TiÓu luËn tµi chÝnh
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LêI Më §ÇU
L¹m ph¸t vµ thiÓu ph¸t lµ b¹n ®ång hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Trong thêi ®¹i hiÖn nay, l¹m ph¸t lµ vÊn ®Ò trung t©m vµ nhËy c¶m hµng ®Çu
cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi c¶ ë c¸c cÊp quèc gia vµ trªn thÕ giíi. Víi t c¸ch
lµ kÕt qu¶ tæng hoµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi vÜ m«, còng nh c¸c ho¹t
®éng kinh doanh vÜ m« trong sù hoµ quyÖn vµ ¶nh hëng t¬ng t¸c vãi bèi c¶nh
chung cña nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi , l¹m ph¸t vµ thiÓu ph¸t ®· cã t¸c
®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn toµn bé c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña chÝnh phñ,
c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n, c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña
quèc gia vµ t¸c ®éng ®Õn t×nh h×nh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi víi møc ®é
tuú theo vÞ thÕ kinh tÕ chÝnh trÞ mµ níc ®ã ®¶m nhËn trong khu vùc vµ trªn thÕ
giíi. V× vËy, nghiªn cøu l¹m ph¸t vµ thiÓu ph¸t ®Ó t×m ra nguyªn nh©n va t×m
c¸ch kh¾c phôc hËu qu¶ l¹m ph¸t, kh«ng chi cã ViÖt nam mµ hÇu hÕt c¸c quèc
gia trªn thÕ giíi ®Òu quan t©m tíi. Do vËy viÖc xem xÐt nghiªn cøu nh»m môc
®Ých t×m gia nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t vµ t×m c¸ch kh¾c phôc nh thÕ nµo
lµ v« cïng cÊp thiÕt.
Chän ®Ò tµi nµy lµm tiÓu luËn víi kiÕn thøc vµ sù hiÓu biÕt cßn khiªm tèn
vÒ l¹m ph¸t cho nªn em chØ ®a ra lo¹i l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t tõ ®ã
t×m ra c¸ch kh¾c phôc nã mµ ®¶ng vµ nhµ níc ta ®· ¸p dông trong thêi kú ®æi
míi ®Êt níc.
Trong bµi viÕt sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt mong thÇy c« bá qua
cho. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n va rÊt mong cã ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy
c« ®Ó bµi tiÓu luËn nµy hoµn thiÖn h¬n n÷a
NguyÔn ®×nh tuÊn
0
TiÓu luËn tµi chÝnh
I Lý LUËN CHUNG VÒ L¹M PH¸T
1.Kh¸i niÖm vÒ l¹m ph¸t
L¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng cña tiÒn tÖ, ®îc biÓu hiÖn ë sù mÊt gi¸ cña tiÒn tÖ,
mµ sù mÊt gi¸ cña tiÒn tÖ l¹i biÓu hiÖn râ rÖt nhÊt ai còng thÊy ®îc sù t¨ng gi¸ b×nh
qu©n cña tÊt c¶ mäi thø hµng ho¸.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng dï lµ tiÒn vµng hay tiÒn giÊy ®Òu cã thÓ bÞ mÊt gi¸.
TiÒn vang bÞ mÊt gi¸ khi gi¸ vµng xuèng gi¸ vµ lªn gi¸ khi gi¸ vµng cao lªn
TiÒn giÊy kh«ng ®ái ®îc lÊy tiÒn vµng nÕu sè lîng vµng cÇn thiÕt cho lu th«ng
( M=PQ/V) th× gi¸ trÞ ®¹i diÖn vµng cña tiÒn giÊy kh«ng thay ®æi, gi¸ c¶ hµng ho¸
vÉn æn ®Þnh, søc mua tiÒn giÊy vÉn æn ®Þnh. NÕu nhµ níc ph¸t hµnh mét lîng tiÒn
giÊy lín h¬n lîng vµng cÇn thiÕt cho lu th«ng( M>PQ/V) th× gi¸ trÞ ®¹i diÖn vµng
cña mçi ®¬n vÞ tiÒn giÊy nhá ®i, ph¶i cã mét lîng tiÒn giÊy nhiÒu h¬n tríc míi mua
®îc mét lîng hµng ho¸ nh tríc.
Trªn thÕ giíi tõ xa ®Õn nay chØ cã l¹m ph¸t tiÒn giÊy, kh«ng hÒ cã l¹m ph¸t
tiÒn vµng. Bëi v×, trong chÕ ®é lu th«ng tiÒn vµng nÕu khèi lîng tiÒn vµng vît qu¸
nhu cÇu lu th«ng th× phÇn thuõa sÏ tù ®éng rót khái lu th«ng ®Ó lµm ph¬ng tiÖn cÊt
tr÷. TiÒn vµng kh«ng mÊt gi¸ trong trêng hîp nµy. Trong chÕ ®é lu th«ng tiÒn giÊy,
th× mçi khi ph¸t hµnh nã vµo lu th«ng qu¸ møc, nã kh«ng tù ®éng tho¸t khái lu
th«ng ®îc.
VËy l¹m ph¸t lµ hiÖn tîng ph¸t hµnh thõa tiÒn giÊy so víi lîng tiÒn cÇn thiÕt
cho lu th«ng lµm cho gi¸ c¶, mäi thø hµng ho¸ t¨ng lªn. L¹m ph¸t cµng cao th×
®ång tiÒn mÊt gi¸ cµng nhiÒu.
2. C¸ch x¸c ®Þnh tû lÖ l¹m ph¸t
gp =[ip/ip-1].100
Trong ®ã: gp lµ tØ lÖ l¹m ph¸t (%)
Ip lµ chØ sè gi¸ c¸ cña thêi kú nghiªn cøu
Ip-1 lµ chØ sè gi¸ c¶ thêi kú tríc ®ã
Tuú theo møc l¹m ph¸t ngêi ta chia l¹m ph¸t mµ ngêi ta chia l¹m ph¸t thµnh 3 lo¹I
_L¹m ph¸t võa ph¶i, hay cßn gäi l¹m ph¸t mét con sè cã tû lÖ l¹m ph¸t díi 2 con
sè trong mét n¨m. L¹m ph¸t ë møc ®é nµy kh«ng g©y ra nhiÒu t¸c ®éng ®¸ng kÓ
®èi víi nÒn kinh tÕ
_L¹m ph¸t phi m· khi gi¸ t¨ng t¬ng ®èi nhanh víi tû lÖ 2 hoÆc 3 con sè mét n¨m.
Lo¹i l¹m ph¸t nµy khi ph¸t triÓn chÝn mïi sÏ g©y nªn nhng biÕn d¹ng kinh tÕ
nghiªm träng.
_Siªu lam ph¸t khi l¹m ph¸t ®ét biÕn t¨ng lªn víi tèc ®é cao, vît xa lam ph¸t phi
m· tõ 3 con sè trë lªn. Siªu l¹m ph¸t thêng xÈy ra nh÷ng thiÖt h¹i nghiªm träng ®èi
víi niÒn kinh tÕ
NguyÔn ®×nh tuÊn
1
TiÓu luËn tµi chÝnh
Ngoµi 3 lo¹i l¹m ph¸t trªn cßn cã thiÓu ph¸t
II. diÔn biÕn cña l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t
ë níc ta
L¹m ph¸t ë níc ta cã mÇm mèng tõ rÊt l©u trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕnnhng
®Æc biÖt râ nÐt lµ bíc vµo nh÷ng n¨m sau kh¸ng chiÕn thèng nhÊt ®Êt níc. L¹m
ph¸t xÈy ra do nhiÒu nguyªn nh©n phøc t¹p vµ hËu qu¶ lµ sù rèi lo¹n hÖ thèng tiÒn
tÖ, c¸n c©n th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña x· héi ¶nh hëng tiªu cùc tíi sù
ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®êi sèng nh©n d©n. L¹m ph¸t phi m· ë níc ta trong nh÷ng n¨m
1986 lµ 557,35% vµ cho ®Õn n¨m 1990 rót suèng cßn 67,4%..TØ lÖ l¹m ph¸t cao
nh vËy g©y hËu qu¶ nghiªm träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. Tríc hÕt nã ¶nh hëng ®Õn hÖ
thèng tiÒn tÖ tÝn dông ng©n hµng. §ång tiÒn ViÖt nam trong thêi kú(1985-1991)
mÊt gi¸ liªn tôc, søc mua gi¶m liªn tôc qua c¸c n¨m, cßn gi¸ c¶ ®Èy lªn hµng ngµy,
kÐo theo nã lµ n¹n ®Çu c¬ hµng ho¸. Hµng ho¸ nhËp khÈu lóc nµy cã u thÕ h¬n nªn
å ¹t trµn vµo trong níc díi nhiÒu h×nh thøc g©y t×nh tr¹ng thua lç ®×nh ®èn s¶n xuÊt
trong níc, ng©n s¸ch nhµ níc th©m hôt nÆng do thu kh«ng ®ñ chi nhÊt lµ thuÕ . §êi
sèng cña ngêi d©n ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng trë nªn bÊp bªnh vµ tôt
xuèng nhiÒu, trong x· héi nÈy sinh t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp do nhiÒu nhµ m¸y lµm
¨n thua lç ngõng ho¹t ®éng. Thùc tr¹ng kinh tÕ x· héi lóc ®ã ®ßi hái ®¶ng vµ nhµ
níc ta ph¶i ®Ò ra chÝng sach, biÖn ph¸p chèng l¹m ph¸t. Cã nh vËy chóng ta míi
t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Nh÷ng n¨m võa qua do cã nh÷ng chÝnh
s¸ch ®æi míi trong chÝnh s¸ch vÜ m« vµ hÖ thèng ng©n hµng møc l¹m ph¸t cña níc
ta dÇn dÇn bÞ ®Èy lïi. L¹m ph¸t tõ 557,4% n¨m 1986 suèng cßn 67,6% n¨m 91 vµ
®Õn n¨m 93 suèng cßn 5,2 %. Nhng bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ bíc ®Çu sè l¹m ph¸t
vÉn cã nguy c¬ gia t¨ng nh c¬n sèt gi¸ xi m¨ng võa qua. §iÒu ®ã ®ßi hái chóng ta
cÇn rót kinh nghiÖm tõ chèng l¹m ph¸t tríc ®©y, chÊn chØnh hÖ thèng c«ng cô vÜ
m« mµ ®Æc biÖt lµ vai trß qu¶n lý cña nhµ níc va ng©n hµng trung ¬ng ®Ó tiÕp tôc
duy tr× nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc vµ chèng l¹m ph¸t gia t¨ng cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ
nhiÒu n¨m khñng ho¶ng l¹m ph¸t ë níc ta, nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do chÝnh s¸ch
sö dông ng©n s¸ch cña chÝnh phñ. Nh÷ng n¨m ®ã do c¬ chÕ kinh tÕ tËp chung quan
liªu bao cÊp nhµ níc lµ chñ thÓ kinh tÕ thùc hiÖn viÖc bao cÊp cho c¸c nghµnh s¶n
xuÊt vµ do nhu cÇu ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng b×nh thêng cña kinh tÕ trong thêi k× suy
tho¸i ng©n s¸ch nhµ níc bÞ th©m hôt nËng nÒ , thu kh«ng ®ñ chi b¾t buéc ph¶i ph¸t
hµnh tiÒn ®Ó trang tr¶i chi tiªu, v× vËy l¹m ph¸t ®· xÈy ra rÊt nhanh qua b¶ng thèng
kª sau chóng ta cã thÓ nh×n thÊy ®îc
N¨m
ThÞ trêng nhµ níc kiÓm so¸t
ThÞ trêng tù do
1981
202,0
147,4
1982
207,0
165,0
1983
242,8
157,5
1984
155,8
176,3
NguyÔn ®×nh tuÊn
2
TiÓu luËn tµi chÝnh
1985
1986
1987
1988
210,9
1557,4
389,9
313,2
154,7
682,3
429,2
400,0
Theo nguån tin tõ tæng côc thèng kª cho biÕt tØ lÖ l¹m ph¸t trong c¸c n¨m 19871997
1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
774,7 393,8 34,7 76,1 67,5 17,5 5,2
14,4 12,7 4,5
3,6
VÊn ®Ò gi¶m nh÷ng con sè l¹m ph¸t kh«ng ph¶i lµ chuyÖn dÔ dµng vµ co
thÓ gi¶i quyÕt ngay ®îc. Tuy l¹m ph¸t cã gi¶m nhiÒu trong vßng tõ n¨m 90 trë
l¹i ®©y, nhng ®Õn nay nã vÉn lµ vÊn ®Ò cÇn th¸o gì theo sè liÖu trªn th× n¨m 91
l¹m ph¸t ë møc mét con sè th× n¨m 94 ®· vît lªn møc 2 co sè, ë møc 14,4%
tuy vËy vÉn thÊp h¬n n¨m 92 (17%). Nguyªn nh©n trùc tiÕp lµ do viÖc t¨ng gi¸
®Çu vµo ®èi víi mét sè hµng ho¸, c¶i tiÕn tiÒn l¬ng vµ nhÊt lµ do gi¸ l¬ng thùc,
thùc phÈm t¨ng cao. Tuy v¹y ®êi sèng tÇng líp nh©n d©n vÉn æn ®Þnh vµ ®îc
c¶i thiÖn. TiÒn l¬ng danh nghÜa cña c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc t¨ng gÊp ®«i
sau hai lÇn c¶i c¸ch tiÒn l¬ng, gi¸ dÞch vô t¨ng 9%, gi¸ vµng vµ ®« la æn ®Þnh
vµ theo thêi b¸o kinh tÕ sè 145 (6-7-1995) ®a ra chØ sè l¹m ph¸t ®ßi hái chÝng
phñ cã biÖn ph¸p k×m h·m l¹m phat díi møc 15% trong c¶ n¨m 1995 vµ thùc
tÕ lµ 12,7% c¶ n¨m 95 quan träng h¬n n÷a chung ta ph¶i duy tr× l¹m ph¸t ë
mét tØ lÖ phï hîp nh»m môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ m¹nh mÏ ®iÒu ®ã ®ßi hái
®¶ng vµ nhµ níc ta ph¶i ®Æt ra c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ph¬ng híng hµnh ®éng sao cho mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cao nhÊt.
III. Mét sè nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t phi m·
vµ siªu l¹m ph¸t í níc ta
L¹m lµ kÕt qu¶ cña tæng hoµ nhiÒu nguyªn nh©n kinh tÕ x· héi ; mçi lo¹i
l¹m ph¸t cã nh÷ng nguyªn nh©n vµ ®Æc trng riªng vµ nh÷ng nguyªn nh©n ®ã
còng kh«ng gièng nhau ë mçi nhãm níc kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ
c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y ra l¹m ph¸t ë ViÖt nam
1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan
Lµ do nÒn kinh tÕ níc ta l¹c hËu, chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp l¹i g¸nh chÞu
hËu qu¶ nÆng nÒ cña hai cuéc chiÕn tranh lín, chèng Ph¸p vµ chèng Mü ®ßi
hái ph¶i cã mét nguån chi ng©n s¸ch to lín ®Ó kh¾c phôc hËu qu¶ vµ kh«i
phôc nÒn kinh tÕ. Cho nªn nhu cÇu chi tiªu lín trong khi nguån thu ng©n s¸ch
l¹i cã h¹n.cho nªn nhµ níc ®· ph¸t hµnh tiÒn v× vËy mµ sù bµnh tríng cung
øng tiÒn tÖ qu¸ lín ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu x· héi ®· g©y nªn t×nh tr¹ng
l¹m ph¸t.
2. Nguyªn nh©n chñ quan quan
NguyÔn ®×nh tuÊn
3
TiÓu luËn tµi chÝnh
C¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ®Çu t kh«ng hîp lý lµm cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn
chËm trong khi d©n sè t¨ng nhanh, g©y mÊt c©n ®èi nhiÒu mÆt, thu nhËp quèc
d©n trong s¶n xuÊt trong níc chØ ®¶m b¶o 80-90% quü tiªu dïng x· héi. Trong
t×nh h×nh Êy ng©n s¸ch nhµ níc kh«ng thÓ ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i vît qu¸
sè cña c¶i trong níc lµm ra céng víi sè vay nî. Sù ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i
th«ng qua tµi chÝnh tuy cã nh÷ng yÕu kÐm nhÊt ®Þnh nhng kh«ng ph¶i lµ
nguyªn nh©n trùc tiÕp g©y ra l¹m ph¸t mµ lµ hÖ qu¶ cña c¬ cÊu ®Çu t , c¬ cÊu
kinh tÕ kh«ng hîp lý. MÆt kh¸c, bé m¸y hµnh chÝnh qu¸ cång kÒnh, ho¹t ®éng
kÐm hiÖu qu¶. V× vËy mµ nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, lu«n trong t×nh tr¹ng mÊt
c©n ®èi, th©m hôt ng©n s¸ch cao. Do ®ã ph¶i bï ng©n s¸ch b»ng c¸ch ph¸t
hµnh tiÒn qu¸ møc cho phÐp g©y nªn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t lªn tíi møc 2-3 con
sè.
ChÝnh s¸ch ®æi tiÒn vµ t¨ng gi¸ lµ mét chÝnh s¸ch ph¸ gi¸ ®ång tiÒn. Tõ
nh÷ng n¨m 80 ®Õn nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Nhµ níc ®· 3 lÇn ®iÒu chØnh gi¸ víi
møc qu¸ lín, kh«ng ®ång bé. Sù ®iÒu chØnh ®· kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ l¹i
cßn g©y t×nh tr¹ng gi¸ c¶ t¨ng vät vµ buéc ph¶i chÊp nhËn c¬ chÕ trît gi¸ trong
viÖc thu mua n«ng s¶n, thùc phÈm vµ bï gi¸ vµo l¬ng. Thêi kú nµy nhiÒu
ngµnh, nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· tù ®iÒu chØnh gi¸ ®Ó kiÒm chÕ sù chªnh lÖch gi¸.
T×nh h×nh nµy ®· g©y ¸ch t¾c s¶n xuÊt, thÞ trêng rèi ren vµ lµm t¨ng béi chi
ng©n s¸ch.
ViÖc bu«ng láng qu¶n lÝ ngo¹i th¬ng, thÞ trêng ngo¹i hèi còng g©y t¸c h¹i
lín cho ng©n s¸ch vµ lu th«ng tiÒn tÖ. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu ®· ph¸t sinh
hiÖn tîng tranh mua,®Þa ph¬ng nµy treo gi¸ cao ®Ó thu hót hµng cña c¸c ®Þa
ph¬ng kh¸c ®Èy gi¸ mua hµng néi ®Þa ¶nh hëng ®Õn gi¸ trong níc.Trªn thÞ trêng cã sù c¹nh tranh b¸n ,nhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu cña ta bÞ Ðp gi¸ g©y thiÖt
h¹i ®Õn lîi Ých quèc gia. Mçi n¨m ng©n s¸ch nhµ níc ph¶i bï lç xuÊt nhËp
khÈu. §ã còng lµ nghuyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t .
Trong thêi kú ®ã níc ta vèn lµ níc cã nÒn kinh tÕ ®i tõ chÕ ®é c«ng h÷u
trµn lan sang nÒn kinh tÕ tËp chung quan liªu bao cÊp, mÖnh lÖnh vµ khÐp kÝn.
Cho nªn nã ®· lµm cho ViÖt Nam cã mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn. Chi phÝ
s¶n xuÊt t¨ng lªn, t¸ch rêi víi nhu cÇu vµ c« lËp víi thÞ tr¬ng thÕ giíi. Do vËy
kh«ng t¹o ®îc m«i trêng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp c¸c c«ng
ty...
Bªn c¹nh ®ã nÒn kinh tÕ níc ta vèn ®· yÕu kÐm chËm ph¸t triÓn vÒ mäi
mÆt, hiÖu qu¶ ®Çu t kh«ng cao, cha cã chän läc. Qu¸ u tiªn ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp nÆng trong khi cha chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vÒ c¬ së vËt chÊt cho nã. V× vËy
lµm nÒn kinh tÕ mÊt c©n ®èi, cha khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña ®Êt níc, nÕu cã
l¹i sö dông kÐm hiÖu qu¶ ; cha huy ®éng ®îc søc m¹nh cña c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Vµ ®Æc biÖt lµ do sù chñ quan duy ý chÝ,
NguyÔn ®×nh tuÊn
4
TiÓu luËn tµi chÝnh
gi¸o ®iÒu dËp khu«n cña c¸c cÊp l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ níc trong nh÷ng n¨m
qua cha biÕt ®a lÝ luËn ®Ó ¸p dông vµo thùc tiÔn ®Êt níc
IV HËu qu¶ cña l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m
ph¸t ë níc ta trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
L¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng phæ biÕn ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tuú
theo møc ®é l¹m ph¸t mµ cã t¸c ®éng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc gia, tuy nhiªn
l¹m ph¸t kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ tai ho¹ ®èi víi x· héi mµ l¹m ph¸t cung cã
thÓ thóc ®Èy s t¨ng trëng cña x· héi nhng chóng ta còng nhËn thÊy nh×n chung
l¹m ph¸t cã t¸c h¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ.
T¸c h¹i cña l¹m ph¸t tû lÖ thuËn víi tèc ®é l¹m ph¸t, víi møc ®é c¸c tiÕn
triÓn kh«ng thÓ dù b¸o trùc vµ vît ra khái kh¶ n¨ng cña sù ®iÒu tiÕt k×m chÕ
cña chÝnh phñ. L¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t lµ nh÷ng tai ho¹ khñng
khiÕp cho ®êi sèng kinh tÕ x· héi. ¶nh hëng l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t
ë viÖt nam trong thËp kû 80 ®· lµm rèi lo¹n chøc n¨ng thíc ®o gi¸ trÞ cña tiÒn
tÖ, bãp mÐo ,lµm biÕn d¹ng c¸c yÕu tè vµ tÝn hiÖu thÞ trêng, lµm cho toµn bé
c¸c ho¹t ®äng kinh tÕ x· héi , ®Æc biÖt lµ c¸c ho¹t ®éng s¸n xuÊt kinh doanh
kh«ng thÓ tiÕn hµnh b×nh thêng ®îc. B¶n th©n vai trß ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ
th«ng qua tiÒn tÖ vµ thuÕ còng bÞ suy gi¶m thËm chÝ bÞ v« hiÖu ho¸ , do møc
thuÕ trë nªn v« nghÜa tríc tèc ®é t¨ng l¹m ph¸t thêi kú phi m· vµ siªu l¹m
ph¸t
L¹m ph¸t lµm biÕn d¹ng hµnh vi kinh doanh,lµm mÊt kh¶vn©ng thanh
to¸n hîp lý vÒ lîi nhuËn,k×m h·m ®Çu t dµi h¹n, trong lÜnh vùc s¶n xuÊt
Lµm suy yÕu thÞ thêng vèn vµ tÝn dông vµ lµm bÊt æn ®Þnh vÒ gi¸ c¶ vµ g©y
t¸c ®éng sÊu ®Õn ng©n hµng tiÕc kiÖm vµ quü phóc lîi cña chÝnh phñ ®ång thêi
còng lµm suy tho¸i kinh tÕ
ViÖc ph©n phèi thu nhËp thÞ trêng kh«ng ®ång ®Òu trong thêi kú l¹m ph¸t
. Mét sè ngêi n¾m gi÷ c¸c hµng ho¸ cã gi¸ , gi¸ c¶ t¨ng ®ét biÕn trë nªn giÇu
cã vµ ngîc l¹i nh÷ng ngêi cã hµng ho¸ , tµi s¶n mµ gi¸ c¶ kh«ng t¨ng hoÆc
t¨ng chËm bÞ nghÌo ®i, møc l¬ng thùc tÕ còng bÞ sôt gi¶m lµm tæn h¹i ®Õn møc
sèng thùc tÕ cña ngêi cã thu nhËp thÊp vµ cã møc l¬ng cè ®Þnh.
Sù mÊt æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ tiÒn tÖ cßn lµm m«i trêng kinh doanh trong níc
xÊu ®i , l¹m ph¸t kÐo theo gi¸ c¶ hµng nhËp khÈu trë nªn ®¾t ®á h¬n , h¹n chÕ
viÖc nhËp nh÷ng hµng ho¸,vËt t cÇn thiÕt ,vµ lu«n g¾n víi th©m hôt tµi chÝnh
th©m hôt tµi chÝnh línvµ th©m hôt ®ã trë nªn nÆng nÒ h¬n, nhÊt lµ th©m hôt
ng©n s¸ch.
V C¸C BIÖN PH¸P K×M CHÕ L¹M PH¸T
§iÒu tiÕt vµ k×m chÕ lîng cÇu ®ang g©y søc Ðp lµm xuÊt hiÖn vµ gia t¨ng
l¹m ph¸t, chÝnh phñ cÇn t¨ng cêng nh÷ng gi¶i ph¸p tµi chÝnh tiÒn tÖ theo híng
th¾t chÆt, bao gåm gi¶m ph¸t thµnh tiÒn thu hÑp tÝn dông n©ng tû lÖ dù ch÷ b¾t
NguyÔn ®×nh tuÊn
5
TiÓu luËn tµi chÝnh
buéc, t¨ng l·i xuÊt ph¸t hµnh c«ng tr¸i vµ khuyÕn khÝch göi tiÒn tiÕt kiÖm; thu
ng©n s¸ch gi¶m chi tiªu chÝnh phñ nhÊt lµ chi tiªu phi s¶n xuÊt vµ ®iÒu chØnh
quy m«, tÊc ®é ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n theo híng thu hÑp vµ chËm h¬n...t¨ng
thu håi nî chèng thÊt tho¸t l·ng phÝ chi ng©n s¸ch; c¾t gi¶m biªn chÕ hµnh
chÝnh nhµ níc ®ång thêi cÇn chó ý tíi tÝnh chÊt ®ång bé cña c¸c gi¶i ph¸p k×m
chÕ tæng cÇu, nÕu kh«ng sÏ g©y t×nh tr¹ng chung hoµ thËm chÝ triÖt tiªu lÉn
nhau.
MÆt kh¸c, ®Ó thóc ®Èy tæng cung, gi¶m thiÕu hôt khan hiÕm vµ ®¸p øng
víi sù t¨ng trëng tæng cÇu trªn thùc tÕ cã nhiªï c¸ch tõ ph¸t triÓn s¶n xuÊt
hµng ho¸, gia t¨ng dÞch vô b»ng viÖc khai th¸c ®éng viªn nh÷ng nguån lùc
tiÒm n¨ng trong níc ®Õn viÖc bæ xung b»ng nguån hµng vµ dÞch vô nhËp khÈu
bªn ngoµi
CÇn ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn qu¶n lý vµ t¨ng n¨ng xuÊt, h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm vµ dÞch vô cung øng. T¹o ®iªï kiÖn cho sù c¹nh tranh tù do vµ b×nh
®¼ng lµ ®iÒu cÇn thiÕt c¶ cho viÖc t¨ng tæng cung, lÉn gi¶m chi chi phÝ s¶n
xuÊt, còng nh viÖc thùc hiÖn kiÓm so¸t tiÒn l¬ng vµ gi¸ c¶.
Níi láng chÝnh s¸ch tµi chÝnh-tÝn dông vµ c¾t gi¶m thuÕ, gi¶m l·i suÊt
ng©n hµng, më réng tÝn dông.
T¨ng cêng sù can thiÖp cña nhµ níc nh gi¶m thuÕ gi¶m l·i suÊt khuyÕn
khÝch ®Çu t t¨ng trëng kinh tÕ, gi¶m thÊt nghiÖp:KiÓm so¸t gi¸ c¶, tØ gi¸ hèi
®o¸i vµ kiÓm so¸t l¬ng . ChØ sè ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh tÝn dông, tiÒn tÖ tiÒn l¬ng, tøc lµ tÝnh tØ lÖ trît gi¸ trong thuÕ suÊt vµ tiÒn l¬ng.
ThiÕt lËp khu«n khæ ph¸p luËt cho sù vËn hµnh nÒn kinh tÕ quèc gia nh»m
®¸p øng nh÷ng gi¸ trÞ vµ quan ®iÓm vÒ sù c«ng b»ng vµ hîp lý ®îc ®ång t×nh
réng r·i.
Söa ch÷a, bæ khuyÕt c¸c thÊt b¹i cña thÞ trêng ®Ó thÞ trêng ho¹t ®éng cã
hiÖu qu¶ nh can thiÖp nh»m h¹n chÕ ®éc quyÒn, tr¸nh t×nh tr¹ng c¹nh tranh
kh«ng lµnh m¹nh lµm biÕn d¹ng cung cÇu gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña kinh tÕ,
chÝnh phñ ph¶i trùc tiÕp ®¶m nhËn cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô c«ng
céng mµ kh«ng thÓ giao cho t nh©n hay t nh©n kh«ng muèn ®¶m nhËn.
§¶m b¶o sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, kiÓm so¸t nh÷ng th¨ng trÇm cña chu k×
kinh doanh. ChÝnh phñ sö dông quyÒn lùc vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ ®Ó t¸c ®éng ®Õn
s¶n lîng, c«ng ¨n viÖc lµm vµ gi¸ c¶, gi÷ æn ®Þnh vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ph¸t triÓn c¶ trong ph¹m vi quèc gia vµ thÕ giíi.
Thñ tiªu kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, xo¸ bá c¬ chÕ hµnh chÝnh quan liªu, can
thiÖp trùc tiÕp s©u réng cña nhµ níc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
Th¸o dì ®éc quyÒn nhµ níc, ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t nh©n. Tù do ho¸
c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ më cöa nÒn kinh tÕ.
NguyÔn ®×nh tuÊn
6
TiÓu luËn tµi chÝnh
Tù do ho¸ gi¸ c¶ th¬ng m¹i vµ ngo¹i th¬ng, thùc hiÖn chÕ ®é mét tØ gi¸
ngo¹i hèi cho toµn bé nÒn kinh tÕ vµ ®iÒu tiÕt chñ yÕu theo cung- c©ï thÞ trêng.
C¶i tæ hÖ thèng ng©n hµng tõ cÊp mét thµnh hai cÊp, kinh doanh theo
nguyªn t¾c thÞ trêng. T«n träng c¸c qui luËt lu th«ng tiÒn tÖ, qui luËt gi¸ trÞ vµ
c¸c qui luËt kh¸c cña kinh tÕ thÞ trêng.
C¶i thiÖn c©n ®èi c¸n c©n mËu dÞch, thanh to¸n, thu – chi ng©n s¸ch vµ
c¬ cÊu kinh tÕ quèc gia cho phï hîp t×nh h×nh thùc tiÔn.
Thùc hiÖn d©n chñ ho¸ x· héi, x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt
quèc gia, x©y dùng nhµ nîc ph¸p quyÒn v÷ng m¹nh, ®ñ søc ®¶m b¶o sù vËn
hµnh toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi trªn nguyªn t¾c thÞ trêng, d©n chñ vµ ph¸p
luËt.
NguyÔn ®×nh tuÊn
7
TiÓu luËn tµi chÝnh
IV. kÕt luËn
Tãm l¹i qua nh÷ng ph©n tÝch s¬ lîc ë trªn vÒ hiÖn tîng l¹m ph¸t chóng ta
bíc ®Çu cã thÓ hiÓu kh¸i qu¸t vÒ hiÖn tîng x¶y trong nÒn kinh tÕ. Tríc hÕt cã
thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng l¹m ph¸t lµ hiÖn tîng rÊt nh¹y c¶m víi tr¹ng th¸i cña nÒn
kinh tÕ, nã do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n t¸c ®éng ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhaug©y
nªn. L¹m ph¸t chØ næ ra kh«ng ph¶i chØ ë c¸c níc kÐm ph¸t triÓn mµ ngay c¶
trong nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn còng chøa ®ùng nh÷ng mÇm mèng
cña l¹m ph¸t. L¹m ph¸t g©y rÊt nhiÒu t¸c h¹i cho nÒn kinh tÕ. Cã thÓ nãi sù t¸c
®éng cña l¹m ph¸t tíi nÒn kinh tÕ vµ c¸c mÆt chÝnh trÞ x· héi, m©u thuÉn gi÷a
c¸c tÇng líp lµ rÊt lín ®ßi hái nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p phßng vµ chèng th×
nguy c¬ khñng ho¶ng lµ ®iÒu tÊt yÕu mµ viÖc kh¾c phôc l¹m ph¸t ra t¨ng tiªu
tèn rÊt nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cña ®Êt níc vµ c«ng søc con ngêi. Do vËy c¸c
quèc gia trªn thÕ giíi trong ®ã cã ViÖt Nam ®ßi hái chóng ta cÇn thùc hiÖn
kiªn tr× l©u dµi c¸c biÖn ph¸p toµn diÖn nh»m khèng chÕ vµ ®a l¹m ph¸t vÒ
møc kh«ng h¹i tíi nÒn kinh tÕ t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc ta trong
thêi k× ®æi míi.
NguyÔn ®×nh tuÊn
8
TiÓu luËn tµi chÝnh
Tµi liÖu tham kh¶o
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Gi¸o tr×nh s¸ch gi¸o khoa trêng §HQL&KD
T¹p chÝ thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam 1992 –1998
T liÖu bé m«n kinh tÕ thèng kª
C¸c t¹p chÝ céng s¶n 9/ 1989 12/1989 6/1991
Tin tõ tæng côc thèng kª
Tµi chÝnh 1+2/2002
Mét vµi vÊn ®Ò vÒ l¹m ph¸t B161
NguyÔn ®×nh tuÊn
9
TiÓu luËn tµi chÝnh
Môc lôc
LêI Më §ÇU
I . Lý LUËN CHUNG VÒ L¹M PH¸T
1 Kh¸i niÖm vÒ l¹m ph¸t
2 C¸ch x¸c ®Þnh tû lÖ l¹m ph¸t
II. diÔn biÕn cña l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t ë níc ta
III . Mét sè nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t phi m· vµ siªu
l¹m ph¸t í níc ta
1. nguyªn nh©n kh¸ch quan
2. Nguyªn nh©n chñ quan quan
IV. HËu qu¶ cña l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t ë n íc
ta trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
V. C¸C BIÖN PH¸P K×M CHÕ L¹M PH¸T
VI. kÕt luËn
NguyÔn ®×nh tuÊn
10