Tài liệu Luận văn Thạc sĩ Kinh tế Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại tỉnh Bình Phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN TIẾN ĐIỀN GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH –NĂM 2008 1 CHÖÔNG I TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG VAØ RUÛI RO TÍN DUÏNG TRONG HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 1.1 – Tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng 1.1.1 - Baûn chaát cuûa tín duïng Tín duïng laø quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû. Tín duïng laø moät phaïm truø cuûa kinh teá haøng hoaù, coù quaù trình ra ñôøi toàn taïi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá haøng hoaù. Maëc duø tín duïng coù moät quaù trình toàn taïi vaø phaùt trieån laâu daøi qua nhieàu hình thaùi kinh teá xaõ hoäi, vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau song ñeàu coù caùc tính chaát quan troïng sau: - Tín duïng chæ laø söï chuyeån giao quyeàn söû duïng moät soá tieàn hoaëc taøi saûn töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc, chöù khoâng laøm thay ñoåi quyeàn sôû höõu cuûa chuùng. - Tín duïng bao giôø cuõng coù thôøi haïn vaø phaûi ñöôïc hoaøn traû - Giaù trò cuûa tín duïng khoâng nhöõng ñöôïc baûo toàn maø coøn ñöôïc naâng cao nhôø lôïi töùc tín duïng. Baûn chaát cuûa tín duïng laø heä thoáng quan heä kinh teá phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay, nhôø quan heä aáy maø voán tieàn teä ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá. 1.1.2 – Caùc hình thöùc tín duïng chuû yeáu trong neàn KTTT Trong neàn kinh teá thò tröôøng quan heä tín duïng ñöôïc theå hieän raát ña daïng, phong phuù, nhöng tieâu bieåu laø caùc hình thöùc tín duïng sau: 1.1.2.1 - Tín duïng thöông maïi Laø quan heä tín duïng giöõa caùc coâng ty, xí nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá vôùi nhau, ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu haøng hoaù cuûa nhau. Tín duïng 2 thöông maïi ra ñôøi sôùm hôn caùc hình thöùc tín duïng khaùc vaø giöõ vai troø laø cô sôû ñeå caùc hình thöùc tín duïng khaùc ra ñôøi. Tín duïng thöông maïi ra ñôøi döïa treân neàn taûng khaùch quan ñoù laø quaù trình luaân chuyeån voán vaø chu kyø saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá khoâng coù söï phuø hôïp vaø aên khôùp laãn nhau, khoâng nhöõng giöõa caùc toå chöùc kinh teá khaùc ngaønh maø coøn trong cuøng moät ngaønh. Söï khoâng aên khôùp naøy daãn ñeán hieän töôïng trong cuøng moät thôøi ñieåm, moät soá doanh nghieäp ñaõ saûn xuaát ra moät löôïng haøng hoaù caàn baùn, nhöng chöa caàn phaûi thu tieàn ngay, trong khi moät soá doanh nghieäp khaùc laïi caàn mua nhöõng saûn phaåm, haøng hoaù aáy ñeå ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát kinh doanh nhöng laïi chöa coù tieàn. Hieän töôïng naøy coù theå ñöôïc giaûi quyeát neáu caùc doanh nghieäp tieán haønh mua baùn chòu haøng hoaù cho nhau, ñoù chính laø tín duïng thöông maïi. Nhö vaäy TDTM coù lôïi ñoái vôùi caû hai phía, vaø coù lôïi ñoái vôùi tieán trình phaùt trieån cuûa neàn kinh teá , bôûi vaäy TDTM ñaõ toàn taïi, phaùt trieån töø xa xöa vaø hieän nay trong ñieàu kieän neàn kinh teá thò tröôøng vaãn coøn phaùt huy taùc duïng. - Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng thöông maïi: + TDTM laø tín duïng giöõa nhöõng ngöôøi SXKD: Tuy laø hình thöùc tín duïng phaùt trieån roäng raõi nhöng khoâng phaûi laø moät hình thöùc tín duïng chuû yeáu cuûa neàn kinh teá, söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa noù döïa treân söï tín nhieäm cuõng nhö moái quan heä veà cung caáp haøng hoaù, dòch vuï giöõa nhöõng ngöôøi SXKD vôùi nhau. + Ñoái töôïng cuûa TDTM laø haøng hoaù chöù khoâng phaûi laø tieàn teä. + Söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa TDTM bao giôø cuõng phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng hoaù: Khi saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån môû roäng thì TDTM cuõng ñöôïc môû roäng vaø ngöôïc laïi khi saûn xuaát thu heïp thì TDTM cuõng bò thu heïp. 3 1.1.2.2 - Tín duïng ngaân haøng Laø quan heä tín duïng giöõa caùc ngaân haøng vôùi caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá , caùc toå chöùc vaø caù nhaân ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc ngaân haøng ñöùng ra huy ñoäng voán baèng tieàn vaø cho vay ñoái vôùi caùc ñoái töôïng coù nhu caàu. Tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan troïng trong neàn kinh teá . Tín duïng ngaân haøng ra ñôøi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng, khaùc vôùi tín duïng thöông maïi, TDNH laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu cuûa neàn kinh teá, hoaït ñoäng cuûa noù heát söùc ña daïng vaø phong phuù. - Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng: + Ñoái töôïng cuûa tín duïng ngaân haøng laø voán tieàn teä: nghóa laø ngaân haøng huy ñoäng voán vaø cho vay baèng tieàn. + Trong TDNH, caùc chuû theå cuûa noù ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng: Ngaân haøng vöøa laø ngöôøi cho vay ñoàng thôøi cuõng laø ngöôøi ñi vay, coøn caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc, caù nhaân laø ngöôøi ñi vay ñoàng thôøi cuõng laø ngöôøi cho NHTM vay döôùi hình thöùc göûi voán tieàn teä taïm thôøi nhaøn roãi vaøo taøi khoaûn ôû NHTM. + Quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng ngaân haøng khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù: vì tín duïng ngaân haøng vöøa laø tín duïng mang tính chaát SXKD gaén vôùi hoaït ñoäng SXKD cuûa caùc doanh nghieäp, vöøa laø tín duïng tieâu duøng khoâng gaén vôùi hoaït ñoäng SXKD cuûa caùc doanh nghieäp. 1.1.2.3 - Tín duïng nhaø nöôùc Tín duïng nhaø nöôùc laø quan heä tín duïng giöõa nhaø nöôùc (Bao goàm Chính phuû Trung öông, Chính quyeàn ñòa phöông… ) vôùi caùc ñôn vò vaø caù nhaân trong xaõ hoäi, trong ñoù chuû yeáu laø nhaø nöôùc ñöùng ra huy ñoäng voán cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu ñeå söû duïng vì muïc ñích vaø lôïi ích chung cuûa toaøn 4 xaõ hoäi. Tín duïng nhaø nöôùc coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng hieän vaät ( Thoùc, Gaïo, Traâu, Boø… ) hoaëc baèng hieän kim ( Tieàn, Vaøng… ) nhöng trong ñoù tín duïng baèng tieàn laø chuû yeáu. - Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng nhaø nöôùc: + Theå hieän lôïi ích kinh teá mang tính töï nguyeän, tính cöôõng cheá vaø tính chính trò, xaõ hoäi. + Hình thöùc tín duïng ña daïng, phaïm vi huy ñoäng voán roäng. + Vieäc huy ñoäng vaø söû duïng voán coù söï keát hôïp giöõa caùc nguyeân taéc tín duïng vaø caùc chính saùch taøi chính tieàn teä cuûa nhaø nöôùc. 1.1.3 - Vai troø cuûa TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá - Goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù phaùt trieån: Tín duïng ngaân haøng coù theå môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi, noù coù theå xaâm nhaäp vaøo caùc ngaønh, vôùi nhieàu loaïi hình vaø qui moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa vaø nhoû, khoâng nhöõng xaâm nhaäp vaøo lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh, maø coøn xaâm nhaäp vaøo nhieàu lónh vöïc nhö dòch vuï, ñôøi soáng. Vì vaäy coù theå khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa tín duïng ngaân haøng trong vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Tín duïng ngaân haøng khoâng bò giôùi haïn veà qui moâ, coù nghóa laø trong tín duïng ngaân haøng coù theå cung öùng voán cho neàn kinh teá vôùi soá löôïng raát lôùn, vôùi nhieàu thôøi haïn khaùc nhau, nhôø ñoù giuùp caùc doanh nghieäp khoâng nhöõng coù voán ñeå kinh doanh, maø coøn coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö, ñoåi môùi thieát bò nhaém naâng cao naêng löïc saûn xuaát, do ñoù TDNH ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. - Goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû: Tín duïng ñaõ goùp phaàn laøm giaûm khoái löôïng tieàn phaùt haønh trong löu thoâng, ñaëc bieät laø tieàn maët trong tay caùc taàng lôùp daân cö, laøm giaûm aùp löïc laïm phaùt, nhôø vaäy goùp phaàn laøm oån ñònh tieàn teä. Maët khaùc do cung öùng voán tín duïng , taïo ñieàu kieân cho caùc toå chöùc kinh teá cung öùng ngaøy caøng nhieàu caùc saûn phaåm haøng hoaù 5 dòch vuï, ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng taêng cuûa xaõ hoäi, do ñoù tín duïng ngaân haøng goùp phaàn laøm oån ñònh giaù caû thò tröôøng trong nöôùc. - Goùp phaàn taïo coâng aên vieäc laøm, oån ñònh ñôøi soáng traät töï XH: Tín duïng ngaân haøng ñaõ taïo ra khaû naêng khai thaùc caùc tieàm naêng saün coù trong xaõ hoäi veà taøi nguyeân thieân nhieân, veà lao ñoäng, ñaát, röøng … Do ñoù coù theå thu huùt nhieàu löïc löôïng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi ñeå taïo ra löïc löôïng saûn xuaát môùi thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá, oån ñònh ñôøi soáng vaø traät töï xaõ hoäi. - Taïo ñieàu kieän môû roäng quan heä kinh teá ñoái ngoaïi vaø giao löu quoác teá: Trong boái caûnh Vieät Nam ñang töøng böôùc gia nhaäp neàn kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc, TDNH ñaõ trôû thaønh coâng cuï quan troïng giuùp cho caùc nöôùc coù theå taêng cöôøng moái quan heä kinh doanh, hôïp taùc thoâng qua vieäc ñaàu tö tín duïng, thöïc hieän chuyeån giao coâng ngheä töø ñoù taïo tieàn ñeà ñeå môû roäng giao löu treân caùc lónh vöïc kinh teá – vaên hoaù moät caùch toaøn dieän. 1.2 – Ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM 1.2.1 – Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM trong neàn KTTT Nhìn chung caùc NHTM hoaït ñoäng kinh doanh treân 3 nghieäp vuï chính: - Nghieäp vuï nguoàn voán (nghieäp vuï thuoäc taøi saûn nôï) - Nghieäp vuï tín duïng vaø ñaàu tö (nghieäp vuï thuoäc taøi saûn coù sinh lôøi) - Nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng Vieäc nghieân cöùu caùc nghieäp vuï kinh doanh cô baûn cuûa moät NHTM thöïc chaát phaûn aùnh toång quaùt tình hình söû duïng voán vaø nguoàn voán hoaït ñoäng taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. 1.2.1.1. Nghieäp vuï nguoàn voán Ñaây laø nghieäp vuï khôûi ñaàu, nhaèm taïo laäp nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa NHTM. Nguoàn voán cuûa moät NHTM bao goàm: 6 * Voán chuû sôû höõu: laø voán rieâng coù cuûa NHTM khi thaønh laäp vaø ñöôïc boå sung trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM. Voán chuû sôû höõu cuûa NHTM goàm: - Voán ñieàu leä (voán phaùp ñònh): Ñaây laø voán cuûa NHTM khi ñöôïc thaønh laäp vaø ñöôïc ghi vaøo ñieàu leä cuûa ngaân haøng. Trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh, voán ñieàu leä ñöôïc boå sung nhôø vieäc phaùt haønh coå phieáu hoaëc ñöôïc keát chuyeån töø quyõ döï tröõ boå sung. - Caùc quyõ cuûa ngaân haøng: Caùc NHTM ñöôïc trích laäp quyõ döï tröõ boå sung voán ñieàu leä theo tyû leä qui ñònh (khoaûng 5%). Ngoaøi ra, caùc NHTM coøn ñöôïc trích laäp caùc quyõ: quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ döï phoøng, quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi… * Voán huy ñoäng: Laø taøi saûn baèng tieàn cuûa caùc khaùch haøng maø NHTM ñang taïm thôøi quaûn lyù vaø söû duïng. Ñaây laø nguoàn voán chuû yeáu vaø chieám tyû troïng lôùn nhaát trong toång nguoàn voán cuûa caùc NHTM. Nguoàn voán huy ñoäng naøy coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi neàn kinh teá xaõ hoäi vì caùc NHTM seõ söû duïng nguoàn voán naøy vaøo caùc yeâu caàu cuûa neàn kinh teá. Voán huy ñoäng bao goàm: - Tieàn göûi khoâng kyø haïn: laø loaïi tieàn göûi maø khaùch haøng coù theå ruùt ra baát cöù luùc naøo vaø linh hoaït söû duïng. Ñoái vôùi khoaûn tieàn göûi naøy, laõi suaát khoâng phaûi laø coâng cuï chính ñeå thu huùt nguoàn voán naøy maø coâng cuï chính haáp daãn khaùch haøng laø caùc dòch vuï maø ngaân haøng cung caáp. Muïc ñích cuûa khaùch haøng göûi tieàn khoâng kyø haïn nhaèm ñaûm baûo an toaøn veà taøi saûn vaø thöïc hieän caùc khoaûn thanh toaùn qua ngaân haøng. - Tieàn göûi ñònh kyø: laø loaïi tieàn göûi maø khaùch haøng chæ ñöôïc ruùt ra khi ñaùo haïn. Muïc ñích cuûa khaùch haøng göûi tieàn ñònh kyø laø ñeå höôûng laõi, vì vaäy ngaân haøng coù theå chuû ñoäng söû duïng nguoàn voán naøy. Nguoàn voán huy ñoäng ñònh kyø laø nguoàn voán oån ñònh vì vaäy noù coù theå ñöôïc söû duïng ñeå caáp tín duïng ngaén haïn, trung daøi haïn. 7 Nguoàn voán huy ñoäng laø nguoàn voán chuû yeáu vaø chieám tyû troïng lôùn trong caùc NHTM. Ñaây laø taøi saûn baèng tieàn cuûa cuûa caùc chuû sôû höõu neân vieäc huy ñoäng vaø söû duïng nguoàn voán naøy phaûi tuaân thuû 3 nguyeân taéc cô baûn: hoaøn traû, bí maät vaø traû laõi. * Voán ñi vay: Nguoàn voán naøy chieám vò trí quan troïng trong toång nguoàn voán cuûa moät NHTM. Caùc NHTM coù theå vay voán töø Ngaân haøng Trung öông, caùc NHTM khaùc, caùc toå chöùc taøi chính trung gian vaø coâng chuùng. - Vay cuûa Ngaân haøng Trung öông: Baát kyø moät NHTM naøo khi ñöôïc Ngaân haøng Trung öông cho pheùp thaønh laäp ñeàu ñöôïc pheùp vay tieàn taïi NHTW trong tröôøng hôïp caàn boå sung voán thoâng qua nghieäp vuï chieát khaáu vaø taùi chieát khaáu hoaëc cho vay laïi theo hoà sô tín duïng maø NHTM xuaát trình. - Vay cuûa caùc NHTM vaø caùc toå chöùc taøi chính khaùc: trong quaù trình hoaït ñoäng caùc NHTM coù theå vay, cho vay laãn nhau thoâng qua thò tröôøng lieân ngaân haøng nhaèm ñieàu hoøa nhu caàu voán khaû duïng vaø ñaûm baûo nguoàn voán löu chuyeån lieân tuïc trong toaøn heä thoáng ngaân haøng. - Vay töø coâng chuùng: thoâng qua vieäc phaùt haønh caùc chöùng töø coù giaù nhö phaùt haønh caùc phieáu nôï, kyø phieáu ngaân haøng… * Voán tieáp nhaän: Laø nguoàn voán tieáp nhaän töø caùc nhaø taøi trôï cuûa Chính phuû, toå chöùc taøi chính hoaëc tö nhaân ñeå taøi trôï theo caùc chöông trình döï aùn veà phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Thoâng thöôøng nhöõng ngaân haøng lôùn, coù uy tín vaø coù maïng löôùi roäng khaép môùi coù ñuû ñieàu kieän ñeå ñöôïc chæ ñònh tieáp nhaän nguoàn voán naøy. * Voán khaùc: Laø voán phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh khoâng thuoäc caùc nguoàn voán noùi treân nhö voán phaùt sinh trong quaù trình laøm ñaïi lyù chuyeån tieàn, thanh toaùn, coâng nôï chöa ñeán haïn phaûi traû… 1.2.1.2. Nghieäp vuï tín duïng vaø ñaàu tö 8 Toaøn boä nguoàn voán cuûa NHTM sau khi ñaõ duøng ñeå ñaàu tö vaøo taøi saûn coá ñònh, coâng cuï lao ñoäng vaø phaàn daønh cho döï tröõ thanh khoaûn (tieàn maët, tieàn göûi taïi caùc NHTM, tieàn göûi taïi caùc ngaân haøng khaùc, traùi phieáu ngaén haïn…) thì phaàn coøn laïi ñöôïc xem laø voán khaû duïng cuûa NHTM vaø ngaân haøng ñöôïc toaøn quyeàn söû duïng vaøo caùc nghieäp vuï tín duïng vaø ñaàu tö ñeå taïo ra thu nhaäp. @ Nghieäp vuï tín duïng: Nghieäp vuï tín duïng laø nghieäp vuï cô baûn haøng ñaàu cuûa caùc NHTM. Ñaây laø nghieäp vuï trong ñoù NHTM thoaû thuaän vôùi khaùch haøng (qua hôïp ñoàng tín duïng) ñeå khaùch haøng söû duïng moät khoaûn tieàn nhaát ñònh, trong moät thôøi gian nhaát ñònh, coù laõi suaát vaø phaûi hoaøn traû. Ñeå giaûm thieåu ruûi ro, khi thöïc hieän nghieäp vuï tín duïng phaûi tuaân thuû caùc nguyeân taéc sau: - Hoaøn traû ñuùng haïn caû voán vaø laõi. - Söû duïng voán tín duïng ñuùng muïc ñích cam keát vaø coù hieäu quaû. - Tieàn vay phaûi ñöôïc baûo ñaûm baèng taøi saûn. Treân cô sôû thöïc hieän caùc nguyeân taéc noùi treân, nghieäp vuï tín duïng ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc loaïi hình sau ñaây: * Cho vay tröïc tieáp Theo loaïi hình naøy, ngöôøi xin vay tieán haønh caùc thuû tuïc vay voán, ngaân haøng sau khi thaåm ñònh kieåm tra hoà sô vay voán cuûa khaùch haøng, neáu nhu caàu vay voán hôïp leä coù khaû naêng traû nôï, coù taøi saûn ñaûm baûo (neáu khoâng ñöôïc vay baèng tín chaáp) thì ngaân haøng seõ thöïc hieän vieäc cho vay. Khaùch haøng muoán nhaän ñöôïc voán vay ñeàu phaûi kyù vaøo kheá öôùc. Khi ñeán haïn, khaùch haøng vay voán traû nôï goác vaø laõi cho ngaân haøng, neáu ñeán haïn khaùch haøng khoâng traû nôï thì ngaân haøng ñöôïc quyeàn phaùt maõi taøi saûn hoaëc aùp duïng caùc cheá taøi khaùc ñeå thu nôï. Nghieäp vuï naøy 9 coøn ñöôïc goïi laø cho vay tröïc tieáp vì ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi traû nôï laø moät chuû theå. Cho vay tröïc tieáp laø moät loaïi hình nghieäp vuï tín duïng phoå bieán cuûa NHTM. - Neáu caên cöù vaøo thôøi haïn, cho vay ñöôïc chia laøm 2 loaïi: + Cho vay ngaén haïn: laø loaïi cho vay maø thôøi haïn cho vay ñeán 12 thaùng vaø ñöôïc söû duïng ñeå buø ñaép söï thieáu huït voán löu ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp vaø caùc nhu caàu chi tieâu ngaén haïn cuûa caù nhaân. + Cho vay trung daøi haïn: laø loaïi cho vay maø thôøi haïn cho vay treân 12 thaùng vaø ñöôïc söû duïng ñeå ñaàu tö mua saém taøi saûn coá ñònh, caûi tieán, ñoåi môùi maùy moùc thieát bò coâng ngheä. - Neáu caên cöù vaøo tính chaát baûo ñaûm cuûa khoaûn vay, cho vay ñöôïc chia laøm 2 loaïi: + Cho vay khoâng coù ñaûm baûo baèng taøi saûn: laø loaïi cho vay khoâng coù taøi saûn theá chaáp, caàm coá hoaëc baûo laõnh cuûa beân thöù 3, maø vieäc cho vay chuû yeáu döïa vaøo uy tín cuûa baûn thaân khaùch haøng. + Cho vay coù ñaûm baûo baèng taøi saûn (theá chaáp, caàm coá, baûo laõnh): laø loaïi cho vay döïa treân cô sôû caùc baûo ñaûm nhö theá chaáp, caàm coá hoaëc phaûi coù baûo laõnh cuûa beân thöù 3. - Neáu caên cöù vaøo tính chaát söû duïng voán, cho vay ñöôïc chia laøm 2 loaïi: + Cho vay saûn xuaát kinh doanh: laø loaïi cho vay hoã trôï voán cho vieäc saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp vaø caù theå. + Cho vay tieâu duøng: laø loaïi cho vay sinh hoaït, cho vay ñeå mua haøng tieâu duøng. * Cho vay giaùn tieáp Laø khoaûn cho vay ñöôïc thöïc hieän baèng caùch chieát khaáu chöùng töø coù giaù hoaëc mua laïi caùc chöùng töø nôï thöông maïi theo thoaû thuaän giöõa ngaân haøng vôùi caùc khaùch haøng. Cho vay giaùn tieáp ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc loaïi hình sau: 10 - Chieát khaáu thöông phieáu vaø caùc chöùng töø coù giaù: Vieäc ngaân haøng mua caùc thöông phieáu vaø caùc chöùng töø coù giaù ngaén haïn chöa ñeán haïn thanh toaùn goïi laø chieát khaáu. Neáu khaùch haøng laø ngöôøi chuû sôû höõu caùc thöông phieáu vaø chöùng töø coù giaù chöa ñeán haïn thanh toaùn, caàn phaûi coù tieàn ngay thì coù theå ñeán ngaân haøng xin chieát khaáu, töùc laø xin nhaän tieàn tröôùc theo caùch khaáu tröø tieàn laõi vaø phaûi chuyeån quyeàn sôû höõu chöùng töø cho ngaân haøng chieát khaáu. Khi chöùng töø ñeán haïn ngaân haøng seõ xuaát trình cho ngöôøi traû tieàn vaø ngöôøi traû tieàn thanh toaùn toaøn boä soá tieàn theo chöùng töø cho ngaân haøng chieát khaáu.- Nghieäp vuï bao thanh toaùn: Trong nghieäp vuï naøy NHTM (thoâng qua coâng ty con cuûa mình) seõ ñöùng ra mua nôï treân cô sôû hoaù ñôn, chöùng töø cuûa ngöôøi baùn haøng ( giaù mua bao giôø cuõng nhoû hôn giaù trò thöïc cuûa khoaûn nôï ), nhôø ñoù ngöôøi baùn( ngöôøi chuû nôï) coù ñöôïc tieàn ngay ñeå ñaùp öùng nhu caàu. Khi ñeán haïn ngöôøi mua (con nôï) phaûi thanh toaùn toaøn boä soá tieàn cho ngaân haøng ( ngöôøi mua nôï – chuû nôï môùi). Thöïc ra bao thanh toaùn gaàn gioáng vôùi nghieäp vuï chieát khaáu – nhöng soá tieàn khaáu tröø trong nghieäp vuï bao thanh toaùn cao hôn nhieàu so vôùi nghieäp vuï chieát khaáu, bôûi vì bao thanh toaùn coù ruûi ro cao hôn. @ Nghieäp vuï ñaàu tö Ñaây laø nghieäp vuï mang laïi khoaûn thu nhaäp ñaùng keå cho caùc NHTM, ñöôïc chia laøm 2 loaïi: - Ñaàu tö tröïc tieáp: huøn voán lieân doanh trong vaø ngoaøi nöôùc; mua coå phaàn cuûa caùc coâng ty, ñôn vò kinh teá; mua coå phaàn cuûa caùc NHTM coå phaàn khaùc; goùp voán thaønh laäp caùc coâng ty con. - Ñaàu tö taøi chính: Ñaàu tö vaøo traùi phieáu Chính phuû vaø traùi phieáu cuûa NHTW; ñaàu tö vaøo traùi phieáu coâng ty. 1.2.1.3. Nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng 11 Ñaây laø nghieäp vuï trung gian, thoâng qua nghieäp vuï naøy cuõng seõ taïo ra moät phaàn thu nhaäp khaù lôùn vôùi chi phí thaáp. Nghieäp vuï trung gian naøy khoâng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán nghieäp vuï nguoàn voán hay nghieäp vuï tín duïng vaø ñaàu tö cuûa moät NHTM. Treân thöïc teá , caùc dòch vuï maø ngaân haøng cung caáp cho khaùch haøng goàm: - Dòch vuï ngaân quyõ, chuyeån tieàn, thanh toaùn, thu hoä, mua baùn hoä, dòch vuï uûy thaùc. - Dòch vuï tö vaán taøi chính, ñaàu tö phaùt trieån, thaåm ñònh döï aùn, cung caáp thoâng tin, baûo laõnh. - Caùc dòch vuï kinh doanh ngoaïi hoái, vaøng baïc, ñaù quyù, thanh toaùn theû tín duïng - Dòch vuï nhaän vaø chi traû kieàu hoái, thu ñoåi ngoaïi teä … 1.2.1.4. Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM * Thu nhaäp cuûa NHTM Hoaït ñoäng cuûa NHTM trong neàn KTTT laø hoaït ñoäng kinh doanh vôùi muïc ñích laø lôïi nhuaän. Muoán thu ñöôïc lôïi nhuaän cao thì vaán ñeà then choát laø quaûn lyù toát caùc khoaûn muïc taøi saûn Coù, nhaát laø khoaûn muïc cho vay vaø ñaàu tö, cuøng caùc hoaït ñoäng trung gian khaùc. Thu nhaäp cuûa NHTM bao goàm 4 khoaûn muïc lôùn sau: - Thu veà hoaït ñoäng tín duïng: thu laõi cho vay, thu laõi chieát khaáu, phí cho thueâ taøi chính, phí baûo haønh… - Thu veà dòch vuï thanh toaùn vaø ngaân quyõ: thu laõi tieàn göûi, dòch vuï thanh toaùn, dòch vuï ngaân quyõ… - Thu töø caùc hoaït ñoäng khaùc: thu laõi goùp voán, mua coå phaàn; thu veà mua baùn chöùng khoaùn; thu veà kinh doanh ngoaïi teä, vaøng baïc ñaù quùy; thu veà nghieäp vuï uyû thaùc, ñaïi lyù; thu dòch vuï tö vaán; thu kinh doanh baûo hieåm; thu dòch vuï ngaân haøng khaùc… - Caùc khoaûn thu khaùc baát thöôøng 12 * Chi phí cuûa NHTM Chi phí cuûa NHTM ñöôïc phaân loaïi thaønh 5 nhoùm sau: - Chi veà hoaït ñoäng huy ñoäng voán: traû laõi tieàn göûi; traû laõi tieàn tieát kieäm; traû laõi tieàn vay; traû laõi kyø phieáu, traùi phieáu… - Chi veà dòch vuï thanh toaùn vaø ngaân quyõ: chi veà dòch vuï, ngaân quyõ; cöôùc phí böu ñieän, maïng vieãn thoâng; chi veà dòch vuï khaùc… - Chi veà caùc hoaït ñoäng khaùc: chi veà mua baùn chöùng khoaùn; chi kinh doanh ngoaïi teä, vaøng baïc ñaù quyù. - Chi noäp thueá,caùc khoaûn phí,leä phí… - Chi cho nhaân vieân: löông, phuï caáp cho caùn boä, nhaân vieân; trang phuïc,baûo hoä lao ñoäng; baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm y teá, kinh phí coâng ñoaøn; trôï caáp khoù khaên, trôï caáp thoâi vieäc; chi veà coâng taùc xaõ hoäi… * Lôïi nhuaän cuûa NHTM Lôïi nhuaän cuûa NHTM goàm 2 chæ tieâu: - Lôïi nhuaän tröôùc thueá = Toång thu nhaäp – Toång chi phí - Lôïi nhuaän sau thueá = Lôïi nhuaän tröôùc thueá – Thueá thu nhaäp Muoán taêng lôïi nhuaän cuûa NHTM caàn phaûi taêng thu nhaäp, ñoàng thôøi giaûm chi phí. Taêng thu nhaäp baèng caùch môû roäng tín duïng, taêng cöôøng ñaàu tö vaø ña daïng hoaù caùc hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng. Giaûm chi phí cuûa NHTM bao goàm nhieàu loaïi, trong ñoù taäp trung quaûn lyù vaø tieát kieäm chi phí nhaân vieân vaø caùc khoaûn chi phí khaùc. * YÙ nghóa cuûa vieäc naâng cao lôïi nhuaän NH Lôïi nhuaän laø chæ tieâu kinh teá chuû yeáu, phaûn aùnh hieäu quaû trong HÑKD cuûa caùc NHTM. Naâng cao lôïi nhuaän cuûa NHTM coù yù nghóa voâ cuøng quan troïng, taïo ñieàu kieän cho ngaân haøng coù nguoàn taøi chính maïnh ñeå ñaàu tö cô sôû vaät chaát, naâng cao trình ñoä chuyeân moân cuûa caùn boä, nhaân vieân, môû roäng, ña daïng hoaù caùc hoaït 13 ñoäng kinh doanh ngaân haøng, ñaûm baûo ngaân haøng hoaït ñoäng an toaøn khi coù ruûi ro xaûy ra… 1.2.2 - Ruûi ro tín duïng 1.2.2.1 - Khaùi nieäm veà ruûi ro Ruûi ro laø moät söï khoâng chaéc chaén hay moät tình traïng baát oån. Tuy nhieân khoâng phaûi söï khoâng chaéc chaén naøo cuõng laø ruûi ro. Chæ coù nhöõng tình traïng khoâng chaéc chaén naøo coù theå öôùc ñoaùn ñöôïc xaùc suaát xaûy ra môùi ñöôïc xem laø ruûi ro. Coøn tình traïng khoâng chaéc chaén naøo chöa töøng xaûy ra vaø khoâng theå öôùc ñoaùn ñöôïc xaùc suaát chæ ñöôïc xem nhö laø söï baát traéc chöù khoâng phaûi laø ruûi ro. Ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng laø nhöõng bieán coá khoâng mong ñôïi khi xaûy ra daãn ñeán söï toån thaát veà taøi saûn cuûa ngaân haøng, giaûm suùt lôïi nhuaän thöïc teá so vôùi döï kieán hoaëc phaûi boû ra theâm moät khoaûn chi phí ñeå hoaøn thaønh moät nghieäp vuï taøi chính nhaát ñònh. Ruûi ro laø moät yeáu toá khaùch quan cho neân ngöôøi ta khoâng theå naøo loaïi tröø ñöôïc haún maø chæ coù theå haïn cheá söï xuaát hieän cuûa chuùng cuõng nhö nhöõng taùc haïi do chuùng gaây ra. 1.2.2.2 - Caùc loaïi ruûi ro xaåy ra trong HÑKD cuûa NHTM Trong HÑKD cuûa NHTM thöôøng xaåy ra caùc loaïi ruûi ro sau: a. Ruûi ro thanh khoaûn Thanh khoaûn laø khaû naêng chuyeån hoùa thaønh tieàn cuûa caùc loaïi taøi saûn coù. Taøi saûn coù ñöôïc xem laø coù tính chaát thanh khoaûn cao khi khaû naêng chuyeån hoùa thaønh tieàn cao vôùi chi phí chuyeån hoùa thaáp. Ruûi ro thanh khoaûn laø loaïi ruûi ro xuaát hieän trong tröôøng hôïp ngaân haøng thieáu khaû naêng chi traû hoaëc khoâng chuyeån ñoåi kòp caùc loaïi taøi saûn ra tieàn theo yeâu caàu cuûa caùc hôïp ñoàng thanh toaùn. 14 Moät trong nhöõng nhieäm vuï quan troïng cuûa baát kyø ngaân haøng naøo laø baûo ñaûm khaû naêng thanh khoaûn ñaày ñuû. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngaân haøng phaûi coù löôïng voán khaû duïng trong tay, hoaëc coù theå tieáp caän deã daøng caùc nguoàn voán vay möôïn beân ngoaøi vôùi chi phí hôïp lyù vaø ñuùng thôøi ñieåm caàn ñeán hoaëc coù theå nhanh troùng baùn bôùt moät soá taøi saûn ôû möùc giaù thoûa ñaùng. Hieän töôïng thieáu huït thanh khoaûn, thöôøng laø moät trong nhöõng daáu hieäu ñaàu tieân cho thaáy ngaân haøng ñang ôû trong tình traïng khoù khaên nghieäm troïng veà taøi chính. Ñieàu ñoù coù theå daãn ñeán haäu quaû laø ngaân haøng maát daàn caùc khoaûn tieàn göûi cuõ vì aùp löïc ruùt tieàn ngaøy caøng gia taêng, khoâng theå thu huùt theâm caùc khoaûn tieàn göûi môùi do thaùi ñoä deø daët cuûa coâng chuùng. Moät soá ngaân haøng khaùc trong heä thoáng thì ôû trong tình theá phaûi cho vay hoã trôï moät caùch mieãn cöôõng vôùi laõi suaát cao hôn. Vieäc naøy caøng laøm suy giaûm hôn nöõa lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng coù vaán ñeà. Tình traïng thieáu huït thanh khoaûn ôû möùc ñoä lôùn laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân ñöa ñeán phaù saûn moät ngaân haøng. b. Ruûi ro laõi suaát Ruûi ro laõi suaát laø loaïi ruûi ro do söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát. Loaïi ruûi ro naøy phaùt sinh trong quaù trình quan heä tín duïng cuûa toå chöùc tín duïng. Theo ñoù TCTD coù nhöõng khoaûn ñi vay vaø cho vay theo laõi suaát thaû noåi. Neáu ngaân haøng ñi vay theo laõi suaát thaû noåi, khi laõi suaát thò tröôøng taêng khieán chi phí traû laõi cuûa ngaân haøng taêng theo. Ngöôïc laïi, neáu ngaân haøng cho vay theo laõi suaát thaû noåi, khi laõi suaát thò tröôøng xuoáng thaáp khieán thu nhaäp laõi cho vay cuûa ngaân haøng giaûm. Ruûi ro laõi suaát ñaëc bieät quan troïng khi ngaân haøng huy ñoäng voán thoâng qua phaùt haønh traùi phieáu, hoaëc ñaàu tö taøi chính khaù lôùn theo laõi suaát thò tröôøng. c. Ruûi ro tyû giaù Ruûi ro tyû giaù laø ruûi ro phaùt sinh do söï bieán ñoäng tyû giaù laøm aûnh höôûng ñeán giaù trò kyø voïng trong töông lai. Ruûi ro tyû giaù coù theå phaùt sinh trong nhieàu hoaït 15 ñoäng khaùc nhau cuûa ngaân haøng. Nhöng nhìn chung baát cöù hoaït ñoäng naøo maø ngaân löu thu phaùt sinh baèng moät ñoàng tieàn trong khi ngaân löu chi phaùt sinh baèng moät ñoàng tieàn khaùc ñeàu chöùa ñöïng nguy cô ruûi ro tyû giaù. d. Ruûi ro tín duïng: nghieân cöùu saâu hôn ôû muïc 1.2.2.3 1.2.2.3 - Ruûi ro tín duïng vaø caùc ñaëc ñieåm cuûa noù Ruûi ro tín duïng laø loaïi ruûi ro do khaùch haøng khoâng traû ñöôïc nôï, nghóa laø khoâng hoaøn thaønh ñöôïc nghóa vuï traû nôï cuûa hoï. khaùch haøng khoâng coù khaû naêng hoaëc khoâng saün saøng thöïc hieän nghóa vuï traû nôï cuûa mình. Khaû naêng khoâng traû ñöôïc nôï cuûa khaùch haøng gaây ra toaøn boä hay moät phaàn loã cuûa khoaûn tieàn cho vay cuûa ngöôøi cho vay. Trong quyeát ñònh soá 493/2005/QÑ – NHNN ngaøy 20/04/2005 cuûa thoáng ñoác NHNNVN veà vieäc ban haønh “qui ñònh veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa TCTD”, ñònh nghóa “Ruûi ro tín duïng laø khaû naêng xaûy ra toån thaát trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa TCTD do khaùch haøng khoâng thöïc hieän hoaëc khoâng coù khaû naêng thöïc hieän nghóa vuï cuûa mình theo cam keát”. - Ñaëc ñieåm cuûa ruûi ro tín duïng + Ruûi ro tín duïng mang tính chaát giaùn tieáp: Ñaëc ñieåm naøy xuaát phaùt töø nguyeân nhaân laø trong quan heä tín duïng, ngaân haøng chuyeån giao quyeàn söû duïng voán cho khaùch haøng trong moät thôøi gian nhaát ñònh neân nhöõng thieät haïi, thaát thoaùt veà voán xaûy ra tröôùc heát laø trong quaù trình söû duïng voán cuûa khaùch haøng do ñoù ngaân haøng thöôøng bieát sau cuõng nhö khoâng ñaày ñuû vaø chính xaùc nhöõng khoù khaên, thaát baïi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng coù theå gaây ra ruûi ro tín duïng. + Ruûi ro tín duïng coù tính taát yeáu: 16 Thoâng tin khoâng caân xöùng laø nguyeân nhaân khieán cho caùc nhaø kinh teá cuõng nhö caùc NHTM cho raèng kinh doanh ngaân haøng thöïc chaát laø quaûn lyù ruûi ro ôû möùc phuø hôïp vaø ñaït ñöôïc lôïi nhuaän töông öùng. Do khoâng theå coù ñöôïc thoâng tin caân xöùng veà vieäc söû duïng voán vay trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng ñi vay, neân baát cöù moät khoaûn cho vay naøo cuõng tieàm aån nhöõng nguy cô ruûi ro ñoái vôùi NHTM nhö khoâng thu hoài ñöôïc voán, thu hoài khoâng ñuùng haïn, khoâng ñaày ñuû. + Ruûi ro tín duïng coù tính chaát ña daïng vaø phöùc taïp: Ñaëc ñieåm naøy cuõng laø heä quaû cuûa ñaëc ñieåm thöù nhaát vì moái lieân heä giaùn tieáp vôùi ruûi ro tín duïng khieán söï ña daïng vaø phöùc taïp cuûa ruûi ro tín duïng ñoái vôùi ngaân haøng caøng theå hieän hôn. Nhaän thöùc ñaëc ñieåm naøy, khi thöïc hieän phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro caàn aùp duïng ñoàng boä nhieàu bieän phaùp. 1.2.2.4 - Taùc ñoäng cuûa RRTD ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM - Ñoái vôùi ngaân haøng bò ruûi ro: + Veà maët taøi chính: do khoâng thu hoài ñöôïc nôï (goác, laõi vaø caùc loaïi phí) laøm cho nguoàn voán ngaân haøng bò thaát thoaùt, trong khi ngaân haøng vaãn phaûi chi traû tieàn laõi cho nguoàn voán huy ñoäng, laøm cho lôïi nhuaän bò giaûm suùt. Neáu ngaân haøng bò thaát thoaùt voán vay vôùi moät soá löôïng lôùn thì coù theå laøm cho ngaân haøng bò phaù saûn. + Veà maët xaõ hoäi: Ruûi ro tín duïng ngaân haøng coù theå daãn ñeán ngaân haøng maát khaû naêng thanh toaùn, laøm maát loøng tin cuûa ngöôøi göûi tieàn vaø hoï oà aït ruùt tieàn veà gaây taâm lyù hoang mang vaø baát oån trong xaõ hoäi. - Ñoái vôùi heä thoáng ngaân haøng: Hoaït ñoäng cuûa moät ngaân haøng trong moät quoác gia coù lieân quan ñeán heä thoáng ngaân haøng vaø caùc toå chöùc kinh teá , xaõ hoäi vaø caù nhaân trong neàn kinh teá. Do ñoù neáu moät ngaân haøng coù keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh xaáu, thaäm chí daãn ñeán maát khaû naêng thanh toaùn vaø phaù saûn thì seõ coù nhöõng taùc ñoäng daây truyeàn aûnh höôûng xaáu ñeán caùc ngaân haøng vaø caùc boä phaän kinh teá khaùc. Neáu khoâng coù söï 17 can thieäp kòp thôøi töø ngaân haøng nhaø nöôùc thì taâm lyù sôï maát tieàn seõ laây lan ñeán toaøn boä ngöôøi göûi tieàn vaø hoï seõ ñoàng loaït ruùt tieàn taïi caùc ngaân haøng khaùc laøm cho caùc ngaân haøng khaùc voâ hình chung cuõng rôi vaøo tình traïng maát khaû naêng thanh toaùn. Nhöõng haäu quaû khoâng mong ñôïi treân cho thaáy söï caàn thieát phaûi phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng. 1.2.3 - YÙ nghóa cuûa vieäc haïn cheá ôû möùc ñoä thaáp nhaát veà RRTD trong HÑKD cuûa caùc NHTM Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM luoân chöùa ñöïng vaø ñoái maët vôùi nhieàu ruûi ro. Caùc loaïi ruûi ro ñeàu taùc ñoäng xaáu ñeán keát quaû HÑKD, trong ñoù RRTD thöôøng chieám tyû troïng cao vaø aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán lôïi nhuaän cuûa NHTM. Vì vaäy trong quaûn trò ngaân haøng, vieäc tìm caùc giaûi phaùp ñeå haïn cheá ôû möùc thaáp nhaát veà ruûi ro tín duïng seõ coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng. - Ñoái vôùi HÑKD cuûa NHTM: Caùc NHTM chæ coù theå haïn cheá ôû möùc ñoä thaáp nhaát, khoâng theå loaïi boû hoaøn toaøn RRTD trong HÑKD. Haïn cheá ñöôïc RRTD ôû möùc ñoä thaáp nhaát laø NHTM ñaõ chuû ñoäng trong vieäc ñoái phoù vaø xöû lyù nhöõng taùc ñoäng xaáu do RRTD gaây ra. Ñieàu naøy coù yù nghóa raát quan troïng vì NHTM ñaõ coù theå öôùc ñoaùn ñöôïc nhöõng toån thaát ôû möùc ñoä thaáp nhaát coù theå xaûy ra, ñaõ haïn cheá ôû möùc ñoä thaáp nhaát chi phí do RRTD gaây ra, ñieàu naøy cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc NHTM ñaït ñöôïc lôïi nhuaän ôû möùc ñoä cao nhaát. Ñoàng thôøi, haïn cheá RRTD coøn taïo ñieàu kieän cho caùc NHTM chuû ñoäng trong vieäc söû duïng nguoàn voán trong HÑKD cuûa mình. - Ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá: trong neàn kinh teá, ngaønh ngaân haøng ñoùng vai troø heát söùc quan troïng, laø keânh daãn voán chuû yeáu ñaùp öùng cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Ngaønh ngaân haøng hoaït ñoäng oån ñònh, an toaøn, goùp phaàn ñaùng keå vaøo söï phaùt trieån oån ñònh cuûa neàn kinh teá. Haïn cheá RRTD trong HÑKD 18 cuûa caùc NHTM vöøa taïo taâm lyù an taâm cho khaùch haøng, ñoàng thôøi caùc NHTM cuõng maïnh daïn hôn trong vieäc cung caáp voán cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. - Ñoái vôùi vaán ñeà an ninh kinh teá, traät töï xaõ hoäi: neáu RRTD xaûy ra nghieâm troïng trong HÑKD cuûa caùc NHTM coù theå gaây ra taâm lyù hoang mang cho khaùch haøng laø caùc doanh nghieäp, toå chöùc, caù nhaân trong xaõ hoäi. Cho neân haïn cheá ôû möùc ñoä thaáp nhaát veà RRTD vöøa taïo ñieàu kieän cho caùc NHTM chuû ñoäng trong söû duïng nguoàn voán, vöøa taïo taâm lyù an taâm cho caùc doanh nghieäp, toå chöùc, caù nhaân vay voán môû roäng qui moâ SXKD, taïo ra nhieàu vieäc laøm goùp phaàn oån ñònh an ninh kinh teá, traät töï xaõ hoäi. Keát luaän chöông I Ñeà taøi ñaõ heä thoáng hoaù cô sôû lí luaän nhöõng vaán ñeà cô baûn veà tín duïng vaø ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM. Ñeà taøi ñaõ nghieân cöùu baûn chaát, caùc hình thöùc tín duïng trong neàn KTTT, chæ ra vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Ñoàng thôøi, ñeà taøi ñaõ ñi saâu nghieân cöùu caùc loaïi ruûi ro trong HÑKD cuûa caùc NHTM, trong ñoù coù RRTD. Ñeà taøi ñaõ trình baøy roõ baûn chaát, caùc ñaëc ñieåm cuûa RRTD, taùc ñoäng cuûa RRTD ñeán HÑKD cuûa NHTM vaø neâu roõ yù nghóa cuûa vieäc haïn cheá ôû möùc ñoä thaáp nhaát veà RRTD trong HÑKD cuûa NHTM. Nhöõng noäi dung naøy laø cô sôû lí luaän quan troïng ñeå taùc giaû tieáp tuïc nghieân cöùu chöông 2. 19 CHÖÔNG II THÖÏC TRAÏNG RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH BÌNH PHÖÔÙC 2.1 - Ñaëc ñieåm, vò trí cuûa tænh Bình Phöôùc trong söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá quoác daân 2.1.1 - Ñieàu kieän töï nhieân * Vò trí ñòa lyù Bình phöôùc laø moät tænh mieàn nuùi, naèm ôû phía Taây cuûa Mieàn Ñoâng Nam Boä vaø tieáp giaùp Taây Nguyeân; coù dieän tích töï nhieân laø 6857,35 km2; phía Ñoâng giaùp tænh: Laâm Ñoàng vaø Ñoàng Nai; phía Taây giaùp tænh Taây Ninh vaø Campuchia; phía Nam giaùp tænh Bình Döông; phía Baéc giaùp tænh Ñaéc noâng vaø Campuchia. Bình phöôùc coù 240 km ñöôøng bieân giôùi vôùi nöôùc baïn Campuchia, coù ñöôøng quoác loä 13, 14 ñi qua tænh. * Ñaëc ñieåm ñòa hình Ñòa hình vuøng laõnh thoå Bình phöôùc laø cao nguyeân ôû phía Baéc vaø Ñoâng Baéc, daïng ñòa hình ñoài nuùi, thaáp daàn veà phía Taây vaø Taây Nam. * Khí haäu Bình phöôùc naèm trong vuøng mang ñaëc tröng khí haäu nhieät ñôùi caän xích ñaïo gioù muøa, chia 2 muøa roõ reät, muøa möa vaø muøa khoâ. Nhieät ñoä bình quaân trong naêm cao, ñeàu vaø oån ñònh töø 25,80 – 26,20 C, löôïng möa bình quaân naêm 2.45 mm, ñoä aåm trung bình trong naêm 81%, höôùng gioù chuû ñaïo Taây – Taây nam vaø Baéc – Ñoâng baéc quanh naêm ít coù baõo thuaän lôïi cho ñôøi soáng con ngöôøi vaø ñoäng thöïc vaät. * Ñaëc ñieåm haønh chính, xaõ hoäi: