tài hoa UxDng phé bbh tho cùa Xuàn Diéu. Gàn day nhàt, UDUg sàch "Xiiàn Diéu. Tàc phdm vàn chucnig va lao dóng nghé thuàt" (NXB Giào due - 1999), nhà nghién cdu Luu Khành Tho dà dành 16 trang viét de nói ve "Dóng góp cùa Xuàn Diéu Ux)ng phé bình vàn chU(tng". Bài chuyén luàn dà néu lén duoc nhùng dóng góp nhiéu mat cùa Xuàn Diéu dói vói tóng viéc nghién cùru phé bình vàn chuong, tir "quan niém ve tho cùa Xuàn Diéu" dén "Xuàn Diéu vói nhQng già tii vàn hoc eó dién" va dóng góp dói vói tho ca hién dai cùa "Nguói bié't mài sàt nén kim". Theo Luu Khàeh Tho, Xuàn Diéu eó su quan tàm dac biét dén tho ca hién dai, hàu nhu óng eó màt tiDng tà't cà càc boat dòng tho, là nhà tho tlieo dòi lién tue va eó góp phàn ành huòng dén phong trào sàng tàc tho; hon niJa òng con chù - Xem thêm -