Tài liệu Luận văn điều kiện thành lập thị trường chứng khoán và hoạt động của nó trong thời kỳ non trẻ

PhÇn më ®Çu C «ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc kinh tÕ míi xuÊt hiÖn khi níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn. Tõ n¨m 1991 ®Ðn nay, ë níc ta cã rÊt nhiÒu c«ng ty cæ phÇn ®îc thµnh lËp. Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chóng trong nh÷ng n¨m qua ®· chøng tá r»ng sù h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, mét xu híng phï hîp víi thêi ®¹i. Lµ sinh viªn viÖc nghiªn cøu vÒ c«ng ty cæ phÇn vµ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam lµ thËt sù cÊp thiÕt. §Ò tµi “C«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña nã trong ph¸t triÓn kinh tÕ” ®· më ra cho em c¬ héi hiÓu râ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng ty cæ phÇn, vai trß cña c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam C«ng ty cæ phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë ViÖt Nam lµ mét vÊn ®Ò cã tÝnh thêi sù, mÆt kh¸c do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn trong khu«n khæ bµi viÕt nµy, t«i chØ nªu lªn mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng ty cæ phÇn, tãm lîc qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam trong thêi gian qua vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë níc ta. Bµi viÕt nµy ®îc hoµn thµnh díi sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy c« gi¸o vµ sù gióp ®ì cña th viÖn trêng vÒ nhiÒu tµi liÖu bæ Ých. PhÇn néi dung cña bµi viÕt ®îc bè côc thµnh 3 ch¬ng chÝnh. 1  Ch¬ng 1: "Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng ty cæ phÇn" bµn vÒ mét sè kh¸i niÖm b¶n c«ng ty cæ phÇn,®iÒu kiÖn h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.  Ch¬ng 2: "Thùc tr¹ng vÒ c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam. Vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta". Ch¬ng nµy cho thÊy viÖc h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë níc ta lµ tÊt yÕu, vai trß cña chóng ®èi víi nÒn kinh tÕ, thc tr¹ng vÒ qu¸ tr×nh thùc hiÖn cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ níc trong thêi gian qua .  Ch¬ng 3: "Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa ë níc ta. ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu c«ng ty cæ phÇn vµ qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa c¸c doanh nghÖp nhµ níc ë ViÖt Nam". 2 PhÇn néi dung Ch¬ng 1: mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng ty cæ phÇn. 1.1Kh¸i niÖm vÒ C«ng ty cæ phÇn V µo ®Çu thÕ kû XVII vµ ®Õn nöa sau thÕ kû XIX, nhiÒu ph¸t minh míi xuÊt hiÖn ®· gióp c¸c níc ph¬ng T©y chuyÓn tõ c«ng nghiÖp nhÑ sang c«ng nghiÖp nÆng. Thªm vµo ®ã lµ sù ph¸t triÓn cña quan hÖ tÝn dông. KÕt qu¶ lµ sù ra ®êi cña mét h×nh thøc kinh tÕ míi, ®ã lµ c«ng ty cæ phÇn. C«ng ty cæ phÇn lµ mét xÝ nghiÖp mµ vèn cña nã do nhiÒu ngêi tham gia gãp díi h×nh thøc mua cæ phiÕu. C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc tæ chøc ph¸t triÓn cña së h÷u hçn hîp, tõ së h÷u vèn cña mét chñ sang h×nh thøc së h÷u cña nhiÒu chñ diÔn ra trªn ph¹m vi c«ng ty. C«ng ty cæ phÇn lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh x· héi ho¸ vÒ kinh tÕ x· héi vµ còng lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung ho¸ s¶n xuÊt. Cæ phiÕu cña c«ng ty cæ phÇn lµ mét lo¹i chøng kho¸n cã gi¸, b¶o ®¶m cho cæ d«ng ®îc quyÒn lÜnh mét phÇn thu nhËp tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty th«ng qua lîi tøc cæ phiÕu (thu nhËp tõ cæ phiÕu). Th«ng th- 3 êng, lîi tøc cæ phiÕu cao h¬n lîi tøc ng©n hµng, nÕu kh«ng, ngêi cã tiÒn sÏ göi tiÒn vµo ng©n hµng, Ýt rñi ro h¬n. Cæ phiÕu cã thÓ mua b¸n trªn thÞ trêng chøng kho¸n dùa vµo mÖnh gi¸ cæ phiÕu, dao ®éng gi÷a mÖnh gi¸ tèi thiÓu vµ tèi ®a. Ngêi chñ së h÷u cæ phiÕu lµ cæ ®«ng. C¸c cæ ®«ng lµ chñ cña c«ng ty vµ hä cã quyÒn tham dù c¸c ®¹i héi cæ ®«ng, hëng lîi tøc cæ phiÕu, chuyÓn nhîng cæ phÇn, ®Çu phiÕu. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty cæ phÇn lµ mét h×nh thøc kinh doanh cã t c¸ch ph¸p nh©n vµ c¸c cæ ®«ng chØ cã tr¸ch nhiÖm ph¸p lý h÷u h¹n trong phÇn vèn gãp cña m×nh. V× vËy c«ng ty cæ phÇn cã ®ñ t c¸ch ph¸p lý ®Ó huy ®éng lîng vèn lín r¶i r¸c cña c¸c c¸ nh©n trong x· héi. C«ng ty cæ phÇn, ngoµi viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn, cßn cã thÓ ®i vay nî råi tr¶ l·i hoÆc ph¸t hµnh hèi phiÕu, tÝn phiÕu vµ c¸c giÊy nî kh¸c ®Ó thu hót vèn. H×nh thøc c«ng ty cæ phÇn cã søc hÊp dÉn riªng mµ c¸c h×nh thøc kh¸c kh«ng thÓ thay thÕ ®îc. §ã lµ, thø nhÊt, viÖc mua cæ phiÕu kh«ng nh÷ng ®em l¹i cho cæ ®«ng lîi tøc cæ phÇn mµ cßn høa hÑn mang ®Õn cho hä mét kho¶n thu nhËp nhê viÖc gia t¨ng trÞ gi¸ cæ phiÕu khi c«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Thø hai, c¸c cæ ®«ng cã quyÒn tham gia qu¶n lý theo ®iÒu lÖ cña c«ng ty vµ ®îc ph¸p luËt b¶o ®¶m, ®iÒu ®ã lµm cho quyÒn së h÷u cña cæ ®«ng trë nªn cô thÓ vµ cã søc hÊp dÉn h¬n. Thø ba, cæ ®«ng cã quyÒn ®îc u ®·i trong vÞªc mua nh÷ng cæ phiÕu míi ph¸t hµnh cña c«ng ty tríc khi chóng ®îc b¸n réng r·i cho c«ng chóng. 4 Nh vËy, c«ng ty cæ phÇn ®· thùc hiÖn ®îc viÖc t¸ch quan hÖ së h÷u khái qu¸ tr×nh kinh doanh, t¸ch quyÒn së h÷u víi quyÒn qu¶n lý vµ sö dông. Tõ ®ã, nã t¹o nªn mét h×nh th¸i x· héi ho¸ së h÷u gi÷a mét bªn lµ ®«ng ®¶o quÇn chóng víi mét bªn lµ tÇng líp c¸c nhµ qu¶n trÞ kinh doanh chuyªn nghiÖp sö dông t b¶n x· héi cho c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh qui m« lín. Nh÷ng ngêi ®ãng vai trß së h÷u trong c«ng ty cæ phÇn kh«ng trùc tiªp ®øng ra kinh doanh mµ uû th¸c cho bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty. Trong ®ã, §¹i héi cæ ®«ng vµ Héi ®ång qu¶n trÞ lµ hai tæ chøc chÝnh ®¹i diÖn cho quyÒn së h÷u cña c¸c cæ ®«ng trong c«ng ty, quyÒn së h÷u tèi cao thuéc vÒ §¹i héi cæ ®«ng. 1.2.tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viªc h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn. C«ng ty cæ phÇn ra ®êi tõ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XVI ë c¸c níc ph¸t triÓn ch©u ¢u vµ ®Õn nay ®· cã lÞch sö ph¸t triÓn hµng tr¨m n¨m. C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc tæ chøc doanh nghiÖp ®iÓn h×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn b¾t nguån tõ nhiÒu nguyªn nh©n s©u xa trong nÒn kinh tÕ cña c¸c níc t b¶n chñ nghÜa. Khi nÒn kinh tÕ ®¹t ®îc tr×nh ®é tËp trung s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, cïng víi nã lµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ, th× c«ng ty cæ phÇn ra ®êi lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vµ tÝch tô t b¶n diÔn ra ngµy cµng m¹nh mÏ. 5  Qu¸ tr×nh x· héi ho¸ t b¶n, t¨ng cêng tÝch tô t b¶n ngµy cµng cao lµ nguyªn nh©n hµng ®Çu thóc ®Èy c«ng ty cæ phÇn ra ®êi. Quy luËt gi¸ trÞ cã vai trß rÊt lín trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, nã ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c chñ thÓ kinh tÕ. C¸c hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt trong nh÷ng diÒu kiÖn kh¸c nhau, nªn cã gi¸ trÞ c¸ biÖt kh¸c nhau, nhng trªn thÞ trêng th× c¸c hµng hãa ®Òu ph¶i trao ®æi theo gi¸ trÞ x· héi. ChØ cã nh÷ng ngêi s¶n xuÊt cã gi¸ trÞ c¸ biÖt nhá h¬n gi¸ trÞ x· héi míi thu ®îc lîi nhuËn,míi cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Do ®ã, hä t×m c¸ch c¶i tiÕn n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ gi¶m thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt, tiÕn tíi h¬p lý tèi ®a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, thêng chØ cã nh÷ng nhµ t b¶n lín cã qui m« s¶n xuÊt ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh míi cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i, lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn, do ®ã míi cã thÓ giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh. §Ó tr¸nh kÕt côc bi th¶m trong c¹nh tranh cã thÓ x¶y ra, c¸c nhµ t b¶n võa vµ nhá ph¶i tù tÝch tô vèn ®Ó tõ ®ã ®Çu t n©ng cao kü thuËt c«ng nghÖ, hiÖn ®¹i hãa c¸c trang thiÕt bÞ, më réng qui m« s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Song viÖc nµy l¹i rÊt khã kh¨n, mÆt kh¸c, qu¸ tr×nh tÝch tô vèn ®Ó thùc hiÖn ®îc ph¶i mÊt rÊt nhiÒu thêi gian. §Ó kh¾c phôc, c¸c nhµ t b¶n võa vµ nhá ®· tho¶ hiÖp vµ liªn minh víi nhau, tËp trung c¸c t b¶n c¸ biÖt thµnh mét t b¶n lín ®ñ søc m¹nh ®Ó ®Ó c¹nh tranh vµ giµnh chiÕn th¾ng víi c¸c nhµ t b¶n lín kh¸c. Vµ nh vËy, h×nh thøc 6 tËp trung vèn ®· lµ manh nha cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c«ng ty cæ phÇn.  Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ, cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®· t¹o ®«ng lùc thóc ®Èy c«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµ ph¸t triÓn. Nh÷ng c«ng ty cæ phÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn vµo ®Çu thÕ kû XVII, thêi kú tÝch luü ban ®Çu t b¶n nh c«ng ty §«ng Ên §é cña Anh (1600) vµ Hµ Lan (1602). Nhng chØ ®Õn cuèi thÕ kû thø XIX, nh÷ng c«ng ty cæ phÇn míi trë thµnh hiÖn tîng phæ biÕn. Thêi kú nµy, lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh cña khoa häc kü thuËt ®ßi hái t b¶n cè ®Þnh t¨ng lªn, do ®ã sè t b¶n tèi thiÓu ®Ó kinh doanh còng t¨ng lªn. Khi kh«ng cã ®ñ vèn, nhµ t b¶n ph¶i liªn minh víi c¸c nhµ t b¶n kh¸c ®Ó tËp trung nhiÒu t b¶n c¸ biÖt ph©n t¸n thµnh mét t b¶n lín b»ng c¸ch gãp vèn kinh doanh. Sù tËp trung vèn nµy ®· h×nh thµnh nªn c«ng ty cæ phÇn. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ lµm xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu ngµnh nghÒ míi, nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh vµ nh÷ng mÆt hµng míi. Khi thÊy ngµnh míi cã lîi nhuËn cao h¬n, c¸c nhµ t b¶n sÏdi chuyÓn t b¶n cña m×nh sang lÜnh vùc kinh doanh míi. Tuy nhiªn, viÖc di chuyÓn t b¶n gÆp nhiÒu khã kh¨n bëi v× c¸c nhµ t b¶n kh«ng thÓ mét lóc huû bá ngay c¸c xÝ nghiÖp cò råi chuyÓn sang x©y dùng xÝ nghiÖp míi. Hä chØ cã thÓ di chuyÓn dÇn tõng phÇn t b¶n cña hä mµ th«i, h¬n n÷a, viÖc di chuyÓn sÏ tiªu tèn nhiÒu thêi gian vµ hä sÏ mÊt lîi thÕ trong c¹nh tranh vµ thu lîi nhuËn siªu ng¹ch tõ lÜnh vùc kinh doanh míi. §Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n nµy, c¸c nhµ t b¶n ®· nhanh chãng tháa thuËn cïng nhau gãp vèn thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn.  Sù ph©n t¸n t b¶n ®Ó tr¸nh rñi ro trong c¹nh tranh vµ t¹o thÕ m¹nh trong qu¶n lý Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt 7 vµ c«ng nghÖ ®· më r«ng giíi h¹n cña s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn ®iÒu nµy g¾n liÒn víi sù c¹nh tranh v« cïng khèc liÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ nh vËy c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i ®øng tríc nh÷ng rñi ro ngµy cµng lín. NÕu tËp trung ®Çu t vµo chØ mét ngµnh nµo ®ã th× rñi ro cña hä cµng lín vµ hä cã thÓ bÞ ph¸ s¶n. Do ®ã c¸c nhµ t b¶n ph©n t¸n t b¶n cña m×nh b»ng c¸ch tham gia ®Çu t kinh doanh ë nhiÒu ngµnh, nhiÒu c«ng ty kh¸c nhau. C¸ch gi¶i quyÕt nµy ®· gióp c¸c nhµ t b¶n tr¸nh ®îc nhiÒu rñi ro. Mét lµ, c¸c nhµ doanh nghiÖp chia sÎ thiÖt h¹i cho nhiÒu ngêi khi gÆp rñi ro. Hai lµ, viÖc ®iÒu hµnh c«ng ty cæ phÇn do mét tËp thÓ héi ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ vèn, trÝ tuÖ vµ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý ®¶m nhiÖm nªn c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕ ®îc nhiÒu rñi ro.  TÝn dông t b¶n chñ nghÜa më réng, trë thµnh ®ßn bÈy m¹nh mÏ thóc ®Èy tËp trung s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµ ph¸t triÓn. ThÞ trêng vèn lµ lo¹i thÞ trêng quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, v× thÕ sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸ th× tÊt yÕu sÏ lµm cho thÞ trêng vèn ph¸t triÓn. Trong nÒn kinh tÕ, thêng xuyªn cã nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong tõng thêi ®iÓm nµo ®ã cã mét bé phËn vèn nhµn rçi. Ch¼ng h¹n, vèn dïng ®Ó tr¶ l¬ng nhng cha ®Õn kú tr¶, vèn mua nguyªn liÖu nhng cha ®Õn kú mua...Trong khi ®ã, mét sè doanh nghiÖp kh¸c muèn cã vèn ®Ó thanh to¸n, ®Ó më mang doanh nghiÖp nhng l¹i cha tÝch luü kÞp. T¬ng tù nh vËy, trong d©n c vµ c¸c tæ chøc x· héi còng cã sè tiÒn nhµn rçi; mét bé phËn d©n c kh¸c l¹i cÇn tiÒn cho nhu cÇu chi tiªu...Víi nh÷ng nhµ doanh nghiÖp vµ d©n c cã tiÒn nhµn rçi hä muèn ®ång tiÒn cña m×nh sinh lêi; mÆt kh¸c, nh÷ng doanh nghiÖp vµ d©n c cÇn tiÒn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, hä s½n sµng chÊp nhËn tr¶ mét kho¶n lêi nhÊt ®Þnh ®Ó cã 8 ®îc sè vèn cÇn thiÕt. Sù ra ®åi cña tÝn dông ®· gi¶i quyÕt ®îc m©u thuÉn nµy. TÝn dông lµ sù vay mîn lÉn nhau dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ cã kú h¹n kÌm theo lîi tøc. TÝn dông ra ®êi ®· lµm gi¶m chi phÝ lu th«ng vµ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt vµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung t b¶n trong c¸c c«ng ty cæ phÇn. Mét c«ng ty cæ phÇn kh«ng thÓ ph¸t hµnh cæ phiÕu cña m×nh nÕu kh«ng cã thÞ trêng tiÒn tÖ ph¸t triÓn, c«ng ty kh«ng thÓ b¸n cæ phiªu nÕu kh«ng cã nh÷ng doanh nghiÖp vµ d©n c cã nhu cÇu vÒ vèn trªn thÞ trêng. Thùc tÕ trong lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn trªn thÕ giíi chøng tá viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu chØ ®îc thùc hiÖn qua c¸c ng©n hµng. C«ng ty cæ phÇn lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi ph¸t triÓn trªn c¬ së tÝn dông. Khi mua cæ phiÕu, ngêi mua kh«ng ph¶i lµ ngêi ®i vay cña c«ng ty cæ phÇn mµ lµ ngêi chñ chung cña c«ng ty ®ã. Ta kh«ng thÓ coi ngêi chñ cæ phÇn víi ngêi chñ cho vay lµ mét bëi v× ngêi chñ cho vay ®ßi hái ph¶i cã ngêi vay. Trong c«ng ty cæ phÇn chØ cã c¸c cæ ®«ng, nh÷ng ngêi qu¶n lý, nh÷ng ngêi gi¸m ®èc lµm thuª...Lîi tøc cæ phÇn kh«ng chØ lµ thu nhËp do quÒn së h÷u mang l¹i mµ lµ toµn bé lîi nhuËn chuyÓn ho¸ thµnh h×nh th¸i lîi tøc. Nh vËy, lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn ®· chøng tá r»ng ®©y lµ mét kiÓu tæ chøc doanh nghiÖp cã nhiÒu u thÕ. C«ng ty cæ phÇn ®· cã ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vµ ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ trë thµnh thÞnh hµnh trong giai ®o¹n chñ nghÜa t b¶n ®éc quÒn Nhµ níc, trë thµnh hiÖn tîng kinh tÕ phæ biÕn trong c¸c níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn. 1.3.c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn. 9 Còng nh c¸c h×nh thøc tæ chøc kinh doanh kh¸c, mét c«ng ty cæ phÇn ®îc thµnh lËp th× nã ph¶i cã mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Trong ®ã cã nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng mµ nÕu thiÕu mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã th× c«ng ty cæ phÇn kh«ng thÓ ®îc thµnh lËp. 1.3.1.Tån t¹i së h÷u kh¸c nhau vÒ vèn. C«ng ty cæ phÇn lµ c«ng ty ®îc thµnh lËp do c¸c thµnh viªn hîp t¸c gãp vèn cïng tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c cæ ®«ng cña c«ng ty cã thÓ lµ c¸c c¸ nh©n hoÆc c¸c tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc x· héi cã t c¸ch ph¸p nh©n. Nhng ®iÒu quan träng lµ c¸c c¸ nh©n hay c¸c tæ chøc tham gia gãp vèn ph¶i ®éc lËp vÒ vèn, nghÜa lµ hä ph¶i cã quyÒn tù quyÕt ®Þnh ®èi víi phÇn vèn cña m×nh, hä ph¶i lµ ngêi chñ së h÷u phÇn vèn ®ã. Nãi c¸ch kh¸c hä ph¶i lµ nh÷ng ngêi së h÷u vèn ®éc lËp. §iÒu kiÖn nµy ®¶m b¶o cho c«ng ty cæ phÇn thuéc së h÷u cña nhiÒu ngêi. Khi c«ng ty chØ cã mét chñ së h÷u ( c¸ nh©n hoÆc tæ chøc nµo ®ã) th× c«ng ty kh«ng ph¶i lµ c«ng ty cæ phÇn. Nã sÏ thuéc mét lo¹i h×nh c«ng ty kh¸c: c«ng ty t nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiªm h÷u h¹n mét héi viªn vµ nÕu Nhµ níc lµ chñ së h÷u th× nã lµ c«ng ty quèc doanh. 1.3.2.Nh÷ng ngêi cã vèn muèn tham gia ®Çu t ®Ó kinh doanh thu l¬i nhuËn. Trong x· héi cã nhiÒu ngêi vµ nhiÒu doanh nghiÖp cã vèn t¹m thêi nhµn rçi. Kh«ng ai kh«ng muèn ®ång tiÒn cña m×nh sinh lêi. Tuy nhiªn trong m«i trêng c¹nh tranh khèc liÖt, viÖc ®Çu t cho kinh doanh thêng g¾n liÒn víi nhiÒu rñi ro vµ hä cã thÓ bÞ ph¸ s¶n. Víi nhiÒu ngêi, ®Ó yªn t©m vµ thu lîi nhuËn ch¾c ch¾n, hä ®em tiÒn göi vµo ng©n hµng, tuy l·i Ýt nhng tiÒn cña hä ®îc b¶o vÖ an toµn. 10 Mét sè ngêi cã vèn kh¸c, do søc hÊp dÉn cña lîi nhuËn, hä s½n sµng chÊp nhËn rñi ro ®em tiÒn ®i gãp vèn vµ hä trë thµnh cæ ®«ng. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t m¹o hiÓm nhÊt, nhiÒu rñi ro nhÊt so víi c¸c h×nh thøc ®Çu t kh¸c nhng bï l¹i nã cã thÓ ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn vµ kh«ng bÞ l¹m ph¸t lµm sãi mßn tiÒn. 1.3.3.Lîi nhuËn thu ®îc ph¶i ®ñ søc hÊp dÉn ngêi cã vèn tham gia kinh doanh. Víi môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi Ých, nh÷ng ngêi cã vèn sÏ t×m n¬i nµo cã lîi nhÊt trong sè nh÷ng n¬i cã thÓ ®Ó ®Çu t. Nh vËy hä sÏ ph¶i so s¸nh lîi nhuËn thu ®îc gi÷a c¸c n¬i. Khi nhµ ®Çu t cã ý ®Þnh rãt vèn cña m×nh vµo c«ng ty cæ phÇn th× hä còng sÏ cã sù so s¸nh lîi Ých gi÷a viÖc mua cæ phÇn vµ viÖc göi tiÒn vµo ng©n hµng, hoÆc ®Çu t cho dù ¸n ®Çu t kh¸c. Do vËy c«ng ty cæ phÇn muèn thu hót vèn th× lîi nhuËn do kinh doanh ph¶i lín h¬n kho¶n lîi tøc ng©n hµng hay lîi tøc khi ®Çu t vµo lÜnh vùc kh¸c. Kh«ng nh÷ng thÕ lîi nhuËn nµy ph¶i lín h¬n ë møc cÇn thiÕt th× ngêi cã vèn míi s½n sµng ®Çu t vµo c«ng ty cæ phÇn. 1.4.c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty cæ phÇn. Do c«ng ty cæ phÇn cã ®Æc ®iÓm quan träng lµ nã thuéc së h÷u cña nhiÒu chñ cho nªn c¸c cæ ®«ng cña c«ng ty kh«ng thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn vai trß lµm chñ cña m×nh. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi cæ ®«ng phô thuéc vµo sè lîng cæ phiÕu cña hä trong c«ng ty. Cæ ®«ng n¾m ®îc sè cæ phiÕu khèng chÕ th× cã thÓ n¾m ®îc quyÒn chi phèi ho¹t ®éng cña c«ng ty. C¸c cæ ®«ng thùc hiÖn quyÒn chñ së h÷u cña m×nh th«ng qua c¸c tæ chøc ®¹i diÖn lµm nhiÖm vô tæ chøc trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng ty: ®¹i héi cæ ®«ng, héi ®ång qu¶n trÞ, gi¸m ®èc ®iÒu hµnh vµ 11 ban kiÓm so¸t. Trong ®ã ®¹i héi cæ ®«ng lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh cao nhÊt cña c«ng ty. 1.4.1.§¹i héi cæ ®«ng. Trong c«ng ty cæ phÇn, ®¹i héi cæ ®«ng lµ ®¹i héi cña nh÷ng ngêi ®ång së h÷u ®èi víi c«ng ty vµ lµ c¬ quan cã quyÕt ®Þnh tèi cao trong viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c«ng ty cæ phÇn. Cã 3 h×nh thøc ®¹i héi cæ ®«ng: Mét lµ, ®¹i héi cæ ®«ng thµnh lËp, ®îc triÖu tËp ®Ó tiÕn hµnh c¸c thñ tôc thµnh lËp c«ng ty, th¶o luËn vµ th«ng qua ®iÒu lÖ cña c«ng ty. §¹i héi cæ ®«ng thµnh lËp ph¶i bao gåm nh÷ng cæ ®«ng ®¹i diÖn cho Ýt nhÊt 3/4 sè vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty vµ biÓu quyÕt ®a sè qu¸ b¸n. Hai lµ ®¹i héi cæ ®«ng bÊt thêng. §¹i héi cæ ®«ng cã thÓ ®îc triÖu tËp bÊt thêng theo yªu cÇu cña chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc trªn 1/2 sè thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ; hoÆc theo yªu cÇu cña trëng ban kiÓm so¸t hay ®Ò nghÞ cña sè cæ ®«ng ®¹i diÖn cho trªn 50% sè vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty. §¹i héi cæ ®«ng bÊt thêng ®îc triÖu tËp khi cã nguy c¬ ®e däa sù ho¹t ®éng b×nh thêng cña c«ng ty ch¼ng h¹n nh khi c«ng ty gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, cÇn thay ®æi chiÕn lîc kinh doanh, hay chÊn chØnh, kiÖn toµn Héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban kiÓm so¸t ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶... NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña ®¹i héi cæ ®«ng bÊt thêng còng t¬ng tù nh ®¹i héi cæ ®«ng thêng kú nhng néi dung cña nã cã thÓ híng theo mét vµi môc tiªu ®ßi hái gi¶i quyÕt cÊp b¸ch nhÊt. Ba lµ ®¹i héi cæ ®ång cæ ®«ng. §¹i héi ®ång ®îc triÖu tËp thêng vµo cuèi n¨m tµi chÝnh hoÆc bÊt kú lóc nµo mµ héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc ban kiÓm so¸t thÊy cÇn thiÕt. NhiÖm vô 12 chñ yÕu cña ®¹i héi ®ång cæ ®«ng chñ yÕu lµ: quyÕt ®Þnh ph¬ng híng ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn trong c«ng ty, nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña c«ng ty, th¶o luËn vµ th«ng qua b¶ng tæng kÕt n¨m tµi chÝnh; bÇu b·i miÔn thµnh viªn trong héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban kiÓm so¸t; quyÕt ®Þnh thµnh lËp, bæ sung, trÝch c¸c quü cña c«ng ty; ph©n chia lîi nhuËn; x¸c ®Þnh thiÖt h¹i ®èi víi c«ng ty ... 1.4.2.Héi ®ång qu¶n trÞ §©y lµ bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty cæ phÇn. Héi ®ång qu¶n trÞ bao gåm nh÷ng thµnh viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cã kh¶ n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý giái. C¸c thµnh viªn cña Héi ®ång qu¶n trÞ ph¶i cã n¨ng lùc tèt ®Ó ®¶m b¶o cho nh÷ng c«ng viÖc do ®¹i héi cæ ®«ng giao phã ®îc hoµn thµnh ë møc tèt nhÊt. Sè lîng thµnh viªn cña Héi ®ång qu¶n trÞ do §¹i héi cæ ®«ng quyÕt ®Þnh vµ ®îc ghi vµo §iÒu lÖ cña c«ng ty. Th«ng thêng, víi nh÷ng c«ng ty nhá, Héi ®ång qu¶n trÞ cã tõ 3 – 7 ngêi, tõ 9 – 13 ngêi víi nh÷ng c«ng ty trung b×nh vµ tõ 15 – 17 ngêi ®èi víi nh÷ng c«ng ty lín. Mét Chñ tÞch ®îc Héi ®ång qu¶n trÞ bÇu ra vµ cã thÓ thÓ kiªm Tæng gi¸m ®èc c«ng ty nÕu kh«ng tr¸i víi §iÒu lÖ. V× lµ ngêi ®øng ®Çu nªn Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ ph¶i lµ ngêi cã kiÕn thøc kinh tÕ vµ tr×nh ®é kinh doanh, hiÓu râ ph¸p luËt vµ th«ng th¹o c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i. Héi ®ång qu¶n trÞ lµ c¬ quan cã toµn quyÒn nh©n danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn môc ®Ých, quyÒn lîi cña c«ng ty, ngo¹i trõ c¸c vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn cña §¹i héi cæ ®«ng. 1.4.3.Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh lµ ngêi ®iÒu hµnh ho¹t ®éng hµng ngµy cña c«ng ty. Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ®îc lùa chän th«ng qua nhiÒu 13 h×nh thøc thi tuyÓn kh¸c nhau ®Ó c«ng ty lùa chän ®îc ngêi thùc sù cã n¨ng lùc ®Ó ®iÒu hµnh c«ng ty. Thc chÊt, Gi¸m ®èc®iÒu hµnh c«ng ty, lµ ngêi ®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý t b¶n cña ngêi kh¸c, lµ ngêi lµm thuª cho Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ theo hîp ®ång ®îc ký kÕt gi÷a hai bªn. Gi¸ c¶ lao ®éng cña Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ®îc quy ®Þnh trªn thÞ trêng lao ®éng nh bÊt cø lao ®éng nµo kh¸c. Gi¸m ®èc trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Héi ®ång qu¶n trÞ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn ®îc giao. 1.5.vai trß cña c«ng ty cæ phÇn ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. C«ng ty cæ phÇn ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn do sù ®ßi hái cña sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, trong ®ã chÕ ®é tÝn dông vµ ng©n hµng lµ ®ßn bÈy cho qu¸ tr×nh x· héi hãa së h÷u, tiÒn ®Ò cña c«ng ty cæ phÇn. C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc kinh tÕ cã vai trß v« cïng quan träng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng t b¶n chñ nghÜa. Vai trß lín nhÊt cña c«ng ty cæ phÇn lµ nã ®· gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x· héi hãa së h÷u c¶ vÒ tèc ®é lÉn qui m« v× b¶n th©n c«ng ty cæ phÇn ®· lµ s¶n phÈm cña sù x· héi hãa së h÷u, ®îc thÓ hiªn qua qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t b¶n. Sù lín lªn tù nhiªn cña t b¶n b»ng con ®êng tÝch tô vµ tËp trung t b¶n ®· gÆp ph¶i nh÷ng giíi h¹n. ChÝnh nhê sù ra ®êi cña c«ng ty cæ phÇn mµ t b¶n ®îc tËp trung nhanh chãng vµ lµm xuÊt hiÖn nh÷ng xÝ nghiÖp khæng lå mµ kh«ng mét t b¶n riªng lÎ nµo ®ñ søc t¹o nªn. C.M¸c ®· ®¸nh gi¸ r»ng nÕu nh ph¶i chê cho ®Õn khi tÝch lòy t b¶n lµm cho mét sè t b¶n lín lªn ®Õn møc cã thÓ lµm ®îc viÖc x©y dùng ®êng s¾t th× cã lÏ ®Õn nay thÕ giíi vÉn cha cã ®êng s¾t; ngîc l¹i, víi c¸c c«ng ty cæ phÇn, viÖc tËp trung ®· ®îc thùc 14 hiÖn trong “nh¸y m¾t”. C«ng ty cæ phÇn cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù di chuyÓn t b¶n ®Çu t, t¨ng tÝnh linh ho¹t vµ c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ, ph©n t¸n rñi ro cho nh÷ng ngêi ®Çu t trong m«i trêng c¹nh tranh quyÕt liÖt. C¸c c«ng ty cæ phÇn víi viÖc x· héi hãa së h÷u, huy ®éng vèn tõ mäi tÇng líp x· héi, víi viÖc t¸ch quyÒn së h÷u víi viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nã cho phÐp më réng qui m« s¶n xuÊt nhanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho x· héi hãa s¶n xuÊt, vµ do ®ã nã lµm cho hÖ thèng ng©n hµng, thÞ trêng chøng kho¸n vµ Nhµ níc trë thµnh mét bé m¸y kinh tÕ ho¹t ®éng vµ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý mµ l©u nay vÉn n»m trong tay c¸c nhµ t b¶n c¸ biÖt. ViÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty cæ phÇn ®· mang h×nh th¸i t b¶n x· héi ®èi lËp víi t b¶n t nh©n; cßn c¸c xÝ nghiÖp cña nã biÓu hiÖn lµ nh÷ng xÝ nghiÖp x· héi ®èi lËp víi nh÷ng xÝ nghiÖp t nh©n. C.M¸c cho r»ng ®©y lµ “sù thñ tiªu t b¶n víi t c¸ch lµ së h÷u t nh©n ë trong giíi h¹n cña b¶n th©n ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa”[3,305] vµ lµ “®iÓm qu¸ ®é tÊt nhiªn ®Ó t b¶n l¹i chuyÓn thµnh së h÷u cña nh÷ng ngêi s¶n xuÊt, nhng kh«ng ph¶i víi t c¸ch së h÷u t nh©n cña nh÷ng ngêi s¶n xuÊt riªng lΔ [3,305]. Ch¬ng 2: thùc tr¹ng vÒ c«ng ty cæ phÇn ë viÖt nam vµ vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ ë níc ta 15 2.1.tÝnh tÊt yªu kh¸ch quan cña viÖc h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë níc ta C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc kinh tÕ míi ®èi víi níc ta khi chóng ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. VÊn ®Ò cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®îc ®Æt ra tõ n¨m 1991 vµ cho ®Õn nay ®· cã rÊt nhiÒu c«ng ty cæ phÇn ®îc thµnh lËp ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §iÒu ®ã cho thÊy sù h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn ë níc ta lµ mét thùc tÕ kh¸ch quan, mét xu híng tÊt yÕu, nã kh«ng phô thu«c vµo ý chÝ chñ quan cña bÊt cø mét tæ chøc nµo. ThËt vËy, c«ng ty cæ phÇn ra ®êi lµ do ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ hµng hãa ph¸t triÓn. Nã sÏ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë níc ta nÕu héi tô ®Çy ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. 2.1.1.Níc ta cÇn ph¶i h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn. HiÖn nay khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc n¾m gi÷ trªn 70% tæng sè vèn cña c¸c doanh nghiÖp trong trong nÒn kinh tÕ, thu hót phÇn lín lùc lîng c¸n bé khoa häc kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n lµnh nghÒ... song chØ t¹o ra trªn 40% tæng GDP cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Cho ®Õn cuèi n¨m 1997, níc ta cã kho¶ng 6000 doanh nghiÖp nhµ níc th× chØ cã 50% doanh nghiÖp cã l·i, trong ®ã thùc sù kinh doanh cã l·i vµ l©u dµi chØ chiÕm 30%. Thùc tÕ doanh nghiÖp nhµ níc nép ng©n s¸ch chiÕm 80 – 85% tæng sè thu, nhng nªu trõ khÊu hao c¬ b¶n vµ thuÕ gi¸n thu th× doanh nghiÖp nhµ níc chØ ®ãng gãp ®îc trªn 30% ng©n s¸ch nhµ níc. §Æc biÖt nÕu tÝnh ®ñ chi phÝ vµ tµi s¶n cè ®Þnh, ®Êt ®ai theo gi¸ thÞ trêng th× c¸c doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng t¹o ra ®îc tÝch luü. Nh÷ng ®iªu trªn cho phÐp kh¼ng ®Þnh r»ng khu vùc kinh tÕ nhµ níc kinh doanh kÐm hiÖu qu¶. 16 DÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn, c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph¬ng thøc qu¶n lý l¹c hËu lµ mét nguyªn nh©n c¬ b¶n. T×nh tr¹ng së h÷u chung chung, v« chñ, duy tr× c¬ chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh bao cÊp lµ nh÷ng c¶n trë lín cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Do ®ã, c¶i c¸ch hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp nhµ níc theo híng ®a d¹ng hãa së h÷u, c¶i tiÕn qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ lµ viÖc lµm cÊp b¸ch. C¸c doanh nghiÖp nhµ níc cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, nÕu kh«ng sÏ kh«ng thÓ v¬n lªn gi÷ vai trß chñ ®¹o, kh«ng thÓ híng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®i theo quÜ ®¹o x· héi chñ nghÜa, dÉn ®Õn mÊt æn ®Þnh x· héi. Cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp nhµ níc lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta. V× vËy, viÖc h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn tõ cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp nhµ níc lµ mét xu híng tÊt yÕu. HiÖn nay, xu híng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ vµ cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®· diÔn ra trªn qui m« lín víi nhiÒu h×nh thøc phong phó ë rÊt nhiÒu níc trong céng ®ång thÕ giíi. Ch¼ng h¹n Anh, ®Çu n¨m 1988, ®· b¸n 40% tµi s¶n khu vùc quèc doanh trÞ gi¸ h¬n 20 tû b¶ng, ë Ph¸p cha ®Çy n¨m rìi ®· thùc hiÖn 1/3 ch¬ng tr×nh cæ phÇn hãa thu 7 tû Franc; ë T©y §øc, n¨m 1984 – 1987 ®· b¸n hoµn toµn hay mét phÇn cæ phiÕu khèng chÕ cña Nhµ níc trong h¬n 50 c«ng ty víi tæng gi¸ trÞ h¬n 5 tû M¸c[12,37]. Trong bèi c¶nh quèc tÕ ®ã, sù giao lu, hßa nhËp, hîp t¸c kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, ®îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc nh: trao ®æi th¬ng m¹i, ®Çu t, hîp t¸c nghiªn cøu, viÖn trî, cho 17 vay...vµ díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh: liªn doanh liªn kÕt, hîp t¸c, cho thuª, ®¹i lý, ®Êu thÇu ...Trong ®ã liªn kÕt kinh tÕ díi h×nh thøc gãp vèn kinh doanh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ®ãng vai trß quan träng v× ®©y lµ h×nh thøc kinh tÕ cã tr×nh ®é x· héi hãa s¶n xuÊt cao, phï hîp víi xu híng quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ. MÆt kh¸c viÖc cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp sÏ thóc ®Èy ph¸t triÓn khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc gióp khu vùc nµy thùc hiÖn tèt vai trß ®iÒu tiÕt cña m×nh. Nh vËy, viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn ë níc ta b»ng c¸ch ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa lµ phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i, phï hîp víi xu thÕ toµn cÇu hãa vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña ViÖt Nam Níc ta ®ang thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa – hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Tuy nhiªn c«ng nhiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa ®ßi hái ph¶i huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ cao mäi nguån vèn trong vµ ngoµi níc, trong ®ã nguån vèn trong níc ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh vµ nguån vèn bªn ngoµi lµ quan träng. TÝch luü vèn néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ lao ®éng thÆng d cña cña ngêi lao ®éng thuéc tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trong nÒn kinh tÕ. Muèn vËy ph¶i øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®Ó hîp lý hãa s¶n xuÊt. Ngoµi viÖc nghiªn cøu trong níc, chóng ta cÇn ph¶i n¾m b¾t ®îc c¸c thµnh tùu khoa häc míi cña thÕ giíi. ViÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t lín vÒ vèn vµ thêi gian. Cæ phÇn hãa lµ mét gi¶i ph¸p tèt, võa lµ c¬ së ®Ó tiÕp cËn c«ng nghÖ míi trong thêi gian ng¾n võa thu hót ®îc ®Çu t víi qui m« lín tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. MÆt kh¸c, ®Ó häc tËp ®îc 18 ph¬ng thøc qu¶n lý tiªn tiÕn tõ nh÷ng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trªn thÕ giíi th× tæ chøc doanh nghiÖp theo h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn lµ phï hîp nhÊt. Nãi tãm l¹i, c«ng ty cæ phÇn ra ®êi lµ tÊt yÕu vµ níc ta cÇn ph¶i nhanh chãng t¹o ra nh÷ng ®iªu kiÖn thuËn lîi cho nã ph¸t triÓn. §©y lµ viÖc cÊp b¸ch v× víi c«ng ty cæ phÇn, chóng ta cã ®iÒu kiÖn tËp trung vèn, ®Èy m¹nh khoa häc c«ng nghÖ vµ thay ®æi ph¬ng thøc qu¶n lý, rót ng¾n qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ®Êt níc. 2.1.2.Níc ta cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng ty cæ phÇn ra ®êi. HiÖn nay, nÒn s¶n xuÊt níc ta ®ang dÇn chuyÓn ®æi tõ s¶n xuÊt b»ng kü thuËt thñ c«ng sang s¶n xuÊt b»ng kü thuËt c¬ khÝ, mét bé phËn kü thuËt tù ®éng hãa, hiÖn ®¹i, tõ s¶n xuÊt tù cung tù cÊp lµ chñ yÕu sang s¶n xuÊt hµng hãa víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ vµ më réng quan hÖ kinh tÕ víi níc ngoµi. Tõ ®ã, ph©n c«ng lao ®éng x· héi tõng bíc ®îc më réng, c¸c lo¹i thÞ trêng ®ang tõng bíc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh thÞ trêng søc lao ®éng, thÞ trêng ®Êt ®ai, vµ ®Æc biÖt lµ thÞ trêng vèn... Kü thuËt s¶n xuÊt ®ang tõng bíc ®îc c¶i tiÕn, cã nh÷ng lÜnh vùc ta ®· tiÕp cËn ®îc víi kü thuËt tiªn tiÕn nhÊt nh: c«ng nghÖ tin häc, bu chÝnh viÔn th«ng. Nh÷ng ®iÒu trªn chøng tá r»ng tr×nh ®é x· héi hãa s¶n xuÊt níc ta ®· ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. X· héi hãa s¶n xuÊt sÏ dÉn ®Õn qu¸ tr×nh tËp trung vèn kh«ng chØ ë c¸ nh©n mµ cßn ë nh÷ng tËp thÓ s¶n xuÊt kinh doanh, ë nhiÒu thµnh phÇn 19 kinh tÕ kh¸c nhau. §©y lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi cña c«ng ty cæ phÇn. Ng©n hµng cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ, sù ®æi míi cña hÖ thèng ng©n hµng lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ban ®Çu v« cïng quan träng ®Ó c«ng ty cæ phÇn ra ®êi. C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang chuyÓn c¬ chÕ ho¹t ®éng tõ cho vay víi l·i suÊt ©m theo kiÓu bao cÊp tríc kia sang ho¹t ®éng kinh doanh víi l·i suÊt d¬ng, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¬ chÕ ho¹ch to¸n kinh doanh vµ cã l·i. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn ®· ra ®êi, t¨ng cêng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn réng r·i c¶ trong lÉn ngoµi níc. C¸c ng©n hµng sÏ gióp ®ì c¸c c«ng ty cæ phÇn thµnh lËp vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu, c¸c ng©n hµng nµy còng sÏ lµ c¸c nhµ ®Çu t cæ phiÕu lín trªn thÞ trêng chøng kho¸n. V× vËy, sù c¶i tæ ho¹t ®éng ng©n hµng sÏ lµm cho viÖc ph¸t hµnh, mua b¸n cæ phiÕu trë nªn thuËn lîi h¬n vµ c«ng ty cæ phÇn sÏ cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn. Trong nh÷n n¨m qua, níc ta ®· chó träng x©y dùng mét c¬ cÊu nh©n lùc ®ång bé bao gåm c¸c lÜnh vùc khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi, c¸n bé qu¶n lý, nghiÖp vô kinh tÕ, c¸n bé trong c¸c ngµnh kinh doanh, c«ng nh©n kü thuËt. ChØ cã nh÷ng ngêi ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n, cã tr×nh ®é tæ chøc, cã kiÕn thøc vµ kü n¨ng nghÒ nghiÖp, lµm chñ ®îc khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi th× míi cã thÓ tiÕp cËn vµ thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i. §©y lµ nÒn t¶ng rÊt quan träng, ®ãng vai trß nguån lùc tiÒm n¨ng v« gi¸ cung cÊp c¸c c¸n bé tæ chøc, qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh cho c¸c c«ng ty cæ phÇn. 20