Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Luận văn sự hình thành thị trường chứng khoán tại vn...

Tài liệu Luận văn sự hình thành thị trường chứng khoán tại vn

.DOC
40
116
130

Mô tả:

LỜI MỞ ĐẦU §êng lèi kinh tÕ vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta lµ "§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®a níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp; u tiªn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ®ång thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa..." (trÝch B¸o c¸o chÝnh trÞ cña Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII vµ tr×nh ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng) ®ßi hái ph¶i cã nguån lùc lín mµ cô thÓ lµ huy ®éng ®îc nguån vèn lín cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. Ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n, t×m ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu cÊp b¸ch vÒ nguån vèn hiÖn nay. PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ trêng chøng kho¸n I. Chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng chøng kho¸n trªn thÕ giíi. ThÞ trêng chøng kho¸n lµ yÕu tè c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i. §Õn nay, hÇu hÕt c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®Òu cã thÞ trêng chøng kho¸n. ThÞ trêng chøng kho¸n ®· trë thµnh mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ®êi sèng kinh tÕ cña nh÷ng níc theo c¬ chÕ thÞ trêng. 1 Vµo kho¶ng gi÷a thÕ kû 15 ë t¹i nh÷ng thµnh phè trung t©m bu«n b¸n cña ph¬ng t©y, c¸c th¬ng gia thêng tô tËp t¹i c¸c qu¸n cµ phª ®Ó th¬ng lîng viÖc mua b¸n, trao ®æi c¸c lo¹i hµng ho¸ nh: n«ng s¶n, kho¸ng s¶n, ngo¹i tÖ vµ gi¸ kho¸n ®éng s¶n … §iÓm ®Æc biÖt lµ trotng nh÷ng cuéc th¬ng lîng nµy c¸c th¬ng gia chØ dïng lêi nãi ®Ó trao ®æi víi nhau, kh«ng cã hµng ho¸, ngo¹i tÖ, gi¸ kho¸n ®éng s¶n hay bÊt cø mét lo¹i giÊy tê nµo. Nh÷ng cuéc th¬ng lîng nµy nh»m thèng nhÊt víi nhau c¸c "Hîp ®ång" mua b¸n, trao ®æi thùc hiÖn ngay, kÓ c¶ nh÷ng hîp ®ång cho t¬ng lai 3 th¸ng, 6 th¸ng hoÆc mét n¨m sau míi thùc hiÖn. Nh÷ng cuéc trao ®æi nµy lóc ®Çu chØ cã mét nhãm nhá, dÇn dÇn sè ngêi t¨ng lªn. §Õn cuèi thÕ kû 15 "khu chî riªng" nµy trë thµnh mét "thÞ trêng" vµ thêi gian häp chî rót xuèng hµng tuÇn vµ sau ®ã lµ hµng ngµy. Trong c¸c phiªn chî nµy hä thèng nhÊt víi nhau nh÷ng quy íc cho c¸c cuéc th¬ng lîng. DÇn dÇn nh÷ng quy íc ®ã ®îc tu bæ hoµn chØnh thµnh nh÷ng quy t¾c cã gi¸ trÞ b¾t buéc ®èi víi nh÷ng ngêi tham gia. Tõ ®ã thÞ trêng chøng kho¸n b¾t ®Çu h×nh thµnh. Phiªn chî ®Çu tiªn n¨m 1453 t¹i ®ai Vanber cña BØ sau ®ã ®îc xuÊt hiÖn ë Anh n¨m 1773, ë §øc 1778, ë Mü 1792, ë Thôy sÜ 1876, ë NhËt 1878, ë Ph¸p 1801, ë H¬ng C¶ng 1946, ë In®«nªxia 1925, ë Hµn Quèc 1956, ë Th¸i Lan 1962, ë Malaysia vµ Philipin 1963. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c thÞ trêng chøng kho¸n thÕ giíi ®· tr¶i qua nh÷ng bíc th¨ng trÇm. Thêi kú huy hoµng vµo nh÷ng n¨m 1975 - 1913 cïng víi sù ph¸t 2 triÓn thÞnh vîng cña nÒn kinh tÕ. Còng cã lóc thÞ trêng chøng kho¸n r¬i vµo ®ªm ®en nh ngµy thø n¨m ®en tèi tøc ngµy 29/10/1929 råi ngµy thø hai ®en tèi n¨m 1987, võa qua th¸ng 7/97 thÞ trêng chøng kho¸n ë c¸c níc Ch©u ¸ sôt gi¸, mÊt lßng tin b¾t ®Çu tõ Th¸i Lan. §Õn nay thÞ trêng chøng kho¸n c¸c níc ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ sè lîng thÞ trêng chøng kho¸n lªn ®Õn 160 së giao dÞch, chÊt lîng ho¹t ®éng thÞ trêng ngµy cµng ®¸p øng cho sè ®«ng nh÷ng nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc, tiÕn tíi mét thÞ trêng chøng kho¸n héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. HiÖn nay thÞ trêng chøng kho¸n ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë hÇu hÕt c¸c níc c«ng nghiÖp hµng ®Çu Mü, NhËt, Anh, §øc, Ph¸p… Bªn c¹nh ®ã h¬n 40 níc ph¸t triÓn ®· thiÕt lËp thÞ trêng chøng kho¸n còng ®· h×nh thµnh ë c¸c níc l¸ng giÒng ViÖt Nam nh Singapore, Malaysia, Th¸i Lan, Philipin vµ In®«nªxia vµ ViÖt Nam còng ®· cã trung t©m giao dÞch thÞ trêng chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh. (7/2000). 2. C¸c kh¸i niÖm a. Chøng kho¸n: Chøng kho¸n lµ c¸c lo¹i c«ng cô tµi chÝnh dµi h¹n, bao gåm c¸c lo¹i cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu. Cæ phiÕu lµ lo¹i chøng chØ x¸c nhËn viÖc gãp vèn cña mét ngêi vµo c«ng ty cæ phÇn. Cæ phiÕu x¸c nhËn quyÒn së h÷u cña ngêi nµy ®èi víi c«ng ty cæ phÇn, ngêi së h÷u ®îc gäi lµ cæ ®«ng, cæ ®«ng cã c¸c quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng ty cæ phÇn, ®îc chia lêi (cæ tøc) theo kÕt qu¶ kinh 3 doanh cña c«ng ty cæ phÇn: ®îc quyÒn bÇu cö, øng cö vµo ban qu¶n lý, ban kiÓm so¸t. Cæ phiÕu cã thÓ ®îc ph¸t hµnh vµo lóc thµnh lËp c«ng ty, hoÆc lóc c«ng ty cÇn thªm vèn ®Ó më réng, hiÖn ®¹i ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh. Mét ®Æc ®iÓm cña cæ phiÕu lµ cæ ®«ng ®îc chia cæ tøc theo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Cæ ®«ng cã thÓ ®îc hëng lîi nhuËn nhiÒu h¬n gi¸ trÞ cña cæ phiÕu vµ còng cã thÓ bÞ mÊt tr¾ng khi c«ng ty lµm ¨n thua lç. Cæ ®«ng kh«ng ®îc quyÒn ®ßi l¹i sè vèn mµ ngêi ®ã ®· gãp vµo c«ng ty cæ phÇn, hä chØ cã thÓ thu l¹i tiÒn b»ng c¸ch b¸n cæ phiÕu ®ã ra trªn thÞ trêng chøng kho¸n. Tr¸i phiÕu lµ chøng chØ x¸c nhËn quyÒn lµm chñ mét mãn nî cña chñ së h÷u tr¸i phiÕu ®èi víi ®¬n vÞ ph¸t hµnh. Tr¸i phiÕu lµ lo¹i chøng kho¸n mµ l·i suÊt vay nî ®· ®îc x¸c ®Þnh râ ngay khi ph¸t hµnh do ®ã nã cã lîi tøc cè ®Þnh vµ chØ ®îc hoµn tr¶ khi ®Õn h¹n thanh to¸n ghi trªn tr¸i phiÕu mµ ngêi ph¸t hµnh ph¶i thùc hiÖn. Tr¸i phiÕu do c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lµ quèc doanh, t doanh hay cæ phÇn ph¸t hµnh. ë ViÖt Nam h×nh thøc vay vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®· xuÊt hiÖn ë mét vµi n¬i. VÝ dô nh viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu huy ®éng vèn cho ®Çu t më réng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y xi m¨ng Hoµng Th¹ch vµo cuèi n¨m 994, mét sè doanh nghiÖp kh¸c còng cã h×nh thøc huy ®éng vèn nµy ®Ó vay cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Kú phiÕu lµ chøng chØ cña nhµ níc ph¸t hµnh víi môc ®Ých vay vèn cña c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi, c¸c tÇng líp d©n c 4 ®Ó bï ®¾p vµo th©m hôt cña ng©n s¸ch Nhµ níc. Trong vµi n¨m trë l¹i ® ©y, kho b¹c nhµ níc ®· ph¸t hµnh kú phiÕu kho b¹c réng r·i trong c¶ níc. b. ThÞ trêng chøng kho¸n. ThÞ trêng chøng kho¸n (tiÕng latinh lµ Bursa - nghÜa lµ c¸i vÝ tiÒn) lµ n¬i mµ cung vµ cÇu cña c¸c lo¹i chøng kho¸n gÆp nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶. Sè lîng cña tõng lo¹i chøng kho¸n ®îc giao dÞch trªn thÞ trêng. Cô thÓ h¬n thÞ trêng chøng kho¸n cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa nh lµ n¬i tËp trung c¸c nguån tiÕt kiÖm ®Ó ph©n phèi l¹i cho ngêi muèn sö dông nh÷ng nguån tiÕt kiÖm ®ã theo gi¸ mµ ngêi sö dông s½n sµng tr¶. Nãi c¸ch kh¸c thÞ trêng chøng kho¸n lµ n¬i tËp trung vµ ph©n phèi c¸c nguån ®Çu t nµy, cã thªm nhiÒu vèn h¬n ®Ó ®a vµo s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ v× vËy cã thÓ lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng vµ t¹o nªn sù thÞnh vîng. Theo ®Þnh nghÜa nªu trªn, thÞ trêng chøng kho¸n kh«ng ph¶i lµ c¬ quan mua vµo hoÆc b¸n ra c¸c lo¹i chøng kho¸n. ThÞ trêng chøng kho¸n chØ lµ n¬i giao dÞch, ë ®ã viÖc mua b¸n chøng kho¸n ®îc thùc hiÖn bëi nh÷ng ngêi m«i giíi chøng kho¸n. Nh vËy thÞ trêng chøng kho¸n kh«ng ph¶i lµ n¬i giao dÞch (mua - b¸n) chøng kho¸n cña nh÷ng ngêi muèn mua hay b¸n chøng kho¸n mµ lµ cña nh÷ng nhµ m«i giíi. NÕu mét ngêi muèn mua hay b¸n chøng kho¸n, ngêi nµy sÏ th«ng qua ngêi m«i giíi chøng kho¸n cña anh ta trªn thÞ 5 trêng chøng kho¸n ®Ó tiÕn hµnh viÖc mua b¸n chø kh«ng trùc tiÕp tham gia mua b¸n. Gi¸ c¶ chøng kho¸n ®îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan theo hÖ thèng b¸n ®Êu gi¸ hai chiÒu. Ngêi m«i giíi mua kh¸c ®îc víi gi¸ thÊp nhÊt, ngêi m«i giíi b¸n c¹nh tranh víi nh÷ng ngêi m«i giíi b¸n kh¸c ®Ó b¸n ®îc gi¸ cao nhÊt. V× thÕ mµ thÞ trêng chøng kho¸n lµ thÞ trêng cã tÝnh tù do cao nhÊt trong c¸c lo¹i thÞ trêng. c. Ph©n lo¹i thÞ trêng chøng kho¸n. VÒ ph¬ng diÖn ph¸p lý thÞ trêng chøng kho¸n gåm cã: ThÞ trêng chøng kho¸n (TTCK tËp trung) lµ thÞ trêng ho¹t ®éng theo ®óng c¸c qui luËt ph¸p ®Þnh, lµ n¬i mua b¸n c¸c lo¹i chøng kho¸n ®· ®îc ®¨ng biÓu hay ®îc biÖt lÖ. Chøng kho¸n ®¨ng biÓu lµ lo¹i chøng kho¸n ®· ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp b¶o ®¶m, ph©n phèi vµ mua b¸n qua trung gian c¸c kinh kû vµ c«ng ty kinh kû, tøc lµ ®· héi ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®· ®Þnh. Chøng kho¸n biÖt lÖ lµ lo¹i chøng kho¸n ®îc miÔn giÊy phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn, do chÝnh phñ trong c¸c c¬ quan c«ng quyÒn, thµnh phè, tØnh quËn, huyÖn, thÞ ph¸t hµnh vµ b¶o ®¶m. ThÞ trêng chøng kho¸n chÝnh thøc cã ®Þa ®iÓm vµ thêi biÓu mua b¸n râ rÖt vµ gi¸ c¶ ®îc tÝnh theo thÓ thøc ®Êu gi¸ c«ng khai, cã sù kiÓm so¸t cña héi ®éng chøng kho¸n. ThÞ trêng chøng kho¸n chÝnh thøc chñ yÕu ®îc thÓ hiÖn b»ng c¸c së giao dÞch chøng kho¸n. 6 ThÞ trêng chøng kho¸n phi chÝnh thøc: (TTCK phi tËp trung) lµ thÞ trêng mua b¸n chøng kho¸n bªn ngoµi së giao dÞch chøng kho¸n, kh«ng cã ®Þa ®iÓm tËp trung nh÷ng ngêi m«i giíi, nh÷ng ngêi kinh doanh chøng kho¸n nh ë së giao dÞch chøng kho¸n. ë ®©y kh«ng cã sù kiÓm so¸t tõ bªn ngoµi, kh«ng cã ngµy giê hay thñ tôc nhÊt ®Þnh mµ do sù tho¶ thuËn cña ngêi mua vµ ngêi b¸n. d. ChØ sè chøng kho¸n: Khi nãi ®Õn thÞ trêng chøng kho¸n kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn chØ sè chøng kho¸n. Ngêi ta thêng coi chØ sè chøng kho¸n lµ chiÕc "phong vò biÓu" cña thÞ trêng chøng kho¸n mµ ë d¹ng nµy hay d¹ng kh¸c ngêi ta dïng chØ sè chøng kho¸n ®Ó thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng vµ c¸c thµnh phÇn cña nã. C¸c chØ sè nµy thêng ®îc th«ng b¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ c¸c tê nhËt b¸o lín ë c¸c níc chØ sè chøng kho¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty trªn thÞ trêng. NÕu c¸c c«ng ty lµm ¨n cã l·i, gi¸ chøng kho¸n cña c¸c c«ng ty ®ã sÏ t¨ng vµ lµm t¨ng theo chØ sè chøng kho¸n. Ngîc l¹i, chØ sè chøng kho¸n sÏ gi¶m. Dùa vµo chØ sè chøng kho¸n, c¸c nhµ ®Çu t cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc hiÖu qu¶ cña mét cæ phiÕu hoÆc mét danh môc c¸c chøng kho¸n ®Ó ®Çu t vµo. BÊt kú mét thÞ trêng chøng kho¸n nµo còng cã mét chØ sè chøng kho¸n cña riªng nã. VÝ dô thÞ trêng chøng kho¸n New york cã chØ sè Dow Jones, thÞ trêng chøng kho¸n Tokyo ¸p dông chØ sè Nikkei, Hong Kong ¸p dông chØ sè Hang - xieng, Singapore ¸p dông chØ sè "Strai taime"… 7 Mét lo¹i chØ sè chøng kho¸n ®îc nhiÒu ngêi biÕt ®Õn nhÊt lµ chØ sè Dow Jones ra ®êi c¸ch ®©y võa trßn 100 n¨m (896). ChØ sè nµy ®îc coi nh mét cét mèc cña thÞ trêng chøng kho¸n thÕ giíi. ChØ sè nµy do hai nhµ kinh tÕ Mü Edward David Jones vµ Charles Hery Dow ®Ò xuÊt ®o lêng møc ®é biÕn ®éng cña thÞ gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ trêng chøng kho¸n New York. ChØ sè Dow Jones bao gåm 65 lo¹i cæ phiÕu ®îc chia thµnh 3 nhãm chØ sè b×nh qu©n nhá nh sau: + ChØ sè Dow Jones c«ng nghiÖp bao gåm gi¸ cæ phiÕu cña 30 c«ng ty hµng ®Çu ngµnh c«ng nghiÖp c«ng l¹i råi chia cho 1504 (con sè nµy cã khi cã gi¶m). + ChØ sè Dow Jones vËn t¶i bao gåm gi¸ cæ phiÕu cña 20 c«ng ty hµng ®Çu ngµnh giao th«ng vËn t¶i céng l¹i chia cho 2785 (con sè nµy cã khi t¨ng). + ChØ sè Dow Jones dÞch vô c«ng céng bao gåm gi¸ cæ phiÕu cña 15 c«ng ty hµng ®Çu ngµnh dÞch vô c«ng céng. §Ó biÕt ®îc t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ gÇn ®©y ngêi ta x¸c ®Þnh thªm mét sè tiªu chuÈn kh¸c. §ã lµ c¸c ®iÓm giíi h¹n vµ ®iÓm liÖt. Ch¼ng h¹n ®iÓm giíi h¹n cña chØ sè Dow Jones lµ 800, ®iÓm liÖt lµ 700. NÕu chØ sè Dow Jones hµng ngµy vît qu¸ 800 ®iÓm chung trong nÒn kinh tÕ ®ang ®i lªn, nÕu díi 800 ®iÓm cho biÕt cã nguy c¬ x¶y ra suy tho¸i kinh tÕ. II. C¬ cÊu vµ ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. 8 ThÞ trêng chøng kho¸n chÝnh thøc ®îc thÓ hiÖn b»ng së giao dÞch chøng kho¸n. Th«ng thêng mét thÞ trêng chøng kho¸n bao gåm hai thÞ trêng cïng tham gia (cÊu tróc thÞ trêng chøng kho¸n) lµ thÞ trêng s¬ cÊp vµ thÞ trêng thø cÊp. 1. ThÞ trêng s¬ cÊp: Lµ thÞ trêng cÊp mét hay thÞ trêng ph¸t hµnh, hµm ý chØ n¬i diÔn ra ho¹t ®éng giao dÞch mua b¸n nh÷ng chøng kho¸n míi ph¸t hµnh lÇn ®Çu, kÐo theo sù t¨ng thªm qui m« ®Çu t vèn. Nguån cung øng vèn chñ yÕu t¹i thÞ trêng nµy lµ nguån tiÕt kiÖm cña d©n chóng nh cña mét sè tæ chøc phi tµi chÝnh. ThÞ trêng s¬ cÊp lµ thÞ trêng t¹o vèn cho ®¬n vÞ ph¸t hµnh. 2. ThÞ trêng thø cÊp. Cßn gäi lµ thÞ trêng cÊp hai hay thÞ trêng lu th«ng, lµ nãi ®Õn n¬i diÔn ra ho¹t ®éng giao dÞch mua b¸n chøng kho¸n ®Õn tay thø hai, tøc lµ viÖc mua b¸n tiÕp thu sau lÇn b¸n ®Çu tiªn. Nãi c¸ch kh¸c, thÞ trêng thø cÊp lµ thÞ trêng mua ®i b¸n l¹i c¸c lo¹i chøng kho¸n ®· ®îc ph¸t hµnh qua thÞ trêng s¬ cÊp. §iÓm kh¸c nhau c¨n b¶n gi÷a thÞ trêng s¬ cÊp vµ thÞ trêng thø cÊp kh«ng ph¶i lµ sù kh¸c nhau vÒ h×nh thøc mµ lµ sù kh¸c nhau vÒ néi dung, vÒ môc ®Ých cña tõng lo¹i thÞ trêng. Bëi lÏ, viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu hay tr¸i phiÕu ë thÞ trêng s¬ cÊp lµ nh»m thu hót mäi nguån vèn ®Çu t vµ tiÕt kiÖm vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ. Cßn ë thÞ trêng thø cÊp, dï viÖc giao dÞch rÊt nhén nhÞp cã hµng chôc, hµng 9 tr¨m thËm chÝ hµng ngµn tØ ®« la chøng kho¸n ®îc mua ®i b¸n l¹i, nhng kh«ng lµm t¨ng thªm qui m« ®Çu t vèn, kh«ng thu hót thªm ®îc c¸c nguån tµi chÝnh míi. Nã chØ cã t¸c dông ph©n phèi l¹i quyÒn së h÷u chøng kho¸n tõ chñ thÓ nµy sang chñ thÓ kh¸c, ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n cña chøng kho¸n. ThÞ trêng s¬ cÊp vµ thÞ trêng thø cÊp gép l¹i ®îc gäi lµ thÞ trêng chøng kho¸n. Hai thÞ trêng nµy tån t¹i quan hÖ mËt thiÕt víi nhau ®îc vÝ dô nh hai b¸nh xe cña mét chiÕc xe, trong ®ã thÞ trêng s¬ cÊp lµ c¬ së, lµ tiÒn ®Ò, thÞ trêng thø cÊp lµ ®éng lùc. NÕu kh«ng cã thÞ trêng s¬ cÊp th× sÏ ch¼ng cã chøng kho¸n ®Ó lu th«ng trªn thÞ trêng thø cÊp vµ ngîc l¹i, nÕu kh«ng cã thÞ trêng thø cÊp th× viÖc ho¸n chuyÓn c¸c chøng kho¸n thµnh tiÒn sÏ bÞ khã kh¨n, khiÕn cho ngêi ®Çu t sÏ bÞ thu nhá l¹i, h¹n chÕ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ. ViÖc ph©n biÖt thÞ trêng s¬ cÊp vµ thÞ trêng thø cÊp chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt lý thuyÕt. Trong thùc tÕ tæ chøc thÞ trêng chøng kho¸n kh«ng cã sù ph©n biÖt ®©u lµ thÞ trêng s¬ cÊp vµ ®©u lµ thÞ trêng thø cÊp. NghÜa lµ, trong mét thÞ trêng chøng kho¸n võa cã giao dÞch cña thÞ trêng s¬ cÊp võa cã giao dÞch cña thÞ trêng thø cÊp. Võa cã viÖc mua b¸n chøng kho¸n theo tÝnh chÊt mua ®i b¸n l¹i. Tuy nhiªn, ®iÓm cÇn chó ý lµ ph¶i coi träng thÞ trêng s¬ cÊp, v× ®©y lµ thÞ trêng ph¸t hµnh lµ ho¹t ®éng t¹o vèn cho ®¬n vÞ ph¸t hµnh ®ång thêi ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ thÞ trêng thø cÊp, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng ®Çu c¬ lòng ®o¹n thÞ 10 trêng ®Ó ®¶m b¶o thÞ trêng chøng kho¸n trë thµnh c«ng cô h÷u dông cña nÒn kinh tÕ. 3. Së giao dÞch chøng kho¸n: ThÞ trêng chøng kho¸n chÝnh thøc ®îc tæ chøc theo h×nh thøc Së giao dÞch chøng kho¸n. a. C¸c h×nh thøc tæ chøc së giao dÞch chøng kho¸n. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã 3 h×nh thøc tæ chøc së giao dÞch chøng kho¸n. Thø nhÊt: Së giao dÞch chøng kho¸n ®îc tæ chøc theo h×nh thøc "C©u l¹c bé" tù nguyÖn cña c¸c thµnh viªn. Trong h×nh thøc nµy, c¸c thµnh viªn cña së giao dÞch (héi viªn) tù tæ chøc vµ tù qu¶n lý së giao dÞch chøng kho¸n theo ph¸p luËt kh«ng cã sù can thiÖp cña nhµ níc. C¸c héi viªn cña Së giao dÞch bÇu ra Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Héi ®ång qu¶n trÞ bÇu ra ban ®iÒu hµnh. Thø hai: Së giao dÞch chøng kho¸n ®îc tæ chøc díi h×nh thøc mét c«ng ty cæ phÇn cã c¸c cæ ®«ng lµ c¸c c«ng ty thµnh viªn. §©y lµ h×nh thøc phæ biÕn nhÊt hiÖn nay. Së giao dÞch chøng kho¸n tæ chøc díi h×nh thøc nµy ®îc ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty cæ phÇn, ph¶i nép thuÕ cho nhµ níc vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña mét c¬ quan chuyªn m«n do chÝnh phñ lËp ra. C¬ quan chuyªn m«n nµy lµ c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n. Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh së giao dÞch chøng kho¸n lµ Héi ®ång qu¶n trÞ do c¸c c«ng ty chøng kho¸n thµnh viªn bÇu ra vµ ban ®iÒu 11 hµnh së giao dÞch chøng kho¸n do Héi ®ång qu¶n trÞ ®Ò cö. Thø ba: Së giao dÞch chøng kho¸n ®îc tæ chøc díi d¹ng mét c«ng ty cæ phÇn nhng cã sù tham gia qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cña nhµ níc. §©y lµ h×nh thøc phæ biÕn ë hÇu hÕt c¸c níc Ch©u ¸. C¬ cÊu tæ chøc vµ qu¶n lý ®iÒu hµnh còng t¬ng tù nh h×nh thøc trªn nhng trong thµnh phÇn Héi ®ång qu¶n trÞ cã mét sè thµnh viªn do uû ban chøng kho¸n quèc gia ®a vµo, gi¸m s¸t ®iÒu hµnh. Së giao dÞch chøng kho¸n quèc gia bæ nhiÖm. b. Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh së giao dÞch chøng kho¸n Uû ban chøng kho¸n quèc gia lµ c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ thÞ trêng chøng kho¸n do chÝnh phñ thµnh lËp. Uû ban chøng kho¸n quèc gia cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh lo¹i doanh nghiÖp nµo ®îc phÐp ph¸t hµnh chøng kho¸n vµ lo¹i chøng kho¸n nµo ®îc mua b¸n. Uû ban nµy cÊp giÊy phÐp vµ kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty m«i giíi vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc qu¶n lý nhµ níc kh¸c. Héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban ®iÒu hµnh së giao dÞch chøng kho¸n qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh së giao dÞch chøng kho¸n. TÊt c¶ c¸c quyÕt ®Þnh ®Òu ®îc Héi ®ång qu¶n trÞ ®a ra. Héi ®ång nµy bao gåm c¸c c«ng ty chøng kho¸n thµnh viªn cña së giao dÞch chøng kho¸n, c¸c thµnh viªn liªn doanh thËm chÝ cã mét sè kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña së giao dÞch chøng kho¸n do Uû ban chøng kho¸n quèc gia ®a vµo. Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn quyÕt ®Þnh nhng thµnh viªn nµo 12 ®îc phÐp bu«n b¸n t¹i së giao dÞch, nh÷ng lo¹i chøng kho¸n nµo ®ñ tiªu chuÈn ®îc phÐp niªm yÕt t¹i phßng giao dÞch. Héi ®ång nµy cã quyÒn ®×nh chØ hoÆc huû bá viÖc niªm yÕt mét chøng kho¸n nµo ®ã. Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn kiÓm tra qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c thµnh viªn së giao dÞch. NÕu ph¸t hiÖn vi ph¹m, Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn ph¹t hoÆc ®×nh chØ viÖc kinh doanh cña thµnh viªn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh hoÆc trôc xuÊt kh«ng cho phÐp mua b¸n trªn së giao dÞch. NÕu ph¸t hiÖn vi ph¹m, Héi ®ång qu¶n trÞ cã quyÒn ph¹t hoÆc ®×nh chØ viÖc kinh doanh cña thµnh viªn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh hoÆc trôc xuÊt kh«ng cho phÐp mua b¸n trªn së giao dÞch chøng kho¸n n÷a. c. Thµnh viªn së giao dÞch chøng kho¸n. Thµnh viªn së giao dÞch chøng kho¸n cã thÓ lµ c¸c c¸ nh©n hoÆc c¸c c«ng ty chøng kho¸n. §Ó trë thµnh thµnh viªn cña së giao dÞch chøng kho¸n tríc hÕt c«ng ty ph¶i ®îc c«ng ty cã thÈm quyÒn cña nhµ níc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng. Ph¶i cã sè vèn tèi thiÓu theo quy ®Þnh, cã chuyªn gia kinh tÕ, ph¸p lý ®· ®îc ®µo t¹o vÒ ph©n tÝch vµ kinh doanh chøng kho¸n. Ngoµi ra c«ng ty cßn ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña tõng së giao dÞch chøng kho¸n cô thÓ. Mét c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ lµ thµnh viªn cña nhiÒu së giao dÞch chøng kho¸n kh¸c nhau nhng kh«ng ®îc lµ thµnh viªn cña thÞ trêng 13 chøng kho¸n phi tËp trung vµ ngîc l¹i c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ thùc hiÖn mét hay nhiÒu nghiÖp vô kh¸c nhau trªn thÞ trêng chøng kho¸n. d. Gi¸m s¸t thÞ trêng chøng kho¸n. §Ó ®¶m b¶o cho c¸c giao dÞch ®îc c«ng b»ng ®¶m b¶o lîi Ých cña c¸c nhµ ®Çu t, së giao dÞch chøng kho¸n cã mét bé phËn chuyªn theo dâi gi¸m s¸t c¸c giao dÞch chøng kho¸n ®Ó ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c vi ph¹m trong giao dÞch chøng kho¸n. NhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c bé phËn gi¸m s¸t lµ kiÓm tra theo dâi vµ ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c ho¹t ®éng tiªu cùc nh g©y nhiÔu gi¸, giao dÞch tay trong, giao dÞch lßng vßng, giao dÞch cã dµn xÕp tríc. 4. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. a. Nguyªn t¾c trung gian mua b¸n chøng kho¸n. Ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n kh«ng ph¶i trùc tiÕp diÔn ra gi÷a nh÷ng ngêi muèn mua vµ b¸n, chøng kho¸n thùc hiÖn mµ do c¸c nhµ trung gian m«i giíi thùc hiÖn. §©y lµ nguyªn t¾c trung gian c¨n b¶n cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n. Nguyªn t¾c trung gian nh»m ®¶m b¶o cho c¸c lo¹i chøng kho¸n lµ chøng kho¸n thùc vµ thÞ trêng ho¹t ®éng lµnh m¹nh, ®Òu ®Æn hîp ph¸p vµ ph¸t triÓn, b¶o vÖ lîi Ých cña ngêi ®Çu t. V× nh÷ng nhµ ®Çu t kh«ng thÓ xÐt ®o¸n mét c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c gi¸ trÞ thùc sù cña tõng lo¹i chøng kho¸n vµ còng kh«ng dù ®o¸n ®îc chÝnh x¸c xu híng 14 biÕn ®éng cña nã. V× vËy nÕu ngêi m«i giíi cã th¸i ®é kh«ng kh¸ch quan trong ho¹t ®éng trung gian sÏ g©y thiÖt haÞ cho c¸c nhµ ®Çu t. XÐt vÒ tÝnh chÊt kinh doanh, m«i giíi chøng kho¸n cã 2 lo¹i: M«i giíi chøng kho¸n vµ th¬ng gia chøng kho¸n. M«i giíi chøng kho¸n chØ th¬ng lîng mua b¸n chøng kho¸n theo lÖnh cña kh¸ch hµng vµ ¨n hoa hång. Th¬ng gia chøng kho¸n cßn gäi lµ ngêi kinh doanh chøng kho¸n. Nãi chung c¸c c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n t¹i c¸c thÞ trêng chøng kho¸n ®Òu ®ång thêi thùc hiÖn 2 nghiÖp vô lµ ngêi m«i giíi võa lµ ngêi kinh doanh nhng t¹i thÞ trêng chøng kho¸n New York, London tõ l©u ngêi ta ®· ph©n biÖt 2 lo¹i m«i giíi nµy vµ cã luËt lÖ kh«ng chØ ho¹t ®éng cña th¬ng gia chøng kho¸n. b. Nguyªn t¾c ®Þnh gi¸ cña mua b¸n chøng kho¸n. Gi¸ chøng kho¸n trªn thÞ trêng chøng kho¸n do c¸c nhµ m«i giíi ®a ra. Mçi nhµ m«i giíi ®Þnh gi¸ mçi lo¹i chøng kho¸n t¹i tõng thêi ®iÓm tuú theo sù xÐt ®o¸n, kinh nghiÖm vµ kü thuËt dùa trªn lîng cung cÇu lo¹i chøng kho¸n ®ã trªn thÞ trêng. c. Nguyªn t¾c c«ng khai cña thÞ trêng chøng kho¸n. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trªn thÞ trêng chøng kho¸n ®Òu ®îc c«ng khai ho¸. Th«ng tin vÒ c¸c lo¹i chøng kho¸n ®îc ®a ra mua b¸n trªn thÞ trêng, t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ 15 kinh doanh cña c¸c c«ng ty ph¸t hµnh, sè lîng chøng kho¸n vµ gi¸ c¶ cña tõng lo¹i chøng kho¸n ®Òu ®îc th«ng b¸o c«ng khai trªn thÞ trêng. Khi kÕt thóc mét cuéc giao dÞch, sè lîng mua b¸n vµ gi¸ c¶ thèng nhÊt lËp tøc ®îc th«ng b¸o ngay. Nguyªn t¾c c«ng khai cña thÞ trêng chøng kho¸n nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi mua b¸n chøng kho¸n kh«ng bÞ "hí" trong mua b¸n chøng kho¸n. TÊt c¶ c¸c nguyªn t¾c trªn ®Òu ®îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n ph¸p quy tõ luËt ®Õn qui chÕ, ®iÒu lÖ cña mçi thÞ trêng chøng kho¸n nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi mua chøng kho¸n vµ cña c¸c thµnh viªn trªn thÞ trêng chøng kho¸n. 5. Giao dÞch trªn thÞ trêng chøng kho¸n. C¸c chøng kho¸n ®îc giao dÞch trªn thÞ trêng theo l« ch½n hoÆc l« lÎ. Trªn sµn giao dÞch, cã nhiÒu lo¹i lÖnh kh¸c nhau ®îc nhµ ®Çu t sö dông tïy theo môc ®Ých cña tõng ngêi. §Ó mua hay b¸n chøng kho¸n, c¸c nhµ ®Çu t sÏ ®a ra c¸c lÖnh thuª c¸c c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n thùc hiÖn hé. * LÖnh thÞ trêng: §©y lµ lo¹i lÖnh th«ng dông nhÊt. C¸c c«ng ty m«i giíi c¨n cø vµo gi¸ thÞ trêng hiÖn t¹i cña lo¹i chøng kho¸n mµ nhµ ®Çu t yªu cÇu thùc hiÖn ®Ó tiÕn hµnh giao dÞch, xong hä còng ph¶i xem xÐt ®Ó mua hoÆc b¸n sao cho cã lîi nhÊt cho kh¸ch hµng cña hä, c¸c kh¸ch hµng biÕt ch¾c lÖnh sÏ ®îc thùc hiÖn nhng kh«ng biÕt ch¾c gi¸ c¶ lµ bao nhiªu. * LÖnh giíi h¹n: LÖnh nµy thêng ®îc ®a ra bëi c¸c nhµ ®Çu t cã hiÓu biÕt chót Ýt vÒ thÞ trêng chøng kho¸n vµ kinh 16 tÕ. Trong lÖnh cã giíi h¹n vÒ gi¸ b¸n thÊp nhÊt vµ gi¸ mua cao nhÊt mµ c«ng ty m«i giíi trªn sµn giao dÞch ®îc phÐp thùc hiÖn. §èi víi lÖnh mua th× gi¸ mua thêng thÊp h¬n gi¸ thÞ trêng hiÖn ®¹i cßn lÖnh b¸n cã gi¸ thêng cao h¬n gi¸ thÞ trêng. Do vËy lÖnh giíi h¹n thêng kh«ng ®îc thùc hiÖn ngay mµ ®îc thùc hiÖn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh cho ®Õn khi hÕt thêi h¹n vµ huû bá. Trong khi cha bÞ huû bá mµ lÖnh cha ®îc thùc hiÖn th× nhµ ®Çu t vÉn cã thÓ t¨ng gi¶m gi¸ gi¬Ý h¹n (gi¸ mua, gi¸ b¸n). * LÖnh ngõng: §©y lµ lÖnh ®Æc biÖt mµ c¸c nhµ ®Çu t dïng ®Ó b¶o vÖ thu nhËp cña hä tr¸nh thua lç khi cã sù t¨ng gi¶m gi¸ c¶. LÖnh ngõng b¸n cã gi¸ ®Æt ra cao h¬n gi¸ thÞ trêng hiÖn t¹i cßn lÖnh ngõng mua cã gi¸ ®Æt ra thÊp h¬n thÞ trêng hiÖn t¹i. C¸c lÖnh trªn khi ®Êu gi¸ sÏ ®îc u tiªn theo thø tù. - ¦u tiªn vÒ gi¸: Gi¸ ®Æt mua cao nhÊt vµ gi¸ ®Æt b¸n thÊp nhÊt ®îc u tiªn. - ¦u tiªn vÒ thêi gian: Trong cïng mét møc gi¸ lÖnh nµo ®îc ®a ra tríc sÏ ®îc u tiªn. - ¦u tiªn vÒ sè lîng: Khi cã nhiÒu lÖnh cïng tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn trªn, lÖnh nµo cã sè lîng chøng kho¸n nhiÒu h¬n sÏ ®îc u tiªn. Trªn thÞ trêng chøng kho¸n phi tËp trung, ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n còng diÔn ra kh¸ ®¬n gi¶n. Khi mét kh¸ch hµng muèn mua mét sè lîng chøng kho¸n nhÊt ®Þnh, anh ta sÏ ®a lÖnh cho c«ng ty chøng kho¸n ®ang qu¶n lý tµi s¶n 17 cña anh ta yªu cÇu giao dÞch hé. Th«ng qua hÖ thèng viÔn th«ng c«ng ty m«i giíi sÏ liªn l¹c víi tÊt c¶ c¸c nhµ t¹o thÞ trêng cña lo¹i chøng kho¸n nµy ®Ó biÕt ®îc gi¸ chµo b¸n thÊp nhÊt cña lo¹i chøng kho¸n nµy sau ®ã c«ng ty nµy th«ng b¸o l¹i cho kh¸ch hµng biÕt vµ nÕu kh¸ch hµng chÊp nhËn, c«ng ty sÏ thùc hiÖn lÖnh vµ giao dÞch cña kh¸ch hµng ®îc thùc hiÖn. III. Vai trß cña thÞ trêng chøng kho¸n. ThÞ trêng chøng kho¸n ®ang ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng trong nÒn kinh tÕ c¸c níc trªn thÕ giíi. Khi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh sÏ cÇn tíi thÞ trêng chøng kho¸n ®Ó hç trî cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Trong thËp kû võa qua c¸c thÞ trêng chøng kho¸n trªn thÕ giíi ®· ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ. Tæng gi¸ trÞ cæ phiÕu ®îc yÕt gi¸ trªn c¸c thÞ trêng nµy t¨ng tõ 4.700 tû USD n¨m 1985 lªn 15200 tû USD n¨m 1995. Trong ®ã gi¸ trÞ cæ phiÕu giao dÞch trªn thÞ trêng chøng kho¸n ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn t¨ng nhanh tõ 3% n¨m 1983 lªn 17% tæng lîng giao dÞch toµn thÕ giíi n¨m 1995. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ trêng chøng kho¸n cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia. Thùc tÕ cho thÊy thÞ trêng chøng kho¸n ®· thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ ë nhiÒu níc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th«ng qua viÖc gãp phÇn t¹o ra vèn kh¶ dông. Thùc vËy, ®a sè c¸c dù ¸n ®Çu t cÇn ph¶i sö dông vèn dµi h¹n th× míi ®¹t hiÖu qu¶ cao trong khi c¸c nhµ tiÕt kiÖm l¹i kh«ng muèn mÊt quyÒn kiÓm so¸t mãn 18 tiÕt kiÖm cña hä trong thêi gian dµi. ThÞ trêng chøng kho¸n ho¹t ®éng tr«i ch¶y sÏ cho phÐp kh¾c phôc ®îc m©u thuÉn nµy khiÕn cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t trªn thÞ trêng hÊp dÉn, thuËn tiÖn vµ cã l·i suÊt cao h¬n so víi göi tiÕt kiÖm v× ngêi tiÕt kiÖm cã thÓ mua mét lo¹i chøng kho¸n nµo ®ã råi l¹i ®em b¸n mét c¸ch nhanh chãng Ýt phÝ tæn khi cÇn tiÒn mÆt hoÆc ®Ó ®Çu t vµo mét lo¹i chøng kho¸n kh¸c mµ hä thÝch. ViÖc trao ®æi nµy diÔn ra trªn thÞ trêng thø cÊp trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp vÉn ®îc sö dông nguån vèn dµi h¹n thêng xuyªn vµ æn ®Þnh. Nh vËy, th«ng qua viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c kho¶n ®Çu t dµi h¹n ph¸t triÓn, lµm cho c¸c kho¶n ®Çu t sinh lîi nhiÒu h¬n mµ thÞ trêng chøng kho¸n khuyÕn khÝch ®îc nhiÒu vèn h¬n vµo nÒn kinh tÕ gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ. ThÞ trêng chøng kho¸n còng hç trî cho hÖ thèng ng©n hµng trong nhiÒu lÜnh vùc. VÒ c¬ b¶n, thÞ trêng chøng kho¸n bæ sung cho hÖ thèng ng©n hµng trong viÖc cung cÊp vèn vay trung vµ dµi h¹n. HÖ thèng ng©n hµng víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ "t¹m øng" vèn cho nÒn kinh tÕ th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông: Nh©n tè tiÒn göi cña d©n c mµ häc nh©n ®îc lªn nhiÒu. TiÒn ®îc cho vay qua c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cÇn ®îc thu vÒ. Tuy vËy bao giê còng cã phÇn vèn vay kÐm hiÖu qu¶ kh«ng thu håi ®îc vÉn n»m trong lu th«ng, lµm cho møc gia t¨ng tiÒn tÖ cao h¬n tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ mét lîng tiÒn t¨ng thªm kh«ng cã lîng hµng ho¸ dÞch vô t¨ng theo t¬ng øng ngµy cµng g©y ra l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ. Do vËy hÖ thèng ng©n hµng chØ cã thÓ 19 cÊp tÝn dông trung vµ dµi h¹n cho nÒn kinh tÕ mét c¸ch h¹n chÕ nÕu kh«ng sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chuyÓn ho¸ vèn qu¸ møc, kh«ng nh÷ng ®e do¹ an toµn cña c¸c ng©n hµng mµ cßn g©y nguy c¬ l¹m ph¸t. Trong bèi c¶nh ®ã, thÞ trêng chøng kho¸n lµ n¬i bæ sung nguån vèn trung vµ dµi h¹n quan träng cho c¸c kho¶n ®Çu t ph¸t triÓn. Trªn thÞ trêng s¬ cÊp vèn ®îc chuyÓn trùc tiÕp tõ ngêi cã vèn sang ngêi cÇn vèn th«ng qua viÖc ph¸t hµnh lÇn ®Çu c¸c lo¹i chøng kho¸n. Trªn thÞ trêng thø cÊp sau ®ã, chøng kho¸n ®· ph¸t hµnh cã t¸c dông nh "g©y tiÕp søc" ®Ó ngêi ®Çu t míi tiÕp søc cho ngêi ®Çu t còng th«ng qua viÖc mua b¸n l¹i chøng kho¸n. §ã lµ qu¸ tr×nh biÕn c¸c kho¶n tiÕt kiÖm ng¾n h¹n thµnh nguån nu«i dìng vµ duy tr× c¸c kho¶n ®©ï t dµi h¹n trªn c¬ së tham gia tÝch cùc vµ tù nguyÖn cña c¸c nhµ ®Çu t. Nh vËy thÞ trêng chøng kho¸n hç trî cho hÖ thèng ng©n hµng trong viÖc cÊp c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n gãp phÇn lµm gi¶m ¸p lùc l¹m ph¸t, sù ph©n tÝch ë trªn ®· chØ ra r»ng thÞ trêng chøng kho¸n cã vai trß tÝch cùc vµ kh«ng thÓ thiÕu trong nÒn kinh tÕ. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan