ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG
QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Hà Nội – 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG
QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 340410
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ VĂN HOẠ
Hà Nội – 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là Nguyễn Thị Hồng Nhung, học viên cao học lớp QLKT 2 - K21,
chuyên ngành Quản lý Kinh tế, khoá QH-2012-E. Tôi xin cam đoan đề tài
luận văn thạc sĩ „„Quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn quận Đống
Đa, thành phố Hà Nội‟‟ là công trình nghiên cứu của riêng tôi, số liệu nghiên
cứu thu được từ thực tế và không sao chép và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ chương trình đào tạo khác.
Hà Nội, ngày 30 tháng 08 năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Hồng Nhung
LỜI CẢM ƠN
Luận văn này được thực hiện tại Chi cục thuế Quận Đống Đa
Để hoàn thành được luận văn này tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên,
giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Vũ Văn Hoạ đã
hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu của mình.
Xin cùng bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy cô giáo, người đã
đem lại cho tôi những kiến thức bổ trợ, vô cùng có ích trong những năm học
vừa qua.
Cũng xin gửi lời cám ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo
sau đại học, khoa Kinh tế Chính trị đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình
học tập.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn đến toàn bộ lãnh đạo, cán bộ nhân
viên Chi cục Thuế quận Đống Đa đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt
quá trình điều tra, thu thập số liệu để thực hiện các nội dung của đề tài
Hà Nội, ngày 20 tháng 08 năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Hồng Nhung
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ..................................................... i
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ ii
DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................. iii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN ............................... 4
1.1 Tổng quan nghiên cứu về thuế thu nhập cá nhân.............................. 4
1.2 Cơ sở lý luận về quản lý thuế thu nhâp cá nhân. ............................... 9
1.3 Tổng quan về quản lý thuế TNCN ..................................................... 10
1.3.1 Khái nhiệm thuế TNCN .................................................................. 11
1.3.2 Vai trò, đặc điểm của quản lý thuế TNCN .................................... 12
1.3.3 Mục tiêu quản lý thuế TNCN ......................................................... 16
1.3.4 Nội dung luật thuế TNCN .............................................................. 18
1.4 Quản lý thuế TNCN ............................................................................. 27
1.4.1 Quản lý thu thuế TNCN ................................................................. 27
1.4.2 Hệ thống chính sách thuế TNCN................................................... 28
1.4.3 nội dung tư pháp ............................................................................. 29
1.4.4 Nội dung quản lý thu thuế TNCN ................................................. 30
1.5 Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý thuế TNCN ................. 41
1.5.1 Các yếu tố khách quan ................................................................... 42
1.5.2 Các yếu tố chủ quan ....................................................................... 43
CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI QUẢN LÝ
THUẾ TNCN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA .................................. 47
2.1 Nguồn tài liệu và dữ liệu ......................................................................... 47
2.1.1 Tài liệu sơ cấp ................................................................................. 47
2.1.2 Tài liệu thứ cấp ............................................................................... 49
2.2 các phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................. 49
2.2.1 Phương pháp nghiên cứu tài liệu .................................................. 50
2.2.2 Phương pháp phân tích - tổng hợp ................................................ 50
2.2.3 Phương pháp thống kê mô tả ......................................................... 51
CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ TNCN
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA ........................................................... 53
3.1 Khái quát về KT – XH của quận Đống Đa ........................................ 53
3.1.1 Khái quát về kinh tế - xã hội của quận Đống Đa .......................... 53
3.1.2 Khái quát về Chi cục thuế Quận Đống Đa .................................... 54
3.2 Thực trạng công tác quản lý thuế TNCN trên địa bàn Quận Đống
Đa ................................................................................................................. 56
3.2.1 Tổ chức bộ máy quản lý.................................................................. 56
3.2.2 Quản lý đối tượng nộp thuế............................................................ 60
(nguồn: Chi cục thuế quận Đống Đa) .................................................... 61
3.2.3 Quản lý kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế, hoàn thuế ................ 61
3.2.4 Công tác kiểm tra thuế TNCN ........................................................ 65
3.2.5 Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế ............................................. 67
3.2.6 Công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế:.................................. 69
3.2.7 Hệ thống công nghệ thông tin: ...................................................... 71
3.3 Đánh giá công tác quản lý thuế TNCN trên địa bàn quận Đống Đa
...................................................................................................................... 73
3.3.1 Những kết quả đạt được ................................................................. 73
3.3.2 Những hạn chế............................................................................... 77
3.3.3 Nguyên nhân hạn chế..................................................................... 83
CHƢƠNG 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN
LÝ THUẾ TNCN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN ĐỐNG ĐA ............................ 88
4.1 Quan điểm cơ bản trong việc hoàn thiện công tác quản lý thuế
TNCN trên địa bàn Quận Đống Đa .......................................................... 88
4.1.1 Đảm bảo đúng Luật thuế, đúng chủ trương chính sách và luật
thuế TNCN nhưng được thích nghi với bối cảnh kinh tế xã hội của đất
nước trong từng giai đoạn lịch sử........................................................... 88
4.1.2 Đảm bảo công bằng xã hội và nguồn thu cho ngân sách nhà nước
................................................................................................................... 89
4.2 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế TNCN trên địa bàn
Quận Đống Đa ............................................................................................ 89
4.2.1 Giải pháp về cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý và nâng cao năng
lực; phẩm chất cán bộ ngành thuế ......................................................... 89
4.2.2 Đầu tư cơ sở hạ tầng, tin học hoá công tác quản lý thuế ............. 92
4.2.3 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế ............. 93
4.2.4 Tăng cường công tác kiểm tra đối tượng nộp thuế TNCN ........... 97
4.2.5 Tăng cường đôn đốc thuế nợ và cưỡng chế nợ thuế .................. 100
4.3 Kiến nghị ............................................................................................ 100
4.3.1 Đối với Bộ Tài chính và Tổng cục thuế:.................................... 100
4.3.2 Đối với Quận uỷ, HĐND quận, UBND quận Đống ................... 104
4.3.3 Đối với các cơ quan, tổ chức liên quan ..................................... 104
KẾT LUẬN .................................................................................................. 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 107
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 110
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT
Ký hiệu
Nguyên nghĩa
1
CCT
Chi cục Thuế
2
CNTT
Công nghệ thông tin
3
ĐTNT
Đối tượng nộp thuế
4
HĐND
Hội đồng nhân dân
5
MST
Mã số thuế
6
NNT
Người nộp thuế
7
NLĐ
Người lao động
8
NSNN
Ngân sách nhà nước
9
QLN
Quản lý nợ
10
TNCN
Thu nhập cá nhân
11
UBND
Uỷ ban nhân dân
i
DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1 Bảng số liệu về kết quả cấp MST TNCN tại quận Đống Đa .....................61
Bảng 3.2 Kết quả kiểm tra về thuế TNCN từ năm 2010 đến năm 2014 của 3 đội
Kiểm tra thuộc chi cục thuế quận Đống Đa ..............................................................65
Bảng 3.4 Kết quả thu nợ bằng các biện pháp đôn đốc, thu nợ bình thường tại Quận
Đống Đa ....................................................................................................................70
Bảng 3.5 Bảng tổng hợp kết quả phiếu điều tra về mức độ hài lòng của NNT đối
với công tác quản lý thuế TNCN trên đại bàn quận..................................................73
Bảng 3.6 Tỉ lệ thuế TNCN so với tổng số thu của các sắc thuế .............................74
tại quận Đống Đa từ năm 2010- 2014 ......................................................................74
ii
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1 : Sơ đồ bộ máy tổ chức chi cục thuế Đống Đa ...........................................54
Hình 1.2 : Sơ đồ quản lý kê khai thuế TNCN ...........................................................62
iii
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết chọn đề tài
Quản lý thuế nói chung, quản lý thuế thu nhập cá nhân nói riêng là một
trong những giải pháp quan trọng góp phần cân đối thu, chi ngân sách nhà
nước.
Mặc dù, Luật Thuế TNCN được chuẩn bị, xây dựng khá kỹ lưỡng, lấy ý
kiến rộng rãi của các tầng lớp xã hội từ hơn 3 năm trước khi ban hành, nhưng
khi triển khai Luật vào thực tế cuộc sống, không thể tránh khỏi những bất cập,
vướng mắc nảy sinh đòi hỏi phải nghiên cứu, giải quyết...
Do mật độ dân số ở quận Đống Đa cao, các doanh nghiệp,các hộ kinh
doanh tập chung trên địa bàn quận với số lượng lớn, nên số lượng NLĐ làm
công ăn lương tại các doanh nghiệp phải cấp mã số thuế cá nhân là rất nhiều.
Do vậy việc quản lý MST TNCN của các đối tượng này rất phức tạp. Chính vì
thế, để quản lý được tốt NNT, đội ngũ cán bộ phụ trách bộ phận thuế TNCN
cần có sự chính xác và nghiệp vụ chuyên môn cao. Xuất phát từ những vấn đề
nêu trên, đề tài “Quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn quận Đống
Đa, thành phố Hà Nội” được lựa chọn để nghiên cứu làm luận văn cao học.
2 Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1 Mục tiêu
Mục tiêu chủ yếu của đề tài này là dựa trên những lý luận cơ bản về quản
lý thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động kinh doanh, tập trung phân tích,
đánh giá thực trạng việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với những người
có thu nhập từ hoạt động kinh doanh trên địa bàn quận Đống Đa từ năm 2010
đến năm 2014.
2.2 Nhiệm vụ.
Trên cơ sở có tham khảo việc áp dụng quản lý thuế thu nhập cá nhân ở
một số quận trên địa bàn thành phố Hà Nội và cơ sở lý luận, từ đó đưa ra
1
những vấn đề cần hoàn thiện và xây dựng một chính sách thuế thu nhập cá
nhân đối với thu nhập nhập từ hoạt động kinh doanh sao cho phù hợp với điều
kiện kinh tế xã hội tại quận Đống Đa
3 Câu hỏi nghiên cứu
- Nội dung cơ bản của công tác quản lý thuế TNCN là gì ?
- Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế TNCN ở Chi
cục Thuế quận Đống Đa trong thời gian tới?.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là vấn đề liên quan đến công tác quản
lý thuế TNCN tại quận Đống Đa
Về nội dung của đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng lạm phát trong
thời gian qua, cơ sở pháp lý về quản lý thuế TNCN tại Quận Đống Đa. Trên
cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp để hạn chế ảnh hưởng của lạm phát đến
quản lý thuế TNCN tại quận Đông Đa trong thời gian tới.
5. Những đóng góp mới của luận văn
- Phân tích thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân tại quận Đống Đa kể từ
khi Pháp lệnh thuế thu nhập cá nhân đối với người có thu nhập cao được ban
hành, chỉ ra những mặt đạt được, những mặt hạn chế cũng như những nguyên
nhân của những hạn chế này.
- Đưa ra các quan điểm, các giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả quản
lý thuế thu nhập cá nhân tại quận Đống Đa trong thời gian tới.
- Góp phần làm rõ thêm cơ sở lý luận về quản lý thuế TNCN;
- Đề xuất những quan điểm và giải pháp cơ bản nhằm tăng cường quản lý
thuế TNCN trên địa bàn Quận Đống Đa thành phố Hà Nội.
- Đánh giá thực trạng về công tác quản lý thuế TNCN trên địa bàn Quận.
2
6. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, lời cam đoan,lời cảm ơn và kết luận. Bố cục luận
văn gồm 04 chương:
CHƢƠNG 1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản
lý thuế thu nhập cá nhân.
CHƢƠNG 2. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài quản lý thuế thu nhập cá
nhân trên địa bàn quận Đống Đa
CHƢƠNG 3. Thực trạng công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa
bàn quận Đống Đa
CHƢƠNG 4. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập
cá nhân trên địa bàn quận Đống Đa
3
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN
VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
1.1 Tổng quan nghiên cứu về thuế thu nhập cá nhân
Trong những năm gần đây,đã có nhiều công trình nghiên cứu về thuế
TNCN, nói chung đã từng bước được thực hiện ở các trường Đại học và
nghiên cứu của tổng cục thuế.... song cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên
cứu về quản lý thuế TNCN trên địa bàn quận Đống Đa. Có thể kể ra một số
công trình đã nghiên cứu về thuế TNCN như sau:
Báo chí với vấn đề thuế thu nhập cá nhân : Luận văn ThS. Truyền thông
đại chúng: Nguyễn Thị Nga NXB ĐHKHXH & NV, 2009. Với nội dung: Tổng
quan cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài báo chí với vấn đề thuế thu nhập cá
nhân và mối quan hệ truyền thông đại chúng và dư luận xã hội. Nghiên cứu và
phân tích thực trạng dư luận xã hội về vấn đề thuế thu nhập cá nhân trên hai
tờ báo điện tử là VietNamNet và Vnexpress. Đánh giá tác động của dư luận
xã hội về vấn đề thuế thu nhập cá nhân. Kiến nghị một số nhóm giải pháp về
vấn đề thuế thu nhập cá nhân trên báo điện tử VietNamNet và Vnexpress bao
gồm: đối với công tác truyền thông của Tổng cục Thuế; đối với người làm
truyền thông và cơ quan truyền thông; đối với Luật thuế thu nhập cá nhân
Chính sách phân phối thu nhập cá nhân ở Việt Nam : Luận văn ThS. Kinh
tế: Đào Duy Nghĩa ; NXB ĐHKT, 2008, Hệ thống hóa những vấn đề lý luận
chung về phân phối thu nhập và chính sách phân phối thu nhập cá nhân, kinh
nghiệm thực tiễn thực hiện chính sách phân phối thu nhập cá nhân của một số
quốc gia Đông Âu, Trung Quốc. Tập trung nghiên cứu thực trạng chính sách
phân phối thu nhập cá nhân ở Việt Nam từ năm 1991 đến nay như chính sách
tiền lương, thuế thu nhập cá nhân. Phân tích một số chính sách xã hội tác
động tới phân phối thu nhập cá nhân: chính sách giải quyết việc làm, xóa đói
4
giảm nghèo, cứu trợ xã hội. Nêu thành tựu đã đạt được từ tác động của chính
sách phân phối thu nhập cá nhân tới thu nhập và mức sống chung trong xã
hội, một số vấn đề đặt ra đối với chính sách phân phối thu nhập cá nhân thời
gian qua. Từ đó đưa ra quan điểm hoàn thiện chính sách phân phối thu nhập
cá nhân trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN: lấy nguyên
tắc phân phối XHCN làm chủ đạo, gắn với thực hiện nguyên tắc thị trường;
cần kết hợp hài hòa các lợi ích kinh tế để tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng
kinh tế; giải quyết hợp lý giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ xã hội; cần đặc
biệt quan tâm đến tàng lớp dân cư có thu nhập thấp và các vùng còn kém phát
triển. Đề xuất một số giải pháp cụ thể về cải cách chính sách tiền lương và
thuế thu nhập cá nhân nhằm điều tiết thu nhập trong xã hội, tiến tới hoàn thiện
chính sách phân phối thu nhập ở nước ta
Góp ý vào dự thảo nghị định về thuế thu nhập cá nhân : Đơn giản, minh
bạch và phù hợp với thực tiễn - Ths: Huỳnh Huy Quế,xuất bản năm 2008: Đề
tài nói về Luật thuế TNCN được kỳ họp thư 2 Quốc hôi khóa XII thông qua
và có hiệu lực thi hành từ 1/1/2009. Bài viết đưa ra một số vấn đề cần xem xét
xung quanh những quuy định trong dự thảo Nghị đinh luật thuế TNCN này:
về đối tượng nộp thuế, về thu nhập chịu thuế…
Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Lâm
Đồng : Luận văn ThS. Kinh doanh và Quản lý: Đỗ Thị Hồng Phương Xuất
bản ĐHKT - 2012. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thuế thu nhập cá
nhân(TNCN), tổng hợp một số kinh nghiệm quản lý thuế TNCN ở một số
quốc gia trên thế giới để rút ra những kinh nghiệm trong quản lý thuế TNCN
cho Việt Nam. Phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý thuế TNCN
trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng nhằm làm rõ những kết quả đã đạt được và nêu
lên những hạn chế còn tồn tại. Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn
thiện công tác quản lý thuế TNCN trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
5
Quản lý thuế thu nhập cá nhân tại tỉnh Lâm Đồng : Luận văn ThS. Kinh
doanh và quản lý: Nguyễn Vũ Việt Anh- NXB ĐHKT - 2012 . Hệ thống hóa lý
luận về quản lý thuế, quản lý thuế Thu nhập cá nhân. Phân tích nguồn thu
thuế Thu nhập cá nhân, đánh giá thực trạng về quản lý thuế Thu nhập cá nhân
ở tỉnh Lâm Đồng. Đề xuất các giải pháp: Đẩy mạnh và thực hiện triệt để hơn
nữa cơ chế khấu trừ thuế thu nhập cá nhân tại nguồn trước khi chi trả thu nhập
cho cá nhân; Cần đẩy mạnh hơn nữa việc đăng ký và cấp MST cá nhân, tiến
tới mỗi công dân đều có một mã số để theo dõi quản lý, không phân biệt có
thu nhập chịu thuế hay không có thu nhập chịu thuế; Kiện toàn tổ chức bộ
máy thuế, chú trọng việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của
ngành thuế song song với việc tăng cường cơ sở vật chất cho ngành thuế theo
hướng hiện đại hóa công tác quản lý thuế; Cần phải đa dạng hóa hình thức và
phương pháp tuyên truyền về thuế thu nhập cá nhân; Phát triển hình thức
thanh toán không dùng tiền mặt trong toàn bộ nền kinh tế, hướng tới việc
quản lý thu nhập của cá nhân qua hệ thống ngân hàng; Cơ quan thuế cần tổ
chức nhiều cuộc gặp tuyên truyền giải thích về chính sách thuế để người nước
ngoài tự giác kê khai, nộp thuế thu nhập; Để nâng cao hiệu quả quản lý thu
thuế thu nhập cá nhân, cần phải tăng cường phối hợp giữa cơ quan thuế với
các cơ quan chức năng của các ngành, các lĩnh vực có liên quan nhằm hoàn
thiện quản lý thuế Thu nhập cá nhân và nâng cao nguồn thu thuế thu nhập cá
nhân ở tỉnh Lâm Đồng.
Thực tiễn thực hiện pháp luật về thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi : Luận văn ThS. Nguyễn Thị An NXB Khoa Luật, 2014: Tổng
quan về thuế thu nhập cá nhân, chỉ ra được vai trò quan trọng của luật thuế
thu nhập cá nhân. Nghiên cứu những quy định cụ thể của Luật thuế thu nhập
cá nhân, đánh giá được kết quả thực hiện cũng như mặt hạn chế trong quá
trình thực hiện luật thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Đưa
6
ra định hướng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện các quy định của
pháp luật về thuế thu nhập cá nhân cũng như đạt được hiệu quả cao trong quá
trình thực hiện. Khả năng ứng dụng trong thực tiễn: Thông qua việc nghiên
cứu thực tiễn thực hiện pháp luật về thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi, góp phần hoàn thiện các quy định của pháp luật về thuế thu nhập
cá nhân cũng như thực hiện việc thu thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam có
hiệu quả.
Thực trạng pháp luật thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam hiện nay và
phương hướng hoàn thiện ThS: Trần Vũ Hải năm XB 2007: Trình bày những
đặc trưng cơ bản của thuế thu nhập cá nhân (TNCN) ở Việt Nam: hướng đến
những cá nhân có thu nhập cao; không áp dụng với thu nhập có nguồn gốc
kinh doanh cá nhân... Thực tiễn thi hành pháp luật thuế TNCN: thành tựu và
hạn chế. Giới thiệu những hạn chế, phương hướng hoàn thiện pháp luật thuế
TNCN.
Giải pháp chống lách thuế, hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Ths:
Lê Hà Diễm Chi. bài viết này nói về Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có hiệu
lực từ ngày 1/1/2009 đã mở rộng thêm nhiều loại thu nhập, như thu nhập từ
hoạt động kinh doanh, thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản
(BĐS)... Thực tế hơn một năm thực hiện cho thấy vẫn còn hiện tượng lách
thuế TNCN nói chung và thuế TNCN trong hoạt động chuyển nhượng BĐS
nói riêng. Bài viết điểm mặt cách lách thuế, gian lận thuế TNCN trong hoạt
động chuyển nhượng BĐS thời gian qua và đề xuất giải pháp chống hiện
tượng "lách thuế" này.
Thực tiễn thực hiện pháp luật về thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi : Luận văn ThS: Nguyễn Thị An - XN khoa luật- năm 2004:
Tổng quan về thuế thu nhập cá nhân, chỉ ra được vai trò quan trọng của luật
thuế thu nhập cá nhân. Nghiên cứu những quy định cụ thể của Luật thuế thu
7
nhập cá nhân, đánh giá được kết quả thực hiện cũng như mặt hạn chế trong
quá trình thực hiện luật thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
Đưa ra định hướng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện các quy định của
pháp luật về thuế thu nhập cá nhân cũng như đạt được hiệu quả cao trong quá
trình thực hiện. Khả năng ứng dụng trong thực tiễn: Thông qua việc nghiên
cứu thực tiễn thực hiện pháp luật về thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi, góp phần hoàn thiện các quy định của pháp luật về thuế thu nhập
cá nhân cũng như thực hiện việc thu thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam có
hiệu quả.
Thuế thu nhập cá nhân: Kinh nghiệm quốc tế và việc thực thi ở Việt Nam :
Luận văn ThS. Kinh tế Phạm Thị Phương Mai- XB ĐHKT-2008: Hệ thống
hóa những vấn đề cơ bản của thuế thu nhập cá nhân (TTNCN) từ góc độ lý
luận và thực tiễn. Nghiên cứu thực trạng thực thi TTNCN ở nước ta giai đoạn
1991-2007, kể từ khi Pháp lệnh TTNCN đối với người có thu nhập cao được
ban hành. Nêu lên những mặt đạt được và những mặt còn hạn chế cũng như
những nguyên nhân của những hạn chế ấy. Phân tích, đánh giá Luật TTNCN
đã được Quốc hội thông qua trên cơ sở so sánh với những Pháp lệnh thuế thu
nhập đối với người có thu nhập cao đã ban hành. Nêu những điểm mới và tính
khả thi của Luật thuế TNCN, những vấn đề đặt ra của Luật thuế TNCN. Đưa
ra các quan điểm, các giải pháp như: hoàn thiện sắc lệnh về TTNCN; nâng
cao hiệu quả quản lý TTNCN; đấy mạnh công tác tuyên truyền và giải đáp
chính sách thuế…nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi TTNCN ở
Việt Nam trong thời gian tới.
Về giảm trừ gia cảnh trong Luật thuế thu nhập cá nhân nhìn từ góc độ
bình đẳng giới. Ths: Nguyễn Thị Lan,Xuất bản năm 2008 : Khái quát về Luật
thuế thu nhập cá nhân, vấn đề giảm trừ gia cảnh nhìn từ góc độ bình đẳng
giới. Đảm bảo sự công bằng giữa nam và nữ với tư cách cá nhân có thu nhập
8
chịu thuế; Ưu tiên phụ nữ với tư cách là người mẹ và là người có thu nhập
chịu thuế (không coi là phân biệt giới). Một số quy định về giảm trừ gia cảnh
trong Điều 19 Luật thuế thu nhập cá nhân, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của các cá nhân, đảm bảo sự bình đẳng trong gia đình và sự công bằng
xã hội.
Tóm lại: Các công trình nghiên cứu trên đã đề cập tới nhiều khía cạnh
khác nhau của thuế TNCN. Tuy nhiên các công trình này chủ yếu viết về đăc
trưng chung ,thực tiễn về thuế TNCN….Còn đề tài này Phân tích thực trạng
quản lý thuế thu nhập cá nhân, Đưa ra các quan điểm, các giải pháp hoàn
thiện và nâng cao hiệu quả quản lý thuế thu nhập cá nhân tại quận Đống Đa
trong thời gian tới. Đánh giá thực trạng về công tác quản lý thuế TNCN trên
địa bàn Quận Đống Đa.
1.2 Cơ sở lý luận về quản lý thuế thu nhâp cá nhân.
Những năm qua, nền kinh tế của Việt Nam đã từng bước hội nhập và phát
triển cùng các nước trong khu vực và trên thế giới. Cùng với sự hội nhập và
phát triển về kinh tế, hệ thống chính sách thuế cũng đã từng bước được sửa
đổi, bổ sung hoàn thiện, phù hợp với thông lệ quốc tế, thể hiện tốt vai trò là
công cụ quản lý và điều tiết vĩ mô có hiệu quả của Nhà nước đối với nền kinh
tế, trong đó việc ban hành và áp dụng Luật Thuế TNCN số 04/2007/QH12 (có
hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009) là một bước tiến khá quan trọng trong
cải cách chính sách thuế thu nhập nói riêng và chính sách thuế nói chung của
Việt Nam.
Qua 3 năm thực hiện, Luật thuế TNCN đã đạt được những mục tiêu đề ra
khi ban hành Luật, như đã bao quát và mở rộng được đối tượng nộp thuế, đối
tượng chịu thuế; Động viên hợp lý thu nhập của dân cư, góp phần đảm bảo
công bằng xã hội; Góp phần đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước và từng
9
bước góp phần thực hiện kiểm soát thu nhập của dân cư. Tuy nhiên, bên cạnh
những kết quả đạt được, do sự biến động nhanh của nền kinh tế nên một số
quy định trong Luật Thuế TNCN đã bộc lộ những tồn tại, hạn chế, chưa phù
hợp với thực tiễn, một số quy định còn phức tạp, phát sinh thủ tục hành chính,
chưa tạo thuận lợi cho người nộp thuế và khó khăn cho công tác quản lý thuế.
Trước tình hình này, Chính phủ đã trình Quốc hội Dự thảo Luật sửa đổi bổ
sung một số điều của Luật Thuế TNCN
1.3 Tổng quan về quản lý thuế TNCN
thuế vừa là phạm trù kinh tế, vừa là phạm trù lịch sử. Lịch sử xã hội loài
người đã chứng minh rằng thuế ra đời là một tất yếu khách quan, gắn với sự
hình thành và phát triển của nhà nước. Để duy trì sự tồn tại đồng thời với việc
thực hiện các chức năng của mình, nhà nước cần có nguồn vật chất để thực
hiện những chỉ tiêu có tính chất xã hội.
Thuế là một khoản thu của ngân sách nhà nước (NSNN) mang tính bắt
buộc, không mang tính hoàn trả trực tiếp và được pháp luật quy định đối với
các tổ chức kinh tế xã hội cũng như mọi thành viên trong xã hội.
- Căn cứ theo đối tượng đánh thuế, thuế được chia thành: thuếthu nhập cá
nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp; thuế tài sản; thuế tiêu dùng.
- Căn cứ theo tính chất điều tiết thì thuế được chia thành hai loại là thuế
trực thu và thuế gián thu.
+ Thuế gián thu là các thứ thuế mà người nộp thuế không phải là người
chịu thuế. Người nộp thuế là người sản xuất kinh doanh hàng hóa, còn người
chịu thuế là người tiêu dùng hàng hóa đó. Đặc điểm cơ bản của thuế gián thu
là được cấu thành trong giá cả hành hóa, dịch vụ để bán ra. Người sản xuất
kinh doanh hàng hóa khi bán hàng hóa cũng là lúc họ thu thuế hộ nhà nước
thông qua giá bán hàng và nộp thuế vào NSNN. Ở đây có sự chuyển giao
10
- Xem thêm -