Tài liệu Luận văn giải pháp phát triển du lịch sinh thái ở vườn quốc gia phú quốc tỉnh kiên giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGUYỄN ANH LỢI GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI Ở VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC TỈNH KIÊN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Ngành: QUẢN TRỊ DỊCH VỤ DU LỊCH VÀ LỮ HÀNH Mã số ngành: 60340103 TP. Hồ Chí Minh, tháng 08 năm 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGUYỄN ANH LỢI GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI Ở VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC TỈNH KIÊN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Ngành: QUẢN TRỊ DỊCH VỤ DU LỊCH VÀ LỮ HÀNH Mã số ngành: 60340103 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS PHẠM TRUNG LƯƠNG TP. Hồ Chí Minh, tháng 08 năm 2017 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn Nguyễn Anh Lợi ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin kính gửi lời cảm ơn chân thành tới quí Thầy/Cô Trường Đại học Công nghệ TP.HCM đã truyền đạt kiến thức, cung cấp tài liệu cần thiết giúp tôi hoàn thành luận văn này. Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới PGS. TS. Phạm Trung Lương, thầy đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình viết luận văn. Cảm ơn ban quản lý vườn quốc gia Phú Quốc, các chuyên gia Viện môi trường và phát triển bền vững đã tạo điều kiện, nhiệt tình giúp đỡ tôi thu thập dữ liệu. Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù tác giả cũng hết sức cố gắng để hoàn thành nghiên cứu, tham khảo nhiều tài liệu, trao đổi và tiếp thu nhiều ý kiến quý báu của thầy cô và bạn bè. Song luận văn này chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, tôi mong nhận được ý kiến đóng góp xây dựng từ quý thầy cô và các bạn. Trân trọng! Học viên thực hiện Luận văn Nguyễn Anh Lợi iii TÓM TẮT Vườn Quốc gia Phú Quốc có tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch sinh thái. Tuy nhiên cho đến nay, DLST VQG vẫn chưa phát triển, điều này ảnh hư ng đến m c tiêu phát triển du lịch Phú Quốc cũng như n lực bảo tồn đa dạng sinh học VQG Phú Quốc dưới tác đ ng trực tiếp của khách du lịch và c ng đồng địa phương. Từ việc nghiên cứu thực trạng, đánh giá các yếu tố ảnh hư ng đến phát triển du lịch sinh thái nhằm đề ra "Giải pháp phát triển Du lịch Sinh thái tại vườn quốc gia Phú Quốc tỉnh Kiên Giang", đặc biệt góp phần phát triển DLST VQG Phú Quốc trong thời gian tới là rất cần thiết. Đề tài đã tập trung nghiên cứu làm rõ các giá trị tiềm năng phát triển du lịch sinh thái của Vườn Quốc gia Phú Quốc. Tiến hành điều tra 350 doanh nghiệp du lịch tại huyện đảo Phú Quốc để đo lường các yếu tố ảnh hư ng phát triển du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Phú Quốc Trên cơ s các đánh giá của kết quả nghiên cứu, sau khi tham khảo ý kiến các chuyên gia và các nhà quản lý, tác giả đề xuất những định hướng và các giải pháp phát triển du lịch sinh thái tại Vườn Quốc gia Phú Quốc trong thời gian tới, nhằm tập trung phát triển các loại hình du lịch sinh thái, thu hút nhiều du khách đến tham quan, tạo ra nhiều cơ h i việc làm cho c ng đồng địa phương; góp phần thực hiện m c tiêu chiến lược của du lịch Việt Nam là phát triển Phú Quốc tr thành Trung tâm du lịch sinh thái chất lượng cao của Việt Nam, khu vực và quốc tế và đặc biệt là góp phần bảo tồn đa dạng sinh học VQG Phú Quốc. iv ABSTRACT Phu Quoc National Park has great potential to develop eco-tourism. However, to date, eco-tourism at the national park has not yet developed, which affects the development of Phu Quoc tourism in general as well as efforts to conserve biodiversity at Phu Quoc National Park under the impacts of tourists and local communities. The research of the current situation and measure the level of affecting factors to eco-tourism development, with aims to propose "Solutions for Ecotourism development at Phu Quoc National Park in Kien Giang province" that will necessarily contribute to the development of ecotourism at Phu Quoc National Park in the near future. The study has focused on clarifying the potential value of eco-tourism development of Phu Quoc National Park. Conducting a survey of 350 tourism enterprises in Phu Quoc island to measure the affecting factors to develop ecotourism at Phu Quoc National Park. Based on the results of the study and evaluation, after getting the consultation of experts and managers, the author propose orientations and solutions for eco-tourism development at Phu Quoc National Park. In the upcoming time, focusing on the development of ecotourism forms, attracting more tourists, creating more job opportunities for the local community. That will contribute to complete the strategic objective of Vietnam's tourism, aim to develop Phu Quoc into a highquality eco-tourism center of Vietnam, the region and the world and especially to converse biodiversity at Phu Quoc National Park. v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii ABSTRACT ...............................................................................................................iv MỤC LỤC ...................................................................................................................v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ix DANH MỤC PHỤ LỤC ............................................................................................. x DANH MỤC CÁC BẢNG.........................................................................................xi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH ............................................................... xiii PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 1.Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1 . M c tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 3 4. ngh a thực ti n của đề tài: Về mặt thực ti n kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo trong việc xây dựng các kế hoạch phát triển DLST VQG Phú Quốc. .......................................................................................................................... 3 5. Kết cấu của luận văn .............................................................................................. 3 Chương 1: CƠ SỞ L LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ......................................................4 DU LỊCH SINH THÁI Ở VƯỜN QUỐC GIA........................................................... 4 1.1. Những vấn đề cơ bản về phát triển du lịch sinh thái ............................................4 1.1.1. Các khái niệm về du lịch sinh thái ............................................................4 1.1. Các đặc trưng của du lịch sinh thái ............................................................7 1.1.3 Phát triển du lịch sinh thái ..........................................................................8 1.1.4. Điều kiện để phát triển du lịch sinh thái ...................................................9 1. . Vai trò của du lịch sinh thái với vấn đề phát triển kinh tế - xã h i và môi trường ................................................................................................................................. 12 1. .1 Vai trò của du lịch sinh thái với vấn đề phát triển kinh tế .......................12 vi 1.2.2 Vai trò của du lịch sinh thái trong phát triển xã h i .................................13 1. .3 Vai trò của du lịch sinh thái trong bảo vệ môi trường .............................14 1.3 Các yếu tố ảnh hư ng đến việc phát triển du lịch sinh thái ............................... 15 1.3.1. Nhóm các yếu tố về tài nguyên ...............................................................16 1.3. Nhóm yếu tố liên quan đến công tác quản lý, tổ chức du lịch sinh thái ..17 1.3.3 Yếu tố liên quan đến du khách .................................................................19 1.3.4 M t số yếu tố khác ...................................................................................19 1.4. Kinh nghiệm phát triển du lịch sinh thái của m t số nước và Việt Nam ...... 19 1.4.1 Kinh nghiệm phát triển du lịch sinh thái của m t số nước khu vực ........19 1.4. Kinh nghiệm phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam .....................................................................................22 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 24 CHƯƠNG : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................25 .1 Giới thiệu chung ................................................................................................ 25 .1.1 Phương pháp luận: ...................................................................................25 .1. Phương pháp nghiên cứu: ........................................................................25 . Nghiên cứu các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái Vườn Quốc gia Phú Quốc............................................................................................................ 26 . .1 Mô hình nghiên cứu .................................................................................26 . . Quy trình nghiên cứu các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc ........................................................................27 . .3 Cơ s hình thành thang đo nháp và mã hóa biến .....................................28 . .4 Phương pháp nghiên cứu..........................................................................31 . .4. Giai đoạn nghiên cứu chính thức ..........................................................37 TÓM TẮT CHƯƠNG ............................................................................................ 40 Chương 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH ............................................41 SINH THÁI TẠI VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC.................................................41 3.1. Tổng quan về Vườn quốc gia Phú Quốc .......................................................... 41 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Vườn quốc gia Phú Quốc .............41 vii 3.1.2. Vị trí địa lý, khí hậu, thủy văn ................................................................41 3.1.3 Tổ chức b máy Ban quản lý của Vườn quốc gia Phú Quốc ...................44 3.2 Tài nguyên du lịch sinh thái của Vườn quốc gia Phú Quốc .............................. 45 3. .1 Hệ thực vật rừng .......................................................................................45 3. . Hệ đ ng vật rừng ......................................................................................49 3. .3 Cảnh quan và những di tích lịch sử, văn hóa ...........................................56 3. .4 Tài nguyên sinh vật biển ..........................................................................57 3. . Thực trạng phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc ................. 59 3. .1 Hiện trạng hoạt đ ng kinh doanh du lịch .................................................59 3. . . Hiện trạng hệ thống cơ s vật chất kỹ thuật du lịch ................................60 3. .3. Hiện trạng nguồn nhân lực du lịch ..........................................................61 3. .4. Hiện trạng sản phẩm du lịch ...................................................................61 3. .5. Hiện trạng đầu tư phát triển du lịch ........................................................63 3. .6. Hiện trạng hoạt đ ng xúc tiến quảng bá du lịch .....................................64 3. .7. Hiện trạng hoạt đ ng quản lý và công tác bảo tồn ..................................64 3. .8. Hiện trạng về môi trường du lịch ............................................................67 3.3 Kết quả khảo sát các doanh nghiệp du lịch về các yếu tố ảnh hư ng đến phát triển du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Phú Quốc ................................................ 67 3.3.1 Thống kê mô tả.........................................................................................67 3.3. Kiểm định đ tin cậy thang đo (Hệ số Cronbach’s Anpha) .....................68 3.3.3 Phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) ........75 3.3.4 Phân tích EFA ..........................................................................................76 3.3.5 Phân tích EFA đối với biến ph thu c“Sự phát triển du lịch sinh thái” ..80 3.3.6 Phân tích hệ số tương quan Pearson ........................................................81 3.3.7 Phân tích hồi quy tuyến tính b i ...........................................................83 3.3.8 Kiểm định giả thuyết của mô hình nghiên cứu ........................................86 3.4. Đánh giá chung sự phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc .... 90 3.4.1 Những kết quả đạt được ...........................................................................90 3.4. Thuận lợi ..................................................................................................90 viii 3.4.3 Những tồn tại ............................................................................................90 3.4.4 Những vấn đề đặt ra đối với phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc ...........................................................................................................91 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................................ 92 Chương 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI Ở VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC ......................................................................................................94 4.1. Định hướng ....................................................................................................... 94 4.1.1. Cơ s đề xuất các định hướng .................................................................94 4.1. . M c tiêu, định hướng ..............................................................................95 4. . Các giải pháp phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc ............ 99 4. .1 Đối với Tiềm năng tài nguyên du lịch sinh thái .......................................99 4. . Đối với Mức đ tham gia của c ng đồng vào du lịch sinh thái .............102 4. .3 Đối với Năng lực tổ chức thực hiện hoạt đ ng du lịch sinh thái ...........103 4. .4 Đối với Khả năng đáp ứng về hạ tầng và cơ s vật chất kỹ thuật du lịch .........................................................................................................................109 4.2.5. Đối với Năng lực xây dựng và xúc tiến quảng bá sản phẩm du lịch sinh thái ...................................................................................................................109 TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ..........................................................................................111 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................112 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................115 PHỤ LỤC ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DLST Du lịch sinh thái VQG Vườn quốc gia CĐ C ng đồng TC Tổ chức HT Hạ tầng XT Xúc tiến TN Tài nguyên PT Phát triển UNWTO World Tourism Organisation WWF World Wild Fund ESCAP Economic and Social Commission for Asia and the Pacific IUCN International Union for Conservation of Nature and Natural Resources KDTSQ Khu dự trữ sinh quyển CSHT Cơ s hạ tầng CSVCKT Cơ s vật chất kỹ thuật TNDL Tài nguyên du lịch KBTN Khu bảo tồn thiên nhiên HST Hệ sinh thái BQL Ban quản lý x DANH MỤC PHỤ LỤC Ph l c 1: Danh sách chuyên gia Ph l c : Dàn bài thảo luận nhóm chuyên gia Ph l c 3: Bảng câu hỏi khảo sát Ph l c 4: Kết quả khảo sát Ph l c 5: Hình ảnh trong chuyến đi khảo sát thực tế xi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng .1: Thang đo nghiên cứu các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc .............................................................................................. 28 Bảng . : Giai đoạn nghiên cứu các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc .............................................................................................. 31 Bảng .3: Tổng hợp thang đo chính thức của mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc ................................... 33 Bảng .4: Tổng hợp thang đo các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc ................................................................................................ 35 Bảng 3.1: So sánh thành phần thực vật của VQG Phú Quốc với các VQG khác .... 49 Bảng 3. : So sánh thành phần loài thú của VQG Phú Quốc với các VQG khác ..... 50 Bảng 3.3: So sánh thành phần loài chim của VQG Phú Quốc với các VQG khác .. 51 Bảng 3.4: So sánh thành phần loài bò sát, ếch nhái của VQG Phú Quốc với các VQG khác ................................................................................................................ 51 Bảng 3.5: Các loài thú quí hiếm ghi nhận được tại VQG Phú Quốc ....................... 52 Bảng 3.6: Các loài chim quý hiếm ghi nhận được tại VQG Phú Quốc ................... 54 Bảng 3.7: Các loài bò sát quý hiếm ghi nhận được tại VQG Phú Quốc .................. 55 Bảng 3.8: Thống kê theo giới tính mẫu quan sát ..................................................... 67 Bảng 3.9: Thống kê theo đ tuổi mẫu quan sát ........................................................ 68 Bảng 3.10: Thống kê theo trình đ học vấn mẫu quan sát ...................................... 68 Bảng 3.11: Thang đo mức đ tham gia của c ng đồng địa phương vào DLST...... 69 Bảng 3.12: Thang đo năng lực tổ chức thực hiện hoạt đ ng DLST ........................ 70 Bảng 3.13: Thang đo khả năng đáp ứng về hạ tầng và cơ s vật chất kỹ thuật du lịch lần 1 ......................................................................................................................... 71 Bảng 3.14: Thang đo khả năng đáp ứng về hạ tầng và cơ s vật chất kỹ thuật du lịch lần ......................................................................................................................... 72 xii Bảng 3.15: Thang đo năng lực xây dựng và xúc tiến quảng bá sản phẩm DLST .... 73 Bảng 3.16: Thang đo tiềm năng tài nguyên du lịch sinh thái .................................. 74 Bảng 3.17: Thang đo sự phát triển du lịch sinh thái ................................................ 75 Bảng 3.18: Hệ số KMO và kiểm định Bartlett các biến đ c lập .............................. 76 Bảng 3.19: Total Variance Explained ...................................................................... 77 Bảng 3. 0: Ma trận nhân tố sau khi xoay các biến đ c lập..................................... 79 Bảng 3. 1: Hệ số KMO và kiểm định Bartlett biến ph thu c ................................ 80 Bảng 3. Ma trận nhân tố sau khi xoay biến ph thu c ......................................... 80 Bảng 3. 3: Tổng phương sai trích của biến ph thu c ............................................ 81 Bảng 3.24 Ma trận hệ số tương quan Pearson.......................................................... 82 Bảng 3. 8: Tóm tắt mô hình hồi quy ....................................................................... 84 Bảng 3. 6: Kiểm định về sự phù hợp của mô hình hồi quy..................................... 84 Bảng 3. 7: Hệ số phương trình hồi quy ................................................................. ..85 Bảng 3.28: Kết quả kiểm định giả thuyết mô hình hồi quy ..................................... 89 xiii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH Hình 1.1: Các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái ........................ 16 Hình 2.1: Mô hình các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc do tác giả đề xuất ...................................................................... 26 Sơ đồ .1: Quy trình nghiên cứu các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc .............................................................................................. 27 Hình 2.2: Mô hình các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái Vườn quốc gia Phú Quốc ................................................................................................... 34 Hình 3.1: Vườn quốc gia Phú Quốc ......................................................................... 42 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Du lịch là m t ngành kinh tế chiếm t trọng ngày càng cao trong tổng sản phẩm quốc n i (GDP) của nhiều quốc gia trên thế giới. Hiện nay, du lịch được xem là m t trong những ngành kinh tế hàng đầu của thế giới và đã vượt mốc 1 t du khách vào năm 010. Ngành du lịch Việt Nam được thành lập vào năm 1960 và đang phát triển nhanh chóng, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã h i. Ngày 9 tháng 11 năm 005 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1197/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch chung xây dựng huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 0 0 theo đó Phú Quốc sẽ tr thành đặc khu hành chính đặc biệt, là trung tâm đ ng lực kinh tế của cả nước về du lịch sinh thái và dịch v chất lượng cao, trung tâm bảo tồn sự đa dạng sinh học, m t điểm đến hấp dẫn (Chính phủ, 005). Tại đại h i Đảng b Tỉnh Kiên Giang lần thứ VIII đã khẳng định: Tập trung đầu tư ngành du lịch tr thành ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển nhanh và bền vững. Thực hiện nghị quyết của Tỉnh Ủy về phát triển Phú Quốc thành khu DLST chất lượng cao của cả nước và khu vực, đồng thời phát triển đồng b các vùng du lịch trọng điểm khác của tỉnh VQG Phú Quốc được thành lập theo Quyết định số 91/ 001/QĐ-TTg ngày 8 tháng 6 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển hạng Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc đảo Phú Quốc thành VQG Phú Quốc. VQG Phú Quốc là điểm đến có tiềm năng DLST rất lớn: với sinh cảnh biển đảo đặc trưng và đặc biệt là tính đa dạng sinh học cao với nhiều hệ sinh thái biển đảo như hệ sinh thái rừng nhiệt đới thường xanh trên núi, hệ sinh thái rừng Tràm, hệ sinh thái rừng ngập mặn vùng cửa sông ven biển, hệ sinh thái rạn san hô, ..và đa dạng các loài sinh vật. Thực vật Phú Quốc cũng rất phong phú về thành phần loài (Khu Dự trử sinh quyển Phú Quốc, 016) gồm 5 9 loài thu c 118 họ và 365 chi, trong đó có 0 loài quý hiếm loài quý hiếm, 8 loài đặc hữu, đặc biệt có loài mới cho khoa học là Ceremium phuquoensis Phamh nov-sp và loài Porphyra tanake Phamh nov-sp thu c họ Rhydophyceae. Đ ng vật đặc hữu đảo Phú Quốc ngoài chó Phú Quốc (Canis dingo), 2 còn có hai phân loài chim là chìa vôi vàng (Motacilla flava) và hút mật đỏ (Aethopyga siparaja). Tính quý hiếm của đ ng vật đảo Phú Quốc còn thể hiện 3 loài ghi trong Sách Đỏ, trong đó loài có nguy cơ tuyệt chủng là rắn hổ mây, vích (Chenolia mydas), cá sấu nước ngọt (Crocodylus siamensis), đồi mồi (Eretmochelys imbricata), chồn bay (Petaurista petauríta), vượn má trắng (Hylopetes lar), voọc mông trắng (Presbytis francoisi), gấu chó (Helaretos malayanus). Bên cạnh đó VQG còn là nơi có nhiều cảnh quan đ p, hấp dẫn du lịch du lịch nói chung, đặc biệt là DLST Tuy nhiên cho đến nay VQG còn chưa phát triển, điều này ảnh hư ng đến m c tiêu phát triển du lịch Phú Quốc cũng như n lực bảo tồn đa dạng sinh học VQG Phú Quốc dưới tác đ ng của con người, trực tiếp là du khách và c ng đồng địa phương. Trong bối cảnh đó, việc thực hiện đề tài "Giải pháp phát triển Du lịch Sinh thái tại vườn quốc gia Phú Quốc tỉnh Kiên Giang" có ý ngh a quan trọng, đặc biệt về mặt thực ti n nhằm góp phần phát triển DLST VQG Phú Quốc, qua đó góp phần thực hiện m c tiêu chiến lược của du lịch Việt Nam là phát triển Phú Quốc tr thành Trung tâm du lịch sinh thái chất lượng cao của Việt Nam, khu vực và quốc tế và đặc biệt là góp phần bảo tồn đa dạng sinh học VQG Phú Quốc. 2. M c tiêu nghiên c u Mục tiêu chung Đề ra các giải pháp phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc góp phần bảo tồn đa dạng sinh học từng bước đa dạng hóa các loại hình du lịch, sản phẩm du lịch, góp phần thúc đẩy tốc đ phát triển du lịch tại VQG Phú Quốc nói riêng và của tỉnh Kiên Giang nói chung trong những năm sắp tới theo hướng phát triển bền vững. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa khoa học phát triển DLST - Đánh giá thực trạng phát triển DLST VQG Phú Quốc; - Đánh giá các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái Quốc VQG; VQG Phú 3 Đề xuất giải pháp phát triển du lịch sinh thái - 3. Đ i t ợng v it h VQG Phú Quốc tỉnh Kiên Giang. vi nghiên c u hiê c u Đối tượng nghiên cứu của đề tài là từ việc nghiên cứu thực trạng, Khảo sát doanh nghiệp du lịch Huyện đảo Phú Quốc để đánh giá các yếu tố ảnh hư ng đến sự phát triển du lịch sinh thái từ đó đưa ra giải pháp phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc tỉnh Kiên Giang. h i nghiên c u Không gian: Nghiên cứu thực trạng hoạt đ ng du lịch sinh thái tại VQG Phú Quốc tỉnh Kiên Giang; Thời gian: Nghiên cứu thực trạng hoạt đ ng du sinh thái tại VQG Phú Quốc tỉnh Kiên Giang từ 01 - 016, định hướng và đề xuất các giải pháp phát triển trong thời gian tới. Khảo sát doanh nghiệp du lịch về các n i dung liên quan đến sự phát triển DLST tại VQG Phú Quốc tỉnh Kiên Giang được thu thập từ việc điều tra số liệu từ tháng 1 đến tháng 3 năm 017. 4. Ý ngh thực tiễn củ đề tài: Về mặt thực ti n kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo trong việc xây dựng các kế hoạch phát triển DLST Quốc. 5. Kết cấu củ luận văn Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Luận văn được chia thành 4 Chương Chương 1: Cơ s lý luận về phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc Chương : Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng hoạt đ ng du lịch sinh thái Chương 4: Giải pháp phát triển du lịch sinh thái VQG Phú Quốc VQG Phú Quốc VQG Phú 4 Ch ơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI Ở VƯỜN QUỐC GIA 1.1. Những vấn đề cơ bản về hát triển du lịch sinh thái 1.1.1. Các khái niệm về du lịch sinh thái Du lịch sinh thái là loại hình du lịch có xu thế phát triển nhanh chóng trên phạm vi toàn thế giới và ngày càng chiếm được sự quan tâm của nhiều người b i đây là loại hình du lịch thiên nhiên có trách nhiệm, h trợ cho các m c tiêu bảo tồn tự nhiên, môi trường và phát triển c ng đồng. M t trong những định ngh a được coi là sớm về DLST mà đến nay vẫn được nhiều người quan tâm là định ngh a của Hiệp h i DLST Quốc tế (1991): “Du lịch sinh thái là loại hình du lịch có trách nhiệm đối với các vùng tự nhiên, bảo vệ môi trường và duy trì cuộc sống yên bình của người dân địa phương” Định ngh a này đề cao trách nhiệm bảo vệ môi trường, giữ gìn, tôn tạo, tránh sự ảnh hư ng tiêu cực đến môi trường tự nhiên, hệ sinh thái, và cả cu c sống của cư dân địa phương. Theo quỹ bảo tồn đ ng vật hoang dã WWF (1989): "Du lịch sinh thái đề cập tới các hoạt động du lịch đi tới các khu vực thiên nhiên hoang dã, gây tác động tối thiểu tới môi trường tự nhiên và cuộc sống của các loài động thực vật hoang dã trong khi mang lại một số lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương và những người bản địa phục vụ tại đó". Ở định ngh a này, cũng đề cập đến hoạt đ ng của DLST, đó là các khu vực tự nhiên hoang dã và điều quan trọng là giảm thiểu những tác đ ng tiêu cực đối môi trường tự nhiên, mang lại những lợi ích kinh tế cho c ng cư dân địa phương, những người bản địa làm việc trực tiếp trong ngành du lịch. Theo tổ chức du lịch thế giới - World Tourism Organization (1993): Du lịch sinh thái là loại hình du lịch được thực hiện tại những khu vực tự nhiên còn ít bị can thiệp b i con người, với m c đích để chiêm ngưỡng, học hỏi về các loài đ ng thực vật cư ng trong khu vực đó, giúp giảm thiểu và tránh được các tác đ ng tiêu cực 5 tới khu vực mà du khách đến thăm. Ngoài ra, du lịch sinh thái phải đóng góp vào công tác bảo tồn những khu vực tự nhiên và phát triển những khu vực c ng đồng lân cận m t cách bền vững đồng thời phải nâng cao được khả năng nhận thức về môi trường và công tác bảo tồn đối với người dân bản địa và du khách đến thăm. Đây là m t định ngh a tương đối đầy đủ nó phản n i dung hoạt đ ng cũng như những đặc điểm, m c đích của DLST. Đó là loại hình du lịch mang tính giáo d c, nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho các tổ chức, cá nhân trong việc bảo tồn giữ gìn môi trường tự nhiên và môi trường văn hoá để đảm bảo cho sự phát triển bền vững những nơi mà du khách tới thăm quan. Theo Weaver (2001), nhận định có 3 tiêu chí trọng tâm được lặp lại trong hầu hết các định ngh a, đó là: - Dựa vào thiên nhiên - Có tính bền vững - Có yếu tố về giáo d c hay nhận thức. Theo Page và Dowling (2002), đưa thêm yếu tố mà du lịch sinh thái nên có: - Đem lại lợi ích cho c ng đồng - Và sự hài lòng, thỏa mãn cho du khách. Tại Việt Nam, Tổng c c Du lịch (1999) đã phối hợp với m t số tổ chức quốc tế như ESCAP, WWF, IUCN tổ chức h i thảo quốc gia về: “Xây dựng Chiến lược phát triển du lịch sinh thái ở Việt Nam”. H i thảo đã đưa ra m t định ngh a về Du lịch sinh thái như sau: “Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa bản địa gắn với giáo dục môi trường, có đóng góp tích cực cho bảo tồn và phát triển bền vững, với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương”. Luật Du lịch Việt Nam (2005), đã xác định: “Du lịch sinh thái là hình thức du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với bản sắc văn hóa địa phương với sự tham gia của cộng đồng nhằm phát triển bền vững” (Quốc h i, 005).