LêI NãI §ÇU
S¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt lµ c¬ së ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi loµi
ng-êi. BÊt kú nÒn s¶n xuÊt nµo, kÓ c¶ nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ®Òu cã ®Æc
tr-ng chung lµ sù t¸c ®éng cña con ng-êi vµo c¸c yÕu tè cña lùc l-îng tù
nhiªn, nh»m tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu nµo ®ã cña con ng-êi. V× vËy, s¶n
xuÊt lu«n lµ sù t¸c ®éng qua l¹i cña ba yÕu tè c¬ b¶n: lao ®éng cña con
ng-êi, t- liÖu lao ®éng vµ ®èi t-îng lao ®éng. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt, vËt t- kü thuËt ®ãng mét vÞ trÝ rÊt quan träng.
Muèn cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ ®-îc ®Òu ®Æn, liªn
tôc, th-êng xuyªn th× viÖc ®¶m b¶o nhu cÇu vËt t- ®óng vÒ chÊt l-îng,
phÈm chÊt, quy c¸ch, ®ñ vÒ sè l-îng, kÞp vÒ thêi gian lµ yªu cÇu v« cïng
quan träng. Vµ ®ã còng lµ ®iÒu b¾t buéc mµ nÕu kh«ng thùc hiÖn ®-îc th×
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ ngõng ho¹t ®éng. V× vËy, viÖc b¶o ®¶m yÕu tè vËt tcho s¶n xuÊt lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, mét ®ßi hái chung cña mäi nÒn s¶n
xuÊt x· héi. C¸c M¸c nãi:" Mét x· héi mµ t¸i s¶n xuÊt, nghÜa lµ muèn s¶n
xuÊt liªn tôc th× ph¶i kh«ng ngõng chuyÓn ho¸ trë l¹i mét phÇn nh÷ng s¶n
phÈm cña m×nh thµnh nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt, thµnh nh÷ng yÕu tè cña s¶n
phÈm míi".
§¶m b¶o tèt viÖc cung øng vËt t- cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. Nã lµ ®iÒu kiÖn cã tÝnh chÊt tiÒn ®Ò cho viÖc n©ng
cao chÊt l-îng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm vËt t-, gãp phÇn lµm t¨ng nguån lao
®éng, c¶i tiÕn thiÕt bÞ m¸y mãc, thóc ®Èy nhanh tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt.
Ngoµi ra, ®¶m b¶o cung øng vËt t- tèt cßn ¶nh h-ëng tÝch cùc ®Õn t×nh h×nh
tµi chÝnh cña ®¬n vÞ, ¶nh h-ëng ®Õn viÖc gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi
nhuËn, thóc ®Èy sö dông hiÖu qu¶ vèn.
C«ng ty DÖt 8/3, lµ doanh nghiÖp Nhµ n-íc cã quy m« lín, ®· qua 38
n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, c«ng t¸c kÕ to¸n cña
c«ng ty lu«n ®-îc chó träng vµ gi÷ mét vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu
®-îc.
H¹ch to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô lµ mét trong nh÷ng kh©u phøc t¹p
cña c«ng viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n. Trong c«ng ty DÖt 8/3, vËt liÖu vµ c«ng cô,
dông cô lµ mét trong nh÷ng kh©u dù tr÷ quan träng nhÊt, chiÕm mét tû lÖ
kh¸ lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã, qu¶n lý tèt vËt liÖu, c«ng cô,
dông cô sÏ gãp phÇn ®¾c lùc cho viÖc h¹ gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn vµ n©ng
cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng. Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, lµ doanh
nghiÖp Nhµ n-íc, nh-ng c«ng ty ph¶i tù chñ trong kinh doanh, tù lo tõ ®Çu
vµo (nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô ) ®Õn ®Çu ra ( tiªu thô s¶n
phÈm). Do vËy, h¹ch to¸n vËt liÖu , c«ng cô, dông cô lµ ®iÒu kiÖn quan
träng nhÊt, kh«ng thÓ thiÕu ®-îc ®Ó qu¶n lý tèt vËt t- nãi riªng vµ qu¶n lý
s¶n xuÊt nãi chung cña c«ng ty DÖt 8/3.
Qua mét thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty DÖt
8/3, ta thÊy ®-îc vai trß cña kÕ to¸n víi viÖc qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô, dông
cô. §-îc sù gióp ®ì cña c¸c phßng ban, ®Æc biÖt lµ phßng kÕ to¸n, cïng víi
sù tËn t×nh chØ b¶o cña c« gi¸o h-íng dÉn. Chuyªn ®Ò thùc tËp víi ®Ò tµi:
"Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô víi viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng t¹i C«ng ty DÖt 8/3” ®± ho¯n th¯nh.
Néi dung gåm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng I: C¬ së lý luËn cña viÖc tæ chøc h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô,
dông cô
Ch-¬ng II: Thùc tÕ tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô, dông
cô t¹i C«ng ty DÖt 8/3
Ch-¬ng III: Mét sè suy nghÜ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u
®éng vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n t¹i C«ng ty DÖt 8/3
2
CH-¬NG I
C¬ së lý luËn cña viÖc tæ chøc h¹ch to¸n vËt
liÖu vµ c«ng cô, dông cô
I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
1. Kh¸i niÖm chung vÒ vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng tù do c¹nh tranh, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
ph¶i g¾n liÒn víi thÞ tr-êng. Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo thÞ tr-êng ®Ó
gi¶i quyÕt then chèt vÊn ®Ò c¸i g×? cho ai? chi phÝ bao nhiªu? vµ viÖc phèi
hîp c¸c yÕu tè mét c¸ch tèi -u. V× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp
chÝnh lµ sù kÕt hîp ®ång bé gi÷a t- liÖu víi lao ®éng s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n
phÈm. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m ®-îc c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ
t×nh tr¹ng chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, viÖc ph¸t sinh chi phÝ lµ mét tÊt yÕu.
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt chØ cã thÓ tiÕn hµnh khi cã ®ñ ba yÕu tè: t- liÖu lao
®éng, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Sù tham gia cña ba yÕu tè nµy
vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµm h×nh thµnh nh÷ng chi phÝ t-¬ng øng: chi phÝ
khÊu hao t- liÖu lao ®éng, chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ tiÒn l-¬ng lao
®éng. §ã chÝnh lµ ba yÕu tè cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm.
Qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm lµ sù kÕt hîp, t-¬ng t¸c cña ba yÕu tè:
con ng-êi cã søc lao ®éng sö dông t- liÖu lao ®éng t¸c ®éng vµo ®èi t-îng
lao ®éng. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ ®èi t-îng lao ®éng,
cßn c«ng cô, dông cô lµ mét phÇn cña t- liÖu lao ®éng, chi phÝ vÒ nguyªn
vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ lµ bé phËn dù tr÷
quan träng nhÊt cña xÝ nghiÖp.
Kh¸c víi TSC§ vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh,
gi¸ trÞ cña nã chuyÓn hÕt mét lÇn vµo gi¸ trÞ thµnh phÈm lµm ra. Trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt d-íi sù t¸c ®éng cña lao ®éng th«ng qua t- liÖu lao ®éng, vËt
liÖu bÞ tiªu hao hoµn toµn hoÆc bÞ biÕn ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Ó cÊu
thµnh h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm.
3
C«ng cô, dông cô thuéc vµo t- liÖu lao ®éng, nh-ng nã kh«ng ®ñ tiªu
chuÈn (vÒ thêi gian vµ gi¸ trÞ qui ®Þnh) lµ TSC§. Tuy vËy, nã vÉn cã nh÷ng
®Æc ®iÓm t-¬ng tù nh- TSC§ ®ã lµ: cã thÓ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n
xuÊt kinh doanh mµ vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i gi¸ trÞ vËt chÊt ban ®Çu ®Õn
khi háng, nã chØ bÞ hao mßn dÇn vµ gi¸ trÞ cña nã ®-îc chuyÓn dÇn vµo chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
Do vËt liÖu cã vai trß quan träng trong s¶n xuÊt, cho nªn xÝ nghiÖp cÇn
thiÕt ph¶i tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c¸c qu¸ tr×nh thu mua, vËn
chuyÓn, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu. ViÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch
to¸n vËt liÖu lµ ®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong viÖc qu¶n
lý vËt liÖu, thóc ®Èy viÖc cung cÊp kÞp thêi, ®ång bé, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc
chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc dù tr÷, tiªu hao vËt liÖu, ng¨n ngõa c¸c hiÖn t-îng
h- hao mÊt m¸t, l·ng phÝ qua c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qua ®ã gãp
phÇn gi¶m bít chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng, h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm.
Do c«ng cô, dông cô cã gi¸ trÞ nhá hao mßn nhanh, chãng h- háng, nªn
®ßi hái ph¶i thay thÕ th-êng xuyªn. Cïng víi vËt liÖu, c«ng cô, dông cô trë
thµnh tµi s¶n l-u ®éng (TSL§) cña doanh nghiÖp. ChÝnh nh÷ng ®Æc ®iÓm
nµy cña c«ng cô, dông cô ®· lµm cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c«ng cô,
dông cô kh«ng hoµn toµn gièng nh- h¹ch to¸n vµ qu¶n lý TSC§ còng nhvËt liÖu.
2. NhiÖm vô tæ chøc qu¶n lý, h¹ch to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
2.1.VËt liÖu
2.1.1 §iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu cã hiÖu qu¶
- Doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ hÖ thèng kho tµng b¶o qu¶n, t¹i kho ph¶i ®-îc
trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph-¬ng tiÖn b¶o qu¶n vµ dông cô c©n, ®o, ®ong, ®Õm.
- Ph¶i cã ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu phï hîp ë møc cÇn thiÕt tèi ®a, tèi
thiÓu. VËt liÖu ph¶i ®-îc s¾p xÕp gän gµng, thuËn tiÖn.
- VÒ mÆt nh©n sù, cÇn cã nh©n viªn b¶o vÖ vµ thñ kho ph¶i cã nghiÖp vô
thÝch hîp víi c«ng viÖc.
4
- CÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c qui ®Þnh, lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu, thñ tôc
lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ, më c¸c sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt vËt liÖu
theo chÕ ®é qui ®Þnh.
- Thùc hiÖn tèt viÖc kiÓm tra, kiÓm kª ®èi víi vËt liÖu, x©y dùng chÕ ®é
tr¸ch nhiÖm vËt chÊt c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vËt liÖu.
2.1.2 NhiÖm vô cña h¹ch to¸n vËt liÖu
- Ph¶i ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi sè l-îng, chÊt l-îng vµ trÞ gi¸ thùc tÕ
cña vËt liÖu thu mua nhËp kho.Tõ ®ã kiÓm tra vµ gi¸m s¸t t×nh h×nh thùc
hiÖn kÕ ho¹ch cung øng vËt t-, kü thuËt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n
thu mua kh¸c.
- TËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c sè l-îng, gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt
kho, vËt liÖu thùc tÕ tiªu hao cho s¶n xuÊt, ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng sö
dông, gãp phÇn kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao, sö dông vËt
liÖu.
- X¸c ®Þnh vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè l-îng vµ gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho,
kiÓm tra viÖc chÊp hµnh ®óng c¸c ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu, ph¸t hiÖn kÞp
thêi nguyªn nh©n thõa, thiÕu, ø ®äng vµ mÊt phÈm chÊt cña vËt liÖu.
2.2. C«ng cô, dông cô
NhiÖm vô cña viÖc h¹ch to¸n c«ng cô, dông cô lµ: Ph¶i theo dâi chÝnh
x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån vÒ mÆt chÊt l-îng, sè l-îng
cña tõng lo¹i c«ng cô, dông cô. Do ®Æc ®iÓm cña c«ng cô, dông cô cho nªn
khi xuÊt dïng, phßng kÕ to¸n vµ ®¬n vÞ sö dông ph¶i më sæ s¸ch theo dâi
cho ®Õn khi háng. §¬n vÞ sö dông ph¶i ph¶n ¸nh sè l-îng, hiÖn tr¹ng cña
tõng lo¹i theo tõng thêi ®iÓm, tõng ng-êi sö dông.
§Ó thùc hiÖn ®-îc môc ®Ých trªn, t¹i c¸c kho cña ph©n x-ëng ph¶i më
c¸c sæ, thÎ theo dâi t×nh h×nh cho m-în, cho thuª,...Khi c«ng cô, dông cô
háng ph¶i b¸o ngay vµ cïng víi c«ng cô, dông cô háng mang ®Õn ®Ó nhËn
c¸i míi.
Do khèi l-îng c«ng cô, dông cô trong mét doanh nghiÖp kh«ng lín,
th-êng ®-îc ph©n bæ r¶i r¸c ë c¸c ph©n x-ëng, v¨n phßng hµnh chÝnh. H¬n
n÷a, ®Ó dÔ cung cÊp, cho nªn viÖc dù tr÷ vµ b¶o qu¶n kh«ng chi tiÕt nh- vËt
5
liÖu. Trªn thùc tÕ c«ng cô, dông cô th-êng ®-îc bè trÝ cïng víi kho vËt liÖu
®Ó tËn dông ®-¬c c¸c ph-¬ng tiÖn b¶o qu¶n cña vËt liÖu.
3. Ph©n lo¹i, tÝnh gi¸ vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
3.1. Ph©n lo¹i vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
VËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô sö dông trong xÝ nghiÖp cã rÊt nhiÒu lo¹i
(®Æc biÖt lµ vËt liÖu), cho nªn ®Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n
vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i.
Ph©n lo¹i vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô lµ viÖc x¾p xÕp c¸c vËt liÖu vµ
c«ng cô, dông cô cïng lo¹i víi nhau nhau theo mét ®Æc tr-ng nhÊt ®Þnh
thµnh tõng nhãm.
Trªn thùc tÕ, vËt liÖu th-êng ®-îc ph©n lo¹i thµnh tõng nhãm theo c¸c
tiªu thøc kh¸c nhau nh-: theo c«ng dông, theo nguån h×nh thµnh, quyÒn së
h÷u....
3.1.1 Ph©n lo¹i theo c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông
Ph©n lo¹i vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p nµy lµ viÖc dùa vµo c«ng dông thùc
tÕ hoÆc vai trß cña vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó s¾p xÕp vËt liÖu
vµo c¸c nhãm kh¸c nhau.
- Nhãm1: Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng lo¹i nguyªn, vËt liÖu chiÕm
tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. VËt liÖu gi÷ vai trß
chÝnh trong viÖc t¹o ra s¶n phÈm, dÞch vô.
- Nhãm 2: VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng vËt liÖu cã t¸c dông phô trî trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu phô kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh ®Ó t¨ng
thªm tÝnh n¨ng, t¸c dông cña s¶n phÈm, dÞch vô hoÆc phôc vô cho ng-êi lao
®éng, ho¨c ®Ó duy tr× ho¹t ®éng b×nh th-êng cña ph-¬ng tiÖn lao ®éng.
- Nhãm 3: Nhiªn liÖu: Lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt n¨ng nh-:
x¨ng, dÇu, than... Nhiªn liÖu thùc chÊt lµ mét lo¹i vËt liÖu phô, nh-ng ®-îc
t¸ch riªng do vai trß quan träng cña nã, vµ ®Ó nh»m môc ®Ých qu¶n lý vµ
h¹ch to¸n tèt h¬n.
- Nhãm 4: Phô tïng thay thÕ: Bao gåm c¸c chi tiÕt, côm chi tiÕt, hay c¸c
bé phËn dïng ®Ó thay thÕ cho TSC§ khi cÇn thiÕt nh-: b¸nh xe, s¨m lèp...
6
- Nhãm 5: VËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Bao gåm toµn bé vËt liÖu,
thiÕt bÞ dïng cho môc ®Ých x©y dùng c¬ b¶n.
- Nhãm 6: VËt liÖu kh¸c: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu ngoµi nh÷ng thø kÓ trªn
nh-: phÕ liÖu thu håi, vËt t- ®Æc chñng,...
Tuy nhiªn, viÖc ph©n lo¹i vËt liÖu chØ mang tÝnh chÊt t-¬ng ®èi, c¸c
doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau th× viÖc ph©n lo¹i
nµy sÏ kh¸c nhau. Sö dông c¸ch ph©n lo¹i nµy, doanh nghiÖp cã thÓ theo
dâi mét c¸ch chÝnh x¸c vµ thuËn tiÖn tõng lo¹i, tõng thø vËt liÖu, x¸c ®Þnh
®-îc tÇm quan träng cña tõng lo¹i ®èi víi doanh nghiÖp. Nã chÝnh lµ c¬ së
cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô vµ më c¸c tµi kho¶n phï hîp.
3.1.2 Mét sè c¸ch ph©n lo¹i kh¸c
Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i vËt liÖu trªn, trªn thùc tÕ cßn cã mét sè c¸ch ph©n
lo¹i sau:
- Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh: Sö dông tiªu thøc mua ngoµi, tù s¶n
xuÊt, hay nhËn cÊp ph¸t, gãp vèn liªn doanh, viÖn trî...
- Ph©n lo¹i theo quyÒn së h÷u: Sö dông tiªu thøc tù cã hay tõ bªn ngoµi...
3.2.TÝnh gi¸ vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
Trong c¸c xÝ nghiÖp viÖc tÝnh gi¸ vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô khi nhËp,
xuÊt kho lµ mét c«ng viÖc hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng, v× nã phôc vô cho
viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.
VËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ®Òu gièng nhau trong viÖc tÝnh gi¸ nhËp
kho, nã bao gåm: gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh-: chi phÝ
thu mua, chÕ biÕn... VËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô còng gièng nhau trong
viÖc tÝnh gi¸ xuÊt kho. ChÝnh v× vËy, ta chØ cÇn nghiªn cø chi tiÕt cho vËt
liÖu .
Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña kÕ to¸n vËt liÖu lµ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ, tøc
lµ gi¸ trÞ cña vËt liÖu ghi trªn sæ s¸ch tæng hîp, trªn b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ
b¸o c¸o kÕ to¸n kh¸c ph¶i theo gi¸ thùc tÕ.
3.2.1 TÝnh gi¸ nhËp kho vËt liÖu
7
- Víi vËt liÖu mua ngoµi:
Gi¸ thùc tÕ
Gi¸ mua
Chi phÝ thu
vËt liÖu
=
ghi trªn
+
mua thùc tÕ
nhËp kho
ho¸ ®¬n
ph¸t sinh
Chi phÝ thu mua thùc tÕ gåm: hao hôt trong ®Þnh møc, chi phÝ vËn
chuyÓn, bèc rì, tiÒn l-u kho, l-u hµng, l-u b·i, c«ng t¸c phÝ cña viÖc thu
mua,...
- Víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn:
Gi¸ thùc tÕ
Gi¸ thùc tÕ
Chi phÝ thuª
Chi phÝ
vËt liÖu
= vËt liÖu xuÊt + ngoµi chÕ
+ liªn quan
nhËp kho
kho chÕ biÕn
biÕn
kh¸c
- Víi vËt liÖu tù s¶n xuÊt:
Gi¸ thùc tÕ
Gi¸ thµnh
vËt liÖu
=
c«ng x-ëng
nhËp kho
thùc tÕ
- Víi vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh:
Gi¸ thùc tÕ = gi¸ trÞ vèn gãp do hai bªn tho¶ thuËn
- Víi vËt liÖu nhËn viÖn trî, tÆng th-ëng:
Gi¸ thùc tÕ = gi¸ thÞ tr-êng t-¬ng ®-¬ng
- PhÕ liÖu thu håi:
Gi¸ thùc tÕ = gi¸ -íc tÝnh cã thÓ sö dông ®-îc
3.2.2 TÝnh gi¸ xuÊt kho vËt liÖu
Nguyªn t¾c tÝnh gi¸ ®èi víi vËt liÖu xuÊt kho lµ: xuÊt theo gi¸ thùc tÕ
vµ nhËp gi¸ nµo th× xuÊt theo gi¸ ®ã.
Trªn thùc tÕ, gi¸ cña vËt liÖu xuÊt kho ®-îc tÝnh theo nhiÒu ph-¬ng ph¸p
kh¸c nhau.
-Ph-¬ng ph¸p 1: Ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc, xuÊt tr-íc (FIFO)
Theo ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n gi¶ ®Þnh vÒ mÆt gi¸ trÞ, nh÷ng vËt liÖu nµo
nhËp tr-íc sÏ ®-îc xuÊt tr-íc, xuÊt hÕt thø nhËp tr-íc míi ®Õn thø nhËp
sau.
Nh- vËy, nÕu gi¸ c¶ cã xu h-íng t¨ng , th× gi¸ trÞ hµng tån kho sÏ cao,
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ gi¶m, dÉn ®Õn lîi nhuËn t¨ng. Ng-îc l¹i gi¸
c¶ cã xu h-íng gi¶m, th× gi¸ trÞ tån kho sÏ cã xu h-íng gi¶m, gi¸ trÞ vËt
8
liÖu xuÊt cho s¶n xuÊt t¨ng, dÉn ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng, lîi
nhuËn gi¶m.
- Ph-¬ng ph¸p 2: Ph-¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr-íc (LIFO)
Ph-¬ng ph¸p nµy hoµn toµn ng-îc víi ph-¬ng ph¸p trªn, cã nghÜa lµ khi
xuÊt th× tÝnh theo gi¸ nhËp cña l« hµng míi nhÊt.
Nh- vËy, gi¸ c¶ cã xu h-íng t¨ng, gi¸ trÞ hµng tån gi¶m, gÝa trÞ hµng xuÊt
cao, cho nªn lîi nhuËn trong kú sÏ gi¶m vµ ng-îc l¹i.
- Ph-¬ng ph¸p 3: Ph-¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n:
Gi¸ thùc tÕ
Sè l-îng
§¬n gi¸
vËt liÖu
= vËt liÖu
* b×nh qu©n
xuÊt dïng
xuÊt dïng
cña nã
Khi ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy ng-êi ta th-êng sö dông 2 lo¹i gi¸ ®¬n vÞ
b×nh qu©n. §ã lµ gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ vµ gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n
cuèi kú tr-íc.
Trong ®ã:
§¬n gi¸
th¸ng
b×nh qu©n =
c¶ kú dù tr÷
Gi¸ trÞ thùc tÕ tån ®Çu th¸ng + Gi¸ trÞ thùc tÕ nhËp trong
Sè l-îng tån ®Çu th¸ng + Sè l-îng nhËp trong th¸ng
Khi sö dông gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ ta chØ biÕt ®-îc gi¸ xuÊt
vµo cuèi kú. Do vËy, khi xuÊt vËt liÖu cã thÓ ph¶i ghi theo mét lo¹i gi¸ nµo
®ã, tuú theo xÝ nghiÖp lùa chän vµ sÏ ®-îc ®iÒu chØnh vµo cuèi kú.
Nh- vËy, khi gi¸ c¶ cã xu h-íng t¨ng th× gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n ®¬n vÞ sÏ
nhá h¬n gi¸ thùc tÕ nhËp cuèi kú vµ lµm gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho t¨ng lªn.
Ng-îc l¹i, khi gi¸ c¶ gi¶m th× gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho sÏ gi¶m.
¦u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p sö dông gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr-íc
lµ ph¶n ¸nh kÞp thêi gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng, gi¶m nhÑ ®-îc c«ng viÖc
®iÒu chØnh, xong ®é chÝnh x¸c kh«ng cao.
-Ph-¬ng ph¸p 4: Ph-¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp:
ViÖc tÝnh gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp còng t-¬ng tù nhph-¬ng ph¸p trªn, nh-ng sau mçi lÇn nhËp ta ph¶i tÝnh gi¸ l¹i.
9
Ph-¬ng ph¸p nµy cã -u ®iÓm khi xuÊt ta ®· biÕt ®-îc gi¸ cña vËt liÖu
xuÊt. Do vËy, cuèi kú sÏ bít ®-îc kh©u ®iÒu chØnh, vµ gi¸ thùc tÕ tån kho
cuèi kú sÏ s¸t víi gi¸ thùc tÕ trªn thÞ tr-êng.
Khi ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, mÊt nhiÒu c«ng
søc. Do ®ã, ph-¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ë c¸c ®¬n vÞ nhá vµ vËt liÖu Ýt
biÕn ®éng hoÆc sö dông kÕ to¸n m¸y.
-Ph-¬ng ph¸p 5: Ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy vËt liÖu nhËp gi¸ nµo th× xuÊt kho theo gi¸ ®ã.
Ph-¬ng ph¸p nµy chØ nªn sö dông ®èi víi vËt liÖu cã gÝa trÞ cao g¾n víi
®Æc ®iÓm riªng cña nã nh-: vµng, b¹c, ®¸ quý, l« hµng,... Sö dông ph-¬ng
ph¸p nµy tèn thêi gian mµ l¹i kh«ng s¸t víi gi¸ thÞ tr-êng.
-Ph-¬ng ph¸p 6: Ph-¬ng ph¸p dïng gi¸ h¹ch to¸n:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, vËt liÖu xuÊt trong kú ®-îc ghi theo gi¸ h¹ch
to¸n, cuèi kú tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nh- sau:
Gi¸ thùc tÕ
Gi¸ h¹ch to¸n
HÖ sè gi¸
vËt liÖu
=
vËt liÖu
*
cña
xuÊt dïng
xuÊt dïng
vËt liÖu
Trong ®ã:
HÖ sè gi¸
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
cña
=
vËt liÖu
Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
HÖ sè nµy th-êng ®-îc tÝnh cho tõng lo¹i hoÆc tõng nhãm vËt liÖu .
Tuy cã rÊt nhiÒu ph-¬ng ph¸p vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô, nh-ng mçi
®¬n vÞ chØ ¸p dông mét trong c¸c ph-¬ng ph¸p ®ã. Mçi ph-¬ng ph¸p cã
nh÷ng -u, nh-îc ®iÓm riªng, nªn viÖc ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµo cho phï
hîp, hiÖu qu¶ nhÊt cho ®¬n vÞ lµ vÊn ®Ò cÇn ®-îc xem xÐt vµ lùa chän.
II. H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
H¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô lµ viÖc ghi chÐp, theo
dâi c¶ vÒ sè l-îng , gi¸ trÞ, chÊt l-îng cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu theo tõng
kho. §©y lµ c«ng viÖc cã khèi l-îng lín vµ phøc t¹p ®èi víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt.
10
Trªn thùc tÕ, viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô th-êng
gièng nhau vÒ h×nh thøc vµ ph-¬ng ph¸p ¸p dông. V× vËy, trong môc nµy ta
chØ ®Ò cËp ®Õn viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt ®èi víi vËt liÖu.
ViÖc c¸c ®¬n vÞ lùa chän ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt sao cho phï hîp
víi ®Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é cña thñ kho, kÕ to¸n vËt liÖu lµ
cÇn thiÕt. Trªn thùc tÕ cã 3 ph-¬ng ph¸p sau:
1. Ph-¬ng ph¸p thÎ song song
1.1 §iÒu kiÖn ¸p dông
Thùc chÊt ®©y lµ ph-¬ng ph¸p mµ kÕ to¸n vËt liÖu vµ thñ kho cã cïng
c«ng viÖc, cã cïng lo¹i sæ. §¬n vÞ chØ ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy khi:
- Cã Ýt chñng lo¹i vËt t- lu©n chuyÓn qua kho.
- MËt ®é nhËp- xuÊt vËt t- dÇy ®Æc.
- HÖ thèng kho tµng tËp trung.
- Cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ lao ®éng kÕ to¸n vËt t- ®Ó thùc hiÖn.
1.2 Néi dung ph-¬ng ph¸p
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ë kho thñ kho ph¶i më thÎ kho ®Ó theo dâi vÒ
mÆt sè l-îng, cßn ë phßng kÕ to¸n më sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu
®Ó theo dâi c¶ vÒ sè l-îng vµ gÝa trÞ.
T¹i kho: H»ng ngµy, thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi t×nh h×nh xuÊt
nhËp vËt liÖu dùa vµo phiÕu nhËp, xuÊt. Cuèi mçi ngµy tÝnh ra sè l-îng tån
kho. Thñ kho chØ theo dâi vÒ mÆt sè l-îng vµ më theo tõng danh ®iÓm vËt
t-.
T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu më sæ chi tiÕt vËt liÖu cho tõng danh
®iÓm vËt liÖu øng víi thÎ kho cña tõng kho vµ theo dâi c¶ mÆt sè l-îng, gÝa
trÞ .
H»ng ngµy, khi nhËn ®-îc c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho vËt liÖu do thñ
kho chuyÓn lªn kÕ to¸n vËt liÖu kiÓm tra ghi vµo sæ hay thÎ chi tiÕt liªn
quan. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n céng sæ hay thÎ chi tiÕt tÝnh ra tæng sè xuÊt-
11
nhËp-tån sau ®ã ®èi chiÕu víi c¸c thÎ kho mµ thñ kho phô tr¸ch. C¨n cø vµo
®ã kÕ to¸n sÏ lËp b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån kho vËt liÖu .
2.3. S¬ ®å h¹ch to¸n
Chøng tõ nhËp
ThÎ kho
Sæ chi tiÕt
B¶ng tæng
vËt t-
hîp chi tiÕt
Sæ tæng
hîp
Chøng tõ xuÊt
Ghi chó:
: Ghi hµng ngµy
: Ghi cuèi th¸ng
: Quan hÖ ®èi chiÕu
2. Ph-¬ng ph¸p sæ sè d2.1.§iÒu kiÖn ¸p dông:
Th-êng sö dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn sau:
-Chñng lo¹i vËt t- lín, phong phó.
-MËt ®é nhËp, xuÊt th-a thít.
-HÖ thèng kho tµng tæ chøc ph©n t¸n, nghiÖp vô qu¶n lý kho v÷ng
vµng.
-§iÒu kiÖn lao ®éng kÕ to¸n kh«ng cho phÐp ghi chÐp th-êng xuyªn
víi khèi l-îng c«ng t¸c kÕ to¸n chi tiÕt lín.
2.2. Néi dung ph-¬ng ph¸p
12
-T¹i kho: C«ng viÖc cña thñ kho t-¬ng tù nh- ph-¬ng ph¸p trªn, ngoµi ra
cuèi th¸ng ph¶i ghi sè l-îng nguyªn vËt liÖu tån kho theo tõng danh ®iÓm
vËt liÖu vµo sæ sè d-.
-T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ sè d- cho tõng kho vµ dïng cho c¶
n¨m, kÕ to¸n tÝnh thµnh tiÒn vËt liÖu tån kho sau khi thñ kho ghi song sè
l-îng vËt liÖu tån. §Þnh kú kÕ to¸n ph¶i xuèng kho ®Ó h-íng dÉn vµ kiÓm
tra viÖc ghi chÐp cña thñ kho, thu nhËn chøng tõ. Sau ®ã tÝnh tæng sè tiÒn vµ
ghi vµo cét sè tiÒn trªn phiÕu giao nhËn chøng tõ, ®ång thêi ghi vµo cét sè
tiÒn trªn b¶ng luü kÕ xuÊt -nhËp-tån vËt liÖu .
Cuèi th¸ng kÕ to¸n tÝnh ra sè tiÒn cña l-îng vËt liÖu tån kho theo tõng
nhãm vµ tõng lo¹i vËt liÖu trªn b¶ng luü kÕ, sè tån nµy ®-îc ®èi chiÕu víi
sæ sè d-.
Ph-¬ng ph¸p nµy tr¸nh ®-îc sù trïng l¾p trong ghi chÐp cña thñ kho vµ
kÕ to¸n. Nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc kiÓm tra th-êng xuyªn cña kÕ
to¸n ®èi víi thñ kho, ®¶m b¶o sè liÖu chÝnh x¸c, kÞp thêi, nh-ng yªu cÇu
thñ kho ph¶i cã nghiÖp vô v÷ng.
2.3. S¬ ®å h¹ch to¸n
Chøng tõ nhËp
Luü kÕ nhËp
ThÎ kho
Sæ sè d-
Chøng tõ xuÊt
Luü kÕ xuÊt
Ghi chó:
: Ghi hµng ngµy
13
: Ghi cuèi th¸ng
: Quan hÖ ®èi chiÕu
3. Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
Ph-¬ng ph¸p nµy cã ®iÒu kiÖn sö dông nh- ph-¬ng ph¸p thÎ song song.
T¹i thñ kho còng cã c«ng viÖc gièng nh- ph-¬ng ph¸p thÎ song song.
T¹i phßng kÕ to¸n thay sæ chi tiÕt vËt liÖu cña ph-¬ng ph¸p thÎ song song
b»ng sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó h¹ch to¸n sè l-îng vµ sè tiÒn cña tõng
danh ®iÓm vËt liÖu theo tõng kho. Sæ nµy ghi mçi th¸ng mét lÇn vµo cuèi
th¸ng.
Ph-¬ng ph¸p nµy chÝnh lµ sù kÕt hîp cña hai ph-¬ng ph¸p trªn, cã -u
®iÓm lµ dÔ lµm, gi¶m nhÑ ®-îc c«ng viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n h¬n so víi
ph-¬ng ph¸p thÎ song song. Nh-ng thay vµo sæ chi tiÕt kÕ to¸n ph¶i lËp 2
b¶ng kª xuÊt vµ nhËp vËt liÖu ®Ó ghi c¸c chøng tõ do thñ kho chuyÓn lªn, do
®ã vÉn cßn ghi trïng l¾p.
S¬ ®å chi tiÕt
Chøng tõ nhËp
LËp luü kÕ nhËp
ThÎ kho
Chøng tõ xuÊt
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
LËp luü kÕ xuÊt
Ghi chó:
: Ghi hµng ngµy
: Ghi cuèi th¸ng
14
KT tæng hîp
: Quan hÖ ®èi chiÕu
III. H¹ch to¸n tæng hîp t×nh h×nh biÕn ®éng vËt liÖu vµ c«ng cô, dông
cô theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn.
1. §Æc ®iÓm sö dông.
Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn chØ thÝch hîp víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt
hoÆc th-¬ng m¹i kinh doanh c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín, ®Æc tÝnh kü
thuËt riªng biÖt. Do ®ã trªn tµi kho¶n ph¶n ¸nh vËt liÖu, c«ng cô, dông cô
®-îc ghi chÐp mét c¸ch kÞp thêi, cËp nhËt t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng
t¨ng gi¶m cña vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Do vËy ë bÊt kú thêi ®iÓm
nµo còng biÕt ®-îc trÞ gi¸ cña vËt liÖu, c«ng cô, dông cô tån kho
2.Tµi kho¶n sö dông
2.1.Tµi kho¶n 152 "nguyªn liÖu, vËt liÖu ".
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi toµn vËt liÖu nhËp, xuÊt, tån kho theo
gi¸ thùc tÕ.
Bªn nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ.
Bªn cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ.
D- nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho
Tµi kho¶n 152 ph¶i ®-îc më chi tÕt theo tõng lo¹i vËt liÖu .
2.2.T¯i kho°n 153 “c«ng có, dóng có”
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng
gi¶m cña toµn bé c«ng cô ,dông cô theo gi¸ thùc tÕ.
Bªn nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m gi¸ thùc tÕ cña c«ng cô,
dông cô.
Bªn cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m gi¸ thùc tÕ cña c«ng cô,
dông cô.
D- nî: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ cña c«ng cô, dông cô tån kho.
C¸c tiÓu kho¶n
1531: C«ng cô, dông cô.
1532: Bao b× lu©n chuyÓn
15
1533: §å dïng cho thuª
2.3.T¯i kho°n 151 “H¯ng mua ®i ®êng”
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ vËt t-, hµng ho¸ mµ ®¬n vÞ ®· mua hoÆc
chÊp nhËn mua nh-ng v× lý do nµo ®Êy cuèi th¸ng vÉn ch-a vÒ.
Bªn nî: TrÞ gi¸ hµng mua ®i ®-êng t¨ng trong kú
Bªn cã: TrÞ gi¸ hµng mua ®i ®-êng ®· ®-îc kiÓm nhËn bµn giao trong
kú
D- nî: TrÞ gi¸ hµng mua ®ang ®i ®-êng.
2.4.C¸c tµi kho¶n kh¸c
331: Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n.
111: TiÒn mÆt.
3. H¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng vËt liÖu c«ng cô, dông cô
3.1. H¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng vËt liÖu
3.1.1. T¨ng do mua ngoµi, nhËp kho
Nî TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu )
Cã TK lq(331, 111, 311...)
- Tr-êng hîp mua ngoµi d-îc h-ëng chiÕt khÊu mua hµng, gi¶m gi¸ hµng
mua hay hµng mua bÞ tr¶ l¹i ghi:
Nî TK lq(331, 111 ,1388..)
Cã TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu )
- Tr-êng hîp thõa so víi ho¸ ®¬n:
+NÕu nhËp kho toµn bé:
Nî TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu ): toµn bé sè nhËp
Cã TK 331
Cã TK 3381-gi¸ trÞ thõa chê xö lý.
+Khi xö lý:
Nî TK 3381-Xö lý sè thõa
Cã TK 152-XuÊt kho tr¶ l¹i sè thõa
Cã TK 721-Sè thõa kh«ng râ nguyªn nh©n
Cã TK 331-Mua tiÕp sè thõa.
- Tr-êng hîp thiÕu so víi ho¸ ®¬n:
16
+Ph¶n ¸nh toµn bé theo ho¸ ®¬n
Nî TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu )- Sè thùc nhËp
Nî TK 1381- Gi¸ trÞ thiÕu chê xö lý
Cã TK 331-Sè ho¸ ®¬n
+Khi xö lý
Nî TK 152(chi tiÕt vËt liÖu )- NhËp tiÕp sè thiÕu
Nî TK 331- Trõ vµo sè tiÒn ph¶i tr¶
Nî TK 334,1388- C¸ nh©n båi th-êng
Nî TK 821- Chi phÝ bÊt th-êng
Nî TK 421- Trõ vµo lîi tøc cßn l¹i
Nî TK 411- Gi¶m vèn kinh doanh
Cã TK 1381- Xö lý sè thiÕu.
- Tr-êng hîp hµng vÒ ho¸ ®¬n ch-a vÒ:
KÕ to²n lu phiÕu nhËp kho v¯o tÖp hå s¬ “H¯ng cha cã ho² ®¬n”.
NÕu trong th¸ng cã ho¸ ®¬n vÒ th× ghi sæ b×nh th-êng. NÕu cuèi th¸ng ho¸
®¬n vÉn ch-a vÒ th× ghi theo gi¸ t¹m tÝnh b»ng bót to¸n.
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 331
Sang kú sau nÕu ho¸ ®¬n vÒ th× tiÕn hµnh ®iÒu chØnh
Tr-êng hîp ho¸ ®¬n vÒ mµ hµng ch-a vÒ: KÕ to¸n l-u ho¸ ®¬n vµo tÖp
hå s¬ “h¯ng mua ®ang ®i ®êng” nÕu trong th²ng h¯ng vÒ th× ghi sæ b×nh
th-êng nÕu ®Õn cuèi th¸ng hµng vÉn ch-a vÒ, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 151
Cã TK lq(331, 111...)
Sang th¸ng sau nÕu hµng vÒ kiÓm nhËn bµn giao ghi:
Nî TK 152-NÕu nhËp kho
Nî K lq(621, 627...)-Giao trùc tiÕp
Cã TK 151
3.1.2. T¨ng do tù s¶n xuÊt hay thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn nhËp kho:
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 154
3.1.3. T¨ng do nhËn cÊp ph¸t cÊp vèn:
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 411
3.1.4. T¨ng do ®¸nh gi¸ t¨ng:
17
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 412
3.1.5. T¨ng do thu håi phÕ liÖu:
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 721-Thu do thanh lý TSC§
Cã TK 627, 641, 241, 154...
3.1.6. T¨ng do nhËn l¹i vèn liªn doanh b»ng hiÖn vËt:
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 128, 222
3.1.7. T¨ng do vay m-în:
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK 336-Vay néi bé
Cã TK 3388-Vay t¹m thêi c¸ nh©n tËp thÓ
3.1.8. T¨ng do xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK lq(621, 627, 641...)
3.1.9. T¨ng do thu håi nî b»ng vËt liÖu:
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK lq(721, 131, 1368, 1388...)
3.1.10. T¨ng do c¸c nguyªn nh©n kh¸c
Nî TK 152 (chi tiÕt)
Cã TK lq
3.2. H¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng c«ng cô, dông cô
Nh×n chung, c¸c tr-êng hîp t¨ng c«ng cô, dông cô bao gåm c¶ bao b×
lu©n chuyÓn vµ ®å dïng cho thuª ®Òu h¹ch to¸n t-¬ng tù nh- vËt liÖu.
Riªng tr-êng hîp t¨ng cô, dông cô do chuyÓn tõ TSC§ thµnh c«ng cô,
dông cô ®-îc ghi nh- sau:
- NÕu TSC§ cßn míi:
Nî TK 153
Cã TK 211
- NÕu TSC§ ®ang sö dông:
Nî TK 142(1): Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
4. H¹ch to¸n biÕn ®éng gi¶m vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô
18
4.1. H¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng gi¶m vËt liÖu
4.1.1. XuÊt vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh:
Nî TK 621 (chi tiÕt ®èi t-îng)
Nî TK 6272, 6412, 6422, 2412
Cã TK 152 (chi tiÕt)
4.1.2. XuÊt b¸n:
BT1: Nî TK 157: Hµng göi b¸n
Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 152: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu
BT2:
Nî TK lq (111, 112, 131...)
Cã TK 511
4.1.3. Gi¶m do gãp vèn liªn doanh:
Nî TK 128, 222 - TrÞ gi¸ vèn gãp
Nî TK 412
Cã TK 152 (chi tiÕt)
4.1.4. C¸c tr-êng hîp gi¶m kh¸c nh-: gi¶m do ®¸nh gi¸ gi¶m, gi¶m do
tr¶ l¹i vèn gãp, cho vay, nép cÊp trªn...®Òu ®-îc ghi t-¬ng tù.
Nî TK lq( 412,411, )
Cã TK 152 (chi tiÕt)
4.2. H¹ch to¸n biÕn ®éng gi¶m c«ng cô, dông cô .
C¸c tr-êng hîp nh-: xuÊt b¸n, cho vay, tr¶ nî, xuÊt tr¶ vèn
gãp...b»ng c«ng cô, dông cô ®Òu ®-îc h¹ch to¸n t-¬ng tù nh- vËt liÖu .
Nî TK lq( 128, 228, 632..)
Cã TK 153 (chi tiÕt)
Riªng ®èi víi 1 sè tr-êng hîp ®-îc h¹ch to¸n nh- sau:
4.2.1. XuÊt c«ng cô, dông cô cho s¶n xuÊt kinh doanh
Tuú thuéc môc ®Ých xuÊt dïng, kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông mét trong 3
ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gÝa trÞ c«ng cô, dông cô vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh sau:
- Ph-¬ng ph¸p 1: Ph©n bæ 1 lÇn:
19
¸p dông trong tr-êng hîp c«ng cô, dông cô xuÊt dïng víi sè l-îng Ýt,
gi¸ trÞ nhá mang tÝnh chÊt thay thÕ bæ sung kÕ to¸n ghi:
Nî TK 6273: XuÊt dïng cho ph©n x-ëng s¶n xuÊt
Nî TK 6413: XuÊt dïng cho b¸n hµng
Nî TK 6423: XuÊt dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 1531: Gi¸ trÞ xuÊt dïng
- Ph-¬ng ph¸p 2: Ph©n bæ 2 lÇn
¸p dông trong tr-êng hîp c«ng cô, dông cô xuÊt dïng víi sè l-îng vµ
quy m« t-¬ng ®èi lín. NÕu ph©n bæ mét lÇn sÏ lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh ®ét biÕn t¨ng.
+Khi xuÊt dïng:
BT1: Ph¶n ¸nh 100% gi¸ trÞ xuÊt dïng
Nî TK 1421
Cã TK 1531
BT2: Ph¶n ¸nh 50% gi¸ trÞ xuÊt dïng
Nî TK lq(6273, 6413, 6423): 50%gi¸ trÞ xuÊt dïng
Cã TK 1421: 50%gi¸ trÞ xuÊt dïng
+ Khi c¸c bé phËn sö dông c«ng cô, dông cô b¸o háng, mÊt hay hÕt thêi
h¹n sö dông kÕ to¸n sÏ ph©n bæ nèt gi¸ trÞ cßn l¹i sau khi trõ ®i phÕ liÖu, thu
håi båi th-êng.
Nî TK lq(152, 111, 334,1388)
Nî TK (6273, 6413, 6423)
Cã TK 1421
-Ph-¬ng ph¸p 3: Ph©n bæ nhiÒu lÇn
¸p dông khi c«ng cô, dông cô xuÊt dïng víi môc ®Ých thay thÕ trang bÞ
míi hµng lo¹t.
+Khi xuÊt dïng
BT1: Ph¶n ¸nh 100% gi¸ trÞ xuÊt dïng
Nî TK 1421
Cã TK 1531
BT2: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ ph©n bæ mçi lÇn.
Nî TK lq(627, 641, 642)
Cã TK 1421
+ C¸c kú tiÕp theo kÕ to¸n chØ ph¶n ¸nh BT2 ë trªn
20
- Xem thêm -