Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Kinh tế việt nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế...

Tài liệu Kinh tế việt nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

.DOC
22
64
85

Mô tả:

mêi Më §Çu NÒn kinh tÕ níc ta trong nh÷ng n¨m võa qua ®· cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn m¹nh mÏ tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc ®Þnh híng XHCN ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m nµy níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ . Tríc t×nh h×nh ®ã ®Æt ra yªu cÇu cÊp b¸ch vÒ ®æi míi t duy kinh tÕ, ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch thÓ lÖ trong qu¶n lý kinh tÕ XuÊt ph¸t tõ vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung NVL nãi riªng th× viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c NVL lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong tiÕn tr×nh hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vµ ho¹ch to¸n ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ mét vÊn ®Ò mµ §¶ng vµ nhµ níc quan t©m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y NVL ®èi tîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt ho¸ nã lµ c¬ së t¹o nªn h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chiÕm tØ träng lín trong tæng chi phÝ vÒ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Bëi vËy ho¹ch to¸n NVL tèt sÏ ®¶m b¶o c¶ viÖc cung cÊp NVL , ng¨n chÆn hiÖn tîng l·ng phÝ vËt liÖu trong s¶n xuÊt, gãp phµn gi¶m bít chi phÝ , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¹nh tranh ®îc víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c , t¨ng thªm lîi nhuËn vµ ®øng v÷ng ®îc trªn th¬ng trêng NhËn thøc ®îc vai trß trong ho¹ch to¸n NVL nªn em ®· chän ®Ò tµi ho¹ch to¸n c«ng t¸c NVL trong doanh nghiÖp Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, kÕt cÊu cña luËn v¨n gåm hai phÇn nh sau : PhÇn I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. PhÇn II : Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 0 phÇn I nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p Ho¹ch to¸n kÕ to¸n lµ bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®ång thêi còng lµ c«ng cô ®¾c lùc cña nhµ nãc trong viÖc qu¶n lý, chØ ®¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n. Víi chøc n¨ng qu¶n lý gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh ho¹ch to¸n kÕ to¸n còng cung cÊp nh÷ng th«ng tin thùc hiÖn vµ toµn diÖn, cã hÖ thèng vÒ t×nh h×nh tµi s¶n , t×nh h×nh kÕt qu¶n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõng ®¬n vÞ, tõng ngµnh vµ tõng nÒn kinh tÕ quèc d©n Trong ®ã n©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n gióp cho doanh nghiÖp qu¶n lý sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ tµi s¶n cña ®¬n vÞ. MÆt kh¸c nã gióp cho nhµ níc kiÓm tra chÆt chÏ qu¸ tr×nh sö dông vèn kinh doanh vµ chÊp hµnh luËt ph¸p ë c¸c doanh nghiÖp nh»m ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c phï hîp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ phï hîp víi nÒn kinh tÕ quèc d©n . §Æc biÖt ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ th× song song víi qu¸ tr×nh nµy, hÖ thèng kÕ to¸n tiÕn tíi lµ chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam dÇn dÇn tõng bíc hoµ nhËp vµo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ Chóngta biÕt r»ng ho¹ch to¸n NVL lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n. V× vËy n©ng cao vµ hoµn thiÖn ho¹ch to¸n NVL còng chÝnh lµ n©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n. Nã ®¶m b¶o cung cÊp kÞp thêi vµ ®ång bé nh÷ng NVL cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt , kiÓm tra vµ gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh c¸c dù tr÷, tiªu hao NVL , ng¨n chÆn c¸c hiÖn tîng h hao, mÊt m¸t trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt qua ®ã gióp phÇn gi¶m chi phÝ , n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh nghiÖp XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu qu¶n lý nãi trªn, ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n nãi riªng lu«n ®îc n©ng cao vµ hoµn thiÖn XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, khi n©ng cao vµ hoµn thiÖn ho¹ch to¸n NVL chóng ta cÇn qu¸t triÖt c¸c vÊn ®Ò sau: Mét lµ : Ph¶i n¾m v÷ng chøc n¨ng nhiÖm vô cña ho¹ch to¸n NVL. KÕ to¸n ho¹ch to¸n NVL ph¶i ®¶m b¶o hai chøc n¨ng lµ ph¶i gi¸m s¸t vµ ph¶n ¸nh tõ tõ viÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ®Õn vËn hµnh kÕ to¸n cô thÓ cña doanh nghiÖp Hai lµ : XuÊt ph¸t tõ ®Æc trng, môc ®Ých s¶n xuÊt vµ c¨n cø vµo ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã hoµn thiÖn c¸ chØ tiªu chøng tõ ,sæ s¸ch cña c«ng t¸c ho¹ch to¸n NVL phï hîp Ba lµ : ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c hoµn thiÖn c«ng t¸c NVL ®óng víi yªu cÇu do nhµ níc ban hµnh I. Mét vµi nÐt chung vÒ c«ng t¸c NVL trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1. §Æc ®iÓm , vai trß cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt 1 Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng ®îc hiÓu b»ng h×nh th¸i vËt chÊt khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trÞ gi¸ NVL ®îc tÝnh mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh nghÜa lµ NVL ®îc chuyÓn ho¸ do lao ®éng cã Ých cho con ngêi. Theo M¸c tÊt c¶ mäi vËt thÓ thiªn nhiªn xung quanh con ngêi mµ lao ®éng cã Ých cã thÓ t¸c ®éng ®Ó c¶i t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi, phôc vô con ngêi ®Òu lµ ®èi tîng cña lao ®éng. Nguyªn vËt liÖu nµo còng cã thÓ lµ ®èi tîng cña lao ®éng , song kh«ng ph¶i bÊt k× ®èi tîng lao ®éng nµo còng lµ NVL . Mäi ®èi tîng lao ®éng cã kh¶ n¨ng thay ®æi do lao ®éng cña con ngêi míi lµ NVL BÊt k× mét doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®Òu ph¶i cã 3 yÕu tè c¬ b¶n , ®ã lµ: -T liÖu lao ®éng -§èi tîng lao ®éng Søc lao ®éng Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt NVL chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng , lµ mét trong ba yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn s¶n phÈm. Kh¸c v¬Ý t liÖu lao ®éng, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu k× s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®äc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo chu k× s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®îc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong k× NVL lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. NVL kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn sè lîng mµ cßn ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm. NVL cã ®¶m b¶o chÊt lîng cao, ®óng quy c¸ch, chñng lo¹i th× s¶n phÈm t¹o ra míi phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng ,t¹o ra søc c¹nh tranh cao. Bªn c¹nh chÊt lîng ®îc b¶o ®¶m th× ph¶i nãi tíi gi¸ c¶, gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i hîp lý th× do¹nh nghiÖp míi cã chç ®øng trªn thÞ trêng . §iÒu ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý doanh nghiÖp tõ kh©u thu mua , b¶o qu¶n , sö dông NVL thËt chÆt chÏ nh»m tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ s¶n xuÊt , gi¶m tiªu hao vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm Qua ph©n tÝch trªn tuú theo t×nh h×nh , ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp ®Ó chän ph¬ng ¸n b¶o qu¶n , qu¶n lý vËt liÖu sao cho phï hîp. Song nh×n chung víi ph¬ng ph¸p nµo th× vÉn ph¶i b¶o ®¶m yªu cÇu ®Æt ra lµ vËt liÖu cÇn ®¶m b¶o tèi ë kh©u mua , b¶o qu¶n dù tr÷ vµ sö dông hîp lý cã hiÖu qu¶ 2.Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i sö dông rÊt nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu cã h×nh d¸ng , kÝch cì kh¸c nhau, tÝnh chÊt c¬, lý ,ho¸ còng kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy mçi lo¹i NVL còng cã vai trß kh¸c nhau, c«ng dông kh¸c nhau. C¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy chóng ta ph©n chia NVL thµnh c¸c lo¹i sau ®©y: 2 - Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ nh÷ng thø sau qu¸ tr×nh gia c«ng chÕ biÕn sÏ trë thµnh thùc thÓ chñ yÕu cña s¶n phÈm - VËt liÖu phô lµ nh÷ng vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trong s¶n xuÊt, ®îc sö dông kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, thay ®æi h×nh gi¸ng mµu s¾c , mïi vÞ hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n ho¹t ®éng cña c¸c t liÖu lao ®éng - Nhiªn liÖu lµ nh÷ng thø dïng ®Ó chÕ t¹o ra nhiÖt n¨ng nh than ®¸ , than bïn, x¨ng dÇu... - Phô tïng thay thÕ lµ c¸c chi tiÕt , phô tïng ®Ó söa ch÷a vµ thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ , ph¬ng tiÖn vËn t¶i - VËt liÖu vµ c¸c thiÕt bÞ c¬ b¶n t¸i t¹o tµi s¶n cè ®Þnh - VËt liÖu kh¸c bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu cßn l¹i ngoµi c¸c thø cha kÓ trªn nh bao b× ®ãng gãi ... - Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ kÕ to¸n chi phÝ cña tõng doanh nghiÖp mµ trong tõng lo¹i NVL cã thÓ chia thµnh nhiÒu nhãm chi tiÕt h¬n. Mét ®iÒu ®¸ng chó ý ®ã lµ kh¸i niÖm nguyªn vËt liÖu chÝnh chØ cã ý nghÜa t¬ng ®èi trong ph¹m vi tõng doanh nghiÖp 3 3. TÝnh gi¸ trÞ NVL 3.1. TÝnh gi¸ trÞ NVL nhËp kho Gi¸ trÞ NVL nhËp kho ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ . Tuú theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hay ph¬ng ph¸p khÊu trõ mµ trong gi¸ thùc tÕ cã thuÕ hay kh«ng cã thuÕ - §èi víi NVL mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n céng víi thuÕ nhËp khÈu céng víi chi phÝ thu mua ( vËn chuyÓn bèc dì , thuª kho , thuª b·i ...) trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu gi¶m gi¸ hµng mua ®îc hëng - §èi víi vËt liÖu mua ngoµi gia c«ng chÕ biÕn : Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn cïng víi c¸c chi phÝ liªn quan - víi vËt liÖu tù s¶n xuÊt : Gi¸ thùc tÕ chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ - VËt liÖu do nhËn vèn gãp liªn doanh cæ phÇn: Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ ®îc c¸c bªn tham gia ®ãng gãp vèn chÊp nhËn céng víi chi phÝ liªn quan ®Õn tiÕp nhËn - §èi víi phÕ liÖu: Gi¸ thùc tÕ chÝnh lµ gi¸ íc tÝnh thùc tÕ cã sö dông ®îc hay lµ gi¸ thu håi tèi thiÓu Ngoµi ra , khi tÝnh gi¸ vËt liÖu nhËp vµo ngêi ta sö dông gi¸ ho¹c to¸n, vËt liÖu nhËp kho chØ ®îc tÝnh theo gi¸ ho¹ch to¸n khi cã nh÷ng vËt liÖu sö dông ngay trong k× kinh doanh nhng cha biÕt gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu nhËp. Gi¸ ho¹ch to¸n hay cßn gäi lµ gi¸ t¹m tÝnh hay gi¸ kÕ ho¹ch Gi¸ ho¹ch to¸n vËt liÖu = Sè lîng vËt * §¬n gi¸ NhËp kho trong k× liÖu nhËp ho¹ch to¸n VËt liÖu nhËp trong k× vÉn ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ, ®Õn cuèi k× c¬ së ghi sæ gi¸ ho¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ nhËp ®· biÕt ta tÝnh hÖ sè gi¸ , tÝnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt sö dông 3.2. TÝnh gi¸ trÞ vËt liÖu Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, viÖc ®¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ rÊt quan träng . Nã gióp cho viÖc ph©n bæ chÝnh x¸c chi phÝ thùc tÕ vÒ vËt liÖu tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . Tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng ho¹t ®éng cña tõng doanh nghiÖp, vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n , cã thÓ sö dông mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p sau theo nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong ho¹ch to¸n nÕu cã thay dæi ph¶i gi¶i thÝch râ rµng -Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n : Theo ph¬ng ph¸p nµy , gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong k× ®îc tÝnh theo gi¸ b×nh qu©n Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng Sè lîng vËt liÖu xuÊt dïng = x Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n Trong ®ã : = Gi¸ TTVL tån TK + gi¸ TTVL nhËp TK 4 Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ SLVL tån TK + SLVL nhËp TK Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n c¶ k× sù tr÷ tuy ®¬n gi¶n dÔ lµm nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a c«ng viÖc dån vµo cuèi th¸ng , ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n nãi chung Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc Gi¸ vËt liÖu tån kho ®Çu kú (hoÆc cuèi kú) Lîng vËt liÖu tån kho ®Çu kú (hoÆc cuèi kú) = Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éngvËt liÖu trong k× , tuy nhiªn kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vËt liÖu kú nµy Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp = Gi¸ TTVL TK tríc khi nhËp + sè nhËp Lîng TTVL TK tríc khi nhËp + sè nhËp Ph¬ng ph¸p nµy kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña hai ph¬ng ph¸p trªn nhng l¹i tèn c«ng søc tÝnh to¸n nhiÒu lÇn Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc : Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nhËp tríc th× xuÊt tríc , xuÊt hÕt sè nhËp tríc råi míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè hµng xuÊt Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh vµ cã xu híng gi¶m -Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc : Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng vËt liÖu mua vµo sau sÏ ®îc xuÊt tríc , ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi trêng hîp l¹m ph¸t Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp : Theo ph¬ng ph¸p nµy , vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng. Khi xuÊt vËt liÖu nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ vËt liÖu ®ã Ph¬ng ph¸p nµy ®îc gäi lµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ ®Ých danh, thêng sö dông víi c¸c vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh c¸ch biÖt Ph¬ng ph¸p gi¸ ho¹ch to¸n : Theo ph¬ng ph¸p nµy , toµn nµy , toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong k× ®îc tÝnh theo gi¸ ho¹ch to¸n . Cuèi k× , kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ ho¹ch to¸n sang gi¸ thc tÕ cña vËt liÖu ®ã Ph¬ng ph¸p nµy lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh, thêng ®îc sö dông víi c¸c vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh t¸ch biÖt Ph¬ng ph¸p gi¸ ho¹ch to¸n: Theo ph¬ng ph¸p nµy toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong k× ®îc tÝnh theo gi¸ ho¹ch to¸n . Cuèi k× kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ ho¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc 5 Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng = Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu xuÊt dïng x I. Ho¹ch to¸n gi¸ tæng hîp nguyªn vËt liÖu HÖ sè gi¸ vËt liÖu 1. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn 1.1. Kh¸i niÖm KKTX lµ ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho, ph¶n ¸nh ghi chÐp mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng nhËp xuÊt tån kho cña NVL , c«ng cô , dông cô, thµnh phÈm, hµng ho¸ Ph¬ng ph¸p nµy thêng sö dông phæ biÕn ë níc ta v× nh÷ng tiÖn Ých cña nã : §é chÝnh x¸c cao, cung cÊp th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi , cËp nhËt vµ ®îc sö dông phÇn lín trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ c¸c xÝ nghiÖp th¬ng m¹i kinh doanh nh÷ng mÆt hµng lín nh m¸y mãc thiÕt bÞ. Theo ph¬ng ph¸p nµy, lóc nµo kÕ to¸n còng x¸c ®Þnh ®ù¬c gi¸ trÞ nhËp , xuÊt , tån kho tõng lo¹i hµng tån kho nãi chung vµ vËt liÖu riªng trªn c¸c tµi kho¶n tån kho 1.2. Ho¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng NVL ë c¸c ®¬n vÞ tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ Ho¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng NVL Thñ tôc chøng tõ vµ c¸c tµi kho¶n sö dông _ Thñ tôc chøng tõ + C¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ kÝ kÕt víi nhµ cung cÊp ®Ó mua NVL + C¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ kÝ kÕt víi nhµ cung øng ®Ó ngêi mua thùc hiÖn vËn chuyÓn NVL vÒ doanh nghiÖp Bªn b¸n ph¶i giao cho bªn mua H§BH vµ hãa ®¬n GTGT hoÆc ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho + Tríc khi nhËp kho NVL ph¶i kiÓm nghiÖm NVL vµ lËp biªn b¶n kiÓm nghiÖm ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng vËt liÖu ®óng quy c¸ch phÈm chÊt hoÆc sai quy c¸ch phÈm chÊt ®Ó x¸c ®Þnh nhiªmj vô cña c¸c bªn cã liªn quan + LËp phÝÕu nhËp kho vµ chØ nhËp kho víi vËt liÖu ®óng quy c¸ch phÈm chÊt Tµi kho¶n sö dông Tµi kho¶n 152 ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng nhËp , xuÊt , tån kho vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ Bªn nî : Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho Bªn cã : Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho Sè d bªn nî : Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho cuèi k× TK 152 ®îc chi tiÕt cho c¸c tµi kho¶n cÊp 2 Tµi kho¶n 151: Hµng mua ®i ®êng, ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng ®· cã ho¸ ®¬n Bªn nî : Gi¸ thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng ®· cã ho¸ ®¬n Bªn cã : Gi¸ thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng ®· vÒ nhËp kho 6 Sè d bªn nî : Gi¸ thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng TK 133.TK111,TK112,TK331,TK311.... Tr×nh tù ho¹ch to¸n + Khi mua vËt liÖu, vËt liÖu vÒ cã chøng tõ kÌm theo Nî 152: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu Nî 133: VAT cã khÊu trõ Cã TK 111,112,131...tæng gi¸ thanh to¸n + VËt liÖu mua vÒ cã chøng tõ kÌm theo : VÉn lµm thñ tôc nhËp kho vËt liÖu nhng cha ghi sæ theo giíi h¹n t¹m tÝnh . sang th¸ng sau ®Ó ho¸ ®¬n vÒ th× ghi sæ gièng trêng hîp vËt liÖu vÒ cã giÊy tê kÌm theo NÕu cuèi th¸ng ho¸ ®¬n vÉn cha vÒ th× ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh . Th¸ng sau ho¸ ®¬n vÒ th× ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh . Th¸ng sau khi ho¸ ®¬n vÒ th× so s¸nh gi¸ thùc tÕ víi gi¸ t¹mtÝnh ®Ó ghi sæ + §èi víi vËt liÖu ®· mua cã ho¸ ®¬n nhng cuèi th¸ng vËt liÖu vÉn cha vÒ nhËp kho hoÆc vËt liÖu ®· vÒ kho nhng cha lµm thñ tôc kiÓm nghiÖm NÕu cuèi th¸ng vËt liÖu vÒ th× ghi sæ vËt liÖu cã chøng tõ kÌm theo NÕu cuèi th¸ng vËt liÖu cha vÒ Nî 151: TrÞ gi¸ hµng cha cã thuÕ Nî 133: VAT khÊu trõ Cã tµi kho¶n liªn quan (111,112...) Tæng gi¸ thanh to¸n Sang th¸ng sau, nÕu vËt liÖu vÒ th× lµm thñ tôc kiÓm nghiÖm vµ nhËp kho Nî TK 152 Cã TK 151 + VËt liÖu do nhµ níc cung cÊp hoÆc cÊp trªn cÊp , c¸c c¸a nh©n , cæ ®«ng gãp vèn liªn doanh hoÆc ®îc tÆng thëng Nî TK 152 Cã TK 141 + NhËn l¹i vèn gãp kinh doanh tríc ®©y b»ng NVL Nî TK 152 Cã TK 222,128,228 + NhËp kho NVL tù chÕ biÕn hay thuª ngoµi chÕ biÕn Nî TK 152 Cã TK 154 + NÕu kiÓm kª vËt liÖu vµ ph¸t hiÖn thÊy thõa Nî TK 152 Cã TK 3381 + Khi tÝnh gi¸ l¹i vËt liÖu nÕu gi¸ t¨ng Nî TK 152 Cã Tk 412 Ho¹ch to¸n t×nh h×nh gi¶m NVL Thñ tôc vµ taq× kho¶n sö dông 7 §Ó kh¾c phôc cho nhu cÇu s¶n xuÊt , qu¶n lý s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp nguyªn vËt liÖu cÇn ®îc ph¶n ¸nh râ rµng, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c dùa trªn c¸c chøng tõ nh phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n kiÓm phiÕu xuÊt kho...khi cã nhu cÇu phßng cung øng lËp phiÕu xuÊt kho cho c¸c lo¹i vËt t cÇn dïng trong s¶n xuÊt . Sau khi thñ kho ghi sè thùc xuÊt vµ cïng ngêi nhËn kÝ vµo phiÕu . PhiÕu ®îc lËp thµnh 3 liªn : Mét giao cho ngêi lÜnh , mét giao cho ngêi cung øng vËt t, mét lu l¹i ®Ó ghi thÎ vµ chuyÓn cho phßng kÕ to¸n TK 621; Chi phÝ NVL trùc tiÕp TK: 627,641,642,111,112... Ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n + XuÊt vËt liÖu cho s¶n xuÊt kinh doanh Nî 621: XuÊt trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm, lao vô , dÞch vô Nî 627: XuÊt dïng cho ph©n xëng Nî 641:XuÊt phôc vô b¸n hµng Nî 642: XuÊt cho nhu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp Cã 152: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng + Trêng hîp doanh nghiÖp xuÊt NVL ®Ó gãp vèn liªn doanh, c¨n cø vµo hîp ®ång gãp vèn vµ phiÕu ghi kho kÕ to¸n ghi Nî TK222 : XuÊt gãp vèn liªn doanh dµi h¹n Nî TK 128 : XuÊt gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n Nî TK 412: Chªnh lÖch gÝa ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n Cã TK 152 : Gi¸ thùc tÕ tµi vËt liÖu xu©t gãp vèn + XuÊt thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn Nî TK 154 Cã RK 152 + Gi¶m do c¸c nguyªn nh©n kh¸c Nî TK 632: XuÊt vËt liÖu ®Ó nhîng b¸n Nî TK 138 : ThiÕu kh«ng râ nguyªn nh©n chê xÐt xö Nî TK 642: ThiÕu trong ®Þnh møc 1.3. Ho¹ch to¸n tnhf h×nh biÕn ®éng t¹i doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp Nh÷ng doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp lµ nh÷ng doanh nghiÖp do cha thùc hiÖn ®Çy ®ñ vÒ sæ s¸ch kÕ to¸n chøng tõ ..vÒ ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n gièng nh nh÷ng doanh nghiÖptÝnh theo ph¬ng ph¸p VAT cã khÊu trõ , chØ kh¸c lµ kh«ng xuÊt hiÖn TK 133 , phÇn VAT ®îc tÝnh céng vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cñavËt liÖu mua ngoµi 2. §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh k× 2.1. Kh¸i niÖm vµ tµi kho¶n sö dông Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k× lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn , liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c lo¹i vËt t, hµng ho¸ ,s¶n phÈm trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ tån 8 kho ®Çu kú vµ cuèi k× trªn c¬ së kiÓm kª cuèi k× , x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ vµ lîng xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c môc ®Ých kh¸c §é chÝnh x¸c cña ph¬ng nµy kh«ng cao tuy tiÕt kiÖm ®îc thêi gianghi chÐp vµ chØ thÝch hîp víi tõng ®¬n vÞ kinh doanh nh÷ng chñng lo¹i hµng ho¸ , vËt t kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp, thêng xuyªn xuÊt dïng xuÊt b¶n c¸c tµi kho¶n sö dông TK 611: Mua hµng: Dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh thu mua t¨ng gi¶m NVL theo gi¸ thùc tÕ Bªn nî : Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ NVL tån kho ®Çu k× vµ t¨ng thªm trong k×. Bªn cã : Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ NVL xuÊt b¸n , thiÕu hôt trong k× vµ tån kho cuèi k× TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu , dïng ®Ó ph¶n ¸nh NVL tån kho Bªn nî : Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho cuèi k× Bªn cã : KÕt chuyªn thùc tÕ gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho ®Çu k× D nî : Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu tån kho TK 151-Hµng mua ®i ®êng : Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ sè hµng mua nhng ®ang ®i ®êng hay göi t¹i kho ngêi b¸n Bªn nî : Gi¸ thùc tÕ hµng ®i ®êng cuèi k× Bªn cã : KÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ®i ®êng ®Çu k× D nî : Gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ®i ®êng C¸c TK 133,331,111,112... 2.2. Ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n §Çu k× kÕt chuyÓn hÕt gi¸ trÞ hµng tån kho theo tõng lo¹i Nî 611 Cã 152 : NVL tån kho Cã 151 : NVL ®ang ®i ®êng 2.2.1. §èi víi doanh nghiÖp ®ang ¸p dông VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ Trong k× + C¨n cø vµo c¸c lo¹i ho¸ ®¬n mua hµng kÕ to¸n ghi Nî TK 611: Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu Nî TK 133 ;ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã tµi kho¶n liªn quan 111,112,331...tæng gi¸ thanh to¸n + C¸c nghiÖp vô kh¸c còng ®Òu ghi t¨ng TK 611 Nî TK 611: Mua hµng Cã TK 128 : NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh ng¾n h¹n Cã TK222 : NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh dµi h¹n Cã TK 331,311,336,338: T¨ng do mua chÞu ®i vay + ChiÕt khÊu mua hµng , gi¶m gi¸ hµng mua , hµng bÞ tr¶ l¹i Nî TK111,112,331 Cã TK133 Cã TK611 9 Cuèi k× c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ kÕ to¸n ph¶n ¸nh + Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong k× Nî TK621 cho bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp Nî TK627 cho s¶n xuÊt chung Nî TK641,642 cho bé phËn b¸n hµng vµ qu¶n lý ph©n xëng Cã TK 611trÞ gi¸ NVL thùc tÕ xuÊt dïng + KÕt chuyÓn trÞ gi¸ NVL tån kho cuèi k× cha sö dông,bÞ mÊt , hao hôt Nî TK152,151 Nî TK138 Cã TK 611 2.2.2 §èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp §èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy gi¸ thùc tÕ vËt liÖu mua ngoµi bao gåm c¶ VAT ®Çu vµo . Do vËy kÕ to¸n ghi Nî TK 611 Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu mua ngoµi Cã TK LQ( 111,112,331...) tæng gi¸ thanh to¸n Khi nhËn ®îc chiÕt khÊu mua hµng, hµng mua tr¶ l¹i kÕ to¸n ghi Nî TKlq(111,112,331...) Cã TK611 C¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ë c¸c thêi ®iÓm ®Çu k×, trong k× vµ cuèi k× ®îc ho¹ch to¸n t¬ng tù nh ®èi víi doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ 10 II. Ho¹ch to¸n chi tiÕt NVL Ho¹ch to¸n chi tiÕt NVL lµ c«ng viÖc ho¹ch to¸n kÕt hîp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n nh»m môc ®Ých theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt , tån kho cña tõng chñng lo¹i vËt liÖu vÒ chÊt lîng ,sè lîng vµ gi¸ c¶. Gi÷a ho¹ch to¸n tæng hîp vµ ho¹ch to¸n chi tiÕt cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau VÒ mÆt qu¶n lý : Chóng h×nh thµnh mét hÖ thèng tæng thÓ c¸c th«ng tin phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý VÒ mÆt ghi chÐp : §©y lµ hai qu¸ tr×nh song song, ho¹ch to¸n tæng hîp vµ ho¹ch to¸n chi tiÕt ®Òu dùa vµo mét c¬ së chung ®ã lµ hÖ thèng chøng tõ thèng nhÊt , do ®ã ph¶i ®¶m b¶o sù kiÓm tra thèng nhÊt vµ ®èi chiÕu lÉn nhau. HiÖn nay doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän ho¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo mét trong ba ph¬ng ph¸p sau: -Ph¬ng ph¸p thÎ song song -Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn -Ph¬ng ph¸p sæ sè d 11 phÇn ii thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p I. thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ . Song song víi qu¸ tr×nh nµy hÖ thèng kÕ to¸n tiÕn tíi lµ chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam còng dÇn dÇn tõng bíc hoµ nhËp vµo hÖ thèng kÕ to¸n quèc tÕ Nh chóng ta ®· biÕt , ho¹c to¸n NVL lµ mét trong nh÷ng kh© quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. Nhng viÖc ho¹ch to¸n nµy ph¶i ®¶m b¶o theo ®óng nguyªn t¾c kÕ to¸n ®· ®îc thõa nhËn ph¶i phï hîp víi c¸c chuÈn mùc chung. Trong c«ng t¸c nµy cÇn chó ý ®Õn viÖc ho¹c to¸n ®óng gÝa trÞ NVL tån kho còng nh dù phßng gi¶m gi¸ NVL trong kho bëi v× NVL kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn viÖc ho¹c to¸n NVL, Tõ ®ã liªn quan ®Õn doanh thu, lîi nhuËn k× nµy mµ cßn ¶nh hëng ®Õn k× sau. ChÝnh v× vËy cÇn tiÕn hµnh so s¸nh gi÷a hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam víi hÖ thèng chuÈn mùc kÕ tãan quèc tÕ , tõ ®ã lµm c¬ së ho¹ch to¸n NVL phï hîp víi chÕ ®é tµi chÝnh , gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp 1. X¸c ®Þnh gi¸ NVL tån kho 1.1. X¸c ®Þnh gi¸ NVL tån kho a. ¦u ®iÓm : Nguyªn vËt liÖu tån kho n»m trong nhãm hµng tån kho, do vËy nã còng ®îc tÝnh theo gi¸ thÊp h¬n trong hai gi¸ : Gi¸ gèc vµ gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc Gi¸ gèc cña NVL tån kho bao gåm: Chi phÝ mua, chi phÝ chÕ biÕn c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c ph¸t sinh ®Ó ®a chóng vÒ ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña NVL tån kho Chi phÝ mua bao gåm gi¸ mua , thuÕ thu nhËp vµ c¸c lo¹i thuÕ kh¸c , chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì vµ c¸c chi phÝ kh¸c trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn viÖc mua NVL. ChiÕt khÊu thanh to¸n , gi¶m gi¸ hµng mua vµ c¸c kho¶n t¬ng tù kh¸c ®îc khÊu trõ khi tÝnh chi phÝ mua Chi phÝ chÕ biÕn lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc chÕ biÕn ®Ó cã tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña NVL Chi phÝ kh¸c : §ã lµ chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®a vÒ ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i Ngoµi ra gi¸ gèc nguyªn vËt liÖu tån kho cßn cã thÓ tÝnh theo ph¬ng ph¸p chi phÝ ®Þnh møc nÕu nh kÕt qu¶ ®ã lµ t¬ng ®¬ng víi chi phÝ thùc tÕ . Chi phÝ ®Þnh møc thêng xuyªn ®îc xem xÐt l¹i vµ nÕu cÇn thiÕt sÏ ®îc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc lµ gi¸ b¸n íc tÝnh ®Ó hoµn thiÖn s¶n phÈm vµ chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc tiªu thô chóng . Gi¸ trÞ NVL tån kho cã thÓ kh«ng thu håi ®îc nÕu chóng bÞ h háng lçi thêi toµn bé hoÆc tõng phÇn . Gi¸ 12 trÞ NVL tån kho còng cã thÓ kh«ng thu håi ®îc nÕu nh chi phÝ íc tÝnh hoµn thiÖn s¶n phÈm vµ chi phÝ íc tÝnh ph¸t sinh ®Ó tiªu thô s¶n phÈm t¨ng lªn. ViÖc ghi gi¶m hµng tån kho thÊp h¬n gi¸ gèc cho phï hîp víi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc lµ phï hîp víi quan ®iÓm cho rµng tµi s¶n kh«ng ph¶n ¸nh lín h¬n gi¸ trÞ thùc hiÖn mong ®îi tõ viÖc b¸n hay sö dông chóng Nh vËy viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL tån kho hoµn toµn phï h¬p víi chuÈn mùc kÕ to¸n . b. Nhîc ®iÓm : Tuy nhiªn chóng ta cha cã sù ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi trong kho¶n môc chi phÝ chÕ biÕn , cha cã nguyªn t¾c ph©n bæ ®èi tîng tõng lo¹i chi phÝ. §iÒu nµy ®· g©y ra khã kh¨n cho viÖc tÝnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ gèc cho NVL tån kho 1.2.C«ng thøc tÝnh gi¸ trÞ NVL tån kho a. ¦u ®iÓm : Theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ , gi¸ trÞ NVL tån kho ®îc tÝnh theo c¸c c«ng thøc sau Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn Ph¬ng ph¸p ngËp sau xuÊt tríc Mét ®iÒu dÔ nhËn ra lµ c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NVL ë trªn lµ phï hîp víi kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn . b. Nhîc diÓm : Trong trêng hîp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh k× th× gi¸ trÞ xuÊt kho ph¶i dùa vµo kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi k× . Nhng gi¸ trÞ NVL tån kho cuèi k× l¹i kh«ng ®ù¬c tÝnh nh gi¸ NVL xuÊt kho Nh vËy ®a cã sù bÊt hîp lý trong c¸ch tÝnh gi¸ trÞ NVL tån kho gi÷a hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam vµ chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ . §iÒu nµy lµ do chóng ta chØ cho phÐp doanh nghiÖp chØ ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho 2. Ho¹ch to¸n dù phong gi¶m gi¸ NVL tån kho Dù phßng gi¶m gi¸ vÒ b¶n chÊt ®ã lµ sù x¸c nhËn vÒ ph¬ng diÖn kÕ to¸n mét kho¶n gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n do nh÷ng nguyªn nh©n mµ hËu qu¶ cña chóng kh«ng ch¾c ch¾n . C¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®îc biÓu hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn sau ®©y : Ph¬ng diÖn kinh tÕ : Nhê cã c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ mµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n gi¸ trÞ thùc gi¸ trÞ cña tµi s¶n Ph¬ng diÖn tµi chÝnh : Do dù phßng gi¶m gi¸ lµm gi¶m niªn ®é nªn doanh nghiÖp tÝch luü ®îc mét sè vèn ®¸ng kÓ ®· ®îc ph©n chia . sè vèn nµy ®îc bï ®¾p vµo kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n thùc sù ph¸t sinh vµ tµi s¶n c¸c kho¶n chi phÝ hay lç ®· ®îc dù phßng khi c¸c kho¶n ®ã ®îc ph¸t sinh ë niªn ®é sau nµy . Thùc chÊt c¸c kho¶n dù phßng lµ mét nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, t¹m thêi n»m trong c¸c tµi s¶n lu ®éng tríc khi sö dông thùc tÕ 13 Theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ vÒ hµng tån kho quy ®Þnh: Nguyªn vËt liÖu tån kho ®Ó sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng ®îc d¸nh gi¸ thÊp h¬n gi¸ gèc nÕu thµnh phÈm mµ trong ®ã chóng gãp phÇn cÊu t¹o nªn sÏ ®îc b¸n víi gi¸ cao h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ gèc . Khi ®ã sù gi¶m gi¸ NVL sÏ ®îc ®¸nh gi¸ gi¶m xuèng gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®îc thùc hiÖn vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n, tríc khi lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh . trªn c¬ së c¸c b»ng chøng vÒ sù gi¶m gi¸ cña NVL tån kho , kÕ to¸n sÏ x¸c ®Þnh sè sè dù phßng gi¶m gi¸ cho niªn ®é tíi víi ®iÒu kiÖn sè dù phßng kh«ng ®îc vît qu¸ sè lîi nhuËn ph¸t sinh cña doanh nghiÖp T¹i ViÖt Nam theo th«ng t 64 TC/TCDN ngµy 15/09/1997 th× ®èi tîng lËp dù phßng bao gåm: NVL dïng cho s¶n xuÊt , vËt t hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ trêng thÊp h¬n gi¸ ®ang ho¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n Nh vËy chóng ta ®ñ thÊy sù bÊt hîp lý gi÷a hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam víi chuÈn mùc kÕ to¸n qu«c tÕ bëi lÏ víi NVL tån kho th× môc ®Ých cña doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ®Ó b¸n mµ ®Ó s¶n xuÊt . Nh vËy sù gi¶m gi¸ cña c¸c yÕu tè nµy dÉn ®Õn kho¶n lç khi nh÷ng s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra tõ chóng, hay tõ c¸c s¶n phÈm dë dang cã liªn quan ®· bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng . Còng theo th«ng t 64, viÖc lËp dù phßng ®îc tÝnh hoµn toµn dùa vµo chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ sæ s¸ch víi gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ trêng vµo thêi ®iÓm 31/12 . Gi¸ thÞ trêng ë ®©y lµ gi¸ c¶ cã thÓ mua hoÆc b¸n trªn thÞ trêng . Nh vËy viÖc quy ®Þnh chung chung nµy lµm cho viÖc vËn dông ¸p dông kh«ng thèng nhÊt trong thùc tiÔn . Bëi vËy mçi lo¹i hµng tån kho ph¶i cã c¬ së lµ gi¸ mua hay gi¸ b¸n cô thÓ Nh ®· ph©n tÝch ë trªn , IAS2 chØ lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL tån kho trêng hîp tån kho duy nhÊt lµ s¶n phÈm tån kho NVL ®ã thiÕt bÞ gi¶m gi¸ b¸n trªn thÞ trêng. §iÒu nµy chØ ra râ rµng c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng lµ gÝa mua Theo IAS2 trong mçi niªn ®é tiÕp theo ph¶i thùc hiÖn ®¸nh gi¸ míi vÒ gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc. Trêng hîp tríc ®ã hµng tån kho bÞ ®¸nh gÝa thÊp h¬n gi¸ gèc kh«ng tån t¹i n÷a th× kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho thÓ hiªn trªn b¸o c¸o tµi chÝnh lµ theo gi¸ gèc hoÆc theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc ®· ®îc ®iÒu chØnh Theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam viÖc ho¹ch ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ NVL tån kho ®îc tiÕn hµnh nh sau: + Vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n ,kÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh møc ®é phßng cÇn lËp cho niªn ®é míi theo c«ng thøc Møc ®é phßng Sè lîng hµng tån kho Møc ®é gi¶m gi¸ CÇn lËp cho = hiÖn cã cuèi niªn ®é cña * mèi lo¹i NVL vµ Niªn ®é(n+1) mçi lo¹i NVL cuèi niªn ®é kt Trong ®ã: 14 Møc gi¶m gi¸ Gi¸ gèc ghi Gi¸ thùc tÕ cña NVL Thùc tÕ cña mçi = sè thùc tÕ cña _ tån kho ®ã vµo cuèi Lo¹i NVL NVL tån kho niªn ®é kÕ to¸n Sau khi ®· x¸c ®Þnh møc ®é dù phßng cÇn lËp kÕ to¸n ghi sæ nh sau Nî TK 159 Cã Tk 721 Sau khi trÝch lËp dù phßng cho niªn ®é míi Nî TK 642 Cã TK 159 NVL tån kho kh«ng ph¶n ¸nh vµo TK159 mµ ph¶n ¸nh vµo TK412 + §Õn niªn ®é kÕ to¸n l¹i tiÕn hµnh nhËp trªn toµn bé sè dù phßng ®· lËp cña niªn ®é kÕ to¸n tríc vµo thu nhËp bÊt thêng . §ång thêi x¸c ®Þnh møc dù phßngcÇn trÝch lËp ë biªn ®é tiÕp theo råi tiÕn hµnh trÝch lËp®a vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Víi quy m« trªn ®©y, v« h×nh dung ®· phñ nhËn vai trß cña dù phßng ë ViÖt Nam trë nªn h×nh thøc. Víi c¸ch lµm nµy , viÖc x¸c ®Þnh dù phßng vµ ho¹ch to¸n dù phßngchØ cßn l¹i duy nhÊt ý nghÜa x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc t¹i cña tµi s¶n kiÓm kª cuèi n¨m tríc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh mµ th«i . Vµ nh vËy môc ®Ých cña c¸c kho¶n dù phßng lµ ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n tæn thÊt do gi¶m gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh trong n¨m kh«ng ®îc theo dâi trªn c¸c kho¶n dù phßng. H¬n n÷a møc trÝch lËp dù phßng ®îc ho¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 642 vµ hoµn nhËp vµo dù phßng ®îc ho¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 721 lµ kh«ng nhÊt qu¸n, nÕu ®· xÕp sù phßng vµo lo¹i chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp th× nhËp dù phßng còng ph¶i liªn quan ®Õn chi phÝ kinh doanh chø kh«ng thÓ xem lµ bÊt thêng ®îc Nh vËy, víi nh÷ng phÇn ®· ph©n tÝch ë trªn cho chóng ta thÊy phÇn nµo sù kh«ng phï hîp gi÷a hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam víi chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ II. Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch to¸n NVL ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 1. Lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NVL xuÊt kho thÝch hîp Nh phÇn trªn ®· tr×nh bµy cã ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NVL xuÊt kho: Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp Ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n Trong mét thÞ trêng æn ®Þnh , khi gi¸ c¶ kh«ng thay ®æi th× viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p nµo lµ kh«ng quan träng bëi v× gi¸ kh«ng ®æi tõ ngêi nµy sang ngêi kh¸c th× tÊt c¶ c¸c ph¬ng ph¸p ®Òu cã cïng mét kÕt qu¶ . Tuy nhiªn trong mét thÞ trêng kh«ng æn ®Þnh, khi gi¸ biÕn ®éng thÊt thêng th× mçi ph¬ng ph¸p cho mét kÕt qu¶ kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy viÖc chän ph¬ng ph¸p nµo 15 ®Ó tÝnh gÝa NVL hoµn toµn xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp Chóng ta ®· biÕt , mçi ph¬ng ph¸p cã nh÷ng u nhîc ®iÓm riªng. Cô thÓ, ph¬ng ph¸p trùc tiÕp kÕt qu¶ cña nã sÏ lµm t¬ng xøng gi÷a chi phÝ vµ thu nhËp, tuy nhiªn chØ ®îc sö dông khi NVL cã gi¸ trÞ cao, ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hoÆc tõng l«. Ph¬ng gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cã su híng che ®Ëy sù sù biÕn ®éng cña gi¸ . §èi víi ph¬ng ph¸p FIFO gi¸ trÞ hµng tån kho trªn b¶ng gÇn x¸t víi gi¸ trÞ thùc tÕ. Ph¬ng ph¸p LIFO chän chi phÝ ph¸t sinh sau cïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt lín nhÊt vµ do ®ã gi¸ thµnh s¶n xuÊt ,lîi nhuËn gép vµ thuÕ ph¶i nhá nhÊt Nãi tãm l¹i tuú thuéc vµo tõng thêi k×, tuú thuéc vµ tõng h×nh thøc kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p thÝch hîp n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh 2. Quy ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho phï hîp Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, cã hai ph¬ng ph¸p ho¹ch to¸n hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k×. Sù kh¸c nhau c¬ b¶n cña hai ph¬ng ph¸p nµy lµ tÝnh chÊt cña viÖc theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña NVL trªn sæ kÕ to¸n Ph¬ng ph¸p KKTX : Theo dâi vµ ph¶n ¸nhthêng xuyªn, liªn tôc cã ho¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp, xuÊt,tån kho NVL trªn sæ kÕ to¸n Ph¬ng ph¸p KK§K : C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi k× cña NVL trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong k×.Nh vËy theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k× mäi biÕn ®éng cña NVL kh«ng ®îc theo dâi , ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL tån kho ®©ï k× vµ cuèi k×. Theo em sù quy ®Þnh nh vËy lµm mÊt tÝnh ®Æc trng cña ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ®ã lµ ph¬ng ph¸p tµi kho¶n vµ kÐo theo ®ã lµ mÊt ®i néi dung c¬ b¶n cña tµi kho¶n kÕ to¸n. §ã lµ viÖc ph¶n ¸nh sù vËn ®éng kh«ng ngoµi hai mÆt ®èi lËp cña bÊt k× mét ®èi tîng kÕ to¸n nµo trªn tµi kho¶n. V× vËy nªn cã quy ®Þnh néi dung thèng nhÊt ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho c¶ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña hµng tån kho, kh«ng cã sù ph©n biÖt cho trêng hîp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p KK§K hay KKTX 3. Hoµn thiÖn viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL tån kho cho phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh còng nh chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ th× viÖc trÝch lËp vµ ho¹ch to¸n dù phßng gi¶m NVL tån kho trong doanh nghiÖp lµ cÇn thiÕt , nã gióp cho doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n thiÖt h¹i cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ ho¹ch nh»m b¶o toµm vèn kinh doanh.Tuy nhiªn chØ nªn lËp dù phßng cho nh÷ng NVL bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng §Ó kh¾c phôc ®óng h×nh thøc vÒ dù phßng nh hiÖn nay, nhÊt thiÕt c¸c kho¶n tæn thÊt thùc tÕ do gi¶m gi¸ hay c¸c kho¶n dù phßng kh«ng dïng ®Ó 16 ph¸t sinh trong n¨m kÕ ho¹ch ph¶i ®îc ghi nhËn vµo c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh dù phßng. V× thÕ theo em viÖc ho¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng cÇn ®îc tiÕn hµnh nh sau: Cuèi niªn ®é kÕ to¸n c¸c kho¶n dù phßng cÇn ®îc tiÕn hµnh trÝch lËp dù phßng ®a vµo chi phÝ . §ång thêi kÕ to¸n hoµn thµnh sæ dù phßng ®· lËp cña c¸c niªn ®é kÕ to¸n tríc cßn l¹i cha sö dông ®Õn ®Ó ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo, kÕ to¸n ghi nhËn niªn ®é kÕ to¸n tríc cßn l¹i. §ång thêi x¸c ®Þnh møc dù phßng míi cÇn lËp cho tõng lo¹i cÇn lËp cho niªn ®é kÕ tiÕp theo råi tiÕn hµnh trÝch lËp ®a vµo chi phÝ Víi quy tr×nh nµy, viÖc ho¹ch to¸n dù phßng vÉn ®îc tiÕn hµnh trªn TK 159 nh chÕ ®é quy ®Þnh nhng néi dung vµ c¸ch thøc ho¹ch to¸n trªn c¸c tµi kho¶n ®· cã sù thay ®æi. Theo em kÕt cÊu cña tµi kho¶n159 cÇn ®îc quy ®Þnh nh sau: Bªn nî Sè tæn thÊt thùc tÕ do gi¶m gi¸ ph¸t sinh trong k× trõ vµo dù phßng ®· lËp Hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp kh«ng dïng ®Õn Bªn cã TrÝch lËp sù phßng gi¶m gi¸ vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n D nî : Sè dù phßng ®· trÝch cßn l¹i cha sö dông ViÖc quy ®Þnh nµy mét mÆt kh«ng ®· ph¶n ¸nh ®îc t×nh h×nh trÝch lËp vµ lËp dù phßng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc kiÓm tra xÐt duyÖt vµ thÈm ®Þnh dù phßng Néi dung vµ tr×nh tù ho¹ch to¸n ®îc tiÕn hµnh nh sau: Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sè dù phßng cßn l¹i Nî TK 159 Cã TK 642 §ång thêi trÝch lËp dù phßng cho n¨m tíi Nî TK 642 Cã TK 159 Trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo + Hoµn nî dù phßng kh«ng dïng ®Õn cña sè NVL ®· sö dông Nî TK 159 Cã TK 642 + Ghi nhËn gi¶m gi¸ thùc tÕ cña NVL tån kho, trõ vµo dù phßng Nî TK 159 Cã TK liªn quan (151,152) Cuèi niªn ®é kÕ to¸n , tiÕn hµnh hoµn nhËp vµ trÝch nhËp dù phßng nh trªn Víi c¸ch ho¹c to¸n nµykh«ng hÒ m©u thuÉn víi chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh còng nh chÕ ®é kinh tÕ hiÖn hµnh. Nã chØ lµm râ ®îc b¶n chÊt cña 17 viÖc lËp dù phßngcòng nh néi dung ghi chÐp cña tµi kho¶n, t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c ho¹ch to¸n vµ qu¶n lý 18 KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ th× ho¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ ho¹ch to¸n NVL nãi riªng cã vai trß ngµy cµng quan träng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt §Ó ph¸t huy hÕt vai trß , chøc n¨ng ho¹ch to¸n kÕ to¸n NVL lu«n ph¶i ®îc gi¸m s¸t chÆt chÏ , lu«n phaØ ®îc hoµn thiÖn nh»m qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng NVL c¶ sè lîng vµ chÊt lîng ch¼ng h¹n nh gi¸ trÞ. §ång thêi viÖc ho¹ch to¸n NVL quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña do¹nh nghiÖp. Do vËy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó ho¹ch to¸n NVL ®Ó duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do thêi gian vµ kiÕn thøc cã h¹n nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái sai sãt em mong cã sù gãp ý nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 19
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan