Tài liệu Kỹ thuật nâng cao hiệu quả tra cứu sách tại thư viện trường cao đẳng kinh tế công nghệ tp.hcm

i CHUẨN Y CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN  Luận văn tựa đề “KỸ THUẬT NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRA CỨU SÁCH TẠI THƯ VIỆN TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ CÔNG NGHỆ TP.HCM” được Phan Văn Út thực hiện và nộp nhằm thỏa một trong các yêu cầu tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Khoa Học Máy Tính. Ngày bảo vệ luận văn, TP.HCM, ngày 21 tháng 11 năm 2015 Chủ tịch Hội đồng Người hướng dẫn PGS.TS. Trần Công Hùng Học viện công nghệ Bưu chính Viễn Thông Ngày PGS.TS. Đỗ Văn Nhơn Đại học Công Nghệ Thông tin TpHCM tháng năm 2015 Ngày Viện Đào Tạo Sau Đại Học GS. TSKH. Hoàng Văn Kiếm Ngày tháng nă m 2015 tháng năm 2015 ii LÝ LỊCH CÁ NHÂN - Họ và tên: Phan Văn Út. - Ngày sinh: 10 tháng 08 năm 1985 - Nơi sinh: Bình Định - Tốt nghiệp PTTH tại Trường Trung học phổ thông Tam Quan, Hoài Nhơn, Bình Định, năm 2004. - Tốt nghiệp Đại học ngành Tin học tại Trường Đại học Văn Lang, Thành phố Hồ Chí Minh. - Quá trình công tác: Nơi công tác Thời gian Năm 2009 đến nay Chức vụ Trường CĐ Kinh tế - Công nghệ Nhân viên Trung tâm Tp. HCM thông tin thư viện - Địa chỉ liên lạc: 482/2 Khu phố 3A, Phường Thạnh Lộc, Quận 12, Tp. HCM. - Điện thoại: 0902.051.560 - Email: [email protected] iii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Kỹ thuật nâng cao hiệu quả tra cứu sách tại Thư viện trường cao đẳng Kinh tế công nghệ TPHCM” là công trình nghiên cứu của chính tôi. Ngoài trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố hoặc sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác. Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 10 năm 2015 Tác giả luận văn Phan Văn Út iv LỜI CẢM ƠN Xin cho tôi được gửi lòng biết ơn đến Thầy PGS.TS Đỗ Văn Nhơn – người đã hướng dẫn luận văn cho tôi. Trong suốt thời gian thực hiện luận văn, Thầy đã tận tình hướng dẫn và có những lời khuyên, những đóng góp rất quý báu, giúp cho tôi định hướng và hoàn thành các mục tiêu đề ra. Tôi xin chân thành tỏ lòng biết ơn đến quý Thầy, Cô đã tận tình giảng dạy cho tôi trong suốt các năm học qua trong chương trình đào tạo Thạc sĩ khoa học máy tính, Trường Đại học quốc tế Hồng Bàng. Cho tôi được gửi lòng biết ơn trân trọng đến những người lãnh đạo cơ quan, đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi công tác và học tập Xin cảm ơn tất cả bạn bè đã động viên, giúp đỡ và đóng góp cho tôi nhiều ý kiến quý báu, qua đó giúp chúng tôi hoàn thiện hơn cho đề tài này. Và cuối cùng, tôi cũng không quên gửi lời cảm ơn đến tác giả của các báo cáo nghiên cứu khoa học mà tôi đã tham khảo và tìm hiểu cho đề tài. Luận văn đã hoàn thành với một số kết quả nhất định tuy nhiên vẫn không tránh khỏi thiếu sót. Kính mong sự cảm thông và đóng góp ý kiến từ quý thầy cô và các bạn. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 10 năm 2015 Người thực hiện Phan Văn Út v NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2015 vi NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN 1 .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2015 vii NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN 2 .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2015 viii NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2015 ix MỤC LỤC CHUẨN Y CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN .................................................... i LÝ LỊCH CÁ NHÂN ................................................................................................... ii LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... iii LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. iv MỤC LỤC .................................................................................................................. ix DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ...................................................................... xii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ xiii DANH SÁCH CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ..................................................... xiv TÓM TẮT ................................................................................................................. xv ABSTRACT ............................................................................................................ xvii MỞ ĐẦU ............................................................................................................... xviii CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI ................................................................. 1 1.1. Giới thiệu tổng quan về vấn đề nghiên cứu ....................................................... 1 1.1.1. Nhu cầu và thực trạng tìm kiếm theo ngữ nghĩa trên kho tài liệu .............. 1 1.1.2. Khảo sát một số giải pháp và ứng dụng tìm kiếm ngữ nghĩa trên kho tài liệu hiện nay ............................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 4 1.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 5 1.4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................................... 6 1.5. Nội dung thực hiện ........................................................................................... 6 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT .......................................................................... 8 2.1. Giới thiệu về tìm kiếm thông tin ....................................................................... 8 2.1.1. Khái niệm ................................................................................................. 8 2.1.2. Cấu trúc hệ thống tìm kiếm thông tin ........................................................ 8 2.1.3. Đánh giá hệ thống tìm kiếm thông tin ....................................................... 9 2.2. Các mô hình và phương pháp tìm kiếm thông tin ............................................ 10 2.2.1. Mô Hình Boolean ................................................................................... 11 x 2.2.2. Mô hình Boolean cải tiến (Advanced Boolean Model )........................... 12 2.2.3. Mô Hình Không Gian Vector(Vector Space Model) ............................... 14 2.2.4. Latent Semantic Indexing - LSI .............................................................. 15 2.2.5. Áp dụng xử lý ngôn ngữ tự nhiên ........................................................... 17 2.3. Ontology ......................................................................................................... 20 2.3.1. Định nghĩa.............................................................................................. 20 2.3.2. Vai trò của ontology ............................................................................... 21 2.3.3. Các thành phần của ontology .................................................................. 22 2.3.4. Phân loại ontology .................................................................................. 23 2.3.5. Các ứng dụng dựa trên Ontology ............................................................ 26 2.4. Các phương pháp tính độ tương đồng ngữ nghĩa giữa các khái niệm ............... 27 CHƯƠNG 3. MÔ HÌNH VÀ GIẢI PHÁP .............................................................. 37 3.1 Một mô hình ontology cho ngữ nghĩa của tài liệu. .......................................... 37 3.2. Xây dựng đồ thị keyphrase biểu diễn nội dung................................................ 40 3.2.1. Đánh trọng số trong đồ thị keyphrase biểu diễn tài liệu........................... 40 3.2.2. Gán nhãn trong đồ thị keyphrase biểu diễn tài liệu.................................. 42 3.2.3. Trọng số trong đồ thị keyphrase biểu diễn câu truy vấn .......................... 44 3.3. Độ tương đồng ngữ nghĩa giữa hai keyphrase ................................................. 49 3.4. Độ tương đồng ngữ nghĩa giữa hai đồ thị keyphrase ....................................... 55 3.5. Xây dựng mô hình và cách thức lưu trữ, tìm kiếm theo ngữ nghĩa .................. 58 3.5.1. Mô hình Cơ sở dữ liệu DB phục vụ việc lưu trữ ..................................... 58 3.5.2. Tổ chức lưu trữ các tài liệu theo ngữ nghĩa ............................................. 60 CHƯƠNG 4. CÀI ĐẶT THỬ NGHIỆM VÀ ĐÁNH GIÁ ..................................... 63 4.1. Thiết kế hệ thống thử nghiệm.......................................................................... 63 4.1.1. Mục tiêu ứng dụng ................................................................................. 63 4.1.2. Yêu cầu và chức năng của hệ thống ........................................................ 63 4.1.3. Cấu trúc của hệ thống ............................................................................. 65 4.1.4. Các thiết kế xử lý.................................................................................... 68 4.2. Kết quả thử nghiệm......................................................................................... 71 xi CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN ....................................... 73 5.1. Kết quả đạt được của luận văn ........................................................................ 73 5.2. Những hạn chế của đề tài ................................................................................ 73 5.3. Hướng phát triển. ............................................................................................ 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 75 PHỤ LỤC................................................................................................................. 77 xii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Trang Chương 2. Cơ sở lý thuyết Hình 2.1. Phân loại ontology theo Guarino ............................................................ 24 Hình 2.2. Phân loại ontology theo Lassila và Mc Guiness...................................... 25 Hình 2.3. Ví dụ mạng phân cấp trong WordNet ..................................................... 31 Chương 3. Mô hình và giải pháp Hình 3.1. Ví dụ về quan hệ phân cấp của Information Technology ........................ 51 Hình 3.2. Mô hình CSDL ontology........................................................................ 61 Hình 3.3. Tổ chức CSDL của kho tài liệu .............................................................. 62 Chương 4. Cài đặt thử nghiệm và đánh giá Hình 4.1. Mô hình kiến trúc hệ thống quản lý kho tài nguyên theo ngữ nghĩa ........ 66 Hình 4.2. Biểu đồ phân cấp chức năng................................................................... 68 Hình 4.3. Biểu đồ xử lý chức năng người quản lý tổng quát .................................. 68 Hình 4.4. Biểu đồ xử lý tổ chức quản lý kho tài liệu và bảo quản .......................... 69 Hình 4.5. Biểu đồ xử lý hỗ trợ và quản lý người dùng ........................................... 69 Hình 4.6. Biểu đồ xử lý chức năng người sử dụng tổng quát.................................. 70 Hình 4.7. Biểu đồ xử lý tìm kiếm theo từ khóa ...................................................... 70 Hình 4.8. Biểu đồ xử lý tìm kiếm theo ngữ nghĩa .................................................. 70 xiii DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Chương 3. Mô hình và giải pháp Bảng 3.1. Quan hệ giữa các keyphrase trong CK_ONTO ...................................... 38 Bảng 3.2. Trọng số được gán cho mỗi quan hệ ...................................................... 53 Chương 4. Cài đặt thử nghiệm và đánh giá Bảng 5.1. Thống kê kết quả tìm kiếm trên kho thử nghiệm tài liệu ........................ 71 xiv DANH SÁCH CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT CNTT : Công nghệ thông tin LSI : Latent Semantic Indexing CK_ONTO : Classified Keyphrase based Ontology CSDL : Cơ sở dữ liệu HĐH : Hệ điều hành IR : Information Retrieval KĐTNN : Keyphrase đặc trưng ngữ nghĩa xv TÓM TẮT Với sự phát triển của công nghệ thông tin như hiện nay thì điều kiện học tập của con người ngày càng được nâng cao. Chính vì vậy việc tổ chức một kho tài liệu học tập về CNTT với chức năng tìm kiếm liên quan đến thông tin hay nội dung tài liệu là một nhu cầu cấp thiết trong việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu. Như vậy làm thế nào để việc tìm kiếm của người sử dụng có hiệu quả hơn. Để giải quyết các vấn đề trên luận văn đã xây dựng một hệ thống cho phép tra cứu, tìm kiếm tài liệu theo nhiều chức năng không chỉ hỗ trợ tìm kiếm dựa trên từ khóa, tìm kiếm theo hệ thống thư mục mà còn hỗ trợ tìm kiếm dựa trên tri thức của lĩnh vực hay theo ngữ nghĩa, trả về tập tài liệu kết quả đúng nhất với ý định của người dùng. Nghiên cứu tìm hiểu các phương pháp, kỹ thuật biểu diễn, xử lý ngữ nghĩa của tài liệu, đặc biệt là hướng tiếp cận dựa trên Ontology cho việc quản lý kho tài nguyên học tập về lĩnh vực CNTT theo ngữ nghĩa, bao gồm các mô hình, vấn đề, thuật giải, kỹ thuật, qui trình để tổ chức một kho tài liệu quản lý được các thông tin ngữ nghĩa liên quan đến nội dung của tài liệu cũng như hỗ trợ biểu diễn và xử lý ngữ nghĩa trong tìm kiếm. Những phương pháp và kỹ thuật liên quan đến luận văn bao gồm.  Phương pháp biểu diễn và xử lý tri thức, biểu diễn và xử lý ngữ nghĩa các tài liệu  Phương pháp truy hồi thông tin và các chiến lược tìm kiếm.  Phương pháp đánh giá độ tương đồng ngữ nghĩa giữa hai keyphrase và độ tương đồng ngữ nghĩa giữa hai đồ thị keyphrase.  Đặc biệt là các phương pháp và kỹ thuật dựa trên các ontology sẽ được vận dụng một cách linh hoạt có sự phát triển để tạo ra các mô hình, các ngôn ngữ đặc tả, kỹ thuật tổ chức kho tài liệu có ngữ nghĩa phục vụ việc xử lý lưu trữ và tìm kiếm theo ngữ nghĩa một cách hiệu quả hơn. Luận văn đã đưa ra được nhiều cải tiến có hiệu quả trong kỹ thuật biểu xvi diễn ngữ nghĩa và xử lý tính toán độ tương đồng ngữ nghĩa giữa tài liệu và câu truy vấn. Những cải tiến được đề ra trong luận văn đã trực tiếp khắc phục các hạn chế trong kỹ thuật tìm kiếm ngữ nghĩa, giúp tăng cường đáng kể hiệu quả tìm kiếm theo ngữ nghĩa. Luận văn đã đề xuất một phương pháp xử lý biểu diễn câu truy vấn thành đồ thị keyphrase có trọng số giúp xác định chính xác hơn yêu cầu tìm kiếm của người dùng. Điều này tăng cường đáng kể khả năng xử lý câu truy vấn của hệ thống, cải thiện tính hiệu quả của quá trình tìm kiếm. Bên cạnh đó, các trọng số cho đồ thị keyphrase biểu diễn tài liệu cũng đã được luận văn điều chỉnh đáng kể dựa trên các kết quả khảo sát từ thực tiễn. Các công thức tính trọng số chính xác hơn không chỉ góp phần tăng độ chính xác cho bài toán tìm kiếm ngữ nghĩa mà việc sắp xếp các kết quả tìm kiếm cũng hiệu quả và gần với yêu cầu của người dùng hơn. xvii ABSTRACT Research to find out the methods, techniques performed, semantic processing of documents, particularly Ontology based approach for the management of learning resources repositories of semantic IT, including the patterns, problems, algorithms, techniques, procedures for organizing a document management repository for information related to the semantic content of the document and supports the performance and handling of semantic search Search. These methods and techniques related to the thesis included.  Method of performing and processing knowledge, representation and semantic processing of documents  Information Retrieval Methods and search strategies.  Evaluation method of semantic similarity between two keyphrase and semantic similarity between two graphs keyphrase.  Methods and techniques based on ontologies will be applied in a flexible way with the development to create the model, the language specification, technical organization document repository for semantic incident handling storage and a semantic search more effectively. Thesis has launched many innovative techniques effectively in semantic representation and processing calculate semantic similarity between documents and queries. These improvements were proposed in direct essays overcome technical limitations in semantic search, significantly enhances efficiency semantic search. Thesis has proposed a method of processing a query performing a weighted graph keyphrase help determine more precise search requests of users. This significantly enhances the ability to handle the query of the system, improve the effectiveness of the search process. In addition, the weighting of keyphrase graph represents the document has been significantly adjusted thesis based on survey results from practice. The formula for weighting more accurately not only contributes to increased accuracy for semantic search problem that the arrangement of search results is also effective and close to the requirements of users. xviii MỞ ĐẦU Ngày nay, sự phát triển của công nghệ thông tin như hiện nay thì điều kiện học tập của con người ngày càng được nâng cao. Chính vì vậy việc tổ chức một kho tài liệu học tập về CNTT với chức năng tìm kiếm liên quan đến thông tin hay nội dung tài liệu là một nhu cầu cấp thiết trong việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu. Một số công cụ tìm kiếm nổi tiếng hiện nay như Google hay Yahoo thực chất chỉ là hệ thống tìm kiếm tài liệu, nghĩa là tìm xem trong số các tài liệu trong cơ sở dữ liệu lưu trữ, tài liệu nào có nội dung phù hợp, liên quan và thỏa mãn đến nhu cầu thông tin của người dùng, sau đó người dùng sẽ tìm kiếm thông tin họ cần trong các tài liệu liên quan đó. Các hệ thống tìm kiếm này phần lớn vẫn dựa trên từ khóa và mức độ phổ biến của tài liệu.Một danh sách các từ khóa là dạng biểu diễn sơ lược nhất của nội dung, nghĩa là mỗi tài liệu được biểu diễn bởi một tập từ hay cụm từ được rút trích từ chính nội dung của tài liệu và do đó, cách biểu diễn này mang mức độ thông tin còn thấp. Do đó hệ thống tìm kiếm này có kết quả trả về không phải lúc nào cũng thỏa mãn yêu cầu tìm kiếm của người sử dụng, như là độ chính xác không cao khi kết quả trả về quá nhiều mà tỷ lệ số tài liệu hữu ích trên tổng số tài liệu trả về thấp, hoặc có thể không tìm thấy được những tài liệu liên quan khi chúng được mô tả với những từ khóa khác đồng nghĩa hoặc gần nghĩa với từ khóa mà người dùng tìm kiếm (độ bao phủ không cao) gây ra không ít khó khăn cho người sử dụng trong việc tìm kiếm chính xác thông tin mình cần. Vấn đề quan trọng nhất đối với hệ thống là tổ chức lưu trữ và tìm kiếm thông tin. Đối với việc lưu trữ tài liệu hệ thống sử dụng một số tiêu chuẩn mô tả tài liệu như : Dublin Core, LOM, IMS,… nhưng các chuẩn này chỉ đơn thuần tạo siêu dữ liệu với các trường mô tả đơn giản như tiêu đề, bản quyền, tác giả, …và tập từ vựng riêng biệt còn hạn chế,do đó vẫn chưa đủ khả năng diễn giải, kết hợp tài nguyên theo ngữ nghĩa hay nội dung. Giải pháp quản lý tài nguyên còn chủ yếu ở mức xử lý dữ liệu và vì thế các tính năng của hệ thống còn nhiều hạn chế trong việc áp dụng xix các yêu cầu sử dụng ngày càng cao, đặc biệt là việc tổ chức và xử lý tích hợp dữ liệu, thông tin và tri thức. Như vậy làm thế nào để việc tìm kiếm của người sử dụng có hiệu quả hơn. Để giải quyết các vấn đề trên cần phải xây dựng một hệ thống cho phép tra cứu, tìm kiếm tài liệu theo nhiều chức năng không chỉ hỗ trợ tìm kiếm dựa trên từ khóa, tìm kiếm theo hệ thống thư mục mà còn hỗ trợ tìm kiếm dựa trên tri thức của lĩnh vực hay theo ngữ nghĩa, trả về tập tài liệu kết quả đúng nhất với ý định của người dùng. Ứng dụng đã được cài đặt, thử nghiệm tại trường cao đẳng Kinh tế công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả thực nghiệm bước đầu cho thấy giải pháp đã đề xuất là khả quan và có khả năng ứng dụng tốt. Nội dung của luận văn được trình bày trong 5 chương, bao gồm: Chương 1: Giới thiệu và khảo sát các hệ thống tìm kiếm thông tin, phân tích đánh giá thực trạng, trình bày mục tiêu, giới hạn của đề tài, ý nghĩa lý luận và thực tiễn, phương pháp nghiên cứu, hướng tiếp cận giải quyết vấn đề và nội dung thực hiện của đề tài. Chương 2: Trình bày cơ sở lý thuyết của đề tài liên quan đến vấn đề truy hồi thông tin bao gồm định nghĩa, mô tả cấu trúc và phân loại các hệ thống tìm kiếm thông tin, các phương pháp và mô hình tìm kiếm, vấn đề biểu diễn ngữ nghĩa của tài liệu, các lý thuyết nền tảng về Ontology cùng với các phương pháp và kỹ thuật tính khoảng cách ngữ nghĩa giữa các khái niệm. Chương 3: Mô hình và giải pháp: Chương này đề xuất các mô hình gồm một mô hình ontology mô tả tri thức về một lĩnh vực đặc biệt trong đó sử dụng keyphrase là thành phần chính để hình thành các khái niệm của ontology; xây dựng đồ thị keyphrase biểu diễn nội dung, phương pháp đánh giá độ tương đồng ngữ nghĩa giữa hai keyphrase và độ tương đồng ngữ nghĩa giữa hai đồ thị keyphrase. Chương 4: Cài đặt thử nghiệm: Xây dựng ứng dụng thử nghiệm quản lý kho tài nguyên học tập về lĩnh vực CNTT bao gồm các tác vụ chính là tổ chức lưu trữ, xx quản lý và tìm kiếm. Hệ thống cho phép tra cứu, tìm kiếm tài liệu trong kho lưu trữ theo nhiều chức năng như dựa trên từ khóa và trên CSDL lưu trữ, tìm kiếm dựa trên tri thức của lĩnh vực hay theo ngữ nghĩa. Tiến hành thực nghiệm, so sánh và đánh giá kết quả Chương 5: Kết luận và hướng phát triển: Tổng kết những kết quả đạt được của luận văn, những hạn chế và hướng phát triển của đề tài trong tương lai.