Tài liệu Launaj văn fdi

Môc lôc Lêi më ®Çu Ch¬ng I :T×nh h×nh thu hót FDI,vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 1. Sù cÇn thiÕt ph¶o thu hót FDI. 2. T×nh h×nh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam . 3. Vai trß t¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp . Ch¬ng II : §Æc ®iÓm FDI hiÖn nay vµ c¸c t¸c ®éng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i ASEAN ®Õn qu¸ tr×nh thu hót FDI t¹i ViÖt Nam 1. Qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i quèc tÕ va ASEAN 2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm míi cña FDI trong sù t¸c ®éng cña t do ho¸ th¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam 3. Sù t¸c ®éng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i ASEAN ®Õn dßng lu chuyÓn FDI t¹i ViÖt Nam Ch¬ng III : §Þnh híng vµ c¸c gi¶i ph¸p t¨ng cêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong ®iªï kiÖn thùc hiÖn AFTA 1. §Þnh híng thu hót FDI vµo ViÖt Nam 2. Gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong ®iªï kiªn thùc hiªn AFTA Lêi kÕt Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1 lêi më ®Çu Ngµy nay, thÕ giíi ®· biÕt ®Õn ViÖt Nam vµ ViÖt Nam còng b¾t ®Çu ®i ra thÕ giíi. §©y lµ xu híng hoµn toµn phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn, lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. B¾t nhÞp ®îc xu thÕ nµy 12/1987 Nhµ níc ta chÝnh thøc ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. §Çu t trùc tiÕp ngoµi ®· ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay trong sù t¸c ®éng cña tù do hãa th¬ng m¹i ASEAN cã ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín nhng do nh÷ng biÕn ®éng thÊt thêng cña nÒn kinh tÕ khu vùc còng nh thÕ giíi ViÖt Nam gÆp ph¶i nh÷ng biÕn ®éng th¨ng trÇm, phøc t¹p t¸c ®éng kh«ng tèt tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tõ ®ã t«i ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi “Quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh tù do hãa th¬ng m¹i trong ASEAN”. 2 Ch¬ng 1 T×nh h×nh thu hót fdi ,vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ viÖt nam 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i thu hót FDI Ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµI ngµy cµng ®îc nhiªu f níc thõa nhËn lµ mét nh©n tè quan träng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña mçi quèc gia ,®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Níc ta ,kÓ tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµI ®îc ban hµnh vµ thùc hiÖn, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµI ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta kh¼ng ®Þnh lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x¨ héi chñ nghÜa, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c nguån lùc trong níc. Sù xuÊt hiÖn cña FDI t¹i ViÖt Nam thêi gian qua ®· ®em l¹i cho chung ta nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vÒ kinh tÕ x· héi thÓ hiÖn qua c¸c khÝa c¹nh sau :  FDI ®ãng gãp ®èi víi tæng vèn ®Çu t toµn x· héi .  FDI lµm t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c  FDI gãp phÇn lµm chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ .  T¨ng thu ng©n s¸ch nhµ níc .  T¨ng viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng.  T¨ng cêng xuÊt khÈu.  FDI gãp phÇn chuyÓn giao c«ng nghÖ mét c¸ch thuËn lîi vµ nhanh chãng. NgoµI c¸c ho¹t ®éng trªn ,FDI cßn gãp phÇn tÝch cùc vµo ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. FDI tËp chung chñ yÕu vµo ngµnh c«ng nghiÖp vµ hiÖn chiÕm 35% gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp , tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ®¹t trªn 20% ,gãp phÇn ®a tèc ®é t¨ng trëng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp c¶ níc b×nh qu©n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®¹t trªn 10%. §Çu t níc ngßai trong lÜnh vùc x©y dùng h¹ tÇng ,khu c«ng nghiÖp , bu chÝnh viÔn th«ng , y tÕ , ®µo t¹o nguån nh©n lùc t¨ng nhanh , §Çu t níc ngoµI ®· ®em l¹i nhng m« h×nh qu¶n lý tiªn tiÕn nhng ph¬ng thøc kinh doanh hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ ,thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong níc ®æi míi c«ng nghÖ , n©ng cao chÊt l¬ng s¶n phÈm vµ søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm trªn thÞ trêng trong vµ ngoµI níc .§Çu t trùc tiÕp níc ngoµI ®· t¨ng cêng thÕ vµ lùc cña níc ta trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. 3 2. T×nh h×nh thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam Sau n¨m 1975, níc ta ®· ban hµnh nh÷ng ®iÒu lÖ quy ®Þnh vÒ ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t chñ yÕu tõ c¸c níc XHCN nh Liªn X«, Trung Quèc. C¸c dù ¸n ®Çu t lóc bÊy giê dùa trªn nÒn t¶ng hîp t¸c gióp ®ì ViÖt Nam kh«i phôc nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ sau chiÕn tranh. Cïng víi chÝnh s¸ch ®æi míi ®Êt níc, th¸ng 12/1987, LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· ®îc ban hµnh. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2003, c¶ níc thu hót kho¶ng 5236 dù ¸n ®Çu t, trong ®ã cßn kho¶ng 4324 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng víi vèn ®¨ng ký 40,8 tû USD, vèn thùc hiÖn kho¶ng 24,6 tû USD (b»ng 60,3% vèn ®¨ng ký), ®a ViÖt Nam trë thµnh níc ®øng vÞ trÝ thø 5 ë khu vùc §«ng Nam ¸, 11 ë Ch©u ¸ vµ 34 trªn thÕ giíi vÒ thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. B¶ng 1: §Çu t níc ngoµi ®îc cÊp giÊy phÐp giai ®o¹n 1988-2003 N¨m Sè dù ¸n 1988-1998 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 1611 325 345 275 311 371 523 754 721 Vèn ®¨ng ký (triÖu USD) 18477 8497,3 4649,1 3897,0 1568,0 2012,4 2535,5 1557,7 1915,8 Vèn thùc hiÖn (triÖu USD) 8254 2914 3215 2369 2535 2450 2591 1250 2650 Vèn b×nh qu©n 1 dù ¸n (triªu USD) 11,5 26,1 13,5 14,2 5,0 5,4 4,8 2,1 2,7 Nguån: Tæng côc Thèng kª * VÒ c¬ cÊu ngµnh: C¸c dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chñ yÕu tËp trung vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©ydùng víi 2885 dù ¸n, vèn ®¨ng ký 23213,71 triÖu USD (chiÕm 66,7% sè dù ¸n, 56,9% tæng sè vèn ®¨ng ký); n«ng nghiÖp 596 dù ¸n víi vèn ®¨ng ký 2893,34 triÖu USD (chiÕm 13,8% dù ¸n; 7,1% vèn ®¨ng ký); dÞch vô 843 dù ¸n víi vèn ®¨ng ký 14682,7 triÖu USD (chiÕm 20,41% sè dù ¸n; 36% vèn ®¨ng ký. B¶ng 2: §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ph©n theo ngµnh ®èi víi nh÷ng dù ¸n cßn hiÖu lùc giai ®o¹n 1988- 2003 Ngµnh C«ng nghiÖp DÇu khÝ C«ng nghiÖp nhÑ C«ng nghiÖp nÆng C«ng nghiÖp thùc phÈm X©y dùng N«ng, l©m nghiÖp N«ng-l©m nghiÖp Sè dù ¸n 2885 27 1174 1207 212 265 596 500 Tæng vèn ®Çu Vèn ph¸p Vèn thùc t (tr.USD) ®Þnh (tr.USD) hiÖn (tr.USD) 23213,7 40583,2 16725,3 1891,6 1389,6 4420,9 6105,8 2808,8 273,9 9499,0 3952,1 5890,4 2585,0 1228,0 1779,4 3132,1 1204,6 1860,6 2898,35 1282,4 1562,2 2635,0 1159,7 1435,1 4 Thuû s¶n DÞch vô GTVT – Bu ®iÖn Kh¸ch s¹n – Du lÞch Tµi chÝnh – Ng©n hµng V¨n hãa – Y tÕ – Gi¸o dôc X©y dùng khu ®« thÞ míi X©y dùng v¨n phßng, c¨n hé X©y dùng KCN, KCX DÞch vô kh¸c Tæng Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t 96 843 118 143 46 147 3 99 19 268 4324 263,3 14682,8 2594,5 3302,7 596,0 628,0 2466,7 3460,5 895,6 738,7 40794,8 112,7 6687,5 2034,5 1120,8 577,0 278,9 675,2 1205,8 403,4 391,8 16553,1 127,1 6313,7 1039,3 2036,0 598,1 230,2 6294,6 1598,5 524,2 280,9 24601,1 * VÒ ph©n bæ dù ¸n: hÇu hÕt c¸c tØnh, thµnh trong c¶ níc ®Òu cã dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, nhng tËp trung chñ yÕu vµo mét sè ®Þa ph¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh Hµ Néi, H¶i Phßng, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, B×nh D¬ng, §ång Nai, Bµ RÞa – Vòng Tµu. Nh÷ng ®Þa ph¬ng nµy chiÕm tíi 74,8% tæng sè døan vµ 74,7% tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc. B¶ng 3: Mét sè ®Þa ph¬ng dÉn ®Çu vÒ thu hót FDI (tÝnh ®Õn ngµy31/12/2003) §Þa ph¬ng Sè dù ¸n TP.Hå ChÝ Minh 1581 Vèn ®¨ng ký (tr.USD) 11208,4 B×nh D¬ng §ång Nai 748 579 3028,4 4617,9 §Þa ph¬ng Sè dù ¸n Bµ RÞaVòng Tµu Hµ Néi H¶i Phßng 140 Vèn ®¨ng ký (tr.USD) 3569,8 634 170 8223,7 1659,2 Nguån:- Niªn gi¸m thèng kª 2002 - Kinh tÕ ViÖt Nam vµ thÕ giíi 2003-2004, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam * VÒ ®èi t¸c ®Çu t: §Õn nay ®· cã h¬n 75 níc vµ vïng l·nh thæ ®Çu t vµo ViÖt Nam, nhng c¸c nhµ ®Çu t lín chñ yÕu ®Õn tõ c¸c níc Ch©u ¸ nh: §µi Loan, Hµn Quèc, Hång C«ng, NhËt B¶n, Singapo. Nh÷ng níc nµy chiÕm tíi 60,12% sè dù ¸n vµ 58,41% sè vèn ®Çu t. * VÒ h×nh thøc ®Çu t: h×nh thøc liªn doanh chiÕm 51% vèn ®¨ng ký vµ 30% sè dù ¸n, h×nh thøc ®Çu t 100% vèn níc ngoµi chiÕm36% vèn ®¨ng ký vµ 66% sè dù ¸n, h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh vµ BOT chiÕm 13% vèn ®¨ng ký vµ 4% sè dù ¸n. 2. Vai trß t¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp 2.1 . T¸c ®éng tÝch cùc 5 B¶ng 4. Sè dù ¸n FDI vµo ViÖt Nam (1991-2002) N¨m Sè dù ¸n Vèn ®¨ng Quy m«(triÖu ký(triÖu USD) USD/dù ¸n) 1991 151 132,0 80,79 1992 197 2165,0 10,0 1993 269 2900,0 10,78 1994 343 3765,6 10,98 1995 370 6530,8 17,65 1996 325 8497,3 26,15 1997 345 4649,1 13,48 1998 275 3897,0 14,17 1999 311 1568,0 5,04 2000 371 2012,4 5,42 2001 461 2436,0 5,28 2002 4447 43194 678,9 Tæng 7765 81747,2 878,64 Nguån : niªn gi¸m thèng kª 2000, NXB thèng kª,HN 2001 thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam,kinh tÕ 2001_ 2002 ViÖt Nam ,thÕ giíi. a. §èi víi níc nhËn giao vèn  ChuyÓn giao vèn Vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ bao gåm nguån vèn trong vµ ngoµI níc.§èi víi níc l¹c hËu,s¶n xuÊt ë tr×nh ®é thËp , nguån vèn tÝch luü cßn h¹n hÑp th× vèn §TNN ®Æc biÖt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ , ë c¸c níc nµy cã nhiÒu tiÒm n¨ng lao ®éng vµ tµI nguyªn thiªn nhiªn nhng tr×nh ®é s¶n xuÊt cßn thËp kÐm ,c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn l¹c hËu nªn cha co ®iªï kiÖn ®Ó khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng ®ã . C¸c níc nµy muèn tho¸t khái vßng luÈn quÈn cña sù ®ãi nghÌo nªn ®· t¨ng cêng ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o ra møc t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh . §Ó thùc viÖc nµy c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cÇn ph¶i cã nhiÒu vèn ®Çu t. Trong ®iªï kiÖn nµy ,khi mµ mét sè níc cÇn n¾m gi÷ mét khèi lîng lín vèn vµ cã nhu cÇu ®Çu t ra nuãc ngoµi, th× ®ã lµ c¬ héi tèt nhÊt cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tranht hñ nguån vèn §TNN vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ . T¹i nhiÒu níc ®ang ph¸t triÓn ,vèn FDI chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ trong tæng vèn ®Çu tcña toµn bé nÒn kinh tÕ, trong ®ã cã mét sè níc hoµn toµn dùa vµo vèn §TNN ,®Æc biÖt lµ giai ®o¹n ®©u t ph¸t triÓn kinh tÕ . Mét sè níc ®· thùc hiÖn kh¸ thµnh c«ng chiÕn lîc thu hót FDI vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ c¸c níc nµy nh Indonexia (FDI/GDP-2001 =10,9%); Malaysia (FDI/GDP –2001 =26,6%) ; Singapore (FDI/GDP – 2001 =65,3%). 6 T¹i ViÖt Nam , nhng con sè ë b¶ng 4 cho thÊy chóng ta kh¸ thµnh c«ng trong viÖc thu hót FDI ,tuy nhiªn so víi c¸c níc trong khu vùc vÉn cßn thËp (FDI/GDP-2001 =13,1%). §èi víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn FDI vÉn lµ nguån vèn bæ sung quan träng cã ý nghÜa lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. B»ng chøng lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· thu hót trªn 80% FDI toµn thÕ giíi vµo níc hä . Kh¸c v¬Ý c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ,kh«ng ph¶I lµ hä thiÕu vèn ®Çu t, còng kh«ng ph¶I tr×nh ®é thËp kÐm mµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cÇn thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Thùc tÕ th× c¸c níc ph¸t triÓn ®Çu t ra níc ngoµI nhiÒu nhÊt ,nhng còng thu hót phÇn lín §TTTNN . Theo b¸o c¸o ®Çu t cña LIªn Hîp Quèc 1994 c¸c n¬cs ph¸t triÓn ®Çu t ra níc ngoµI kho¶ng 189 ty USD , chiÕm 85% tæng vèn FDI trªn toµn cÇu , nhng ngîc l¹i hä ®· thu hót vµo 135 tû USD chiÕm 60% tæng vèn FDI toµn thÕ giíi. FDI cã vai trß quan träng trong viÖc khuÕn khÝch tiÕt kiÖm trong níc ,®Iòu nµy cã thÓ gi¶I thÝch nh sau ; khi cã §TTTNN cã thÓ t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm ,t¨ng thu nh¹p quèc d©n do ®ã cã thÓ t¨ng phÇn tiÕt kiÖm o níc nhËn vèn ®Çu t. Khi FDI nh¶y vµo mét níc ,nã cã thÓ lµm gi¶m c¸n c©n v·ng lai, nã còng cã thÓ lµm triÖt tiªu kho¶n th©m hôt ®ã qua thêi gian ,khi c¸c c«ng ty níc ngoµI thu ®îc nhng kho¶n xuÊt khÊu rßng, Thªm n÷a , khi nh÷ng lîi thÕ cña nÒn s¶n xuÊt níc ngoµI ®îc ®a vµo níc chñ nhµ nh c«ng nghÖ ,kü n¨ng s¶n xuÊt … chóng lµm n©ng cao søc c¹nh tranh quèc tÕ cña c¸c h·ng trong níc ,cã thÓ lµm t¨ng xuÊt khÈu ,gãp phÇn t¹o ra ngo¹i tÖ c¶I thiÖn c¸n c©n th¬ng m¹i .  ChuyÓn giao c«ng nghÖ Khi ®Çu t vµo mét níc nµo ®ã ,chñ ®Çu t kh«ng chØ mang vµo níc ®ã vèn b¨ng tiÒn ,ma cßn chuyÓn vèn b¨ng hiÖn vËt nh m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu ,c«ng nghÖ ,n¨ng lùc thÞ trêng. Th«ng qua ho¹t ®éng FDI; qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ thuËn tiÖn cho c¶ hai bªn . Mét trë ng¹i lín trªn ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ tr×nh ®é kü thuËt ,c«ng nghÖ l¹c hËu .Trong thêi ®¹i khoa hoc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh hiÖn nay ,viÖc tù nghiªn cøu khoa häc kü thuËt , c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ ph¶I biÕt tËn dông nh÷ng thanh tùu khoa häc tiªn tiÕn cña níc ngoµI th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ, TiÖp nhËn FDI lµ mét ph¬ng thøc cho phÐp c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã 7 thÓ tiªp thu ®îc tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ hiªn ®¹i trªn thª giíi , tuy nhiªn møc ®é hiÖn ®¹i t¬I ®©u cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c, nhng dï thÕ nµo ®©y còng lµ lîi Ých c¨n b¶n cña c¸c níc khi tiÖp nh©n FDI. Trong ®Iòu kiÖn nµy , trªn thÕ giíi cã nhiÒu c«ng ty cña nhiÒu quèc gia kh¸c nhau cã nhu cÇu ®Çu t ra níc ngoµI va thùc hien chuyÓn giao c«ng nghÖ cho níc tiªp nhËn ®Çu t . §©y lµ c¬ héi tèt cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tiÖp nhËn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i mµ kh«ng ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ nµo . C¸c níc ph¸t triÓn mÆc dï cã tr×nh ®é s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ,khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn nhng kh«ng thÓ nµo toµn diÖn ®îc, ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao, mçi níc chØ tËp chung vµo mét sè lÜnh vùc nµo ®ã mµ hä cã lîi thÕ , ngîc l¹i chÝnh sù tËp trung ®ã cµng cñng cè h¬n ®Þa vÞ vµ quyÒn lîi trªn thÕ giíi cña níc ®ã . Xu híng ph¸t triÓn ph©n c«ng lao ®éng x· héi còng la qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ liªn kÕt chÆt chÏ v¬I nhau, phô thuéc lÉn nhau .Ho¹t ®éng FDI lµ kÕt qu¶ cña qóa tr×nh trªn. ChuyÓn giao c«ng nghÖ còng lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn khoa häc . BÊt kú mét tæ chøc nµo muèn thay thÕ kü thuËt ,c«ng nghÖ míi cÇn t×m cho m×nh mét n¬I th¶I kü thuËt c«ng nghÖ cò . ViÖc th¶I c«ng nghÖ cò dÔ dµng ®uîc nhiÒu n¬I ch©p nhËn ,®Æc biÖt lad c¸c níc ®ang phat triÓn ,chÝnh sù lan to¶ nhng thµnh tùu khoa häc ,c«ng nghÖ , kü thuËt cña nh©n lo¹i thêng xuyªn nh thÕ nµy , ®· t¹o ra m«I trêng thuËn lîi cho sù tiÖp nhËn vµ ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc kü thuËt.  Thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ Tranh thñ vèn vµ kü thuËt cña níc ngoµI , c¸c níc ®ang phat triÓn muèn sö dông nã vµo môc tiªu quan träng hµng ®Çu lµ ®Èy m¹nh t¨ng trëng kinh tÕ . §©y còng lµ ®Ióm nót ®Ó c¸c níc ®ang ph¸t triÓn tho¸t ra vßng luÈn quÈn ®ãi nghÌo . Thùc tiÔn vµ kinh nghiÖm cña nhiÒu níc cho thÊy quèc gia nµo thùc hiÖ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ më víi bªn ngoµI, biÕt tranh thñ vµ ph¸t huy c¸c nh©n tè bªn ngoµI biÕn nã thµnh nh©n tè bªn trong , th× quçc gia ®ã cã tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao. Møc t¨ng trëng kinh tÕ ë nh÷ng ní ®ang ph¸t triÓn thêng do nh©n tè ®Çu t la chñ yÕu , nhê ®ã c¸c nh©n tã kh¸c nh lao ®éng ®îc sö dông ,n¨ng suÊt lao ®éng ®îc t¨ng lªn . V× vËy , th«ng qua ®Çu t cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch t¬ng ®èi møc t¨ng trëng kinh tÕ cña mçi níc.  Thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ FDI lµ bé phËn quan träng cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ,th«ng qua ®ã c¸c quèc gia sÏ tham gia ngµy cµng nhiÒu vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ 8 ®Ó h«Þ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ,®ßi hái mçi quèc gia ph¶I thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cho phï hîp víi sù ph©n c«ng lao ®éng cua quèc tÕ. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña mçi quèc gia phï hîp víi tr×nh ®ä ph¸t triÓn chung trªn thÕ giíi sÏ t¹o ®iªï kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng FDI .Ngîc l¹i chÝnh FDI l¹i gãp phÇn vµo ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, bëi v× : + Th«ng qua §TTTNN ®· lµm xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc ,ngµnh kinh tÕ míi ë níc nhËn ®Çu t. + §TTTNN gióp cho sù ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ trnhf ®é kü thuËt céng nghÖ ë nhiÒu ngµnh kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt vµ lµm t¨ng tû phÇn ®ãng gãp cña nã cho nÒn kinh tÕ. +Mét sè ngµnh nghÒ ®îc kÝch thÝch ph¸t triÓn bëi §TTTNN , bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè ngµnh bÞ mai mét råi ®I ®Õn xo¸ sæ. NgoµI nh÷ng t¸c ®éng trªn , FDI cßn cã mét sè tac ®éng kh¸c nh sau : Gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch nhµ níc th«ng qua viÖc nép thuÕ cña c¸c ®¬n vÞ §TNN vµ phÇn thu tõ tiÒn cho thuª ®Êt … Cïng víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt , nhËp khÈu hµng ho¸ , FDI cßn gióp më réng thÞ trêng c¶ trong níc vµ quèc tÕ. §a sè c¸c dù ¸n FDI ®Òu cã ph¬ng ¸n bao tiªu s¶n phÈm. §©y lµ hiÖ tîng hai chiÒu ®ang trë nªn kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu níc ®ang ph¸t triÓ hiÖn nay. VÒ mÆt x· héi , FDI ®· t¹o ra nhiÒu chç lµm míi ,thu hót ®¬n vÞ cã vèn §TNN. §IÒu nµy gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶m bít n¹n thÊt nghiÖp ,vèn lµ t×nh tr¹ng nan gi¶I cña nhiÒu quèc gia, ®Æc biÖt ®èi víi nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn. b. §èi víi níc ®i ®Çu t Cã thÓ nãi ®Çu t còng lµ h×nh thøc më réng thôi trêng cho mét quèc gia hay mét tËp ®oµn kinh tÕ. ViÖc më réng nµy cã ý nghÜa nhiÒu mÆt ®èi víi níc ®I ®Çu t. §IÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng mÆt sau :  §øng trªn gãc ®é vÜ m« : Th«ng qua ho¹t ®éng FDI , c¸c níc cã thÓ má réng vµ n©ng cao mèi quan hÖ víi nhau, ®«I bªn cïng cã lîi .Ho¹t ®éng FDI còng lµm cho lu th«ng kinh tÕ gi÷a c¸c níc dÔ dµng h¬n , uy tÝn cña c¸c níc ®ã còng ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng quèc tÕ . Gi÷a c¸c quèc gia tån t¹i mét vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ : cã nh÷ng níc thõa nhËn mÆt hµng nµy, nhng còng mÆt hµng ®ã l¹i thiÕu ë níc kh¸c. C¸c nhµ ®Çu t chñ ®éng ®IÒu nµy vµ hä cã thÓ tiªu thô nh÷ng mÆt hµng cò,l¹c hËu hoÆc nhu cÇu ®· gi¶m ë níc hä . 9 NgoµI ra , ho¹t ®éng FDI cßn mang vÒ cho níc ®I ®Çu t nh÷ng kho¶n lîi nhuËn ,nh÷ng nguyªn liÖu mµ trong níc hä kh«ng cã hoÆc ®· c¹n kiÖt … c¸c níc ®I ®Çu t dÔ dµng kiÕm lîi nhuËn do ®îc hëng nh÷ng u ®·I vÒ thuÕ , khai th¸c ®îc nguån tµI nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng rÎ ,lîi dông ®îc nh÷ng kÏ hë cña ph¸p luËt vµ tr×nh ®é qu¶n lý kÐm ..  §øng trªn gãc ®é vi m« : §èi víi bÊt kú doanh nghiªp nµo ,môc ®Ých cuèi cïng lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, khi thÞ trêng trong níc trë nªn nhá bÐ ,th× b¾t buéc hä ph¶I ®Çu t ra nuíc ngoµi, ®Ó më réng thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh . Th«ng qua ®Çu t c¸c h·ng kh«ng chØ kiÕm ®îc lîi nhuËn ,mµ hä cã thÓ thÊy nh÷ng nguån hµng ,nguång tµI nguyªn …mµ níc m×nh khan hiÕm . PhÇn lín nhng níc tiÖp nhËn ®Çu t lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ,nghÌo nµn vÒ mäi mÆt. V× thÕ khi ®I ®Çu t kh¶ n¨ng sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp sÏ linh ho¹t ,dÔ dµng h¬n. chi phÝ ®Çu t nhá h¬n trong níc v× nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·I ,hä cã thÓ sö dông l¹i nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ ®· l¹c hËu kh«ng cßn sö ®îc ë níc hä . Còng nhê ho¹t ®éng ®©ï t mµ mét c«ng ty cã chi nh¸nh ë nhiÒu níc ,v× thÕ uy tÝn vµ søc c¹nh tranh ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng quèc tÕ. 2.2 . Mét ssè ¶nh hëng tiªu côc cña ho¹t ®éng FDI Cïng víi nh÷ng g× gÆt h¸i ®îc, ho¹t ®éng FDI nãi riªng vµ chñ tr¬ng më cöa nãi chung còng t¹o ra nh÷ng mÆt tr¸I cho x· héi . §TTTNN ®îc thùc hiÖn chñ yÕu do c¸c c«ng ty ®a quèc gia ,®· lµm n¶y sinh nçi lo r»ng c¸c c«ng ty nµy sÏ lµm t¨ng sù phô thuéc cña nÒn kinh tÕ vµo vèn,kü thuËt vµ m¹ng líi tiªu thô s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty nµy . Vëy nÒn kinh tÕ cµng dùa vµo FDI th× nÒn kinh tÕ cµng phô thuéc vµo nÒn kinh tÕ lín, do v¹y sù ph¸t triÓn cña nã kh«ng bÒn v÷ng ,mçi sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ lín ,®Òu cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn nÒn kinh tÕ. Trong vÊn ®Ò chuyÓn giao c«ng nghÖ ho¹t ®éng cña FDI,do tr×nh ®é c«ng nghÖ h¹n chÕ mµ níc nhËn ®Çu t cã thÓ tiÖp nhËn nh÷ng c«ng nghÖ kh«ng phï hîp . C¸c c«ng ty níc ngoµI thêng chuyÓn vµo nh÷ng c«ng nghÖ l¹c hËu , nhng m¸y mãc ®· cò vµ ®¸nh gi¸ nã cao h¬n møc b×nh thêng. Khi tiÕn hµnh dù ¸n liªn doanh ,c¸c ®èi t¸c níc ngoµI thêng gãp vèn b»ng m¸y mãc ,thiÕt bÞ vËt t , lîi dông sù non yÕu vÒ kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña ®èi t¸c, hä cã thÎ chuyÓn vµo nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc ®· ®Õn thêi h¹n thanh lý . Hä chuyÓn vµo vµ tiÕp tôc khai th¸c c¸c 10 m¸y mãc thiÕt bÞ nµy . Tuy r»ng nã cãthÓ hiÖn ®¹i h¬n nhng thiÕt bÞ ®ang sö dông ,nhng l¹i trë thµnh b·I th¶I lín cho c¸c c«ng ty ®a quèc gia , ®©y lµ mét thiÖt h¹i lín cho c¸c níc nhËn ®Çu t. Mét trong nhng lo ng¹i l¬n khi tiÖp nhËn FDI lµ cã sù can thiÖp bÊt lîi cña phia níc ngoµI vµo nÒn chÝnh trÞ th«ng qua nhiÒu thñ ®o¹n kh¸c nhau . NhiÒu ý kiÕn kh¸c cßn cho r»ng khi tiÕp nhËn FDI cã xu híng ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong níc ®i ®Õn ph¸ s¶n ,do c¸c c«ng ty ®a quèc gia co tiÒm lùc tµI chÝnh, kü thuËt, ®«I khi cßn ®îc hëng nh÷ng u ®·I h¬n c¶ doanh nghiÖp trong níc . Mét bé phËn trong x· héi bÞ tha ho¸ do bÞ kÝch thÝch vÒ vËt chÊt ,lèi sèng ch¹y theo ®ång tiÒn ,coi thêng nh÷ng chu¶n mùc ®¹o ®øc trë nªn phá biÕn ,tÖ n¹n x· héi t¨ng nhanh . Lîi dông chÝnh s¸ch më cöa cña nhµ níc, c¸c thÕ lùc thï ®Þch t×m c¸ch chèng ph¸. NÕu mÊt c¶nh gi¸c nh÷ng luång giã ®éc cã thÓ trµ trén vµo kh«ng khÝ ®Çu t. §ã lµ nh÷ng mÆt tr¸i kh«ng thÓ tr¸nh khái , g©y nhiÒu th¾c m¾c , nh÷ng d luËn x· héi kh«ng tèt cho hîp t¸c ®Çu t, nhÊt lµ khi cã nh÷ng vÊp v¸p x¶y ra . Do ®ã cÇn cã sù thèng nhÊt cña toµn §¶ng ,toµn d©n , gi÷a c¸c cÊp ,c¸c ngµnh gi÷ cho m«i trêng ®Çu t trong s¹ch, c¬ng quyÕt bµI trõ tÖ n¹n x· héi, ®Ò cao c¶nh gi¸c víi c¸c thÕ lùc thï ®Þch . Ch¬ng 2 ®Æc ®IÓm fdi hiÖn nay vµ t¸c ®éng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i asean ®Õn qu¸ tr×nh thu hót fdi t¹i viÖtnam 1. Qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i quèc tÕ vµ ASEAN NÒn th¬ng m¹i thÕ giíi trong nhiÒu thËp kû qua ®· cã sù t¨ng trëng rÊt lín vÒ quy m« trao ®æi, ph¹m vi ho¹t ®éng, c¸c h×nh thøc tiÕn hµnh vµ sè quèc gia tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ còng ngµy mét lín h¬n, theo chiÒu híng cëi më h¬n. TÝnh ®Õn n¨m 1990, ®· cã tíi 127 quèc gia tham gia vµo vßng ®µm ph¸ Uruguay so víi con sè 24 quèc gia håi sau ®¹i chiÕn thÕ giíi thø 2. “Møc thuÕ quan trung b×nh ®· gi¶m tõ 40% cßn 5% trong quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, vµ trong t¬ng lai, møc thuÕ suÊt nµy cßn tiÕp tôc ®îc gi¶m h¬n n÷a. Nhê nh÷ng thµnh c«ng cña GATT, vµ nhê vµo nh÷ng thµnh c«ng trong ho¹t ®éng ®Çu t quèc tÕ mµ møc trao ®æi th¬ng m¹i quèc tÕ ®· cã sù t¨ng trëng nh¶y vät tíi13 lÇn kÓ tõ n¨m 1950 ®Õn 1990. 11 Nh vËy nÒn th¬ng m¹i thÕ giíi ®ang ngµy cµng cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ , nã ®¬c coi lµ xu thÕ kh«ng thÓ ®¶o ngîc trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . ThÕ kû 20 còng chng kiÕn mét sù phôc håi nhanh chãng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi tõ sau sù tµn ph¸ khèc liÖt cña ®¹i chiÕn thÕ giíi thø 2, sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ vµ ®ång thêi ®ã lµ sù næi nªn cu¶ 3 trung t©m kinh tÕ thÕ giíi ®ã lµ Mü , NhËt va T©y ¢u. Cïng víi qu¸ tr×nh ®ã , thÕ giíi còng ®îc chng kiÕn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i h×nh liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ nh mét xu thÕ tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia. Xu híng tù do hãa th¬ng m¹i b¾t nguån tõ qóa tr×nh quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi víi nh÷ng cÊp ®é toµn cÇu hãa vµ khu vùc hãa, lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn vît ra ngoµi ph¹m vi biªn giíi cña mçi quèc gia, sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ph¸t triÓn c¶ vÒ bÒ réng vµ bÒ s©u, vai trß cña c¸c C«ng ty ®a quèc gia ®îc t¨ng cêng, hÇu hÕt c¸c quèc gia chuyÓn sang x©y dùng m« h×nh “kinh tÕ më” víi viÖc khai th¸c ngµy cµng triÖt ®Ó lîi thÕ so s¸nh cña mçi níc. ThÕ giíi ngµy nay lµ mét chØnh thÓ thèng nhÊt, trong ®ã c¸c quèc gia lµ nh÷ng ®¬n vÞ ®éc lËp, tù chñ nhng phô thuéc nhau vÒ kinh tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ. Sù phô thuéc gi÷a c¸c quèc gia b¾t nguång tõ nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan : do ®IÒu kiÖn ®Þa lý ,do sù ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu tµI nguyªn thiªn nhiªn, do sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi … LÞch sö thÕ giíi chøng minh r»ng kh«ng cã quèc gia nµo cã thÓ ph¸t triÓn nÕu thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù cÊp tù tóc. Ngîc l¹i, nh÷ng níc cã tèc ®é t¨ng trëng cao ®Òu lµ c¸c níc dùa vµo kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ trong níc ph¸t triÓn, biÕt sö dông nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®Ó hiÖn ®¹i hãa nÒn s¶n xuÊt, biÕt khai th¸c nh÷ng nguån lùc níc ngoµi ®Ó ph¸t huy c¸c nguån lùc trong níc. Tríc ®©y, nÒn kinh tÕ c¸c níc tuy cã kiªn hÖ lµ giao lu nhng chØ dôa trªn quan hÖ lµ song ph¬ng la chÝnh , cha hîp thµnh mét chØnh thÓ toµn cÇu . Trong thËp kû cuèi cña thÕ kû XX , viÖc quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ bíc vµo giai ®o¹n míi . NÒn kinh tÕ c¸c níc kh«ng chØ liªn hÖ giao lu lÉn nhau mµ cßn ®an dÖt vµo nhau ,dung hîp lÉn nhau ®Ó h×nh thµnh mét nÒn kinh tÕ toµn cÇu trªn c¬ sá ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ vai trß then chèt cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Qóa tr×nh tù do hãa th¬ng m¹i ®îc thÓ hiÖn râ nÐt qua viÖc h×nh thµnh c¸c liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ nh c¸c khèi mËu dÞch tù do, ®ång minh thuÕ quan, liªn minh kinh tÕ , liªn minh tiÒn tÖ… vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ. HiÖn 12 nay ®· cã mÊy chôc khu vùc kinh tÕ kh¸c nhau vÒ cÊp ®é, qui m«, néi dung. T©y ¢u, B¾c Mò, Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, Trung §«ng, Ch©u Phi, Mü La Tinh ®Òu cã c¸c khu vùc kinh tÕ vµ th¬ng m¹i tù do. Tiªu biÓu nh Liªn minh Ch©u ¢u (EU), HiÖp ®Þnh tù do th¬ng m¹i B¾c Mü (NAFTA), DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng (APEC)… gãp phÇn vµo thóc ®Èy sù t¨ng trëng cña th¬ng m¹i thÕ giíi, theo thèng kª cña tæ chøc th¬ng m¹i (WTO), cho ®Õn nay trªn thÕ giíi cã tíi 144 tæ chøc kinh tÕ mang tÝnh chÊt khu vùc. C¸c tæ chøc kinh tÕ – tµi chÝnh quèc tÕ nh Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD)… cã vai trß toµncÇu, thóc ®Èy tù do hãa th¬ng m¹i ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Trong c¸c tæ chøcnµy, quan träng nhÊt lµ tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi ®îc coi lµ “Liªn hiÖp quèc vÒ th¬ng m¹i” víi h¬n 140 thµnh viªn, chiÕm h¬n 90% gi¸ trÞ th¬ng m¹i thÕ giíi, ®ang lµ tæ chøc thóc ®Èy c¸c quèc gia phèi hîp c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ , thùc hiÖn tù do hãa th¬ng m¹i, dÞch vô, ®Çu t, tµi chÝnh, tiÒn tÖ ®Ó t¨ng cêng c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Víi viÖc c¸c níc thamgia ngµy cµng nhiÒu vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ, tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc, toµn cÇu gÇn ®©y ®Òu cã xu híng muèn ®Èy nhanh tèc ®é, rót ng¾n thêi h¹n thùc hiÖn c¸c cam kÕt ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tù do hãa kinh tÕ gi÷a c¸c níc thµnh viªn ®· khiÕn cho qu¸ tr×nh quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng s©u réng, víi tèc ®é ngµy cµng t¨ng. §ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña tù do hãa th¬ng m¹i vµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, ngêi ta kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn vai trß cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, vèn lµ nh©n c«ng ®· ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ nöa cuèi thÕ kû XX ®· lµm cho khoa häc c«ng nghÖ trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp. C¬ së kü thuËt cña c¸c quèc gia, ®Æc biÖt lµ c¸c quèc gia c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®· cã sù thay ®æi vÒ chÊt, nÒn s¶n xuÊt ®¹t ®îc n¨ng suÊt lao ®éng cao cha tõng thÊy vµ ®· t¹o ra mét khèi lîng cña c¶i khæng lå víi hµm lîng tri thøc cao. Khoa häc c«ng nghÖ ®· gãp phÇn tíi 50-60% vµo t¨ng trëng kinh tÕ , trong ®ã 60% lµ do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ. Cuéc c¸ch m¹ng kü thuËt ®Æc biÖt lµ c¸ch m¹ng vÒ th«ng tin ®· h×nh thµnh hÖ thèng m¹ng th«ng tin trªn kh¾p toµn cÇu . ViÖc x©y dùng m¹ng IntÓnt vµ siªu lé th«ng tin xuyªn quèc gia ®· lµm cho v« tuyÕn, ®IÖn tho¹i , m¸y tÝnh liªn kÕt thµnh mét khèi ,thÕ giíi réng lín trë nªn nhá bÐ, C¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶I ,th«ng tin liªn l¹c hiÖn ®¹i ph¸ vì bøc têng ng¨n c¸ch kh«ng gian 13 vµ thêi gian gi÷a c¸c khu vùc trªn kh¾p hµnh tinh , t¹o sù xÝch l¹i gÇn nhau gi÷a c¸c quèc gia , gi÷a mäi ngêi trªn thÕ giíi . C¸c s¶n phÈm trë thµnh s¶n phÈm mang tÝnh quèc tÕ cña nhiÒu h·ng kh¸c nhau do c¸c quèc gia ®Òu cã thÓ ph¸t huy u thÕ kü thuËt lao ®éng . Còng do sù ph¸t triÓn kü thuËt th«ng tin nªn ngêi qu¶n lýcã thÓ n¾m ®îc t×nh h×nh thÞ trêng ë nhiÒu n¬I trªn thÕ giíi vµ tinh to¸n cÇn thiÕt ®Ó t×m ra c¬ héi thuËn lîi trong viÖc bè trÝ s¾p xÕp nguån lùc sao cho cã lîi nhÊt . ChÝnh do sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ mµ nhu cÇu vÒ tù do ho¸ th¬ng m¹i trë nªn m¹nh mÏ h¬n vµ bøc thiÕt h¬n. Do sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu vÒ kinh tÕ, khoa häc kü thuËt gi÷a c¸c quèc gia ®ßi hái hä ph¶i më réng ph¹m vi hîp t¸c vµ trao ®æi. §iÒu ®ã ®· khiÕn cho ph©n c«ng lao ®éng ph¸t triÓn. Nhu cÇu tiªu dïng ë mçi quèc gia ngµy cµng t¨ng vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ chñng lo¹i nªn viÖc mét vµi quèc gia ®¬n lÎ cã thÓ s¶n xuÊt hµng hãa ®Ó cung øng cho thÞ trêng trë nªn kh«ng cßn thiÕt thùc. ViÖc ph©n c«ng lao ®éng trªn bÒ réng, gi÷a c¸c quèc gia sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ vµ lîi nhuËn cao h¬n, tû lÖ thuËn víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. Nh÷ng chuyÓn biÕn quan träng mµ trong ®ã vai trß cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh nÒn s¶n xuÊt thÕ giíi ®· ®îc c¬ cÊu l¹i theo híng linh ho¹t hãa trªn c¬ së chu chuyÓn t b¶n xuyªn quèc gia ®îc thùc hiÖn dÔ dµng vµ linh ho¹t. §iÒu nµy ®· lµm n¶y sinh vµ ®Èy m¹nh th¬ng m¹i xuyªn quèc gia, khiÕn cho th¬ng m¹i thÕ giíi vÒ hµng hãa vµ dÞch vô t¨ng vät, tù do hãa th¬ng m¹i ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ. Ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ lµm ®èi tîng vµ ph¹m vi tham gia vµo viÖc trao ®æi quèc tÕ ®îc më réng, ®ång thêi lîi thÕ so s¸nh cña c¸c quèc gia ®îc khai th¸c triÖt ®Ó, ®· thóc ®Èy th¬ng m¹i hµng hãa vµ dÞch vô ph¸t triÓn dÉn ®Õn ®ßi hái bøc thiÕt vÒ tù do hãa thong m¹i vµ ®Çu t lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia. Nh vËy, qua nh÷ng ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ trªn cã thÓ nhËn thÊy mét ®iÒu r»ng, ngµy nay, tù do hãa th¬ng m¹i ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Tù do hãa th¬ng m¹i võa®em l¹i lîi Ých to lín cho c¸c quèc gia, võa t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc lín trªn con ®êng héi nhËp cña c¸c quèc gia vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. ChÝnh nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®ã ®· ®Èy c¸c quèc gia l¹i gÇn nhau h¬n, nã ®· thóc dôc c¸c quèc gia cã nh÷ng sù t¬ng ®ång vÒ ®Þa lý, v¨n hãa, lîi Ých kinh tÕ … tËp hîp l¹i trong nh÷ng tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu, hîp t¸c víi nhau ®Ó h×nh thµnh c¸c liªn kÕt mang tÇm khu vùc vµ quèc tÕ. C¸c liªn kÕt kinh tÕ khu vùc ®îc h×nh thµnh, mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh qóa tr×nh quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi trªn c¬ së viÖc gi¶i quyÕt nhanh 14 nh÷ng bÊt ®ång tån t¹i gi÷a c¸c quèc gia cã nhiÒu sù t¬ng ®ång. MÆt kh¸c, liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ trªn mét gi¸c ®é nµo ®ã còng cã thÓ ®îc coi nh lµ mét ph¶n øng tù nhiªn cña c¸c quèc gia mµ theo ®ã hä tËp hîp l¹i trong mét khèi kinh tÕ lín h¬n ®Ó ®Ò kh¸ng l¹i nh÷ng t¸c ®éng ®îc coi lµ tiªu cùc víi c¸c quèc gia tríc sù bµnh tríng qu¸ nhanh cña xu híng toµn cÇu hãa vÒ kinh tÕ. Qu¸ tr×nh nµy, tuy vËy l¹i ®Èy nhanh h¬n tù do hãa th¬ng m¹i trong néi bé c¸c quèc gia thuéc khèi liªn kÕt. VÒ l©u dµi, ®ã sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho tù do hãa th¬ng m¹i vµ ®Çu t toµn cÇu. 2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm míi cña FDI trong sù t¸c ®éng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ,cã thÓ thÊy nguån FDI vµo ViÖt Nam trong thêi gian tíi cã thÓ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y : Thø nhÊt, sÏ cã sù chuyÓn dÞch trong c¬ chÕ FDI ®æ vµo ViÖt Nam theo s¬ ®å ph©n c«ng s¶n xuÊt toµn khu vùc. Díi t¸c ®éng cña AFTA, cã thÓ cã nh÷ng biÕn ®éng trong c¬ cÊu FDI mµ cô thÓ lµ sù gia t¨ng lîng FDI vµo nh÷ng ngµnh mµ ViÖt Nam cã lîi thÕ so víi c¸c níc trong khu vùc (dÖt may, da giÇy, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n,…). §ång thêi sÏ lµ sù gi¶m sót FDI ®æ vµo nh÷ng ngµnh mµ ViÖt Nam kh«ng cã lîi thÕ so víi c¸c níc ASEAN kh¸c. ë ®©y còng cÇn lu ý tíimét sè ngµnh mµ lîi thÕ so s¸nh cña tõng níc cha thÓ hiÖn sù vît tréi cña bÊt kú quèc gia ASEAN nµo - ®ã lµ mµ lîi thÕ so s¸nh hiÖn cßn thÓ hiÖn díi d¹ng tiÒm n¨ng ë tõng quèc gia. Nguån FDI ®æ vµo nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh tiÒm n¨ng sÏ phô thuéc nhiÒu vµo nh÷ng chÝnh s¸ch, thñ tôc vµ sù thuËn lîi mang tÝnh chñ quan mµ tõng níc ASEAN t¹o ra cho c¸c nhµ ®Çu t. Thø hai, viÖc ViÖt Nam gia nhËp khu vùc mËu dÞch tù do AFTA víi sù c¾t gi¶m thuÕ quan vµo n¨m 2006 sÏ lµm cho hµng hãa cña c¸c níc trong khèi th©m nhËp vµ c¹nh tranh gay g¾t víi nhau h¬n. NÕu nh ViÖt Nam kh«ng cã mét m«i trêng ®Çu t cã hiÖu qu¶ th× sÏ dÉn ®Õn c¸c nhµ ®Çu t chuyÓn sang ®Çu t t¹i nh÷ng n¬i thuËn lîi h¬n råi chuyÓn hµng vµo tiªu thô ë ViÖt Nam. Mét yÕu tè kh¸c cã thÓ t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn viÖc gi¶m sót ®Çu t vµo ViÖt Nam ®ã chÝnh lµ ¶nh hëng cña khñng ho¶ng sÏ lµm cho c¸c nhµ ®Çu t cña Mü vµ Ch©u ¢u dõng ho¹t ®éng l¹i ®Ó xem xÐt t×nh h×nh ®Çu t l©u dµi. Do khñng ho¶ng mµ mét sè nhµ ®Çu t ®¸nh gi¸ khu vùc nµy chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè rñi ro… Do ®ã mµ trong nh÷ng n¨m tíi ®Çu t vµo ViÖt Nam kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n chung nµy. Thø ba, ®Çu t cña c¸c níc Ch©u ¸ vµo ViÖt Nam bÞ h¹n chÕ bëi nh÷ng quèc gia nh NhËt B¶n, Hµn Quèc vµ c¸c níc ASEAN gÆp nhiÒu khã kh¨n t¹i 15 chÝnh quèc gia hä, dÉn ®Õn nh÷ng nhµ ®Çu t cña nh÷ng níc ngµy ph¶i t¹m dõng ho¹t ®éng lµm ¨n cÇm chõng, xin rót giÊy phÐp ®Çu t. Thø t, hiÖn nay c¸c níc trong khu vùc ®ang trong t×nh tr¹ng phôc håi nÒn kinh tÕ dÉn tíi hä sÏ ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p u ®·i ®Ó thu hót vèn ®Çu t. ChÝnh ®iÒu nµy sÏ ¶nh hëng lín ®Õn viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam do ph¶i c¹nh tranh víi c¸c quèc gia trong khu vùc. Bëi ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu ®iÓm t¬ng ®ång vÒ lîi thÕ vµ ®iÒu kiÖn so víi nh÷ng níc nh: Trung Quèc hoÆc nh÷ng níc trong khu vùc §«ng Nam ¸. Trªn ®©y lµ nh÷ng yÕu tè mang tÝnh chÊt kh¸ch quan t¸c ®éng vµo ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam thêi gian tíi. Bªn c¹nh ®ã, c¸c yÕu tè nh c¬ cÊu ®Çu t cña ViÖt Nam cha hîp lý, ®iÓn h×nh lµ nh÷ng ®èi t¸c trªn thÕ giíi cã vÞ thÕ cha xøng ®¸ng trong ®Çu t trùc tiÕp vµo ViÖt Nam, lÜnh vùc sö dông vèn ®Çu t cña ViÖt Nam cha hîp lý dÉn ®Õn cã nhiÒu ngµnh cßn nhá lÎ, h×nh thøc ®Çu t cha thùc sù ®a d¹ng. 3. Sù t¸c ®éng cña t do ho¸ th¬ng m¹i ASEAN ®Õn dßng lu chuyÓn FDI vµo ViÖt Nam ViÖc tham gia vµo AFTA sÏ lµm t¨ng lîng vèn ®Çu t trùc tiÖp níc ngoµi vµo ViÖt Nam. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t ngoµi AFTA , ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ trong thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi . §ång thêi , nguyªn t¾c xuÊt xø hµng ho¸ cña AFTA cã yªu cÇu thËp h¬n so víi yªu cÇu cña c¸c khu vùc mËu dich tù do kh¸c cho nªn tham gia vµo AFTA cßn t¹o ®iªï kiÖn ®Ó thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi. ViÖc ®Çu t s¶n xuÊt ë c¸c níc trong AFTA vµ tiªu thô s¶n phÈm ë c¸c níc kh¸c sÏ t¹o ®éng lùc thu hót m¹nh h¬n vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi . C¸c nhµ ®Çu t trong AFTA sÏ chó ý nhiÒu h¬n ®Õn viªc di chuyÓn mét sè ngµnh s¶n xuÊt sang ViÖt Nam do c¸c níc nµy ®ang mÊt dÇn lîi thÕ vµ lao ®éng rÎ. §ång thêi ViÖt Nam ®ang cã môc tiªu t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ,do ®ã , viÖc di chuyÓn c¸c c¬ së s¶n xuÊt tõ c¸c níc sang ViÖt Nam sö dông nhiÒu lao ®éng rÊt phï hîp voøi chiÕn lîc ph¸t triÓn cña ViÖt Nam . H¬n n÷a, thÕ m¹nh cña c¸c níc trong viªc ®Çu t ra níc ngoµi kh«ng ph¶i ë c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã c«ng nghÖ cao , thËm chÝ còng kh«ng ph¶I ë lÜnh vùc c«ng nghÖ chÕ biªn quy m« lín .C¸c níc nµy còng ®ang c¹nh tranh ®Ó thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi . V× vËy , ho¹t ®éng ®Çu t cña c¸c níc trong AFTA sang Viªt Nam sÏ tiÕp tôc t¨ng ë c¸c ho¹t ®éng dÞch vô , th¬ng m¹i ,c«ng nghÖ chÕ biÕn võa vµ nhá . Ngoµi ra, viÖc tham gia vµo AFTA cßn t¸c ®éng ®Õn viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ trêng tµi chÝnh –tiÒn tÖ , më réng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô vµ n©ng cao hiÖu lùc cña bé m¸y nhµ níc. 16 17 Ch¬ng 3 §Þnh híng vµ c¸c gi¶I ph¸p t¨ng cêng thu hót fdi vµo viÖt nam trong ®Iªu kiÖn thùc hiÖn afta 1. §Þnh híng thu hót FDI vµo ViÖt Nam §Ó x¸c ®Þnh ph¬ng híng cho ho¹t ®éng thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong thêi gian tíi, bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi do tù do hãa th¬ng m¹i trong ASEAN ®em l¹i, t×nh h×nh thÕ giíi còng cho thÊy lîng FDI trªn thÕ giíi sÏ cã sù suy gi¶m lín, ®Æc biÖt khã kh¨n h¬n cho ViÖt Nam lµ hÇu hÕt c¸c dù b¸o ®Òu cho thÊy r»ng luång FDI trªn thÕ giíi vÉn cha coi ASEAN nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng lµ mét ®iÓm ®Õn trªn quy m« lín nh ASEAN ®· tõng ®îc xem xÐt nh vËy tõ tríc cuéc khñng ho¶ng n¨m 1997. Tríc t×nh h×nh nh vËy, viÖc t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p t¨ng cêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam ®ßi hái ph¶i ph¸t huy nhiÒu yÕu tè tÝch cùc, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a mäi sù c¶n trë, ®ång thêi cÇn ph¶i kªu gäi sù nç lùc tõ nhiÒu ngµnh, nhiÒu cÊp, nhiÒu thµnh phÇn trong viÖc ®Èy m¹nh thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi ®©y. Trong tiÕn tr×nh tù do hãa th¬ng m¹i ASEAN, kÕt hîp víi nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ sù di chuyÓn cña dßng FDI trªn thÕ giíi, cã thÓ thÊy viÖc thu hót FDI vµo ViÖt Nam sÏ ph¶i ®îc xem xÐt, u tiªn ph©n t¸ch theo 2 nguån: FDI tõ c¸c níc ASEAN vµ FDI tõ c¸c níc ngoµi ASEAN ®Ó tõ ®ã cã c¸c ®èi s¸ch thÝch hîp víi mçi nguån FDI, vµ còng trªn c¬ së ®ã t×m ra nh÷ng quan ®iÓm míi, hiÖu qu¶ trong cuéc c¹nh tranh thu hót FDI vµo ViÖt Nam kh«ng chØ víi c¸c níc ASEAN mµ cßn ®èi víi c¶ c¸c níc ngoµi ASEAN. §èi víi luång vèn tõ ASEAN ®æ vµo ViÖt Nam, theo nh nh÷ng ph©n tÝch tríc, dùa trªn thÕ lîi so s¸nh s½n cã, ViÖt Nam cã thÓ ®Þnh híng vµ kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t ASEAN chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc n«ng nghiÖp, chÕ biÕn n«ng l©m, h¶i s¶n. Víi vÞ trÝ ®Þa lý vµ nguån lùc vÒ lao ®éng, tù nhiªn dåi dµo, ViÖt Nam cã ®ñ c¬ së ®Ó híng nguån FDI trong ASEAN vµo ViÖt Nam, biÕn ViÖt Nam trë thµnh quèc gia cung cÊp c¸c s¶n phÈm n«ng, l©m nghiÖp vµ h¶i s¶n cho khu vùc còng nh cho thÕ giíi. §iÒu nµy lµ hoµn toµn cã c¬ së bëi v× c¸c níc ASEAN ph¸t triÓn h¬n nh Singapore, Malaysia, Th¸i Lan hiÖn ®ang cã chiÕn lîc thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt lín. Hä muèn tËp trung nhiÒu h¬n cho hÖ thèng tµi chÝnh, c«ng nghiÖp nÆng vµ c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao. ChÝnh v× vËy, ViÖt Nam cã thÓ ®Þnh híng thu hót FDI vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ cã sö dông nhiÒu lao ®éng. Trong t¬ng quan vÒ lîi thÕ so s¸nh, ho¹t ®éng th¬ng m¹i vµ ®Çu t cña ViÖt Nam víi c¸c quèc gia trong ASEAN, ViÖt Nam cã thÓ ®Þnh híng luång FDI ngoµi ASEAN vµo ViÖt Nam trong mét sè lÜnh vùc nh: c«ng nghiÖp dÖt 18 may – kÓ c¶ viÖc thiÕt kÕ mÉu mèt; c«ng nghiÖp vËt liÖu míi – mÆc dï lµ lÜnh vùc c«ng nghÖ cao, song ®©y còng lµ lÜnh vùc míi ®èi víi ASEAN. H¬n n÷a, ViÖt Nam còng ®· cã mét ®éi ngò c¸c nhµ khoa häc – kü thuËt c¬ b¶n còng nh øng dông ®îc ®µo t¹o kh¸ tèt tõ Liªn X« vµo §«ng ¢u tríc kia vµ hiÖn nay cã thÓ ®¸p øng cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o vËt liÖu míi. Thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy, gi¸ trÞ gia t¨ng sÏ rÊt cao, v× vËy chÝnh phñ nªn cã u ®·i ®Æc biÖt cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi trong lÜnh vùc nµy. Ngoµi ra, c¸c ngµnh thÐp, cao su… phôc vô cho c«ng nghiÖp s¶n xuÊt «t«, xe m¸y… còng cã thÓ tÝnh ®Õn trong ®Þnh h íng thu hót FDI vµo ViÖt Nam. Bëi ®©y lµ nh÷ng ngµnh cã thÓ ph¸t huy thÕ m¹nh cña ViÖt Nam ®ång thêi cã kh¶ n¨ng ®em l¹i gi¸ trÞ gia t¨ng cao cho ViÖt Nam. MÆc dï hiÖn t¹i, tr×nh ®é s¶n xuÊt còng nh c¬ së cho ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp «t« - xe m¸y cña Th¸i Lan, Malaysia h¬n ViÖt Nam. Song thÞ trêng ASEAN cßn lín, bªn c¹nh ®ã ViÖt Nam cßn cã thÓ tÝnh ®Õn thÞ trêng Trung Quèc víi nh÷ng lîi thÕ vÒ ®Þa lý vµ hÖ thèng giao th«ng. Vµ trªn hÕt lµ lé tr×nh AFTA cho ngµnh nµy cßn dµi, ViÖt Nam cßn cã ®ñ thêi gian chuÈn bÞ ®Ó cã thÓ hy väng lµ mét cùc quan träng trong s¶n xuÊt «t« - xe m¸y cho thÞ trêng ASEAN. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng nh mong muèn th× ViÖt Nam rÊt cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó kh«ng biÕn nh÷ng trî cÊp thµnh g¸nh nÆng, thµnh søc ú vµ c¶n trë sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy. Trong chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, ViÖt Nam rÊt quan t©m tíi lÜnh vùc ®iÖn tö – tin häc. Còng gièng nh ngµnh c«ng nghiÖp «t« - xe m¸y, ViÖt Nam ®i sau c¸c níc ASEAN ph¸t triÓn kh¸c. Tuy nhiªn ®©y lµ lÜnh vùc c«ng nghÖ cao, sù thµnh c«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nh÷ng nghiªn cøu míi cã tÝnh ®ét ph¸ vµ yÕu tè con ngêi ë ®©y rÊt quan träng. YÕu tè con ngêi (c¶ khÝa c¹nh qu¶n lý) ë ®©y ®ãng mét vai trß ®Æc biÖt quan träng. XÐt vÒ khÝa c¹nh nµy ViÖt Nam cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó s¸nh vai víi c¸c quèc gia trong khu vùc. Thùc tÕ trong n¨m 2002 ViÖt Nam ®· ®¹t nhiÒu gi¶i thëng trong lÜnh vùc nµy t¹i c¸c cuéc thi quèc tÕ vµ khu vùc. ViÖt Nam cã thÓ tÝnh ®Õnmét chiÕn lîc hîp t¸c víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn, vµ cã thÓ víi c¶ c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn nhng rÊt thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy (Trung Quèc, Ên §é) th× nh÷ng hy väng vÒ hiÖn tîng “sao ®æi ng«i” lµ hoµn toµn cã thÓ tin cËy ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam v¬n lªn. Muèn vËy, cÇn nghiªn cøu nh÷ng chÝnh s¸ch ®Æc biÖt cho thu hót FDI vµo lÜnh vùc nµy. Trªn c¬ së nh÷ng ®Þnh híng thu hót FDI ®· ®Ò cËp ë trªn, ®ång thêi víi nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng t¸c ®éng cña AFTA ®èi víi luång FDI t¹i ViÖt Nam vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña c¸c luång ®Çu t trªn thÕ giíi, néi dung tiÕp theo ®©y 19 cña luËn ¸n cè g¾ng ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh tù do hãa th¬ng m¹i trong khu vùc. C¸c gi¶i ph¸p ®a ra thêng xuÊt ph¸t tõ nh÷ng yÕu kÐm tæng thÓ cña m«i trêng thu hót FDI vµo ViÖt Nam vµ nh÷ng t¸c ®éng cña AFTA ®èi víi luång FDI nµy. Do vËy, c¸c gi¶i ph¸p ®· ®îc s¾p xÕp theo hai nhãm: nhãm gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch theo ®ßi hái cña AFTA vµ nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh thu hót FDI vµo ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam thùc hiÖn AFTA. Trong ®Þnh híng thu hót FDI vµo ViÖt Nam, còng cÇn xem xÐt ®Õn nh÷ng nghÞ ®Þnh vµ tuyªn bè gÇn ®©y cña chÝnh phñ liªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò thu hót FDI vµo ViÖt Nam. Ngµy 28/8/2001 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt 09/2001/NQ-CP vÒ viÖc t¨ng cêng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t níc ngoµi thêi kú 2001-2005. Song song víi ®ã lµ chØ thÞ 19/2001/CT-TTg vÒ thùc hiÖn nghÞ quyÕt nµy. Ngµy 17/5/2002 Thñ tíng chÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh 62/2002/Q§-TTg ban hµnh Danh môc c¸c dù ¸n nµy bao gåm c¸c dù ¸n träng ®iÓm cÇn gäi vèn ®Çu t níc ngoµi cho c¸c lÜnh vùc kinh tÕ ®Ó triÓn khai thùc hiÖn c¶ trong thêi kú nµy vµ thêi kú tiÕp theo. §©y lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t trong bíc ®i ban ®Çu híng tíi môc tiªu: n¨m 2020 ViÖt Nam c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. Trong ®ã, c«ng nghiÖp dÇu khÝ cã 5 dù ¸n; C«ng nghiÖp khai kho¸ng cã 15 dù ¸n; c«ng nghiÖp hãa chÊt – ph©n bãn cã 29 dù ¸n, phÇn lín dù ¸n cÇn vèn ®Çu t tõ 100 USD trë lªn; c«ng nghiÖp thÐp cã 5 dù ¸n, mçi dù ¸n cÇn ®Çu t hµng tr¨m triÖu USD; c«ng nghiÖp c¬ khÝ cã 29 dù ¸n; c«ng nghiÖp ®iÖn - ®iÖn tö cã 12 dù ¸n; c«ng nghiÖp giÊy cã 3 dù ¸n; c«ng nghiÖp vËt liÖu x©y dùng cã 10 dù ¸n; c«ng nghiÖp may 15 dù ¸n; c«ng nghiÖp da giÇy 2 dù ¸n vµ mét sè dù ¸n ë c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. ChØ ®iÓm qua tõng Êy dù ¸n, phÇn lín ®Òu lµ nh÷ng dù ¸n cã quy m« vèn ®Çu t kh¸ lín, cha nãi tíi hµng tr¨m dù ¸n trong c¸c ngµnh n«ng – l©m – thuû s¶n vµ chÕ biÕn thùc phÈm, giao th«ng vËn t¶i, viÔn th«ng, x©y dùng, c¬ së h¹ tÇng, v¨n hãa – y tÕ- gi¸o dôc vµ du lÞch dÞch vô … ta ®· thÊy sè vèn FDI cÇn huy ®éng lµ rÊt lín. Trªn thùc tÕ 2 n¨m 2001, 2002 ViÖt Nam míi chØ thu hót ®îc h¬n 3,8 tû USD vèn ®¨ng ký míi. §Æc biÖt ®¸ng quan t©m lµ chØ cã mét con sè nhá dù ¸n “trung ®Ých” cña danh môc ®· nªu. Râ rµng lµ nhiÖm vô thu hót FDI trong thêi gian tíi lµ rÊt nÆng nÒ. Cuèi n¨m 2002, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t ®· tr×nh ChÝnh phñ mét ®Ò ¸n vÒ ®Èy m¹nh thu hót FDI thêi kú 2002-2005. Néi dung chÝnh cña ®Ò ¸n ®Ò cËp ®Õn viÖc t¨ng cêng thu hót FDI ®Ó ViÖt Nam trë thµnh mét trong nh÷ng trung t©m cña khu vùc vÒ s¶n xuÊt ®iÖn tö, c¬ khÝ chÕ t¹o vµ kiÕn nghÞ chÝnh phñ 20