Tài liệu Kỹ thật đặt câu hỏi trong dạy học hóa học

Đề tài: MỞ ĐẦU NỘI DUNG Chương 1. CÂU HỎI ĐÓNG Chương 2. CÂU HỎI MỞ Chương 3. CÂU HỎI THEO CẤP ĐỘ NHẬN THỨC Chương 4. MỘT SỐ CÁCH ỨNG XỬ KHI ĐẶT CÂU HỎI KẾT LUẬN TÓM TẮT MỞ ĐẦU Đặt câu hỏi là trung tâm của phương pháp dạy học tích cực. Điều quan trọng là phải lựa chọn được loại câu hỏi thích hợp để kích thích tư duy của học sinh và thu hút họ vào các cuộc thảo luận hiệu quả. Phương pháp dạy học bằng cách đặt câu hỏi được thực hiện thông qua việc đặt ra những câu hỏi thăm dò và thách thức nhắm đến các kỹ năng tư duy bậc cao như phân tích, tổng hợp và đánh giá. Đưa ra các câu hỏi có tính thách thức có thể kích thích học sinh khám phá các ý tưởng và ứng dụng kiến thức mới vào nhiều tình huống khác. 1.1. CÂU HỎI ĐÓNG 1.1 Khái niệm: Câu hỏi đóng la dạng câu hỏi chỉ có một câu trả lời duy nhất đúng hoặc chỉ có thể trả lời “có “hoặc “không” 1.2. Tác dụng của câu hỏi đóng • Câu hỏi đóng thường được sử dụng trong đánh giá kiến thức đã có, đánh giá mức độ ghi nhớ thông tin. • Câu hỏi đóng được dùng trong phần kết luận bài hoặc cuối phần giới thiệu bài. 1.3. Một số lưu ý khi dùng câu hỏi đóng  Câu hỏi đã hàm ý câu trả lời.  Câu hỏi mở đầu bằng giả định của Một số câu hỏi mở người hỏi. hay bán mở không  Câu hỏi bán mở. hữu ích khi trao đổi, thảo luận trong giờ học 1.4. Các ví dụ câu hỏi đóng trong dạy học hóa học. • Viết cấu electron của các nguyên tố nhóm VA dưới dạng tổng quát. • Viết phương trình phản ứng khi cho ancol etylic phản ứng với Na. • Viết CTCT của HCHC có tên gọi etylaxetat. 1.4. Các ví dụ câu hỏi đóng trong dạy học hóa học. •Trong một phân nhóm chính, theo chiều tăng dần của điên tích hạt nhân, tính phi kim của các nguyên tố thay đổi như thế nào? CHƯƠNG 2: CÂU HỎI MỞ 2.1. Khái niệm: Câu hỏi mở là dạng câu hỏi có nhiều cách trả lời. Khi đặt câu hỏi mở, giáo viên tạo điều kiện cho học sinh chia sẻ ý kiến của cá nhân. 2.2. Một số loại câu hỏi mở CH lấy thông tin CH về Hành động CH giả định CÂU HỎI MỞ CH hỏi Ý kiến CH về Cảm giác 2.3. Đặc điểm của những câu hỏi mở tốt Trung tính Phù hợp Ngắn gọn CÂU HỎI MỞ TỐT Rõ ý hỏi Bắt đầu bằng từ hỏi đúng 2.4. Kĩ thuật đặt câu hỏi mở Nên: Ai, khi nào, cái gì … Khởi đầu cuộc hội thoại Kĩ thuật đặt Câu hỏi mở Giữ im lặng trong 5 giây Không nên: Tại sao Lắng nghe và cảm nhận Để ý nội dung chưa rõ Sắp xếp lại câu trả lời và tìm ra mâu thuẫn giữa các câu Ngữ điệu gợi mở Được hỗ trợ bằng ngôn ngữ cơ thể 1.4. Các ví dụ câu hỏi mở trong dạy học hóa học. • Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết các dung dịch mất nhãn sau: HCl, NaOH, Na2SO4, NH4Cl. • Trình bày các phương pháp điều chế Cu từ Cu(NO3)2. Theo em phương pháp nào điều chế được Cu tinh khiết nhất? 1.4. Các ví dụ câu hỏi mở trong dạy học hóa học. Xét pứ: 3H2(k)+ N2(k) 2NH3(k) (H  0) Nêu các yếu tố làm tăng quá trình tổng hợp NH3. 1.4. Các ví dụ câu hỏi mở trong dạy học hóa học. Hãy tìm 2 chất vô cơ thoả mãn chất R trong sơ đồ sau: A R B R C R R X Y Z CHƯƠNG 3: CÂU HỎI THEO CẤP ĐỘ NHẬN THỨC • Khi trả lời câu hỏi, học sinh phải suy nghĩ, thông qua đó nhận thức và phát triển tư duy. Mức độ phát triển tư duy của học sinh phụ thuộc cấp độ nhận thức mà cau hỏi đặ ra. CHƯƠNG 3: CÂU HỎI THEO CẤP ĐỘ NHẬN THỨC CH biết CH đánh giá CH Hiểu CH THEO CẤP ĐỘ NHẬN THỨC CH tổng Hợp CH phân tích CH áp dụng Ví dụ về câu hỏi theo cấp độ nhận thức • Mức độ biết: Phát biểu định luật tuần hoàn về các nguyên tố hóa học. • Mức độ hiểu: So sánh tính kim loại của các nguyên tố sau: Li, K, Na, Cs. • Mức độ áp dụng: Cho dãy các chất sau: L2O, B2O3, CO2, HF, NH3, H2O. Xác định hóa trị của các nguyên tố trong hợp chất với oxi và với hyđro. • Mức độ phân tích: Sắp xếp các nguyên tố sau theo chiều tăng dần của tính phi kim: F, S, P, O. • Mức độ tổng hợp : Oxit cao nhất của một nguyên tố là RO3, hợp chất khí của nó với hyđro 5,88% H về khối lượng. Xác định tên của nguyên tố đó. • Mức độ đánh giá : X và Y là 2 nguyên tố thuộc 2 chu kì liên tiếp và ở 2 nhóm liên tiếp. Biết rằng X có khả năng phản ứng trực tiếp với Y và tổng số proton trong X và Y là 23. Xác định các nguyên tố X và Y. Ví dụ về câu hỏi theo cấp độ nhận thức Mức độ biết : Viết đồng phân este no mạch hở C3H6O2 ?   Mức độ hiểu : Viết đồng phân các este no, đơn chức, mạch hở có 3C ?   Mức độ vận dụng : Viết công thức cấu tạo các chất đơn chức có CTPT C3H6O2 có khả năng tác dụng với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng với Na ?