Tài liệu Kt tập hợp chi phí sx trong dn sx

TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ xuÊt hiÖn nh mét ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ vÊn ®Ò ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña mäi doanh nghiÖp, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp cñng cè vÞ trÝ v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét phÇn quan träng trong kÕ to¸n cña doanh nghiÖp xÐt trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ, viÖc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®em l¹i sù tiÕt kiÖm lao ®éng x©y dùng, t¨ng tÝch luü cho nÒn kinh tÕ vµ phôc vô cho môc ®Ých t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Do ®ã ®©y kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò quan t©m chung cña toµn x· héi. XuÊt ph¸t tõ vai trß to lín ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc nªn em xin chän ®Ò tµi "KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt". Bµi viÕt nµy ®îc hoµn thµnh trªn c¬ së cã tham kh¶o c¸c gi¸o tr×nh kÕ to¸n cña trêng §HKTQD, §H Ph¬ng §«ng vµ quyÕt ®Þnh 15/2006/Q§-BTC, nhng do tr×nh ®é lý luËn vµ nhËn thøc cßn h¹n chÕ thßi gian t×m hiÓu cha nhiÒu nen kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt kÝnh mong sù gãp ý cña thÇy c« cho bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 1 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh phÇn i Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1. Tæng quan vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n nh quy luËt cung - cÇu, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt gi¸ trÞ… Do vËy tån t¹i vµ ph¸t triÓn, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i ®îc ®Þnh híng vµ tæ chøc theo nh÷ng híng ®· ®Þnh. TiÒn ®Ò cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn. §©y lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó tæng hîp vµ cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt nµy, c«ng cô ®¾c lùc mµ doanh nghiÖp sö dông lµ kÕ to¸n trogn ®ã tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét phÇn hµnh c¬ b¶n quan träng nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Sù ph¸t triÓn vÒ quy m«, m«i trêng s¶n xuÊt kinh doanh ®Æt c¸c doanh nghiÖp lu«n ®øng tríc mét t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh míi, mét nhu cÇu th«ng tin míi. V× vËy, yªu cÇu th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ngµy cµng ph¶i nhanh chãng, linh ho¹t vµ h÷u Ých h¬n nh»m gióp cho c¸c doanh nghiÖp n¾m b¾t nh÷ng th«ng tin kinh tÕ liªn quan ®Õn chi phÝ. Tõ ®ã, t×m ra ph¬ng ¸n s¶n xuÊt hiÖu qu¶, hîp lý, ®ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ mét c¸ch tiÕt kiÖm nh»m h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng cña doanh nghiÖp. 1.2. ý nghÜa cña viÖc vËn dông kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh, x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh còng nh gi¸ thµnh cña tõng lo¹ s¶n phÈm, dÞch vô, lao ®éng…. trong doanh nghiÖp. 1.3. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh kinh doanh: giai ®o¹n cung cÊp, giai ®o¹n s¶n xuÊt, giai ®o¹n tiªu thô. Trong giai ®o¹n s¶n xuÊt, mét mÆt doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ NVL trùc tiÕp chi phÝ s¶n xuÊt chung. MÆt kh¸c, chi phÝ cña doanh nghiÖp l¹i ®îc ®o lêng, ®îc tÝnh to¸n b»ng tiÒn trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh. Nhng ®Ó phôc vô cho qu¶n SVTH: §ång ThÞ ThuËn 2 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tÝnh to¸n tæng hîp theo tõng thêi kú. Hµng th¸ng, hµng quý, hµng n¨m phï hîpvíi kú b¸o c¸o chØ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp bá ra trong kú míi ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. TÊt c¶ nh÷ng chi phÝ cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt sÏ ®i ®Çu vÒ ®©u, bï ®¾p tõ ®©u? c©u tr¶ lêi lµ toµn bé chi phÝ ®ã sÏ ®îc vèn ho¸ thµnh nh÷ng tµi s¶n ë giai ®o¹n ®Çu, sÏ ®îc chuyÓn ho¸ vµo giai ®o¹n s¶n xuÊt. §Ó b¶o ®¶m bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã l·i, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tËp hîp chi phÝ mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi, hîp lý nh»m s¶n phÈm ®ång thêi thu ®îc lîi nhuËn cao nhÊt lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 2.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Nh÷ng nhËn thøc vÒ chi phÝ cã thÓ kh¸c nhau vÒ quan ®iÓm, h×nh thøc thÓ hiÖn chi phÝ nhng tÊt c¶ ®Òu thèng nhÊt kh¸i niÖm "chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong kú kinh doanh". 2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc s¾p xÕp chi phÝ theo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc trng nhÊt ®Þnh. Mét sè c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu ®îc sö dông phæ biÕn trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trªn gãc ®é kÕ to¸n tµi chÝnh. a. Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam toµn bé chi phÝ ®îc chia thµnh 6 yÕu tè chi phÝ sau: + YÕu tè chi phÝ NVL bao gåm toµn bé gi¸ trÞ NVL chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô…. sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh. + YÕu tè chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l¬ng. Ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng ph¶i tr¶ cho toµn bé c«ng nh©n, viªn chøc. + YÕu tè chi phÝ BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn: ph¶n ¸nh phÇn BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. + YÕu tè chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 3 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh + YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. + YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cha ph¶n ¸nh ë c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶ng môc gi¸ thµnh lµ s¾p xÕp nh÷ng chi phÝ cã nh÷ng c«ng dông gièng nhau vµo cïng mét kho¶n môc chi phÝ. C¨n cø vµo c«ng dông vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh bao gåm: + Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu…. tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ to¹ s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gåm tiÒn l¬ng, phô cÊp l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch cho c¸c quü BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt (trõ chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp). + Chi phÝ b¸n hµng: bao gåm toµn bé nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh trong doanh nghiÖp. 3. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 3.1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt X¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ míi chÞu chi phÝ, ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ: + Toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp + Tõng giai ®o¹n, quy tr×nh c«ng nghÖ riªng biÖt, tõng ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt. Tõng nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i, tõng lo¹i mÆt hµng, tõng s¶n phÈm, tõng bé phËn. + Tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng ph©n xëng s¶n xuÊt, ®éi s¶n xuÊt 3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ bao gåm c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theo giai ®o¹n c«ng nghÖ, theo ph©n xëng theo nhãm s¶n phÈm… Néi dung chñ yÕu cña c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kÕ to¸n më thÎ (hoÆc sæ) chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng ®· SVTH: §ång ThÞ ThuËn 4 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ®èi tîng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ theo tõng ®èi tîng. Mçi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ øng víi mét lo¹i ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ nªn tªn gäi cña ph¬ng ph¸p nµy biÓu hiÖn ®èi tîng mµ nã cÇn tËp trung vµ ph©n lo¹i chi phÝ. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 5 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh phÇn ii kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt A. kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lý, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c kÞp thêi. Cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt qua c¸c bíc sau: + Bíc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông. + Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phï trî cho tõng ®èi tîng sö dông trªn c¬ së khèi lîng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô. + Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cã liªn quan + Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú, tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. I. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ 1.1. TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ NVL trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… ®îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm Tµi kho¶n sö dông §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ NVL trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 "chi phÝ NVL trùc tiÕp". Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt…) KÕt cÊu tµi kho¶n + Bªn nî: tËp hîp chi phÝ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô… + Bªn cã: - gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt - kÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d 1.2. TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 6 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh Tµi kho¶n sö dông §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 "chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp". Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ nh tµi kho¶n 621. KÕt cÊu tµi kho¶n + Bªn nî: tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn lao vô dÞch vô + Bªn cã: kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh Tµi kho¶n 622 cuèi kú kh«ng cã sè d 1.3. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627 "Chi phÝ s¶n xuÊt chung" ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung KÕt cÊu tµi kho¶n + Bªn nî: - TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh + Bªn cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung - KÕt chuyÓn (hay ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung Tµi kho¶n 627 cuèi kú kh«ng cã sè d do ®· kÕt chuyÓn hay ph©n bæ cho c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô lao vô vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 tµi kho¶n nhá: + 6271 "chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng" ph¶n ¸nh chi phÝ vÒ l¬ng chÝnh, l¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh. + 6272 "chi phÝ vËt liÖu": Bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ vËt liÖu s¶n xuÊt chung cho ph©n xëng vµ c¸c chi phÝ vËt liÖu cho qu¶n lý ph©n xëng. + 6273 "chi phÝ dông cô s¶n xuÊt" lµ nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng trong ph©n xëng. + 6274 "chi phÝ khÊu hao TSC§" phÇn khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thuéc c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh phô nh m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ cöa, kho tµng… + 6277 "chi phÝ dÞch vô mua ngoµi" bao gåm nh÷ng chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c ph©n xëng, bé phËn nh chi phÝ söa ch÷a TSC§, níc…. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 7 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh + 6278 "chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c" lµ nh÷ng chi phÝ cßn l¹i ngoµi c¸c chi phÝ kÓ trªn nh chi phÝ héi nghÞ, lÔ t©n, tiÕp kh¸ch… cña c¸c ph©n x ëng, bé phËn s¶n xuÊt. 1.4. Ph©n bæ vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô lÉn nhau 1.4.1. Ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp VËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng = x = + §èi víi nguyªn vËt liÖu chÝnh: lµ nöa thµnh phÇn mua ngoµi thêng ph©n bæ theo: chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt. + §èi víi vËt liÖu phô: thêng ph©n bæ theo chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch chi phÝ NVL chÝnh, hoÆc khèi lîng s¶n xuÊt. = + - 1.4.2. Ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. + TiÒn l¬ng chÝnh: thêng ®îc ph©n bæ tû lÖ víi chi phÝ tiÒn l¬ng ®Þnh møc, chi phÝ tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch, giê, c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ, khèi lîng ®Þnh møc…. + TiÒn l¬ng phô: thêng ®îc ph©n bæ tû lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh, tiÒn l¬ng ®Þnh møc, giê c«ng ®Þnh møc….. 1.4.3. Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong ph©n xëng nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi tîng theo c¸c tiªu thøc phï hîp: theo ®Þnh møc, theo tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt thùc tÕ, theo sè giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. + §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi, kÕ to¸n ph©n bæ hÕt cho lîng s¶n phÈm, dÞch vô theo c«ng thøc: = x + §èi víi ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung TH1: Møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt cao h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ®îc ph©n bæ hÕt cho sè s¶n phÈm = SVTH: §ång ThÞ ThuËn Tæng ®Þnh phÝ sx chung cÇn ph©n bæ 8 x Tæng thiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi tîng GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña c¸c ®èi tîng TH2: Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra nhá h¬n møc c«ng suÊt b×nh thêng th× ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i ph©n bæ theo møc c«ng suÊt b×nh thêng. 1.4.4. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c (nÕu cã) C¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c bao gåm: chi phÝ tr¶ tríc (chi phÝ chê ph©n bæ), chi phÝ ph¶i tr¶ (trÝch tríc), chi phÝ vÒ c¸c kho¶n thiÖt h¹i vÒ nguyªn t¾c, c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ tríc (chê ph©n bæ) ®îc ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ ph¸t sinh trong kú h¹ch to¸n, trong n¨m tµi chÝnh. C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ (trÝch tríc) kh¸c ®îc ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung (chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh chi phÝ ngõng s¶n xuÊt…) II. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho 2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn Tµi kho¶n sö dông Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt (chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) ®îc tæng hîp vµo tµi kho¶n 154 "chi phÝ kinh doanh dë dang". KÕt cÊu tµi kho¶n + Bªn nî: Tæng hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú + Bªn cã: c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô ®· hoµn thµnh. + D nî: chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô dÞch vô dë dang cha hoµn thµnh. S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh (theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn). SVTH: §ång ThÞ ThuËn 9 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh TK 621 Chi phÝ NVL trùc tiÕp TK 154 x x x TK 152, 111… C¸c kho¶n ghi gi¶m CP TK 155,152 TK 622 NhËp kho Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 157 Gi¸ thµnh thùc tÕ TK 627 Göi b¸n TK 632 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tiªu thô 2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú VÒ c¬ b¶n, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ®iÒu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ c¸c tµi kho¶n chi phÝ NVL trùc tiÕp (621), chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (622), chi phÝ s¶n xuÊt chung (627). Tuy nhiªn còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh ë viÖc sö dông tµi kho¶n tæng hîp ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Tµi kho¶n sö dông Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú sö dông tµi kho¶n 631 "gi¸ thµnh s¶n xuÊt". Tµi kho¶n nµy ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, theo lo¹i, nhãm s¶n phÈm KÕt cÊu tµi kho¶n + Bªn nî: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú liªn quan tíi chÕ t¹o s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô…. + Bªn cã: - kÕt chuyÓn gi¸ trÞ dë dang cuèi kú - tæng gi¸ trÞ thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh Tµi kho¶n 631 cuèi kú kh«ng cã sè d SVTH: §ång ThÞ ThuËn 10 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú TK 621 TK 631 TK 154 Chi phÝ NVL Gi¸ trÞ s¶n phÈm trùc tiÕp dë dang cuèi kú TK 622 TK 632 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Tæng gi¸ thµnh sx cña s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh nhËp kho göi b¸n hay tiªu thô trùc tiÕp TK 627 CP sx chung kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng B. Tr×nh tù tËp tÝnh gi¸ hîp chi phÝ t¹i C«ng ty 1. §Æc ®iÓm chung C«ng ty cæ phÇn DÞch Hång - trô së chÝnh ®Æt t¹i sè 77 - §êng Hoµng V¨n Thô - Thµnh phè Th¸i Nguyªn. §îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 286/Q§UB ngµy 24/12/2002 cña UBND tØnh Th¸i Nguyªn. 2. C¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n chñ yÕu - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. - Niªn ®é kÕ to¸n: ¸p dông theo quy ®Þnh cña Nhµ níc b¾t ®Çu t ngµy 01/01 vµ kÕt thóc 31/12. - Kú h¹ch to¸n: h¹ch to¸n theo quý - Ph¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ vèn xuÊt kho: theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn vµo cuèi th¸ng. - C¸c lo¹i thuÕ ph¶i nép: thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, thuÕ TT§B, thuÕ m«n bµi vµ thuÕ ®Êt. - HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: ¸p dông thèng nhÊt hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n cho Bé tµi chÝnh ban hµnh theo Q§ 1141/Q§/CT/C§-KT ngµy 01/11/1995. 3. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty cæ phÇn DÞch Hång lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu lµ bia (bia h¬i vµ bia chai) 4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ SVTH: §ång ThÞ ThuËn 11 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi ®· ®îc tËp hîp riªng cho tõng kho¶n môc (621, 622, 627) cÇn ph¶i ®îc ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp vµ chi tiÕt theo tõng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Do ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn nªn C«ng ty ®· sö dông TK 154 "chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang". Theo c¸c b¸o c¸o cña C«ng ty ta cã t×nh h×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt I/2006 nh sau: TK 154 24. 666.700 TK 152, 153 TK 621 429.784.833 429.784.833 TK 155 TK 334, 338 TK 622 167.222.797 793.153.409 TK 627 TK 214 18.535.000 196.145.597 793.153.409 793.153.409 Ta cã thÓ thÊy mét nghiÖp vô kinh tÕ cña C«ng ty cæ phÇn DÞch Hång ®Ó tËp hîp chi phÝ. Sè d ®Çu kú trªn 1 sæ kÕ to¸n TK 155: 200.000 TK 154: 300.000 TK 152: 200.000 1. Mua 100 kg vËt liÖu x gi¸ mua cha thuÕ GTGT 10% lµ 20 000/kg cha tr¶ tiÒn. 2. XuÊt 130 kg vËt liÖu x cho s¶n xuÊt s¶n phÈm A vµ B trong ®ã cho s¶n xuÊt s¶n phÈm A lµ 50 kg lÊy tõ sè d ®Çu kú. 3. TÝnh ra tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n 700 000, s¶n phÈm lµ 800 000 tiÒn ¨n ca 1.000.000 ph©n bæ cho 2 s¶n phÈm theo l¬ng chÝnh c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng theo tû lÖ quy ®Þnh. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 12 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh 4. §em 1 TSC§ cã nguyªn gi¸ lµ 200 000 000 dïng cho ph©n xëng s¶n xuÊt 2 lo¹i s¶n phÈm A vµ B tû lÖ khÊu hao 10%/n¨m. 5. XuÊt 20 kg vËt liÖu x cho ph©n xëng s¶n xuÊt Qua tµi liÖu cña C«ng ty nh trªn chóng ta cã thÓ ®Þnh kho¶n nh sau: 1) Nî TK 152: 100 x 200 000 = 2 000 000 Nî TK 1331 200 000 Cã TK 331 2 200 000 2. Nî TK 621: 200 000 + 80 x 20 000 = 1.800.000 Nî Tk 621 (A) 200 000 Nî TK 621 (B) 1 600 000 Cã TK 152 1 800.000 3) a. Nî TK 622 1.500.000 Nî Tk 622 (A) 700 000 Nî TK 622 (B) 800 000 Cã TK 334 1 500 000 b. Nî TK 622 1 000 000 Nî TK 622 (A) x 700 000 = 470 000 Nî TK 622 (B) 530 000 Cã TK 334 1.000.000 c. Nî TK 622 1.500.000 x 19% = 285 000 Nî TK 622 (A) 700 000 x 19% = 133.000 Nî TK 622 (B) 800 000 x 19% = 152.000 Nî TK 334 1.500.000 x 6% = 90 000 Cã TK 338 660.000 4) Nî TK 627 = 166.666 Cã TK 214 5) Nî TK 627 20 x 2 000 = 400 000 Cã TK 152 SVTH: §ång ThÞ ThuËn 13 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh phÇn iii kÕt luËn Chi phÝ qu¶n lý lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh còng nh t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ lµ bé phËn quan träng trong toµn bé néi dung doanh nghiÖp nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c th«ng tin vÒ chi phÝ lµ nh÷ng c¨n cø quan träng cho c¸c nhµ qu¶n trÞ vµ ngêi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. SVTH: §ång ThÞ ThuËn 14 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô TiÓu luËn kÕ to¸n Khoa: Kinh tÕ - qu¶n trÞ kinh doanh Môc lôc Lêi më ®Çu.............................................................................................................1 Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.......................................................................................................................2 1. Tæng quan vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 2 1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt......................2 1.2. ý nghÜa cña viÖc vËn dông kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt....................2 1.3. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp...................3 2. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt........................................................3 2.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt......................................................................3 2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt........................................................................3 3. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt..........................................5 3.1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt............................................................5 3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ..................................................................5 PhÇn II: KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt......6 I. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.................................................................................................................6 1.1. TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.................................................6 1.2. TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.........................................................7 1.3. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung...............................................................7 1.4. Ph©n bæ vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô lÉn nhau.........................8 1.4.1. Ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp..........................................8 1.4.2. Ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp..................................................9 1.4.3. Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung.........................................................9 1.4.4. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c (nÕu cã)................................10 II. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho....10 2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ......................................................................................................................10 2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú....................11 1. §Æc ®iÓm chung...........................................................................................12 2. C¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n chñ yÕu...................................................................12 3. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh....................................................................13 4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ................................................................................13 PhÇn III: KÕt luËn.............................................................................................16 SVTH: §ång ThÞ ThuËn 15 GVHD: NguyÔn ThÞ Nô