Tài liệu Luận văn thực trạng và giải pháp nâng cao hoạt động đấu thầu tại xí nghiệp xây dựng công trình giao thông

Lêi nãi ®Çu ViÖt nam ®ang trong thêi k× chuyÓn ®æi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh CNH – H§H ®Êt níc. §Ó t¹o tiÒn ®Ò cho c«ng cuéc CNH – H§H ngµnh x©y dùng lµ yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o c¬ së vËt chÊt cho ®Êt níc nªn lu«n ®îc Nhµ níc quan t©m chó träng. ViÖc Nhµ níc ban hµnh Quy chÕ §Êu thÇu ®· trë thµnh mét c«ng cô h÷u hiÖu, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n. Quy chÕ §Êu thÇu ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn ®iÒu nµy buéc c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i th× kh«ng ngõng ngµy cµng n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh, ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh còng nh hiÖu qu¶ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña ngµnh x©y dùng. Nh vËy, doanh nghiÖp nµo ®¶m b¶o ®îc c¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn th× kh¶ n¨ng tróng thÇu cña doanh nghiÖp ®ã sÏ cao h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng, ®îc tiÕp cËn víi kiÕn thøc thùc tÕ, tiÕp thu vµ häc hái nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ vÒ ®Êu thÇu nªn em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “ Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i XÝ nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng” Néi dung chuyªn ®Ò ®îc chia thµnh 3 phÇn: Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ®Êu thÇu. Ch¬ng II: Ho¹t ®éng ®Êu thÇu cña XÝ nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng. Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu t¹i XÝ nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS. NguyÔn Hång Minh cïng c¸c anh chÞ c¸n bé phßng KÕ ho¹ch – XN XDCTGT ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Do thêi gian vµ kh¶ n¨ng cã h¹n , chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, em rÊt mong thÇy vµ c¸c anh chÞ gãp ý ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy tèt h¬n. 1 Ch¬ng I. Lý luËn chung vÒ ®Êu thÇu I. Lý luËn chung vÒ ®Êu thÇu. 1. Kh¸i niÖm vÒ ®Êu thÇu. §Êu thÇu ®îc xem lµ mét ph¬ng thøc u viÖt trong mua b¸n hµng ho¸. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay ho¹t ®éng ®Êu thÇu ®îc ph¸t triÓn vµ ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. §Æc biÖt trong lÜnh vùc x©y dùng, ngêi b¸n th× nhiÒu mµ ngêi mua th× Ýt. §Ó nhËn thÇu ®îc c«ng tr×nh c¸c nhµ thÇu kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh, tËp chung nguån lùc ®Ó tham gia ®Êu thÇu, hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p lËp hå s¬ dù thÇu... ThuËt ng÷ ®Êu thÇu ®· xuÊt hiÖn trong thùc tÕ x· héi tõ xa xa. Theo tõ ®iÓn tiÕng VÖt th× ®Êu thÇu ®îc gi¶i thÝch lµ viÖc “®ä c«ng khai, ai nhËn lµm, ai nhËn b¸n víi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt th× ®îc giao cho lµm hoÆc ®îc b¸n hµng”. Theo tõ ®iÓn B¸ch khoa ViÖt nam 95 th× ®Êu thÇu lµ ph¬ng thøc giao dÞch ®Æc biÖt, ngêi muèn x©y dùng c«ng tr×nh c«ng bè tríc c¸c yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn x©y dùng c«ng tr×nh ®Ó ngêi nhËn x©y dùng c«ng tr×nh c«ng bè gi¸ mµ m×nh muèn nhËn. Ngêi nµo cã ®iÒu kiÖn phï hîp víi møc gi¸ thÊp nhÊt sÏ ®îc lùa chän. Theo nghÞ ®Þnh sè 14/ 2000/N§ - C§ kÌm theo nghÞ ®Þnh 88/ 1999/N§ - C§ th× ®Êu thÇu ®îc hiÓu lµ “§Êu thÇu lµ qu¸ tr×nh lùa chän nhµ thÇu ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu”. - Bªn mêi thÇu: lµ chñ ®Çu t, chñ dù ¸n c«ng tr×nh hoÆc ph¸p nh©n ®¹i diÖn hîp ph¸p cña chñ ®Çu t, chñ dù ¸n ®îc giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc ®Êu thÇu. - Nhµ thÇu : lµ tæ chøc kinh tÕ cã ®Èy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n tham gia ®Êu thÇu. Môc tiªu cña c«ng t¸c ®Êu thÇu lµ trªn c¬ së ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh, tÝnh c«ng b»ng vµ minh b¹ch trong qu¸ tr×nh ®Çu thÇu ®Ó lùa chän nhµ thÇu phï hîp, ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c dù ¸n. 2. §iÒu kiÖn thùc hiÖn ®Êu thÇu.  §iÒu kiÖn chung: - V¨n b¶n quyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc giÊy phÐp ®Çu t do ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. - KÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. 2 - Hå s¬ mêi thÇu ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt.  §èi víi bªn Nhµ thÇu. - Cã giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh. §èi víi ®Êu thÇu mua s¾m thiÕt bÞ phøc t¹p ®îc quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu, ngoµi giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh, ph¶i cã giÊy phÐp b¸n hµng thuéc b¶n quyÒn cu¶ nhµ s¶n xuÊt. - Cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu. - ChØ ®îc tham gia mét ®¬n dù thÇu trong mét gãi thÇu dï ®¬n ph¬ng hay liªn doanh dù thÇu. Trong trêng hîp Tæng c«ng ty ®øng tªn dù thÇu th× c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng ®îc phÐp tham dù víi t c¸ch lµ mét nhµ thÇu ®éc lËp trong cïng mét gãi thÇu díi h×nh thøc lµ nhµ thÇu chÝnh liªn danh hoÆc ®¬n ph¬ng.  §èi víi bªn mêi thÇu: Kh«ng ®îc phÐp tham gia víi t c¸ch lµ nhµ thÇu ®èi víi c¸c gãi thÇu do m×nh tæ chøc. 3. C¸c ph¬ng thøc ®Êu thÇu. ë ViÖt nam hiÖn nay cã 3 ph¬ng thøc ®Êu thÇu. tuú theo quy m« vµ tÝnh chÊt cña c¸c dù ¸n mµ cã c¸c ph¬ng thøc ®Êu thÇu cho phï hîp. -§Êu thÇu mét tói hå s¬ :lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu trong mét tói hå s¬. Ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p. Theo ph¬ng thøc nµy cïng mét lóc nhµ thÇu ph¶i nép c¶ ®Ò xuÊt kü thuËt vµ ®Ò xuÊt tµi chÝnh trong mét tói hå s¬, khi më hå s¬ th× ®ång thêi më ®Ò xuÊt kü thuËt vµ ®Ò xuÊt tµi chÝnh, ®Ò xuÊt tµi chÝnh cña c¸c nhµ thÇu ®Òu ®îc bªn mêi thÇu n¾m ®îc. - §Çu thÇu hai tói hå s¬: Lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép ®Ò xuÊt kü thuËt vµ ®Ò xuÊt vÒ gi¸ trong tõng tói hå s¬ riªng vµo cïng mét thêi ®iÓm. Tói hå s¬ ®Ò xuÊt kü thuËt sÏ ®îc xem xÐt tríc ®Ó ®¸nh gi¸. C¸c nhµ thÇu ®¹t sè ®iÓm tõ 70% trë lªn sÏ ®îc më tiÕp tói hå s¬ ®Ò xuÊt vÒ gi¸ ®Ó ®¸nh gi¸. Ngoµi ra tÝnh ®iÓm tæng hîp cho c¶ hai ®Ò xuÊt tµi chÝnh vµ kü thuËt tuú theo ph¬ng thøc ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu nh÷ng ®Ò xuÊt tµi chÝnh cña nh÷ng nhµ thÇu kh«ng ®¹t yªu cÇu vÒ kü thuËt ®îc gi÷ bÝ mËt ë ViÖt Nam ph¬ng thøc nµy lu«n ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn, trªn thÕ giíi ¸p dông c¶ víi ®Êu thÇu x©y l¾p vµ 3 mua s¾m hµng ho¸, víi nh÷ng c«ng tr×nh cã ®Æc tÝnh kü thuËt ®Æc biÖt, ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan khi lùa chän tiªu chuÈn kü thuËt. -§Çu thÇu hai giai ®o¹n: Ph¬ng thøc nµy ¸p dông cho c¸c trêng hîp sau +C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p cã gi¸ trÞ tõ 500 tû ®ång trë lªn: +C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng hãa cã tÝnh chÊt lùa chän c«ng nghÖ thiÕt bÞ toµn bé, phøc t¹p vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt hoÆc gãi thÇu x©y l¾p ®Æc biÖt phøc t¹p. + Dù ¸n hîp ®ång theo kiÓu ch×a kho¸ trao tay. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy nh sau a. Giai ®o¹n thø nhÊt: C¸c nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu s bé gåm ®Ò xuÊt kü thuËt vµ ph¬ng ¸n tµi chÝnh(cha cã gi¸) ®Ó bªn mêi thÇu xem xÐt vµ th¶o luËn cô thÓ víi tõng nhµ thÇu, nh»m thèng nhÊt vÒ yªu cÇu vµ tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ vµ nép hå s¬ chÝnh thøc cña m×nh. b. Giai ®o¹n thø hai: Bªn mêi thÇu mêi c¸c nhµ thÇu tham gia trong giai ®o¹n thø nhÊt nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc víi ®Ò xuÊt kü thuËt ®îc bæ sung hoµn chØnh trªn cïng mét mÆt b»ng kü thuËt vµ ®Ò xuÊt chi tiÕt vÒ tµi chÝnh víi ®Çy ®ñ néi dung vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, ®iÒu kiÖn hîp ®ång, gi¸ dù thÇu. 4. C¸c h×nh thøc ®Êu thÇu. 4.1. §Êu thÇu réng r·i. §Êu thÇu réng r·i lµ h×nh thøc ®Êu thÇu kh«ng h¹n chÕ sè lîng nhµ thÇu tham gia. Bªn mêi thÇu ph¶i th«ng b¸o c«ng khai vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, thêi gian dù thÇu trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng tèi thiÓu 10 ngµy tríc khi ph¸t hµnh hå s¬ m-êi thÇu. §Êu thÇu réng r·i lµ h×nh thøc chu yÕu ®îc ¸p dông trong ®Êu thÇu. 4.2. §Êu thÇu h¹n chÕ §Êu thÇu h¹n chÕ lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu mêi mét sè nhµ thÇu (tèi thiÓu lµ 5) cã ®ñ n¨ng lùc tham dù. Danh s¸ch nhµ thÇu tham dù ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn chÊp thuËn. H×nh thøc nµy chØ ®îc xem xÐt ¸p dông khi cã c¸c ®iÒu kiÖn sau: a ChØ cã mét sè nhµ thÇu ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña gãi thÇu b C¸c nguån vèn sö dông yªu cÇu cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ c Do t×nh h×nh cô thÓ cña gãi thÇu mµ viÖc ®Êu thÇu h¹n chÕ cã lîi thÕ. 4.3. ChØ ®Þnh thÇu: Lµ h×nh thøc chän trùc tiÕp nhµ thÇu ®¸p øng yªu cÇu cña 4 gãi thÇu ®Ó th¬ng th¶o hîp ®ång. H×nh thøc nµy chØ ®îc ¸p dông trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt sau: -Trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn tai ®Þch ho¹, ®îc phÐp chØ ®Þnh ngay ®¬n vÞ cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kÞp thêi. Sau ®ã ph¶i b¸o c¸o thñ tíng chÝnh phñ vÒ nåi dung chØ ®Þnh thÇu xem xÐt phª duyÖt. -Gãi thÇu cã tÝnh nghiªn cøu thö nghiÖm, bÝ mËt quèc gia,bÝ mËt an ninh,bÝ mËt quèc phßng do thñ tíng chÝnh phñ quyÕt ®Þnh. - Gãi thÇu cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt do Thñ tíng chÝnh phñ quyÕt ®Þnh, trªn c¬ së b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t, ý kiÕn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan tµi trî vèn vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan. Trong b¸o c¸o ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu ph¶i x¸c ®Þnh râ ba néi dung sau: + Lý do chØ ®Þnh + Kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc vÒ m¾t kü thuËt, tµi chÝnh cña nhµ thÇu ®îc chØ ®Þnh thÇu. +Gi¸ trÞ vµ khèi lîng ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt lµm c¨n cø cho chØ ®Þnh thÇu. 4.4. Chµo hµng c¹nh tranh H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã gi¸ trÞ díi 2 tû ®ång. Mçi gãi thÇu ph¶i cã Ýt nhÊt 3 chµo hµng cña 3 nhµ thÇu kh¸c nhau trªn c¬ së yªu cÇu cña bªn mêi thÇu. ViÖc göi chµo hµng cã thÓ ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch göi trùc tiÕp b»ng fax,b»ng ®êng bu ®iÖn hoÆc b»ng c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c. 4.5.Mua s¾m trùc tiÕp Trªn c¬ së tu©n thñ quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 4 cña quy chÕ ®Êu thÇu, h×nh thøc mua s¾m trùc tiÕp ®îc ¸p dông trong trêng hîp bæ sung hîp ®ång cò ®· ®îc thùc hiÖn xong (díi 1 n¨m) hoÆc hîp ®ång ®ang thùc hiÖn víi ®iÒu kiÖn chñ ®Çu t cã nhu cÇu t¨ng thªm sè lîng hµng ho¸ hoÆc khèi lîng c«ng viÖc mµ tríc ®ã ®· ®îc tiÕn hµnh ®Êu thÇu, nhng ph¶i ®¶m b¶o kh«ng ®îc vît møc gi¸ hoÆc ®¬n gi¸ trong hîp ®ång ®· ký tríc ®ã. Tríc khi ký hîp ®ång, nhµ thÇu ph¶i chøng minh cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh ®Î thùc hiÖn gãi thÇu. 4.6.Mua s¾m ®Æc biÖt: H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông víi c¸c ngµnh nghÒ hÕt søc ®Æc biÖt mµ nÕu kh«ng cã nh÷ng quy ®Þnh riªng th× kh«ng thÓ ®Êu thÇu ®îc. C¬ quan qu¶n lý ngµnh ph¶i x©y dùng c«ng tr×nh thùc hiÖn ®¶m b¶o c¸c môc tiªu cña quy chÕ ®Êu thÇu vµ cã ý kiÕn tho¶ thuËn cña Bé KÕ hoÆch vµ §Çu t ®Ó tr×nh thñ tíng chÝnh phñ quyÕt ®Þnh. 4.7.Tù thùc hiÖn 5 H×nh thøc nµy chØ ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c gãi thÇu mµ chñ ®Çu t cã ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn trªn c¬ së tu©n thñ quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 4 cña quy chÕ nµy (ngoµi ph¹m vi quy ®Þnh t¹i §iÒu 63cña Quy chÕ Qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng) II. §Êu thÇu x©y l¾p. 1. Ho¹t ®éng x©y l¾p. Ho¹t ®éng x©y l¾p lµ qu¸ tr×nh lao ®éng t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cho nªn kinh tÕ quèc d©n nh»m phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn ngµy cµng cao cña mäi thµnh viªn trong x· héi. §©y lµ lÜnh vùc t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi cho nÒn kinh tÕ nh: x©y dùng míi, c¶i t¹o, n©ng cÊp , hiÖn ®¹i ho¸, l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ, söa ch÷a c¸c c«ng tr×nh... X©y dùng lµ mét ngµnh kinh tÕ quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt kü thuËt c¬ së h¹ tÇng vµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh míi phôc vô ®êi sèng con ngêi vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. Nh÷ng ®¬n vÞ doanh nghiÖp ho¹t ®éng vÒ x©y dùng ®îc gäi chung lµ c¸c ®¬n vÞ thi c«ng x©y l¾p nhËn thÇu. 2. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng vµ s¶n xuÊt x©y dùng 2.1. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng. S¶n phÈm x©y dùng ®ã chÝnh lµ nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng vµ c¸c bé phËn cÊu thµnh nªn chóng, cïng nh÷ng gi¸ trÞ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt x©y l¾p do lao ®éng t¹o ra trong lÜnh vùc x©y dùng. S¶n phÈm x©y dùng thêng cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: - S¶n phÈm x©y dùng cã tÝnh chÊt cè ®Þnh l©u dµi, cã kÝnh thîc lín chi phÝ lín. Thêi gian ®Ó s¶n phÈm x©y dùng ph¸t huy t¸c dông dµi, do ®ã viÖc thu ®îc vèn tõ c¸c c«ng tr×nh nµy thêng l©u dµi. V× vËy, nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh x©y dùng cã ¶nh hëng lín ®Õn sù ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c¸c s¶n phÈm x©y dùng. - S¶n phÈm x©y dùng lµ c¸c c«ng tr×nh nhµ cöa ®îc x©y dùng vµ sö dông t¹i chç, gi¸ trÞ sö dông l©u dµi cã khi hµng tr¨m n¨m, hµng ngh×n n¨m vµ thËm chÝ lµ vÜnh viÔn. C¸c s¶n phÈm x©y dùng ®îc ph©n bè t¶n m¹n ë tÊt c¶ mäi n¬i trªn l·nh thæ. §iÒu nµy nãi lªn gi¸ trÞ lín lao cña c¸c s¶n phÈm x©y dùng. - C¸c s¶n phÈm x©y dùng sÏ ho¹t ®éng ngay t¹i n¬i nã ®îc mµ nã ®îc t¹o dùng nªn. Do ®ã, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa h×nh cã ¶nh hëng trùc tݪp ®Õn sù ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c¸c s¶n phÈm x©y dùng. 6 - S¶n phÈm x©y dùng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh vÒ c¶ ph¬ng diÖn cung cÊp nguyªn vËt liÖu lÉn viÖc sö dông c¸c s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng. - S¶n phÈm x©y dùng cè ®Þnh t¹i vÞ trÝ mµ nãi ®îc t¹o ra nªn n¬i s¶n xuÊt còng chÝnh lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm mµ nã t¹o ra. 2.2. §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng. - T×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong x©y dùng thiÕu tÝnh æn ®Þnh, nã lu«n biÕn ®æi theo ®Þa ®iÓm x©y dùng vµ giai ®o¹n x©y dùng. §Æc ®iÓm nµy g©y khã kh¨n cho viÖc tæ chøc s¶n xuÊt, khã kh¨n cho viÖc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng, t¨ng chi phÝ cho viÖc vËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ còng nh nh©n c«ng phôc vô thi c«ng c«ng tr×nh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm nµy ®ái hái c¸c tæ chøc x©y dùng cÇn cã mét ph¬ng ph¸p tæ chøc s¶n xuÊt linh ho¹t, tËn dông tèi ®a lùc lîng s¶n xuÊt t¹i chç vµ liªn kÕt t¹i chç, chó ý ®Õn chi phÝ vËn chuyÓn khi lËp gi¸ dù to¸n tranh thÇu. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái ph¶i cã sù ph¸t triÓn réng kh¾p c¸c lo¹i h×nh dÞch vô phôc vô cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng. - Thêi gian x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thêng kÐo dµi. §iÒu nµy lµm cho nguån vèn ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, c¸c dù ¸n ®Çu t vµ vèn s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ doanh nghiÖp thi c«ng c«ng tr×nh bÞ ø ®äng trong suÊt qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh. Thêi gian x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÐo dµi nh vËy lµm cho viÖc thi c«ng c«ng tr×nh khã tr¸nh khái nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña tù nhiªn còng nh cña x· héi tõ ®ã lµm gi¶m hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y dùng. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh tæ chøc thi c«ng thùc hiÖn c«ng tr×nh c¸c doanh nghiÖp cÇn ®a ra c¸c ph¬ng ¸n thêi gian hîp lý, dù tr÷ hîp lý... - Ngµnh x©y dùng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thêi tiÕt, ®iÒu kiÖn lµm viÖc do c¸c s¶n phÈm cña ngµnh phÇn lín ®îc tiÕn hµnh ngoµi trêi. ¶nh hëng cña thêi tiÕt thêng g©y ra sù gi¸n ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh, n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c tæ chøc thi c«ng c«ng trinh kh«ng ®îc ph¸t huy tèi ®a tï ®ã g©y khã kh¨n cho viÖc lùa chän h×nh thøc thi c«ng, ®ßi hái ph¶i dù tr÷ vËt t cho thi c«ng, m¸y mãc thiÕt bÞ... XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã ®ái hái c¸c ®¬n vÞ x©y dùng ph¶i lËp tiÕn ®é thi c«ng hîp lý, chó ý ®Õn ®é bÒn ch¾c cña vËt liÖu, thiÕt bÞ, chó ý ®Õn c¸c yÕu tè thêi tiÕt khi tham gia tranh thÇu, c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p x©y dùng phï hîp víi c¸c yÕu tè thêi tiÕt ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn tiÕn ®é c«ng tr×nh. - C¸c s¶n phÈm x©y dùng rÊt phøc t¹p. §iÒu nµy ®ái hái c¸c ®¬n vÞ thi c«ng c«ng tr×nh ph¶i cã tr×nh ®é tæ chøc phèi hîp cao trong s¶n xuÊt, coi träng 7 c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ thiÕt kÕ x©y dùng, phèi hîp ch¹t chÏ víi c¸c tæ chøc c¸c ban ngµnh cã liªn quan ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng. - S¶n xuÊt x©y dùng chÞu ¶nh hëng cña lîi nhuËn chªnh lÖch do ®iÒu kiÖn cña ®Þa ®iÓm x©y dùng ®em l¹i. §iÒu kiÖn thuËt lîi sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao còng nh lîi nhuËn cao h¬n vµ ngîc l¹i. - Nh×n mét c¸c tæng qu¸t th× tèc ®é ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng chËm h¬n so víi tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c. C¸c ®¨c ®iÓm næi bËt trªn ®©y cña ngµnh x©y dùng ®· ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng còng nh chÊt lîng s¶n phÈm ngµnh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay. 3. Tr×nh tù tæ chøc ®Çu thÇu trong x©y l¾p. 3.1. S¬ tuyÓn nhµ thÇu. S¬ tuyÓn nhµ thÇu ®îc tiÕn hµnh víi c¸c gãi thÇu cã gi¸ trÞ tõ 300 tû ®ång trë lªn ®èi víi mua s¾m hµng ho¸ vµ 200 tû ®ång trë lªn ®èi víi x©y l¾p c«ng tr×nh. Tuú theo tÝnh chÊt cña tõng gãi thÇu, c¸c gãi thÇu cã gi¸ trÞ díi møc quy ®Þnh trªn còng cã thÓ tæ chøc s¬ tuyÓn nhµ thÇu trªn c¬ së quyÕt ®Þnh cña ngêi cã thÈm quyÒn trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®îc duyÖt. Thêi gian s¬ tuyÓn kÓ tõ khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi s¬ tuyÓn cho ®Õn khi c«ng bè kÕt qu¶ ®èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ kh«ng qu¸ 90 ngµy, ®èi víi ®Êu thÇu trong níc kh«ng qu¸ 60 ngµy. KhuyÕn khÝch rót ng¾n thêi gian s¬ tuyÓn. S¬ tuyÓn nhµ thÇu ®îc tiÕn hµnh qua c¸c bíc: - LËp hå s¬ s¬ tuyÓn. - Th«ng b¸o mêi s¬ tuyÓn. - NhËn vµ b¶o qu¶n hå s¬ mêi s¬ tuyÓn. - §¸nh gi¸ hå s¬ dù s¬ tuyÓn. - Tr×nh duyÖt kÕt qu¶ dù s¬ tuyÓn. - Th«ng b¸o kÕt qu¶ s¬ tuyÓn. 3.2. Hå s¬ mêi thÇu. Khi nhËn ®îc th«ng b¸o mêi thÇu hoÆc th mêi thÇu, c¸c tæ chøc ®¬n vÞ thi c«ng x©y dùng cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ muèn tham gia ®Êu thÇu th× sÏ tíi mua hå s¬ mêi thÇu. Hå s¬ mêi thÇu lµ do bªn mêi thÇu thùc hiÖn hoÆc do chuyªn gia thùc hiÖn. Hå s¬ mêi thÇu ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c, râ rµng, ®Çy ®ñ, kh¸ch quan vµ phï hîp víi c¸c c¨n cø lËp hå s¬ mêi thÇu. 8 Trong hå s¬ mêi thÇu gåm cã c¸c néi dông sau: - Th mêi thÇu. - MÉu ®¬n dù thÇu. - ChØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu. - C¸c lo¹i thuÕ theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p. - Hå s¬ thiÕt kÕ kÌm theo b¶n tiªn lîng vµ thiÕt kÕ kü thuËt. - TiÕn ®é thi c«ng. - Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. - §iÒu kiÖn hîp ®ång. - MÉu b¶o l·nh dù thÇu. - MÉu tho¶ thuËn hîp ®ång. - MÉu b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. 3.3. Hå s¬ dù thÇu. Néi dung cña hå s¬ dù thÇu x©y l¾p bao gåm: - C¸c néi dung vÒ hµnh chÝnh ph¸p lý: +§¬n dù thÇu hîp lÖ. +B¶n sao giÊy ®¨ng ký kinh doanh. +Tµi liÖu giíi thiÖu n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm cña nhµ thÇu. +V¨n b¶n tho¶ thuËn liªn danh ( nÕu liªn danh dù thÇu) - C¸c néi dung vÒ kü thuËt: +BiÖn ph¸p vµ tæ chøc thi c«ng ®èi víi gãi thÇu. +TiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång. +§Æc tÝnh kü thuËt, nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu, v©t t x©y dùng. +C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o chÊt lîng. - C¸c néi dung vÌ th¬ng m¹i, tµi chÝnh: +Gi¸ dù thÇu kem theo thuyÕt minh vµ biÓu gi¸ chi tiÕt. +§iÒu kiÖn tµi chÝnh nÕu cã. §iÒu kiÖn thanh to¸n ( nÕu cã). Sau khi hoµn tÊt hå s¬ dù thÇu, nhµ thÇu göi cho bªn mêi thÇu theo thêi gian vµ ®Þa chØ ghi trong hå s¬ mêi thÇu hoÆc th mêi thÇu. Hå s¬ dù thÇu göi ®i ph¶i ®îc niªm phong, bªn mêi thÇu cã tr¸nh nhiÖm b¶o qu¶n hå s¬ dù 9 thÇu kh«ng ®îc më tríc giê quy ®Þnh. Nhµ thÇu cã thÓ göi hå s¬ dù thÇu trùc tiÕp hoÆc qua bu ®iÖn. 3.4. §¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. ViÖc lùa chän ®îc nhµ thÇu tèt hay kh«ng phô thuéc vµo tÝnh chÝnh x¸c, kh¸ch quan vµ c«ng b»ng cña chñ ®Çu t dù ¸n. Do vËy, c¸c chuyªn gia ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. C«ng viÖc më thÇu ®îc tiÕn hµnh c«ng khai theo ngay, giê, ®Þa ®iÓm ghi trong hå s¬ mêi thÇu hoÆc th mêi thÇu vµ kh«ng ®îc qu¸ 48 tiÕng kÓ tõ thêi ®iÓm ®ãng thÇu ( trõ ngµy nghØ theo quy ®Þnh cña nhµ níc). B¶n gèc hå s¬ dù thÇu sau khi më thÇu ph¶i ®îc bªn mêi thÇu ký x¸c nhËn tõng trang tr¬c khi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµ qu¶n lý. Víi ®Êu thÇu x©y l¾p th× ®¸nh gi¸ ®îc tiÕn hµnh: ®¸nh gi¸ s¬ bé, ®¸nh gi¸ chi tiÕt, ®¸nh gi¸ tæng hîp. - §¸nh gi¸ s¬ bé: bao gåm viÖc xem xÐt tÝnh hîp lý cña hå s¬ dù thÇu, lµm râ hå s¬ dù thÇu, lo¹i bá nh÷ng hå s¬ kh«ng hîp lÖ. - §¸nh gi¸ chi tiÕt: +§¸nh gi¸ vÒ mÆt kü thuËt. +§¸nh gi¸ vÒ mÆt tµi chÝnh. - §¸nh gi¸ tæng hîp: ®©y lµ bíc cuèi cïng nh»m chän ra nhµ thÇu ®¸p øng ®îc yªu cÇu tèt nhÊt cña bªn mêi thÇu, cña chñ ®Çu t. 3.5. KÕt qu¶ ®Êu thÇu. Nhµ thÇu cã hå s¬ dù thÇu cã hå s¬ hîp lÖ, ®¸p øng c¬ b¶n c¸c yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu, cã gi¸ ®¸nh gi¸ thÊp nhÊt vµ cã gi¸ ®Ò nghÞ tróng thÇu kh«ng vît qu¸ gi¸ gãi thÇu hoÆc gi¸ dù to¸n, tæng dù to¸n ®îc duyÖt sÏ ®îc xem xÐt tróng thÇu. KÕt qu¶ ®Êu thÇu ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt phª duyÖt. KÕt qu¶ ®Êu thÇu ®îc th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho c¸c nhµ thÇu tham dù, kÓ c¶ nhµ thÇu tróng thÇu hoÆc kh«ng tróng thÇu. NÕu kh«ng cã nhµ thÇu nµo tróng thÇu hoÆc huû kÕt qu¶ ®Êu thÇu còng ph¶i th«ng b¸o cho c¸c nhµ thÇu ®îc biÕt. 3.6. Th¬ng th¶o, ký kÕt hîp ®ång. 10 Bªn mêi thÇu göi th«ng b¸o tróng thÇu cho nhµ thÇu nµo tróng thÇu kem theo b¶n dù th¶o hîp ®ång. Hai bªn sÏ tiÕn hµnh th¬ng th¶o hîp ®ång nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn víng m¾c, tån t¹i, cha oµn chØnh nh»m ®i ®Õn thèng nhÊt ®Ó tiÕn ®Õn ký kÕt hîp ®ång chÝnh thøc gi÷a hai bªn. NÕu kh«ng thµnh c«ng, bªn mêi thÇu sÏ mêi nhµ thÇu xÕp h¹ng tiÕp theo ®Õn th¬ng th¶o nhng ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt quyÕt ®Þnh. C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ thêi h¹n cña gãi thÇu cã thÓ chia ra c¸c lo¹i hîp ®ång nh sau: - Hîp ®ång trän gãi: lµ hîp ®ång theo gi¸ kho¸n, ®îc ¸p dông víi nh÷ng gãi thÇu x¸c ®Þnh râ vÒ sè lîng, yªu cÇu vÒ chÊt lîng vµ thêi gian tiÕn ®é thi c«ng. Trêng hîp cã nh÷ng ph¸t sinh ngoµi hîp ®ång nhng kh«ng do nhµ thÇu g©y ra th× sÏ ®îc ngßi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt quyÕt ®Þnh. - Hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay: lµ hîp ®ång bao gåm toµn bé c¸c c«ng viÖc thiÕt kÕ, cung cÊp thiÕt bÞ vµ x©y l¾p cña mét gãi thÇu ®îc thùc hiÖn th«ng qua nhµ thÇu. Chñ ®Çu t cã tr¸ch nhiÖm tham gia gi¸m s¸t trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, nghiÖm thu vµ nhËn ban giao khi nhµ thÇu hoµn thµnh toµn bé c«ng tr×nh theo hîp ®ång ®· ký. - Hîp ®ång cã ®iÒu chØnh gi¸: lµ hîp ®ång ¸p dông cho nh÷ng gãi thÇu mµ t¹i thêi ®iÓn ký kÕt hîp ®ång kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh vÒ sè lîng vµ chÊt lîng hoÆc cã biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ do chÝnh s¸ch cña Nhµ níc thay ®æi. Hîp ®ång nµy ph¶i cã thêi h¹n trªn 12 th¸ng. Khi ký kÕt hîp ®ång nhµ thÇu tróng thÇu ph¶i nép b¶o l·nh hîp ®ång ®· ký cho bªn mêi thÇu nh»m ®¶m b¶o tr¸ch nhiÖm cña nhµ thÇu. Gi¸ trÞ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng qu¸ 10% gi¸ trÞ hîp ®ång tuú theo tÝnh chÊt vµ quy m« cña dù ¸n. Trong trêng hîp ®Æc biÖt, cÇn yªu cÇu b¶o l·nh hîp ®ång cao h¬n ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn chÊp thuËn. B¶o l·nh hîp ®ång cã hiÖu lùc cho ®Õn khi chuyÓn sang nghÜa vô b¶o hµnh hoÆc b¶o tr×. 4. C¸ch tÝnh gi¸ dù thÇu. Gi¸ dù to¸n hay gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh. ChØ tiªu nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh vµ ®ãng vai trß lµ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm x©y dùng. Gi¸ dù to¸n ®îc tÝnh to¸n cô thÓ ë giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt hoÆc thiÕt kÕ kü thuËt thi c«ng. 11 Dù to¸n c«ng tr×nh lµ giíi h¹n tèi ®a vÒ vèn ®îc sö dông cho c«ng tr×nh, lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch vèn ®Çu t vµ qu¸ tr×nh qu¶n lý sö dông vèn ®Çu t, lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ®Êu thÇu trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu vµ chän thÇu x©y dùng. ViÖc tÝnh gi¸ dù thÇu dùa vµo gi¸ trÞ dù to¸n c«ng tr×nh x©y dùng do Nhµ níc ban hµnh. B¶ng tæng hîp dù to¸n x©y l¾p h¹ng mô c«ng tr×nh x©y dùng. TT Kho¶n môc chi phÝ C¸ch tÝnh I. Chi phÝ trùc tiÕp 1 chi phÝ vËt liÖu VL 2 chi phÝ nh©n c«ng NC 3 chi phÝ m¸y M Céng chi phÝ trùc tiÕp T=VL+NC+M II. Chi phÝ chung C=P*NC III. Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tríc TL=(T+C)*tû lÖ quy ®Þnh Gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p tríc thuÕ gxl=(T+C+TL) IV. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo VAT=gxl*Tgtgt Gi¸ trÞ dù to¸n sau thuÕ Gxl= ( T+C+TL)+ VAT Trong ®ã: P: §Þnh møc chi phÝ chung(%). TL:Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tríc. gxl :Gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p tríc thuÕ. Gxl :Gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sau thuÕ. Tgtgt: Møc thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng quy ®Þnh VAT:Tæng sè thuÕ gtgt ®Çu vµo. a. Chi phÝ trùc tiÕp. Chi phÝ trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ chi th¼ng cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã, cã thÓ h¹ch to¸n th¼ng vµo chi phÝ s¶n xuÊt lo¹i s¶n phÈm ®ã: chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n x©y l¾p, chi phÝ m¸y thi c«ng, chi phÝ trùc tiÕp kh¸c. - Chi phÝ vËt liÖu: + Chi phÝ vËt liªu bao gåm chi phÝ vËt liªu chÝnh, vËt liÖu phô vµ vËt liuªô lu«n chuyÓn, cÊu kiÖn chi tiÕt. Chi phÝ vËt liÖu kh«ng bao gåm dÇu m¬ dïng cho m¸y thi c«ng, vËt liÖu dïng cho c«ng tr×nh t¹m nhá. + Chi phÝ vËt liÖu tÝnh theo gi¸ nhËp kho: gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu tù s¶n xuÊt, gi¸ c¬ b¶n cña v¹t liÖu do c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô cã h¹ch to¸n néi bé, gi¸ s¶n xuÊt vËt liÖu do c¸c xÝ nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp s¶n xuÊt, gi¸ thio trêng nÕu mua trªn thÞ trêng tù do. 12 + Chi phÝ vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong trùc tiÕp phÝ. - Chi phÝ tiªn l¬ng chÝnh cña c«ng nhÉn x©y l¾p: bao gåm chi phÝ tiÒn l¬ng trùc tiÕp vµ phô cÊp l¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p. Chi phÝ tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n x©y l¨p kh«ng bao gåm tiªn l¬ng cuØa c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m©y thi c«ng, tiÒn l¬ng c«ng nh©n van chuyÓn vËt liÖungoµi cù li thi c«ng do mÆt b»ng hÑp. - Chi phÝ co may thi c«ng: bao gåm chi phÝ mét l©n vµ chi phÝ thêng xuyªn. Chi phÝ mét lÇn lµ chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn vµ ®îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y trong khoang thêi gian quy ®Þnh. Chi phÝ th¬ng xuyªn la chi phÝ lu«n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y, cÇn thiÕt cho m¸y ho¹t ®éng ( khÊu hao, phi tæn, phÝ nhiªn liÖu, phÝ dÇu mì, l¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn... ). Møc chi phÝ thêng xuyªn nµy phô thuéc vµo thêi gian sö dông m¸y. - Chi phÝ trùc tiÕp kh¸c: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p ngoµi c¸c kho¶n trªn: chi phÝ ®iªn, chi phÝ ¸nh s¸ng thi s«ng, b¶o dìng bª t«ng, chuÈn bÞ mÆt b»ng, chªnh lÖch vËn chuyÓn vËt liÖu... b. Chi phÝ gi¸n tiÕp. Chi phÝ gi¸n tiÕp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ chung phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, kh«ng thÓ h¹ch to¸n th¼ng vµo chi phÝ s¶n xuÊt lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã mµ ph¶i gi¸n tiÕp qua ph©n bæ. Chi phÝ gi¸n tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc phôc vô, qu¶n lý vµ tæ chøc thi c«ng nãi chung: chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh, chi phÝ tæ chøc thi c«ng, chi phÝ phôc vô c«ng nh©n... c. Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tríc. §îc tÝnh b»ng phÇn tr¨m chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ chung theo tõng lo¹i c«ng tr×nh. Kho¶n thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tríc dïng ®Ó nép thuÕ thu nhËp vµ mét sè kho¶n chi phÝ ph¶i nép, ph¶i trõ kh¸c. PhÇn cßn l¹i ®îc trÝch lËp theo quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc. §©y lµ kho¶n dïng ®Ó tr¶ sè thuÕ GTGT ®Çu vµo mµ doanh nghiÖp x©y dùng ®· øng tr¶ khi mua c¸c lo¹i vËt t, vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng... cha ®îc tÝnh vµo chi phÝ vËt liÖ, chi phÝ chung, m¸y thi c«ng, doanh thu x©y l¾p tríc thuÕ vµ phÇn VAT mµ doanh nghiÖp ph¶i nép. 5. Vai trß cña ®Êu thÇu x©y l¾p Trong ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n hiÖn nay ®Êu thÇu lµ mét biÖn ph¸p sö dông trong c¬ chÕ c¹nh tranh thÞ trêng nh»m tiÕt kiÖm, h¹ gi¸ thµnh mét c¸ch 13 hîp lý, gi¶m chi phÝ ®Çu t vµ mua ®îc hµng ho¸ mét c¸ch tèt nhÊt cã thÓ. Do ®ã nã cã vai trß rÊt lín ®Õn c¸c chñ thÓ tham gia ®Êu thÇu - §èi víi chñ ®Çu t Qua ®Êu thÇu chñ ®Çu t sÏ thu ®îc ph¬ng ¸n thùc hiÖn dù ¸n tèi u nhÊt. Gióp chñ ®Çu t t¨ng cêng ®îc hiÖu qu¶ qu¶n lý vèn ®Çu t, tr¸nh t×nh trang l·ng phÝ vµ thÊt tho¸t vèn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng vµ ®¹t ®îc môc ®Ých. Th«ng qua ®Êu thÇu, c¸c nhµ ®Çu t sÏ t×m ra cã n¨ng lùc, uy tÝ, kinh nghiÖm ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c«ng tr×nh ®óng tiÕn ®é víi chÊt lîng cao. Tõ ®ã n©ng cao ®îc chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ thÊp ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm §Êu thÇu gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n vÒ x©y dùng , vÒ quy chÕ ®Êu thÇu s©u vµ réng. Khi lËp dù to¸n, ®¸nh gi¸ hå s¬, ®µm phan kÝ kÕt hîp ®ång c¸c nh©n viªn cã ®iÒu kiÖn cä s¸t, n©ng cao nghiÖp vô. Tõ ®ã tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng gian lËn, ¨n c¾p nguyªn vËt liÖu, thay ®æi thiÕt kÕ trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu hoÆc tiÕn hµnh x©y dùng c«ng tr×nh - Víi c¸c nhµ thÇu ( ®¬n vÞ x©y dùng) §¶m b¶o ®îc thÞ trêng ®Çu ra: khi tróng thÇu, nhµ thÇu sÏ kÝ kÕt hîp ®ång vµ ®iÒu nµy ®îc ®¶m b¶o b»ng ph¸p luËt khi ®ã s¶n phÈm sÏ ®îc tiªu thô mét c¸ch ch¾c ch¾n §Êu thÇu lµ nh©n tè thóc ®Èy c¸c c«ng ty x©y dùng ph¶i hoµn thiÖn m×nh h¬n vÒ mäi mÆt: qu¶n lý tæ chøc, n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc nh©n sù, ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ… tõ ®ã n©ng cao chÊt lîng c«ng tr×nh, t¨ng uy tÝn cña m×nh tren thÞ trêng t¹o ra lîi thÕ so s¸nh trong c¹nh tranh n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu §Êu thÇu ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch c«ng khai vµ b×nh ®¼ng thóc ®Èy c¸c ®¬n vÞ chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm c¸c c¬ héi tham gia dù thÇu vµ kÝ kÕt hîp ®ång Qua ®Êu thÇu c¸c nhµ thÇu sÏ tÝch luü ®îc c¸c kinh nghiÖm trong c¹nh tranh, tiÕp thu ®îc kiÕn thøc khoa häc hiÖn ®¹i trong x©y dùng c«ng tr×nh - §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n §Êu thÇu gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Æc biÖt lµ thóc ®Èy tÝnh c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng §Êu thÇu x©y dùng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ tÝn tiÕt kiÖm trong qu¸ tr×nh sö dông vèn §Êu thÇu t¹o ra sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng x©y dùng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay t¹o ra m«i trêng x©y dùng mét c¸ch thuËn lîi vµ c«ng b»ng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng 14 §Êu thÇu gãp phÇn ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý Nhµ níc trong lÜnh vùc x©y dùng. §Ó tæ chøc qu¶n lý c«ng t¸c ®Êu thÇu ®¹t hiÖu qu¶ cao nhµ níc cÇn cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh phï hîp vµ chÆt chÏ, tøc lµ n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò cña c¸n bé qu¶n lý c«ng t¸c ®Êu thÇu. HiÖn nay c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc chñ yÕu chuyÓn sang viÖc nghiªn cøu ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, quy chÕ vÒ ®Êu thÇu cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thÞ trêng 15 6. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ ®Êu thÇu cña ®¬n vÞ x©y dùng Trong ho¹t ®éng ®Êu thÇu, c¸c c«ng ty tham gia dù thÇu muèn th¾ng thÇu lu«n ph¶i ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn cña nhµ thÇu vµ cã gi¸ hîp lý nhÊt. Tuy nhiªn kÕt qu¶ l¹i phô thuéc vµo rÊt nhiÒu nh©n tè nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh, m¸y mãc thiÕt bÞ, lùc lîng nh©n sù, uy tÝn, kinh nghiÖm cña nhµ thÇu. Do vËy, viÖc xem xÐt vµ ph©n tÝch nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña m×nh gióp cho c¸c c«ng ty tham dù thÇu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n 6.1. C¸c nh©n tè chñ quan ViÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè bªn trong cña c«ng ty gióp c«ng ty x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, tõ ®ã ®a ra ®îc c¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy ®îc u ®iÓm vµ h¹n chÕ ®îc c¸c nhîc ®iÓm gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty - N¨ng lùc tµi chÝnh cña nhµ thÇu: Trong c«ng t¸c ®Êu thÇu hiÖn nay c¸c chñ ®Çu t thêng xuyªn yªu cÇu nhµ thÇu ph¶i cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®îc mét lîng vèn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng tr×nh. §iÒu ®ã còng xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng. §ã lµ s¶n phÈm ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian dµi, s¶n phÈm ®¬n chiÕc vµ khi hoan thµnh bµn giao cho chñ ®Çu t, chñ ®Çu t chÊp nhËn khi ®ã míi thanh to¸n cho nhµ thÇu. Cßn trong qu¸ tr×nh thi c«ng th× vèn nhµ thÇu tù bá. Do ®ã yÕu tè n¨ng lùc tµi chÝnh lu«n ®îc c¸c nhµ ®Çu t ®a lªn hµng ®Çu. Nhµ thÇu nµo cã n¨ng lùc tµi chÝnh sÏ chiÕm u thÕ trong ®Êu thÇu. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty lµnh m¹nh vµ æn ®Þnh ®em l¹i møc ®é tin cËy cho chñ ®Çu t khi giao phã cho nhµ thÇu thùc hiÖn c«ng tr×nh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thùc hiÖn dù ¸n cña nhµ thÇu. Khi tham gia ®Êu thÇu nhµ thÇu ph¶i nªn râ n¨ng lùc tµi chÝnh cña m×nh vµ ®©y lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu trong hå s¬ dù thÇu N¨ng lùc tµi chÝnh ®îc biÓu hiÖn th«ng qua + Kh¶ n¨ng tµi chÝnh tù cã: nguån vèn cè ®Þnh, nguån vèn lu ®éng, quü ®Çu t ph¸t triÓn + Kh¶ n¨ng huy ®éng vµ ®¶m b¶o vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp: ®©y lµ hai yÕu tè gióp doanh nghiÖp ®¶m b¶o ®óng hîp ®ång kÝ kÕt víi chñ ®Çu t + T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong 3 n¨m gÇn ®©y nhÊt, nã thÓ hiÖn tÝnh hiÖu qu¶ trong kinh doanh cña doanh nghiÖp Nh vËy, ®Ó cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh ®¶m b¶o n¨ng lùc c¹nh tranh trong ®Êu thÇu c¸c ®¬n vÞ x©y dùng cÇn ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng nguån vèn nh: c¸c ®¬n vÞ x©y dùng cÇn t¨ng cêng më réng vµ ph¸t triÓn s¶n 16 xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®¶m b¶o cã l·i. LÊy lîi nhuËn bæ sung cho quü ®Çu t ph¸t triÓn. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kinh doanhvµ më réng quan hÖ tµi chÝnh, huy ®éng vèn nhµn rçi... tõ ®ã ®¶m b¶o cho nguån vèn cña c¸c ®¬n vÞ x©y dùng lu«n æn ®Þnh ®¶m b¶o ®îc u thÕ trong c¹nh tranh ®Êu thÇu. - M¸y mãc thiÕt bÞ M¸y mãc thiÕt bÞ lµ mét trong 3 yÕu tè cÊu thµnh nªn t liÖu s¶n xuÊt. Nã lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu cña c¸c doanh nghiÖp v× nã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi chÊt lîng c«ng tr×nh, tiÕn ®é thi c«ng. C¸c doanh nghiÖp khi tham gia ®Êu thÇu tÊt yÕu ph¶i tr×nh bµy vÒ n¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã cña m×nh cho chñ ®Çu t xem xÐt. Nhµ thÇu nµo cã tiÒm lùc vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ thi c«ng, sÏ thùc hiÖn tèt nh÷ng kÜ thuËt nh÷ng kÜ thuËt phøc t¹p, còng nh thóc ®Èy tiÕn ®é c«ng tr×nh, gi¶m thiÓu chi phÝ tõ ®ã h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt mµ chÊt lîng c«ng tr×nh vÉn ®¶m b¶o. M¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong xÐt tuyÓn nhµ thÇu N¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ ®îc thÓ hiÖn + Kh¶ n¨ng huy ®éng m¸y mãc thiÕt bÞ cho thi c«ng + Tr×nh ®é hiÖn ®¹i, tiÕn tiÕn kÜ thuËt cao cña m¸y mãc thiÕt bÞ, quy tr×nh c«ng nghÖ thi c«ng ®îc thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n + ChiÕn lîc ®æi míi c«ng nghÖ cã ¶nh hëng ®Õn ®é tin cËy cña nhµ ®Çu t. Tuy nhiªn m¸y mãc thiÕt bÞ cµng hiÖn ®¹i th× khÊu hao lín, chi phÝ m¸y thi c«ng lín nªn gi¸ bá thÇu sÏ cao h¬n. §Ó n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu c¸c ®¬n vÞ x©y dùng cÇn ph¶i x©y dùng ph¬ng ¸n sö dông m¸y mãc hîp lý, tËn dông tèi ®a may mãc thiÕt bÞ. §ång thêi liªn danh liªn kÕt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh nh»m t©n dông c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc nhµn rçi cña ®¬n vÞ b¹n. §iÒu nµy ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp huy ®éng ®Çy ®ñ m¸y mãc thiÕt bÞ cho viÖc thi c«ng c«ng tr×nh, n©ng cao kh¶ n¨ng trong ®Êu thÇu cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. - C¬ cÊu, sè lîng, tr×nh ®é c«ng nh©n lµnh nghÒ. C¬ cÊu lao ®éng hîp lý víi sù ph©n c«ng theo kÕ ho¹ch sÏ thóc ®Èy nhÞp ®é lµm viÖc cña c¸c kh©u. Tõ ®ã thóc ®Èy tiÕn ®é gi¶m thiÓu thêi gian thi c«ng, t¨ng cêng hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc gi¶m hao phÝ lao ®éng, dÉn ®Õn gi¶m gi¸ thµnh - Tr×nh ®é cña ban l·nh ®¹o, qu¶n lý dù ¸n Tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý linh ho¹t khi xö lý c¸c thay ®æi cña c¸c nh©n tè sÏ lµm t¨ng c¬ héi th¾ng thÇu trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh, t¹o vÞ thÓ cña c«ng ty 17 6.2. Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan - BiÕn ®éng cña thÞ trêng: trªn thÞ trêng lu«n lu«n cã sù biÕn ®éng, do vËy dù ®o¸n ®îc nhu cÇu thÞ trêng, còng nh ¶nh hëng cña nã ®Õn qu¸ tr×nh tiÕn hµnh tham gia dù thÇu. §Æc biÖt trong viÖc dù b¸o gi¸ cña c¸c nguyªn vËt liÖu cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ dù thÇu cña doanh nghiÖp - Tõ phÝa c¸c nhµ thÇu kh¸ch ( ®èi thñ c¹nh tranh) Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng sù c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt. Quy m«, tr×nh ®é cña ®èi thñ c¹nh tranh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh c¹nh tranh nhau trong ®Êu thÇu - Tõ phÝa nhµ níc Cêng ®é ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cßn chÞu ¶nh hëng cña c¸c quy ®Þnh vÒ møc gi¸, khung gi¸ vµ c¸c chÕ tµi yªu cÇu cña doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ do ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c nhµ thÇu cßn n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña nhµ níc th«ng qua hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt. Mét c¬ chÕ tho¸ng sÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn, ngîc l¹i nã sÏ k×m h·m søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp - Nh÷ng nh©n tè kh¸c: ngoµi nh÷ng nh©n tè trªn th× cßn nh÷ng nh©n tè kh¸c ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty nh: thêi gian ho¹t ®éng, ®Þa ®iÓm, nguån nguyªn liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ vËn chuyÓn... 18 Ch¬ng II: Ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i xÝ nghiÖp c«ng tr×nh giao th«ng I. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ xÝ nghiÖp: 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: Tªn xÝ nghiÖp: XÝ NghiÖp X©y Dùng C«ng Tr×nh Giao Th«ng trùc thuéc c«ng ty vËt t vËn t¶i vµ x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng thuéc bé giao th«ng vËn t¶i. vèn kinh doanh: Trong ®ã + Vèn cè ®Þnh: + Vèn lu ®éng: Bao gåm c¸c nguån vèn + Vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp: + Vèn doanh nghiÖp tù bæ xung: TµI kho¶n: 710A00017- sè giao dÞch ng©n hµng c«ng th¬ng Thanh Xu©n- Hµ Néi. 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh: N¨m 1993 c¨n cø theo quyÕt ®Þnh sè 617/Q§/TCCB-L§ ngµy 5/2/1996 ®æi tªn c«ng ty thµnh: c«ng ty vËt t kü thuËt vµ vËn t¶i. N¨m 1996 theo quyÕt ®Þnh sè 83/Q§-TCCB-L§ cho phÐp c«ng ty vËt t kü thuËt vµ vËn t¶i ®îc thµnh lËp “ XÝ nghiÖp x©y dùng giao th«ng vµ dÞch vô du lÞch” trùc thuéc c«ng ty. N¨m 1996 theo quyÕt ®Þnh sè 2053/Q§/TCCB-L§ ®æi tªn “ xÝ nghiÖp x©y dùng giao th«ng vµ dÞch vô du lÞch” thµnh “ XÝ nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng” trùc thuéc c«ng ty vËt t vËn t¶i vµ x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng thuéc bé giao th«ng vËn t¶i. 19 1.2. LÜnh vùc ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp: X©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, c«ng tr×nh thuû lîi vµ san lÊp mÆt b»ng. X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông vµ phÇn bao che c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp. - S¶n xuÊt, kinh doanh cÊu kiÖn bª t«ng ®óc s½n. X©y dùng c¸c c«ng tr×nh xö lý chÊt th¶i. 2. Bé m¸y tæ chøc cña xÝ nghiÖp: XÝ nghiÖp x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng lµ ®¬n vÞ trùc thuéc doanh nghiÖp nhµ níc, h¹ch to¸n kinh tÕ phô thuéc, cã t c¸ch ph¸p nh©n theo sù uû quyÒn cña «ng tæng gi¸m ®èc c«ng ty, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, ®îc sö dông dÊu riªng. S¬ ®å bé m¸y tæ chøc cña xÝ nghiÖp: Gi¸m ®èc PG§ phô tr¸ch kÕ ho¹ch Phßng hµnh chÝnh PG§ phô tr¸ch kÜ thuËt Phßng kÕ ho¹ch C¸c chi nh¸nh Phßng kÜ thuËt C¸c ®éi thi c«ng PG§ phô tr¸ch thiÕt bÞ Phßng kÕ to¸n Phßng thiÕt bÞ C¸c ®éi xe Gi¸m ®èc: ®îc nhµ níc bæ nhiÖm, cã quyÒn ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña xÝ nghiÖp theo chÕ ®é thr trëng, lµ mét ngêi x©y dùng ®Þnh híng ph¸t triÓn, c¸c chiÕn lîc kÕ ho¹ch cña xÝ nghiÖp, ®ång thêi lµ qu¶n lý ®IÒu hµnh xÝ nghiÖp. 20