LỜI CAM ĐOAN i
MỤC LỤC ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ - BẢNG BIỂU v
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 3
1.1. Vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp 3
1.1.1. Khái niệm, phân loại và đặc trưng của vốn kinh doanh 3
1.1.2. Nguồn hình thành vốn kinh doanh của doanh nghiệp 7
1.2. Quản trị vốn kinh doanh của doanh nghiệp 10
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản trị vốn kinh doanh 10
1.2.2. Nội dung quản trị vốn kinh doanh 10
1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá tình hình quản trị vốn kinh doanh của doanh nghiệp 25
1.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản trị vốn kinh doanh của DN. 33
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VKD TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN KINH DOANH THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP 37
2.1. Khái quát quá trình hình thành, phát triển và địa điểm hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp 37
2.1.1 Quá trình hình thành, phát triển của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp 37
2.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp 45
2.1.3. Tình hình tài chính chủ yếu của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp 47
2.2. Thực trạng quản trị vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp trong suốt thời gian qua 51
2.2.1. Tình hình vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của công ty 51
2.2.2. Thực trạng quản trị vốn kinh doanh tại công ty 58
2.3. Đánh giá chung tình hình quản trị VKD của công ty 87
2.3.1. Những kết quả đạt được 87
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân 89
CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN KINH DOANH THIỂT BỊ CÔNG NGHIỆP 91
3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty Cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp trong thời gian tới 91
3.1.1. Bối cảnh kinh tế xã hội 91
3.1.2. Mục tiêu và định hướng công ty 92
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm tương cường quản trị vốn kinh doanh tại công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp 94
3.2.1. Điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn theo xu hướng giảm thấp hệ số nợ 94
3.2.2. Giảm quy mô hàng tồn kho, tăng cường công tác quản trị hàng tồn kho 96
3.2.3. Nâng cao khả năng thanh toán nhanh của công ty, tăng cường lượng tiền mặt tại quỹ 97
3.2.4. Đẩy mạnh công tác thu hồi công nợ để tránh tình trạng bị chiếm dụng vốn 99
3.2.5. Kịp thời nâng cấp, đầu tư thay thế các thiết bị, tài sản cố định đã hao mòn, giá trị còn lại thấp, lạc hậu, tăng cường hiệu quả sử dụng VCĐ 100
3.2.6. Một số giải pháp khác 102
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp 105
KẾT LUẬN 106
Luận văn tốt nghiệp
i
Học viện Tài chính
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,
kết quả nêu trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của
đơn vị thực tập.
Sinh viên thực hiện
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
ii
Học viện Tài chính
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................i
MỤC LỤC................................................................................................................ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ - BẢNG BIỂU........................................................................v
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ VỐN
KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP..................................................................3
1.1. Vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp.............................3
1.1.1. Khái niệm, phân loại và đặc trưng của vốn kinh doanh.................................3
1.1.2. Nguồn hình thành vốn kinh doanh của doanh nghiệp.....................................7
1.2. Quản trị vốn kinh doanh của doanh nghiệp............................................................10
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản trị vốn kinh doanh............................................10
1.2.2. Nội dung quản trị vốn kinh doanh.....................................................................10
1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá tình hình quản trị vốn kinh doanh của doanh
nghiệp...................................................................................................................................25
1.2.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản trị vốn kinh doanh của DN..............33
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VKD TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN KINH
DOANH THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP.....................................................................37
2.1. Khái quát quá trình hình thành, phát triển và địa điểm hoạt động kinh doanh
của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp...................................................37
2.1.1 Quá trình hình thành, phát triển của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị
công nghiệp..........................................................................................................................37
2.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần kinh doanh
thiết bị công nghiệp...........................................................................................................45
2.1.3. Tình hình tài chính chủ yếu của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công
nghiệp....................................................................................................................................47
2.2. Thực trạng quản trị vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị
công nghiệp trong suốt thời gian qua................................................................................51
2.2.1. Tình hình vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của công ty..............51
2.2.2. Thực trạng quản trị vốn kinh doanh tại công ty..............................................58
2.3. Đánh giá chung tình hình quản trị VKD của công ty............................................87
2.3.1. Những kết quả đạt được........................................................................................87
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
iii
Học viện Tài chính
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân..........................................................................89
CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN
TRỊ VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN KINH DOANH THIỂT BỊ
CÔNG NGHIỆP......................................................................................................91
3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty Cổ phần kinh doanh thiết bị
công nghiệp trong thời gian tới...........................................................................................91
3.1.1. Bối cảnh kinh tế xã hội..........................................................................................91
3.1.2. Mục tiêu và định hướng công ty.........................................................................92
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm tương cường quản trị vốn kinh doanh tại công ty
cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp..........................................................................94
3.2.1. Điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn theo xu hướng giảm thấp hệ số nợ..............94
3.2.2. Giảm quy mô hàng tồn kho, tăng cường công tác quản trị hàng tồn kho.........96
3.2.3. Nâng cao khả năng thanh toán nhanh của công ty, tăng cường lượng tiền
mặt tại quỹ............................................................................................................................97
3.2.4. Đẩy mạnh công tác thu hồi công nợ để tránh tình trạng bị chiếm dụng vốn
....................................................................................................................................99
3.2.5. Kịp thời nâng cấp, đầu tư thay thế các thiết bị, tài sản cố định đã hao
mòn, giá trị còn lại thấp, lạc hậu, tăng cường hiệu quả sử dụng VCĐ...............100
3.2.6. Một số giải pháp khác..........................................................................................102
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp............................................................................105
KẾT LUẬN...........................................................................................................106
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
iv
Học viện Tài chính
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
SV:
BEP
Tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản
CTCP
Công ty cổ phần
ĐBTC
Đòn bẩy tài chính
GTCL
Giá trị còn lại
HTK
Hàng tồn kho
LNST
Lợi nhuận sau thuế
LNTT
Lợi nhuận trước thuế
NVDH
Nguồn vốn dài hạn
NVLĐTX
Nguồn vốn lưu động thường xuyên
NVNH
Nguồn vốn ngắn hạn
ROA
Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn kinh doanh
ROE
Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TSCĐ
Tài sản cố định
TSDH
Tài sản dài hạn
TSLĐ
Tài sản lưu động
TSNH
Tài sản ngắn hạn
VCĐ
Vốn cố định
VCSH
Vốn chủ sở hữu
VLĐ
Vốn lưu động
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
v
Học viện Tài chính
DANH MỤC SƠ ĐỒ - BẢNG BIỂU
Sơ đồ 2.1. Sơ đồ tổ chức của công ty:
Bảng 2.1: Cơ cấu cán bộ công nhân viên
Bảng 2.2. Cơ cấu cổ đông công ty.
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ quy trình công nghệ xưởng cơ khí.
Bảng 2.3. Tình hình biến động doanh thu, chi phí, lợi nhuận.
Bảng 2.4. Hệ số hiệu quả hoạt động.
Bảng 2.5. Bảng cơ cấu và sự biến động tài sản của Công ty cổ phần kinh
doanh thiết bị công nghiệp.
Bảng 2.6. Bảng cơ cấu và sự biến động nguồn vốn của Công ty cổ phần kinh
doanh thiết bị công nghiệp.
Bảng 2.7. Nguồn vốn lưu động thường xuyên của công ty
Biểu đồ 2.1. Mô hình tài trợ VKD của Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị
công nghiệp.
Bảng 2.8. Cơ cấu và sự biến động khoản mục vốn lưu động của công ty cổ
phần kinh doanh thiết bị công nghiệp.
Bảng 2.9. Cơ cấu và sự biến động khoản mục tài sản ngắn hạn khác.
Bảng 2.10. Bảng cơ cấu và sự biến động khoản mục hàng tồn kho của
công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp.
Bảng 2.12. Cơ cấu và sự biến động các khoản phải thu.
Bảng 2.11. Hiệu suất sử dụng vốn tồn kho của công ty.
Bảng 2.13. Hiệu suất các khoản phải thu của công ty Cổ phần kinh doanh
thiết bị công nghiệp.
Bảng 2.14. Cơ cấu và sự biến động vốn bằng tiền của công ty
Bảng 2.15. Các hệ số khả năng thanh toán của công ty.
Bảng 2.16. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động.
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
vi
Học viện Tài chính
Bảng 2.17: Bảng cơ cấu và biến động tài sản cố định của công ty cổ phần kinh
doanh thiết bị công nghiệp
Bảng 2.18. Tình hình khấu hao TSCĐ của công ty cổ phần kinh doanh thiết bị
công nghiệp.
Bảng 2.19. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định.
Bảng 2.20. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh.
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
1
Học viện Tài chính
LỜI MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu.
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, nhất là khi Việt Nam
đang trong tiến trình hội nhập với nền kinh tế khu vực cũng như thế giới, các
doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước rất nhiều cơ hội, nhưng bên cạnh đó
là các nguy cơ và thách thức. Doanh nghiệp muốn tồn tại phải có những chiến
lược kinh doanh phù hợp và đúng đắn, đòi hỏi phải giải quyết các vấn đề đặt
ra là kinh doanh phải có lãi, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn, đáp ứng được
khả năng thanh toán, tạo điều kiện sản xuất kinh doanh mở rộng, tăng cường
khả năng cạnh tranh. Hoạt động trong môi trường đầy canh tranh này, nhiều
doanh nghiệp đã thích ứng kịp thời, chủ động trong việc sản xuất, kinh doanh,
nâng cao vị thế của mình.Tuy nhiên, cũng không ít doanh nghiệp đã gặp
không ít khó khăn, từ việc huy động vốn, sử dụng vốn kinh doanh. Điều này
dẫn đến làm ăn thua lỗ, doanh thu không bù đắp được chi phí. Và nguyên
nhân cội nguồn cho việc này chính là doanh nghiệp chưa phát huy hết được
khả năng của đồng vốn, quản lý và sử dụng kém hiệu quả.
Do vậy, nhiệm vụ đặt ra cho các doanh nghiệp hiện nay là phải sử dụng
vốn một cách có hiệu quả. Nhận thức được tầm quan trọng này, qua thời gian
thực tập tại công ty Cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp, và được sự giúp
đỡ tận tình của thầy giáo Nguyễn Đăng Nam cùng toàn thể các cán bộ công
nhân viên phòng Tài chính – Kế toán của công ty, em đã mạnh dạn chọn đề
tài:“ Giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản trị vốn kinh doanh tại Công ty
cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp ”.
2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Tình hình sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp
- Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu tình hình sử dụng vốn kinh doanh
của Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp, từ đó đưa ra các giải
pháp tăng cường quản trị vốn kinh doanh.
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài chính
2
3. Phạm vi nghiên cứu:
Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp.
Các số liệu sử dụng trong luận văn dựa trên các Báo cáo tài chính của
công ty từ 2013 - 2014
4. Phương pháp nghiên cứu:
Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp phân tích thống kê, phương
pháp đối chiếu so sánh, phương pháp diễn giải để xem xét và đánh giá các vấn
đề đặt ra trong đề tài nguồn vốn kinh doanh.
5. Kết cấu luận văn:
Kết cấu luân văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về vốn kinh doanh của doanh nghiệp trong
nền kinh tế thị trường.
Chương 2: Thực trạng quản trị vốn kinh doanh tại công ty cổ phần kinh
doanh thiết bị công nghiệp.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm tăng cường quản trị vốn kinh doanh
của Công ty cổ phần kinh doanh thiết bị công nghiệp.
Trong quá trình thực hiện luận văn này, em đã nhận được sự chỉ dẫn tận
tình của thầy giáo Nguyễn Đăng Nam và các cán bộ nhân viên của Công ty,
cùng với sự nỗ lực của bản thân, nhưng do thời gian thực tập có hạn và khả
năng thực tế của em còn hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu
sót. Vì vậy, em mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và các cán bộ
công ty để báo cáo của em được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, tháng 4 năm
2015.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Văn Hiển.
SV:
Lớp:
Luận văn tốt nghiệp
3
Học viện Tài chính
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN KINH DOANH VÀ QUẢN TRỊ VỐN
KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP
1.1.
Vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm, phân loại và đặc trưng của vốn kinh doanh
1.1.1.1.Khái niệm về vốn kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp muốn tiến hành hoạt
động sản xuất kinh doanh cần phải có ba yếu tố cơ bản: sức lao động, đối
tượng lao động và tư liệu lao động. Để có được các yếu tố này, doanh nghiệp
phải ứng ra một lượng vốn nhất định phù hợp với quy mô và điều kiện kinh
doanh.Lượng vốn đó được gọi là vốn kinh doanh (VKD) của doanh nghiệp.
Như vậy, ta có thể rút ra kết luận:
Vốn kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản được huy
động, sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm mục đích sinh lời.
Vốn kinh doanh không chỉ là điều kiện tiên quyết đối với sự ra đời của
doanh nghiệp mà còn là một trong những yếu tố giữ vai trò quyết định trong
quá trình hoạt động và phát triển của doanh nghiệp.
1.1.1.2.Đặc trưng của vốn kinh doanh
Để quản lý và sử dụng có hiệu quả VKD đòi hỏi doanh nghiệp phải nhận
thức đúng đắn các đặc trưng của vốn.
Thứ nhất, vốn phải đại diện cho một lượng tài sản nhất định.
Tài sản nhất định ở đây có thể được hiểu là nhà xưởng, đất đai, máy
móc, thiết bị,…
Thứ hai, vốn phải được vận động để sinh lời.
Đặc trưng này của vốn xuất phát từ nguyên tắc: tiền tệ chỉ được coi là
vốn khi chúng được đưa vào sản xuất kinh doanh. Trong quá trình vận động,
vốn có thể thay đổi hình thái biểu hiện, nhưng điểm khởi đầu và điểm kết thúc
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
4
Học viện Tài chính
của một vòng luân chuyển phải là hình thái tiền tệ, với giá trị tại thời điểm kết
thúc lớn hơn giá trị tại thời điểm ban đầu, tức là việc kinh doanh có lãi.
Ba là vốn có giá trị về mặt thời gian.
Do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như lạm phát, biến động tỉ giá, hay các
tiền bộ khoa học công nghệ nên sức mua của đồng tiền ở mỗi thời điểm khác
nhau là khác nhau, vì vậy, việc lựa chọn thời điểm để huy động và sử dụng
vốn kịp thời là một điều hết sức quan trọng.
Bốn là, vốn phải tích tụ, tập trung đến một lượng nhất định mới có thể
phát huy tác dụng trong quá trình SXKD.
Đặc trưng này đòi hỏi doanh nghiệp cần lập kế hoạch để huy động một
lượng vốn cần thiết, và trong quá trình kinh doanh, thu được lợi nhuân, thì
cần phải tái đầu tư để mở rộng quy mô SXKD, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Năm là, vốn có thể tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau.
Vốn không chỉ biểu hiện bằng tiền của những tài sản hữu hình mà còn là
biểu hiện bằng tiền của những tài sản vô hình.Đặc trưng này giúp doanh
nghiệp có sự nhìn nhận toàn diện về các loại vốn, từ đó đề xuất các biện pháp
phát huy hiệu quả tổng hợp VKD.
Sáu là, phải gắn với chủ sở hữu.
Vốn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong nền kinh tế tri thức nên
không thể có đồng vốn vô chủ.Vốn phải được gắn với chủ sở hữu thì mới chi
tiêu hợp lý và có hiệu quả.Tùy từng hình thức đầu tư mà người chủ sở hữu
vốn có thể đồng nhất hoặc tách rời với người sử dụng vốn.
Bảy là, vốn là một loại hàng hóa đặc biệt.
Vốn cũng là một loại hàng hóa, cũng được trao đổi và buôn bán trên thị
trường.Tuy nhiên, người ta chỉ mua được quyền sở dụng vốn mà không thể
mua được quyền sở hữu vốn. Người mua (người vay vốn) phải trả cho người
bán (người cho vay) một lượng tiền lãi, và được tính theo một tỉ lệ lãi suất
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
5
Học viện Tài chính
nhất định, đó chính là giá của quyền sử dụng vốn. Đặc trưng này giúp cho
doanh nghiệp có được quyết định đúng đắn trong việc huy động vốn để có
được hiệu quả cao nhất với chi phí huy động vốn là thấp nhất.
1.1.1.3.Thành phần vốn kinh doanh, phân loại vốn kinh doanh
Căn cứ vào đặc điểm luân chuyển khi tham gia vào quá trình hoạt
động SXKD, vốn kinh doanh được chia thành hai loại: Vốn cố định (VCĐ) và
Vốn lưu động (VLĐ).
Vốn cố định:
VCĐ là một bộ phận của vốn đầu tư ứng trước hình thành nên TSCĐ
mà đặc điểm của nó là tham gia vào nhiều chu kỳ SXKD và hoàn thành một
vòng luân chuyển khi TSCĐ hết thời gian sử dụng.
Đặc điểm luân chuyển của vốn cố định:
- Vốn cố định tham gia vào nhiều chu kỳ SXKD. Điều này là do đặc
điểm của vốn cố định là có giá trị lớn và thời gian luân chuyển dài.
- Vốn cố định dịch chuyển từng phần vào giá trị sản phẩm trong các chu
kỳ SXKD. Khi tham gia vào quá trình sản xuất, một bộ phận VCĐ được luân
chuyển và cấu thành nên chi phí sản xuất sản phẩm (chi phí khấu hao) tương
ứng với phần giá trị hao mòn của TSCĐ.
- Sau nhiều chu kì sản xuất, VCĐ mới hoàn thành một vòng luân
chuyển. Giá trị TSCĐ giảm xuống cho đến khi TSCĐ hết thời gian sử dụng,
giá trị của nó được chuyển dịch hết vào giá trị sản phẩm thì VCĐ mới hoàn
thành một vòng luân chuyển.
Từ những đặc điểm luân chuyển trên của VCĐ, yêu cầu đặt ra cho các
nhà quản lý là việc quản lý VCĐ phải kết hợp giữa quản lý theo giá trị và
quản lý hình thái hiện vật của nó là các TSCĐ của doanh nghiệp.
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
6
Học viện Tài chính
Vốn lưu động:
Vốn lưu động là số vốn ứng ra để hình thành nên TSLĐ nhằm đảm
bảo cho quá trình kinh doanh của DN thực hiện được thường xuyên, liên tục.
VLĐ chuyển dịch toàn bộ giá trị tài ngay trong một lần và hoàn thành một
vòng tuần hoàn sau một chu kỳ sản xuất kinh doanh.
Đặc điểm của VLĐ
- Trong quá trình thực hiện một vòng SXKD, VLĐ chuyển toàn bộ giá
trị của mình vào sản phẩm mới.
- Vốn lưu động tham gia vào một chu kỳ SXKD, luôn thay đổi hình thái
biểu hiện, từ hình thái vốn bằng tiền chuyển sang hình thái vốn sản xuất như
vật tư, hàng hóa và kết thúc quá trình tiêu thụ sản phẩm, VLĐ lại trở về hình
thái vốn ban đầu là vốn tiền tệ. Sự vận động của VLĐ từ hình thái ban đầu
qua các hình thái khác đến khi trở về hình thái vốn ban đầu được gọi là sự
tuần hoàn của VLĐ. Do quá trình SXKD của DN diễn ra thường xuyên, liên
tục nên sự tuần hoàn của VLĐ cũng lặp đi lặp lại có tính chu kỳ.
- VLĐ hoàn thành một vòng tuần hoàn khi DN tiêu thụ sản phẩm và thu
được tiền bán hàng.
Từ những đặc điểm trên của VLĐ, các nhà quản lý cần xác định nhu
cầu VLĐ cần thiết, huy động nguồn tài trợ và sử dụng VLĐ phải phù hợp sát
với tình hình SXKD. Và để thực hiện điều này, dựa theo các tiêu thức khác
nhau có thể chia VLĐ thành các loại khác nhau:
Dựa theo hình thái biểu hiện của vốn
- Vốn bằng tiền và các khoản phải thu
- Vốn về hàng tồn kho
Cách phân loại này giúp cho doanh nghiệp đánh giá được mức độ dự
trữ tồn kho, khả năng thanh toán,tính thanh khoản của các tài sản đầu tư trong
doanh nghiệp.
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
7
Học viện Tài chính
Dựa theo vai trò VLĐ đối với quá trình SXKD:
- Vốn lưu động trong khâu giữ trự sản xuất (Nguyên liệu, vật liệu, vốn
bằng tiền,…)
- Vốn lưu động trong khâu trực tiếp sản xuất ( Sản phẩm dở dang, bán
thành phẩm, chi phí trả trước,…)
- Vốn lưu động trong khâu lưu thông ( gồm vốn thành phẩm, vốn trong
thanh toán, vốn đầu tư ngắn hạn, vốn bằng tiền,…).
Cách phân loại này cho thấy vai trò của từng loại vốn lưu động trong
quá trình sản xuất kinh doanh, từ đó lựa chọn bố trí cơ cấu vốn đầu tư hợp lý,
đảm bảo sự cân đối về năng lực sản xuất giữa các giai đoạn trong quá trình
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Dựa theo kết quả hoạt động đầu tư
Theo cách phân loại này, VKD được phân chia thành tài sản lưu động,
tài sản cố định và tài sản tài chính của doanh nghiệp.
VKD đầu tư vào TSLĐ là số vốn đầu tư để hình thành nên các TSLĐ
phục vụ cho hoạt động SXKD của DN, bao gồm vốn bằng tiền, vốn vật tư
hàng hóa, các khoản phải thu, các loại TSLĐ khác của DN.
VKD đầu tư và TSCĐ là số vốn đầu tư để hình thành nên các loại
TSCĐ của DN, như nhà xưởng, máy móc thiết bị, thiết bị vận tải, quyền sử
dụng đất,…
VKD đầu tư vào TSTC là số vốn DN đầu tư vào TSTC như cổ phiếu,
trái phiếu, kỳ phiếu ngân hàng, chứng chỉ quỹ…
1.1.2. Nguồn hình thành vốn kinh doanh của doanh nghiệp
Vốn kinh doanh của doanh nghiệp được tài trợ từ nhiều nguồn khác
nhau.Theo các tiêu thức khác nhau, chúng ta có thể phân loại nguồn vốn kinh
doanh thành các loại khác nhau.
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
8
Học viện Tài chính
1.1.2.1.Dựa vào quan hệ sở hữu vốn
Dựa vào tiêu thức này có thể chia nguồn vốn của doanh nghiệp thành hai
loại: Vốn chủ sở hữu và Nợ phải trả.
- Vốn chủ sở hữu là phần vốn thuộc quyền sở hữu của chủ doanh nghiệp,
bảo gồm số vốn chủ sở hữu bỏ ra và phần bổ sung từ kết quả kinh doanh. Vốn chủ
sở hữu tại một thời diểm có thể được xác định bằng công thức:
Vốn chủ sở hữu = Giá trị tổng TS – Nợ phải trả.
- Nợ phải trả là thể hiện bằng tiền những nghĩa vụ mà doanh nghiệp có
trách nhiệm phải thanh toán cho các tác nhân kinh tế khác như: Nợ vay, các khoản
phải trả cho người bán, cho Nhà Nước, cho người lao động trong doanh nghiệp.
Để đảm bảo cho hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả, thông thường một
doanh nghiệp phải phối hợp cả hai nguồn vốn: Vốn chủ sở hữu và Nợ phải
trả. Sự kết hợp giữa hai nguồn vốn này phụ thuộc vào đặc điểm của ngành mà
doanh nghiệp hoạt động, tùy thuộc vào quyết định của người quản lý trên cơ
sở xem xét tình hình kinh doanh và tài chính của doanh nghiệp.
1.1.2.2.Dựa vào thời gian huy động và sử dụng vốn
Căn cứ vào tiêu thức này có thể chia nguồn vốn của doanh nghiệp ra làm
hai loại: Nguồn vốn thường xuyên và nguồn vốn tạm thời.
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
9
Học viện Tài chính
- Nguồn vốn tạm thời: Là các nguồn vốn có tính chất ngắn hạn (dưới
một năm) doanh nghiệp có thể sử dụng để đáp ứng các yêu cầu có tính chất
tạm thời phát sinh trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nguồn vốn
tạm thời thường bao gồm vay ngắn hạn ngân hàng và các tổ chức tín dụng,
các khoản nợ ngắn hạn khác.
- Nguồn vốn thường xuyên: Là tổng thể các nguồn vốn có tính chất ổn
định mà doanh nghiệp có thể sử dụng vào hoạt động kinh doanh. Nguồn vốn
này thường được sử dụng để mua sắm, hình thành tài sản cố định và một bộ
phận tài sản lưu động thường xuyên cần thiết cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp.
Nguồn vốn thường xuyên của doanh nghiệp tại một thời điểm có thể xác
định bằng công thức:
Nguồn vốn thường xuyên = Vốn chủ sở hữu + Nợ dài hạn.
Hoặc
Nguồn vốn thường xuyên = Giá trị TTS – Nợ ngắn hạn.
1.1.2.3.Dựa vào phạm vi huy động vốn
- Nguồn vốn bên trong DN: Là nguồn vốn có thể huy động được từ bản
than DN gồm vốn tự bổ sung từ lợi nhuận sau thuế, thu thanh lý, nhượng bán
TSCĐ, quỹ khấu hao TSCĐ. Có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của
DN vì một mặt nó phát huy được tính chủ động trong việc sử dụng vốn, mặt
khác làm gia tăng mức độ độc lập về tài chính của DN.
- Nguồn vốn bên ngoài DN: Là nguồn vốn DN huy động được từ bên ngoài
DN, bao gồm: vốn vay của các tổ chức tín dụng, tổ chức kinh tế khác, vốn liên
doanh, liên kết, vốn huy động từ phát hành trái phiếu, nợ người cung cấp.
DN cần phải biết kết hợp hai nguồn vốn này sao cho hợp lý, lựa chọn
hình thức huy động phù hợp để mang lại hiệu quả sử dụng vốn cao nhất.
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
1.2.
10
Học viện Tài chính
Quản trị vốn kinh doanh của doanh nghiệp
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản trị vốn kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trường, mục tiêu hàng đầu của các doanh
nghiệpkhi tiến hành hoạt động SXKD là tối đa hóa giá trị tài sản của chủ sở
hữu hay nói cách khác là tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. VKD là một điều
kiện tiên quyết cho việc hình thành và phát triển hoạt động kinh doanh, là yếu
tố quan trọng quyết định đến sự tồn tại và phát triển của mỗi DN. Chính vì
vây, yêu cầu đặt ra cho các nhà quản lý là quản trị vốn kinh doanh như thế
nào để nâng cao hiệu quả SXKD. Để đạt được mục tiêu này, DN phải tìm các
biện pháp nhằm huy động và quản lý sử dụng một cách tiết kiệm và hiệu quả
những nguồn lực bên trong cũng như bên ngoài DN. Như vậy:
Trên góc độ kinh tế, quản trị VKD là việc lựa chọn, đưa ra quyết định và
tổ chức thực hiện các quyết định về vốn, bao gồm toàn bộ các hoạt động liên
quan đến đầu tư, huy động, sử dụng, quản lý VLĐ và VCĐ nhằm đạt được các
hiệu quả sử dụng vốn, mục đích cuối cùng là tối đa hóa giá trị của doanh
nghiệp.
Trên góc độ quản trị tài chính DN, ngoài mục tiêu tối đa hóa giá trị DN,
quản trị VKD còn phải đảm bảo an toàn, lành mạnh về mặt tài chính, tăng
cường khả năng cạnh tranh của DN.
1.2.2. Nội dung quản trị vốn kinh doanh
1.2.2.1.Tổ chức đảm bảo nguồn vốn kinh doanh
Khái niệm: Tổ chức đảm bảo nguồn vốn kinh doanh là việc thực hiện
huy động và sử dụng các nguồn vốn để đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn kinh
doanh của doanh nghiệp.
Nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm nguồn vốn ngắn hạn
và nguồn vốn dài hạn ( nguồn vốn tạm thời và nguồn vốn thường xuyên).
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
11
Học viện Tài chính
- Nguồn vốn tạm thời:Là các nguồn vốn có tính chất ngắn hạn (dưới
một năm) doanh nghiệp có thể sử dụng để đáp ứng các yêu cầu có tính chất
tạm thời phát sinh trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nguồn vốn
tạm thời thường bao gồm vay ngắn hạn ngân hàng và các tổ chức tín dụng,
các khoản nợ ngắn hạn khác.
- Nguồn vốn thường xuyên: Là tổng thể các nguồn vốn có tính chất ổn
định mà doanh nghiệp có thể sử dụng vào hoạt động kinh doanh. Nguồn vốn
này thường được sử dụng để mua sắm, hình thành tài sản cố định và một bộ
phận tài sản lưu động thường xuyên cần thiết cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp.
Các mô hình tài trợ nhu cầu vốn
- Mô hình tài trợ thứ nhất: Toàn bộ TSCĐ và TSLĐ thường xuyên được
đảm bảo bằng nguồn vốn thường xuyên, toàn bộ TSLĐ tạm thời được đảm bảo
bằng nguồn vốn tạm thời. Ưu điểm của mô hình này là giúp cho doanh nghiệp
hạn chế được rủi ro thanh toán, mức độ an toàn cao hơn. Tuy nhiên gặp phải
hạn chế là chưa tạo ra sự linh hoạt trong việc tổ chức sử dụng vốn.
- Mô hình tài trợ thứ hai: Toàn bộ TSCĐ, TSLĐ thường xuyên và một
phần của TSLĐ tạm thời được đảm bảo bằng nguồn thường xuyên, và một
phần TSLĐ tạm thời còn lại được đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời. Ưu
điểm của mô hình này là giúp cho DN duy trì được khả năng thanh toán và
độ an toàn ở mức cao, tuy nhiên, doanh nghiệp phải sử dụng nhiều khoản vay
dài hạn và trung hạn nên phải trả chi phí cao hơn cho việc sử dụng vốn.
- Mô hình tài trợ thứ ba: Toàn bộ TSCĐ và một phần TSLĐ thường
xuyên được đảm bảo bằng nguồn vốn thường xuyên, còn một phần TSLĐ
thường xuyên và toàn bộ TSLĐ tạm thời được đảm bảo bằng nguồn vốn tạm
thời. Về lợi thế, mô hình này CPSDV sẽ được hạ thấp hơn vì nguồn vốn tín
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
12
Học viện Tài chính
dụng ngắn hạn, sử dụng vốn sẽ được linh hoạt hơn. Tuy nhiên, khi sử dụng
mô hình này, khả năng gặp rủi ro sẽ cao hơn.
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
13
Học viện Tài chính
1.2.2.2.Phân bổ nguồn vốn kinh doanh
Khái niệm: Phân bổ nguồn vốn kinh doanh là việc phân bổ, sử dụng các
nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp trong từng giai đoạn luân chuyển
vốn, từng loại VCĐ, VLĐ sao cho hợp lý nhất.
Các nhân tố ảnh hưởng đến kết việc phân bổ nguồn vốn kinh doanh gồm:
Nhân tố dữ trữ: Các yếu tố thuộc về nhân tố dữ trự bao gồm hàng tồn
kho, các loại máy móc, thiết bị chưa đưa vào sản xuất. Loại vốn này nhiều
hay ít tùy thuộc vào qui mô sản xuất; khả năng cung ứng của thị trường, điều
kiện phương tiện vận chuyển, hợp đồng cung ứng,…
Nhân tố sản xuất: Các loại vốn thuộc về nhân tố này gồm các tài sản
cố định, tài sản dài hạn đã đưa vào sản xuất, bán thành phẩm, sản phẩm dở
dang, chi phí trả trước. Các loại vốn này nhiều hay ít phụ thuộc vào độ dài
chu kỳ sản xuất, đặc điểm kỹ thuật, công nghệ chế tạo sản phẩm, trình độ tổ
chức sản xuẩt của doanh nghiệp.
Nhân tố lưu thông: Bao gồm các loại vốn thành phẩm,vốn trong
thanh toán, vốn đầu tư ngắn hạn, vốn bằng tiền. Ảnh hưởng đến loại vốn này
là các phương thức thanh toán; việc chấp hành hợp đồng thanh toán; trình độ
quản lý nợ phải thu của doanh nghiệp.
Tùy từng giai đoạn sản xuất mà doanh nghiệp có thể phân bổ các loại
nguồn vốn khác nhau.
1.2.2.3.Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp
1. Xác định nhu cầu vốn lưu động của doanh nghiệp
Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được diễn ra thường
xuyên, liên tục. Trong quá trình đó luôn đòi hỏi doanh nghiệp phải có một
lượng vốn lưu động cần thiết để đáp ứng các yêu cầu mua sắm vật tư dữ trự,
bù đắp chênh lệch các khoản phải thu, phải trả giữa doanh nghiệp với khách
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
Luận văn tốt nghiệp
14
Học viện Tài chính
hàng, đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến
hành bình thường, liên tục.
Như vậy, chúng ta có thể hiểu, nhu cầu vốn lưu động thường xuyên cần
thiết là số vốn lưu động tối thiểu cần thiết phải có để đảm bảo cho hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến hành bình thường, liên
tục.Dưới mức này sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn,
thậm chí đình trễ, gián đoạn.Nhưng nếu trên mức này thì lại gây nên ứ đọng,
sử dụng vốn lãng phí, kèm hiệu quả.Vì vậy, trong quản trị VLĐ cầm chú
trọng xác định đúng đắn nhu cầu vốn lưu động thường xuyên cần thiết, phù
hợp với qui mô và điều kiện kinh doanh cụ thể của DN.
Nhu cầu VLĐ được xác định theo công thức:
Nhu cầu VLĐ = Vốn hàng tồn kho + Nợ phải thu – Nợ phải trả nhà
cung cấp.
Nhu cầu VLĐ của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố như:
Qui mô kinh doanh của doanh nghiệp; đặc điểm, tính chất ngành nghề; sự biến
động giá cả; trình độ tổ chức, quản lý sử dụng VLĐ của DN… Việc xác định
đúng đắn các nhân tố ảnh hưởng sẽ giúp doanh nghiệp xác định đúng nhu cầu
VLĐ và có biện pháp quản lý, sử dụng VLĐ một cách tiết kiệm, hiệu quả.
Các phương pháp xác định nhu cầu VLĐ của doanh nghiệp:
Phương pháp trực tiếp: Nội dung của phương pháp này là xác định
trực tiếp nhu cầu vốn cho hàng tồn kho, các khoản phải thu, khoản phải trả
nhà cung cấp rồi tập hợp lại thành tổng nhu cầu của doanh nghiệp.
- Xác định nhu cầu vốn tồn kho bao gồm trong ba khâu: vốn trong khâu
dự trữ sản xuất (Nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu,…), sản xuất
(các sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, chi phí trả trước,…), lưu thông
(thành phẩm, phải thu, phải trả).
SV: Nguyễn Văn Hiển
Lớp: CQ49/11.17
- Xem thêm -