Tài liệu Luận văn đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện đông giang, tỉnh quảng nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI BÙI ĐỨC NGỌC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI, năm 2020 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI BÙI ĐỨC NGỌC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số : 8 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ANH HÙNG HÀ NỘI, năm 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân. Các kết quả nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Những tài liệu tham khảo phục vụ cho luận văn có nguồn gốc rõ ràng. Quảng Nam, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn Bùi Đức Ngọc LỜI CẢM ƠN Luận văn này là kết quả của quá trình học tập và nghiên cứu của bản thân tôi, được hoàn thành không chỉ bằng nỗ lực của cá nhân mà còn có sự động viên, giúp đỡ tận tình của các thầy cô, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Trước hết, tôi xin gửi đến thầy TS. Nguyễn Anh Hùng lời cảm ơn chân thành để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với người thầy đã tận tình giúp đỡ, định hướng, chỉ dẫn, chia sẻ những ý tưởng quan trọng cũng như những nhận xét thẳng thắn không chỉ trong quá trình điền dã, nghiên cứu mà còn trong việc hoàn thiện luận văn này. Tôi xin trân trọng sự giúp đỡ và những tình cảm chân thành của đồng bào dân tộc Cơtu, các cấp ủy Đảng, Chính quyền, các Phòng, Ban, UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong công việc cũng như cung cấp những tư liệu quý báu trong quá trình điền dã thực tế tại địa phương. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô đã giảng dạy và giúp tôi trong quá trình học tập. Xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo cơ quan thị trấn Prao đã tạo mọi điều kiện tốt nhất không chỉ về vật chất mà cả sự động viên tinh thầnh sâu sắc. Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn các đồng nghiệp, các cán bộ Ban Tổ chức Huyện ủy, phòng Nội vụ, phòng Dân tộc huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đã gợi mở những ý tưởng cũng như cung cấp nhiều tư liệu quý báu, giúp tôi bổ sung những kiến thức về vấn đề nghiên cứu mà tôi quan tâm. Cuối cùng, xin giành lời tri ân đến gia đình, là nguồn động viên, động lực to lớn giúp tôi vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành công việc. Quảng Nam, tháng 3 năm 2020. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ DÂN TỘC THIỂU SỐ LÀ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ TỔNG QUAN ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .......................................................... 9 1.1. Các khái niệm và những vấn đề liên quan ...................................................... 9 1.2. Cấu trúc, chức năng và đặc điểm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức dân tộc thiểu số ............................................................................................17 1.3. Tổng quan địa bàn nghiên cứu ......................................................................20 CHƯƠNG 2: CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ DÂN TỘC THIỂU SỐ CẤP XÃ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM..........................................................................................31 2.1. Thực trạng về công tác đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam .....................................31 2.2. Những tích cực và hạn chế ............................................................................53 2.3. Xu hướng biến đổi .........................................................................................60 2.4. Những vấn đề đặt ra về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở huyện Đông Giang hiện nay .................................................................................61 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TỪ THỰC TIỄN HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM ......................64 3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác bồi dưỡng đào tạo công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số. ...................................................................................64 3.2. Phương hướng của huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và cán bộ công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số nói riêng từ đây đến năm 2025 ...............................................................68 3.3. Đề xuất các định hướng và giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ................................................................................................71 3.4. Một số kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao công tác đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số cấp xã ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2020-2025 ....................................................................................................73 KẾT LUẬN .........................................................................................................78 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 CB, CC, VC Cán bộ, công chức, viên chức 2 CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa 3 DTTS Dân tộc thiểu số 4 NXB Nhà xuất bản 5 XHCN Xã hội chủ nghĩa 6 CBCC Cán bộ, công chức 7 UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng bảng 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 So sánh cán bộ cấp xã và cán bộ cấp xã là người DTTS So sánh công chức cấp xã và công chức cấp xã là người DTTS Cơ cấu giới tính cán bộ cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Cơ cấu giới tính công chức cấp xã người DTTS huyện Đông Giang Cơ cấu về độ tuổi cán bộ, công chức cấp xã người DTTS huyện Đông Giang Cơ cấu thành phần dân tộc cán bộ, công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Cơ cấu ngạch cán bộ, công chức cấp xã Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Trang 36 37 38 39 40 42 42 44 2.9 2.10 2.11 2.12 Trình độ lý luận chính trị của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Trình độ quản lý nhà nước của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Trình độ ngoại ngữ, tin học của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Kết quả khảo sát về chất lượng công tác bồi dưỡng công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ở huyện Đông Giang 45 47 49 58 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Số hiệu Tên biểu đồ biểu đồ 2.1 2.2 2.3 Thu nhập cá nhân của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Thu nhập hộ của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Diện gia đình của cán bộ,công chức cấp xã là người DTTS huyện Đông Giang Trang 51 52 52 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng công tác cán bộ, Bác chỉ rõ: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Quán triệt tư tưởng của Người, trong suốt sự nghiệp cách mạng, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp. Đặc biệt, tại Hội nghị Trung ương 7, khóa XII của Đảng đã ban hành Nghị quyết số 26 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, trong đó khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành công hay bại của cách mạng nước ta; công tác cán bộ là khâu “quan trọng” của công tác xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị”. Để nâng cao tỷ lệ cán bộ, công chức là người dân tộc thiểu số ở các cơ quan của Nhà nước từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt là ở các địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhưng không tăng về biên chế đã được cấp có thẩm quyền giao Chính phủ đã ban hành Nghị định số 108/2014/NĐ-CP ngày 20 tháng 11 năm 2014 về chính sách tinh giảm biên chế. Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 449/QĐ-TTg, ngày 12 tháng 3 năm 2013; Quyết định số 2356/QĐ-TTg ngày 04 tháng 12 năm 2013 ban hành Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020; từng bước hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật, bảo đảm đồng bộ, góp phần nâng cao chất lượng, bảo đảm tỷ lệ hợp lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số tham gia vào các cơ quan của Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập từ Trung ương đến cơ sở. Hiện nay, đất nước ta đang tập trung đẩy mạnh CNH, HĐH, nội dung cơ bản và trước mắt là CNH, HĐH nông nghiệp và nông thôn. Nhiệm vụ chính trị mới rất nặng nề, khó khăn và phức tạp, đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ các cấp, trong đó có cán bộ người dân tộc thiểu 1 số (DTTS) ngang tầm, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa nói chung, sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, phát triển hài hòa và đoàn kết các dân tộc nói riêng. Huyện Đông Giang là một trong 6 huyện miền núi cao, đặc biệt khó khăn, nằm ở phía Tây của tỉnh Quảng Nam, gồm 11 đơn vị hành chính xã, trong đó có 10 xã và 01 thị trấn ; Theo kết quả niên giám thống kê huyện Đông Giang năm 2019 tổng dân số toàn huyện 27.136 người, trong đó dân tộc thiểu số 20.937 người, chiếm 77,16% dân số toàn huyện; người Kinh 6.199 người, chiếm 22,84%. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng và chính quyền tỉnh Quảng Nam, nền kinh tế của huyện đã có những chuyển biến tích cực, có sự tăng trưởng khá, GDP bình quân đầu người của huyện không ngừng tăng lên qua các năm, năm 2019 đạt 26,7 triệu đồng/người/năm. Văn hóa - xã hội được quan tâm, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện; phong trào xây dựng Nông thôn mới đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, hiện nay huyện đã có 2 xã được công nhận nông thôn mới đó là xã Ba và xã Tư. Có được như vậy, một phần rất lớn là sự đóng góp tích cực của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã người DTTS. Bên cạnh những kết quả đạt được thì chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã người DTTS ở huyện Đông Giang thời gian qua vẫn còn không ít những hạn chế, bất cập: Việc chỉ đạo quán triệt và tổ chức thực hiện công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã là người dân tộc Cơtu ở Đông Giang thiếu thường xuyên liên tục, thậm chí còn lúng túng trong xây dựng chương trình, kế hoạch công tác cán bộ. Đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cấp xã luôn có sự biến động theo yêu cầu nhiệm vụ chính trị và công tác đào tạo; cơ cấu cán bộ lãnh đạo, quản lý chưa cân đối, tỷ lệ cán bộ nữ người dân tộc còn thấp; trình độ về quản lý kinh tế còn hạn chế, tỷ lệ cán bộ chưa qua đào tạo về chuyên môn và lý luận chính trị còn cao. 2 Công tác đánh giá cán bộ nhiều nơi còn hình thức, chưa gắn với hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở. Công tác đào tạo, bồi dưỡng còn chậm so với mục tiêu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở và gắn với đề án vị trí việc làm. Các cấp ủy đảng chưa chú ý đúng mức đến việc luân chuyển và thực hiện chính sách sát hợp với đối tượng này. Đa số cán bộ, công chức cấp xã người DTTS của huyện tuổi đời còn trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn, trình độ nhận thức và năng lực lãnh đạo, quản lý còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Việc cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên để xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện ở địa phương còn yếu, dẫn đến hiệu quả thực hiện không cao. Với ý nghĩa đó, tác giả chọn “Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” làm luận văn thạc sĩ luật học chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính của mình. Đề tài được thực hiện sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của quản lý nhà nước đối với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức là người dân tộc thiểu số cấp xã ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu Đã có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, trong số đó, có những công trình tiêu biểu sau đây: - Đề tài khoa học Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách liên quan đến mối quan hệ dân tộc hiện nay, (sách tham khảo) do GS. TS Phan Hữu Dật chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001. Có đề cập đến vấn đề cán bộ người dân tộc thiểu số trong nội dung chương 3 và chương 4. Chương 3: Đề cập đến cán bộ dân tộc khi nghiên cứu chính sách dân tộc dưới bài học kinh nghiệm sử dụng con người trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Chương 4: Bàn đến vấn đề 3 cán bộ người dân tộc thiểu số hiện nay gắn với vai trò của họ ở một số vùng cụ thể. - Trong cuốn sách Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở nước ta trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa - Luận cứ và giải pháp do Lê Phương Thảo - Nguyễn Cúc - Doãn Hùng đồng chủ biên (Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2008), các tác giả đã chia thành bốn phần luận bàn về vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số, trong đó Phần 1: Luận cứ khoa học cho việc xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở nước ta thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; Phần 2: Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa - Thực trạng và giải pháp; Phần 3: Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số trên một số lĩnh vực chuyên môn - Thực trạng và giải pháp; Phần 4: Đổi mới công tác cán bộ dân tộc thiểu số trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - Trong tác phẩm Những vấn đề cơ bản về chính sách dân tộc ở nước ta hiện nay do Phan Xuân Sơn - Lưu Văn Quảng đồng chủ biên (Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2006) là tiếp cận ở một khía cạnh khác khi chỉ luận bàn các chính sách dân tộc từ một số vấn đề về quan điểm, nhận thức, lý luận và thực tiễn. Đồng thời, phân tích các chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn cách mạng, những vấn đề đang đặt ra cho việc thực hiện các chính sách này; bên cạnh đó đưa ra những quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu nhằm thực hiện tốt các chính sách dân tộc hiện nay. - Tác phẩm Một số vấn đề về dân tộc và phát triển do Lê Ngọc Thắng biên soạn (Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005) nêu vai trò, vị trí của công tác dân tộc trong giai đoạn cách mạng và giai đoạn hiện nay; một số vấn đề về đổi mới công tác dân tộc trong tình hình mới; đáng quan tâm là những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của chính sách đối với nguồn nhân lực trẻ các dân tộc thiểu số... Ngoài ra, còn có những công trình nghiên cứu cán bộ dân tộc thiểu số như: Lưu Thị Thu Hạnh, Phát triển đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số ở tỉnh Hòa 4 Bình trong giai đoạn hiện nay, Luận văn Thạc sỹ Quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính (2010); Lý Trung Thành, Xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số - từ thực tiễn ở Thái Nguyên, Tạp chí quản lý nhà nước, số 220 (tháng 5/2014); Trần Thị Tuyết Mai, Tạo nguồn cán bộ, công chức người dân tộc Khmer tỉnh Trà Vinh, Luận văn Thạc sỹ Quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính, 2009; Trương Thị Bạch Yến, Tạo nguồn cán bộ, công chức xã người dân tộc thiểu số ở các tỉnh Tây Nguyên giai đoạn hiện nay, Luận văn Tiến sỹ Khoa học chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, 2014; Hoàng Minh Tùng (2014), Đào tạo, bồi dưỡng công chức là người dân tộc thiểu số ở Gia Lai, Luận văn thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính, Phân viện Tây Nguyên. Những tài liệu trên là nguồn tư liệu phong phú để làm rõ vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức nói chung và công chức là người dân tộc thiểu số nói riêng ở các vùng miền trên cả nước. Tuy nhiên, đến nay chưa có đề tài nghiên cứu về “Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ,công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam”. 3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam 3.2. Phạm vi nghiên cứu Luận văn được thực hiện tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. Tập trung nghiên cứu về công tác bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam hiện nay. Phạm vi thời gian nghiên cứu của luận văn: Từ năm 2015 đến nay. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp luận 5 Thực hiện nghiên cứu đề tài này, tác giả sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; nguyên tắc thống nhất lý luận với thực tiễn. Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác Lênin (chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử), tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về chính trị, văn hoá chính trị, con người chính trị, về công tác dân tộc. 4.2. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp nghiên cứu cụ thể: + Phương pháp khảo cứu tài liệu + Phương pháp phân tích, so sánh và phương pháp thực chứng để phân tích làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu. + Phương pháp thống kê; Nguồn tư liệu được lấy từ các báo cáo thống kê, báo cáo tổng kết của tỉnh về công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức xã là người DTTS; các kết quả điều tra nghiên cứu đã được công bố của các cuộc điều tra khảo sát. Nguồn tư liệu và báo cáo phân tích thực trạng còn bao gồm hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức đã được cấp có thẩm quyền ban hành. 5. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 5.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích thực trạng công tác bồi dưỡng công chức cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đông Giang, luận văn phân tích đánh giá những mặt tích cực, đồng thời chỉ ra những hạn chế, nguyên nhân dẫn đến những hạn chế. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giai đoạn hiện nay. 5.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 6 Luận văn xác định các nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau đây: - Làm rõ một số vấn đề lý luận về công chức cấp xã và bồi dưỡng công chức cấp xã là người DTTS; kinh nghiệm trong bồi dưỡng công chức cấp xã của các địa phương khác có điểm tương đồng như huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua. - Làm rõ tầm quan trọng của công chức cấp xã người dân tộc thiểu số trong giai đoạn hiện nay. - Phân tích đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng công chức cấp xã là người DTTS trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam để chỉ ra những mặt tích cực; làm rõ những hạn chế trong việc bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã người DTTS; tìm ra những nguyên nhân dẫn đến những hạn chế đó. - Đề xuất những phương hướng, giải pháp trong việc nâng cao chất lượng bồi dưỡng đội ngũ công chức cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn hiện nay. 6. Đóng góp của đề tài 6.1. Đóng góp khoa học Xây dựng khung lý thuyết tương đối hoàn chỉnh về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ,công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam hiện nay trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước; trên nền tảng đó, cung cấp một cách tiếp cận mới trong việc tìm hiểu, nghiên cứu về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số ở huyện Đông Giang. 6.2. Đóng góp thực tiễn Phân tích, đánh giá một cách thiết thực về thực trạng về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời rút ra những ưu - 7 khuyết điểm và nguyên nhân của nó làm cơ sở cho việc đề xuất một số giải pháp trọng tâm nhằm củng cố và nâng cao chất lượng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam hiện nay. 7. Bố cục của đề tài Ngoài phần “Mở đầu” nêu lên mục đích, ý nghĩa và các vấn đề cần giải quyết và phần “Kết luận” đưa ra những nhận định khái quát của kết quả nghiên cứu, nội dung chính của luận văn được trình bày trong bố cục gồm ba chương chính như sau: Chương 1. Cơ sở lý luận về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức là người dân tộc thiểu số và tổng quan địa bàn nghiên cứu. Chương 2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số cấp xã từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. Chương 3. Một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số từ thực tiễn huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. 8 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ DÂN TỘC THIỂU SỐ LÀ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ TỔNG QUAN ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU 1.1. Các khái niệm và những vấn đề liên quan 1.1.1. Khái niệm chính quyền cấp xã Trong hệ thống hành chính nước ta, chính quyền cấp xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã) là cấp thấp nhất trong hệ thống chính quyền 4 cấp hoàn chỉnh: Trung ương, tỉnh, huyện, xã. Vì vậy, cấp xã chính là nền tảng của hệ thống chính trị, đóng vai trò thiết thực trong việc xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, là yếu tố quyết định sự thành công của sự nghiệp cách mạng nước ta. Hiến pháp 2013 quy định Chính quyền địa phương bao gồm Ủy ban nhân dân và Hội đồng nhân dân, trong đó Ủy ban nhân dân do Hội đồng nhân dân bầu, là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân cùng cấp và cơ quan nhà nước cấp trên. Hội đồng nhân dân “là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương đại diện cho ý chí và nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên”. Xuất phát từ vị trí chính quyền cấp xã trong hệ thống chính trị ở cơ sở nên nó có vai trò rất quan trọng trong cơ chế thực hiện quyền lực nhà nước của nhân dân. Có thể khẳng định chính quyền cấp xã là cầu nối quan trọng của Đảng, Nhà nước với nhân dân. 1.1.2. Khái niệm cán bộ, công chức cấp xã Tại Điều 4, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định về Công chức cấp xã như sau : 9 “Cán bộ cấp xã là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. Các chức vụ của cán bộ cấp xã được quy định tại Khoản 1, Điều 3 Nghị định 92/2009/NĐ-CP về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Cán bộ cấp xã có các chức vụ sau đây: - Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; - Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; - Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân; - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; - Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; - Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam (áp dụng đối với địa phương có hoạt động diêm nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và có tổ chức Hội Nông dân Việt Nam); - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam. Tại Điều 4, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định: “Công chức xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. Theo Điều 3, Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Công chức cấp xã gồm các chức danh sau: - Trưởng Công an; - Chỉ huy trưởng Quân sự; 10 - Văn phòng - Thống kê; - Địa chính - Xây dựng - Đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc Địa chính - Nông nghiệp- Xây dựng và môi trường (đối với xã); - Tài chính - kế toán; - Tư pháp - hộ tịch; - Văn hoá - xã hội . 1.1.3. Khái niệm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức là quá trình truyền thụ kiến thức, kỹ năng về chuyên môn, nghiệp vụ dưới các hình thức khác nhau cho cán bộ công chức phù hợp với yêu cầu giải quyết có chất lượng công việc được các cơ quan nhà nước giao, do các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức thực hiện. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức giữ vai trò bổ trợ, tăng cường kiến thức, kỹ năng để người cán bộ công chức có đủ năng lực đáp ứng hoạt động quản lý, điều hành. Phân biệt giữa đào tạo và bồi dưỡng Đào tạo, bồi dưỡng công chức là một trong những nội dung quan trọng trong công tác quản lý phát triển nguồn nhân lực của các cơ quan nhà nước nhằm mục tiêu xây dựng, phát triển đội ngũ công chức thành thạo về chuyên môn, nghiệp vụ, trung thành với nhà nước và tận tuỵ với công việc phục vụ nhân dân. Quá trình đào tạo, bồi dưỡng bao giờ cũng phải tiến hành trên cơ sở xác định nhu cầu ĐTBD của từng cơ quan, đơn vị, từng vị trí công việc, đồng thời, phải dựa trên sự phân tích những “khoảng trống” về năng lực thực hiện công việc của đội ngũ công chức. Đào tạo, theo định nghĩa chung nhất là quá trình tác động đến con người, làm cho người đó lĩnh hội và nắm vững những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo,... một cách có hệ thống để họ có thể thích nghi với khả năng nhận một sự phân công lao động nhất định, đóng góp phần công sức của mình vào sự phát triển xã hội 11