Lêi më ®Çu
C¸ch ®©y kh«ng l©u, kho¶ng mét vµi n¨m vÒ tríc, c«ng
chóng ViÖt Nam nãi chung vµ giíi ®Çu t nãi riªng míi chØ biÕt
ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n, cña c¸c c«ng ty ®Çu t
chøng kho¸n ë ViÖt Nam nh lµ mét ®iÒu g× ®ã rÊt míi mÎ, xa
l¹. Ngêi d©n ViÖt Nam chØ biÕt ®Õn c¸c lo¹i h×nh ®Çu t
thuÇn tuý nh göi tiÕt kiÖm, mua c«ng tr¸i, hay ®Çu t vµo vµng
hoÆc ngo¹i tÖ, bÊt ®éng s¶n...Nhng tõ khi TTCK VN ra ®êi
(20/7/2000) ®· ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt lÞch sö cña nÒn tµi
chÝnh ViÖt Nam, n©ng tÇm ho¹t ®éng cña thÞ trêng tµi chÝnh
VN lªn tÇm cao míi. Cã thÓ nãi vai trß cña TTCK lµ rÊt to lín
trong viÖc gãp phÇn t¹o lËp mét kªnh huy ®éng vèn trung dµi
h¹n cho c¸c ®èi tîng cã nhu cÇu ®ång thêi më ra hµng lo¹t
c¸nh cöa ®Çu t hÊp dÉn, thu hót sù tham gia ®«ng ®¶o cña
mäi tÇng líp tõ ngêi giµ ®Õn trÎ, tõ c¸ nh©n ®Õn tæ chøc. Vµ
giai ®o¹n ®Çu thµnh lËp cña TTCK VN còng ®óng nh vËy. Ngêi
d©n ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu lµm quen víi lo¹i h×nh ®Çu t míi
mÎ nµy vµ ®· tham gia mét c¸ch nhiÖt t×nh. Tuy nhiªn, cã mét
thùc tÕ cho thÊy qua h¬n 2 n¨m ho¹t ®éng TTCK VN míi chØ
ho¹t ®éng ë møc ®é nhá lÎ, sè lîng tµi kho¶n kh«ng nhiÒu
(kho¶ng12000 tµi kho¶n ®îc më ë c¸c c«ng ty chøng kho¸n),
®Æc biÖt lµ nh÷ng tµi kho¶n nµy chñ yÕu lµ cña c¸c nhµ ®Çu
t c¸ nh©n vµ ®Çu t theo lèi ng¾n h¹n, ch¹y theo phong trµo.
C¸c ®Þnh chÕ ®Çu t cã tæ chøc chØ l¸c ®¸c trªn thÞ trêng.
ThÞ trêng CK vÉn ®îc ngêi ta gäi lµ phong vò biÓu cña nÒn
kinh tÕ nhng ®èi víi ViÖt Nam trong giai ®o¹n ®Çu ho¹t ®éng
nã kh«ng mang ý nghÜa ®ã. Cã nh÷ng giai ®o¹n gi¸ cæ phiÕu
t¨ng cao liªn tôc vµ cã giai ®o¹n (nh lµ giai ®o¹n hiÖn nay)
th× thÞ trêng xuèng dèc kh«ng phanh. Nguyªn nh©n lý gi¶i
hiÖn tîng trªn cã rÊt nhiÒu nhng cã mét lý do ph¶i kÓ ®Õn lµ
1
nhµ ®Çu t thiÕu mét tÇm nh×n chiÕn lîc. Mµ ®iÒu nµy hay cã
®îc ë c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc, ®Æc biÖt lµ c¸c quü ®Çu t
CK. Sù v¾ng bãng cña c¸c Q§TCK trªn TTCK VN hiÖn nay ph¶i
ch¨ng do m«i trêng ®Çu t kh«ng hÊp dÉn, cã nhiÒu yÕu tè rµo
c¶n do c¸c Q§TCK kh«ng thÓ tham gia thÞ trêng. C¸c c¬ quan
chuyªn tr¸ch nhµ níc ®· ®Ò cËp nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò ph¸t
triÓn vµ æn ®Þnh thÞ trêng, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ®èi tîng
tham gia vµo TTCK mét c¸ch dÔ dµng. Vµ vÊn ®Ò nµy còng
kh«ng tho¸t khái tÇm nh×n cña nh÷ng ngêi quan t©m. Lµ mét
sinh viªn thuéc khèi nghµnh kinh tÕ quan t©m ®Õn sù ph¸t
triÓn cña thÞ trêng ®Æc biÖt lµ thÞ trêng CKVN, t«i ®Æc biÖt
coi viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc
chñ yÕu lµ c¸c Q§TCK nh lµ mét nh©n tè gãp phÇn ph¸t triÓn
TTCK VN, vËy ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Q§TCK ë VN trong
giai ®o¹n hiÖn nay cÇn nh÷ng ®iÒu kiÖn g× vµ kh¶ n¨ng
ph¸t triÓn ®Õn ®©u? TËp ®Ò ¸n m«n häc víi néi dung: “§iÒu
kiÖn vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c¸c Q§TCK ë VN trong giai
®o¹n hiÖn nay” sÏ tr×nh bµy râ néi dung c©u hái.
Víi kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ vµ lÜnh vùc ®Ò cËp cha s©u
nªn tËp ®Ò ¸n chØ dõng l¹i ë ph¹m vi nghiªn cøu c¸c ®iÒu
kiÖn vµ kh¶ n¨ng cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c
Q§TCK t¹i VN. Híng nghiªn cøu chñ ®¹o sÏ tËp trung vµo vÊn
®Ò t×m kiÕm vµ ®a ra gi¶i ph¸p gãp phÇn h×nh thµnh c¸c
®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng cho Q§TCK ra ®êi ë VN.
Thùc tÕ ®©y lµ mét ®Ò tµi khã nªn kh¶ n¨ng b¶n th©n
kh«ng thÓ nµo ®Ò cËp hÕt mäi vÊn ®Ò. T«i rÊt mong nhËn
®îc sù ñng hé nhiÖt t×nh vµ nh÷ng tham luËn quý b¸u tõ phÝa
c¸c thÇy c« gi¸o, ®Æc biÖt lµ gi¸o viªn híng dÉn c« TrÇn Mai
Hoa, vµ tõ phÝa b¹n ®äc. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
2
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quü ®Çu t chøng kho¸n
I. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ vai trß cña Q§TCK.
1. Kh¸i niÖm Q§TCK.
Vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kû 19 ®Çu thÕ kû 20, trªn
®Êt níc Mü c¸c nhµ ®Çu t chøng kho¸n thùc hiÖn c«ng cuéc
®Çu t cña m×nh mét c¸ch riªng rÏ, ®éc lËp. Hä vÉn cã suy
nghÜ trong ®Çu m×nh r»ng: tù ta lµm ta ¨n. Nhng kh«ng may
cho hä lµ mãn ¨n cña hä ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng vµ phøc
t¹p. Mçi nhµ ®Çu t kh«ng thÓ nµo tù m×nh bá søc lùc vµ tiÒn
cña ra ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t liÒn vµo mét lóc nhiÒu miÕng
b¸nh to lín vµ ngon lµnh ®ã. Hä liÒn nghÜ ra mét c¸ch lµ tËp
hîp tÊt c¶ nh÷ng ai cã cïng nhu cÇu vµ mong muèn hëng vÞ
ngon cña chiÕc b¸nh l¹i, tËp trung søc lùc vµ tiÒn cña cña
nhiÒu nhµ ®Çu t råi uû th¸c cho mét bé phËn cã chuyªn m«n
vµ tr×nh ®é ®Ó ®Çu t sè tiÒn ®ã vµo nh÷ng chiÕc b¸nh høa
hÑn ®em l¹i vÞ ngon trong mét ph¹m vi rñi ro nhÊt ®Þnh. Vµ
Q§TCK ra ®êi tõ ®ã. Q§TCK lµ mét ph¬ng tiÖn ®Çu t tËp thÓ
tËp hîp tiÒn cña nhiÒu nhµ ®Çu t kh¸c nhau vµ uû th¸c sè tiÒn
®ã cho c«ng ty qu¶n lý quü tiÕn hµnh ®Çu t vµo c¸c lo¹i
chøng kho¸n .
T¹i ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 05/1998/Q§-UBCK3 ngµy
13/10/98 vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña
Q§TCK vµ c«ng ty qu¶n lý quü th×: “Q§TCK lµ quü h×nh thµnh
tõ vèn gãp cña ngêi ®Çu t, ®îc uû th¸c cho c«ng ty qu¶n lý
quü qu¶n lý vµ ®Çu t vµo chøng kho¸n tèi thiÓu 60% gi¸ trÞ
tµi s¶n cña quü”.
3
Nh vËy, qua hai ®Þnh nghÜa ta cã thÓ thÊy mét sè ®Æc
®iÓm cña Q§TCK: Thø nhÊt , Q§TCK võa lµ nhµ ph¸t hµnh
chøng kho¸n (cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t) võa lµ nhµ
®Çu t chøng kho¸n (mua chøng kho¸n cña c¸c c«ng ty kh¸c).
Thø hai, mÆc dï Q§TCK lµ mét lo¹i h×nh DN TC-NH nhng thuéc
nhãm ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian phi ng©n hµng, cã ®Æc
trng kh¸c c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c ë chç nã chuyªn m«n
ho¸ trong ®Çu t tøc chuyªn kinh doanh vèn trung vµ dµi h¹n.
Thø ba, tham gia vµo Q§TCK cã ba lo¹i chñ thÓ ®ã lµ nhµ ®Çu
t, c«ng ty qu¶n lý quü vµ ng©n hµng gi¸m s¸t.
C«ng ty qu¶n lý quü
Ng©n hµng
gi¸m s¸t
Quü §TCK
Ngêi ®Çu t
Ngêi ®Çu t
Ngêi ®Çu t
Do tÝnh chÊt huy ®éng vèn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t cña c¸c
quü mµ Q§TCK ®îc ph©n chia ra lµm nhiÒn lo¹i kh¸c nhau.
PhÇn nµy sÏ ®îc tr×nh bµy ë môc ph©n lo¹i Q§TCK.
2. Ph©n lo¹i Q§TCK.
4
2.1. Ph©n lo¹i theo nguån vèn huy ®éng.
Khi Q§TCK ®îc thµnh lËp, nã cã thÓ thu hót vèn b»ng
c¸ch ph¸t hµnh chøng chØ mét c¸ch réng r·i ra c«ng chóng
hoÆc chØ ph¸t hµnh riªng lÎ cho nhãm nhµ ®Çu t vµ t¬ng øng
víi c¸ch ph¸t hµnh ®ã cã Q§TCK tËp thÓ vµ Q§TCK t nh©n.
2.1.1. Q§TCK tËp thÓ (Public fund).
Q§TCK tËp thÓ huy ®ång vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh
chøng chØ cña quü mét c¸ch réng r·i ra c«ng chóng. §Æc
®iÓm cña quü nµy lµ cã sè lîng nhµ ®Çu t kh¸ lín nhng Ýt hiÓu
biÕt vÒ CK vµ TTCK. Quü ®Çu t tËp thÓ cung cÊp cho c¸c nhµ
®Çu t nhá nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Çu t ®a d¹ng, gi¶m thiÓu rñi
ro nhê nã cã hÖ thèng qu¶n lý chuyªn nghiÖp, víi chi phÝ thÊp.
Trong quü ®Çu t tËp thÓ ta cã thÓ chia ra lµm nhiÒu lo¹i kh¸c
nhau tuú tiªu chÝ lùa chän.
2.1.1.1. Theo c¬ cÊu tæ chøc vµ ®iÒu hµnh.
Q§TCK ®îc chia lµm hai lo¹i: Q§TCK d¹ng c«ng ty vµ
Q§TCK d¹ng tÝn th¸c.
Q§TCK d¹ng c«ng ty (Corporate fund): lµ mét ph¸p nh©n (tøc
lµ mét c«ng ty) cã c¬ cÊu tæ chøc gåm c¬ quan quyÒn lùc cao
nhÊt cña quü lµ §HC§ gåm c¸c cæ ®«ng cña quü. Hä tiÕn hµnh
bÇu ra c¬ quan ®iÒu hµnh cho quü lµ H§QT quü. C¸c cæ
®«ng chÝnh lµ nhµ ®Çu t gãp vèn vµo quü. Quü cã c¬ cÊu
ho¹t ®éng gåm c¸c tæ chøc: c«ng ty qu¶n lý quü vµ ng©n
hµng b¶o qu¶n. C«ng ty qu¶n lý quü do H§QT lùa chän vµ gi¸m
s¸t ho¹t ®éng ®Çu t cña c«ng ty qu¶n lý. Ng©n hµng b¶o
qu¶n cã nhiÖm vô gi÷ vµ b¶o qu¶n tµi s¶n cho quü, tiÕn hµnh
giao nhËn c¸c chøng kho¸n cho quü. Ngoµi ra tham gia vµo
Q§TCK d¹ng c«ng ty cßn cã c¸c ®¹i lý chuyÓn nhîng hoÆc nhµ
5
b¶o l·nh ph¸t hµnh chÝnh. M« h×nh quü ®Çu t d¹ng c«ng ty
thêng ¸p dông chñ yÕu ë níc cã TTCK ph¸t triÓn.
Q§TCK d¹ng tÝn th¸c (Trust fund): kh«ng gièng quü ®Çu t
d¹ng c«ng ty, quü ®Çu t tÝn th¸c kh«ng ph¶i lµ mét ph¸p
nh©n, nã chØ lµ mét tËp hîp vèn do c¸c nhµ ®Çu t ®ãng gãp.
Tham gia vµo quü cã 3 bªn: c«ng ty qu¶n lý quü, NH gi¸m s¸t
b¶o qu¶n vµ nhµ ®Çu t. ë ®©y thÓ hiÖn ®iÓm kh¸c biÖt lµ
c«ng ty qu¶n lý quü ®øng ra thµnh lËp quü, tiÕn hµnh huy
®éng vèn vµ thùc hiÖn ®Çu t theo nh÷ng môc tiªu ®Þnh tríc.
Ta cã thÓ thÊy mét sè ®iÓm kh¸c nhau gi÷a m« h×nh Q§TCK
d¹ng c«ng ty vµ d¹ng tÝn th¸c th«ng qua b¶ng sau.
§Æc ®iÓm
Q§TCK d¹ng c«ng ty
TÝnh chÊt ph¸p Lµ mét ph¸p nh©n.
Q§TCK d¹ng tÝn th¸c
Kh«ng lµ ph¸p nh©n.
lý
Ngêi ®iÒu hµnh H§QT ®iÒu hµnh vµ C«ng ty qu¶n lý quü.
chän c«ng ty qu¶n lý
Nhµ ®Çu t
quü.
Lµ cæ
®«ng
cña Lµ ngêi thô hëng kÕt
quü.
qu¶
tõ
ho¹t
®éng
®Çu t cña quü.
2.1.1.2. Theo c¬ cÊu huy ®éng vèn.
Do c¸ch thøc huy ®éng vèn kh¸c nhau nªn Q§TCK ®îc
chia lµm quü më vµ quü ®ãng.
Q§TCK d¹ng më (Open-end fund hay Mutual fund-quü hç
t¬ng). Theo kho¶n 3 ®iÒu 3 cña quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t
®éng cña Q§TCK vµ c«ng ty qu¶n lý quü ban hµnh kÌm theo
Q§ 05/1998/Q§-UBCK3 ngµy 13/10/1998 th×: “Q§TCK më lµ
Q§TCK trong ®ã ngêi ®Çu t ®îc quyÒn b¸n l¹i chøng chØ quü
®Çu t cho quü”. Th«ng qua kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ hiÓu
6
Q§TCK
më
sÏ
trùc
tiÕp
thùc
hiÖn
viÖc
mua
b¸n
cæ
phiÕu/chøng chØ cña chÝnh quü m×nh cho nhµ ®Çu t. Quü
liªn tôc ph¸t hµnh cæ phiÕu/chøng chØ ra c«ng chóng vµ khi
nhµ ®Çu t cã nhu cÇu rót vèn th× quü trùc tiÕp tiÕn hµnh mua
l¹i cæ phiÕu/chøng chØ cña nhµ ®Çu t. Do tÝnh chÊt liªn tôc
ph¸t hµnh vµ mua l¹i nªn gi¸ cæ phiÕu/chøng chØ cña quü
g¾n trùc tiÕp víi gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn cña quü (NAV). Cæ
phiÕu/chøng chØ ®Çu t cña quü kh«ng ®îc giao dÞch trªn thÞ
trêng thø cÊp mµ giao dÞch th¼ng víi quü hoÆc ®¹i lý cña
quü, vµ gi¸ c¶ cña nã kh«ng phô thuéc vµo quan hÖ cung cÇu
mµ phô thuéc vµo gi¸ trÞ tµi s¶n rßng cña quü t¹i thêi ®iÓm
mua b¸n.
Q§TCK d¹ng ®ãng (Closed-end fund). Lµ Q§TCK trong ®ã
ngêi ®Çu t kh«ng ®îc quyÒn b¸n l¹i chøng chØ quü ®Çu t cho
quü tríc thêi h¹n kÕt thóc ho¹t ®éng hay gi¶i thÓ (Kho¶n 2
®iÒu 3 quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Q§TCK vµ c«ng ty
qu¶n lý quü). Trong §TCK d¹ng ®ãng, cæ phiÕu/chøng chØ cña
quü chØ ®îc ph¸t hµnh mét lÇn víi sè lîng nhÊt ®Þnh cho nhµ
®Çu t. Quü kh«ng thùc hiÖn viÖc mua l¹i cæ phiÕu/chøng chØ
khi nhµ ®Çu t cã nhu cÇu b¸n l¹i mµ cæ phiÕu/chøng chØ cña
quü sau khi ph¸t hµnh lÇn ®Çu ®îc giao dÞch trªn thÞ trêng
thø cÊp gièng nh c¸c cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty niªm yÕt kh¸c.
Nhµ ®Çu t sÏ thùc hiÖn mua b¸n cæ phiÕu/chøng chØ quü trªn
thÞ trêng thø cÊp th«ng qua m«i giíi. Do ®ã, kh¸c víi cæ
phiÕu/chøng chØ ®Çu t cña Q§TCK më, cæ phiÕu/chøng chØ
®Çu t cña Q§TCK ®ãng lu«n t¸ch biÖt khái gi¸ trÞ tµi s¶n
thuÇn cña quü vµ gi¸ cña nã do cung cÇu thÞ trêng quyÕt
7
®Þnh. Sù kh¸c nhau gi÷a Q§TCK d¹ng ®ãng vµ Q§TCK d¹ng
më ®îc thÓ hiÖn ë nhiÒu khÝa c¹nh th«ng qua b¶ng sau:
8
§Æc ®iÓm
1. Sè lîng
phiÕu lu hµnh
Q§TCK më
cæ Sè lîng lu«n thay
®æi, chØ ph¸t
hµnh cæ phiÕu thêng.
2. Chµo b¸n ra
c«ng chóng
3. ViÖc mua laÞ
cña quü
4.§Þa ®iÓm mua,
b¸n cæ phiÕu quü
Liªn tôc.
Q§TCK ®ãng
Sè lîng cè ®Þnh,
ph¸t
hµnh
cæ
phiÕu thêng, cæ
phiÕu u ®·i vµ tr¸i
phiÕu.
Mét lÇn.
Cã mua l¹i.
Kh«ng mua l¹i.
Nhµ ®Çu t mua
b¸n cæ phiÕu trùc
tiÕp tõ quü, nhµ
b¶o l·nh hoÆc nhµ
kinh doanh, m«i
giíi chøng kho¸n.
5. Mèi quan hÖ Gi¸ cæ phiÕu phô
gi÷a gi¸ mua víi thuéc chÆt chÏ vµo
gi¸ trÞ tµi s¶n rßng gi¸ trÞ tµi s¶n
thuÇn cña quü.
Nhµ ®Çu t mua
b¸n cæ phiÕu trªn
thÞ trêng chøng
kho¸n tËp trung vµ
phi tËp trung.
Gi¸ cæ phiÕu phô
thuéc
quan
hÖ
cung-cÇu
kh«ng
phô thuéc gi¸ trÞ
tµi s¶n rßng.
6. Chi phÝ giao §îc céng vµo GTTS Tr¶ cho trung gian.
dÞch
rßng.
7. TÝnh æn ®Þnh C¬ cÊu vèn lu«n C¬ cÊu vèn cè
cña quü
thay ®æi.
®Þnh.
8.
ChÝnh
s¸ch §Çu t vµo c¸c c«ng §Çu t vµo dù ¸n
®Çu t
cô tµi chÝnh cã mang tÝnh chÊt
tÝnh thanh kho¶n dµi h¹n.
cao.
2.1.2. Q§TCK t nh©n (Private Fund).
Kh«ng gièng Q§TCK tËp thÓ, Q§TCK t nh©n huy ®éng
vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh riªng lÎ cho mét sè nhãm nhá c¸c nhµ
®Çu t. C¸c nhµ ®Çu t thêng lµ c¸c thÓ nh©n, ®Þnh chÕ tµi
chÝnh lín hoÆc c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín. Hä ®Çu t lîng vèn lín
vµo quü vµ thêng khèng chÕ ho¹t ®éng cña quü. Nhµ qu¶n lý
9
quü thêng tham gia kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty nhËn
®Çu t díi h×nh thøc thµnh viªn H§QT, cung cÊp t vÊn hoÆc cã
¶nh hëng lín ®Õn thµnh viªn H§QT. C«ng ty qu¶n lý quü do
c¸c nhµ ®Çu t thuª vÒ ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh quü. Tuú
vµo chiÕn lîc kinh doanh vµ chÝnh s¸ch ®Çu t mµ Q§TCK t
nh©n cã thÓ lµ quü ®Çu t phßng ngõa rñi ro (Hedge Fund)
hoÆc quü ®Çu t m¹o hiÓm (Venture Capital Fund).
2.1.2.1. Q§TCK phßng ngõa rñi ro hay cßn gäi lµ quü ®Çu t
phßng hé gi¸ (Hedge Fund).
Quü nµy huy ®éng vèn chñ yÕu ®Ó kinh doanh chøng
kho¸n, mÆc dï mang tªn lµ quü ®Çu t phßng ngõa rñi ro nhng
danh môc ®Çu t cña quü l¹i chñ yÕu tËp trung vµo c¸c c«ng cô
ph¸i sinh (Hîp ®ång Option, Future, Forward...) mang tÝnh
®Çu t ®Çu c¬ cao. H×nh thøc kinh doanh cña quü lµ thùc hiÖn
mua b¸n song hµnh (Arbitrage), sö dông ®ßn bÈy tµi chÝnh
(Margin account) ... Quü ®Çu t phßng ngïa rñi ro ®îc tæ chøc
díi d¹ng c«ng ty hîp danh h÷u h¹n tøc trong quü cã hai lo¹i
thµnh viªn: thµnh viªn hîp danh vµ thµnh viªn h÷u h¹n. Nh÷ng
ngêi ®øng ra lËp quü gäi lµ thµnh viªn hîp danh (cã thÓ lµ c¸
nh©n hoÆc tæ chøc). Cßn nh÷ng ngêi gãp vèn lµ thµnh viªn
h÷u h¹n, hä chØ gãp vèn vµo quü chø kh«ng tham gia ®iÒu
hµnh c¸c ho¹t ®éng cña quü. C¸c Q§TCK phßng ngõa rñi ro rÊt
Ýt khi ®îc biÕt ®Õn do nã kh«ng ®îc qu¶ng b¸ réng r·i ra c«ng
chóng.
2.1.2.2. Q§TCK m¹o hiÓm (Venture Capital Fund):
Hay cßn gäi lµ quü vèn m¹o hiÓm do c¸c ng©n hµng ®Çu
t cung cÊp vµ b¶o trî tæ chøc. Quü huy ®éng tiÒn tõ c¸c chñ
thÓ kh¸c nhau chñ yÕu lµ nh÷ng ngêi giÇu cã, nh÷ng tËp
10
®oµn kinh doanh lín vµ mét sè ®Þnh chÕ tµi chÝnh ®Çu t
kh¸c. Quü ®îc ®Æt díi sù qu¶n lý cña c¸c tæ chøc chuyªn m«n
qu¶n lý ®Çu t. Quü vèn m¹o hiÓm ®îc tæ chøc theo m« h×nh
c«ng ty hîp danh tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, gåm hai lo¹i thµnh
viªn: thµnh viªn tæng qu¸t vµ thµnh viªn tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n. Nh÷ng ngêi vËn ®éng lËp quü gäi lµ thµnh viªn tæng qu¸t
(Genaral Partners) gåm c¸c nhµ qu¶n lý, ®iÒu hµnh viÖc ®Çu
t cña quü. Nh÷ng thµnh viªn tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n lµ c¸c quü
hu trÝ, quü b¶o hiÓm nh©n thä, c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c gia
®×nh giÇu cã vµ nh÷ng ngêi cã ®Çu ãc vµ b¶n lÜnh ®Çu t.
H×nh thøc ®Çu t cña quü vèn m¹o hiÓm thêng lµ tham gia
®Çu t trùc tiÕp vµo c¸c dù ¸n míi khëi sù, c¸c c«ng ty non trÎ
cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ thêng lµ c¸c c«ng ty cha cã cæ
phiÕu niªm yÕt trªn TTCK. Kh«ng nh÷ng ®Çu t trùc tiÕp, quü
vèn m¹o hiÓm cßn tham gia vµo qu¶n lý ho¹t ®éng c«ng ty
m×nh ®Çu t, cung cÊp c¸c dÞch vô t vÊn.... nh»m t¨ng tèc ®é
ph¸t triÓn c«ng ty m×nh ®Çu t tõ ®ã tiÕn tíi ®a c«ng ty ra
niªm yÕt trªn TTCK. Vµ c¸ch duy nhÊt cã hiÖu qu¶ ®Ó quü vèn
m¹o hiÓm thùc hiÖn tho¸t vèn ®Çu t cña m×nh khái c«ng ty
nhËn ®Çu t ®ã lµ b¸n cæ phiÕu m×nh ®ang n¾m gi÷ trªn
TTCK.
2.2. Ph©n lo¹i theo chÝnh s¸ch ®Çu t.
Dùa vµo tiªu chÝ nµy ta cã thÓ chia Q§TCK ra lµm nhiÒu
lo¹i. Do c¸c c«ng cô tµi chÝnh ngµy cµng ®a d¹ng vÒ chñng
lo¹i vµ tÝnh chÊt nªn mçi quü ®îc thµnh lËp sÏ lùa chän nh÷ng
c«ng cô ®Çu t thÝch hîp víi chiÕn lîc ho¹t ®éng cña quü, ®¶m
b¶o môc tiªu ®Çu t ®· ®Ò ra. Cã thÓ kÓ ra mét sè lo¹i quü
®Çu t sau ®©y.
11
2.2.1. Q§TCK vèn:
Lµ quü ®Çu t phÇn lín vèn tµi s¶n cña quü vµo cæ phiÕu.
Tuy nhiªn khi ®Çu t vµo cæ phiÕu, mçi quü l¹i cã mét môc tiªu
riªng. Quü ®Çu t vµo cæ phiÕu t¨ng trëng thùc hiÖn ®Çu t
nh»m t×m kiÕm møc l·i vèn cao nhÊt tõ mét danh môc ®Çu t
do c¸c lo¹i cæ phiÕu t¨ng trëng cÊu thµnh. C¸c kho¶n cæ tøc
vµ thu nhËp vµ lîi nhuËn hiÖn t¹i kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt
®Þnh. Trong quü cæ phiÒu t¨ng trëng, nã coi träng vÊn ®Ò
liÖu c¸c kho¶n cæ tøc vµ thu nhËp cã ®îc t¸i ®Çu t vµo quü
hay kh«ng? Kh¸c víi quü ®Çu t cæ phiÕu t¨ng trëng, quü ®Çu
t cæ phiÕu gi¸ trÞ l¹i coi träng vÊn ®Ò cæ tøc vµ thu nhËp ®îc ph©n bæ bao nhiªu cho nhµ ®Çu t. Danh môc ®Çu t cña
quü nµy gåm c¸c lo¹i cæ phiÕu cã tû lÖ cæ tøc cao vµ chi tr¶
thêng xuyªn cho cæ ®«ng.
2.2.2. Q§TCK cã thu nhËp cè ®Þnh.
C¸c quü nµy chuyªn ®Çu t vµo c¸c c«ng cô nî cã thu nhËp
cè ®Þnh nh tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, chøng chØ tiÒn göi, th¬ng
phiÕu, hèi phiÕu...Møc rñi ro cña quü kh¸ thÊp phï hîp cho
nh÷ng nhµ ®Çu t muèn t×m kiÕm møc lîi suÊt trªn trung b×nh
mµ kh«ng ph¶i chÞu nhiÒu rñi ro.
2.2.3. Q§TCK c©n b»ng.
Quü nµy ®Çu t vµo mét danh môc gåm c¶ cæ phiÕu vµ
tr¸i phiÕu kÕt hîp nh»m võa b¶o toµn vèn ®Çu t ban ®Çu, tr¶
c¸c kho¶n thu nhËp hiÖn t¹i vµ t¨ng trëng vèn l©u dµi. C¸c
nhµ ®Çu t vµo quü nµy lµ nh÷ng nhµ ®Çu t b¶o thñ, nh÷ng
ngêi võa muèn nhËn ®îc c¸c kho¶n thu nhËp liªn tôc võa muèn
kho¶n vèn cña m×nh t¨ng trëng l©u dµi.
12
2.2.4. Q§TCK gia ®×nh.
Lµ quü cña c¸c quü. Nã bao gåm rÊt nhiÒu quü con tiÕn
hµnh ®Çu t vµo nhiÒu nghµnh kinh tÕ kh¸c nhau. Mçi quü con
lµ mét ®Þnh chÕ ®éc lËp vµ ®îc qu¶n lý t¸ch rêi víi nh÷ng
môc tiªu ®Çu t riªng. Nhµ ®Çu t khi tham gia vµo Q§TCK gia
®×nh sÏ cã nhiÒu c¬ héi ®Çu t kh¸c nhau do hä ®îc quyÒn
chuyÓn ®æi viÖc ®Çu t tõ quü con nµy sang quü con kh¸c
trong cïng quü gia ®×nh.
ViÖc ph©n lo¹i trªn lµ dùa vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau
®Ó ph©n lo¹i. Mçi tiªu thøc sÏ cã nh÷ng lo¹i Q§TCK riªng. Tuy
nhiªn trªn thùc tÕ c¸c Q§TCK khi thµnh lËp cã thÓ kÕt hîp hai
hay nhiÒu tiªu thøc víi nhau. Mét Q§TCK d¹ng c«ng ty hay
Q§TCK d¹ng tÝn th¸c cã thÓ lµ quü d¹ng ®ãng hoÆc quü d¹ng
më, ®ång thêi nã cã thÓ lµ Q§TCK vèn hoÆc Q§TCK cã thu
nhËp cè ®Þnh...
3. Vai trß cña Q§TCK.
Mét trong nh÷ng ®Þnh chÕ tµi chÝnh bËc cao cña TTCKTC
®ã lµ Q§TCK. MÆc dï tuæi ®êi cña Q§TCK kh«ng thÓ dµi b»ng
tuæi ®êi cña c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c nh c«ng ty b¶o
hiÓm, c¸c ng©n hµng ....Nhng kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß to
lín cña c¸c Q§TCK ®èi víi ho¹t ®éng cña TTCKTC nãi riªng còng
nh TTCKTC nãi chung. Vai trß ®ã thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau.
3.1. Vai trß cña Q§TCK ®èi víi nhµ ®Çu t.
3.1.1. Q§TCK cã vai trß quan träng trong viÖc lµm cÇu
nèi gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n trøng kho¸n víi nhau, lµm
cho cung cÇu ®îc gÆp nhau liªn tôc. Nh ta ®· biÕt c¸c
GDCK ®Æc biÖt mang tÝnh rñi ro cao vµ rÊt phøc t¹p cho nªn
hÇu hÕt c¸c cuéc GDCK ®Òu ®îc tiÕn hµnh th«ng qua c¸c
13
trung gian tµi chÝnh trªn thÞ trêng . C¸c trung gian tµi chÝnh
®ã cã thÓ lµ c¸c ng©n hµng, c«ng ty b¶o hiÓm, c«ng ty m«i
giíi vµ c¸c Q§TCK. B¶n th©n c¸c trung gian tµi chÝnh nãi
chung vµ Q§TCK nãi riªng võa lµ nhµ ®Çu t chøng kho¸n (mua
chøng kho¸n cña c¸c tæ chøc ph¸t hµnh) võa lµ nhµ ph¸t hµnh
chøng kho¸n (ph¸t hµnh cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t hoÆc
c¸c c«ng cô nî...). Hä lµ “m¸ng dÉn” cho dßng vèn tµi chÝnh lu
th«ng mét c¸ch tr«i ch¶y trªn thÞ trêng.
3.1.2. Khi nhµ ®Çu t mua cæ phiÕu/chøng chØ ®Çu t cña
Q§TCK, hä ®îc hëng lîi nhê tÝnh ®a d¹ng ho¸ danh môc
®Çu t cña quü. Nhê ®ã mµ gi¶m thiÓu vµ ph©n t¸n ®îc rñi
ro. Thùc tÕ viÖc ®a d¹ng ho¸ ®Çu t lµ nguyªn t¾c ®Çu t “¨n
ch¾c mÆc bÒn” nh»m ph©n t¸n gi¶m thiÓu rñi ro. Trªn TTCK
®· lu truyÒn c©u ng¹n ng÷ næi tiÕng mµ bÊt cø ai tham gia
vµo TTCK ®Òu biÕt ®ã lµ “Kh«ng nªn bá tÊt c¶ trøng vµo mét
giá”. Nhng lµm thÕ nµo ®Ó mét nhµ ®Çu t c¸ thÓ víi sè vèn
h¹n hÑp võa muèn ®Çu t vµo TTCK mét c¸ch hiÖu qu¶ võa
®¹t môc tiªu ph©n t¸n gi¶m thiÓu rñi ro? Hä chØ cã thÓ ®Çu
t th«ng qua c¸c Q§TCK. VÝ dô ®¬n cö: Mét c¸ nh©n khi tù
m×nh tham gia vµo thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam muèn ®a
d¹ng ho¸ ®Çu t th× Ýt nhÊt anh ta ph¶i së h÷u trªn 10 lo¹i
chøng kho¸n kh¸c nhau. Gi¶ sö gi¸ mçi cæ phiÕu lµ 20000
VND th× giao dÞch cho mét l« 100 cæ phiÕu lµ 2000.000 VND.
§Ó së h÷u 10 lo¹i cæ phiÕu, mçi lo¹i mét l« th× nhµ ®Çu t
ph¶i tù bá ra 20.000.000 VND.Sè tiÒn nµy ®èi víi ngêi d©n
ViÖt Nam
vÉn cßn lµ qu¸ lín. Do ®ã hÇu hÕt c¸c c¸ nh©n
kh«ng ®ñ søc ®Ó tù ®Çu t, vµ ®iÒu nµy chØ cã thÓ thùc
hiÖn ®îc khi hä tham gia vµo Q§TCK.
14
3.1.3. Nhê viÖc nhµ ®Çu t chøng kho¸n ®Çu t vµo Q§TCK
mµ khi hä cÇn tiÒn hä cã thÓ rót vèn khái quü mét c¸ch
nhanh chãng. Do c¸c cæ phiÕu hay chøng chØ ®Çu t hä n¾m
gi÷ cã ®é lu ho¹t rÊt cao, nã cã thÓ ®îc giao dÞch ngay trùc
tiÕp gi÷a nhµ ®Çu t víi quü hay giao dÞch trªn TTCK. C¸c
Q§TCK lu«n cã lîng tµi s¶n lu ho¹t s½n sµng quy ®æi thµnh
tiÒn ®Ó tr¶ cho nhµ ®Çu t vµ do ®ã viÖc tho¸t vèn chËm cña
nhµ ®Çu t gÇn nh lµ kh«ng cã. ViÖc ®Çu t vµo Q§TCK kh«ng
nh÷ng gióp c¸ nh©n ®Çu t cã thÓ rót tiÒn mÆt vµo bÊt cø lóc
nµo mµ cßn gióp hä cã thÓ tù do yªu cÇu chuyÓn ®æi sang
mét quü kh¸c cã môc tiªu ®Çu t phï hîp h¬n.
3.1.4. Q§TCK cßn gióp cho nhµ ®Çu t tiÕt kiÖm ®îc chi
phÝ GD. Mét ngêi tù tiÕn hµnh ®Çu t, ®a d¹ng ho¸ ®îc danh
môc ®Çu t vµ qu¶n lý ®îc danh môc vÉn gÆp mét trë lùc lín
lµ chi phÝ ®Çu t qu¸ cao. Q§TCK dùa vµo u thÕ giao dÞch víi
sè lîng lín nªn ®îc u ®·i vÒ phÝ giao dÞch. Vµ nhê lîng phÝ giao
dÞch thÊp nªn ®Èy kÕt qu¶ ®Çu t lªn cao ®¸ng kÓ.
3.1.5. Kh«ng nh÷ng tiÕt kiÖm chi phÝ cho nhµ ®Çu t,
c¸c Q§TCK khi h×nh thµnh ®Òu rÊt dÔ tiÕp cËn. Q§TCK
dµnh cho nhiÒu nhµ ®Çu t nªn nã lu«n t¹o ra nh÷ng ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho c«ng chóng dÔ tham gia vµo giao dÞch. C¸c
quü ®Çu t lu«n qu¶ng b¸ th«ng tin cña m×nh trªn c¸c ph¬ng
tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Do ®Æc ®iÓm ®Çu t cña quü vµ ®Ó
thu hót nhµ ®Çu t, c¸c Q§TCK ®Çu t vµo rÊt nhiÒu lÜnh vùc
vµ h×nh thµnh rÊt nhiÒu lo¹i h×nh quü linh ho¹t vµ dÔ dµng
chuyÓn ®æi cho nhµ ®Çu t. Nhµ ®Çu t cïng lóc cã thÓ ®Çu t
vµo nhiÒu quü hoÆc vµo mét quü thÝch hîp .
15
3.1.6. Q§TCK cßn cã vai trß gióp cho nhµ ®Çu t tr¸nh ®îc
nhµ m«i giíi xÊu, cung cÊp cho nhµ ®Çu t c¸c dÞch vô tµi
chÝnh míi ®«ng thêi phæ cËp ®Çu t chøng kho¸n cho
nhµ ®Çu t, ph¸t huy néi lùc cña nhµ ®Çu t. Nhê vµo ®éi
ngò nh©n viªn qu¶n lý quü mét c¸ch chuyªn nghiÖp, cã kiÕn
thøc vµ kinh nghiÖm, Q§TCK ®ßi hái tÝnh kh¾t khe trong ho¹t
®éng kinh doanh nhÊt lµ chän cho m×nh mét c«ng ty m«i giíi.
Cã nh÷ng quü ®Çu t cßn lËp riªng cho m×nh mét bé phËn tù
tiÕn hµnh kinh doanh. Ngoµi viÖc tiÕn hµnh kinh doanh thu lîi
nhuËn, Q§TCK cßn muèn gia t¨ng tèi ®a kho¶n lîi nhuËn cña
kh¸ch hµng th«ng qua c¸c dÞch vô tù ®éng t¸i ®Çu t phÇn thu
nhËp ®îc chia cho ngêi ®Çu t, dÞch vô kiÓm tra tµi kho¶n, tù
®éng n¹p thªm hay rót tiÒn tõ tµi kho¶n kh¸ch hµng. §èi víi
ngêi ®Çu t vµo quü, phÇn lín ®Òu kh«ng ®îc trang bÞ kiÕn
thøc kü n¨ng ®Çu t do ®ã hä chØ cã thÓ tiÕp cËn c¸c nguån
th«ng tin ®a d¹ng vµ chiÕn lîc khoa häc th«ng qua Q§TCK .Vµ
nhê ®ã vai trß phæ cËp ®Çu t chøng kho¸n cña c¸c quü ®Çu
t ®îc thÓ hiÖn gióp cho c¸c nguån vèn ®Çu t gi¸n tiÕp qua
quü trë nªn an toµn h¬n.
3.2. Vai trß cña Q§TCK ®èi víi c¸c doang nghiÖp.
VÊn ®Ò quan träng ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo khi
tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã lµ tiÒn vèn.
Doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn b»ng nhiÒu c¸ch: vay
ng©n hµng, xin cÊp ng©n s¸ch, xin tµi trî, cæ phÇn ho¸...Mét
c¸ch huy ®éng vèn kh¸ hiÖu qu¶ lµ huy ®éng th«ng qua TTCK
mµ ®iÓn h×nh lµ th«ng qua Q§TCK. Së dÜ vËy bëi Q§TCK cã
vai trß kh¸ quan träng ®èi víi doanh nghiÖp.
16
3.2.1. Q§TCK cung cÊp vèn cho doanh nghiÖp, cung cÊp
th«ng tin. Doanh nghiÖp huy ®éng vèn qua Q§TCK sÏ tiÕt
kiÖm ®îc chi phÝ h¬n so víi huy ®éng qua c¸c h×nh thøc
kh¸c. C¸c quü ®Çu t thêng ®Çu t mét lîng vèn nhÊt ®Þnh vµo
doanh nghiÖp t¹o tÝnh æn ®Þnh cña nguån vèn kinh doanh
cho doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã c¸c Q§TCK cßn cung cÊp
th«ng tin tin cËy vÒ thÞ trêng, vÒ xu híng kinh doanh. Quü cßn
lµ n¬i ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n, qua ®ã gióp cho doanh
nghiÖp ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh kh¶ thi cña c¸c dù ¸n ®Çu t.
3.2.2. Nhê viÖc gi¶m chi phÝ ph¸t hµnh cæ phiÕu khi
doanh nghiÖp b¸n cæ phÇn cho Q§TCK mµ qu¸ tr×nh cæ
phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ®îc thóc ®Èy nhanh
h¬n. C¸c c«ng ty cæ phÇn khi cæ phÇn ho¸ cã thÓ b¸n cæ
phiÕu cña m×nh cho nhµ ®Çu t lµ c¸ nh©n hoÆc tæ chøc.
Th«ng qua b¸n cæ phiÕu cho c¸c tæ chøc nh c¸c ng©n hµng
b¶o l·nh, ng©n hµng th¬ng m¹i....doanh nghiÖp sÏ chÞu møc
phÝ GD cao h¬n lµ th«ng qua b¸n cæ phiÕu cho c¸c Q§TCK.
Do ®ã, Q§TCK cã vai trß thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn
ho¸ c¸c doanh nghiÖp vµ gãp phÇn h×nh thµnh ph¸t
triÓnTTCK.
3.3. Vai trß cña Q§TCK ®èi víi nÒn kinh tÕ.
3.3.1. C¸c Q§TCK gióp t¹o thªm hµng ho¸ cho TTCK
th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu/chøng chØ ®Çu t. Q§TCK
võa ®ãng vai trß lµ nhµ ®Çu t chøng kho¸n, võa ®ãng vai trß
lµ nhµ ph¸t hµnh chøng kho¸n. Vai trß nhµ ®Çu t chøng kho¸n
thÓ hiÖn ë viÖc sö dông nguån vèn huy ®éng ®îc ®em ®Çu t
vµo c¸c lo¹i chøng kho¸n kh¸c nhau. Cßn vai trß nhµ ph¸t hµnh
chøng kho¸n thÓ hiÖn: ®Ó huy ®éng ®îc vèn ®em ®i ®Çu t,
17
quü ph¸t hµnh c¸c cæ phiÕu hay chøng chØ quü réng r·i ra
c«ng chóng, tõ ®ã thu hót sù tham gia cña nhµ ®Çu t t¹o thªm
kªnh hµng ho¸ cho TTCK.
3.3.2. Nhê viÖc Q§TCK dïng tiÒn cña m×nh ®Ó ®Çu t vµo
TTCK mµ cÇu ®Çu t trªn thÞ trêng ®îc ®Èy lªn. C¸c Q§TCK
nhê cã u thÕ vÒ lîng vèn huy ®éng lín nªn khi tham gia vµo
TTCK, nã lµ mét kh¸ch hµng tiÒm n¨ng cña thÞ trêng. Q§TCK
gióp cho viÖc huy ®éng vèn cña doang nghiÖp trë nªn dÔ dµng
h¬n vµ nhanh chãng h¬n.
3.3.3. Kh«ng chØ t¹o thªm hµng ho¸ cho TTCK vµ kÝch
thÝch ®Çu t, Q§TCK cßn t¹o ra mét nguån vèn dµi h¹n vµ
æn ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp tõ ®ã t¹o sù æn ®Þnh
cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Do ®Æc tÝnh cña Q§TCK lµ ®Çu t
vµo c¸c c«ng cô trªn TTCK cã tÝnh chÊt dµi h¹n vµ do chiÕn lîc
®Çu t dµi h¹n cña quü ®Çu t nªn ®· gãp phÇn t¨ng cêng kh¶
n¨ng huy ®éng nh÷ng nguån vèn dµi h¹n vµ æn ®Þnh, gi¶m
møc ®é phô thuéc cña ngêi sö dông vèn vµo c¸c nguån tµi
chÝnh cã ®é biÕn ®éng cao, vÝ dô nh nguån tÝn dông ng¾n
h¹n do hÖ thèng ng©n hµng cung cÊp.
3.3.4. C¸c Q§TCK kh«ng nh÷ng cã vai trß ®èi víi néi bé
nÒn kinh tÕ mµ nã cßn t¨ng cêng kh¶ n¨ng huy ®éng
vèn níc ngoµi. Mét quèc gia nÕu më cöa cho thÞ trêng níc
ngoµi ®Çu t trùc tiÕp ngay trong giai ®o¹n ®Çu th× sÏ ph¸t
sinh rÊt nhiÒu ¶nh hëng tiªu cùc nh giµnh quyÒn kiÓm so¸t
c«ng ty, sù rèi lo¹n trªn TTCK do sù dÞch chuyÓn ®ét biÕn c¸c
nguån tµi chÝnh. Do ®ã ®Ó cho nhµ ®Çu t níc ngoµi tham gia
TTCK qua c¸c Q§TCK cã thÓ gi¶m thiÓu ®îc nh÷ng tiªu cùc nãi
trªn.
18
3.3.5. Ngoµi ra, mét vai trß còng rÊt quan träng n÷a cña
Q§TCK ®ã lµ vai trß cña c¸c quü ®Çu t níc ngoµi ®èi víi
thÞ trêng trong níc. C¸c Q§TCK nµy mét mÆt thu hót lîng
vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi chuyÓn vµo ®Çu t trong níc, mÆt kh¸c
nã t¹o ra sù ®a d¹ng c¸c ®èi tîng tham gia TTCK, lµm cho
luång vèn trªn thÞ trêng chu chuyÓn nhanh h¬n. Th«ng qua
ho¹t ®éng cña c¸c quü ®Çu t níc ngoµi c¸c quü ®Çu t trong níc sÏ tiÕp thu ®îc nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý, ph©n tÝch vµ
®Çu t chøng kho¸n.
II. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Q§TCK trªn thÕ giíi.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Q§TCK g¾n liÒn víi
lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña TTCK. C¸c Q§TCK ra ®êi
®¸p øng nhu cÇu tÊt yÕu cña thÞ trêng ®ã lµ quy m« cña
TTCK ngµy cµng më réng c¶ vÒ chiÒu réng c¶ vÒ chiÒu s©u.
Ngµy cµng cã nhiÒu TTCK míi ®îc h×nh thµnh trªn thÕ giíi,
ngµy cµng cã nhiÒu c«ng ty niªm yÕt trªn TTCK trong néi ®Þa
vµ ë níc ngoµi. Theo ®ã lµ sù ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ
cña c¸c c«ng cô tµi chÝnh. Do ®ã Q§TCK ra ®êi ®¸p øng c¸c
nhu cÇu vÒ vèn còng nh kªnh tiªu thô cho thÞ trêng. Nguån
gèc cho sù ra ®êi cña c¸c quü ®Çu t xuÊt ph¸t tõ viÖc vua
William ®Ö nhÊt cña Hµ Lan cho thµnh lËp quü ®Çu t tÝn th¸c
®îc coi lµ ®Çu tiªn vµo n¨m 1882 t¹i Brussels BØ ®Ó tiÕn
hµnh ®Çu t ra níc ngoµi chñ yÕu vµo c¸c kho¶n vay cã l·i suÊt
cao cña chÝnh phñ. C¸c quü ®Çu t t¬ng tù còng ra ®êi vµo
n¨m 1890 t¹i Anh vµ Scotland. Vµ ®Õn n¨m 1893 quü tÝn th¸c
tµi s¶n c¸ nh©n Boston d¹ng ®ãng ra ®êi ®Çu tiªn t¹i Mü.
GÇn ®©y sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c Q§TCK ®· diÔn ra
mét c¸ch nhanh chãng trªn c¸c TTCK thÕ giíi. VÝ dô ë Mü, vµo
19
n¨m 1999 cã kho¶ng 82,8 triÖu c¸ nh©n thuéc 48,4 triÖu gia
®×nh ®· ®Çu t trung b×nh mçi ngêi kho¶ng 5500 $ vµo c¸c
quü Q§TCK. Kho¶n tiÒn nµy chiÕm trªn 81% tæng gi¸ trÞ tµi
s¶n cña c¸c quü Q§TCK. Còng t¹i Mü n¨m 1999 trong tæng gi¸
trÞ 505 tû $ ®Çu t míi cña c¸c c¸ nh©n vµo TSTC cã tíi 327 tû
$ ®îc ®Çu t th«ng qua c¸c Q§TCK (chiÕm 65%). Sù ph¸t triÓn
cña c¸c Q§TCK ngµy cµng më réng c¶ vÒ quy m« vµ lo¹i h×nh.
§Çu thÕ kû 20 ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m 20 Q§TCK d¹ng ®ãng
ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Sau ®ã ph¸t triÓn cao h¬n
thµnh c¸c quü ®Çu t d¹ng më. Q§TCK d¹ng më ®Çu tiªn ®îc
thµnh lËp t¹i Mü n¨m1924 vµ ®Õn nay cã thÓ nãi nã chiÕm u
thÕ vÒ quy m« vµ sè lîng quü. Quü ®Çu t d¹ng më lµ m« h×nh
phæ biÕn nhÊt vµ ®îc ¸p dông ë hÇu hÕt c¸c níc. §iÒu nµy ®îc
thÓ hiÖn qua b¶ng tæng tµi s¶n vµ tèc ®é t¨ng tµi s¶n cña c¸c
Q§TCK më ë c¸c níc.
B¶ng sè liÖu: VÒ tæng tµi s¶n cña c¸c Q§TCK më ë mét sè níc.
(§¬n
vÞ: tû $)
STTCK
1
2
3
4
5
QG
Australia
Canada
Ph¸p
§øc
Hång
1990
29,4
21,5
378,8
145,5
18,3
1994
44,1
97,6
531,1
253,4
32,5
%94/90
15
453,9
140,2
174,2
177,6
±94/90
14,7
76,1
152,3
107,9
14,2
6
7
8
9
K«ng
NhËt
Anh
Mü
C¸c níc
353,5
91,5
1766,9
250,4
466,9
135,2
2161,4
759,6
132,1
147,7
202,6
303,3
113,4
43,7
1094,5
509,2
kh¸c
20
- Xem thêm -
.DOC 
69 
98 
62 
