Tài liệu Luận văn khóa luận xây dựng, quản lý, quản lý rủi ro

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o-------- ĐỖ XUÂN HIỂN QUẢN LÝ RỦI RO TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG KHU ĐÔ THỊ TẠI TỔNG CÔNG TY XÂY DỰNG HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o-------- ĐỖ XUÂN HIỂN QUẢN LÝ RỦI RO TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG KHU ĐÔ THỊ TẠI TỔNG CÔNG TY XÂY DỰNG HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN LƯƠNG THANH XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 2016 MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................... Error! Bookmark not defined. DANH MỤC BẢNG ................................................. Error! Bookmark not defined. DANH MỤC HÌNH .................................................. Error! Bookmark not defined. MỞ ĐẦU .....................................................................................................................6 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝRỦI RO TRONGĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG KHU ĐÔ THỊ ..................................................................... Error! Bookmark not defined. 1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tàiError! Bookmark not defined. 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựng công trình .............. Error! Bookmark not defined. 1.2.1. Rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ................. Error! Bookmark not defined. 1.2.2.Đầu tư xây dựng công trình và các rủi ro đối với doanh nghiệp... Error! Bookmark not defined. 1.2.3. Quản lý rủi ro trong đầu tư xây dựng công trìnhđối với doanh nghiệp .......................................................................... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...... Error! Bookmark not defined. 2.1.Phƣơng pháp tiếp cận ........................................................ Error! Bookmark not defined. 2.1.1.Cơ sở toán học của các phương pháp phân tích rủi ro ................. Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Khái quát một số phương pháp phân tích, đánh giá rủi ro được nghiên cứu ....................................................... Error! Bookmark not defined. 2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................. Error! Bookmark not defined. 2.3. Phƣơng pháp thu thập thông tin..................................... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI ROTRONG ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG KHU ĐÔ THỊTẠI TỔNG CÔNG TY XÂY DỰNG HÀ NỘI ................................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.1. Khái quát hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội ................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Tổng quan về Tổng công ty xây dựng Hà NộiError! Bookmark not defined. 3.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng công tyError! Bookmark not defined. 3.1.3. Tình hình đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội .............................................. Error! Bookmark not defined. 3.2. Thực trạng quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội.............................................. Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Thu thập thông tin, nhận dạng rủi ro ..... Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Phân tích, đánh giá rủi ro ...................... Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Tổ chức thực hiện kiểm soát, xử lý rủi roError! Bookmark not defined. 3.3. Đánh giá thực trạng quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội ........................................ Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Những kết quả đạt được ......................... Error! Bookmark not defined. 3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ RỦI RO TRONG ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG KHU ĐÔ THỊ CỦA TỔNG CÔNG TYXÂY DỰNG HÀ NỘI ......................................... Error! Bookmark not defined. 4.1. Mục tiêu, định hƣớng phát triển và quan điểm quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà NộiError! Bookmark not defined. 4.1.1.Mục tiêu phát triển .................................. Error! Bookmark not defined. 4.1.2.Định hướng phát triển của Tổng công ty đến năm 2020 ............... Error! Bookmark not defined. 4.2. Quan điểm quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội.............................................. Error! Bookmark not defined. 4.3. Giải pháp tăng cƣờng quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội .......................... Error! Bookmark not defined. 4.3.1. Hoàn thiện quy trình quản lý rủi ro trong đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội tuân thủ các quy định của Nhà nước .......................................................... Error! Bookmark not defined. 4.3.2. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thịvà quy chế làm việc tại Tổng công tyError! Bookmark not defined. 4.3.3. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý rủi ro trong đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội ........ Error! Bookmark not defined. 4.3.4. Tăng cường sử dụng các kỹ thuật quản lý rủi ro trong đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội ................. Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................10 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Ở bất cứ thời kỳ nào, đô thị hóa và phát triển đô thị cũng là một động lực phát triển quan trọng.Tỷ lệ dân số sống trong khu vực đô thị so với tổng dân số là một trong những tiêu chí quan trọng đánh giá sự phát triển của một quốc gia. Ở nƣớc ta, từ khi đổi mới đến nay, tốc độ đô thị hóa nhanh, hệ thống đô thị tăng nhanh về số lƣợng (từ chỗ cả nƣớc chỉ có hơn 600 đô thị các loại ở cuối thế kỷ trƣớc, nay đã tăng lên hơn 750 đô thị các loại). Sự phát triển nhanh chóng của các khu đô thị mới đã góp phần đáp ứng đƣợc nhu cầu của ngƣời dân. Để phát triển các khu đô thị mới cần phải nâng cao vai trò của toàn xã hội, đặc biệt là nhà nƣớc và cộng đồng các doanh nghiệp xây dựng. Trong đó vai trò của nhà nƣớc là lập kế hoạch, chiến lƣợc phát triển đô thị dài hạn, đồng thời phải có chính sách nhằm huy động nguồn lực xã hội cùng tham gia thực hiện các mục tiêu kế hoạch và chiến lƣợc đã đề ra.Cộng đồng các doanh nghiệp xây dựng là lực lƣợng trực tiếp tham gia xây dựng các khu đô thị từ cơ sở hạ tầng cho đến khi hoàn thành công trình. Kết quả hoạt động của các công ty xây dựng có ý nghĩa quan trọng về cả khía cạnh kinh tế lẫn xã hội. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố tác động nên hoạt động đầu tƣ xây dựng các khu đô thị mới nói chung và đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị nói riêng thƣờng gặp rất nhiều rủi ro. Điều đó đã ảnh hƣởng rất lớn đến kết quả sản xuất kinh doanh của công ty, thậm chí dẫn tới phá sản không có khả năng triển khai thực hiện tiếp dự án. Xây dựng là một lĩnh vực phức tạp, chi phí cao và nhiều rủi ro hình thành do những yêu cầu pháp lý, các vấn đề liên quan đến tài sản, đất quy hoạch, cấp phép, tuyển dụng lao động, khả năng thực hiện dự án, môi trƣờng quản lý điều hành, hoạch định của Nhà nƣớc và tính an toàn trong xây dựng. Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro đối với các doanh nghiệp xây dựng bao gồm các nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó, các nguyên nhân khách quan thƣờng là; chậm trễ trong giải phóng mặt bằng do giá đền bù đất theo quy định chƣa 6 sát với giá đất thực tế; cạnh tranh để có đƣợc công trình, dự án đầu tƣ; biến động của giá cả thị trƣờng, thiên tai,…. Các nguyên nhân chủ quan, hay nguyên nhân thuộc về phía doanh nghiệp thƣờng là; thiếu vốn; thiết kế chƣa hợp lý với quy hoạchchung; cán bộ quản lý thiếu kinh nghiệm…. Tổng công ty xây dựng Hà Nội là một trong những doanh nghiệp đầu ngành trong lĩnh vực thi công xây lắp và nhà đầu tƣ về hạ tầng khu đô thị mới.Chức năng Nhiệm vụ của công ty là nhận thầu thi công xây lắp và hoàn thiện các công trình dân dụng.Xây dựng các công trình kỹ thuật hạ tầng trong các khu đô thị và khu công nghiệp.Đầu tƣ kinh doanh, phát triển nhà và hạ tầng.Sản xuất kinh doanh vật tƣ thiết bị, vật liệu xây dựng, kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn.Xuất nhập khẩu vật tƣ, thiết bị, công nghệ, vật liệu xây dựng và các nghành khác. Để hạn chế rủi ro nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong thời gian tới cần phải nâng cao năng lực quản lý rủi ro. Trên cơ sở xác định các nguyên nhân rủi ro, tiến hành phân tích đánh giá làm rõ thực trạng, tác động của các nguyên nhân, đề xuất giải pháp nhằm hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra đối với Tổng công ty. Từ trƣớc đến nay cũng đã có một số nghiên cứu của các tác giả đề cập đến rủi ro trong xây dựng trong thực hiện dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị nói chung, tuy nhiên, chƣa có nghiên cứu nào đề cập chi tiết và cụ thể về vấn đế này tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội. Để hiểu rõ hơn và làm sâu thêm về quản lý rủi ro trong thực hiện dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị, tác giả chọn đề tài: “Quản lý rủi ro trong đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội”. Câu hỏi nghiên cứu của luận văn: Những giải pháp nào giúp tăng cƣờng quản lý rủi ro của Tổng công ty xây dựng Hà Nội trong đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị thời gian tới? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu  Mục đích nghiên cứu: đề xuất các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro của Tổng công ty xây dựng Hà Nội khi tham gia các dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị. 7  Nhiệm vụ nghiên cứu: + Thu thập và nghiên cứu tài liệu, thông tin liên quan chỉ ra khoảng trống khoa học của đề tài; + Nghiên cứu xây dựng cơ sở lý luận về quản lý rủi ro trong lĩnh vực đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng hạ các khu đô thị; + Phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro và quản lý rủi ro trong lĩnh vực đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng hạ các khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội thời gian qua; + Đề xuất định hƣớng và giải pháp quản lý nhằmhạn chế rủi ro khi hiện dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài  Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là quản lý rủi ro trong hoạt động đầu tƣ xây dựng dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị.  Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi về không gian: Các dự án đầu tƣ xây cơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội; + Phạm vi về thời gian: Phạm vi nghiên cứu của đề tài trong giai đoạn 2011 – 2015; + Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu các rủi ro từ khâu lập dự án, triển khai dự án đến kết thúc dự án; nguyên nhân phát sinh rủi ro; Giải pháp quản lý nhằm hạn chế rủi ro trong thực hiện dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội. 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài  Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về rủi ro và quản lý rủi ro của các doanh nghiệp đầu tƣ xây dựng khi tham gia các dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị;  Góp phần làm rõ thực trạngrủi ro của các doanh nghiệp đầu tƣ xây dựng khi tham gia các dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị; 8  Đề xuấtcác giải pháp nhằm hạn chế rủi ro của các doanh nghiệp đầu tƣ xây dựng khi tham gia các dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị. 5. Cấu trúc luận văn Ngoài mục lục, phần mở đầu, kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo nội dung của Luận văn đƣợc trình bày trong 4 chƣơng: Chương 1: Tổng quan các công trình nghiên cứu và cơ sở lý luận về hạn chế rủi ro của các doanh nghiệptrong đầu tƣ xây dựng công trình Chương 2: Phƣơng pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạngquản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựngcơ sở hạ tầng khu đô thị tại Tổng công ty xây dựng Hà Nội Chương 4: Một số giải pháp tăng cƣờng quản lý rủi ro trong đầu tƣ xây dựngcơ sở hạ tầng khu đô thị của Tổng công ty xây dựng Hà Nội 9 ÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt 1. Nguyễn Văn Chọn, 2003.Kinh tế đầu tư xây dựng. Hà Nội:NXB xây dựng. 2. Trần Chủng, 2015. Hư hỏng công trình nguyên nhân và giải pháp sửa chữa. Bài giảng cho các lớp quản lý dự án của Học Viện Cán bộ đô thị và xây dựng Bộ Xây dựng. 3. Lê Anh Dũng, 2014. Nghiên cứu thực trạng về quản lý rủi ro và đề xuất biện pháp giảm thiểu rủi ro đối với các dự án xây dựng tại Việt Nam. Trƣờng Đại học Kiến trúc Hà Nội. 4. Lê Anh Dũng, 2014. Đề xuất biện pháp giảm thiểu rủi ro trong xây dựng. Tạp chí Kinh tế xây dựng, số 10/2014. 5. Lê Anh Dũng và Bùi Mạnh Hùng, 2015. Quản lý rủi ro trong doanh nghiệp xây dựng.Hà Nội:NXB xây dựng. 6. Hoàng Văn Hải và cộng sự, 2009. Thẻ điểm cân bằng. Hà Nội: Nhà xuất bản đại học Quốc Gia Hà Nội. 7. Học viện cán bộ Quản lý Xây dựng và Đô Thị Bộ Xây Dựng, 2014. Tài liệu bồi dưỡng Thi nâng ngạch viên chức chuyên môn nghiệp vụ khối doanh nghiệp ngành xây dựng. Hà Nội. 8. Bùi Mạnh Hùng, 2006. Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Hà Nội:NXB Khoa học kỹ thuật. 9. Bùi Mạnh Hùng và cộng sự, 2009. Giáo trình kinh tế xây dựng. Hà Nội:NXB xây dựng. 10. Jonathan Reuvid, 2014. Quản lý rủi ro trong kinh doanh. Dịch từ tiếng Anh. Ngƣời dịch Nguyễn Tƣ Thắng. Hà Nội: Nhà xuât bản Hồng Đức. 11. Lê Kiều, 2015.Quản lý rủi ro, một công cụ tốt cho quản lý dự án. Bài giảng cho các lớp quản lý dự án của Học Viện Cán bộ đô thị và xây dựng - Bộ Xây dựng. 12. Nguyễn Thị Hoài Lê và Nguyễn Lê Cƣờng, 2015. Bài giảng gốc Nguyên lý Quản trị rủi ro. Hà Nội: Nhà xuất bản tài chính. 10 13. Từ Quang Phƣơng, 2014. Giáo trình Quản lý dự án. Hà Nội: Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân. 14. Vũ Quyết Thắng và Nguyễn Thế Quân, 2015. Rủi ro dự án, quản lý rủi ro dự án và các chiến lƣợc đối phó rủi ro cơ bản. Tạp chí Kinh tế xây dựng, số 2/2015, trang 29-33. 15. Nguyễn Quan Thu và cộng sự, 1998. Quản trị rủi ro. Hà Nội: NXB Giáo dục. 16. Cao Văn Tƣờng, 2000. Phương pháp phân tích rủi ro và khả năng ứng dụng trong doanh nghiệp xây dựng. Luận văn Thạc sỹ Kinh tế, Trƣờng Đại học Xây dựng. Tiếng Anh 17. Frank Knight, 1921. Rick, Uncertainty and Profit. Boston, USA: Houghton Mifflin Company. 18. Nghi Minh Nguyen, 1998. Proccedings of the 29th Annual Project Management Institute Seminars Symprosidom Long Beach California – USA. 19. Thomas Telforrd, 1995. Practical Risk Management in the Contruction Industry. Leshie Edward Published. Website 20. Đỗ Chí Công, 2014. Để hạ tầng các khu đô thị mới phát triển đồng bộ..[ Ngày truy cập: 28 tháng 2 năm 2016]. 21. Lại Thị Thu Thủy, 2016. Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hướng đến quản lý rủi ro trong doanh nghiệp. ..[ Ngày truy cập: 28 tháng 2 năm 2016]. 11