Tài liệu Luận văn giải pháp phát triển nghiệp vụ môi giới tại công ty chứng khoán vn

Chuyªn ®Ò thùc tËp LỜI MỞ ĐẦU *** Mét trong nh÷ng ®Æc trng cña thÞ trêng chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c trung gian. Theo nguyªn t¾c nµy, c¸c giao dÞch trªn thÞ trêng chøng kho¸n b¾t buéc ph¶i ®îc thùc hiÖn qua c«ng ty chøng kho¸n vµ nh©n viªn m«i giíi chøng kho¸n. ChØ cã nh vËy míi ®¶m b¶o cho c¸c chøng kho¸n ®îc giao dÞch lµ chøng kho¸n thùc vµ hîp ph¸p, b¶o vÖ lîi Ých cña nhµ ®Çu t, duy tr× ho¹t ®éng lµnh m¹nh cña c¶ thÞ trêng. M«i giíi chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng nghiÖp vô mang tÝnh nhµ nghÒ cao, ®ßi hái ®Æc biÖt vÒ kü n¨ng, nghiÖp vô, chÊt lîng, ®¹o ®øc, ®ång thêi ®ái hái mét m«i trêng hç trî t¬ng ®èi phøc t¹p ( vÒ tæ chøc, ph¸p luËt, thiÕt bÞ, v¨n ho¸, x· héi) . ThÞ trêng chøng kho¸n ph¸t triÓn tr×nh ®é cao lµ tiÒn ®Ò ®Ó ho¹t ®éng m«i giíi cã thÓ ®¶m nhËn tèt chøc n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô vµ s¶n phÈm tµi chÝnh. Ng îc l¹i, trong mét thÞ trêng tµi chÝnh cßn th« s¬, sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n sÏ lµ nh©n tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn thÞ trêng chøng kho¸n nãi riªng vµ thÞ trêng tµi chÝnh nãi chung. Cïng víi sù ra ®êi cña thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam, c¸c c«ng ty chøng kho¸n còng ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng. M«i giíi chøng kho¸n lµ nghiÖp vô c¬ b¶n mµ hÇu hÕt mäi c«ng ty chøng kho¸n ®Òu tham gia song míi ë møc ®é rÊt thÊp vµ kh«ng cã sù g¾n kÕt quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm víi nhau vµ víi kh¸ch hµng. NghiÖp vô m«i giíi cña c¸c c«ng ty chøng chøng kho¸n ViÖt Nam hiÖn nay ch a thùc sù ®óng víi nghiÖp vô m«i giíi vÉn thêng thÊy trªn c¸c thÞ trêng chøng kho¸n thÕ giíi. §Ó thu hót ®îc ®«ng ®¶o nhµ ®Çu t vµ trë thµnh mét ho¹t ®éng dÞch vô cã uy tÝn vµ chÊt lîng, ho¹t ®éng m«i giíi sÏ ph¶i thay ®æi vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a. NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã, sinh viªn chän ®Ò tµi:” Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nghiÖp vô m«i giíi t¹i c«ng ty chøng kho¸n ViÖt Nam”  Môc ®Ých nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò - Chuyªn ®Ò cè g¾ng ®i s©u nghiªn cøu, lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn , ph¬ng ph¸p luËn vÒ C«ng ty chøng kho¸n vµ nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n, vai trß cña nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n. Tõ ®ã lµm s¸ng tá sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn nghiÖp vô m«i giíi cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n ViÖt Nam - Chuyªn ®Ò ®i s©u ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng m«i giíi cña c¸c CtyCK ViÖt Nam trong thêi gian qua. - Tõ ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn, chuyªn ®Ò m¹nh d¹n ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n ë ViÖt Nam.  §èi tîng nghiªn cøu TrÇn ThÞ Ngäc Anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD Chuyªn ®Ò thùc tËp §èi tîng nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò lµ t×nh h×nh ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n ë c¸c CtyCK ViÖt Nam giai ®o¹n 2000-2003. Chuyªn ®Ò ®i s©u ph©n tÝch nguyªn nh©n ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ cña nghiÖp vô nµy ë c¸c CtyCK ViÖt Nam trong giai ®o¹n võa qua.  Ph¹m vi nghiªn cøu Chuyªn ®Ò chØ giíi h¹n nghiªn cøu t×nh h×nh ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n cña c¸c CtyCK ViÖt Nam. Nghiªn cøu nh÷ng quan ®iÓm, ph¬ng híng, mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n ë ViÖt Nam.  Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi nµy, chuyªn ®Ò ®· sö dông mét hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin lµm c¬ së lý luËn, dùa vµo NghÞ ®Þnh, NghÞ quyÕt cña ChÝnh phñ, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña c¸c Uû ban Chøng kho¸n, Bé ngµnh cã liªn quan. Chuyªn ®Ò dïng ph¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng vµ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ vµ rót ra nh÷ng mÆt lµm ®îc vµ nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n cña c¸c CtyCK ViÖt Nam trong giai ®o¹n võa qua. Thu thËp th«ng tin t liÖu, tµi liÖu tham kh¶o nghiªn cøu chän läc kinh nghiÖm c¸c níc víi t duy khoa häc, kh¸ch quan vµ thùc tiÔn ®Ó ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ nh÷ng ®Þnh híng ph¸t triÓn ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n ë ViÖt Nam.  KÕt cÊu chuyªn ®Ò: Ngoµi lêi më ®Çu, Môc lôc, Tµi liÖu tham kh¶o, Chuyªn ®Ò gåm cã ba phÇn chÝnh chÝnh: Ch¬ng I: C«ng ty chøng kho¸n vµ nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n Ch¬ng II: Thùc tr¹ng nghiÖp vô M«i giíi chøng kho¸n cña c¸c CtyCK t¹i ViÖt Nam Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n cña c¸c CtyCK t¹i ViÖt Nam. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù híng dÉn, gióp ®ì vµ chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o Hoµng Xu©n QuÕ, «ng TrÇn Hoµi Nam- Trëng phßng qu¶n lý kinh doanh chøng kho¸n cïng c¸c c«, chó c¸n bé, chuyªn viªn cña Vô Qu¶n lý kinh doanh chøng kho¸n – Uû ban chøng kho¸n Nhµ níc ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò nµy. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp ch¬ng I C«ng ty chøng kho¸n vµ NghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n 1.1 Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty chøng kho¸n 1.1.1 Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i c«ng ty chøng kho¸n 1.1.1.1 Kh¸i niÖm C«ng ty chøng kho¸n(CtyCK ) lµ ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian trªn thÞ trêng chøng kho¸n(TTCK). CtyCK lµ mét tæ chøc ®îc Uû ban Chøng kho¸n Nhµ níc cÊp phÐp ho¹t ®éng kinh doanh trªn lÜnh vùc chøng kho¸n, cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã vèn riªng vµ thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. Nh vËy, ctyCK thùc chÊt lµ mét doanh nghiÖp thuéc ngµnh c«ng nghiÖp chøng kho¸n, c¸c nghiÖp vô chÝnh cña nã lµ ph¸t hµnh, kinh doanh, m«i giíi, t vÊn vµ qu¶n lý danh môc ®Çu t. C«ng ty chøng kho¸n cã thÓ lµ thµnh viªn cña mét hay nhiÒu Së giao dÞch trong níc vµ nÕu vËy sÏ kh«ng thÓ lµ thµnh viªn cña thÞ trêng b¸n tËp trung. Víi t c¸ch lµ thµnh viªn cña Së giao dÞch, c«ng ty chøng kho¸n sÏ cö c¸c chuyªn gia m«i giíi ®Õn ho¹t ®éng t¹i sµn giao dÞch, ®©y lµ nhµ m«i giíi chÝnh thøc, vµ cïng c¸c chuyªn gia chøng kho¸n cña Së, tiÕp nhËn vµ tæ chøc thùc hiÖn lÖnh cña kh¸ch hµng ®Æt mua, b¸n chøng kho¸n. NÕu kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña Së giao dÞch, c¸c c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch tù do trªn thÞ trêng OTC. Ngoµi ra, c«ng ty chøng kho¸n còng cã thÓ thµnh lËp díi d¹ng c«ng ty thµnh viªn cña mét ng©n hµng hay thuéc c¸c tæng c«ng ty, tËp ®oµn c«ng nghiÖp, tµi chÝnh, b¶o hiÓm...vµ ®îc tæ chøc theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau. Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã rÊt nhiÒu h×nh thøc tæ chøc cña c«ng ty chøng kho¸n nh quèc doanh, cæ phÇn, tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, liªn doanh, doanh nghiÖp t nh©n. ë ViÖt Nam, theo quyÕt ®Þnh 04/1998/Q§UBCK3 ngµy 13/10/1998 cña UBCKNN, c«ng ty chøng kho¸n lµ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH thµnh lËp hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam, ®îc UBCKNN cÊp phÐp thùc hiÖn mét hoÆc mét sè lo¹i h×nh kinh doanh chøng kho¸n. Ph©n lo¹i c«ng ty chøng kho¸n Do ®Æc ®iÓm mét c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ kinh doanh trªn mét lÜnh vùc, lo¹i h×nh kinh doanh nhÊt ®Þnh do ®ã, hiÖn nay, cã quan ®iÓm ph©n chia ctyCK thµnh c¸c lo¹i sau: TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp - C«ng ty ®Çu t ng©n hµng : Lo¹i c«ng ty nµy ph©n phèi nh÷ng chøng kho¸n míi ®îc ph¸t hµnh vµ b¸n l¹i c¸c chøng kho¸n nµy cho c«ng chóng theo gi¸ tÝnh gép c¶ lîi nhuËn cña c«ng ty . V× vËy, c«ng ty nµy gäi lµ nhµ b¶o l·nh ph¸t hµnh - C«ng ty kinh doanh chøng kho¸n: Lµ c«ng ty chøng kho¸n chñ yÕu thùc hiÖn nghiÖp vô tù doanh, cã nghÜa lµ tù bá vèn vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hËu qu¶ kinh doanh. - C«ng ty giao dÞch phi tËp trung: Lµ c«ng ty chøng kho¸n ho¹t ®éng chñ yÕu trªn thÞ trêng OTC vµ hä ®ãng vai trß lµ nhµ t¹o thÞ trêng. - C«ng ty m«i giíi chøng kho¸n : Lµ c«ng ty chøng kho¸n chØ thùc hiÖn viÖc trung gian mua b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng ®Ó hëng hoa hång. Tr¶i qua qu¸ tr×nh hµng tr¨m n¨m, t¬ng thÝch víi sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng( sè lîng vµ chñng lo¹i kh¸ch hµng, sè lîng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm dÞch vô tµi chÝnh), c¸c c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn theo híng rÊt ®a d¹ng, c¶ vÒ ph¬ng diÖn quy m«, ®Þa bµn ho¹t ®éng còng nh tÝnh chÊt ho¹t ®éng. C«ng ty m«i giíi cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh: a) Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ho¹t ®éng C«ng ty tÇm quèc gia Theo tµi liªu cña thÞ trêng Mü, c¸c c«ng ty tÇm quèc gia lµ c«ng ty thµnh viªn cña NYSE. Trong tæng sè 77000 nh©n viªn m«i giíi cña c«ng ty nµy, 70% lµm viÖc cho mét trong sè 11 h·ng b¸n lÎ lín nhÊt. §a sè c¸c h·ng quèc gia cña NYSE ®Òu cã chung ®Æc ®iÓm sau: - Cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®Çu t c¶ gãi, bao gåm c¸c c«ng cô cña quü t¬ng hç, b¶o hiÓm nh©n thä, c¸c kho¶n niªn kim, c¸c ®¬n vÞ ®Çu t quü tÝn th¸c vµ nh÷ng c«ng ty hîp danh h÷u h¹n. - Cã n¨ng lùc nghiªn cøu m¹nh, víi ®éi ngò ®«ng ®¶o chuyªn gia ph©n tÝch theo dâi hµng tr¨m c«ng ty, trong ®ã cã nh÷ng c«ng ty quèc gia næi tiÕng ®ång thêi c¶ nh÷ng c«ng ty võa ®Çy triÓn väng. Ngêi ®Çu t cã ®îc nh÷ng ngêi m«i giíi thuéc nh÷ng c«ng ty m«i giíi nµy sÏ tiÕp cËn ®îc tíi ®Ønh cao cña viÖc nghiªn cøu c«ng ty quan träng nhÊt cña quèc gia vµ thÕ giíi. - Cã ¶nh hëng lín, cã thÓ dÞch chuyÓn xu híng gÝa c¶ cña thÞ trêng. D©n chóng thùc sù l¾ng nghe ý kiÕn tõ nh÷ng c«ng ty nµy, bëi vËy khi bé phËn nghiªn cøu cña c«ng ty thuéc lo¹i nµy a thÝch mét cæ phiÕu nµo ®ã vµ c«ng bè ®iÒu ®ã, nã cã kh¶ n¨ng ®Èy cæ phiÕu ®ã t¨ng m¹nh. - Uy tÝn lín. Nh÷ng c«ng ty nµy rÊt ý thøc vÒ viÖc gi÷ g×n h×nh ¶nh cña m×nh. Hä lµm tÊt c¶ mäi ®iÒu ®Ó gi÷ cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh lu«n lu«n tiÕn tíi; cè g¾ng thùc hiÖn sù kiÓm so¸t ®îc tiªu chuÈn hãa vµ nghiªm ngÆt, coi träng viÖc duy tr× th¸i ®é tu©n thñ cña c¸c phßng ban, nh»m ®¶m b¶o mäi viÖc ®îc thùc hiÖn ®óng ph¸p luËt. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp - Gi¸o dôc c«ng chóng lµ viÖc lµm ®îc c¸c c«ng ty lín chó träng. Mçi khi cã s¶n phÈm míi, hay mét v¨n b¶n ph¸p luËt m¬Ý ban hµnh, c¸c c«ng ty ®Òu tæ chøc c¸c buæi héi th¶o hoÆc thuyÕt tr×nh ®Ó tuyªn truyÒn , gi¶i thÝch cho c«ng chóng. C¸c c«ng ty tÇm khu vùc VÒ nhiÒu ph¬ng diÖn th× c«ng ty nµy còng gièng nh c¸c c«ng ty tÇm quèc gia. Chç kh¸c chñ yÕu lµ nh÷ng c«ng ty nµy nhá h¬n, trô së chÝnh cña chóng thêng n»m ngoµi Thµnh phè New york, vµ hä cã xu híng tËp trung næ lùc nghiªn cøu vµo nh÷ng c«ng ty n»m trong ®Þa phËn cña m×nh. C«ng ty nµy cã lîi thÕ nh: - VÞ trÝ thuËn tiÖn. C¸c c«ng ty tÇm khu vùc thiÕt lËp c¸c trô së chi nh¸nh ë nh÷ng n¬i mµ mét c«ng ty quèc gia cã thÓ kh«ng víi tíi ®îc. - Tô ®iÓm b¸n lÎ. Kh¸c víi c«ng ty lín tÇm quèc gia, ®a sè c«ng ty tÇm khu vùc cña NYSE ®Òu tËp trung chØ vµo ho¹t ®éng b¸n lÎ. - C¸c c«ng ty tÇm khu vùc chµo c¸c dÞch vô cã tÝnh c¸ nh©n cao h¬n. Nh÷ng khiÕu n¹i cña ngêi ®Çu t sÏ ®îc gi¶i quyÕt nhanh chãng h¬n, do héi së ®Æt ngay t¹i khu vùc. - Nghiªn cøu khu vùc. C¸c h·ng tÇm khu vùc cã xu híng tËp trung vµo nh÷ng cæ phiÕu trong ph¹m vi khu vùc m×nh, mµ c«ng ty tÇm quèc gia thêng hay bá qua. C«ng ty cæ phiÕu nhá §©y lµ nh÷ng c«ng ty chuyªn lµm ¨n víi nh÷ng cæ phiÕu cã gi¸ thÊp, díi 5$ mét cæ phiÕu. Nh÷ng c«ng ty nµy thêng giao dÞch nh÷ng cæ phiÕu cã rñi ro cao h¬n so víi nh÷ng c«ng ty kh¸c. Lîi thÕ cña cæ phiÕu nµy lµ nÕu nã diÔn biÕn tèt th× lîi nhuËn cho mét nhµ ®Çu t lµ rÊt lín. Song ®Ó ho¹t ®éng thµnh c«ng, c¸c c«ng ty nµy còng ®· tr¶i qua kh¸ nhiÒu thÊt b¹i. BÊt lîi cña c«ng ty nµy lµ n¨ng lùc nghiªn cøu còng nh chñng lo¹i ®Çu t cña hä rÊt h¹n chÕ, ngêi m«i giíi Ýt ®îc ®µo t¹o h¬n. C¸c h·ng chuyªn phôc vô c¸c ®Þnh chÕ C¸c h·ng nµy theo truyÒn thèng thêng phôc vô cho c¸c ®Þnh chÕ lín, nh c¸c ng©n hµng, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, quü hu trÝ... vµ nh÷ng c«ng ty kh¸c qu¶n lý khèi lîng tµi s¶n lín. C¸c h·ng nµy cung cÊp nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Çu t vµ dÞch vô t vÊn tinh vi, cung cÊp c¶ nh÷ng dÞch vô ng©n hµng ®Çu t, kÓ c¶ viÖc b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng kho¸n, s¸p nhËp vµ th©u tãm. Trªn NYSE, cã 80% cæ phiÕu thêng lµ do c¸c nhµ ®Çu t c¸ nh©n n¾m gi÷. Tuy nhiªn c¸c ®Þnh chÕ vÉn thèng trÞ giao dÞch- chiÕm 2/3 tæng khèi lîng giao dÞch. Trong nh÷ng ngµy mµ khèi lîng giao dÞch lªn tíi 200 triÖu cæ phiÕu th× gÇn 133 triÖu trong ®ã lµ do c¸c ®Þnh chÕ giao dÞch. Lîi thÕ cña TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp nh÷ng c«ng ty nµy lµ víi khèi lîng giao dÞch lín, møc gi¶m gi¸ lµ ®¸ng kÓ; ho¹t ®éng nghiªn cøu mang tÝnh nhµ nghÒ cao víi nh÷ng b¸o c¸o rÊt chi tiÕt. b) Ph©n lo¹i theo dÞch vô cung cÊp C«ng ty m«i giíi gi¶m gi¸ Ho¹t ®éng cña c«ng ty nµy chñ yÕu lµ gióp kh¸ch hµng thùc hiÖn c¸c lÖnh mua b¸n chøng kho¸n. C«ng ty m«i giíi gi¶m gi¸ thÝch hîp cho c¸c nhµ ®Çu t tù m×nh ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh mua b¸n. NhiÒu nhµ ®Çu t kh«ng muèn l¬× khuyªn hay kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Çu t cña ngêi m«i giíi. Nh÷ng nhµ ®Çu t nµy chØ muèn thùc hiÖn giao dÞch trªn tÊt c¶ hay mét phÇn ®Çu t cña hä víi gi¸ tèt nhÊt cã thÓ, cïng víi kho¶n hoa hång chØ ph¶n ¸nh chi phÝ cña dÞch vô ®ã th«i. Gäi lµ c«ng ty m«i giíi gi¶m gÝa hµm nghÜa chi phÝ cña c«ng ty nµy thÊp h¬n nhiÒu so víi chi phÝ cña nh÷ng c«ng ty chøng kho¸n cung cÊp dÞch vô ®Çy ®ñ. Song sö dông dÞch vô nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. NÕu nhµ ®Çu t cã mét kho¶n lç nµo ®ã trªn tµi kho¶n cña c«ng ty gi¶m gi¸, sÏ kh«ng cã mét ngêi m«i giíi c¸ nh©n nµo cã thÓ tíi ®Ó s÷a ch÷a sai lÇm cho «ng ta. Quan träng h¬n nÕu nh ngêi ®Çu t cÇn mét l¬× khuyªn vÒ tµi kho¶n cô thÓ, ngêi m«i giíi gi¶m gi¸ kh«ng thÓ gióp ®îc. Nhng khi gi¸ cæ phiÕu gi¶m sót bÊt ngê, ngêi ®Çu t v× kh«ng biÕt lý do nªn sÏ lóng tóng kh«ng biÕt nªn b¸n ra hay gi÷ l¹i, hoÆc thËm chÝ mua thªm. NÕu sö dông c«ng ty m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ th× ngêi ®Çu t kh«ng chØ nhËn ®îc lêi khuyªn vÒ nh÷ng cæ phiÕu hay tr¸i phiÕu cô thÓ mµ quan träng kh«ng kÐm lµ ngêi m«i giíi cã thÓ thóc ®Èy kh¸ch hµng tiÕp tôc ®Çu t trong c¶ thêi kú tèt còng nh xÊu. ChÝnh v× lÏ ®ã, c«ng ty m«i giíi gi¶m gÝa chØ thÝch hîp cho c¸c ®èi tîng:  C¸c nhµ ®Çu t dµi h¹n tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ trêng: Mét sè ngêi ®Çu t thÝch nghiªn cøu thÞ trêng, theo dâi c¸c xu híng cña nghµnh vµ lùa chän nh÷ng cæ phiÕu cã tiÒm n¨ng lín. §©y lµ së thÝch cña hä, vµ nÕu nh÷ng næ lùc cña riªng hä cã kÕt qu¶ mét c¸ch hîp lý, hä cã thÓ giµu lªn nÕu sö dông c«ng ty m«i giíi gi¶m gi¸. NhiÒu trong sè nh÷ng ngêi ®Çu t nµy võa cã ngêi m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ võa cã ngêi m«i giíi chiÕt khÊu.  C¸c nhµ kinh doanh ng¾n h¹n theo trêng ph¸i kü thuËt. Hä thêng tù m×nh vÏ ®å thÞ cho c¸c cæ phiÕu vµ tiÕn hµnh giao dÞch trªn c¬ së ng¾n h¹n. C¸c nhµ giao dÞch n¨ng ®éng cã thÓ ®¶o danh môc ®Çu t cña hä mçi th¸ng mét lÇn. NÕu sö dông dÞch vô ®Çy ®ñ, chi phÝ giao dÞch cña hä trong 12 th¸ng lµ mét sè khæng lå( Ch¼ng h¹n víi møc phÝ 2% cho mét giao dÞch, mçi lÇn hä thay ®æi mét chøng kho¸n, hä mÊt 2% cho viÖc b¸n ra vµ 2% cho viÖc mua vµo, tøc lµ 4% trong mét th¸ng, vµ 48% mét n¨m). Sö dông dÞch vô m«i giíi gi¶m gÝa sÏ tiÕt kiÖm ®îc rÊt nhiÒu chi phÝ giao dÞch.  Nh÷ng nhµ ®Çu t chØ giao dÞch mét lÇn. NÕu mét ngêi nhËn ®îc mãn quµ hay ®îc thõa kÕ vµ muèn b¸n nã ®i, ngêi ®ã cÇn sö dông mét c«ng ty m«i giíi gi¶m gÝa ®Ó gióp tiÕn hµnh giao dÞch, bëi giao dÞch nµy kh«ng ®ßi hái nh÷ng dÞch vô ®Æc biÖt hay lêi khuyªn tõ ngêi m«i giíi. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 6 Chuyªn ®Ò thùc tËp C«ng ty m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ C«ng ty nµy cung cÊp mét d¶i dÞch vô hoµn h¶o, tõ viÖc ®a ra kÕt qu¶ nghiªn cøu, ph©n tÝch, cho lêi khuyªn ®Õn viÖc theo dâi tµi kho¶n vµ kÞp thêi ®a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ cÇn thiÕt cho kh¸ch hµng. Ngêi m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ s½n sµng tr¶ lêi mäi c©u hái vµ gióp kh¸ch hµng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. Ngoµi viÖc ®a ra lêi khuyªn, ngêi m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ cßn chµo nhiÒu dÞch vô kh¸c kh«ng cã ®îc ë ngêi m«i giíi gi¶m gi¸. Nh÷ng ngêi ®Çu t sö dông ngêi m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ lµ:  Nh÷ng ngêi lu«n ®¸nh gi¸ cao sù thuËn tiÖn cña viÖc lu«n lu«n cã s½n mét cè vÊn chuyªn nghiÖp híng dÉn nh÷ng quyÕt ®Þnh mua b¸n cña hä. Hä thõa nhËn nh÷ng nh÷ng h¹n chÕ cña b¶n th©n trªn thÞ trêng ®Çu t phøc t¹p vµ coi ngêi m«i giíi lµ c¸c chuyªn gia c«ng nghiÖp, ngêi cã thÓ gióp cho c¸c kho¶n ®Çu t cña hä kh«ng ngõng lín lªn.  Nh÷ng ngêi ®¸nh gi¸ cao sù quan t©m c¸ nh©n cña mét ngêi m«i giíi dÞch vô ®Çy ®ñ, muèn cã mét ngêi m«i giíi lu«n ®Ó m¾t ®Õn tµi kho¶n cña m×nh, gäi ®iÖn khi cÇn thiÕt vµ quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cña hä. Nãi tãm l¹i, theo sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng, c¸c c«ng ty chøng kho¸n còng dÇn dÇn ®îc chuyªn m«n ho¸ theo nghiÖp vô, theo khu vùc ho¹t ®éng, theo ®èi tîng kh¸ch hµng, chñng lo¹i s¶n phÈm...Tuú tÝnh chÊt cña thÞ trêng mµ tÝnh chÊt chuyªn m«n ho¸ sÏ ph¸t triÓn theo chiÒu híng nµy hoÆc híng kh¸c. 1.1.2 M« h×nh cña c«ng ty chøng kho¸n HÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i vµ thÞ trêng chøng kho¸n cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau. HÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi ®· cã xu híng g¾n kÕt hai lÜnh vùc ho¹t ®éng nµy, x©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n dùa trªn sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Song trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh, ph¸p luËt c¸c níc l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nhau. Trªn thÕ giíi, cã ba m« h×nh c«ng ty chøng kho¸n c¬ b¶n: M« h×nh thø nhÊt lµ m« h×nh ng©n hµng ®a n¨ng toµn phÇn. Trong m« h×nh nµy kh«ng cã bÊt kú sù t¸ch biÖt nµo gi÷a ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. C¸c ng©n hµng ®a n¨ng ®îc phÐp cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô: ng©n hµng, chøng kho¸n, b¶o hiÓm. M« h×nh nµy ®îc ¸p dông t¹i §øc, c¸c níc B¾c ¢u, Hµ lan, Thuþ Sü vµ ¸o. M« h×nh ®a n¨ng toµn phÇn cho phÐp c¸c c«ng ty chøng kho¸n tËn dông triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ vÒ nh©n lùc, vËt lùc ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô tæng hîp cho kh¸ch hµng. ViÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô cho phÐp ng©n hµng ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh, san sÎ rñi ro gi÷a c¸c lÜnh vùc ®Çu t , t¨ng kh¶ n¨ng chèng ®ì cña ng©n hµng tríc c¸c biÕn ®éng kinh tÕ. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp Tuy nhiªn viÖc ¸p dông m« h×nh ng©n hµng ®a n¨ng toµn phÇn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Tríc hÕt, ng©n hµng ®an n¨ng kh«ng cã sù t¸ch biÖt gi÷a vèn ®Ó cho vay hay vèn ®Ó kinh doanh chøng kho¸n. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý thÞ trêng vµ ¶nh hëng tíi viÖc kiÓm so¸t kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hÖ thèng ng©n hµng M« h×nh ng©n hµng ®a n¨ng mét phÇn. Trong m« h×nh nµy, ng©n hµng muèn kinh doanh chøng kho¸n ph¶i thµnh lËp c«ng ty con, cã t c¸ch ph¸p nh©n ®éc lËp, do vËy lo¹i bá ®îc nhîc ®iÓm cña m« h×nh ®a n¨ng toµn phÇn, t¹o sù ®éc lËp t¬ng ®èi gi÷a ho¹t ®éng ng©n hµng vµ ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. Tuy nhiªn nã cã nhîc ®iÓm lµ t¹o sù trïng chÐo vÒ tæ chøc, lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng. M« h×nh nµy ®îc ¸p dông t¹i V¬ng quèc Anh, Canada vµ óc. M« h×nh c«ng ty chøng kho¸n ®éc lËp ( chuyªn doanh). M« h×nh nµy t¸ch biÖt hoµn toµn hai ngµnh c«ng nghiÖp ng©n hµng vµ chøng kho¸n víi viÖc cÊm ng©n hµng tham gia ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. Ho¹t ®éng chØ dµnh cho c«ng ty chøng kho¸n chuyªn doanh ®¶m nhËn. ¦u ®iÓm cña m« h×nh nµy lµ h¹n chÕ rñi ro cho c¶ hÖ thèng ng©n hµng vµ thÞ trêng chøng kho¸n. M« h×nh nµy ®îc ¸p dông t¹i Mü theo ®¹o luËt Glass-Steagall vµ ë NhËt. Tuy nhiªn, m« h×nh c«ng ty chøng kho¸n chuyªn doanh lµm gi¶m sù c¹nh tranh trong hÖ thèng tµi chÝnh, ®ång thêi lµm l·ng phÝ tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh vµ uy tÝn cña c¸c ng©n hµng trong viÖc trî gióp thÞ trêng chøng kho¸n ph¸t triÓn. HiÖn nay, c¸c níc ¸p dông m« h×nh nµy còng ®ang chuyÓn sang m« h×nh ®a n¨ng mét phÇn b»ng c¸ch níi láng c¸c ®iÒu kiÖn cho phÐp c¸c ng©n hµng tham gia thÞ trêng chøng kho¸n. C¸c ph©n tÝch trªn cho thÊy, mçi m« h×nh ®Òu cã u nhîc ®iÓm riªng vµ kh«ng cã m« h×nh nµo lµ tèi u ®èi víi mét quèc gia. Víi c¸c níc ph¸t triÓn, trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ h¹ tÇng kü thuËt, m«i trêng ph¸p lý, kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lý vµ tr×nh ®é nhËn thøc còng thu nhËp cña c«ng chóng cao, cã thÓ ¸p dông m« h×nh ng©n hµng ®a n¨ng toµn phÇn sÏ ph¸t huy ®îc nh÷ng u thÕ cña sù kÕt hîp gi÷a hai lÜnh vùc kinh doanh nµy víi nhau. Song ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, m« h×nh ng©n hµng ®a n¨ng mét phÇn l¹i ®¶m b¶o sù an toµn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng vµ cña thÞ trêng chøng kho¸n. Cho dï theo m« h×nh nµo, ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n bao gåm c¸c ho¹t ®éng: m«i giíi chøng kho¸n, b¶o l·nh ph¸t hµnh, t vÊn, qu¶n lý danh môc ®Çu t vµ c¸c ho¹t ®éng phô trî kh¸c. 1.1.3 Ho¹t ®éng cña c«ng ty chøng kho¸n 1.1.3.1 a) C¸c nghiÖp vô c¬ b¶n NghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n M«i giíi chøng kho¸n lµ mét ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n trong ®ã mét c«ng ty chøng kho¸n ®¹i diÖn cho kh¸ch hµng tiÕn hµnh giao dÞch th«ng qua c¬ chÕ giao dÞch t¹i Së giao dÞch chøng kho¸n hay thÞ trêng OTC mµ chÝnh kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi hËu qu¶ kinh tÕ cña viÖc giao dÞch ®ã. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp Rñi ro mµ nhµ m«i giíi hay gÆp ph¶i lµ c¸c kh¸ch hµng cña m×nh hoÆc nhµ m«i giíi giao dÞch kh¸c kh«ng thÓ thùc hiÖn thanh to¸n ®óng thêi h¹n. Th«ng qua ho¹t ®éng m«i giíi, c«ng ty chøng kho¸n sÏ chuyÓn ®Õn kh¸ch hµng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô t vÊn vµ kÕt nèi gi÷a nhµ ®Çu t b¸n chøng kho¸n víi nhµ ®Çu t mua chøng kho¸n. Vµ trong nh÷ng trêng hîp, nhµ m«i giíi sÏ lµ ngêi b¹n, ngêi chia sÎ nh÷ng lo ©u c¨ng th¼ng vµ ®a ra nh÷ng lêi ®éng viªn kÞp thêi cho nhµ ®Çu t, gióp nhµ ®Çu t cã nh÷ng quyÕt ®Þnh tØnh t¸o. Nghiªn cøu kü h¬n vÒ nghiÖp vô m«i giíi sÏ ®îc tr×nh bµy trong phÇn II cña ch¬ng nµy. b) NghiÖp vô tù doanh NghiÖp vô tù doanh lµ nghiÖp vô kinh doanh trong ®ã c«ng ty chøng kho¸n mua b¸n chøng kho¸n b»ng tiÒn cña m×nh, rñi ro do chÝnh c«ng ty chÞu vµ hä cã thÓ lµm thªm nhiÖm vô t¹o thÞ tr êng cho mét lo¹i hµng chøng kho¸n nµo ®ã. Nhµ giao dÞch cã l·i hay lç tuú vµo gi¸ chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua vµ gi¸ b¸n chøng kho¸n vµ biÕn ®éng chung cña gi¸ chøng kho¸n do hä n¾m gi÷. Ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n cã thÓ lµ: - Giao dÞch gi¸n tiÕp: tøc lµ c«ng ty chøng kho¸n ®Æt lÖnh mua vµ b¸n cña m×nh trªn së giao dÞch, lÖnh cña hä cã thÓ thùc hiÖn víi bÊt kú kh¸ch hµng nµo x¸c ®Þnh tríc. - Giao dÞch trùc tiÕp: lµ giao dÞch gi÷a c«ng ty chøng kho¸n vµ kh¸ch hµng th«ng qua th- ¬ng lîng. §èi tîng giao dÞch lo¹i nµy thêng lµ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu, c¸c cæ phiÕu ®¨ng ký giao dÞch ë thÞ trêng OTC. LuËt c¸c níc quy ®Þnh c¸c c«ng ty chøng kho¸n ph¶i dµnh mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh giao dÞch cña m×nh cho ho¹t ®éng b×nh æn thÞ trêng. C¸c c«ng ty cã nghÜa vô mua vµo khi gi¸ chøng kho¸n lªn ®Ó k×m gi¸ vµ ph¶i b¸n ra khi gi¸ chøng kho¸n gi¶m nh»m gi÷ gi¸ chøng kho¸n. c) NghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t hµnh B¶o l·nh ph¸t hµnh lµ viÖc c¸c tæ chøc b¶o l·nh gióp tæ chøc ph¸t hµnh thùc hiÖn c¸c thñ tôc tríc vµ sau khi chµo b¸n chøng kho¸n nh ®Þnh gi¸ chøng kho¸n, ph©n phèi chøng kho¸n vµ b×nh æn gi¸ chøng kho¸n trong giai ®o¹n ®Çu. §Ó ®îc tham gia vµo nghiÖp vô b¶o l·nh, c«ng ty chøng kho¸n ph¶i cã mét sè vèn t¬ng ®èi lín. §©y lµ ho¹t ®éng mang tÝnh rñi ro kh¸ cao, v× thÕ c«ng ty chøng kho¸n ph¶i thùc hiÖn mét lo¹t c¸c nghiªn cøu kü lìng tríc khi quyÕt ®Þnh cã hay kh«ng chÊp nhËn b¶o l·nh. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp Thu nhËp cña c«ng ty chøng kho¸n tõ ho¹t ®éng b¶o l·nh lµ phÝ b¶o l·nh hoÆc mét tû lÖ hoa hång nhÊt ®Þnh trªn sè tiÒn thu ®îc tõ ®ît ph¸t hµnh. Møc phÝ nµy tuú thuéc vµo tÝnh chÊt cña ®ît ph¸t hµnh ( sè lîng lín hay nhá, thuËn lîi hay khã kh¨n,ph¸t hµnh lÇn ®Çu hay ph©n phèi s¬ cÊp, ...) Cã 3 ph¬ng ph¸p b¶o l·nh lµ b¶o l·nh cam kÕt tèi ®a, b¶o l·nh cam kÕt ch¾c ch¾n vµ b¶o l·nh cam kÕt tÊt c¶ hoÆc kh«ng. B¶o l·nh cam kÕt tèi ®a lµ viÖc tæ chøc b¶o l·nh cam kÕt ph©n phèi tèi ®a sè chøng kho¸n cña tæ chøc ph¸t hµnh mµ kh«ng cam kÕt cã ph©n phèi ®îc hÕt sè chøng kho¸n ®ã hay kh«ng. Trong trêng hîp nµy, tæ chøc ph¸t hµnh cã thÓ gÆp rñi ro do kh«ng huy ®éng ®ñ vèn kinh doanh. B¶o l·nh cam kÕt ch¾c ch¾n lµ h×nh thøc tæ chøc b¶o l·nh cam kÕt mua toµn bé sè chøng kho¸n ch a ph©n phèi hÕt cña tæ chøc ph¸t hµnh. Trong trêng hîp b¶o l·nh tÊt c¶ hoÆc kh«ng, nÕu sè chøng kho¸n ®ù¬c ph©n phèi cha ®¹t tíi giíi h¹n tèi thiÓu ®· ®îc x¸c ®Þnh tríc th× toµn bé sè chøng kho¸n ®· hoÆc cha ph©n phèi ®Òu bÞ huû bá. d) NghiÖp vô t vÊn T vÊn ®Çu t chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng ph©n tÝch, ®a ra c¸c khuyÕn nghÞ liªn quan ®Õn chøng kho¸n, hoÆc c«ng bè vµ ph¸t hµnh c¸c b¸o c¸o ph©n tÝch cã liªn quan ®Õn chøng kho¸n. Mét trong nh÷ng trë ng¹i quan träng ®èi víi thÞ trêng tµi chÝnh lµ vÊn ®Ò th«ng tin kh«ng c©n xøng, sù lùa chän ®èi nghÞch vµ rñi ro ®¹o ®øc. C¸c nhµ ®Çu t cã thÓ rÊt khã kh¨n trong viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin. C«ng ty chøng kho¸n víi lîi thÕ chuyªn m«n ho¸ cao, c¸c th«ng tin tin cËy, cã thÓ dÔ dµng h¬n trong vÊn ®Ò nµy vµ cã thÓ chia sÎ th«ng tin víi c¸c nhµ ®Çu t. B»ng c¸ch nµy, c¸c nhµ ®Çu t cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¨ng chÊt lîng giao dÞch. Cã hai h×nh thøc t vÊn lµ t vÊn trùc tiÕp vµ t vÊn gi¸n tiÕp. H×nh thøc t vÊn trùc tiÕp ®îc thùc hiÖn khi c¸c c«ng ty chøng kho¸n ph©n tÝch, xö lý c¸c t×nh huèng ®Çu t cña chÝnh kh¸ch hµng, tõ ®ã cã nh÷ng khuyÕn nghÞ trùc tiÕp trªn c¬ së mét kho¶n lÖ phÝ t vÊn tho¶ thuËn. Víi c¸ch thøc thø hai, c«ng ty chøng kho¸n cã thÓ chia sÎ th«ng tin cña m×nh th«ng qua viÖc ph¸t hµnh c¸c b¸o c¸o ph©n tÝch trªn c¸c t¹p chÝ, s¸ch b¸o chuyªn ®Ò. ViÖc ph¸t hµnh c¸c tµi liÖu nµy lµm t¨ng uy tÝn vµ t¹o thu nhËp cho c«ng ty. C«ng ty chøng kho¸n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh trung thùc cña nh÷ng lêi t vÊn cña m×nh ®èi víi kh¸ch hµng vµ trong nhiÒu trêng hîp, ho¹t ®éng t vÊn ph¶i ®îc qu¶n lý vµ cÊp phÐp. Tuy nhiªn, trong ho¹t ®éng t vÊn ®Çu t chøng kho¸n, nhµ ®Çu t vÉn ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ cac quyÕt ®Þnh ®Çu t cña m×nh. e) Qu¶n lý danh môc ®Çu t Qu¶n lý danh môc ®Çu t lµ ho¹t ®éng qu¶n lý tµi s¶n cña kh¸ch hµng th«ng qua viÖc mua b¸n vµ n¾m gi÷ c¸c chøng kho¸n theo uû th¸c vµ v× quyÒn lîi cña kh¸ch hµng. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp §èi víi nghiÖp vô nµy, kh¸ch hµng uû th¸c cho c«ng ty thay mÆt m×nh quyÕt ®Þnh ®Çu t theo mét chiÕn lîc hay nh÷ng nguyªn t¾c ®· ®îc kh¸ch hµng chÊp thuËn C«ng ty chøng kho¸n NhËn yªu cÇu qu¶n lý Kh¸ch hµng Ký hîp ®ång qu¶n lý Thanh lý hîp ®ång Trong ho¹t ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t, c¸c trung gian tµi chÝnh ®¶m b¶o sù t¸ch biÖt gi÷a tµi s¶n cña kh¸ch hµng. Tuú theo sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng ®èi víi c«ng ty mµ hä cã thÓ ñy quyªn mét phÇn hoÆc toµn bé ®èi víi viÖc qu¶n lý tµi s¶n. §Þnh kú hoÆc theo yªu cÇu kh¸ch hµng, c«ng ty göi c¸c b¶n sao kª vÒ t×nh h×nh tµi s¶n trong danh môc cho c¸c kh¸ch hµng , ®ång thêi kh«ng ®îc tiÕt lé c¸c th«ng tin vÒ tµi s¶n cña kh¸ch hµng trõ c¸c trêng hîp ®Æc biÖt. Trong häat ®éng qu¶n lý danh môc ®Çu t, c«ng ty chøng kho¸n sÏ nhËn ®îc lÖ phÝ qu¶n lý tµi s¶n tõ phÝa kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng nµy còng gãp phÇn t¨ng uy tÝn vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh lu ký, thanh to¸n, t vÊn. 1.1.3.2 C¸c nghiÖp vô phô trî a) NghiÖp vô tÝn dông C«ng ty chøng kho¸n cã thÓ cho kh¸ch hµng cña m×nh vay ®Ó hä mua chøng kho¸n vµ thÕ chÊp chÝnh nh÷ng chøng kho¸n ®ã. Khi kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî, c«ng ty cã quyÒn b¸n c¸c chøng kho¸n ®ã ®Ó thu håi kho¶n vay. Giao dÞch mua b¸n víi sè tiÒn cho vay nµy ®îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n b¶o chøng. Quy tr×nh thùc hiÖn mua b¸n kh«ng kh¸c c¸c giao dÞch c«ng ty thùc hiÖn cho kh¸ch hµng trªn tµi kho¶n giao dÞch. Rñi ro sÏ x¶y ra ®èi víi c«ng ty chøng kho¸n nÕu chøng kho¸n ®îc mua tõ tiÒn vay gi¶m gi¸. V× thÕ c«ng ty chøng kho¸n khi më tµi kho¶n b¶o chøng cho kh¸ch hµng ®ßi hái mét tû lÖ ký quü nhÊt ®Þnh. Ngoµi ra, c«ng ty còng ®a s¸ch lîc qu¶n lý kho¶n vay, tr¸nh tËp trung vµo mét lo¹i kh¸ch hµng ®Ó thu håi vèn. b) NghiÖp vô cho vay chøng kho¸n Cho vay chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng mµ c«ng ty cho kh¸ch hµng vay chøng kho¸n ®Ó b¸n. Trong tr êng hîp nµy kh¸ch hµng nghÜ r»ng gi¸ chøng kho¸n sÏ gi¶m vµ khi ®ã kh¸ch hµng mua l¹i chøng kho¸n víi gi¸ rÎ h¬n ®Ó tr¶ cho c«ng ty chøng kho¸n. C«ng ty ®îc hëng mét phÇn tiÒn mµ kh¸ch hµng cã ®îc nhê chªnh lÖch gi¸. Lo¹i giao dÞch nµy thùc chÊt lµ b¸n khèng. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp Hai lo¹i giao dÞch b¶o chøng vµ b¸n khèng ®Òu cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nhÊt ®Þnh ®èi víi thÞ trêng, t¹o ra tÝnh thanh kho¶n, t¹o thªm cung cÇu vµ cßn cã thÓ trë thµnh t¸c nh©n gióp æn ®Þnh thÞ trêng nÕu c¸c giao dÞch nµy ®i ngîc chiÒu víi xu híng biÕn ®éng gi¸. Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn c¸c giao dÞch nµy chøa rñi ro rÊt lín cho nhµ ®Çu t vµ c¸c chñ thÓ liªn quan nh c«ng ty chøng kho¸n. V× vËy, nhiÒu thÞ trêng chøng kho¸n hiÖn nay vÉn nghiªm cÊm c¸c giao dÞch nµy. Ngoµi c¸c nghiÖp vô nªu trªn, c«ng ty chøng kho¸n cßn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kh¸c nh: Qu¶n lý quü ®Çu t, qu¶n lý vèn, kinh doanh b¶o hiÓm.v.v... 1.2 NghiÖp vô m«i giíi cña c«ng ty chøng kho¸n 1.2.1 B¶n chÊt vµ vai trß cña nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n 1.2.1.1 B¶n chÊt vµ ®Æc ®iÓm nghiÖp vô ThÞ trêng tµi chÝnh lµ mét thÓ chÕ ®îc thiÕt lËp ®Ó c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®îc t¹o ra vµ trao ®æi, c¸c chøng kho¸n ®îc mua b¸n.Trªn thÞ trêng ®ã, c¸c nhµ ®Çu t, ®Çu c¬ chøng kho¸n tËp trung mua b¸n chøng kho¸n. Kh¸c víi c¸c giao dÞch trao ®æi hµng ho¸ kh¸c, giao dÞch trªn thÞ tr êng nµy b¾t buéc ph¶i ®îc thùc hiÖn qua c¸c c«ng ty chøng kho¸n vµ nh©n viªn m«i giíi chøng kho¸n. M«i giíi chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng trung gian hoÆc ®¹i diÖn mua b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng ®Ó hëng hoa hång. NghÒ m«i giíi xuÊt hiÖn cïng víi sù xuÊt hiÖn cña thÞ tr êng chøng kho¸n vµ thêng ®îc xem lµ ®Æc quyÒn cña c«ng ty chøng kho¸n. Trªn thùc tÕ, kh«ng chØ trªn thÞ trêng chøng kho¸n míi cã ho¹t ®éng m«i giíi. Víi t c¸ch lµ kh©u trung gian thóc ®Èy qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸, nghÒ m«i giíi tõ l©u ®· tån t¹i trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Song trªn thÞ trêng chøng kho¸n, ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ kh©u ®a s¶n phÈm, dÞch vô tõ ngêi b¸n ®Õn ngêi mua. Do hµng ho¸ ®îc mua b¸n trªn thÞ trêng nµy lµ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh v× vËy ®ßi hái c«ng ty chøng kho¸n vµ ngêi m«i giíi chøng kho¸n nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ tæ chøc vµ vËn hµnh, nh÷ng phÈm chÊt kü n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng hÕt søc ®Æc thï. §Ó ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n, c«ng ty chøng kho¸n ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt theo yªu cÇu cña luËt chøng kho¸n. C¸c yªu cÇu nµy bao gåm: Yªu cÇu vÒ vèn ph¸p ®Þnh; yªu cÇu vÒ giÊy phÐp hµnh nghÒ ®èi víi gi¸m ®èc vµ c¸c m«i giíi; yªu cÇu vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ph¶i ®îc Uû ban chøng kho¸n Nhµ Níc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng m«i giíi. M«i giíi chøng kho¸n ®îc xem lµ s¶n phÈm cña thÞ trêng cao cÊp. Së dÜ nh vËy lµ v× nh÷ng lý do sau: -B¶n chÊt cña chøng kho¸n lµ hµng ho¸ mang tÝnh cam kÕt, ngÇm ®Þnh. Ngêi mua chøng kho¸n chØ ®îc nh×n thÊy giÊy tê, bót to¸n thÓ hiÖn cam kÕt cña tæ chøc ph¸t hµnh. Ngêi ®Çu t kh«ng trùc tiÕp thÈm ®Þnh chÊt lîng b»ng c¸c gi¸c quan cña m×nh nh hµng ho¸ th«ng thêng kh¸c. Trong khi ®ã, kÕt qu¶ TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp giao dÞch ¶nh hëng ®Õn lîi Ých tµi chÝnh cña c¶ bªn mua vµ bªn b¸n. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã mét hÖ thèng thu thËp vµ xö lý th«ng tin vµ nh÷ng kü n¨ng ®Ó lµm viÖc ®ã, ®iÒu mµ c¸c nhµ ®Çu t c¸ nh©n kh«ng thÓ cã ®îc. Ngêi m«i giíi víi kü n¨ng nghiÖp vô cña m×nh cã thÓ gióp nhµ ®Çu t thùc hiÖn ®iÒu nµy. Nh vËy, nguyªn t¾c trung gian cho phÐp b¶o vÖ nhµ ®Çu t, gióp hä lùa chän s¶n phÈm vµ dÞch vô ®¸p øng thÝch hîp. -Lµ s©n ch¬i cña mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ, thÞ trêng chøng kho¸n chØ duy tr× ®îc ho¹t ®éng cña m×nh khi thÞ trêng gi÷ ®îc niÒm tin cña nhµ ®Çu t vÒ mét thÞ trêng liªn tôc, c«ng b»ng, c«ng khai; gi¸ c¶ ®îc h×nh thµnh bëi sù t¬ng t¸c gi÷a lùc lîng cung cÇu. Muèn vËy, thÞ trêng ph¶i ®îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, trËt tù. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p duy tr× tÝnh trËt tù, khoa häc ®ã lµ viÖc tËp trung c¸c lÖnh giao dÞch vµo c¸c ®Çu mèi lín lµ nh÷ng c«ng ty chøng kho¸n, tõ ®ã c¬ quan qu¶n lý thuËn lîi h¬n trong viÖc kiÓm so¸t, qu¶n lý ®Çu mèi vµ xö lý khi x¶y ra vi ph¹m. Nguyªn t¾c trung gian nh vËy lµ nh»m n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý ®Ó duy tr× ho¹t ®éng lµnh m¹nh cña mét thÞ trêng. M«i giíi chøng kho¸n cã hai chøc n¨ng chÝnh lµ cung cÊp th«ng tin, t vÊn cho kh¸ch hµng vµ cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô tµi chÝnh, gióp kh¸ch hµng thùc hiÖn giao dÞch theo yªu cÇu cña hä. Cung cÊp th«ng tin vµ t vÊn cho kh¸ch hµng C«ng ty m«i giíi th«ng qua c¸c nh©n viªn b¸n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu vµ khuyÕn nghÞ ®Çu t. MÆc dï t vÊn ®Çu t cã thÓ lµ mét chøc n¨ng riªng, víi nh÷ng yªu cÇu vÒ ph¸p lý vµ nghiÖp vô riªng, song trong khu«n khæ ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n víi t c¸ch lµ mét nguån cung cÊp “dÞch vô ®Çy ®ñ”, hµm lîng t vÊn lµ rÊt ®¸ng kÓ. Trªn thÞ trêng ph¸t triÓn, ngêi m«i giíi lu«n lµ ngêi nhËn ®îc th«ng tin míi nhÊt tõ kh¾p n¬i trªn thÕ giíi liªn quan ®Õn cæ phiÕu cña kh¸ch hµng. Ngêi m«i giíi cã thÓ cung cÊp c¸c th«ng tin tµi chÝnh liªn tôc ®îc cËp nhËt vÒ l·i suÊt, tin kinh tÕ vµ th«ng tin thÞ trêng ®ång thêi hä cã thÓ ®a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ cô thÓ vÒ lo¹i chøng kho¸n cÇn mua b¸n. Còng nhê th«ng tin ®îc thu thËp vµ xö lý c«ng phu tèn kÐm nµy, ngêi m«i giíi cã ®ñ tri thøc ®Ó trë thµnh nhµ t vÊn tµi chÝnh riªng cña kh¸ch hµng. Khi thÞ trêng ®· ph¸t triÓn ®îc mét c¬ së hµng ho¸ phong phó, nh÷ng trung gian tµi chÝnh vµ nh÷ng c«ng cô ph¸i sinh ®em ®Õn nh÷ng s¶n phÈm míi ® îc c¶i thiÖn vÒ chÊt lîng so víi nh÷ng c«ng cô th«ng thêng, th× vai trß cña ngêi m«i giíi cµng quan träng. Ngoµi viÖc ®Ò xuÊt víi kh¸ch hµng nh÷ng chøng kho¸n vµ dÞch vô ®¬n thuÇn, ngêi m«i giíi cßn cã thÓ giíi thiÖu víi kh¸ch hµng nh÷ng cæ phiÕu, tr¸i phiÕu míi ph¸t hµnh, vµ quan träng h¬n lµ ®Ò xuÊt mét c¸ch thøc kÕt hîp c¸c chøng kho¸n ®¬n lÎ trong mét danh môc ®Çu t ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro vµ t¨ng tèi ®a lîi nhuËn. §Ó gióp kh¸ch hµng ®a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t, ngêi m«i giíi sÏ xem xÐt c¸c yÕu tè nh hÖ sè gi¸/ thu nhËp; h×nh mÉu dù ®o¸n thu nhËp vµ gi¸; t×nh tr¹ng chung cña nhãm ngµnh cña cæ phiÕu, vµ tr¹ng th¸i TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 13 Chuyªn ®Ò thùc tËp tæng thÓ cña thÞ trêng. Víi mét lîng th«ng tin khæng lå vµ tèn kÐm trong xö lý vµ thu thËp th× cã thÓ nãi khuyÕn nghÞ cña ngêi m«i giíi lµ lîi Ých v« cïng ®¸ng gi¸ ®èi víi kh¸ch hµng. Tõ v« sè c¸c biÓu ®å t¨ng trëng, nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh vµ d÷ liÖu nghiªn cøu, ngêi m«i giíi ph¶i quyÕt ®Þnh nh÷ng kho¶n ®Çu t nµo lµ phï hîp nhÊt cho tõng kh¸ch hµng cña m×nh. Ngêi m«i giíi giái nghÒ lµ ngêi cã kh¶ n¨ng biÕn c¸c th«ng tin thµnh nh÷ng khuyÕn nghÞ ®Çu t ®óng ®¾n ¸p dông mét c¸ch cô thÓ cho c¸c môc tiªu ®Çu t riªng lÎ cña mçi kh¸ch hµng cña m×nh. BÝ quyÕt thµnh c«ng lµ kü n¨ng hµnh nghÒ cña tõng ngêi. Kh«ng chØ ®a ra lêi khuyªn vÒ c¸ch thøc ph©n bæ tµi s¶n nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng môc tiªu tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, tuú tõng lóc, ngêi m«i giíi cßn cã thÓ trë thµnh ngêi b¹n tin cÈn, l¾ng nghe tÊt c¶ nh÷ng c©u hái liªn quan ®Õn t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, vµ trong mét chõng mùc cã thÓ, ® a ra gi¶i ph¸p thÝch ®¸ng. Cung cÊp c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô tµi chÝnh, gióp kh¸ch hµng thùc hiÖn giao dÞch theo yªu cÇu vµ lîi Ých cña hä Ngêi m«i giíi nhËn ®¬n ®Æt hµng kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn giao dÞch cho hä. Qu¸ tr×nh nµy b¾t ®Çu tõ më tµi kho¶n t¹i c«ng ty, tiÕn hµnh giao dÞch, x¸c nhËn giao dÞch, thanh to¸n vµ chuyÓn kÕt qu¶ giao dÞch cho kh¸ch hµng. Sau khi giao dÞch ®îc thùc hiÖn, ngêi m«i giíi vÉn tiÕp tôc ch¨m sãc tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, ®a ra nh÷ng khuyÕn c¸o vµ cung cÊp th«ng tin, theo dâi ®Ó n¾m b¾t nh÷ng thay ®æi mµ cã thÓ dÉn tíi nh÷ng thay ®æi trong t×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ th¸i ®é chÊp nhËn rñi ro cña kh¸ch hµng, tõ ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p hay chiÕn lîc míi thÝch hîp. Hai chøc n¨ng nµy ®îc triÓn khai theo nhiÒu cÊp ®é tuú vµo tr×nh ®é vµ xu híng ph¸t triÓn cña thÞ trêng. Ch¼ng h¹n ë mét thÞ trêng s¬ khai, do s¶n phÈm cßn ®¬n gi¶n nªn ®èi víi mét sè nhá ngêi ®Çu t, chøc n¨ng t vÊn dêng nh lµ kh«ng cÇn thiÕt, h¬n n÷a do mÆt b»ng d©n trÝ thÊp nªn ho¹t ®éng tiÕp thÞ, t vÊn ®Çu t, giíi thiÖu s¶n phÈm trªn mét diÖn réng l¹i cµng quan träng. ë nh÷ng thÞ tr êng ph¸t triÓn h¬n, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña nhµ ®Çu t, c¸c c«ng ty ®îc chuyªn m«n ho¸ theo lo¹i h×nh “ dÞch vô ®Çy ®ñ” hoÆc “ c«ng ty gi¶m gi¸”. §Æc ®iÓm nghiÖp vô M«i giíi lµ nghiÖp vô c¬ b¶n cña c«ng ty chøng kho¸n. NghiÖp vô m«i giíi cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thu hót kh¸ch hµng vµ t¹o dùng h×nh ¶nh cho c«ng ty. NghiÖp vô nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:  §Ó thùc hiÖn lÖnh cña kh¸ch hµng ®îc ®Çy ®ñ , nhanh vµ chÝnh x¸c nhÊt ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã ®éi ngò hç trî nghiÖp vô vÒ c¶ con ngêi vµ m¸y mãc lín. Ngêi m«i giíi ph¶i lµ ngêi ®· tr¶i qua c¸c kú thi s¸t h¹ch, cã tÇm hiÓu biÕt s©u réng vµ ®îc UBCK cÊp giÊy phÐp hµnh nghÒ. C«ng ty chøng kho¸n TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp lµ n¬i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt bao gåm: §i¹ ®iÓm, hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ nèi m¹ng víi Së giao dÞch v.v...  §é rñi ro thÊp v× kh¸ch hµng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ mµ giao dÞch ®em l¹i. Rñi ro mµ nhµ m«i giíi thêng gÆp lµ trêng hîp kh¸ch hµng hoÆc nhµ m«i giíi kh¸c kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô thanh to¸n ®óng thêi h¹n. Tuy nhiªn víi quy ®Þnh vÒ ký quü, rñi ro nµy ®· ®îc giíi h¹n.  Thu nhËp tõ phÝ kh¸ æn ®Þnh. Víi t c¸ch ®¹i lý, c«ng ty chøng kho¸n hëng mét tû lÖ phÇn tr¨m hoa hång tÝnh trªn tæng gi¸ trÞ giao dÞch. Kho¶n hoa hång sau khi ®· trõ ®i c¸c chi phÝ giao dÞch chÝnh lµ nguån thu nhËp cña c«ng ty. Nh×n chung, thu nhËp nµy Ýt biÕn ®éng m¹nh vµ chiÕm tû lÖ kh¸ cao trong tæng thu nhËp cña c«ng ty. ë mét sè thÞ trêng chøng kho¸n ph¸t triÓn, tû lÖ hoa hång nµy do c«ng ty Ên ®Þnh, do vËy lµm t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. 1.2.1.2 Vai trß cña ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n. Trong phÇn trªn ®· ®Ò cËp tíi chøc n¨ng vµ ®Æc ®iÓm cña m«i giíi chøng kho¸n. Qua ®ã ta còng nhËn thÊy ®îc vai trß hÕt søc quan träng cña nghiÖp vô m«i giíi. Sau ®©y, luËn v¨n sÏ ®i s©u vµo ph©n tÝch cô thÓ h¬n vai trß cña nã. Thø nhÊt, m«i giíi chøng kho¸n gióp gi¶m thiÓu chi phÝ giao dÞch nhê lîi thÕ chuyªn m«n ho¸. Trong bÊt kú thÞ trêng nµo, ngêi mua vµ ngêi b¸n muèn tiÕn hµnh giao dÞch th× ph¶i cã c¬ héi ®Ó gÆp nhau, thÈm ®Þnh chÊt lîng hµng ho¸ vµ gi¸ c¶. ThÞ trêng chøng kho¸n còng kh«ng lµ ngo¹i lÖ. Tuy nhiªn, kh¸c víi giao dÞch trªn thÞ trêng kh¸c, giao dÞch chøng kho¸n lµ giao dÞch tµi s¶n v« h×nh, do vËy rÊt khã kh¨n cho ngêi mua vµ ngêi b¸n cã nhu cÇu phï hîp vÒ khèi lîng, gi¸ c¶, ®iÒu kho¶n mua b¸n t×m kiÕm, vµ trao ®æi chøng kho¸n víi nhau còng nh hoµn chØnh c¸c giao dÞch, thanh to¸n vµ chuyÓn giao chøng kho¸n víi chi phÝ thÊp. §Ó t×m kiÕm ®îc ngêi mua, b¸n vµ thÈm ®Þnh ®îc chÊt lîng hµng ho¸ th× cÇn ph¶i cã mét kho¶n chi phÝ khæng lå ®Ó tiÕn hµnh thu thËp vµ xö lý th«ng tin, ®µo t¹o kü n¨ng ph©n tÝch vµ tiÕn hµnh quy tr×nh giao dÞch trªn thÞ trêng. Víi ®Æc ®iÓm ®ã, thÞ trêng chøng kho¸n ®ßi hái ph¶i cã c¸c nhµ m«i giíi chøng kho¸n- nh÷ng ngêi ho¹t ®éng chuyªn m«n trong lÜnh vùc chøng kho¸n- ®Ó t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c vµ hç trî thùc hiÖn giao dÞch mua b¸n víi chøng kho¸n thÊp. Nh vËy, vai trß cña m«i giíi chøng kho¸n lµ tiÕt kiÖm chi phÝ giao dÞch, xÐt trong tõng giao dÞch cô thÓ còng nh trªn tæng thÓ thÞ trêng, nhê ®ã gióp n©ng cao tÝnh thanh kho¶n cña thÞ trêng. Thø hai, m«i giíi chøng kho¸n gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ dÞch vô trªn thÞ trêng. Nh©n viªn m«i giíi cña c«ng ty qua qu¸ tr×nh lµm trung gian gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n, hä cã thÓ n¾m b¾t ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ ph¶n ¸nh víi ngêi cung øng s¶n phÈm, dÞch vô. Nhê vËy, nã gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ kh¸ch hµng vµ thu hót ngµy cµng nhiÒu nguån vèn ®Çu t trong x· héi cho t¨ng trëng. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp HiÓu ®îc kh¸ch hµng cÇn g× vµ ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®ã lµ yÕu tè dÉn tíi thµnh c«ng cña c«ng ty, nhê ®ã mµ thu nhËp cña c«ng ty còng t¨ng lªn râ rÖt. Vµo nh÷ng n¨m 1970 ë Mü, h·ng m«i giíi Merrill Lynch ®· hiÓu ®îc tÇm quan träng cña viÖc t×m hiÓu nhu cÇu kh¸ch hµng vµ giao nhiÖm vô cho ViÖn nghiªn cøu Standford ph¶i t×m biÕt kh¸ch hµng cÇn nh÷ng dÞch vô tµi chÝnh g× trong nh÷ng n¨m 1980. Sau khi ph¸t hiÖn nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ quyÒn tiÕp cËn tæng thÓ tíi tµi s¶n cña hä vµ kh¸ch hµng cÇn lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, Merrill ®· t¹o ra tµi kho¶n qu¶n lý tiÒn mÆt ®Çu tiªn vµ sau ®ã tµi kho¶n tiÕp cËn vèn tù cã. C«ng ty nµy ®· vît lªn ®èi thñ c¹nh tranh víi h¬n 550 tû ®« la tµi s¶n cña kh¸ch hµng trong n¨m 1994. Râ rµng lµ, nhê ho¹t ®éng tiÕp thÞ tíi kh¸ch hµng vµ mang ®Õn cho kh¸ch hµng nh÷ng g× hä cÇn, c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· lµm ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ dÞch vô cña thÞ trêng. Trong thÞ trêng míi næi, hµng ho¸ vµ dÞch vô cßn nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu th× ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n cã vai trß quan träng c¶i thiÖn m«i trêng nµy. M«i trêng ®Çu t ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm, víi chi phÝ giao dÞch thÊp vµ cã lîi nhuËn tháa ®¸ng sÏ thu hót ®îc nguån vèn nhµn rçi cho t¨ng trëng. Thø ba, m«i giíi chøng kho¸n víi chøc n¨ng, ®Æc ®iÓm riªng cã cña m×nh ®· gãp phÇn h×nh thµnh nÒn v¨n ho¸ ®Çu t. Trong nh÷ng nÒn kinh tÕ mµ m«i trêng ®Çu t cßn th« s¬ th× ngêi d©n cha cã thãi quen sö dông sè tiÒn nhµn rçi cña m×nh ®Ó ®Çu t vµo c¸c tµi s¶n tµi chÝnh ®Ó kiÕm lêi trong khi ®ã th× vèn cho t¨ng trëng trong nÒn kinh tÕ l¹i thiÕu trÇm träng. §Ó thu hót c«ng chóng ®Çu t, ngêi m«i giíi tiÕp cËn víi kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ ®¸p øng nhu cÇu cña hä b»ng c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh phï hîp, cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng kiÕn thøc, th«ng tin cËp nhËt ®Ó thuyÕt phôc kh¸ch hµng më tµi kho¶n. Khi ngêi cã tiÒn” nhµn rçi” thÊy ®îc lîi Ých thiÕt thùc tõ s¶n phÈm ®em l¹i, hä sÏ ®Çu t. Ho¹t ®éng nµy l©u dÇn sÏ gióp cho hä cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt, kinh nghiÖm còng nh h×nh thµnh kü n¨ng dù ®o¸n, lùa chän vµ phèi hîp c¸c s¶n phÈm víi nhau ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro. Nhê ®ã, nhµ ®Çu t cã thÓ thu lîi ngµy cµng lín. Khi ®· trë thµnh nÕp nghÜ vµ hµnh xö cña c¶ céng ®ång, nã sÏ lµ khÝa c¹nh quan träng h×nh thµnh nÒn v¨n ho¸ ®Çu t, yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cho mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Qua qu¸ tr×nh tiÕp xóc víi ngêi m«i giíi trong c¸c lÇn giao dÞch mua b¸n, nhµ ®Çu t sÏ thÊy ®îc lîi Ých cña ho¹t ®éng nµy ®em l¹i cho hä nh cung cÊp nh÷ng ý kiÕn ph©n tÝch, cho lêi khuyªn vÒ mua b¸n s¶n phÈm nµo, lóc nµo. Tõ ®ã hä h×nh thµnh nªn thãi quen vµ kü n¨ng sö dông dÞch vô ®Çu t, mµ chñ yÕu lµ dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n. Ngoµi ra, ho¹t ®éng m«i giíi còng gi÷ mét vai trß quan träng trong viÖc ®a ph¸p luËt ®Õn víi ngêi ®Çu t, gióp cho hä trong qu¸ tr×nh theo ®uæi lîi Ých cña m×nh lu«n cã ý thøc t×m hiÓu vµ tu©n thñ ph¸p luËt, ®ång thêi còng ph¶n ¸nh nh÷ng bÊt cËp trong ®iÒu chØnh cña khu«n khæ ph¸p lý tíi nhµ ph¸p luËt ®Ó kÞp thêi chØnh söa. §ã lµ mét ®Æc trng quan träng cña nÒn v¨n ho¸ ®Çu t. Thø t, t¨ng chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña dÞch vô nhê c¹nh tranh. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp §Ó thµnh c«ng trong nghÒ m«i giíi , ®iÒu quan träng lµ tõng c«ng ty m«i giíi vµ ngêi m«i giíi ph¶i thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng t×m ®Õn, gi÷ ch©n ®îc kh¸ch hµng ®· cã, vµ ngµy cµng gia t¨ng khèi lîng tµi s¶n mµ kh¸ch hµng uû th¸c cho hä qu¶n lý. Qu¸ tr×nh c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi hµnh nghÒ m«i giíi khiÕn hä kh«ng ngõng trau dåi nghiÖp vô, n©ng cao ®¹o ®øc vµ kü n¨ng hµnh nghÒ, nghiªm chØnh chÊp hµnh ph¸p luËt vµ nh÷ng quy ®Þnh cña c«ng ty. Qu¸ tr×nh nµy ®· n©ng cao ®îc chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n xÐt trªn toµn côc. §ång thêi, còng do ¸p lùc c¹nh tranh nªn c¸c c«ng ty kh«ng ngõng ®a ra nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô tèt nhÊt cho kh¸ch hµng. ë Th¸i Lan, mét c«ng ty chøng kho¸n cì lín thêng cã tíi 200 nh©n viªn b¸n hµng. ë thÞ trêng Mü, c¸c h·ng cùc lín cã tíi 13000 nh©n viªn m«i giíi. Hä lµ lùc lîng ®«ng ®¶o hµng ngµy hµng giê tiÕp cËn víi kh¸ch hµng ®Ó giíi thiÖu nh÷ng s¶n phÈm cã tÝnh u viÖt nhÊt. Cã thÓ nãi, ph¸t triÓn m«i giíi chøng kho¸n lµ t¹o ra ®îc mét lÜnh vùc thu hót nhiÒu lao ®éng cã kü n¨ng, h×nh thµnh c¸c dÞch vô míi , lµm phong phó thªm m«i trêng kinh doanh. 1.2.2 Quy tr×nh giao dÞch Më tµi kho¶n cho kh¸ch hµng Kh¸ch hµng muèn giao dÞch th«ng qua c«ng ty chøng kho¸n ®îc yªu cÇu më tµi kho¶n t¹i c«ng ty ®ã. C«ng ty híng dÉn thñ tôc më tµi kho¶n, ®iÒn th«ng tin vµo “ giÊy më tµi kho¶n “ bao gåm c¸c th«ng tin theo luËt quy ®Þnh vµ th«ng tin c«ng ty yªu cÇu thªm. Th«ng tin yªu cÇu cã thÓ bao gåm: Hä vµ tªn; ®Þa chØ chç ë vµ sè ®iÖn tho¹i; nghÒ nghiÖp, n¬i lµm viÖc, sè ®iÖn tho¹i c«ng viÖc...Mét sè c«ng ty yªu cÇu th«ng tin chi tiÕt nh: Thu nhËp hµng n¨m vµ gi¸ trÞ tµi s¶n thùc tÕ, sè con vµ tuæi cña chóng, c¸c tµi kho¶n ë c«ng ty m«i giíi kh¸c. Bé phËn qu¶n lý tµi kho¶n kh¸ch hµng cña c«ng ty ph¶i kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña th«ng tin, ®ång thêi trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tµi kho¶n, nh÷ng thay ®æi trong th«ng tin còng cÇn ®îc cËp nhËt. ViÖc kiÓm so¸t c¸c th«ng tin kh¸ch hµng rÊt cÇn thiÕt do c«ng ty chøng kho¸n ®ang kiÓm so¸t tµi s¶n cña kh¸ch hµng, nh÷ng s¬ suÊt cã thÓ dÉn ®Õn kiÖn tông, bÞ c¬ quan ®iÒu hoµ thÞ tr êng khiÓn tr¸ch, bÞ mÊt uy tÝn. Tµi kho¶n giao dÞch hiÖn nay cã thÓ ph©n chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nh: Tµi kho¶n tiÒn mÆt. §©y lµ tµi kho¶n mµ c¸c kho¶n thanh to¸n ph¸t sinh sÏ ®îc thùc hiÖn b»ng tiÒn mÆt. §Ó më tµi kho¶n nµy kh¸ch hµng ph¶i xuÊt tr×nh giÊy tê tuú th©n hîp lÖ. §èi víi tµi kho¶n nµy thêng c¸c c«ng ty chøng kho¸n yªu cÇu khi mua chøng khãan, kh¸ch hµng ph¶i thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt kh«ng chËm h¬n ngµy thanh to¸n ( thêng lµ trong vßng T+x ngµy lµm viÖc kÓ tõ khi diÔn ra giao dÞch). Do ®ã, khi thùc hiÖn nghiÖp vô mua chøng kho¸n, kh¸ch hµng ph¶i chuÈn bÞ tiÒn ®Çy ®ñ trªn tµi kho¶n ®Ó thanh to¸n tríc hoÆc tr¶ ®óng vµo thêi ®iÓm trong ngµy than to¸n theo quy ®Þnh cña c«ng ty chøng kho¸n. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp Tµi kho¶n lu ký (Margin account) . Lµ tµi kho¶n mµ qua ®ã kh¸ch hµng cã thÓ vay tiÒn c«ng ty ®Ó mua chøng kho¸n. §Ó ®îc më tµi kho¶n nµy, kh¸ch hµng ph¶i ký quü mét tû lÖ nhÊt ®Þnh. Víi giao dÞch ký quü c«ng ty chøng kho¸n kh«ng chØ hëng hoa hång mua b¸n hé chøng kho¸n mµ cßn ®îc thu l·i trªn sè tiÒn cho kh¸ch hµng vay. Tµi kho¶n tuú nghi( Diseretionary account). §©y lµ lo¹i tµi kho¶n mµ chñ tµi kho¶n cho phÐp c«ng ty chøng kho¸n ®îc mua vµ b¸n chøng kho¸n tuú ý lùa chän víi gi¸ c¶ vµ thêi ®iÓm mµ c«ng ty cho lµ thÝch hîp. C«ng ty chøng kho¸n kh«ng bÞ b¾t buéc ph¶i hái ý kiÕn kh¸ch hµng mµ ph©n tÝch dùa trªn sù hiÓu biÕt vÒ kh¸ch hµng nµy, t×nh h×nh thÞ trêng, còng nh mét sè vÊn ®Ò kh¸c ®Ó giao dÞch. Tuy nhiªn tríc khi cho phÐp c«ng ty chøng kho¸n quyÒn tù quyÕt th× kh¸ch hµng ph¶i c©n nh¾c kü lìng. ViÖc giao quyÒn nµy ®îc ghi thµnh v¨n b¶n cã ch÷ ký cña chñ tµi kho¶n vµ ®îc lu tr÷ t¹i c«ng ty. Trong v¨n b¶n nªu râ quyÒn h¹n cña c«ng ty lµ v« h¹n hoÆc cã giíi h¹n. Ngoµi ra b¶n tho¶ thuËn cßn quy ®Þnh râ lo¹i chøng kho¸n nµo mµ c«ng ty chøng kho¸n ® îc phÐp mua, b¸n...TÊt c¶ nh÷ng quy ®Þnh trªn nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña kh¸ch hµng vµ c«ng ty chøng kho¸n, còng nh tr¸nh nh÷ng tr¸ch chÊp cã thÓ x¶y ra sau nµy. Tµi kho¶n liªn kÕt.Lo¹i tµi kho¶n nµy do hai ngêi ®øng tªn vµ mäi quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn tµi kho¶n ph¶i do c¶ hai ngêi cïng chÊp thuËn. Cã hai lo¹i tµi kho¶n liªn kÕt - Liªn kÕt d¹ng th«ng thêng lµ lo¹i tµi kho¶n liªn kÕt mµ khi mét bªn trong tµi kho¶n chÕt ®i, phÇn cña ngêi ®ã trªn tµi kho¶n sÏ ®îc tr¶ l¹i thµnh di s¶n cña anh ta. - -Liªn kÕt ®îc quyÒn gi÷ trän lµ lo¹i tµi kho¶n mµ nÕu mét trong hai ngêi ®øng tªn tµi kho¶n chÕt ®i th× ngêi cßn l¹i sÏ ®îc hëng trän phÇn tµi s¶n trªn tµi kho¶n liªn kÕt. Tµi kho¶n chung(Partnership accuont). Tµi kho¶n chung do nhiÒu bªn thµnh viªn cïng ®øng tªn. §Ó më tµi kho¶n nµy, c«ng ty chøng kho¸n cÇn biÕt ®îc tªn, ®Þa chØ vµ tÊt c¶ ch÷ ký cña thµnh viªn hîp ph¸p trªn tµi kho¶n. §ång thêi cÇn cã mét v¨n b¶n x¸c nhËn sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c thµnh viªn vÒ sù liªn hîp ho¹t ®éng. Tµi kho¶n uû th¸c(Fiduciary accuont). §©y lµ lo¹i tµi kho¶n sÏ uû th¸c cho mét ngêi nµo ®ã ®îc hµnh ®éng hîp ph¸p víi danh nghÜa cña m×nh. Ngoµi ra cßn cã c¸c tµi kho¶n nh : tµi kho¶n lu tr÷ cho ngêi cha ®Õn tuæi trëng thµnh; tµi kho¶n giao dÞch quyÒn lùa chän; tµi kho¶n ®¸nh sè hoÆc ghi m· sè. Tãm l¹i, vÒ néi dung sö dông cã hai tµi kho¶n chÝnh lµ tµi kho¶n tiÒn mÆt vµ tµi kho¶n ký quü, cßn c¸c tµi kho¶n kh¸c chØ kh¸c nhau vÒ h×nh thøc. ChÝnh sù ®a d¹ng cña c¸c tµi kho¶n cung cÊp cho kh¸ch hµng cña c«ng ty ®· thu hót ®îc ®«ng ®¶o c¸c nhµ ®Çu t vµ cho phÐp hä lùa chän lo¹i tµi kho¶n thuËn tiÖn cho giao dÞch cña m×nh. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sau khi më tµi kho¶n, c«ng ty chøng kho¸n sÏ cung cÊp cho kh¸ch hµng mét m· sè tµi kho¶n vµ m· truy cËp vµo tµi kho¶n ®Ó kiÓm tra sau mçi lÇn giao dÞch. Kh¸ch hµng C«ng ty chøng kho¸n ThÞ trêng trêng phï phï hîp hîp ThÞ NhËn lÖnh tõ kh¸ch hµng §èi víi mçi lÇn giao dÞch, kh¸ch hµng ph¶i ph¸t lÖnh theo mÉu in s½n. LÖnh giao dÞch ph¶i bao gåm ®Çy ®ñ c¸c néi dung quy ®Þnh do kh¸ch hµng ®iÒn, ®ã lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn cho c«ng ty còng nh t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng yªn t©m khi ph¸t lÖnh. ViÖc ra lÖnh cã thÓ theo h×nh thøc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp qua ®iÖn tho¹i, telex, fax, hÖ thèng m¸y tÝnh ®iÖn tö tuú thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng. MÉu lÖnh ph¶i bao gåm c¸c th«ng tin sau: 1. LÖnh mua hay b¸n: Th«ng thêng tõ “mua “ hay “b¸n “ kh«ng ®îc viÕt ra mµ ngêi ta dïng ch÷ c¸i “B” hoÆc “S” .Mét sè c«ng ty chøng kho¸n sö dông chøng kho¸n c¸c mÉu cã ch÷ “Mua” hay “ B¸n” ®îc in s½n. MÉu lÖnh nµy cã thÓ ®îc in b»ng hai mµu mùc kh¸c nhau ®Ó dÔ ph©n biÖt. 2. Sè lîng c¸c chøng kho¸n: Sè lîng nµy ®îc thÓ hiÖn b»ng con sè. Mét lÖnh cã thÓ kÕt hîp gi÷a giao dÞch mét l« ch½n vµ mét l« lÎ 3. M« t¶ chøng kho¸n ®îc giao dÞch: Tªn cña chøng kho¸n cã thÓ ®îc viÕt ra hoÆc viÕt t¾t hay thÓ hiÖn b»ng biÓu tîng. 4. Sè tµi kho¶n cña kh¸ch hµng vµ tªn tµi kho¶n, ngµy kh¸ch hµng ®a ra lÖnh 5. Gi¸ vµ lo¹i lÖnh giao dÞch mµ kh¸ch hµng yªu cÇu, lÖnh ®ã lµ lÖnh thÞ trêng, lÖnh giíi h¹n hay lÖnh chê, c¸c ®Þnh chuÈn lÖnh. C«ng ty chøng kho¸n khi nhËn lÖnh ph¶i kiÓm tra tÝnh kh¶ thi cña lÖnh. NÕu lµ lÖnh mua, c«ng ty ph¶i kiÓm tra sè tiÒn ký quü cña kh¸ch hµng trªn tµi kho¶n, cßn nÕu lµ lÖnh b¸n, c«ng ty ph¶i kiÓm tra sè chøng kho¸n hiÖn cã cña kh¸ch hµng ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c giao dÞch ®îc thùc hiÖn sÏ ®îc thùc hiÖn kh«ng vi ph¹m quy ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp Thùc hiÖn lÖnh Tríc ®©y, ngêi ®¹i diÖn göi tÊt c¶ c¸c lÖnh mua b¸n chøng kho¸n tíi kh¸c cña kh¸ch hµng tíi bé phËn thùc hiÖn lÖnh. ë ®©y mét ngêi th ký sÏ kiÓm tra xem chøng kho¸n ®ã ®îc bu«n b¸n trªn thÞ trêng nµo( phi tËp trung hay trªn së giao dÞch).Sau ®ã ngêi th ký sÏ göi lÖnh nµy tíi thÞ trêng ®Ó thùc hiÖn. Nhng ngµy nay, c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· cã m¹ng líi th«ng tin trùc tiÕp tõ trô së chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh ®Õn phßng së giao dÞch. V× vËy trong c¸c c«ng ty nµy, c¸c lÖnh mua vµ b¸n chøng kho¸n niªm yÕt kh«ng cßn ®îc ®Õn phßng thùc hiÖn lÖnh n÷a, mµ c¸c lÖnh nµy ®îc chuyÓn trùc tiÕp tíi phßng giao dÞch cña së chøng kho¸n t¬ng øng. NÕu chøng kho¸n ®îc mua b¸n lµ chøng kho¸n ®îc niªm yÕt trªn së giao dÞch th× phiÕu lÖnh sÏ ®îc chuyÓn tíi nhµ m«i giíi t¹i sµn, m«i giíi t¹i sµn chuyÓn lÖnh cho c¸c chuyªn viªn cña Së, ®Õn khi ghÐp lÖnh chuyªn viªn th«ng b¸o kÕt qu¶ cho m«i giíi t¹i sµn. Tõ ®©y, kÕt qu¶ giao dÞch ®îc göi vÒ cho c«ng ty. Víi giao dÞch trªn thÞ trêng OTC, c«ng ty sÏ t×m ®Õn ngêi t¹o thÞ trêng cã gi¸ hêi nhÊt råi b¸o gi¸ trë l¹i cho kh¸ch hµng sau khi ®· céng vµo gi¸ mét phÇn chi phÝ giao dÞch. NÕu ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn, c«ng ty sÏ tiÕn hµnh th¬ng lîng víi nhµ t¹o thÞ trêng. X¸c nhËn kÕt qu¶ Sau khi nhËn ®îc kÕt qu¶ chuyÓn ®Õn tõ SGDCK, nhµ m«i giíi t¹i sµn sÏ b¸o vÒ cho phßng giao dÞch cña CtyCK víi néi dung chÝnh: sè hiÖu nhµ m«i giíi t¹i sµn; Sè hiÖu lÖnh;§· mua/b¸n; M· chøng kho¸n;Sè lîng;Gi¸; thêi gian. Phßng giao dÞch chuyÓn phiÕu lÖnh cã giao dÞch tíi phßng thanh to¸n. Cuèi buæi giao dÞch, phßng thanh to¸n c¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ giao dÞch lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ giao dÞch vµ chuyÓn kÕt qu¶ ®Õn trung t©m lu ký vµ thanh to¸n bï trõ chøng kho¸n ®Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh thanh to¸n. §ång thêi, sau khi nhËn kÕt qu¶ giao dÞch, CtyCK chuyÓn cho kh¸ch hµng mét phiÕu x¸c nhËn ®· thùc hiÖn xong lÖnh. X¸c nhËn nµy cã vai trß nh mét ho¸ ®¬n hÑn ngµy thanh to¸n víi kh¸ch hµng. Thanh to¸n vµ hoµn tÊt giao dÞch Giao dÞch m«i giíi chøng kho¸n hoµn tÊt khi thanh quyÕt to¸n víi kh¸ch hµng vµ chuyÓn giao chøng kho¸n hay chuyÓn quyÒn së h÷u chøng kho¸n cho kh¸ch hµng Thanh quyÕt to¸n víi kh¸ch hµng lµ viÖc thanh to¸n gi¸ trÞ giao dÞch chøng kho¸n, lÖ phÝ, phÝ giao dÞch vµ phô phÝ. Gi¸ trÞ giao dÞch chøng kho¸n lµ gi¸ mua b¸n chøng kho¸n ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ giao dÞch chÝnh thøc khi khíp lÖnh. LÖ phÝ lµ chi phÝ hµnh chÝnh víi møc rÊt thÊp vµ ®îc quy ®Þnh cè ®Þnh cho mét giao dÞch. TrÇn thÞ ngäc anh- Tµi chÝnh doanh nghiÖp- K41-KTQD 20