LỜI MỞ ĐẦU
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo chñ tr¬ng ®æi míi do
§¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®· ®Ò ra, §¶ng vµ Nhµ níc ta kh«ng ngõng ®æi míi vµ
hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nh»m thÝch øng vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n
lý cña Nhµ níc. Trong lÜnh vùc ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n, ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng
thøc ®îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn, tõng bíc thay thÕ cho ph¬ng thøc chØ ®Þnh thÇu
kh«ng cßn phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng vµ th«ng lÖ quèc tÕ.
HiÖn nay, ®Êu thÇu ®· thùc sù trë thµnh mét ph¬ng thøc c¹nh tranh ®Æc thï
vµ lµ ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. Do vËy, ®Ó
tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i hÕt
søc coi träng ho¹t ®éng nµy.
Tuy nhiªn, ë níc ta ho¹t ®éng ®Êu thÇu nh×n chung míi chØ ®îc thùc hiÖn
trong kho¶ng thêi gian ng¾n vµ cha hoµn chØnh vÒ nhiÒu mÆt. Bªn c¹nh ®ã, nhiÒu
doanh nghiÖp x©y dùng cßn cha thùc sù thÝch øng víi ph¬ng thøc c¹nh tranh míi
nµy. ChÝnh v× vËy, ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i c¸c doanh nghiÖp kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng bÊt cËp vµ gÆp nh÷ng khã kh¨n dÉn ®Õn kÕt qu¶ kh«ng cao, ¶nh hëng trùc
tiÕp ®Õn ®êi sèng, viÖc lµm cña ngêi lao ®éng còng nh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty X©y dùng 20 thuéc Tæng c«ng ty X©y
dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng - LICOGI, t«i nhËn thÊy ®Êu thÇu lµ mét vÊn ®Ò hÕt
søc bøc xóc trong ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c«ng ty, ®ßi hái ph¶i t×m ra nh÷ng gi¶i
ph¸p thÝch hîp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ hoµn thiÖn vÒ mäi mÆt trong ho¹t
®éng ®Êu thÇu cña c«ng ty. V× vËy, t«i m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu vµ nghiªn cøu
®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña
c«ng ty x©y dùng 20 - LICOGI 20” ®Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp tèt
nghiÖp cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò nµy ®îc chia lµm 3 phÇn:
PhÇn 1: §Êu thÇu x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña c¸c doanh
nghiÖp x©y dùng trong lÜnh vùc ®Êu thÇu.
PhÇn 2: T×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Êu thÇu cña c«ng
ty x©y dùng 20 - LICOGI20.
PhÇn 3: Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng
thÇu cña c«ng ty x©y dùng 20 - LICOGI 20
§©y lµ mét ®Ò tµi réng vµ cßn míi mÎ vÒ c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn ë níc ta,
h¬n n÷a do tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n nªn bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái
nh÷ng thiÕu xãt. Em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c« còng
nh c¸c c¸n bé cña c«ng ty X©y dùng 20 ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c« chó trong phßng Kinh tÕ - kÕ
ho¹ch - c«ng ty X©y dùng 20 vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o ®· tËn t×nh híng dÉn, chØ
b¶o vµ gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp, nghiªn cøu vµ hoµn thµnh bµi
1
viÕt nµy.
2
phÇn 1
®Êu thÇu x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp
x©y dùng trong lÜnh vùc ®Êu thÇu
I-/
§Çu thÇu x©y l¾p.
1-/ Thùc chÊt cña ®Êu thÇu x©y l¾p.
§Ó triÓn khai mét dù ¸n ®Çu t ®· ®îc phª duyÖt, thÈm ®Þnh ngêi ta cã thÓ ¸p
dông mét trong ba ph¬ng thøc sau: tù lµm, chØ ®Þnh thÇu vµ ®Êu thÇu. Trong ®ã
theo ph¬ng thøc tù lµm, chñ ®Çu t sÏ tù m×nh lµm hÕt c¸c c«ng ®o¹n tõ kh¶o s¸t,
thiÕt kÕ ®Õn thi c«ng x©y l¾p. ChØ ®Þnh thÇu lµ h×nh thøc ®Æc biÖt, ®îc ¸p dông
theo quy ®Þnh cña §iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng ®èi víi c¸c gãi thÇu sö dông
vèn Nhµ níc ®îc phÐp chØ ®Þnh thÇu. Bªn mêi thÇu chØ ph¬ng th¶o hîp ®ång víi
mét nhµ thÇu do ngêi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t chØ ®Þnh, nÕu kh«ng ®¹t
yªu cÇu míi th¬ng th¶o víi nhµ thÇu kh¸c. Trong trêng hîp nµy c«ng cô rµng
buéc hai bªn chñ ®Çu t vµ nhµ thÇu x©y l¾p chÝnh lµ hîp ®ång x©y l¾p. Ph¬ng
thøc ®Êu thÇu ®îc ¸p dông réng r·i víi hÇu hÕt c¸c dù ¸n ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
NÕu ®øng ë mçi gãc ®é kh¸c nhau sÏ cã c¸c c¸ch nh×n nhËn kh¸c nhau vÒ ®Êu
thÇu trong ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n.
* §øng ë gãc ®é cña chñ ®Çu t: ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng thøc c¹nh tranh
trong x©y dùng nh»m lùa chän ngêi nhËn thÇu (kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, x©y l¾p,...) ®¸p
øng ®îc yªu cÇu kinh tÕ, kü thuËt ®Æt ra cho viÖc x©y dùng c«ng tr×nh.
* §øng ë gãc ®é cña nhµ thÇu: ®Êu thÇu lµ mét h×nh thøc kinh doanh mµ
th«ng qua ®ã nhµ thÇu nhËn ®îc c¬ héi nhËn thÇu kh¶o s¸t thiÕt kÕ, mua s¾m
m¸y mãc thiÕt bÞ vµ x©y l¾p c«ng tr×nh.
* §øng ë gãc ®é qu¶n lý Nhµ níc: ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng thøc qu¶n lý thùc
hiÖn dù ¸n ®Çu t mµ th«ng qua ®ã lùa chän ®îc nhµ thÇu ®¸p øng ®îc c¸c yªu
cÇu cña bªn mêi thÇu trªn c¬ së c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ thÇu.
Tõ nh÷ng gãc ®é trªn cã thÓ thÊy thùc chÊt cña ®Êu thÇu thÓ hiÖn ë c¸c khÝa
c¹nh sau ®©y:
* Thø nhÊt, ®Êu thÇu lµ viÖc tæ chøc ho¹t ®éng c¹nh tranh trªn hai ph¬ng diÖn:
+ C¹nh tranh gi÷a bªn mêi thÇu (chñ ®Çu t) vµ c¸c nhµ thÇu (c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p).
+ C¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ thÇu.
C¸c quan hÖ c¹nh tranh nµy xuÊt ph¸t tõ quan hÖ mua b¸n (cung - cÇu) bëi v×
®Êu thÇu x©y dùng thùc ra còng lµ ho¹t ®éng mua b¸n vµ ë ®©y ngêi mua lµ chñ
®Çu t vµ ngêi b¸n lµ c¸c nhµ thÇu. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng mua b¸n nµy kh¸c víi
ho¹t ®éng mua b¸n th«ng thêng ë chç tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y dùng
thÓ hiÖn kh«ng râ do viÖc tiªu thô diÔn ra tríc khi cã s¶n phÈm vµ thùc hiÖn theo
gi¸ dù to¸n (chø kh«ng ph¶i gi¸ thùc tÕ). Theo lý thuyÕt hµnh vi th× trong mét vô
3
mua b¸n th× bao giê ngêi mua còng cè g¾ng ®Ó mua ®îc hµng ho¸ víi møc gi¸
thÊp nhÊt ë chÊt lîng nhÊt ®Þnh, cßn ngêi b¸n l¹i cè g¾ng b¸n ®îc mÆt hµng ®ã ë
møc gi¸ cao nhÊt cã thÓ. Do ®ã, nÈy sinh sù c¹nh tranh gi÷a ngêi mua (chñ ®Çu t)
vµ ngêi b¸n (nhµ thÇu). MÆt kh¸c, do ho¹t ®éng mua b¸n nµy chØ diÔn ra víi mét
ngêi mua vµ nhiÒu ngê b¸n nªn gi÷a nh÷ng ngêi b¸n ph¶i c¹nh tranh víi nhau ®Ó
b¸n ®îc s¶n phÈm cña m×nh. KÕt qu¶ lµ th«ng qua viÖc tæ chøc ho¹t ®éng c¹nh
tranh sÏ h×nh thµnh gi¸ thÇu hay gi¸ dù to¸n c«ng tr×nh.
* Thø hai, ®Êu thÇu cßn lµ viÖc øng dông ph¬ng ph¸p xÐt hiÖu qu¶ kinh tÕ
trong viÖc lùa chän c¸c ®¬n vÞ thi c«ng x©y l¾p (c¸c nhµ thÇu). Ph¬ng ph¸p nµy
®ßi hái viÖc so s¸nh, ®¸nh gi¸ gi÷a c¸c nhµ thÇu ph¶i diÔn ra theo mét quy tr×nh vµ
c¨n cø vµo mét hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh. KÕt qu¶ cuèi cïng sÏ t×m ra ®îc
mét nhµ thÇu ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu vÒ c«ng tr×nh cña chñ ®Çu t.
2-/ Mét sè v¨n b¶n liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Êu thÇu.
ë níc ta tríc ®©y trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, ph¬ng thøc x©y dùng
c¬ b¶n chñ yÕu ®îc ¸p dông lµ tù lµm vµ chØ ®Þnh thÇu. Tõ khi chuyÓn sang c¬ chÕ
thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, ph¬ng thøc ®Êu thÇu ngµy cµng ®îc ¸p dông
réng r·i ®èi víi c¸c c«ng tr×nh mµ Nhµ níc cÊp vèn, nh÷ng c«ng tr×nh sö dông vèn
níc ngoµi hç trî (ODA) vµ c¶ mét sè c«ng tr×nh t nh©n bá vèn x©y dùng. Trªn c¬
së nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ x©y dùng c¬ b¶n mµ ChÝnh phñ ®· ban hµnh, Bé x©y
dùng, c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ x©y dùng c¬ b¶n ®· ban hµnh c¸c quy chÕ ®Êu
thÇu. V¨n b¶n ®Çu tiªn vÒ quy chÕ ®Êu thÇu ®îc ban hµnh tõ khi chuyÓn sang c¬
chÕ qu¶n lý míi lµ Th«ng t sè 03-BXD/VKT (n¨m 1988) vÒ “Híng dÉn t¹m thêi
thùc hiÖn chÕ ®é ®Êu thÇu trong x©y dùng c¬ b¶n”. Ngµy 12-2-1990, Bé X©y dùng
ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 24-BXD/VKT vÒ “Quy chÕ ®Êu thÇu x©y l¾p”. Sau mét
thêi gian thùc hiÖn, ngµy 3-3-1994, Bé x©y dùng ®· ra QuyÕt ®Þnh sè 60BXD/VKT vÒ “Quy chÕ ®Êu thÇu x©y l¾p” thay cho QuyÕt ®Þnh sè 24-BXD/VKT.
Ngµy 17-6-1996, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 43-CP vÒ “Quy chÕ ®Êu thÇu”,
ngµy 25-2-1997 liªn Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t - x©y dùng th¬ng m¹i ®· ra Th«ng t sè
2-TT/LB híng dÉn thùc hiÖn Quy chÕ ®Êu thÇu trªn. Tuy nhiªn do nh÷ng yªu cÇu
míi ®Æt ra cña ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n nãi chung vµ ho¹t ®éng ®Êu thÇu nãi
riªng ngµy 1-9-1999 ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 88-1999/N§-CP vÒ “Quy chÕ
®Êu thÇu”. GÇn ®©y, do ®ßi hái míi tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn, trong ho¹t ®éng ®Êu
thÇu nãi chung vµ ®Êu thÇu x©y dùng nãi riªng, ChÝnh phñ võa míi ra NghÞ ®Þnh
12&14 bæ xung Quy chÕ ®Êu thÇu vµo ngµy 20-5-2000. §©y lµ nh÷ng v¨n b¶n
ph¸p quy cã gi¸ trÞ hiÖn hµnh. MÆc dï cßn cã nhiÒu tranh luËn xung quanh nh÷ng
v¨n b¶n ph¸p quy nµy nhng cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng ®ã lµ nh÷ng c¬ së ph¸p lý
quan träng gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc ®a c¬ chÕ ®Êu thÇu vµo thùc tiÔn mét c¸ch
cã nÒ nÕp.
3-/ H×nh thøc lùa chän nhµ thÇu vµ ph¬ng thøc ¸p dông.
3.1. H×nh thøc lùa chän nhµ thÇu.
ViÖc lùa chän nhµ thÇu cã thÓ ®îc thùc hiÖn theo hai h×nh thøc chñ yÕu sau ®©y:
- §Êu thÇu réng r·i:
4
§Êu thÇu réng r·i lµ kh«ng h¹n chÕ sè lîng nhµ thÇu tham gia. Bªn mêi
thÇu ph¶i c«ng bè c«ng khai trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ ghi râ
c¸c ®iÒu kiÖn vµ thêi gian dù thÇu. §èi víi nh÷ng gãi thÇu lín, phøc t¹p vÒ c«ng
nghÖ, bªn mêi thÇu ph¶i tiÕn hµnh s¬ tuyÓn ®Ó lùa chän nhµ thÇu cã ®ñ t c¸ch vµ
n¨ng lùc tham gia dù thÇu.
H×nh thøc ®Êu thÇu nµy ®îc khuyÕn khÝch ¸p dông nh»m ®¹t tÝnh c¹nh tranh
cao trªn c¬ së tham gia cña nhiÒu nhµ thÇu. Tuy nhiªn h×nh thøc nµy ®îc ¸p dông
cho c¸c c«ng tr×nh th«ng dông, kh«ng cã yªu cÇu ®Æc biÖt vÒ kü thuËt, mü thuËt,
còng nh kh«ng cÇn bÝ mËt vµ tuú theo tõng dù ¸n cô thÓ trong ph¹m vi mét ®Þa
ph¬ng, mét vïng, toµn quèc hoÆc quèc tÕ.
- §Êu thÇu h¹n chÕ.
§Êu thÇu h¹n chÕ lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu chØ mêi mét sè
nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu. H×nh thøc ®Êu
thÇu nµy ®îc ¸p dông trong mét sè trêng hîp sau:
+ ChØ cã mét sè nhµ thÇu ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu nhng tèi
thiÓu ph¶i cã 3 nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng tham gia.
+ C¸c nguån vèn sö dông cã yªu cÇu tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ.
+ Do yªu cÇu vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n ®îc ngêi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh
®Çu t chÊp thuËn.
3.2. Ph¬ng thøc ¸p dông.
§Ó thùc hiÖn ®Êu thÇu chñ ®Çu t cã thÓ ¸p dông c¸c ph¬ng thøc chñ yÕu sau:
- §Êu thÇu 1 tói hå s¬ (1 phong b×).
Khi ®Êu thÇu theo ph¬ng thøc nµy, nhµ thÇu cÇn nép nh÷ng ®Ò xuÊt vÒ kü
thuËt, tµi chÝnh, gi¸ bá thÇu vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c trong 1 tói hå s¬.
- §Êu thÇu 2 tói hå s¬ (2 phong b×).
Khi ®Êu thÇu theo ph¬ng thøc nµy, nhµ thÇu cÇn nép nh÷ng ®Ò xuÊt kü thuËt
vµ ®Ò xuÊt vÒ tµi chÝnh trong tõng tói hå s¬ riªng vµo trong cïng 1 thêi ®iÓm. Tói
hå s¬ ®Ò xuÊt vÒ kü thuËt sÏ ®îc xem xÐt tríc ®Ó ®¸nh gi¸, xÕp h¹ng. Nhµ thÇu
nµo ®¹t sè ®iÓm kü thuËt tõ 70% trë lªn sÏ ®îc më tiÕp tói hå s¬ ®Ò xuÊt vÒ tµi
chÝnh (gi¸ c¶) ®Ó ®¸nh gi¸.
Ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng trêng hîp sau:
+ C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p cã gi¸ tõ 500 tû ®ång trë lªn.
+ C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã tÝnh chÊt lùa chän c«ng nghÖ thiÕt bÞ
toµn bé, phøc t¹p vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt hoÆc gãi thÇu x©y l¾p ®Æc biÖt phøc t¹p.
+ Dù ¸n ®îc thùc hiÖn theo hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay.
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy cô thÓ nh sau:
Giai ®o¹n thø nhÊt: c¸c nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu s¬ bé gåm ®Ò xuÊt vÒ
kü thuËt vµ ph¬ng ¸n tµi chÝnh (cha cã gi¸) ®Ó bªn mêi thÇu xem xÐt vµ th¶o luËn
5
cô thÓ víi tõng nhµ thÇu, nh»m thèng nhÊt vÒ yªu cÇu vµ tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó
nhµ thÇu chuÈn bÞ vµ nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc cña m×nh.
Giai ®o¹n thø hai: bªn mêi thÇu mêi c¸c nhµ thÇu tham gia trong giai
®o¹n thø nhÊt nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc víi ®Ò xuÊt kü thuËt ®· ®îc bæ xung
hoµn chØnh trªn cïng mét mÆt b»ng kü thuËt vµ ®Ò xuÊt chi tiÕt vÒ tµi chÝnh víi
®Çy ®ñ néi dung vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, ®iÒu kiÖn hîp ®ång, gi¸ dù thÇu.
4-/ Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng t¸c ®Êu thÇu x©yl¾p.
Còng nh bÊt cø mét ph¬ng thøc kinh doanh nµo, ph¬ng thøc kinh doanh
theo chÕ ®é ®Êu thÇu còng ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh cÇn ph¶i
®îc tu©n thñ ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao. Nh÷ng nguyªn t¾c nµy chi phèi c¶ bªn ®Çu t
lÉn bªn dù thÇu. §ã lµ c¸c nguyªn t¾c sau:
4.1. Nguyªn t¾c c«ng b»ng.
Nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng nh nhau cña c¸c bªn tham gia
®Êu thÇu. Bªn mêi thÇu ph¶i ®èi xö mét c¸ch c«ng b»ng víi mäi nhµ thÇu. C«ng
b»ng lµ rÊt quan träng víi c¸c nhµ thÇu vµ còng v× c«ng b»ng mµ chñ ®Çu t míi
chän ®îc ®óng nhµ thÇu tho¶ m·n mét c¸ch tèt nhÊt yªu cÇu cña chñ ®Çu t. C¸c
nhµ thÇu ph¶i ®îc b×nh ®¼ng vÒ c¸c th«ng tin cung cÊp tõ phÝa chñ ®Çu t, ®îc
tr×nh bµy mét c¸ch kh¸ch quan c¸c ý kiÕn cña m×nh trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ hå
s¬ còng nh trong buæi më thÇu.
4.2. Nguyªn t¾c bÝ mËt.
Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái chñ ®Çu t ph¶i gi÷ bÝ mËt møc gi¸ dù kiÕn cña m×nh
cho c«ng tr×nh ®Êu thÇu, còng nh gi÷ bÝ mËt c¸c ý kiÕn trao ®æi cña c¸c nhµ thÇu
®èi víi chñ ®Çu t trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu. Môc ®Ých cña nguyªn
t¾c nµy lµ nh»m tr¸nh thiÖt h¹i cho chñ ®Çu t trong trêng hîp gi¸ dù thÇu thÊp
h¬n gi¸ dù kiÕn hay g©y thiÖt h¹i cho mét bªn dù thÇu nµo ®ã do th«ng tin bÞ lé
tíi mét bªn kh¸c.
4.3. Nguyªn t¾c c«ng khai.
Nguyªn t¾c nµy yªu cÇu trõ nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt thuéc bÝ mËt quèc
gia, nh÷ng c«ng tr×nh cßn l¹i ®Òu ph¶i ®¶m b¶o c«ng khai c¸c th«ng tin cÇn thiÕt
trong khi gäi thÇu vµ trong giai ®o¹n më thÇu. Môc ®Ých cña nguyªn t¾c nµy
còng lµ nh»m thùc hiÖn nguyªn t¾c c«ng b»ng vµ thu hót ®îc nhiÒu h¬n c¸c nhµ
thÇu, n©ng cao chÊt lîng cña c«ng t¸c ®Êu thÇu.
4.4. Nguyªn t¾c cã n¨ng lùc.
Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái chñ ®Çu t còng nh c¸c bªn dù thÇu ph¶i cã n¨ng lùc
thùc tÕ vÒ kinh tÕ, kü thuËt ®Ó thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu cam kÕt khi ®Êu thÇu.
Nguyªn t¾c nµy ®îc ®Æt ra ®Ó tr¸nh thiÖt h¹i do viÖc chñ ®Çu t hay bªn dù thÇu
kh«ng cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt cña m×nh, lµm mÊt ®i tÝnh hiÖu
qu¶ cña c«ng t¸c ®Êu thÇu, g©y tæn thÊt cho Nhµ níc.
4.5. Nguyªn t¾c b¶o ®¶m c¬ së ph¸p lý.
C¸c bªn tham gia ®Êu thÇu ph¶i tu©n thñ nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña
6
Nhµ níc vÒ néi dung vµ tr×nh tù ®Êu thÇu, còng nh nh÷ng cam kÕt ®· ®îc ghi
nhËn trong hîp ®ång giao nhËn thÇu. NÕu kh«ng ®¶m b¶o nguyªn t¾c nµy, c¬
quan ®Çu t vµ c¬ quan qu¶n lý ®Çu t cã quyÒn kiÕn nghÞ huû bá dù thÇu.
II-/ Qu¸ tr×nh ®Êu thÇu vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp x©y
dùng trong lÜnh vùc ®Êu thÇu.
§Ó tiÖn cho c«ng viÖc nghiªn cøu tiÕp theo, chóng ta cã thÓ quan niÖm c«ng
t¸c dù thÇu cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng nh sau:
C«ng t¸c dù thÇu lµ mét mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
x©y dùng, nã bao gåm nh÷ng c«ng viÖc liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh t×m kiÕm vµ c¹nh
tranh th«ng qua h×nh thøc ®Êu thÇu ®Ó ký kÕt c¸c hîp ®ång x©y l¾p c«ng tr×nh.
Tõ quan niÖm ®ã ta cã thÓ thÊy c«ng t¸c dù thÇu lµ bíc khëi ®Çu cho toµn bé qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng vµ lµ ho¹t ®éng tiªu thô s¶n
phÈm chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp nµy. Díi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt cô thÓ c¸c vÊn
®Ò chñ yÕu cña viÖc tæ chøc c«ng t¸c dù thÇu trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng.
Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2, ®iÒu 9 cña Quy chÕ ®Êu thÇu ban hµnh kÌm theo
NghÞ ®Þnh 88/1999/N§-CP ngµy 01 th¸ng 9 n¨m 1999 cña ChÝnh phñ th× ®iÒu
kiÖn ®Æt ra ®èi víi mét nhµ thÇu khi tham dù ®Êu thÇu gåm:
- Cã giÊy ®¨ng ký kinh doanh. §èi víi nhµ thÇu mua s¾m thiÕt bÞ phøc t¹p
®îc quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu, ngoµi giÊy ®¨ng ký kinh doanh ph¶i cã giÊy
phÐp b¸n hµng thuéc b¶n quyÒn cña nhµ s¶n xuÊt.
- Cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu.
- ChØ ®îc tham gia mét ®¬n dù thÇu trong mét gãi thÇu dï lµ ®¬n ph¬ng hay
liªn danh dù thÇu. Trêng hîp Tæng c«ng ty ®øng tªn dù thÇu th× c¸c ®¬n vÞ trùc
thuéc kh«ng ®îc phÐp tham dù thÇu víi t c¸ch lµ mét nhµ thÇu ®éc lËp trong
cïng mét gãi thÇu.
ViÖc tæ chøc c«ng t¸c ®Êu thÇu do chñ ®Çu t ®¶m nhiÖm. Tuú tõng ®iÒu kiÖn
cô thÓ vµ lo¹i h×nh ®Êu thÇu trong níc hay quèc tÕ mµ qu¸ tr×nh ®Êu thÇu sÏ ®îc
tæ chøc theo thÓ thøc 3 giai ®o¹n gåm 12 bíc ®îc híng dÉn trong “Bé tµi liÖu híng dÉn ®Êu thÇu quèc tÕ” do HiÖp héi quèc tÕ vµ c¸c kü s t vÊn (FIDIC) so¹n
th¶o n¨m 1953 hiÖn ®ang ®îc ¸p dông t¹i ViÖt Nam. Song song víi qu¸ tr×nh ®Êu
thÇu do chñ ®Çu t tæ chøc th× c¸c nhµ thÇu (c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p) còng ph¶i tiÕn
hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt khi tham gia ®Êu thÇu. MÆc dï cã sù kh¸c nhau ®«i
chót trong viÖc tham gia ®Êu thÇu trong níc vµ ®Êu thÇu quèc tÕ nhng nh×n chung
cã thÓ ph©n chia, kh¸i qu¸t c¸c c«ng viÖc ®ã thµnh tr×nh tù dù thÇu gåm 5 bíc
theo s¬ ®å sau:
7
(1)
Thu thËp, t×m kiÕm th«ng tin
vÒ c«ng tr×nh cÇn ®Êu thÇu
(2)
Tham gia s¬ tuyÓn (nÕu cã)
(3)
ChuÈn bÞ vµ lËp hå s¬ dù thÇu
(4)
Nép hå s¬ dù thÇu vµ tham gia më thÇu
(5)
Kýdù
kÕtthÇu
hîp ®ång
c«ng
(nÕu
tróng
thÇu)nghiÖp x©y dùng
S¬ ®å 1: Tr×nh tù
x©ythi
l¾p
cña
c¸c
doanh
Bíc 1: T×m kiÕm th«ng tin vÒ c«ng tr×nh cÇn ®Êu thÇu.
§©y ®îc coi lµ bíc ®Çu tiªn cña quy tr×nh dù thÇu cña c¸c doanh nghiÖp x©y
dùng bëi nã chÝnh lµ bíc ®Ó ngêi b¸n (c¸c doanh nghiÖp x©y dùng) tiÕp cËn ®îc
víi ngêi mua (chñ ®Çu t). Tõ ®ã míi dÉn ®Õn quan hÖ giao dÞch mua b¸n th«ng
qua ph¬ng thøc ®Êu thÇu. C¸c nhµ thÇu cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin vÒ c«ng tr×nh
cÇn ®Êu thÇu th«ng qua c¸c kªnh th«ng tin chñ yÕu sau ®©y:
* Th«ng b¸o mêi thÇu cña bªn mêi thÇu trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i
chóng. §èi víi c¸c c«ng tr×nh ®îc tæ chøc ®Êu thÇu theo h×nh thøc ®Êu thÇu réng
r·i hoÆc cã s¬ tuyÓn th× bªn mêi thÇu sÏ tiÕn hµnh th«ng b¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn
th«ng tin ®¹i chóng nh: ®µi, ti vi, b¸o chÝ,... Néi dung th«ng b¸o nµy thêng bao
gåm: tªn vµ ®Þa chØ bªn mêi thÇu; m« t¶ tãm t¾t dù ¸n, ®Þa chØ vµ thêi gian x©y
dùng; chØ dÉn t×m hiÓu hå s¬ mêi thÇu; thêi h¹n, ®Þa chØ nhËn hå s¬ mêi thÇu,...
* Th mêi thÇu do bªn mêi thÇu göi tíi: do mèi quan hÖ tõ tríc gi÷a bªn mêi
thÇu víi nhµ thÇu, hoÆc nhê vµo uy tÝn, vÞ trÝ cña nhµ thÇu trªn thÞ trêng, c¸c nhµ
thÇu cã thÓ ®îc bªn mêi thÇu trùc tiÕp mêi dù thÇu th«ng qua th mêi thÇu trong
trêng hîp c«ng tr×nh ®îc tæ chøc ®Êu thÇu h¹n chÕ.
* Th«ng qua giíi thiÖu cña ®èi t¸c trung gian: v× mét lý do nµo ®ã ®Æc biÖt lµ
do thÞ trêng cha hoµn chØnh, c¸c nhµ thÇu cã thÓ kh«ng biÕt ®îc vÒ c«ng tr×nh cÇn
®Êu thÇu mét c¸ch trùc tiÕp, hä vÉn cã thÓ cã ®îc th«ng tin vÒ c«ng tr×nh cÇn ®Êu
thÇu th«ng qua giíi thiÖu cña nhµ m«i giíi. Nhµ m«i giíi cã thÓ lµ c¸ nh©n hoÆc tæ
chøc, thËm chÝ lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña nhµ thÇu. §©y lµ c¸ch thøc t×m kiÕm
th«ng tin kh¸ phæ biÕn cña c¸c nhµ thÇu ë ViÖt Nam hiÖn nay.
§iÒu cÇn chó ý ë bíc nµy lµ dï cho nhµ thÇu t×m kiÕm th«ng tin theo h×nh
thøc nµo th× còng ph¶i n¾m b¾t ®îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ban ®Çu vÒ c«ng
8
tr×nh ®Êu thÇu, lÊy ®ã lµm c¬ së ph©n tÝch ®Ó ®a ra ®îc quyÕt ®Þnh cã hoÆc kh«ng
tham dù thÇu. ViÖc lµm nµy sÏ gióp cho doanh nghiÖp tr¸nh ®îc viÖc ph¶i bá ra
nh÷ng chi phÝ tiÕp theo mµ kh«ng ®em l¹i c¬ héi tranh thÇu thùc tÕ.
Bíc 2: Tham gia s¬ tuyÓn (nÕu cã)
NÕu c«ng tr×nh cÇn ®Êu thÇu ®îc bªn mêi thÇu tæ chøc cã tiÕn hµnh s¬ tuyÓn
th× c¸c nhµ thÇu sÏ ph¶i nép cho bªn mêi thÇu mét bé tµi liÖu s¬ tuyÓn. Th«ng thêng, c¸c nhµ thÇu sÏ ph¶i tr×nh bµy trong hå s¬ tuyÓn nh÷ng tµi liÖu sau ®©y:
- C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña nhµ thÇu.
- Kinh nghiÖm trong lo¹i h×nh c«ng t¸c.
- Nguån nh©n lùc, tr×nh ®é qu¶n lý, kü thuËt, quy m« doanh nghiÖp.
- T×nh tr¹ng tµi chÝnh nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
Môc tiªu ®Æt ra ®èi víi bíc nµy lµ vît qua giai ®o¹n s¬ tuyÓn. Tuy vËy, mét
vÊn ®Ò kh¸c ë giai ®o¹n nµy mµ nhµ thÇu cÇn chó ý ®ã lµ n¾m b¾t ®îc c¸c ®èi thñ
cïng vît qua s¬ tuyÓn vµ tiÕn hµnh t×m kiÕm th«ng tin vÒ hä, lµm c¨n cø ®Ó ®a ra
chiÕn lîc tranh thÇu thÝch hîp trong bíc tiÕp theo.
Bíc 3: ChuÈn bÞ vµ lËp hå s¬ dù thÇu.
Trong bíc nµy, tríc hÕt, nhµ thÇu sÏ nhËn ®îc 1 bé hå s¬ mêi thÇu do bªn
mêi thÇu cung cÊp, víi néi dung gåm:
- Th mêi thÇu.
- ChØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu.
- Hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt kÌm theo b¶n tiªn lîng vµ chØ dÉn kü thuËt.
- TiÕn ®é thi c«ng.
- §iÒu kiÖn chung vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña hîp ®ång.
- B¶o hµnh dù thÇu.
- MÉu tho¶ thuËn hîp ®ång vµ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång.
C«ng viÖc ®Çu tiªn cña nhµ thÇu lµ tiÕn hµnh nghiªn cøu kü hå s¬ mêi thÇu.
§©y lµ c«ng viÖc rÊt quan träng v× nã lµ xuÊt ph¸t ®iÓm ®Ó nhµ thÇu lËp hå s¬ dù
thÇu vµ x¸c ®Þnh xem kh¶ n¨ng cña m×nh cã thÓ ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu ®Æt ra
cña bªn mêi thÇu hay kh«ng. §èi víi c¸c vÊn ®Ò cha râ trong hå s¬ mêi thÇu,
nhµ thÇu cã thÓ t×m ®îc lêi gi¶i th«ng qua tham gia héi nghÞ tiÒn thÇu do bªn
thÇu chØ ®îc ®a ra khi cã c¬ së lµ biÖn ph¸p thi c«ng vµ tæ chøc thi c«ng hîp lý v×
gi¸ dù thÇu ph¶n ¸nh chÝnh x¸c nhËn thÇu cña nhµ thÇu, ph¶n ¸nh biÖn ph¸p thi
c«ng vµ tæ chøc thi c«ng. §©y chØ lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt vµ thùc chÊt lµ chiÕn
lîc nhËn thÇu. Gi¸ dù thÇu còng cÇn ®îc tÝnh to¸n cÈn thËn ®Ó ®¸p øng ®îc c¸c
yªu cÇu kü thuËt chø kh«ng chØ ®¸p øng vÒ khèi lîng vµ thêi gian ®ång thêi ph¶i
®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña ph¬ng ¸n ®Êu thÇu còng nh ph¶i n¾m ®îc chiÕn lîc
c¹nh tranh.
Bíc 4: Nép hå s¬ dù thÇu vµ tham gia më thÇu.
9
ViÖc nép hå s¬ dù thÇu sÏ diÔn ra theo ®óng thêi gian vµ ®Þa ®iÓm quy ®Þnh
trong hå s¬ mêi thÇu. Nhµ thÇu ph¶i nép cho bªn mêi thÇu trong t×nh tr¹ng niªm
phong. Th«ng thêng, bªn mêi thÇu sÏ yªu cÇu nhµ thÇu nép bé hå s¬ dù thÇu gèc
vµ mét sè nhÊt ®Þnh c¸c b¶n sao ®îc bá chung vµo mét gãi bäc.
Cïng víi viÖc nép hå s¬ dù thÇu, nhµ thÇu còng ph¶i nép cho bªn mêi thÇu
mét sè tiÒn b¶o l·nh dù thÇu b»ng tõ 1% ®Õn 3% tæng gi¸ trÞ íc tÝnh gi¸ bá thÇu
hoÆc b»ng mét møc nhÊt ®Þnh ®· quy ®Þnh. TiÒn b¶o l·nh sÏ ®îc tr¶ l¹i cho
nh÷ng nhµ thÇu kh«ng ®¹t ®îc kÕt qu¶ sau khi c«ng bè tróng thÇu kh«ng qu¸ 30
ngµy kÓ tõ ngµy c«ng bè. Nhµ thÇu sÏ kh«ng nhËn l¹i tiÒn b¶o l·nh dù thÇu trong
mét sè trêng hîp sau:
- Tróng thÇu nhng tõ chèi thùc hiÖn hîp ®ång.
- Rót ®¬n dù thÇu sau thêi gian nép thÇu.
- Do vi ph¹m nghiªm träng c¸c quy ®Þnh trong quy chÕ ®Êu thÇu.
§Õn mét thêi gian quy ®Þnh (cã thÓ trïng víi thêi gian nép hå s¬ dù thÇu),
nhµ th©u ®îc tham gia vµo cuéc më thÇu do bªn mêi thÇu tæ chøc t¹i ®Þa ®iÓm mµ
bªn mêi thÇu ®· quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× viÖc
më thÇu ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch c«ng khai theo ngµy, giê vµ ®Þa ®iÓm quy
®Þnh vµ kh«ng ®îc qu¸ 48 giê kÓ tõ thêi ®iÓm ®ãng thÇu (trõ mêi thÇu tæ chøc
hoÆc trao ®æi c«ng khai b»ng v¨n b¶n víi bªn mêi thÇu). Mét ®iÒu ®¸ng quan t©m
trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc tiÕp theo lµ nhµ thÇu nªn thùc hiÖn ®óng theo
nh÷ng chØ ®Þnh trong phÇn chØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu trong hå s¬ mêi thÇu.
TiÕp theo, nhµ thÇu cã thÓ xin phÐp chñ ®Çu t cho ®i th¨m c«ng trêng ®Ó
kh¶o s¸t thùc tÕ nÕu thÊy cÇn thiÕt. Chi phÝ cho viÖc ®i thùc tÕ nµy thêng do nhµ
thÇu chÞu. Nhµ thÇu nªn cö nh÷ng c¸n bé cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm c¶ vÒ mÆt kü
thuËt còng nh kinh tÕ, tµi chÝnh ®Ó ®i kh¶o s¸t hiÖn trêng. §iÒu nµy sÏ gióp cho
nhµ thÇu n¾m ®îc thùc ®Þa lµm c¬ së x©y dùng gi¶i ph¸p kü thuËt thi c«ng hîp lý
còng nh n¾m ®îc t×nh h×nh thÞ trêng n¬i ®Æt c«ng tr×nh, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng c¸c
yÕu tè ®Çu vµo cÇn cung cÊp cho thi c«ng c«ng tr×nh ®Ó cã c¬ së cho viÖc lËp gi¸
dù thÇu.
Sau khi n¾m ch¾c nhiÒu th«ng tin vÒ c¸c ph¬ng diÖn, nhµ thÇu míi tiÕn
hµnh c«ng viÖc quan träng nhÊt cña c«ng viÖc dù thÇu vµ quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng
th¾ng thÇu ®ã lµ lËp hå s¬ dù thÇu. Khi tiÕn hµnh c«ng viÖc nµy, nhµ thÇu cã thÓ
sö dông t vÊn liªn quan ®Õn viÖc lËp biÖn ph¸p thi c«ng vµ c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt.
Néi dung cña hå s¬ dù thÇu thêng bao gåm:
- §¬n dù thÇu.
- B¶n sao giÊy ®¨ng ký kinh doanh hoÆc chøng chØ nghÒ nghiÖp.
- Tµi liÖu giíi thiÖu n¨ng lùc nhµ thÇu.
- BiÖn ph¸p thi c«ng tæng thÓ vµ biÖn ph¸p thi c«ng chi tiÕt c¸c h¹ng môc
c«ng tr×nh.
- Tæ chøc thi c«ng vµ tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång.
- B¶n dù to¸n gi¸ dù thÇu.
Trong bíc c«ng viÖc nµy th× nh÷ng c«ng viÖc quan träng vµ ®ßi hái nhiÒu
10
c«ng søc ®ã lµ: lËp biÖn ph¸p thi c«ng; tæ chøc thi c«ng vµ b¶n dù to¸n gi¸ dù
thÇu. C¸c nhµ thÇu cÇn chó ý r»ng, gi¸ dù thÇu, ngµy nghØ theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt. Trong cuéc häp më thÇu bªn më thÇu thêng c«ng bè c«ng khai hai chØ
tiªu ®ã lµ gi¸ bá thÇu vµ thêi gian thi c«ng cña tõng nhµ thÇu. §©y lµ nh÷ng
th«ng tin mµ nhµ thÇu cÇn lu gi÷ ®Ó lµm c¨n cø rót kinh nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ ®èi
thñ c¹nh tranh trong nh÷ng lÇn tiÕp theo.
Bíc 5: Ký kÕt hîp ®ång thi c«ng (nÕu tróng thÇu).
NÕu nhËn ®îc th«ng b¸o tróng thÇu cña bªn mêi thÇu, nhµ thÇu tróng thÇu
ph¶i göi cho bªn mêi thÇu thèng b¸o chÊp nhËn ®µm ph¸n hîp ®ång trong mét
thêi h¹n nhÊt ®Þnh kÓ tõ khi nhËn ®îc th«ng b¸o tróng thÇu. Sau ®ã, theo lÞch ®·
thèng nhÊt hai bªn tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång. Nhµ thÇu tróng thÇu
còng sÏ ph¶i nép cho bªn mêi thÇu mét kho¶n b¶o l·nh hîp ®ång, mét kho¶n
b¶o l·nh hîp ®ång b»ng 10% ®Õn 15% tæng gi¸ trÞ hîp ®ång vµ ®îc nhËn l¹i b¶o
l·nh hîp ®ång. B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång cã hiÖu lùc cho ®Õn khi thêi gian
b¶o l·nh cña hîp ®ång hÕt h¹n. ViÖc tiÕn hµnh ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång bao
thÇu c«ng tr×nh ph¶i theo ®óng luËt ®Ó hîp ®ång phï hîp víi ph¸p luËt quy ®Þnh
vµ kÕ ho¹ch cña Nhµ níc, phï hîp víi nguyªn t¾c b×nh ®¼ng hai bªn cïng cã lîi,
cã thëng, cã ph¹t.
III-/ ý nghÜa cña viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c¸c
doanh nghiÖp x©y dùng.
§Êu thÇu ®îc thùc hiÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc nhng râ nÐt nhÊt vÉn lµ lÜnh vùc
x©y l¾p. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, ph¬ng thøc ®Êu thÇu trong lÜnh vùc
x©y dùng c¬ b¶n tá ra cã vai trß to lín ®èi víi c¶ bªn chñ ®Çu t, nhµ thÇu vµ Nhµ
níc. Díi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt vai trß cña viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu
®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng.
BÊt kú doanh nghiÖp x©y dùng nµo khi tham gia vµo qu¸ tr×nh ®Êu thÇu víi
t c¸ch lµ mét nhµ thÇu th× môc tiªu ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt lµ ph¶i th¾ng
thÇu. ChÝnh môc tiªu quan träng hµng ®Çu nµy sÏ ph¸t huy ®îc tÝnh n¨ng ®éng,
s¸ng t¹o trong viÖc t×m kiÕm c¬ héi tham gia dù thÇu. Hä ph¶i tÝch cùc t×m kiÕm
c¸c th«ng tin vÒ c¸c c«ng tr×nh mêi thÇu trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng,
g©y dùng c¸c mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi níc, tù t×m c¸ch ®Ó
t¨ng uy tÝn cña m×nh ®Ó cã thÓ biÕt ®îc c¬ héi dù thÇu vµ ngoµi ra cßn cã kh¶
n¨ng ®îc chØ ®Þnh thÇu.
ViÖc tham gia ®Êu thÇu, tróng thÇu vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t theo hîp ®ång
lµm cho nhµ thÇu ph¶i tËp trung ®ång vèn cña m×nh vµo mét träng ®iÓm ®Çu t.
ViÖc tËp trung vµo dù ¸n ®Çu t còng gióp cho nhµ thÇu n©ng cao ®îc n¨ng lùc kü
thuËt, c«ng nghÖ cña m×nh theo yªu cÇu cña c«ng tr×nh. Ngay tõ qu¸ tr×nh ®Êu
thÇu nÕu tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ cña nhµ thÇu kh«ng cao th× kh¶ n¨ng tróng
thÇu cña nhµ thÇu lµ thÊp. H¬n n÷a nÕu tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ kh«ng cao
mµ tróng thÇu th× nhµ thÇu sÏ cã thÓ bÞ thua lç. VÊn ®Ò ®Æt ra víi c¸c nhµ thÇu lµ
ph¶i cã kÕ ho¹ch ®Çu t cã träng ®iÓm nh»m n©ng cao n¨ng lùc kü thuËt vµ c«ng
nghÖ. §iÒu ®ã kh«ng chØ cã ý nghÜa trong viÖc thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é vµ chÊt lîng cña c«ng tr×nh nh ®· ký kÕt trong hîp ®ång ®èi víi c«ng tr×nh ®· ký mµ cßn
gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña doanh nghiÖp trong thêi
gian tíi.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi thÞ trêng kinh doanh x©y dùng c¬ b¶n diÔn ra
11
kh¸ s«i ®éng vµ c¹nh tranh gay g¾t, cïng víi yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu
t vÒ mÆt kinh tÕ, kü thuËt cao ®ßi hái c¸c nhµ thÇu ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao
tr×nh ®é chuyªn m«n vµ qu¶n lý cña m×nh trong qu¸ tr×nh tham dù thÇu vµ thùc
hiÖn c¸c c«ng tr×nh ®· th¾ng thÇu. Tõ ®ã gãp phÇn gióp doanh nghiÖp n©ng cao vµ
hoµn thiÖn c¸c mÆt tæ chøc, qu¶n lý, vÒ lao ®éng, vËt t, m¸y mãc, tµi chÝnh,...
Bªn c¹nh ®ã ta cßn thÊy ®îc r»ng: viÖc th¾ng thÇu cña doanh nghiÖp sÏ t¹o ®îc viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng, n©ng cao sè sö dông cña m¸y mãc
thiÕt bÞ, vËt t,.... Tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
12
PhÇn 2
t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty
x©y dùng 20 - LICOGI 20
I-/
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty.
1-/ Kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty X©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng - LICOGI
Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc, Tæng c«ng ty X©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹
tÇng - Bé x©y dùng (Infastructure Development and Contruction Corporation),
tªn giao dÞch lµ LICOGI, lµ ®¬n vÞ chuyªn ngµnh thi c«ng x©y l¾p, tõng tham gia
thi c«ng t¹i hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm cã ý nghÜa chÝnh trÞ, kinh tÕ, quèc
phßng cña ®Êt níc tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 60 ®Õn nay: khu gang thÐp
Th¸i Nguyªn; nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i; c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn Hoµ B×nh, TrÞ
An, VÜnh S¬n, Th¸c M¬, Yaly; c¸c nhµ m¸y xi m¨ng Hoµng Th¹ch, BØm S¬n, Hµ
Tiªn; nhµ m¸y Apatit LaoCai; nhµ m¸y s¶n xuÊt bãng ®Ìn h×nh Orion-Hanel;
l¨ng vµ b¶o tµng Hå ChÝ Minh; nhµ häp ChÝnh phñ; trô së UNDP víi khu ngo¹i
giao ®oµn t¹i Hµ Néi; trêng §H KiÕn tróc Hµ Néi...
Tæng c«ng ty X©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh
sè 998/BXD-TCL§ cña Bé trëng Bé x©y dùng. HiÖn nay, trùc thuéc Tæng c«ng
ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng cã 3 c«ng ty x©y dùng, 7 c«ng ty c¬ giíi vµ x©y
l¾p, 1 xÝ nghiÖp l¾p m¸y ®iÖn níc, 1 c«ng ty c¬ khÝ, 1 c«ng ty vËt t vµ s¶n xuÊt
vËt liÖu x©y dùng, 2 trêng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt c¬ giíi vµ x©y dùng, víi
®éi ngò h¬n 7.000 c¸n bé, kü s÷ vµ c«ng nh©n kü thuËt hµnh nghÒ giµu kinh
nghiÖm thi c«ng x©y l¾p.
Tr¶i qua 40 n¨m x©y dùng, ph¸t triÓn vµ trëng thµnh, Tæng c«ng ty x©y
dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng ®· kh¼ng ®Þnh ®îc thÕ m¹nh cña mét ®¬n vÞ chuyªn
ngµnh trong thi c«ng x©y l¾p vµ ngµy cµng ®îc sù tÝn nhiÖm cña chñ ®Çu t trong
níc vµ ngoµi níc, trë thµnh mét ®èi t¸c quan träng ®èi víi c¸c chñ ®Çu t. §øng
tríc ®ßi hái ngµy cµng cao trong x©y ùng hiÖn ®¹i, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y,
Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng ®· vµ ®ang tÝch cùc ®æi míi c«ng
nghÖ, ®æi míi thiÕt bÞ, ®ång thêi kh«ng ngõng häc hái ®Ó n¾m b¾t thÞ trêng
th«ng tin míi, phôc vô cho nhu cÇu x©y dùng trong thÕ ®i lªn cña x· héi.
2-/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty x©y dùng 20.
C«ng ty x©y dùng 20 - LICOGI 20 lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc
Tæng c«ng ty X©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng (BXD) ®· tr¶i qua gÇn 20 n¨m ho¹t
®éng trong lÜnh vùc thi c«ng c¬ giíi vµ x©y dùng c¬ b¶n, ®¹t ®îc nhiÒu thµnh
tÝch ®¸ng kÓ. §îc thµnh lËp tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 80, c«ng ty X©y dùng
20 ®· tham gia thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh quan träng cña ®Êt níc nh: ®êng cao
tèc B¾c Th¨ng Long - Néi Bµi, nhµ ga T1 s©n bay Néi Bµi, nhµ m¸y Bét ngät
MIWON, nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i, thuû ®iÖn Hoµ B×nh,... khu chÕ xuÊt An
§ån - §µ N½ng, khu chÕ xuÊt Sãc S¬n - Néi Bµi,... còng nh nhiÒu c«ng tr×nh lín
13
nhá kh¸c. C¸c c«ng tr×nh nµy ®Òu vËn hµnh vµ sö dông tèt, ®îc ®¸nh gi¸ cao, ®·
kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng nç lùc ho¹t ®éng cña c«ng ty. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh
vµ ph¸t triÓn, c«ng ty X©y dùng 20 ®· nhiÒu lÇn ®îc §¶ng vµ Nhµ níc khen thëng vÒ nh÷ng nç lùc phÊn ®Êu cña c«ng ty trong lÜnh vùc thi c«ng c¬ giíi vµ x©y
dùng c¬ b¶n. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty thµnh hai giai
®o¹n chÝnh:
2.1. Giai ®o¹n tõ khi thµnh lËp (1980) ®Õn khi ®îc s¾p xÕp l¹i (1993).
TiÒn th©n cña c«ng ty X©y dùng 20 lµ trung t©m nghiªn cøu kinh tÕ kü thuËt
thi c«ng c¬ giíi trùc thuéc Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp thi c«ng c¬ giíi - Bé x©y
dùng ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 194-BXD-TCCB ngµy 21/1/1980. Trong
giai ®o¹n nµy, do ®ßi hái kh¸ch quan còng nh chñ qu¶n ®Ó phï hîp víi c¬ chÕ
míi, c«ng ty ®· tr¶i qua mét lÇn ®æi tªn gäi nh sau:
- QuyÕt ®Þnh sè 154/BXD-TCL§ ngµy 5/4/1992 ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp xö
lý nÒn mãng vµ thiÕt kÕ x©y l¾p.
§Æc trng næi bËt trong giai ®o¹n ph¸t triÓn nµy cña c«ng ty lµ tham gia thi
c«ng xö lý nÒn mãng, thÝ nghiÖm nÒn mãng vµ mét sè Ýt c¸c c«ng tr×nh x©y dùng
cã quy m« nhá thuéc c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng,... Ho¹t
®éng thi c«ng c¬ giíi cña c«ng ty kh«ng mang tÝnh c¹nh tranh, c«ng ty lu«n
chiÕm u thÕ trong lÜnh vùc nµy. §©y lµ nh÷ng tiÒn ®Ò, lµ ®éng lùc cho nh÷ng bíc
ph¸t triÓn cña c«ng ty.
2.2. Giai ®o¹n tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i (2/1993) cho ®Õn nay.
Còng nh c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc kh¸c cÇn ®îc s¾p xÕp l¹i cho phï hîp
víi t×nh h×nh vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc trong nÒn kinh tÕ
chuyÓn ®æi, ngµy 20/2/1993, c¨n cø vµo quy chÕ thµnh lËp vµ gi¶i thÓ doanh
nghiÖp Nhµ níc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 388/H§BT (ngµy 20/11/1991)
vµ NghÞ ®Þnh sè 156/H§BT (7/5/1992) söa ®æi bæ sung NghÞ ®Þnh sè 388/H§BT,
Bé trëng Bé x©y dùng ®· ký QuyÕt ®Þnh sè 061A/BXD/TCL§ ngµy 20/2/1993
thµnh lËp l¹i doanh nghiÖp Nhµ níc víi tªn gäi lµ xÝ nghiÖp xö lý nÒn mãng x©y
dùng trùc thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng, theo h×nh thøc
h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. QuyÕt ®Þnh nµy ®¸nh dÊu mét bíc chuyÓn ®æi lín
trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty, cho phÐp c«ng ty cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó
ph¸t huy quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, n¨ng ®éng s¸ng t¹o t×m ra ph¬ng híng vµ biÖn ph¸p ph¸t triÓn cña m×nh nh»m ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ phï hîp
víi c¬ chÕ kinh tÕ míi. Sau khi ®îc thµnh lËp l¹i, c«ng ty ®· nhanh chãng s¾p
xÕp l¹i tæ chøc, æn ®Þnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, b¾t kÞp nhÞp ®é s«i ®éng ®ang diÔn ra
trªn thÞ trêng kinh doanh x©y dùng. §Õn ®Çu n¨m 1996, c«ng ty ®îc ®æi tªn
thµnh c«ng ty x©y dùng 20 trùc thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹
tÇng, sau khi ®îc s¸p nhËp thªm mét sè ®éi x©y dùng tõ c«ng ty x©y dùng 18 vÒ
theo QuyÕt ®Þnh sè 01/BXD-TCL§ ngµy 2/1/1998. Sù thay ®æi nµy ®· gióp c«ng
ty më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh.
Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña giai ®o¹n nµy, thÕ m¹nh chñ yÕu cña c«ng ty vÉn
lµ thi c«ng c¬ giíi c¸c c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh do Tæng c«ng ty giao.
§©y chÝnh lµ nguån thu chÝnh cña c«ng ty. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
14
bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn thi c«ng c¸c c«ng tr×nh do Tæng c«ng ty giao th× c«ng ty
®· m¹nh d¹n tù t×m kiÕm vµ tiªu thô s¶n phÈm x©y l¾p th«ng qua ®Êu thÇu. §Ó
thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty ®· vµ ®ang ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ
ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao vµ c¶i tiÕn n¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng,
më réng thÞ trêng, t×m kiÕm vµ huy ®éng thªm vµo nguån vèn. Cô thÓ lµ, ngoµi
viÖc tiÕp t¨ng cêng nhËn thÇu vµ thi c«ng c¸c c«ng tr×nh thuéc nh÷ng ngµnh nghÒ
lµ thÕ m¹nh cña c«ng ty nh: x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông,
c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, thuû ®iÖn,... c«ng ty cßn tiÕn hµnh ®¨ng ký bæ sung mét
sè ngµnh nghÒ míi nh: thi c«ng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, nhËn thÇu l¾p ®Æt thiÕt
bÞ c«ng nghÖ,... Cïng víi viÖc ®a d¹ng ho¸, më réng ngµnh nghÒ, c«ng ty ®· ®Çu
t ®ång bé mét sè d©y chuyÒn m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng ®êng nh: bóa rung, m¸y
Ðp thuû lùc vµ ®îc Tæng c«ng ty bæ sung thªm mét sè thiÕt bÞ nh: cÇn trôc, m¸y
Ðp thuû lùc,... nªn ®· n©ng cao u thÕ c¹nh tranh trªn thÞ trêng xö lý nÒn mãng më
réng ho¹t ®éng trªn thÞ trêng c¶ níc.
Nh÷ng nç lùc kÓ trªn cña c«ng ty trong giai ®o¹n ph¸t triÓn nµy ®· ®em l¹i
nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan. Trong ®ã kÕt qu¶ ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn lµ c«ng ty ®· t×m
®îc mét chç ®øng cho m×nh trªn thÞ trêng kinh doanh x©y dùng, vµ vÞ trÝ cña
c«ng ty trong tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng. Cô thÓ lµ c«ng ty ®·
tham gia thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh lín do Tæng c«ng ty giao vµ mét sè c«ng
tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh mµ c«ng ty ®· th¾ng thÇu nh: cÇu B¾c Th¨ng Long
- Néi Bµi, kÝnh §¸p CÇu, c«ng viªn §èng §a, cäc c¸t ViÖn 7 H¶i D¬ng,... Sè vèn
kinh doanh cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn tõ 2.100.000 VND khi míi ®îc
thµnh lËp, ®Õn nay gÇn 39 tØ ®ång. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, c«ng ty lu«n ®¹t møc
t¨ng trëng cao cña doanh thu còng nh gi¸ trÞ tæng s¶n lîng, møc t¨ng hµng n¨m
kho¶ng 17%. Tuy nhiªn, kÓ tõ n¨m 1996 ®Õn nay, do nh÷ng khã kh¨n chung cña
toµn ngµnh còng nh nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng ty, nªn doanh thu cña c«ng ty ®· bÞ
gi¶m sót ®¸ng kÓ vµ thêng xuyªn kh«ng æn ®Þnh. Chóng ta cã thÓ thÊy ®îc qua
b¶ng sau:
B¶ng 1: Doanh thu cña c«ng ty x©y dùng 20 giai ®o¹n 96-99
§¬n vÞ: VND
N¨m
Doanh thu
1996
43.461.398.035
1997
33.147.203.195
1998
41.001.640.396
1999
40.661.815.000
Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc kÓ trªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®êi
sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn, n©ng cao vÒ
mäi mÆt.
Qua nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t trªn cã thÓ thÊy ®îc ®Æc trng næi bËt cña
c«ng ty tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i ®Õn nay cña c«ng ty x©y dùng 20 lµ ®· vµ ®ang
tõng bíc thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ trêng t¹o nªn c¸i nh×n kh¶ quan vÒ kh¶ n¨ng
ph¸t triÓn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty tríc m¾t còng nh vÒ l©u dµi.
15
II-/ Nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng ®Êu thÇu
cña c«ng ty x©y dùng 20.
1-/ Ngµnh nghÒ kinh doanh vµ thÞ trêng ho¹t ®éng.
Theo “Chøng chØ hµnh nghÒ kinh doanh” sè 411 - BXD/CSXD ngµy
4/10/1997, c«ng ty x©y dùng 20 cã n¨ng lùc hµnh nghÒ x©y dùng nh sau:
* Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc x©y dùng gåm:
- N¹o vÐt vµ båi ®¾p mÆt b»ng, ®µo ®¾p c«ng tr×nh.
- Thi c«ng c¸c lo¹i mãng c«ng tr×nh.
- X©y l¾p c¸c kÕt cÊu c«ng tr×nh.
- L¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ c¬ - ®iÖn - níc c«ng tr×nh.
- Hoµn thiÖn x©y dùng.
- KiÓm tra ®Þa chÊt b»ng c¸c ph¬ng ph¸p xuyªn tÜnh, nÐn tÜnh, siªu ©m.
* Thùc hiÖn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh gåm:
- San ®¾p nÒn vµ xö lý nÒn mãng c¸c lo¹i c«ng tr×nh.
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng nhãm B: ®êng bé, s©n bay, bÕn c¶ng.
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi: kªnh, m¬ng, ®ª, ®Ëp, hå chøa níc võa
vµ nhá, èng dÉn, tr¹m b¬m.
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp (®êng
®iÖn h¹ thÕ, hÖ thèng cÊp tho¸t níc, vÖ sinh m«i trêng).
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ x©y l¾p b»ng
1/2 nhãm B.
Nh vËy, c«ng ty x©y dùng 20 cã ngµnh nghÒ kinh doanh réng t¹o ra kh¶
n¨ng nhËn thÇu thi c«ng vµ thùc hiÖn kh¸ ®a d¹ng vÒ c¸c chñng lo¹i c«ng tr×nh
vµ chñng lo¹i c«ng viÖc x©y dùng. Cïng víi ®iÒu ®ã, ®èi tîng phôc vô cña c«ng
ty còng ®a d¹ng t¬ng øng vµ thuéc nhiÒu khu vùc kh¸c nhau cho nªn trong qu¸
tr×nh t×m kiÕm th«ng tin vµ t¹o lËp quan hÖ cÇn n¾m b¾t ®îc ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt
vµ cã biÖn ph¸p tiÕp thÞ phï hîp víi tõng ®èi tîng phôc vô.
VÒ mÆt thÞ trêng, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y do yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ sù t¨ng tÝch luü trong d©n nhê thu nhËp ®îc c¶i
thiÖn ®· lµm cho thÞ trêng kinh doanh x©y dùng ë ViÖt Nam ®ang diÔn ra rÊt s«i
®éng, t¹o ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh x©y dùng nãi
chung vµ c«ng ty x©y dùng 20 nãi riªng. MÆt kh¸c, ®êng lèi ®æi míi ®óng ®¾n ®·
®em l¹i sù khëi s¾c cho hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh
nghiÖp x©y dùng nãi riªng. §iÒu ®ã lµm xuÊt hiÖn nhiÒu doanh nghiÖp x©y dùng
m¹nh trùc thuéc c¸c Tæng c«ng ty lín nh: Tæng c«ng ty x©y dùng Hµ Néi, Tæng
c«ng ty xuÊt nhËp khÈu VINACONEX, Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹
tÇng, Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ... Vµ sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp
x©y dùng níc ngoµi ®· lµm cho tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng x©y dùng ViÖt Nam
trë nªn ngµy cµng gay g¾t t¹o ra nhiÒu th¸ch thøc trong viÖc c¹nh tranh giµnh c¬
16
héi bao thÇu x©y l¾p cña c«ng ty.
Ngoµi ra viÖc tham gia ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh trong níc ®Çu t b»ng vèn níc
ngoµi nh FDI, ODA, ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã kh¶ n¨ng tham gia ®Êu thÇu quèc tÕ.
2-/ C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý vµ c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt.
2.1. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý.
Mét trong nh÷ng nh©n tè kh¸ quan träng cã ¶nh hëng lín ®Õn kh¶ n¨ng tróng
thÇu cña c«ng ty cÇn ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý. HÞªn nay c«ng ty
cã mét bé m¸y qu¶n lý tinh gi¶n, gän nhÑ, ®ñ n¨ng lùc vµ thuËn tiÖn cho c«ng t¸c
qu¶n lý. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty x©y dùng 20 cã thÓ ®îc kh¸i qu¸t
theo s¬ ®å sau:
S¬ ®å 2: C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty x©y dùng 20
Gi¸m ®èc c«ng ty
Phã gi¸m ®èc
phô tr¸ch x©y dùng
Phã gi¸m ®èc
phô tr¸ch c¬ giíi
Phßng
Phßng
Phßng
Phßng
Phßng
Kinh tÕ KÕ to¸n
Tæ chøc
C«ng nghÖ
VËt t
KÕ ho¹ch
tµi chÝnh
hµnh chÝnh
Theo s¬ ®å nµy, chóng ta cã thÓ thÊy ®îc r»ng: bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña
c«ng ty ®îc thiÕt lËp theo kiÓu c¬ cÊu tæ chøc trùc tuyÕn chøc n¨ng. NghÜa lµ,
trong c«ng ty, gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt vµ n¾m quyÒn ra quyÕt
®Þnh vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Gióp viÖc vµ tham mu
cho gi¸m ®èc gåm 02 phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng. C¸c phßng ban
chøc n¨ng cã nhiÖm vô tham mu cho toµn bé hÖ thèng trùc tuyÕn. Nh÷ng quyÕt
®Þnh qu¶n lý do c¸c phßng ban chøc n¨ng nghiªn cøu, ®Ò xuÊt, khi ®îc gi¸m ®èc
c«ng ty th«ng qua míi biÕn thµnh mÖnh lÖnh ®îc truyÒn ®¹t tõ trªn xuèng díi
theo tuyÕn ®· quy ®Þnh.
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cô thÓ cña tõng bé phËn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n
lý cña c«ng ty nh sau:
- Gi¸m ®èc c«ng ty: lµ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt, qu¸n xuyÕn c¸c c«ng viÖc
cho c¸c phã gi¸m ®èc vµ phßng ban chøc n¨ng. Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc Tæng c«ng ty vÒ viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®îc giao vµ ®iÒu hµnh
chung mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
- Phã gi¸m ®èc: cã 02 phã gi¸m ®èc.
+ Phã gi¸m ®èc c¬ giíi: phô tr¸ch vÒ lÜnh vùc thi c«ng c¬ giíi.
+ Phã gi¸m ®èc x©y dùng: gióp gi¸m ®èc c«ng ty vÒ lÜnh vùc x©y dùng.
17
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: cã nhiÖm vô nghiªn cøu c¶i tiÕn tæ chøc qu¶n
lý, x©y dùng c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cho c¸c bé phËn, thùc hiÖn tuyÓn chän,
®Ò b¹t sö dông c¸n bé, lËp kÕ ho¹ch vÒ nhu cÇu lao ®éng, ®µo t¹o phôc vô kÞp
thêi cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh.
- Phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch: cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch ng¾n h¹n vµ dµi h¹n,
b¸o c¸o vÒ Tæng c«ng ty triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch trong néi bé c«ng ty, n¾m
b¾t vµ khai th¸c c¸c th«ng tin trªn thÞ trêng, lËp dù to¸n thÇu c¸c c«ng tr×nh, thu
håi vèn vµ thanh quyÕt to¸n c«ng tr×nh, lËp ®Þnh møc, tÝnh l¬ng.
- Phßng c«ng nghÖ thi c«ng: chÞu tr¸ch nhiÖm trong viÖc x©y dùng tiÕn ®é
thi c«ng c¸c c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh, theo dâi vµ qu¶n lý hå s¬ dù
thÇu, t×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ, söa ch÷a vµ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ cña
c«ng ty.
- Phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n: cã nhiÖm vô qu¶n lý vÒ mÆt tµi chÝnh, cung cÊp
tµi chÝnh cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty còng nh cho c¸c xÝ
nghiÖp vµ ®éi s¶n xuÊt trùc thuéc. LËp b¸o c¸o tµi chÝnh hµng kú, theo dâi biÕn
®éng vÒ tµi chÝnh, ®¶m b¶o thùc hiÖn tiÕt kiÖm vµ kinh doanh cã l·i.
- Phßng vËt t: cã nhiÖm vô tæ chøc cung øng vËt t kÞp thêi, ®ång bé, ®óng sè
lîng, chÊt lîng vµ chñng lo¹i, lËp kÕ ho¹ch vÒ cung øng vËt t, gi¸m s¸t t×nh h×nh
sö dông vËt t, tæ chøc khai th¸c s¶n xuÊt thu mua vËn chuyÓn bèc dì vËt t.
2.2. C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt.
S¶n phÈm cña c«ng ty mang tÝnh ®¬n chiÕc, mçi mét c«ng tr×nh ®ßi hái ph¶i
s¶n xuÊt thi c«ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. V× vËy viÖc tæ chøc s¶n xuÊt
cña c«ng ty thay ®æi theo tõng c«ng tr×nh cô thÓ vÒ c¶ c¬ cÊu vµ nguån nh©n lùc.
Tuy nhiªn cã thÓ kh¸i qu¸t mét s¬ ®å tæ chøc c«ng trêng cña c«ng ty mét
c¸ch kh¸i qu¸t nhÊt theo s¬ ®å sau:
18
Qu¶n lý chung
Phã Gi¸m ®èc
Tæ chøc
hµnh
chÝnh (Tr
ëng
phßng)
Phßng
kü thuËt
(Trëng
phßng)
ChØ huy tr
ëng c«ng
tr×nh
(Gi¸m ®èc
®iÒu hµnh)
Phßng
vËt t
(Trëng
phßng)
Ban
an toµn
lao ®éng
Xëng s¶n
xuÊt vµ
b¶o dìng
thiÕt bÞ
xe m¸y
Tæ
Tæ
Tæ
Tæ
x©y dùng
tr¾c ®Þa
®iÖn níc
hoµn thiÖn
Nh vËy: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt cña c«ng ty x©y dùng 20 lµ t¬ng
®èi gän nhÑ vµ hîp lý. Sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n lµ kh¸ râ. ChÝnh
®iÒu nµy cã t¸c dông tÝch cùc trong ho¹t ®éng qu¶n lý vµ s¶n xuÊt cña c«ng ty.
Tuy nhiªn cã thÓ nhËn thÊy r»ng: c«ng ty cha cã mét bé phËn nµo chuyªn tr¸ch
vÒ m¶ng ®Êu thÇu, mét bé phËn hÕt søc quan träng ®èi víi c«ng ty.
3-/ §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng.
Lao ®éng trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ nguån gèc s¸ng t¹o ra c¸c c«ng
tr×nh c«ng nghiÖp, d©n dông; lµ nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh nhÊt cña lùc lîng s¶n
xuÊt kinh doanh. Kh¸c víi c¸c ngµnh kh¸c, lao ®éng trong ngµnh x©y dùng
mang tÝnh kh«ng æn ®Þnh, thay ®æi theo mïa vô, ph¶i lµm viÖc ngoµi trêi vµ lu«n
thay ®æi n¬i lµm viÖc. V× vËy, trong c«ng t¸c ®Êu thÇu, lao ®éng lµ mét trong sè
c¸c nh©n tè quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp cã tróng thÇu hay kh«ng. Bëi lÏ n¨ng lùc
cña nhµ thÇu ®îc thÓ hiÖn mét phÇn ë tr×nh ®é lao ®éng.
TÝnh ®Õn ngµy 1/2/2000, c«ng ty x©y dùng 20 cã 268 c¸n bé c«ng nh©n viªn.
Trong ®ã sè c¸n bé khoa häc nghiÖp vô lµ 85 ngêi, chiÕm 31,71% (víi 65 ngêi ®·
qua ®¹i häc chiÕm 76,47%) vµ sè ngêi ®· qua ®µo t¹o trung cÊp, cao ®¼ng chiÕm
23,52%. Sè lao ®éng n÷ trong toµn c«ng ty lµ 27 ngêi chiÕm 10,07% thÊp h¬n
nhiÒu so víi tû lÖ lao ®éng n÷ chung cña toµn ngµnh (gÇn 30%). C«ng ty ®· cè g¾ng
kh«ng tuyÓn lao ®éng n÷ vµo lµm nh÷ng viÖc nÆng nhäc. Lùc lîng c«ng nh©n s¶n
xuÊt cña c«ng ty lµ 194 ngêi chiÕm 72,88%. Sè c«ng nh©n cã bËc thî cao tõ bËc 4
trë lªn chiÕm h¬n 50% trong tæng sè c«ng nh©n s¶n xuÊt. Víi c¬ cÊu lao ®éng nh
vËy cã thÓ thÊy c«ng ty cã lùc lîng lao ®éng víi chÊt lîng kh¸ cao vµ còng ®· cã sù
chuyªn m«n ho¸ kh¸ s©u vÒ ngµnh nghÒ (xem biÓu) t¹o nªn mét u thÕ cho c«ng ty
khi tham gia dù thÇu. Tuy nhiªn c«ng ty kh«ng chØ dõng t¹i ®ã mµ lu«n chó träng
®Õn viÖc n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn
ngµy cµng thuËn lîi h¬n cho c«ng ty giµnh th¾ng lîi khi tham dù thÇu.
19
BiÓu 2: B¶ng tæng hîp lao ®éng theo ngµnh nghÒ vµ bËc thî
(TÝnh ®Õn ngµy 01/04/00)
Ngµnh nghÒ
A. C¸n bé nghiÖp vô
- Kü s x©y dùng
- Kü s x©y dùng thuû lîi
- Kü s ®Þa chÊt c«ng tr×nh
- Kü s tr¾c ®Þa
- Kü s khoan th¨m dß
- Kü s kinh tÕ x©y dùng
- Kü s m¸y x©y dùng
- Kü s ®éng lùc
- Kü s ®iÖn
- Cö nh©n kinh tÕ
- Cö nh©n kÕ to¸n
- Cao ®¼ng tin häc
- Trung cÊp x©y dùng
- Trung cÊp kÕ to¸n
- Trung cÊp vËt t
- Nh©n viªn hµnh chÝnh
- B¶o vÖ
- L¸i xe con
Tæng
Tæng
sè
32
3
2
2
1
2
7
6
1
2
7
1
5
2
1
4
3
4
85
N÷
1
1
1
4
1
1
2
1
2
14
Ngµnh nghÒ
B. C«ng nh©n kü thuËt & L§
- C«ng nh©n l¸i xe « t«
- C«ng nh©n l¸i m¸y ñi
- C«ng nh©n l¸i m¸y c¹p xÝch
- C«ng nh©n l¸i m¸y ®µo
- C«ng nh©n l¸i m¸y cÈu
- C«ng nh©n ®ãng cäc
- C«ng nh©n ®o ®¹c
- C«ng nh©n söa ch÷a c¬ khÝ
- C«ng nh©n hµn
- C«ng nh©n ®iÖn
- C«ng nh©n tiÖn
- C«ng nh©n m¸y x©y dùng
- C«ng nh©n nÒ
- C«ng nh©n méc
- C«ng nh©n s¾t
- C«ng nh©n níc
- C«ng nh©n s¬n v«i
- C«ng nh©n lao ®éng phæ th«ng
20
Tæng N÷
sè
7
23
2
9
4
2
2
13
11
6
1
5
29
33
17
1
1
19
181
1
3
3
2
1
2
1
4
13
2
2
1
2
2
3
BËc thî
4
5
5
10
2
1
6
2
2
1
1
7
2
14
5
10
1
5
25
5
1
6
7
1
2
1
2
1
2
1
5
1
2
1
4
6
3
2
1
4
1
7
6
1
3
1
4
1
7
- Xem thêm -
.DOC 
65 
82 
116 
