Tài liệu Luận văn một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của tổng công ty xây dựng công trình hàng không acc​

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGÔ LÝ HUỲNH MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG ACC LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 05 năm 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGÔ LÝ HUỲNH MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG ACC LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS DƢƠNG CAO THÁI NGUYÊN TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 05 năm 2017 CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hƣớng dẫn khoa học : PGS.TS Dƣơng Cao Thái Nguyên (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký) Luận văn Thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Trƣờng Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 26 tháng 04 năm 2017 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT 1 2 3 4 5 Họ và tên GS.TS. Võ Thanh Thu TS. Lê Quang Hùng PGS.TS. Hoàng Đức TS. Phạm Phi Yên TS. Phan Thị Minh Châu Chức danh Hội đồng Chủ tịch Phản biện 1 Phản biện 2 Ủy viên Ủy viên, Thƣ ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã đƣợc sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV GS.TS. Võ Thanh Thu TRƢỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÕNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày..… tháng….. năm 2017. NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: NGÔ LÝ HUỲNH Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 19/05/1986 Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh Nơi sinh: Hà Nam MSHV: 1541820058 I- Tên đề tài: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG ACC II- Nhiệm vụ và nội dung: Nhiệm vụ của luận văn:  Xác định mô hình các yếu tố cấu thành NLCT trong lĩnh vực xây dựng công trình kiến tr c hạ tầng sân bay.  Phân tích và đánh giá thực trạng NLCT của Tổng công ty ACC so với các đối thủ cạnh tranh chủ yếu trên thị trƣờng.  Đề xuất một số giải pháp chính để nâng cao NLCT của công ty Tổng công ty ACC. Nội dung của luận văn: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu NLCT. Chƣơng 2: Phân tích thực trạng NLCT của Tổng công ty ACC. Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao NLCT của Tổng công ty ACC. III- Ngày giao nhiệm vụ: 20/09/2016 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 30/03/2017 V- Cán bộ hƣớng dẫn: PGS.TS Dƣơng Cao Thái Nguyên CÁN BỘ HƢỚNG DẪN (Họ tên và chữ ký) KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự gi p đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn (Ký và ghi rõ họ tên) NGÔ LÝ HUỲNH ii LỜI CÁM ƠN Trƣớc hết tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô Trƣờng Đại học Công nghệ Tp. HCM (Hutech) đã truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian tôi học tại trƣờng, đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS.Dƣơng Cao Thái Nguyên đã tận tình hƣớng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này nhờ vậy mà tôi có thể hoàn thành nghiên cứu này. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và tập thể lớp lớp 15SQT12 đã luôn gi p đỡ động viên tôi trong suốt thời gian học tập và làm luận văn. Trong suốt thời gian làm luận văn, tuy tôi đã cố gắng để hoàn thiện luận văn, luôn tiếp thu ý kiến đóng góp của thầy hƣớng dẫn và bạn bè cũng nhƣ các anh chị trong Tổng Công ty xây dựng công trình hàng không ACC, tuy nhiên sẽ không tránh khỏi những sai sót. Tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp và phản hồi quý báu của quý thầy, cô và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn. Tp.HCM, tháng 05 năm 2017 Tác giả Ngô Lý Huỳnh iii TÓM TẮT Cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trên thị trƣờng luôn diễn ra mạnh mẽ. Một công ty sở hữu NLCL sẽ gi p công ty vƣợt trội hơn đối thủ trong một số yếu tố quan trọng nhƣ hiệu quả, chất lƣợng, cải tiến và đáp ứng khách hàng. Nghiên cứu trong luận văn này cho thấy NLCT là một khái niệm đa hƣớng và có mối quan hệ chặt chẽ với LTCT. Nghiên cứu cũng đề xuất mô hình NLCT của doanh nghiệp trong ngành xây dựng cơ sở hạ tầng Sân bay và thang đo các khái niệm trong mô hình. Kết quả nghiên cứu đã xác định đƣợc 5 thành phần và 21 biến quan sát cấu thành NLCT của ngành gồm yếu tố khả năng tài chính, khả năng quản trị, khả năng nguồn nhân lực, năng lực vận hành, khả năng khoa học công nghệ. Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Tổng công ty ACC đã đƣợc xây dựng thông qua nghiên cứu chính thức với kích thƣớc mẫu n=112, đối tƣợng trong nghiên cứu chính thức là các chuyên gia và khách hàng. Nghiên cứu cho thấy Tổng công ty ACC có NLCT cao hơn công ty Cenco6 nhƣng thấp hơn công ty Cenco4. Nghiên cứu cũng đóng góp ý nghĩa quan trọng trong việc nhận diện yếu tố có đóng góp quan trọng đối với NLCT của doanh nghiệp trong ngành và đề xuất một số giải pháp nâng cao NLCT cho Tổng công ty ACC. iv ABSTRACT Competition among enterprises in the market is always happening strongly. A company that owns competitive capability will help the company outperform its rivals in a number of important aspects such as efficiency, quality, innovation and customer satisfaction. Research in this essay shows that competitive capability is a multidirectional concept and closely related to competitive advantage. The study also proposed the competitive capability model of enterprises in the airport infrastructure construction industry and concepts' scale in the model. The results of this research have identified 5 components and 21 observation variables that make up the competitive capability of the industry, including financial capacity, management capacity, human resource capacity, operational capacity, technological capacity. The competitive profile matrix of ACC Airport Construction Corporation was developed through formal study with the sample size of n = 112, subjects in the formal study were experts and clients. The study showed that ACC Airport Construction Corporation had higher competitive capability than Cenco6 but lower than Cenco4. Research also makes important contributions to identifying important contributing factors for enterprise payrolls in the sector and to propose some solutions to enhance competitive capability of ACC Airport Construction Corporation. v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ i LỜI CÁM ƠN ................................................................................................................. ii TÓM TẮT ...................................................................................................................... iii ABSTRACT ................................................................................................................... iv MỤC LỤC ....................................................................................................................... v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. viii DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................. ix DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH ...................................... x PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Giới thiệu ................................................................................................................ 1 1.1. Đặt vấn đề............................................................................................................. 1 1.2. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................................ 3 3. Mục tiêu, nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................... 4 3.1. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 4 3.2. Đối tƣợng, phạm vi và thời gian nghiên cứu........................................................ 4 3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................................... 4 4. Ý nghĩa khoa học của đề tài ................................................................................... 5 5. Kết cấu đề tài .......................................................................................................... 5 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU NĂNG LỰC CẠNH TRANH ............................................................................................................... 6 1.1. Khái quát về cạnh tranh .......................................................................................... 6 1.1.1. Khái niệm cạnh tranh ........................................................................................... 6 1.1.2. Phân loại cạnh tranh ............................................................................................. 7 1.2. Tổng quan về NLCT............................................................................................... 8 1.2.1. Một số khái niệm NLCT ...................................................................................... 8 1.2.2. Những đặc điểm cơ bản NLCT của doanh nghiệp ............................................... 9 1.2.3. Khung phân tích NLCT của doanh nghiệp ........................................................ 10 vi 1.3. Tổng quan về LTCT và LTCT bền vững ............................................................. 14 1.4. Khái quát về NLCL .............................................................................................. 18 1.4.1. Một số khái niệm về NLCL ............................................................................... 18 1.4.2. Các nguồn lực và khả năng tiềm tàng ................................................................ 19 1.4.3. Cách thức xây dựng NLCL ................................................................................ 23 1.5. Công cụ đánh giá NLCT của doanh nghiệp ......................................................... 31 1.6. Mô hình nghiên cứu NLCT của doanh nghiệp ..................................................... 32 1.7. Tóm tắt chƣơng 1 ................................................................................................. 33 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY ACC ........................................................................................................................ 35 2.1. Giới thiệu tổng quan về Tổng công ty ACC ........................................................ 35 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ......................................................................... 35 2.1.2. Các lĩnh vực kinh doanh chủ yếu ....................................................................... 38 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Tổng công ty ACC.............................................................. 39 2.1.4. Các dự án điển hình đã thực hiện giai đoạn 2000-2015 ..................................... 40 2.1.5. Kết quả kinh doanh của Tổng công ty ACC giai đoạn 2011-2016 .................... 40 2.2. Phân tích các hoạt động chuỗi giá trị cấu thành NLCT của Tổng công ty ACC 41 2.2.1. Các hoạt động chính ........................................................................................... 41 2.2.1.1. Hoạt động đầu vào ......................................................................................... 41 2.2.1.2. Hoạt động sản xuât/ vận hành ........................................................................ 41 2.2.1.3. Hoạt động đầu ra ............................................................................................ 42 2.2.1.4. Hoạt động Marketing và bán hàng ................................................................. 42 2.2.1.5. Hoạt động dịch vụ khách hàng ...................................................................... 43 2.2.2. Các hoạt động hỗ trợ .......................................................................................... 43 2.2.2.1. Hoạt động quản trị tổng quát ......................................................................... 43 2.2.2.2. Hoạt động quản trị nguồn nhân lực ............................................................... 44 2.2.2.3. Hoạt động phát triển công nghệ ..................................................................... 45 2.2.2.4. Hoạt động mua sắm ....................................................................................... 45 vii 2.3. Đặc điểm các đối thủ cạnh tranh chủ yếu của Tổng công ty ACC ...................... 46 2.4. Thiết kế nghiên đánh giá NLCT của Tổng công ty ACC..................................... 50 2.4.1. Quy trình nghiên cứu.......................................................................................... 50 2.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................... 51 2.4.3. Thang đo sơ bộ các yếu tố cấu thành NLCT ...................................................... 51 2.4.4. Kết quả nghiên cứu định tính ............................................................................. 53 2.4.4.1. Mô hình NLCT của ngành xây dựng công trình hạ tầng Sân bay ............... 53 2.4.4.2. Thang đo chính thức NLCT ngành xây dựng công trình hạ tầng Sân bay... 53 2.4.5. Nghiên cứu định lƣợng chính thức ..................................................................... 54 2.4.5.1. Mẫu nghiên cứu chính thức .......................................................................... 54 2.4.5.2. Phƣơng pháp xử lý số liệu ............................................................................ 55 2.4.6. Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Tổng công ty ACC ........................................ 55 2.5. Tóm tắt chƣơng 2 ................................................................................................. 57 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TỔNG CÔNG TY ACC ....................................................................... 59 3.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu và quan điểm phát triển của Tổng công ty ACC ......... 59 3.1.1. Phƣơng hƣớng và quan điểm phát triển của Tổng công ty ACC ....................... 59 3.1.2. Mục tiêu phát triển của Tổng công ty ACC ....................................................... 60 3.2. Một số giải pháp nâng cao NLCT của Tổng công ty ACC .................................. 61 3.2.1. Giải pháp về tài chính......................................................................................... 61 3.2.2. Giải pháp về quản trị .......................................................................................... 63 3.2.3. Giải pháp về nguồn nhân lực.............................................................................. 67 3.2.4. Giải pháp về vận hành ........................................................................................ 69 3.2.5. Giải pháp về khoa học công nghệ ...................................................................... 71 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 75 PHỤ LỤC ...................................................................................................................... 79 viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT NGHĨA VIẾT TẮT TÊN VIẾT TẮT CIEM Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung Ƣơng LTCT Lợi thế Cạnh tranh NLCL Năng lực cốt lõi NLCT Năng lực cạnh tranh Tổng công ty ACC UNDP Tổng công ty xây dựng công trình giao thông ACC United Nations Development Progamme (Chƣơng trình Phát triển Liên Hiệp Quốc) ix DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Các nguồn lực hữu hình của công ty ........................................................ 20 Bảng 1.2: Các nguồn lực vô hình của công ty .......................................................... 20 Bảng 1.3: Minh họa các khả năng của công ty ......................................................... 22 Bảng 1.4: Bốn tiêu chuẩn của LTCT bền vững ........................................................ 23 Bảng 1.5: Các kết quả từ sự kết hợp các tiêu chuẩn LTCT bền vững ..................... 25 Bảng 1.6: Đánh giá các hoạt động chủ yếu trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp .... 28 Bảng 1.7. Đánh giá các hoạt động hỗ trợ trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp ....... 30 Bảng 1.8: Ma trận hình ảnh cạnh tranh minh họa của một công ty mẫu .................. 32 Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh Tổng công ty ACC .................................. 40 Bảng 2.2: Thang đo các yếu tố cấu thành NLCT tổng quát ...................................... 52 Bảng 2.3: Thang đo chính thức NLCT ngành xây dựng công trình hạ tầng Sân bay ..................................................................................................................... 54 Bảng 2.4: Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Tổng công ty ACC ............................... 56 x DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH Hình 1.1: Khung phân tích NLCT quốc gia .............................................................. 11 Hình 1.2: Khung phân tích NLCT địa phƣơng ......................................................... 11 Hình 1.3: Mô tả các khối cơ bản tạo ra LTCT .......................................................... 15 Hình 1.4: Chuỗi giá trị tổng quát doanh nghiệp ........................................................ 26 Hình 1.5: Mô hình nghiên cứu tổng quát NLCT....................................................... 33 Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức của Tổng công ty ACC ...................................................... 39 Hình 2.1: Quy trình nghiên cứu đánh giá NLCT của Tổng công ty ACC ................ 50 Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu NLCT ngành xây dựng công trình hạ tầng sân bay. 53 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Giới thiệu 1.1. Đặt vấn đề Trong điều kiện cạnh tranh ngày càng trở nên phổ biến và quyết liệt, một vấn đề sống còn đối với các doanh nghiệp là làm thế nào để nâng cao NLCT. Tuy nhiên NLCT là gì, thƣớc đo NLCT nhƣ thế nào thì đến nay vẫn chƣa có câu trả lời thống nhất. Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, để tồn tại và đứng vững các doanh nghiệp không chỉ cạnh tranh với các doanh nghiệp trong nƣớc mà còn phải cạnh tranh với các tập đoàn đa quốc gia. Đối với các doanh nghiệp, cạnh tranh luôn là con dao hai lƣỡi. Quá trình cạnh tranh sẽ đào thải các doanh nghiệp không đủ NLCT để đứng vững trên thị trƣờng. Mặc khác, cạnh tranh buộc các doanh nghiệp phải không ngừng cố gắng trong hoạt động tổ chức sản xuất kinh doanh của mình để tồn tại và phát triển. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, cuộc các mạng khoa học công nghệ đang phát triển nhanh, nhiều công trình kho học công nghệ tiên tiến ra đời tạo ra các sản phẩm tốt, đáp ứng mọi mặt của con ngƣời. Khách hàng ngày càng hỏi hỏi cao về sản phẩm và đang chờ các doanh nghiệp tìm ra và thỏa mãn. Do đó, các doanh nghiệp phải đi sâu nghiên cứu, phát hiện những nhu cầu mới và đề ra những phƣơng án lựa chọn phù hợp với năng lực của doanh nghiệp. Chính vì vậy nâng cao NLCT của doanh nghiệp trong điều kiện hội nhập là cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. 1.2. Tính cấp thiết của đề tài Các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nƣớc hay có vốn góp của nhà nƣớc thƣờng nhận đƣợc sự bảo vệ từ các chính sách của chính phủ. Thực tế này vẫn còn tiếp diễn nhƣng đang có những thay đổi mạnh mẽ theo hƣớng hội nhập cạnh tranh toàn cầu, tức là nhà nƣớc đã cho phép sự tham gia của các doanh nghiệp khác có thể là tƣ nhân, nhà nƣớc, hoặc nƣớc ngoài tham gia cạnh tranh lẫn nhau. Sự thay đổi trong cấu tr c cạnh tranh dẫn đến áp lực cạnh tranh ngày càng cao, buộc các doanh nghiệp trong các ngành kinh doanh hiện hữu phải nâng cao sức cạnh tranh để đối 2 phó với các áp lực từ các lực lƣợng nhƣ đối thủ cạnh tranh trực tiếp, đối thủ tiềm ẩn, khách hàng, nhà cung ứng và các sản phẩm/dịch vụ thay thế. Tổng công ty ACC tiền thân là Công ty TNHH MTV Xây dựng Công trình Hàng không ACC đƣợc thành lập ngày 06/11/1990, ACC là Công ty Nhà nƣớc với 100% thuộc Bộ Quốc Phòng hoạt động với nhiệm vụ: xây dựng nhà ga, sân bay, thiết kế bản vẽ thi công, xây dựng các công trình giao thông chủ yếu dựa trên lĩnh vực hàng không và công việc đƣợc giao kế hoạch hàng năm. Công ty hiện nay hoạt động chủ yếu dựa trên lĩnh vực xây dựng công trình sân bay, bến cảng, đƣờng bộ, công trình công ích, thiết bị địa kỹ thuật phục vụ công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp, giao thông; kiểm định chất lƣợng vật liệu, sản phẩm và công trình xây dựng, tƣ vấn đánh giá chất lƣợng công trình, xử lý nền móng, nén tỉnh cọc, tƣ vấn khảo sát, thiết kế, giám sát, kiểm tra, thẩm định hồ sơ kiểm sát, tƣ vấn thiết kế, tƣ vấn quản lý dự án công trình; xuất nhập khẩu vật tƣ thiết bị xây dựng; trang thiết bị, khí tài, phụ tùng, xăng dầu, vật tƣ kỹ thuật; dịch vụ đảm bảo bay. Doanh thu của công ty trong 6 năm qua đạt đỉnh cao là năm 2016 ƣớt đạt 4,632 tỷ đồng, tuy nhiên doanh thu và lợi nhuận trong khoảng thời gian này luôn biến động theo chiều hƣớng không ổn định. Cụ thể, doanh thu năm 2011 đạt 1,563 tỷ đồng, năm 2012 có tăng mạnh 3,363 tỷ đồng, năm 2013 doanh thu có giảm mạnh so với năm 2012 còn 2,622 tỷ đồng, năm 2014 tăng trƣởng trở lại 4,329 tỷ đồng tiếp tục tăng những năm sau đó. Lợi nhuận của công ty cũng đạt đỉnh cao năm 2012 với 124 tỷ đồng và sụt giảm mạnh năm 2013 còn 54 tỷ đồng, tăng lại nhẹ năm 2014 lên 84 tỷ đồng và đạt 101 tỷ vào năm 2016. Hiện nay, công ty đang trong quá trình hoàn thiện các thủ tục pháp lý để cổ phần hóa theo tiến trình mà Thủ tƣớng Chính phủ đã chỉ đạo theo Nghị định số 59/2011/NĐ-CP về chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nƣớc thành công ty cổ phần. Những lĩnh vực doanh nghiệp gia nhập hoạt động trƣớc đây đƣợc sự ƣu tiên cao từ các dự án nhà nƣớc và ít cạnh tranh do chƣa có nhiều doanh nghiệp tham gia thị trƣờng. Một điểm đặc trƣng trong thị trƣờng này là khách hàng có số lƣợng nhỏ, chủ yếu là khách hàng có sử dụng nguồn vốn nhà nƣớc nên tính chất cạnh tranh 3 cũng có những đặc thù riêng. Thị trƣờng có ít khách hàng nếu có nhiều đối thủ thì sức ép cạnh tranh sẽ tăng lên rất cao vì nếu thiếu NLCT doanh nghiệp sẽ bị đối thủ vƣợt qua và dành cơ hội đáp ứng khách hàng, kết quả của việc này sẽ dẫn đến sự thất bại trong kế hoạch kinh doanh và thu hẹp hoạt động của doanh nghiệp. Thực tế cạnh tranh trong thị trƣờng này đang diễn ra rất khắc nghiệt khi doanh nghiệp đối thủ tham gia thị trƣờng ngày càng nhiều, đối thủ gia nhập thị trƣờng có những công ty tiềm lực tài chính và kinh nghiệm kinh doanh cao trong môi trƣờng đa ngành nghề. Trong điều kiện nhƣ vậy, Tổng công ty ACC cần phải nhanh chóng nâng cao NLCT của mình để bảo vệ và phát triển thị phần đảm bảo sự tồn tại lâu dài trên thị trƣờng và mang lại sức sinh lời cao. Trong vai trò là một thành viên làm việc lâu năm tại doanh nghiệp và có sự hiểu biết sâu rộng về tình hình nội tại doanh nghiệp, tác giả chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao NLCT của Tổng công ty xây dựng công trình giao thông ACC” để nghiên cứu. Đề tài nghiên cứu này là một cơ hội để tác giả vận dụng phƣơng pháp nghiên cứu khoa học trong môi trƣờng học thuật và kinh nghiệm thực tế nhằm đề xuất các giải pháp mang tính cụ thể, khả thi qua đó gi p công ty của mình nâng cao đƣợc NLCT trên thƣơng trƣờng. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Đề tài nghiên cứu tác giả lựa chọn là một dạng nghiên cứu ứng dụng. Các kết quả nghiên cứu tại các tổ chức khác nhau có thể không thể giống nhau, do đó không thể sử dụng các nghiên cứu khác để áp dụng hoàn toàn vào việc đề ra chính sách, giải pháp cho doanh nghiệp của mình mà cần phải có nghiên cứu lại để điều chỉnh phù hợp. Nghiên cứu về NLCT đƣợc tiến hành rất nhiều ở các cấp độ khác nhau từ quốc gia (Báo cáo NLCT Việt Nam hàng năm, cụ thể 2010) đến cấp cấp độ doanh nghiệp. Tuy nhiên, nghiên cứu về NLCT trong lĩnh vực xây dựng, cụ thể là xây dựng công trình kiến tr c hạ tầng sân bay thì càng hạn chế hơn. Qua khảo lƣợc sơ bộ của tác giả thì hiện tại chƣa có đề tài nào nghiên cứu về NLCT của Tổng công ty ACC vì vậy nghiên cứu trong luận văn tác giả sử dụng hoàn toàn mang tính mới 4 cho Tổng công ty ACC xét về kết quả và các giải pháp đề xuất từ căn cứ kết quả nghiên cứu này. 3. Mục tiêu, nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu của nghiên cứu của luận văn:  Xác định mô hình các yếu tố cấu thành NLCT trong lĩnh vực xây dựng công trình kiến tr c hạ tầng sân bay.  Phân tích và đánh giá thực trạng NLCT của Tổng công ty ACC so với các đối thủ cạnh tranh chủ yếu trên thị trƣờng.  Đề xuất một số giải pháp chính để nâng cao NLCT của Tổng công ty ACC. 3.2. Đối tƣợng, phạm vi và thời gian nghiên cứu  Đối tƣợng nghiên cứu chính của luận văn là NLCT của Tổng công ty ACC.  Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung phân tích và đánh giá các lực lƣợng cạnh tranh, các yếu tố ảnh hƣởng đến NLCT của Tổng công ty ACC tại Việt Nam trong ngành xây dựng công trình kiến tr c hạ tầng sân bay.  Số liệu, thông tin thu thập phục vụ cho nghiên cứu từ 2011-2016. 3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu  Phƣơng pháp tiếp cận suy diễn đƣợc sử dụng để khái quát cơ sở lý luận về NLCT và đề xuất mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hƣởng đến NLCT. Bƣớc tiếp sau đó là thu thập dữ liệu và số liệu quan sát để điều chỉnh mô hình nghiên cứu và đánh giá NLCT của Tổng công ty ACC trên thị trƣờng, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao NLCT của công ty.  Kết hợp với cách tiếp cận suy diễn, phƣơng pháp nghiên cứu định tính và định lƣợng đƣợc sử dụng trong nghiên cứu này, cụ thể:  Phương pháp nghiên cứu định tính gi p xác định các yếu tố cấu thành NLCT và thang đo. Trong nghiên cứu này, tác giả dựa trên lý thuyết các yếu tố cấu thành NLCT của doanh nghiệp và kinh nghiệm thực tế tại 5 doanh nghiệp để đề xuất các yếu tố cấu thành NLCT trong lĩnh vực xây dựng công trình kiến tr c hạ tầng sân bay. Sau đó, tác giả tiến hành thảo luận nhóm với 5 chuyên gia để hiệu chỉnh các yếu tố cấu thành NLCT và thang đo để đảm bảo đầy đủ, phù hợp. Đây là cơ sở xây dựng bảng câu hỏi để phục vụ nghiên cứu định lƣợng.  Phương pháp nghiên cứu định lượng: Nghiên cứu định lƣợng đƣợc sử dụng để phân tích thực trạng NLCT của Tổng công ty ACC. Phƣơng pháp thống kê sử dụng là thống kê mô tả, thang đo sử dụng trong bảng câu hỏi đánh giá mức độ quan trọng và phân loại của từng yếu tố trong mô hình NLCT là thang đo Likert với 5 mức độ. Phiếu khảo sát đƣợc phát trực tiếp tới 2 nhóm đối tƣợng: Nhóm đối tƣợng chuyên gia và nhóm đối tƣợng khách hàng. 4. Ý nghĩa khoa học của đề tài Đề xuất đƣợc mô hình và các yếu tố thành công quản trọng trong ma trận hình ảnh cạnh tranh đến NLCT của các doanh nghiệp trong ngành. Phân tích và đánh giá khoa học về NLCT của Tổng công ty ACC trên thị trƣờng, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao NLCT của Tổng công ty ACC. 5. Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn có 3 chƣơng chính: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu NLCT Chƣơng 2: Phân tích thực trạng NLCT của Tổng công ty ACC Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao NLCT của Tổng công ty ACC. 6 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU NĂNG LỰC CẠNH TRANH 1.1. Khái quát về cạnh tranh 1.1.1. Khái niệm cạnh tranh Nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới đã thực hiện các nghiên cứu về cạnh tranh ở các phạm vi từ quốc gia tới doanh nghiệp, đồng thời họ cũng đƣa ra nhiều định nghĩa, khái niệm về cạnh tranh. Tuy nhiên, cạnh tranh là một khái niệm phức tạp và để có sự thống nhất chung về khái niệm không phải là dễ dàng. Từ điển r t gọn về kinh doanh (2017) đƣa ra định nghĩa "Cạnh tranh là sự ganh đua, kình địch giữa các nhà kinh doanh trên thị trƣờng nhằm giành cùng một loại tài nguyên sản xuất hoặc cùng một loại khách hàng về phía mình". Theo định nghĩa này, cạnh tranh là nâng cao vị thế của ngƣời này và giảm vị thế của ngƣời khác. Đƣa ra định nghĩa cạnh tranh của các đối tƣợng cụ thể hơn, trong khi Từ điển Bách khoa toàn thƣ mở (2016) định nghĩa "Cạnh tranh là sự ganh đua giữa các chủ thể kinh tế (nhƣ nhà sản xuất, nhà phân phối, bán lẻ, ngƣời tiêu dùng, thƣơng nhân v.v…) nhằm giành lấy những vị thế tạo nên lợi thế tƣơng đối trong sản xuất, tiêu thụ hay tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ hay các lợi thế kinh tế, thƣơng mại khác để thu đƣợc nhiều lợi ích nhất cho mình". Trong một phạm vi hẹp hơn là sự cạnh tranh giữa các chủ thể trong cùng ngành, Đại Từ điển tiếng Việt (2013) định nghĩa "cạnh tranh là tranh đua giữa những cá nhân, tập thể có chức năng nhƣ nhau nhằm dành phần hơn, phần thắng về mình". Hội đồng Trung ƣơng (2013) biên soạn Giáo trình kinh tế học chính trị Mác – Lênin đƣa ra định nghĩa "cạnh tranh sự ganh đua về kinh tế giữa những chủ thể trong nền sản xuất hàng hóa nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ hoặc tiêu dùng hàng hóa để từ đó thu đƣợc nhiều lợi ích nhất cho mình". Ngô Kim Thanh (2013) cho rằng, "cạnh tranh, hiểu theo cấp độ doanh nghiệp, là việc đấu tranh hoặc giành giật từ một số đối thủ về khách hàng, thị phần