Tài liệu Kỹ thuật xử lý nước thải công ngiệp

Phần B: Kỹ ỹ thuật ậ xử lý ý nước thải công ngiệp „ „ „ „ „ Chương 8: Đại cương về tài nguyên nước, ô nhiễm nguồn nước và các loại nước thải (t7) Chương 9: Xử lý nước thải bằng pp cơ học (t8 Chươ Chương 10 Xử lý nước 10: ướ thải bằng bằ pp hóa hó lý-hóa lý hó học h (t9) Chương 11: Xử lý nước thải bằng pp sinh học (t10(t10 t11) Chương 12: Ứng dụng các công nghệ xử lý nước thải 1 Chương 8 Đại cương về tài nguyên nước và ô nhiễm ễ nguồn nước 2 Tài nguyên nước „ „ Vai trò của nước trong đời sống và sản xuất Tài nguyên g y nước: „ „ „ „ 97% nước trên Trái Đất là nước mặn 3% còn lại là nước ngọt nhưng gần hơn 2/3 lượng nước này tồn tại ở d dạng băng. bă Tổng lượng nước ngọt có thể sử dụng: 1% (phân bố không đồng đều) Nguồn nước ngọt: nước mặt; nước ngầm 3 Tài nguyên nước 4 „ Lưu vực sông Sài Gòn Gòn-Đồng Đồng Nai: Mỗi ngày, dân cư 77 khu đô thị (8.4 triệu người) dọc lưu vực hệ thống sông Đồng Nai thải ra sông 900.000m3 nước thải sinh hoạt. 9.000 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp nghiệp. Trong số đó, đó có rất nhiều cơ sở sản xuất phân tán, tán nằm xen kẽ trong khu dân cư. Mỗi ngày tiếp nhận 48.000m3 nước thải từ các khu công nghiệp và cơ sở sản xuất. Dọc lưu vực sông ô Đồng ồ Nai, có ó đến ế 56 khu chế ế xuất, ấ khu công ô nghiệp ệ đang hoạt động nhưng chỉ có 21 khu có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Số ạ đều xả trực ự tiếp p vào nguồn g nước,, gây g y tác động ộ g lớn đến chất lượng ợ g còn lại nước của các nguồn tiếp nhận. 5 Ô nhiễm nguồn nước TPHCM „ Lưu vực sông Sài Gòn-Đồng Nai: Theo số liệu khảo sát do Chi cục BVMT phối hợp với Cty Cấp nước Sài Gòn thực hiện cho thấy lượng NH3 (amoniac), (amoniac) chất rắn lơ lửng và vi sinh tăng cao tại các rạch, cống và các điểm xả nằm quanh trạm bơm Hòa Phú, đặc biệt là nhánh sông Thị Tính nằm ở thượng nguồn trạm bơm Hòa Phú. Riêng vùng cửa sông Thị Tính, Tí h hàm hà lượng lượ nồng ồ độ amoniac i trong t nước ướ vượt ượt gấp ấ 30 lần lầ tiê tiêu chuẩn h ẩ cho phép. „ Tại các trạm quan trắc Phú Cường, Bình Phước và Phú An, nước sông tại khu vực này đã bị ô nhiễm ễ hữu cơ, đặc biệt là ô nhiễm ễ dầu và vi sinh, không đủ tiêu chuẩn chất lượng nước mặt dùng làm nguồn cấp nước sinh hoạt. Ngoài ra, hàm lượng dầu đo được tại các trạm quan trắc ở đây dao động khoảng 0.03mg/l, trong khi quy định tiêu chuẩn ẩ nguồn nước thô dùng vào mục đích cấp nước sinh hoạt không cho phép điều này. 6 Ô nhiễm nguồn nước 7 Ô nhiễm nguồn nước-Tác hại 8 Ô nhiễm nguồn g nước-Tác hại 9 Ô nhiễm nguồn nước-Tác hại 10 Nước ngầm TP.HCM khai thác khoảng 500.000 m3 mỗi ngày (khoảng 200 triệu m3/năm). / ă ) 11 Suy thoái chất lượng nước ngầm Hiện trạng „ „ ™ Nguồn nước ngầm đang có những dấu hiệu cạn kiệt, ô nhiễm, nhiễm mặn. Mực nước của các tầng chứa nước khai thác bị hạ thấp liên tục theo thời gian. Điển hình như Hà Nội, mực nước tầng chứa Pleistoxen hạ thấp với tốc độ 0,4m/năm; TP.HCM là 0 6m/năm Cà Mau là 1m/năm. 0,6m/năm, 1m/năm Hiện tượng suy giảm chất lượng nước cũng khá rõ, đặc biệt là ô nhiễm Asen và vật ậ chất hữu cơ,, các hợp ợp chất nitơ. Các kết q quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự nâng cao của nồng độ Asen trong nguồn nước ngầm không chỉ ở Hà Nội mà còn có ở các nơi khác như Hà Nam Nam, TP TP.HCM… HCM Các thành phần hóa học khác như NH4, NO2 cũng có sự biến động rõ rệt. Đã có những g đô thịị trên thế g giới p phải lấyy nuớc ngầm g xa hàng g trăm cây số bởi hệ thống nuớc ngầm trong và ven đô thị của họ đã cạn 12 kiệt. Suy thoái chất lượng nước ngầm Nguyên nhân „ „ „ „ Khai thác vượt quá trữ lượng tiềm năng, gây cạn kiệt nguồn nước Quá trình đô thị hóa là sự phát triển đang làm bê tông hóa bề mặt làm thu hẹp diện tích bổ xung nước từ nguồn nước mưa mặt, mưa, nước mặt cho nước dưới đất (đây là nguồn nước hết sức quan trọng trong chu trình tái tạo nguồn nước ngầm bị khai thác). Sự phát triển mạnh mẽ của các công trình cao tầng với các lỗ ỗ khoan sâu cũng "đóng góp" một phần không nhỏ vào sự gia tăng ô nhiễm và suy giảm chất lượng và nguồn nước ngầm ngầm. Công tác thu gom chất thải rắn, xử lý nước thải tại nhiều đô thị còn rất sơ khai dẫn đến tình trạng nguồn nước bẩn, các chất gây nguy hại thấm sâu làm ô nhiễm nguồn nước 13 Thông số chất lượng nước Water quality parameters „ „ „ Thông số Thô ố vật ật lý Thông số hóa học Thông số vi sinh 14 Chỉ tiêu chất lượng nước W t quality Water lit parameters t ™ Tiêu chuẩn nước sạch (Bộ Y Tế) „ „ ™ Quy chuẩn Q h ẩ nước ướ sinh i h hoạt h t (QCVN 02 02: 2009/BYT) Quy chuẩn chất lượng nước ăn uống (QCVN 01:2009/BYT) Tiêu chuẩn nước thải (Bộ TNMT) ™ ™ „ „ „ Quy chuẩn KTQG về nước thải sinh hoạt (QCVN 14 : 2008/BTNMT) Quy y chuẩn KTQG về nước thải công g nghiệp g p ((QCVN 24: 2009/BTNMT)) QCVN 11:2008/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp chế biến thủy sản; QCVN 12:2008/BTNMT 12 2008/BTNMT - Quy Q chuẩn h ẩ kỹ thuật th ật quốc ố gia i về ề nước ớ thải công nghiệp giấy và bột giấy; QCVN 13:2008/BTNMT - Quy y chuẩn kỹ ỹ thuật q quốc g gia về nước thải công nghiệp dệt may; 15 Thông số vật lý „ Nhiệt độ: „ „ Độ đục: „ „ „ Giảm G ả lượng ượ g o oxyy hòa òa ta tan,, ả ảnh hưởng ưở g tthành à p phần ầ hệ ệ ssinh tthái á Gây ra do các chất lơ lửng và hạt keo do bùn, đất sét Đơn vị đo: NTU (Nephelometric Turbidity Units), FTU (Formazin Turbidity Units) Độ màu: à „ „ Gây ra do các chất lơ lửng, chất vô cơ, hữu cơ hòa tan Đơn vị đo: Pt-Co, Pt-Co TCU (True Color Units) 16 Thông số vật lý „ Ô nhiễm mùi: xác định bằng cảm quan 17 Phân loại chất rắn trong nước thải 18 Mo göõ th öôøng én Moäät soá thua thuaäät ng thöông ng duøng ng cho chaát ra ran TS (Total Solids) – Toång chaát raén TDS (Total Disolved Solids) – Toång chaát raén hoøa tan TSS (Total Suspended Solids) – Toång chaát raén lô löûng TVS (Total Volatile Solids) – Toåång chaáát raéén bay hôi TFS (Tatal Fixed Solids) – Toång chaát raén coá ñònh VSS (Volatile Suspended Solid) – Chat Chaát ran raén lô löng löûng bay hôi FSS (Fixed Suspended Solid) – Chaát raén lô löûng coá ñònh VDS (Volatile Disolved Solid) – Chat Chaát ran raén hoa hoøa tan bay hôi FDS (Fixed Disolved Solid) – Chaát raén hoøa tan coá ñònh 6 19 Phöông phaùp xaùc ñònh chaát raén Thí nghieäm xaùc ñònh Toång chaát raén Kyù hieäu Phöông phaùp xaùc ñònh TS Xaùc ñònh baèng phöông phaùp troïng löôïng khoâ laø phaàn coøn laïi sau khi bay hôi maãu nöôùc treân beáp caùch thuûy vaø saáy khoâ ôû nhieät ñoä 103-105oC cho ñeán khi troïng löôïng khoâng ñoåi Toång chaát raén bay hôi TVS Phaàn troïng löôïng maát ñi khi nung löôïng chaát ran chat raén TS (sau khi xaù xac c ñònh TS) ôû ô nhieät ñoä o 500 ± 50 C. Toång chaát raén coá ñònh TFS Phaàn troïng löôïng coøn laïi sau khi nung löôïng chaát ran chat raén TS (sau khi xaù xac c ñònh TS) ôû ô nhieät ñoä o 500 ± 50 C. Toång chaát raén lô löûng TSS Haøm löôïng chaát raén khoâ ñöôïc giöõ laïi treân giaáy loïc (khi loïc maãu nöôùc baèng giaáy loïc) sau khi saááy khoâ ôûû nhieät ñoä 103-105oC cho ñeán khi troïng löôïng khoâng ñoåi. Toång chaát raén hoøa tan TDS Haøm löôïng chaát raén khoâ coøn laïi khi saáy khoâ maãu nöôù mau nöôc c (sau khi loc loïc qua giaá giay y loc) loïc) ôû ô nhieät ñoä 103-105oC cho ñeán khi troïng löôïng khoâng ñoåi. 22 20