Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lêi nãi ®Çu
C¬ chÕ thÞ trêng ®· rung lªn håi chu«ng c¶nh b¸o bao sù ®æi thay cña nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam trong nh÷ng thËp niªm gÇn ®©y. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ho¹t ®éng ®Çy s«i
®éng vµ c¹nh tranh gay g¾t ®Ó thu ®îc lîi nhuËn cao vµ ®øng v÷ng trªn th¬ng trêng.
C¸c nhµ kinh tÕ còng nh c¸c doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng tiÕp cËn, n¾m b¾t nh÷ng vÊn
®Ò cña nÒn kinh tÕ míi. Bªn c¹nh bao vÊn ®Ò cÇn cã ®Ó kinh doanh cßn lµ nh÷ng vÊn ®Ò næi
cém kh¸c trong kinh tÕ. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò næi cém kh¸c trong kinh tÕ. Mét trong
nh÷ng vÊn ®Ò næi cém Êy lµ l¹m ph¸t. L¹m ph¸t nh mét c¨n bÖnh cña nÒn kinh tÕ thÞ
trêng, nã lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p ®ßi hái sù ®Çu t lín vÒ thêi gian vµ trÝ tuÖ míi
cã thÓ mong muèn ®¹t ®îc kÕt qu¶ kh¶ quan. Chèng l¹m ph¸t kh«ng chØ lµ viÖc cña c¸c
nhµ doanh nghiÖp mµ cßn lµ nhiÖm vô cña chÝnh phñ. L¹m ph¸t ¶nh hëng toµn bé ®Õn
nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Õn ®êi sèng x· héi, ®Æc biÖt lµ giíi lao ®éng. ë níc ta hiÖn nay,
chèng l¹m ph¸t, gi÷ v÷ng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh, c©n ®èi lµ mét môc tiªu rÊt quan
träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
Trong thêi gian gÇn ®©y, vÊn ®Ò l¹m ph¸t ®· ®îc nhiÒu ngêi quan t©m, nghiªn cøu
vµ ®Ò xuÊt c¸c ph¬ng ¸n kh¾c phôc. §· tõ l©u tiÒn giÊy xuÊt hiÖn vµ ch¼ng bao l©u sau ®ã
diÔn ra t×nh tr¹ng gi¶m gi¸ tiÒn vµ dÉn ®Õn l¹m ph¸t. NÐt ®Æc trng næi bËt cña thùc tr¹ng
nÒn kinh tÕ khi cã l¹m ph¸t, gi¸ c¶ cña hÇu hÕt c¸c hµng ho¸ ®Òu t¨ng cao vµ søc mua cña
®ång tiÒn ngµy cµng gi¶m nhanh.
Nh×n l¹i lÞch sö l¹m ph¸t, tõ cuèi thÓ kû 19 ®Õn ®Çu thÕ kû 20. ë níc ta l¹m ph¸t
diÔn ra nghiªm träng vµ kÐo dµi mµ nguån gèc cña nã lµ do hËu qu¶ nÆng nÒ cña chiÕn
tranh, c¬ cÊu kinh tÕ bÊt hîp lý kÐo dµi. L¹m ph¸t ®· ph¸ vì toµn bé kÕ ho¹ch cña nÒn kinh
tÕ, ph¬ng h¹i ®Õn tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ trong nÒn kinh tÕ - x· héi.
Bµi viÕt nµy víi ®Ò tµi:"L¹m ph¸t vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc ë ViÖt Nam"
XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò nghiªn cøu l¹m ph¸t lµ cÇn thiÕt, cÊp b¸ch, ®Æc biÖt thÊy ®îc tÇm
quan träng cña l¹m ph¸t. V× vËy, víi lîng kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, em thiÕt nghÜ quan t©m
nghiªn cøu ®Õn ®Ò tµi còng lµ mét ph¬ng ph¸p t×m hiÓu nã mét c¸ch thÊu ®¸o, s©u s¾c h¬n.
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
I/ Lý luËn chung vÒ l¹m ph¸t:
1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i l¹m ph¸t:
a. C¸c kh¸i niÖm:
- L¹m ph¸t lµ mét ph¹m trï vèn cã cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nã xuÊt
hiÖn khi c¸c yªu cÇu cña c¸c quy luËt kinh tÕ hµng ho¸ kh«ng ®îc t«n träng,
nhÊt lµ quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ. ë ®©u cßn s¶n xuÊt hµng ho¸ , cßn tån t¹i
nh÷ng quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ th× ë ®ã cßn Èn n¸u kh¶ n¨ng l¹m ph¸t vµ l¹m
ph¸t chØ xuÊt hiÖn khi c¸c quy luËt cña lu th«ng tiÒn tÖ bÞ vi ph¹m.
- Trong bé "T b¶n" næi tiÕng cña m×nh C. M¸c viÕt: "ViÖc ph¸t hµnh
tiÒn giÊy ph¶i ®îc giíi h¹n ë sè lîng vµng hoÆc b¹c thùc sù lu th«ng nhê
c¸c ®¹i diÖn tiÒn giÊy cña m×nh". §iÒu nµy cã nghÜa lµ khi khèi lîng tiÒn
giÊy do nhµ níc ph¸t hµnh vµo lu th«ng vît qu¸ sè lîng vµng mµ nã ®¹i
diÖn th× gi¸ trÞ cña tiÒn giÊy gi¶m xuèng vµ t×nh tr¹ng l¹m ph¸t xuÊt hiÖn.
- Mét ®Þnh nghÜa n÷a vÒ l¹m ph¸t do c¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i ®a ra
vµ nã ®îc sö dông réng r·i trong lÜnh vùc nghiªn cøu thÞ trêng : "L¹m ph¸t
lµ sù t¨ng lªn cña møc gi¸ trung b×nh theo thêi gian"
- L¹m ph¸t ®îc ®Æc trng bëi chØ sè l¹m ph¸t. Nã chÝnh lµ GNP danh
nghÜa/ GNP thùc tÕ. Trong thùc tÕ nã ®îc thay thÕ b»ng tû sè gi¸ tiªu dïng
hoÆc chØ sè gi¸ b¸n bu«n Ip = ip.d
ip: chØ sè gi¸ c¶ cña tõng lo¹i nhãm hµng
d: tû träng møc tiªu dïng cña tõng lo¹i hµng.
b) Ph©n lo¹i l¹m ph¸t:
- L¹m ph¸t võa ph¶i: cßn gäi lµ l¹m ph¸t mét con sè, cã tû lÖ l¹m ph¸t
díi 10% mét n¨m. L¹m ph¸t võa ph¶i lµm cho gi¸ c¶ biÕn ®éng t¬ng ®èi.
Trong thêi kú nµy nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng b×nh thêng, ®êi sèng cña ngêi lao
®éng æn ®Þnh. Sù æn ®Þnh ®ã ®îc biÓu hiÖn: gi¸ c¶ t¨ng lªn chËm, l·i suÊt tiÒn
göi kh«ng cao, kh«ng xÈy ra víi t×nh tr¹ng mua b¸n vµ tÝch tr÷ hµng ho¸ víi
sè lîng lín...
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Cã thÓ nãi l¹m ph¸t võa ph¶i t¹o t©m lý an t©m cho ngêi lao ®éng chØ
tr«ng chê vµo thu nhËp. Trong thêi gian nµy c¸c h·ng kinh doanh cã kho¶n
thu nhËp æn ®Þnh, Ýt rñi ro nªn s½n sµng ®Çu t cho s¶n xuÊt, kinh doanh.
- L¹m ph¸t phi m·: l¹m ph¸t xÈy ra khi gi¸ c¶ t¨ng t¬ng ®èi nhanh víi
tû lÖ 2 hoÆc 3 con sè mét n¨m. ë møc phi m·, l¹m ph¸t lµm cho gi¸ c¶ chung
t¨ng lªn nhanh chãng, g©y biÕn ®éng lín vÒ kinh tÕ , c¸c hîp ®ång ®îc chØ sè
ho¸. Lóc nµy ngêi d©n tÝch tr÷ hµng ho¸, vµng b¹c, bÊt ®éng s¶n vµ kh«ng
bao giê cho vay tiÒn ë møc l·i suÊt b×nh thêng. Lo¹i nµy khi ®· trë nªn v÷ng
ch¾c sÏ g©y ra nh÷ng biÕn d¹ng kinh tÕ nghiªm träng.
- Siªu l¹m ph¸t: xÈy ra khi l¹m ph¸t ®ét biÕn t¨ng lªn víi tèc ®é cao vît
xa l¹m ph¸t phi m·, nã nh mét c¨n bÖnh chÕt ngêi, tèc ®é lu th«ng tiÒn tÖ
t¨ng kinh khñng, gi¸ c¶ t¨ng nhanh kh«ng æn ®Þnh, tiÒn l¬ng thùc tÕ bÞ gi¶m
m¹nh, tiÒn tÖ mÊt gi¸ nhanh chãng, th«ng tin kh«ng cßn chÝnh x¸c, c¸c yÕu tè
thÞ trêng biÕn d¹ng vµ ho¹t ®éng kinh doanh l©m vµo t×nh tr¹ng rèi lo¹n. Tuy
nhiªn, siªu l¹m ph¸t rÊt Ýt khi xÈy ra.
LÞch sö cña l¹m ph¸t còng chØ ra r»ng, l¹m ph¸t ë c¸c níc ®ang ph¸t
triÓn thêng diÔn ra trong thêi gian dµi, v× vËy hiÖu qu¶ cña nã phøc t¹p vµ
trÇm träng h¬n. V× vËy c¸c nhµ kinh tÕ ®· chia l¹m ph¸t thµnh 3 lo¹i.
L¹m ph¸t kinh niªn kÐo dµi trªn 3 n¨m víi tû lÖ l¹m ph¸t dí 50% mét
n¨m; l¹m ph¸t nghiªm träng thêng kÐo dµi trªn 3 n¨m víi tû lÖ l¹m ph¸t trªn
50%; siªu l¹m ph¸t kÐo dµi trªn mét n¨m víi tû lÖ l¹m ph¸t trªn 200% mét n¨m.
2. Nguyªn nh©n l¹m ph¸t:
a) L¹m ph¸t theo thuyÕt tiÒn tÖ: kinh tÕ ®i vµo l¹m ph¸t, ®ång tiÒn mÊt
gi¸... cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t. Ch¼ng h¹n thêi tiÕt kh«ng
thuËn, mÊt mïa, n«ng d©n thu ho¹ch thÊp, gi¸ l¬ng thùc t¨ng lªn. Gi¸ nguyªn
vËt liÖu t¨ng lµm cho gi¸ c¶ hµng tiªu dïng t¨ng lªn. Khi tiÒn l¬ng t¨ng, chi
phÝ s¶n xuÊt còng t¨ng theo, dÉn ®Õn gi¸ c¸c mÆt hµng còng t¨ng. T¨ng l¬ng
®Èy gi¸ lªn cao. Tãm l¹i, l¹m ph¸t lµ hiÖn tîng t¨ng liªn tôc møc gi¸ chung
vµ cã thÓ gi¶i thÝch theo 3 c¸ch.
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- Theo häc thuyÕt tiÒn tÖ, l¹m ph¸t lµ kÕt qu¶ cña viÖc t¨ng qu¸ thõa møc
cung tiÒn.
- Theo häc thuyÕt Keynes, l¹m ph¸t xÈy ra do thõa cÇu vÒ hµng ho¸ vµ
dÞch vô trong nÒn kinh tÕ (do cÇu kÐo).
- Theo häc thuyÕt chi phÝ ®Èy, l¹m ph¸t sinh ra do t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt
(chi phÝ ®Èy)
Trªn thùc tÕ l¹m ph¸t lµ kÕt qu¶ cña tæng thÓ 3 nguyªn nh©n trªn, mçi
nguyªn nh©n cã vai trß kh¸c nhau ë mçi thêi ®iÓm kh¸c nhau.
Møc cung tiÒn lµ mét biÕn sè duy nhÊt trong ®¼ng thøc tû lÖ l¹m ph¸t, mµ
dùa vµo ®ã ng©n hµng Trung ¬ng ®· t¹o ra ¶nh hëng trùc tiÕp. Trong viÖc
chèng l¹m ph¸t, c¸c ng©n hµng Trung ¬ng lu«n gi¶m sót viÖc cung tiÒn.
T¨ng cung tiÒn cã thÓ ®¹t ®îc b»ng hai c¸ch:
- Ng©n hµng trung ¬ng in nhiÒu tiÒn h¬n (khi l·i suÊt thÊp vµ ®iÒu kiÖn
kinh doanh tèt). hoÆc
- C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ t¨ng tÝn dông
Trong c¶ hai trêng hîp s½n cã lîng tiÒn nhiÒu h¬n cho d©n c vµ chi
phÝ. VÒ mÆt trung h¹n vµ dµi h¹n, ®iÒu ®ã dÉn tíi cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô
t¨ng. NÕu cung kh«ng t¨ng t¬ng øng víi cÇu, th× viÖc d cÇu sÏ ®îc bï ®¾p
b»ng viÖc t¨ng gi¸. Tuy nhiªn, gi¸ c¶ sÏ kh«ng t¨ng ngay nhng nã sÏ t¨ng sau
®ã 2-3 n¨m. In tiÒn ®Ó trî cÊp cho chi tiªu c«ng céng sÏ dÉn ®Õn l¹m ph¸t
nghiªm träng.
VÝ dô:
N¨m 1966 - 1967 chÝnh phñ Mü ®· sö dông viÖc t¨ng tiÒn ®Ó tr¶ cho
nh÷ng chi phÝ leo thang cña cuéc chiÕn tranh t¹i ViÖt Nam, l¹m ph¸t t¨ng tõ
3% (n¨m 1967) ®Õn 6% (n¨m 1970).
XÐt trong dµi h¹n l·i suÊt thùc tÕ (i) vµ s¶n lîng thùc tÕ (y) ®¹t møc c©n
b»ng, nghÜa lµ (i) vµ (y) æn ®Þnh. Møc cÇu tiÒn thùc tÕ kh«ng ®æi nªn M/P
còng kh«ng ®æi. Suy ra khi lîng tiÒn danh nghÜa (M) t¨ng lªn th× gi¸ c¶ sÏ
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
t¨ng lªn víi tû lÖ t¬ng øng. VËy l¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng tiÒn tÖ. §©y lµ lý
do t¹i sao ng©n hµng Trung ¬ng rÊt chó träng ®Õn nguyªn nh©n nµy.
b) L¹m ph¸t theo thuyÕt Keynes (l¹m ph¸t cÇu kÐo):
T¨ng cung tiÒn kh«ng ph¶i lµ nguyªn nh©n duy nhÊt dÉn ®Õn t¨ng cÇu vÒ
hµng ho¸, dÞch vô. T¨ng tiªu dïng, chi phÝ c«ng céng vµ t¨ng d©n sè lµ nh÷ng
nh©n tè phi tiÒn tÖ, sÏ dÉn ®Õn t¨ng cÇu. ¸p lùc l¹m ph¸t sÏ t¨ng sau 1 ®Õn 3
n¨m, nÕu cÇu vÒ hµng ho¸ vît qu¸ møc cung, song s¶n xuÊt vÉn kh«ng ®îc
më réng hoÆc do sö dông m¸y mãc víi c«ng suÊt tiÕn tíi giíi h¹n hoÆc v×
nh©n tè s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®îc sù gia t¨ng cña cÇu. Sù mÊt c©n ®èi ®ã
sÏ ®îc gi¸ c¶ lÊp ®Çy. L¹m ph¸t do cÇu t¨ng lªn hay l¹m ph¸t do cÇu kÐo
®îc ra ®êi tõ ®ã. Ch¼ng h¹n ë Mü, sö dông c«ng suÊt m¸y mãc lµ mét chØ sè
cã Ých ph¶n ¸nh l¹m ph¸t trong t¬ng lai ë Mü, sö dông c«ng suÊt m¸y mãc
trªn 83% dÉn tíi l¹m ph¸t t¨ng.
c) L¹m ph¸t theo thuyÕt chi phÝ ®Èy:
L¹m ph¸t chi phÝ ®Èy võa l¹m ph¸t, võa suy gi¶m s¶n lîng t¨ng thªm
thÊt nghiÖp nªn cßn gäi lµ l¹m ph¸t "®×nh trÖ" H×nh thøc cña l¹m ph¸t nµy
ph¸t sinh ra tõ phÝa cung, do chi phÝ s¶n xuÊt cao h¬n ®· ®îc chuyÓn sang
ngêi tiªu dïng. §iÒu nµy chØ cã thÓ ®îc trong giai ®o¹n t¨ng trëng kinh tÕ
khi ngêi tiªu dïng s½n sµng tr¶ víi gi¸ cao h¬n.
VÝ dô:
NÕu tiÒn l¬ng chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ trong chi phÝ s¶n xuÊt vµ dÞch
vô. NÕu tiÒn l¬ng t¨ng nhanh h¬n n¨ng suÊt lao ®éng th× tæng chi phÝ s¶n
xuÊt sÏ t¨ng lªn. NÕu nhµ s¶n xuÊt cã thÓ chuyÓn viÖc t¨ng chi phÝ nµy cho
ngêi tiªu dïng th× gi¸ b¸n sÏ t¨ng lªn, c«ng nh©n vµ c¸c c«ng ®oµn sÏ yªu
cÇu tiÒn l¬ng cao h¬n tríc ®Ó phï hîp víi chi phÝ sinh ho¹t t¨ng lªn, ®iÒu ®ã
t¹o thµnh vßng xo¸y lîng gi¸.
Mét yÕu tè chi phÝ chÝnh kh¸c lµ gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu ®Æc biÖt lµ dÇu
th«. Trong n¨m 1972 - 1974 hÇu nh gi¸ dÇu quèc tÕ t¨ng 5 lÇn dÉn ®Õn l¹m
ph¸t t¨ng tõ 4,6% ®Õn 13,5% b×nh qu©n trªn toµn thÕ giíi.
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ngoµi ra sù suy sôp cña gi¸ dÇu (1980) lµm cho l¹m ph¸t gi¶m xuèng
møc thÊp cha tõng thÊy.
Bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè g©y nªn l¹m ph¸t ®ã lµ gi¸ nhËp khÈu cao h¬n
®îc chuyÓn cho ngêi tiªu dïng néi ®Þa. NhËp khÈu cµng trë nªn ®¾t ®á khi
®ång néi tÖ yÕu ®i hoÆc mÊt gi¸ so víi ®ång tiÒn kh¸c. Ngoµi ra yÕu tè t©m lý
d©n chóng, sù thay ®æi chÝnh trÞ, an ninh quèc phßng... Song nguyªn nh©n trùc
tiÕp vÉn lµ sè lîng tiÒn tÖ trong lu th«ng vît qu¸ sè lîng hµng ho¸ s¶n
xuÊt ra. ViÖc t¨ng ®ét ngét cña thuÕ (VAT) còng lµm t¨ng chØ sè gi¸.
P
ASRL
ASSL
P
AD
ASLR
E1
P1
E1
E0
P0
P1
AD1
P0 ASSR1
AD0
ASSR2
y* y0
y
y1
y0
y*
Chi tiªu qu¸ kh¶ n¨ng cung øng
Chi phÝ t¨ng ®Èy gi¸ lªn cao
- Khi s¶n lîng vît tiÒm n¨ng
®êng AS cã ®é dèc lín nªn khi
cÇu t¨ng m¹nh, AD - AD1, gi¸ c¶
t¨ng P0 - P1
- CÇu kh«ng ®æi, gi¸ c¶ t¨ng s¶n
lîng gi¶m xuèng Y0 - Y1
AS1 - AS2
d) L¹m ph¸t dù kiÕn:
Trong nÒn kinh tÕ, trõ siªu l¹m ph¸t, l¹m ph¸t phi m·, l¹m ph¸t võa ph¶i
cã xu híng tiÕp tôc gi÷ møc lÞch sö cña nã. Gi¸ c¶ trong trêng hîp nµy t¨ng
®Òu mét c¸ch æn ®Þnh. Mäi ngêi thÓ dù kiÕn ®îc tríc nªn cßn gäi lµ l¹m
ph¸t dù kiÕn.
6
y
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
ASLR
ASSR2
E"
P2
ASSR1
E'
P1
ASSR0
AD"
E
P0
AD'
AD
y*
y
Trong l¹m ph¸t dù kiÕn AS & AD dÞch chuyÓn lªn trªn cïng, ®é s¶n
lîng vÉn gi÷ nguyªn, gi¸ c¶ t¨ng lªn theo dù kiÕn.
e) C¸c nguyªn nh©n kh¸c:
Gi÷a l¹m ph¸t vµ l·i suÊt khi tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng lªn l·i suÊt danh nghÜa
t¨ng theo, t¨ng chi phÝ c¬ héi cña viÖc gi÷ tiÒn, cµng gi÷ nhiÒu tiÒn cµng thiÖt.
§iÒu nµy ®Æc biÖt ®óng trong c¸c cuéc siªu l¹m ph¸t, tiÒn mÊt gi¸ cµng nhanh,
t¨ng møc ®é tiÒn göi vµo ng©n hµng, vµo quü tiÕt kiÖm hoÆc ®Èy ra thÞ trêng
®Ó mua vÒ mäi lo¹i hµng ho¸ cã thÓ dù tr÷ g©y thªm mÊt c©n b»ng cung cÇu
trªn thÞ trêng hµng ho¸ vµ tiÕp tôc ®Èy gi¸ lªn cao.
Gi÷a l¹m ph¸t vµ tiÒn tÖ khi ng©n s¸ch th©m hôt lín c¸c chÝnh phñ cã
thÓ in thªm tiÒn ®Ó trang tr¹i, lîng tiÒn danh nghÜa t¨ng lªn lµ mét nguyªn
nh©n g©y ra l¹m ph¸t. Vµ mét khi gi¸ c¶ ®· t¨ng lªn th× sù th©m hôt míi n¶y
sinh, ®ßi hái ph¶i in thªm mét lîng tiÒn míi vµ l¹m ph¸t tiÕp tôc t¨ng vät.
KiÓu l¹m ph¸t xo¸y èc nµy thêng x¶y ra trong thêi kú siªu l¹m ph¸t. Tuy
nhiªn, chÝnh phñ cã thÓ tµi trî th©m hôt b»ng c¸ch vay d©n th«ng qua b¸n tÝn
phiÕu. Lîng tiÒn danh nghÜa kh«ng t¨ng thªm nªn kh«ng cã nguy c¬ l¹m
ph¸t, nhng nÕu th©m hôt tiÕp tôc kÐo dµi, sè tiÒn ph¶i tr¶ cho d©n (c¶ gèc lÉn
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
l·i) sÏ lín ®Õn møc cÇn ph¶i in tiÒn ®Ó trang tr¶i th× kh¶ n¨ng cã l¹m ph¸t
m¹nh lµ ®iÒu ch¾c ch¾n.
C¸c nguyªn nh©n liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch cña nhµ níc, chÝnh s¸ch
thuÕ, chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng hîp lý. C¸c chñ thÓ kinh doanh lµm
t¨ng chi phÝ ®Çu vµo, nguyªn nh©n do níc ngoµi.
3) Nh÷ng t¸c ®éng cña l¹m ph¸t:
L¹m ph¸t cã nhiÒu lo¹i, cho nªn còng cã nhiÒu møc ®é ¶nh hëng kh¸c
nhau ®èi víi nÒn kinh tÕ. XÐt trªn gãc ®é t¬ng quan, trong mét nÒn kinh tÕ
mµ l¹m ph¸t ®îc coi lµ nçi lo cña toµn x· héi vµ ngêi ta cã thÓ nh×n thÊy
t¸c ®éng cña nã.
* §èi víi lÜnh vùc s¶n xuÊt:
§èi víi nhµ s¶n xuÊt, tû lÖ l¹m ph¸t cao lµm cho gi¸ ®Çu vµo vµ ®Çu ra
biÕn ®éng kh«ng ngõng, g©y ra sù æn ®Þnh gi¶ t¹o cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Sù
mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn lµm v« hiÖu ho¸ ho¹t ®éng h¹ch to¸n kinh doanh. HiÖu
qu¶ kinh doanh - s¶n xuÊt ë mét vµi danh nghiÖp cã thÓ thay ®æi, g©y ra nh÷ng
x¸o ®éng vÒ kinh tÕ. NÕu mét doanh nghiÖp nµo ®ã cã tû suÊt lîi nhuËn thÊp
h¬n l¹m ph¸t sÏ cã nguy c¬ ph¸ s¶n rÊt lín.
* §èi víi lÜnh vùc lu th«ng:
L¹m ph¸t thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®Çu c¬ tÝch tr÷ dÉn ®Õn khan hiÕm hµng
ho¸. C¸c nhµ doanh nghiÖp thÊy r»ng viÖc ®Çu t vèn vµo lÜnh vùc lu th«ng.
ThËm chÝ khi l¹m ph¸t trë nªn khã ph¸n ®o¸n th× viÖc ®Çu t vèn vµo lÜnh
vùc s¶n xuÊt sÏ gÆp ph¶i rñi ro cao. Do cã nhiÒu ngêi tham gi© vµo lÜnh vùc
lu th«ng nªn lÜnh vùc nµy trë nªn hçn lo¹n. TiÒn ë trong tay nh÷ng ngêi võa
míi b¸n hµng xong l¹i nhanh chãng bÞ ®Èy vµo kªnh lu th«ng, tèc ®é lu
th«ng tiÒn tÖ t¨ng vät vµ ®iÒu nµy lµm thóc ®Èy l¹m ph¸t gia t¨ng.
* §èi víi lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông:
L¹m ph¸t lµm cho quan hÖ tÝn dông, th¬ng m¹i vµ ng©n hµn bÞ thu hÑp.
Sè ngêi göi tiÒn vµo ng©n hµng gi¶m ®i rÊt nhiÒu. VÒ phÝa hÖ thèng ng©n
hµng, do lîng tiÒn göi vµo gi¶m m¹nh nªn kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña
ngêi ®i vay, céng víi viÖc sôt gi¸ cña ®ång tiÒn qu¸ nhanh, sù ®iÒu chØnh l·i
suÊt tiÒn göi kh«ng lµm an t©m nh÷ng ngêi hiÖn ®ang cã lîng tiÒn mÆt
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
nhµn rçi trong tay. VÒ phÝa ngêi ®i vay, hä lµ nh÷ng ngêi cã lîi lín nhê sù
mÊt gi¸ ®ång tiÒn mét c¸ch nhanh chãng. Do vËy, ho¹t ®éng cña hÖ thèng
ng©n hµng kh«ng cßn b×nh thêng n÷a. Chøc n¨ng kinh doanh tiÒn bÞ h¹n chÕ,
c¸c chøc n¨ng cña tiÒn tÖ kh«ng cßn nguyªn vÑn bëi khi cã l¹m ph¸t th× ch¼ng
cã ai tÝch tr÷ cña c¶i h×nh thøc tiÒn mÆt.
* §èi víi chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh cña nhµ níc:
L¹m ph¸t g©y ra sù biÕn ®éng lín trong gi¸ c¶ vµ s¶n lîng hµng ho¸, khi
l¹m ph¸t x¶y ra nh÷ng th«ng tin trong x· héi bÞ ph¸ huû do biÕn ®éng cña
gi¸ c¶ lµm cho thÞ trêng bÞ rèi lo¹n. Ngêi ta khã ph©n biÖt ®îc nh÷ng
doanh nghiÖp lµm ¨n tèt vµ kÐm. §ång thêi l¹m ph¸t lµm cho nhµ níc thiÕu
vèn, do ®ã nhµ níc kh«ng cßn ®ñ søc cung cÊp tiÒn cho c¸c kho¶n dµnh cho
phóc lîi x· héi bÞ c¾t gi¶m... c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc dù ®Þnh ®ù¬c chÝnh phñ
®Çu t vµ hç trî vèn bÞ thu hÑp l¹i hoÆc kh«ng cã g×. Mét khi ng©n s¸ch nhµ
níc bÞ th©m hôt th× c¸c môc tiªu c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng kinh tÕ x·
héi sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn ®îc.
II. Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam
1. Thùc tr¹ng:
Mét trong nh÷ng khÝa c¹nh quan träng nhÊt cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ
vÜ m« lµ viÖc t×m k×m chÕ l¹m ph¸t. Thùc ra kh«ng ph¶i 10 n¨m gÇn ®©y l¹m
ph¸t míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nammµ tõ n¨m 1980 trë vÒ tríc, l¹m ph¸t còng ®·
tån t¹i, chØ cã ®iÒu biÓu hiÖn cña nã kh«ng c«ng khai, c¸c nghÞ quyÕt cña
®¶ng céng s¶n ViÖt Nam, ®¹i héi V trë vÒ tríc kh«ng sö dông kh¸i niÖm l¹m
ph¸t mµ chØ dïng côm tõ "Chªnh lÖch gi÷a thu vµ chi gi÷a hµng vµ tiÒn....";
"ThÞ trêng vËt gi¸ kh«ng æn ®Þnh..."
L¹m ph¸t ë thêi kú nµy lµ "L¹m ph¸t ngÇm" nhng chØ sè gi¸ c¶ ë thÞ
trêng tù do th× t¨ng cao, vît xa møc t¨ng gi¸ trÞ tæng s¶n lîng còng nh
thu nhËp quèc d©n.
Sau mét thêi kú "ñ bÖnh" ®· béc ph¸t thµnh l¹m ph¸t c«ng khai víi møc
l¹m ph¸t phi m· còng t¨ng gi¸ ba ch÷ sè. §¶ng ®· kÞp thêi nhËn ®Þnh t×nh
h×nh nµy.
9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
"Chóng ta cha cã chÝnh s¸ch c¬ b¶n vÒ tµi chÝnh g¾n liÒn víi chÝnh s¸ch
®óng ®¾n vÒ gi¸ c¶, tiÒn tÖ, tÝn dông. C¸c kho¶n chi ng©n s¸ch mang nÆng tÝnh
bao cÊp vµ mét thêi gian dµi vît qua nguån thu. ViÖc sö dông vèn vay vµ
viÖn trî kÐm hiÖu qu¶. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã g©y ra th©m hôt ng©n s¸ch lµ
nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn l¹m ph¸t trÇm träng".
Trong ®iÒu hµnh vÜ m« ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, mäi quèc gia trªn thÕ giíi
®Òu ph¶i quan t©m tíi chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, chèng l¹m ph¸t. §èi víi
níc ta hiÖn nay, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh gi¸ c¶ ®ang lµ mét vÊn ®Ò lín
®Æt ra trong ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ, cña c¸c cÊp c¸c ngµnh v× sù ph¸t triÓn vµ
æn ®Þnh. Cho tíi nay, ViÖt Nam ®· thµnh c«ng vÒ ph¬ng diÖn nµy. L¹m ph¸t
®· gi¶m tõ h¬n 700% mét n¨m vµo n¨m 1986 xuèng chØ cßn 35% vµo n¨m
1989. §©y lµ mét thµnh c«ng lín, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ tæng hîp cña nhiÒu yÕu
tè, nh tù do ho¸ nÒn kinh tÕ, ¸p dông mét tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ h¬n, ngêi
d©n kh«ng cßn tån tr÷ hµng ho¸, vµng vµ ®« la mµ b¾t ®Çu tÝch luü b»ng ®ång
tiÒn trong níc, xuÊt khÈu dÇu th« ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn, nh÷ng tiÕn bé
vît bËc trong n¨m 1989 ®· kh«ng ®îc cñng cè ngay b»ng c¸c chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ vµ tµi kho¶n thËn träng, do ®ã trong c¸c n¨m 1992 vµ 1993, gi¸ c¶ ®·
t¨ng gÇn 70% n¨m.
2. LÞch sö cña l¹m ph¸t:
- Giai ®o¹n thø nhÊt: Tõ n¨m 1890 trë vÒ tríc, l¹m ph¸t ®îc hiÓu
gièng hoµn toµn ®Þnh nghÜa cña Marx, cho nªn chèng l¹m ph¸t lµ t×m tßi mäi
c¸ch h¹n chÕ viÖc ph¸t hµnh tiÒn vµo lu th«ng.
- Thêi kú 1938 - 1945: Ng©n hµng §«ng D¬ng cÊu kÕt víi chÝnh quyÒn
thùc d©n Ph¸p ®· l¹m ph¸t ®ång tiÒn §«ng D¬ng ®Ó v¬ vÐt cña c¶i nh©n d©n
ViÖt Nam ®em vÒ Ph¸p ®ãng gãp cho cuéc chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt §øc vµ
sau ®ã ®Ó nu«i mÊy chôc v¹n qu©n nhËn b¸n §«ng D¬ng lµm chiÕc cÇu an
toµn ®¸nh §«ng Nam ¸. HËu qu¶ nÆng nÒ cña l¹m ph¸t nh©n d©n ViÖt Nam
ph¶i chÞu gi¸ sinh ho¹t tõ 1939 - 1945 b×nh qu©n 25 lÇn.
- Thêi kú 1946 - 1954: ChÝnh phñ ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ do Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh s¸ng lËp vµ l·nh ®¹o ®· ph¸t hµnh ®ång tµi chÝnh thay ®ång
§«ng D¬ng vµ sau ®ã lµ ®ång ng©n hµng ®Ó huy ®éng søc ngêi, søc cña cña
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
toµn d©n tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn 9 n¨m ®¸nh ®uæi qu©n x©m lîc Ph¸p,
kÕt qu¶ gi¶i phßng hoµn toµn nöa ®Êt níc.
- Thêi kú 1955 - 1965: ChÝnh phñ tay sai Mü kÕ tiÕp nhau ë miÒn Nam
ViÖt Nam liªn tôc l¹m ph¸t ®ång tiÒn MiÒn Nam ®Ó bï ®¾p l¹i cuéc chiÕn
tranh chèng laÞ phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë MiÒn Nam. MÆc dï ®îc
chÝnh phñ Mü ®æ vµo miÒn Nam mét khèi lîng hµng viÖn trî khæng lå, gi¸
trÞ hµng tr¨m tû USD còng kh«ng thÓ bï ®¾p l¹i chi phÝ.
NguyÔn V¨n ThiÖu - ChÝnh phñ ®· l¹m ph¸t hµng tr¨m tû ®ång tiÒn lu
th«ng ë miÒn Nam n¨m 1975 gÊp 5 lÇn. N¨m 1969 lªn tíi 600 triÖu ®ång, gi¸
sinh ho¹t t¨ng hµng tr¨m lÇn so víi n¨m 1965.
- Thêi kú 1965 - 1975:
ë miÒn B¾c ViÖt Nam chÝnh phñ ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ph¶i tiÕn
hµnh mét cuéc chiÕn tranh chèng Mü cøu níc, chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i ë
Mü t¹i miÒn B¾c, gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt ®Êt níc, ®· ph¸t hµnh sè
tiÒn lín (gÊp 3 lÇn tiÒn lu th«ng cña n¨m 1965 ë miÒn B¾c) ®Ó huy ®éng lùc
lîng toµn d©n, ®¸nh th¾ng ®éc qu©n x©m lîc ë Mü vµ tay sai ë c¶ hai miÒn.
Nhng nhê cã sù viÖn trî to lín vµ cã hiÖu qu¶ cña Liªn x«, Trung Quèc vµ
c¸c níc XHCN anh em ®· h¹n chÕ ®îc l¹m ph¸t trong thêi gian nµy.
- Thêi kú 1976 ®Õn nay: Sau khi thèng nhÊt ®Êt níc, chóng ta thiÕu
nhiÒu kinh nghiÖm trong thêi b×nh nªn duy tr× qu¸ l©u c¬ chÕ thêi chiÕn tËp
trung quan liªu bao cÊp toµn diÖn, kh«ng më réng s¶n xuÊt hµng ho¸. XHCN
kh«ng tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh nªn ®· tù g©y cho m×nh nhiÒu khã
kh¨n, s¶n xuÊt kh«ng ®ñ tiªu dïng, ng©n s¸ch kh«ng ®ñ chi tiªu, l¹m ph¸t tiÒn
giÊy liªn tôc vµ bïng næ d÷ déi tíi 3 con sè. Nhng kÓ tõ n¨m 1999 ®Õn nay
víi sù chØ ®¹o ®óng ®¾n cña nhµ níc th× l¹m ph¸t hiÖn nay chØ cßn dõng l¹i ë
møc ®é tèt cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tøc lµ chØ ë møc 15-17% cã thÓ nãi
®©y còng lµ mét thµnh c«ng kh«ng nhá cña nhµ níc ta.
3. §Æc trng l¹m ph¸t ë níc ta:
L¹m ph¸t ë ViÖt Nam còng cã nh÷ng biÓu hiÖn chung gièng víi l¹m
ph¸t ë c¸c quèc gia kh¸c nh: chØ sè gi¸ c¶ nãi chung t¨ng phæ biÕn do vËy
gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn gi¶m. Song l¹m ph¸t ë ViÖt Nam cã ®Æc trng riªng do
®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cô thÓ:
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- L¹m ph¸t cña mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn trong ®ã khu vùc kinh tÕ
nhµ níc cã ®Þa vÞ thèng trÞ. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam thuéc lo¹i kÐm ph¸t triÓn
nhÊt thÕ giíi, c¸c chØ tiªu b×nh qu©n ®Çu ngêi rÊt thÊp. Khu vùc kinh tÕ nhµ
níc ë ViÖt Nam chiÕm 1 tû träng lín hiÕm cã trªn thÕ giíi. MÆc dï khu vùc
nhµ níc chiÕm phÇn lín sè vèn ®Çu t vµ chÊt x¸m trong c¶ níc nhng l¹i
chØ cã thÓ lµm ra tõ 30% - 37% tæng s¶n phÈm x· héi. C¸c xÝ nghiÖp quèc
doanh nh×n chung ®· nép cho ng©n s¸ch nhµ níc mét sè tiÒn thÊp rÊt xa so
víi sè tiÒn nhµ níc cung cÊp cho nã qua bï lç, bï gi¸, cÊp ph¸t tÝn dông, l·i
suÊt thÊp... §óng ra khu vùc kinh tÕ nhµ níc ph¶i ®em l¹i nguån thu chñ yÕu
cho x· héi th× ë ®©y l¹i ngîc l¹i. Khu vùc kinh tÕ t nh©n lµm ¨n cã hiÖu
qu¶ h¬n vµ ®ãng gãp mét phÇn quan träng trong ng©n s¸ch cña nhµ níc.
ChÝnh ho¹t ®éng cña c¸c h·ng kinh tÕ nhµ níc víi l·i gi¶, lç thËt ®· ®Èy nÒn
kinh tÕ l¹m ph¸t, thÞ trêng rèi lo¹n, lç l·i khã kiÓm tra. Sù gi¶m sót hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh dÉn ®Õn ®Õn vßng luÈn quÈn. HiÖu qu¶ gi¶m s¸t dÉn ®Õn
thu kh«ng ®ñ bï chi vµ l¹m ph¸t, råi l¹m ph¸t lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh
tiÕp tôc gi¶m sót, cø nh vËy nã lµm cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cµng lón s©u
vµo ®ãi nghÌo, l¹c hËu.
- L¹m ph¸t cña mét nÒn kinh tÕ ®éc quyÒn mµ nhµ níc cã ®Þa vÞ thèng
trÞ trªn mäi lÜnh vùc, c¬ chÕ kinh tÕ quan liªu bao cÊp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng sù c¹nh tranh ¾t sinh ra mét c«ng ty th¾ng thÕ chiÕm vÞ trÝ ®éc quyÒn.
§Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, ph¶i tiÕn hµnh c¶i tiÕn m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, tæ chøc
lao ®éng, tËp trung nguån vèn ... Nhng khi ë vÞ trÝ ®éc quyÒn c«ng ty sÏ bãp
chÕt c¸c ®Þch thñ kh¸c vµ còng Ýt chó ý h¬n ®Õn viÖc ¸p dông tiÕn bé KHKT
dÉn ®Õn sù suy tho¸i trong kinh doanh. NÕu c«ng ty nµy nhá th× sù ¶nh hëng
cña nã ®Õn nÒn kinh tÕ sÏ kh«ng cã nhiÒu hiÖu qu¶ tiªu cùc. nhng nÕu ®ã lµ
mét c«ng ty lín th× sù suy tho¸i nµy sÏ kÐo theo c¶ nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh
tr¹ng khñng ho¶ng. Trªn thùc tÕ, ®éc quyÒn ë ViÖt Nam còng nh ë c¸c níc
XHCN kh¸c ®· khèng chÕ toµn bé c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. ChÕ ®é
®éc quyÒn nhµ níc vµ c¬ chÕ ho¹ch ®Þnh quan liªu, mÖnh lÖnh ®· triÖt tiªu
mÊt c¸c quan hÖ thÞ trêng ë ViÖt Nam lµm cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam xa l¹
víi thÞ trêng. §©y còng lµ nguyªn nh©n ®¸ng chó ý trong viÖc gãp phÇn t¨ng
l¹m ph¸t.
- L¹m ph¸t cña mét nÒn kinh tÕ ®ãng, phô thuéc mét chiÒu vµo c¸c
nguån tµi trî tõ bªn ngoµi. ViÖt Nam ®ãng cöa nÒn kinh tÕ, kh«ng quan hÖ
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
kinh tÕ víi c¸c níc TBCN. ChÝnh s¸ch nµy ra ®êi do sù thï ®Þch, cÊm vËn cña
Mü. Nguyªn nh©n n÷a dÉn ®Õn sù ®ãng gãp cña nÒn kinh tÕ lµ do sù ®èi ®Çu
®«ng t©y mµ ViÖt Nam vµ c¸c níc XHCN lµ 1 cùc. Sù bã hÑp nÒn kinh tÕ
nµy ®· dÉn ®Õn nh÷ng khã kh¨n ®¸ng kÓ cho s¶n xuÊt kinh doanh.
- Ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn th× l¹m ph¸t ViÖt Nam cã c¬ cÊu cña nã
bao gåm nh÷ng ngµnh kÐm hiÖu qu¶ cã ®îc sù u tiªn ph¸t triÓn. Mäi ngêi
®Òu thÊy sù mÊt c©n ®èi khi u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng (vèn lín, thu
håi l·i chËm).
- L¹m ph¸t ë mét níc chÞu ¶nh hëng nÆng nÒ cña c¸c cuéc chiÕn tranh
kÐo dµi do ®ã chi phÝ cho lÜnh vùc quèc phßng lín, tiÒn trî cÊp gia ®×nh
chÝnh s¸ch... Nh÷ng kho¶n nµy ®· lµm t¨ng thªm th©m hôt ng©n s¸ch vµ t¨ng
l¹m ph¸t.
- ViÖt Nam lµ níc n«ng nghiÖp mµ lu«n chÞu ¶nh hëng cña thiªn tai,
h¹n h¸n, mÊt mïa... Do ®ã, ng©n s¸ch hôt ®i do ph¶i chi ra 1 kho¶n trî cÊp
cho c¸c vïng thiªn tai.
4. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t ë ViÖt Nam:
PhÇn tríc, chóng ta ®· ®Ò cËp ®Õn nguyªn nh©n l¹m ph¸t nãi chung, b©y
giê ta xÐt trong thêi ®iÓm cô thÓ vµ ë quèc gia cô thÓ. L¹m ph¸t ë ViÖt Nam
cã nhiÒu nguyªn nh©n vµ ý kiÕn kh¸c nhau. Tõ nh÷ng ph©n tÝch vÒ ®Æc trng
cña nã ta cã thÓ thÊy con ®êng dÉn ®Õn l¹m ph¸t.
Thø nhÊt: Nguyªn nh©n cña l¹m ph¸t tõ trong chÝnh c¸c thÓ chÕ kinh tÕ
quan liªu bao cÊp mÖnh lÖnh, ®ãng cöa... thÓ chÕ nµy híng nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã chi phÝ cao, t¸ch rêi cÇu thÞ trêng, c« lËp víi thÕ
giíi bªn ngoµi dÉn ®Õn sù mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu, thu vµ chi ng©n
s¸ch... thÓ hiÖn nÒn kinh tÕ thÝch xu híng ph¸t triÓn kÐm hiÖu qu¶, c¸c xi
nghiÖp lµm ¨n thua lç... §ã lµ nguyªn nh©n s©u xa ®a nÒn kinh tÕ l©m vµo
l¹m ph¸t phi m·.
Thø hai: Do ®iÒu hµnh sai lÇm cña bé m¸y nhµ níc, nh x¸c ®Þnh c¬
cÊu kh«ng xuÊt ph¸t tõ hiÖu qu¶. Sù ®æi tiÒn vµ t¨ng gi¸ n¨m 1985 lµ chÝnh
s¸ch ph¸ gi¸ ®ång tiÒn, lµm gi¶m niÒm tin cña d©n vµo ®ång tiÒn cña nhµ
níc. ChÝnh s¸ch l·i suÊt thÊp so víi møc trît gi¸ lµm cho ngêi d©n kh«ng
muèn g öi tiÕt kiÖm. Sù mÊt c©n ®èi tµi chÝnh g©y l¹m ph¸t qua kªnh tÝn dông,
13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
ng©n hµng nhµ níc lu«n ph¶i ph¸t hµnh tiÒn ®Ó c©n ®èi c¸c nguån vèn cho
vay cña ng©n hµng, ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c ngµnh kinh tÕ vµ x©y dùng c¬ b¶n
ngµy cµng t¨ng. Nhµ níc l¹i kh«ng chñ ®éng ®îc viÖc cung cÇu hµng ho¸,
g©y ra sù rèi lo¹n trªn thÞ trêng, gi¸ c¶ thay ®æi mét c¸ch bÊt hîp lý so víi
gi¸ quèc tÕ. MÆt hµng gi¸ c¶ bÞ nhÝch lªn do c¬n sèt xi m¨ng, thÐp, x¨ng dÇu,
vµng vµ ngo¹i tÖ.
Thø ba: Cho ®Õn nay, x¬ng sèng cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn lµ c¸c
doanh nghiÖp. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy ®ãng gãp 37% vµo ng©n s¸ch nhµ
níc. Trong sè gÇn 6000 doanh nghiÖp nhµ níc th× chØ riªng 18 tæng c«ng ty
lín víi h¬n 300 thµnh viªn ®· ®ãng gãp trªn 70% tæng nép ng©n s¸ch cña khu
vùc kinh tÕ quèc doanh. ViÖc lµm ¨n cña nhiÒu c«ng ty xuÊt nhËp khÈu hµng
n¨m nhµ níc ph¶i bï lç, bï gi¸ qu¸ lín cã n¨m chiÕm gÇn 40% tæng sè chi
cho ng©n s¸ch, kh«ng nh÷ng kh«ng lµm thªm mµ cßn ph¶i chi ra.
Thø t: M«i trêng ®Çu t chËm ®îc c¶i tiÕn, tÝch luü ë trong níc cßn
ë møc thÊp, míi ë kho¶ng 25 26% GDP. §Çu t nh÷ng c«ng tr×nh cã vèn
lín, thêi gian thi c«ng kÐo dµi qu¸ søc chÞu ®ùng cña nÒn kinh tÕ trong lóc ®ã
nguån thu h¹n hÑp, thÊt thu lín. T×nh h×nh ®ã lµm cho nguån tµi chÝnh quèc
gia bÞ th©m hôt, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c buéc nhµ níc ph¶i in tiÒn giÊy bï
®¾p, v× vËy ®· g©y ra l¹m ph¸t tiÒn giÊy.
Thø n¨m: Nguyªn nh©n tõ c¬ chÕ kinh tÕ ®éc quyÒn mµ nhµ níc cã vÞ
trÝ thèng trÞ trªn mäi lÜnh vùc: C¬ chÕ quan liªu bao cÊp nÆng nÒ. Nhµ níc
can thiÖp s©u vµo c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. C¸c quan hÖ tiÒn tÖ kh«ng
®îc ph¸t huy mét c¸ch ®Çy ®ñ t¸c dông kÝch thÝch, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t
triÓn. Quy luËt gi¸ trÞ vi ph¹m mét c¸ch nghiªm träng. C¸c nhµ l·nh ®¹o ®Çy
tham väng muèn kiÓm so¸t toµn bé c¸c c¬ së kinh tÕ quèc d©n b»ng kÕ ho¹ch
ho¸ tËp trung.
Cïng víi nh÷ng yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ, chóng ta cßn ®øng tríc t¸c
®éng m¹nh mÏ cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ ®ang lan réng trong
khu vùc" §ã sÏ lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®èi víi chóng ta trong qu¸ tr×nh thùc
hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2005
14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
III. C¸c biÖn ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë níc ta:
1. C¸c quan ®iÓm vµ kh¾c phôc l¹m ph¸t
T¨ng l·i suÊt ng©n hµng cao h¬n møc l¹m ph¸t. ThuyÕt tiÒn tÖ Friedman
®îc ¸p dông. Muèn kh¾c phôc l¹m ph¸t cÇn ph¶i thi hµnh chÝnh s¸ch "h¹n
chÕ tiÒn tÖ" hay " kh¾c khæ" thu, t¨ng l·i suÊt tÝn dông cña ng©n hµng trung
¬ng, h¹n chÕ t¨ng l¬ng, duy tr× thÊt nghiÖp ë møc thÊp.
* Theo c¸ch tiÕp cËn kh¸c.
+ §èi víi mäi cuéc siªu l¹m ph¸t vµ l¹m ph¸t phi m·, hÇu nh ®Òu g¾n
liÒn víi sù t¨ng trëng nhanh chãng vÒ tiÒn tÖ, th©m hôt ng©n s¸ch lín... nªn
®Ò ra biÖn ph¸p gi¶m m¹nh tèc ®é t¨ng cung tiÒn, c¾t gi¶m m¹nh mÏ chi tiªu
vµ kiÓm so¸t cã hiÖu qu¶ viÖc t¨ng l¬ng danh nghÜa, ch¾c ch¾n sÏ chÆn ®øng
vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t.
+ §èi víi l¹m ph¸t võa ph¶i, muèn kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi tõ tõ xuèng møc
thÊp h¬n còng ®ßi hái ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch nãi trªn. Tuy nhiªn, biÖn ph¸p
nµy kÐo theo suy tho¸i vµ thÊt nghiÖp - mét gi¸ ®¾t - nªn viÖc kiÓm so¸t chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ vµ tµi kho¸ trë nªn phøc t¹p vµ ®ßi hái ph¶i thËn träng.
Cã thÓ xo¸ bá l¹m ph¸t hay kh«ng? C¸i gi¸ ph¶i tr¶ cña viÖc xo¸ bá hoµn
toµn l¹m ph¸t kh«ng t¬ng xøng víi lîi Ých ®em l¹i cña nã, v× vËy c¸c quèc
gia thêng chÊp nhËn l¹m ph¸t ë møc thÊp vµ xö lý ¶nh hëng cña nã chØ sè
ho¸ c¸c yÕu tè chi phÝ nh tiÒn l¬ng, gi¸ vËt t, l·i suÊt... §ã lµ c¸ch lµm cho
sù thiÖt h¹i cña l¹m ph¸t lµ Ýt nhÊt.
Cã nhiÒu ¸p lùc buéc chÝnh phñ ph¶i t¨ng chi ng©n s¸ch, nhng ngîc
l¹i kh«ng mÊy søc Ðp ®Ó t¨ng thªm thu nhËp. Béi chi ë møc trªn 6% so víi
GDP n¨m 1995 vµ kho¶ng 6% n¨m 1996 ®· ®îc trang tr¶i b»ng vay nî níc
ngoµi vµ trong níc. Tuy nhiªn, chÝnh phñ cã thÓ sÏ khã cìng l¹i c¸m dç in
thªm tiÒn mét lÇn n÷a khi viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu gÆp khã kh¨n. Khi tiÒn
viÖn trî ®îc rãt vµo, chÝnh phñ sÏ thÊy r»ng nhiÒu dù ¸n ®ßi hái phÝa ViÖt
Nam ph¶i ®ång tµi trî b»ng tiÒn trong níc. Nh÷ng ®ßi hái nµy râ rµng sÏ
lµm t¨ng thªm g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch vèn ®· eo hÑp (trõ phi t×m ®îc
c¸ch thóc ®Èy tÝch luü trong níc vµ kiÓm so¸t ®îc chi tiªu ng©n s¸ch) do ®ã
cã thÓ t¨ng nhanh ®Çu t mµ kh«ng g©y nªn l¹m ph¸t.
15
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
LÜnh vùc tµi chÝnh - tiÒn tÖ ®¹t tiÕn bé ®¸ng kÓ, næi bËt nhÊt lµ ®· chÆn
®îc n¹n l¹m ph¸t cao, tõng bíc ®Èy lïi l¹m ph¸t. ChØ sè hµng tiªu dïng vµ
dÞch vô gi¶m1 tõ 67,4% n¨m 1993 xuèng cßn 17,5% n¨m 1994.
N¨m 1995: 5,2%
N¨m 1996: 14,,4%; N¨m 1997: 12,7%
N¨m 1998: 4,5%; N¨m 1999: 3,6%
2. Gi¶i ph¸p chèng l¹m ph¸t ë níc ta:
C¨n cø vµo thùc tÕ thùc thi vµ c¸c gi¶i ph¸p chèng l¹m ph¸t, chóng ta cã
thÓ kÓ ®Õn mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu sau:
a. Gi¶i ph¸p ®Çu tiªn:lµ §¶ng cÇn n©ng cao nhËn thøc chÝnh trÞ, nhËn
thøc kinh tÕ c¸n bé, §¶ng viªn theo híng ®æi míi. Kh«ng ®îc trang bÞ t
duy míi, kiÕn thøc míi th× c¸n bé kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu
®æi míi trªn mäi lÜnh vùc. §ång thêi nhµ níc ph¶i v÷ng m¹nh chuyªn chÝnh
v« s¶n, lËp l¹i trËt tù kû c¬ng x· héi, gi÷ v÷ng phÐp níc ph¶i kiªn quyÕt
thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong hÖ thèng §¶ng vµ c¸c c¬ quan
nhµ níc, ®Êu tranh kh«ng khoan nhîng, xãa bá nh÷ng ®Æc quyÒn, ®Æc lîi,
nh÷ng t tëng côc bé ®Þa ph¬ng ®ang lµm tr× trÖ, tª liÖt nh÷ng chñ tr¬ng
chÝnh s¸ch cña nhµ níc. §Ó lµm viÖc nµy, nhµ níc cÇn ban hµnh nh÷ng ®¹o
luËt chung vÒ kinh tÕ, c¸c ®¹o luËt cô thÓ vÒ gi¸ c¶, lao ®éng, tµi chÝnh, ng©n
hµng... lµm c¬ së thèng nhÊt cho viÖc thi hµnh trong c¶ níc ®ång thêi ph¶i
®Ò cao chøc n¨ng tho¸i so¸t kiÓm kª cña nhµ níc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng
kinh tÕ, ho¹t ®éng x· héi.
b. C¸c biÖn ph¸p vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n vµ ng©n hµng trong
viÖc chèng l¹m ph¸t.
"Kiªn quyÕt ®Èy lïi vµ khèng chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh vÒ t¨ng cêng nÒn
tµi chÝnh, tiÒn tÖ, t¹o m«i trêng cho s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn cã hiÖu
qu¶"
Nh vËy, §¶ng ®· thÊy râ tÇm quan träng cña viÖc ®Èy lïi vµ kiÒm chÕ
l¹m ph¸t víi viÖc thi hµnh c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tÝn dông, tiÒn tÖ, x©y
dùng mét nÒn tµi chÝnh lµnh m¹nh. NghÞ quyÕt TW II cßn v¹ch râ:
16
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
+ Xo¸ bao cÊp qua tÝn dông
+ §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi, h¹ c¬n sèt ngo¹i tÖ
+ §æi míi c¬ cÊu vµ ph¬ng thøc c©n ®èi ng©n s¸ch
+ C¶i tiÕn viÖc ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch.
+ TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý, gi¸o dôc viÖc thùc hiÖn
c¸c gi¶i ph¸p nµy kh«ng n»m ngoµi néi dung hoµn thiÖn chÝnh s¸ch l·i suÊt.
Gi¶m hoÆc rót bít vÒ mét khèi lîng tuyÖt ®èi giÊy b¹c ®Ó thùc hiªnj
biÖn ph¸p nµy, th«ng thêng chÝnh phñ vµ ng©n hµng sö dông c¸c h×nh thøc
thu hót vèn vµo quü ng©n hµng nh sau:
+ KhuyÕn khÝch vµo më réng tiÒn vèn ng©n hµng (bao gåm c¶ göi tiÕt
kiÖm cña nh©n d©n b»ng c¸ch n©ng cao møc l·i suÊt göi tiÕt kiÖm vµo ng©n
hµng trªn møc l¹m ph¸t, víi sù sôt gi¸ ®ång b¶ng vµ chÝnh s¸ch b¶o vÖ b¶o
hiÓm gi¸ trÞ ®ång vèn göi vµo ng©n hµng.
+ Ph¸t hµnh c«ng tr¸i,tr¸i phiÕu vµ xæ sè kiÕn thiÕt víi quy m« më réng
vµ b©õng nh÷ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh cìng bøc víi ngêi s¶n xuÊt, kinh
doanh trong viÖc mua c«ng phiÕu tr¸i phiÕu hoÆc b»ng nh÷ng chÕ ®é thëng
hiÖn vËt vµ gi¶i cao, phßng gióp kÝch khÝch.
+Thu hÑp kh¶ n¨ng thanh to¸n cuèi cïng c¸c hèi phiÕu hoÆc kú phiÕu
th¬ng m¹i ®èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i th«ng qua viÖc h¹n chÕ chiÕt khÊu
vµ c¸c chiÕt khÊuvµ n©ng cao tû lÖ quü vèn lao ®éng.
+ Ên ®Þnh gi¸ hèi ®o¸i, hîp lý ®ång b¹c quèc gia theo chÕ ®é 1 gi¸ hèi
®o¸i vµ thùc hiÖn nghiªm ngÆt ®iÒu kiÖn qu¶n lý ngo¹i hèi, biÖn ph¸p nµy cho
phÐp ng©n hµng nhµ níc thu vÒ mét khèi lîng tiÒn tÖ ®¸ng kÓ trªnthÞ ttrêng
t¨ng thu nhËp ng©n s¸ch, ®ã lµ mét c¸ch ®Ó thÊy vµ bï ®¾p mét phÇn thiÕu hôt
c¸n c©n thu chi ng©n s¸ch.
+ H¹n chÕ vµ thu hÑp tÝn dông ng©n hµng nãi chung, nhÊt lµ tÝn dông do
ho¹t ®éng th¬ng m¹i thuÇn tuý,, hèi ®o¸i trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊtnhÊt lµ s¶n
xuÊt hµng tiªu dïng bÞ ®×nh ®èn. Song cã thÓ gia t¨ng khèi lîng tiªu dïng
ng¾n h¹n híng vµo s¶n xuÊt hµng tiÒu dïng thiÕt yÕu b»ng sè ngo¹i tÖ thu
®îc qua xuÊt khÈu, cung øng dÞch vô®èi ngo¹i hoÆc vay nî, viÖn trî.
17
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
-Víi biÖn ph¸t nµy cã thÓ gi¶m ®i mét khèi lîng tiÒn tÖ ®¸ng kÓ do viÖc
bu«n b¸n vßng vÌo ¨n chªnh lÖch gi¸ vµ bÊy l©u nay kh«ng sao kiÓm so¸t næi.
MÆt kh¸c do híng tÝn dông ng©n hµng cã lùa chän vµ chó träng tÝnh hiÖu qu¶
cña nã cã thÓ t¹o ra ®îc mét khèi lîng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh b¸n vµ thu tiÒn vÒ,
®ång thêi gi¶m ®i mét khèi lîng ®¸ng kÓ sè tiÒn sÏ chi cho c¸c kú phiÕu
th¬ng m¹i gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng còng nh c¸c ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu
vµ tÝn dông cuèi cïng cña ng©n hµng nhµ níc vµ ng©n hµng th¬ng m¹i.
- §Ó h¹n chÕ vµ ®iÒu hoµ tÝn dông, ng©n hµng TW thêng sö dông c¸c
biÖn ph¸p: T¨ng hay gi¶m l·i suÊt ®Ó gi¶m hay t¨ng khèi lîng tÝn dông,
nghÜa lµ ®èi víi c«ng cô l·i suÊt nµy sÏ khuyÕn khÝch hoÆc h¹n chÕ ai trong
ho¹t ®éng kinh doanh, thùc hiÖn mua hay b¸n c¸c chøng kho¸n t¹i thÞ trêng
bá ngá.
c. Nhµ níc thùc hiÖn th¶ næi gi¸ c¶ hÇu hÕt trªn c¸c mÆt hµng, giê ®©y
gi¸ c¶ cña hµng ho¸ do thÞ trêng ®Þnh ®o¹t. Nhµ níc chØ dõng l¹i ë møc quy
®Þnh mét Ýt mÆt hµng treo gi¸ cña nhµ níc ®a ra. Tõ n¨m 1989 gi¸ c¶ hÇu
hÕt c¸c hµng ho¸ ®ù¬c thÞ trêng x¸c ®Þnh, ®Õn nay nhµ níc chØ cßn x¸c ®Þnh
gi¸ cíc t¶i liªn l¹c, gi¸ n¨ng lîng, x¨ng dÇu. Mét sè mÆt hµng quan träng
nhµ níc can thiÖp b»ng c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ tÝch cùc. Ch¼ng h¹n gi¸ g¹o h¹
thÊp, nhµ níc bá tiÒn ra mua víi gi¸ g¹o cao h¬n thÞ trêng tù do ®Ó gi÷ v÷ng
vµ khuyÕn khÝch s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Gi¸ vµng lªn cao, ng©n hµng nhµ níc
b¸n vµng ra thÞ trêng víi møc gi¸ thÊp h¬n ®Ó kÐo vµng h¹ xuèng. Víi gi¶i
ph¸p nµy nhµ níc ®· xãa bá t×nh tr¹ng ng©n s¸ch ph¶i bao cÊp cho c¸c xÝ
nghiÖp vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ th«ng qua hÖ thèng gi¸ thÊp. Do trùc tiÕp chÞu sù
quy ®Þnh cña quan hÖ cung cÇu, cña ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng... lµ
chøc n¨ng ®iÒu tiÕt gi¸ c¶ do thÞ trêng ®¶m nhËn ®· ®îc kh«i phôc trë l¹i.
Trªn thÞ trêng gi¸ c¶ ®· cã sù co gi·n lªn xuèng vµ thùc sù trë thµnh tÊm
g¬ng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. Gi¸ c¶ trë
thµnh mÖnh lÖnh cña thÞ trêng vµ nã còng rÊt kh¾c nghiÖt. §ång thêi gi¸ c¶
cã t¸c ®éng ®Õn nhu cÇu, lµm cho nhu cÇu ®îc ®iÒu chØnh tèt h¬n theo híng
®a d¹ng, tiÕt kiÖm... Mäi ngêi tiªu dïng ®· tÝnh to¸n ®îc c¸c kho¶n chi tiªu
kh«ng cÇn thiÕt. Nhµ níc ViÖt Nam cho phÐp ng©n hµng quèc gia ®îc x¸c
®Þnh tû gi¸ ngo¹i tÖ xÊp xØ víi thÞ trêng tù do, biÖn ph¸p nµy cã t¸c dông xo¸
bá hiÖn tîng ®Çu c¬ vµng vµ ngo¹i tÖ g©y rèi lo¹n thÞ trêng. HiÖn nay nhµ
níc cïng víi ng©n hµng TW ®ang tiÕn dÇn ®Õn viÖc ®iÒu chØnh gi¸ vµng vµ
18
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
gi¸ ®«la theo møc gi¸ c¶ cña thÞ trêng thÕ giíi, ®©y lµ mét trong nh÷ng kÕ
ho¹ch hoµ nhËp kinh tÕ ViÖt Nam víi thÕ giíi.
d. Thø t: T¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Nhµ
níc cho phÐp c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®îc kinh doanh trªn
nhiÒu lÜnh vùc. HiÖn nay nÒn kinh tÕ níc ta cã 5 thµnh phÇn kinh tÕ tham gia
cïng ho¹t ®éng. Ph¸p luËt cña nhµ níc ®¶m b¶o c¸c quyÒn lîi, quyÒn b×nh
®¼ng, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. NhiÒu thµnh phÇn
kinh tÕ còng ho¹t ®éng t¹o ®îc sù c¹nh tranh, g©y søc Ðp víi nhau buéc ®Ó
®æi míi. ViÖc më réng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho
ngêi lao ®éng. Môc tiªu cô thÓ gi¶m tû lÖ l¹m ph¸t xuèng kho¶ng 30 - 40%
n¨m 1994 vµ díi 12% n¨m 1997 vµ n¨m 1996 l¹m ph¸t gi¶m xuèng cßn
3,6% n¨m 1999, nhng cã nghÜa l¹m ph¸t ®· gi¶m xuèng mµ ®Õn ®Çu n¨m
1998 l¹m ph¸t ®ang dÇn dÇn t¨ng lªn. Nh÷ng th«ng tin gÇn ®©y vÒ kiÓm so¸t
l¹m ph¸t thêi kú 1993 - 1997 ®· ®ù¬c nãi ®Õn: "NÕu nh n¨m 1992 - 1993
cßn l¹m ph¸t ë møc 70% mçi n¨m th× n¨m 1994 ®· kÐo xuèng 15%. TÝnh tõ
th¸ng 3 n¨m 1994 chØ sè gi÷a b×nh qu©n chØ cßn 0,5% (ViÖt Nam).
e. Thø n¨m: Nhµ níc më réng quyÒn xuÊt nhËp khÈu më cöa biªn giíi
khuyÕn khÝch c¸c nguån nhËp khÈu vµo ViÖt Nam, ®· lµm cho thÞ trêng ngµy
cµng phong phó, lµm cho cung vµ cÇu trë lªn c©n b»ng h¬n, viÖc nhËp khÈu
vµo ViÖt Nam cßn cã t¸c dông g©y søc Ðp víi hµng ho¸ trong níc buéc hä
ph¶i n©ng cao chÊt lîng ®Ó ®¸p øng thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng, ho¹t ®éng nhËp
khÈu cÇn cã nhiÒu vèn ngo¹i tÖ tõ ®ã mµ xuÊt khÈu gia t¨ng. Nhµ níc sím
thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé mét sè ngµnh trong níc, viÖc b¶o hé nµy kh«ng
cã nghÜa lµ cÊp nhËp khÈu mµ lµ ®Çu t vèn, kü thuËt ®Ó chÊt lîng hµng ho¸
®¹t tiªu chuÈn, gi¸ thµnh h¹ ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh víi thÞ trêng quèc tÕ.
ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong c«ng cuéc chèng
l¹m ph¸t nhê ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn. §iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ
nh÷ng gi¶i ph¸p mÉu mùc hoµn h¶o ®ñ ®Ó quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò chèng l¹m ph¸t
mét c¸ch hoµn h¶o ®ñ ®Ó quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò chèng l¹m ph¸t mét c¸ch c¨n b¶n.
Tuú tõng hoµn c¶nh, tõng giai ®o¹n mµ chóng ta cã thÓ linh ho¹t sö dông c¸c
biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ lín. V× ph¸t triÓn kinh tÕ
cã hiÖu qu¶ l¹i liªn quan ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò to lín vµ réng nh chiÕn lîc kinh
tÕ - x· héi hay ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam.
19
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
KÕt luËn
Chóng ta nhËn thøc r»ng qu¸ tr×nh ®Êu tranh chèng l¹m ph¸t kh«ng ®¬n
gi¶n ngµy mét ngµy hai. Nã lµ c¨n bÖnh kinh niªn nhng viÖc xo¸ bá hoµn
toµn l¹m ph¸t th× c¸i gi¸ ph¶i tr¶ kh«ng t¬ng xøng víi lîi Ých ®em l¹i.
T×nh h×nh diÔn biÕn l¹m ph¸t vµ kh¾c phôc nã t¹i ViÖt Nam rÊt phøc t¹p.
L¹m ph¸t ®· hoµnh hµnh c«ng khai khi ViÖt Nam tiÕn hµnh c¶i c¸ch kinh tÕ
x· héi, xo¸ bá c¬ chÕ bao cÊp, quan liªu. Sù c¶i c¸ch kh«ng ®ång bé gi÷a gi¸
c¶ vµ qu¶n lý kinh tÕ dÉn ®Õn khñng ho¶ng trÇm träng. Thµnh c«ng trong c«ng
cuéc chèng l¹m ph¸t 1989 ®a ®Êt níc vît lªn chÝnh lµ sù ®æi míi trong
nhËn thøc qu¶n lý kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ níc ta. Kinh tÕ æn ®Þnh ®· lµm
tiÒn ®Ò c¬ së cho sù thµnh c«ng cña c¸c thµnh tùu trong lÜnh vùc gi¸o dôc,
khoa häc, chÝnh trÞ... Nh÷ng thµnh tùu to lín mµ chóng ta ®¹t ®ù¬c trong c«ng
cuéc chèng l¹m ph¸t còng kh«ng v× thÕ mµ lµm chóng ta chñ quan, níi láng.
L¹m ph¸t lu«n r×nh rËp vµ ®e do¹ chóng ta bÊt cø lóc nµo. ChÝnh v× vËy §¶ng
vµ nhµ níc cÇn ph¶i lu«n thËn träng trong mçi bíc ®i cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o
cho nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn v÷ng m¹nh lµm nÒn t¶ng ®Ó ph¸t triÓn khoa
häc, gi¸o dôc, ®uæi kÞp sù ph¸t triÓn cña c¸c níc trong khu vùc nãi riªng vµ
c¸c níc trªn thÕ giíi nãi chung. §iÒu nµy kh«ng chØ cña riªng ai mµ mét
phÇn kh«ng nhá dµnh cho c¸c nhµ doanh nghiÖp trÎ gãp phÇn lµm r¹ng danh
®Êt níc trong nhiÒu n¨m tíi nµy.
L¹m ph¸t ®· vµ ®ang sÏ lµ vÊn ®Ò næi cém trong lý thuyÕt Tµi chÝnh TiÒn tÖ. Tuy vËy, em ®· cè g¾ng tíi møc cao nhÊt hoµn thµnh ®Ò ¸n trong kh¶
n¨ng cña m×nh. Bµi viÕt nµy chØ lµ nh÷ng thu nhÆt bíc ®Çu mang tÝnh chÊt c¬
së cho viÖc ph¸t triÓn nhËn thøc sau nµy.
Em hy väng ®©y lµ c¸ch tiÕp cËn cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu nÒn
kinh tÕ nãi chung vµ l¹m ph¸t nãi riªng.
20
- Xem thêm -
.PDF 
22 
61612 
165 
