Tài liệu Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU I- Lí do chọ đề tài Trang 2-3 PHẦN NỘI DUNG I-Lí luận và thực trạng 1- Lí luận Trang 3-4 2-Thực trạng Trang 5 2.1-Thuận lợi Trang 5 2.2- Khó khăn Trang 5 II-Biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ 1- Tổ chưc trò chơi dân gian phù hợp với đội tuổi Trang 5-6 2- Lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với chủ đề Trang 6-10 3- Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, lời ca, địa điểm trước khi cho trẻ chơi 4- Tổ chức trò chơi dân gian mọi lúc mọi nơi 5-Phối hợp phụ huynh tổ chức trò chơi dân gian III-Kết quả Trang 10-18 Trang 19-20 Trang 20 Trang 20-21 IV- Điều kiện ứng dụng vào thực tế Trang 21 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I-Kết luận Trang 22 II-Kiến nghị Trang 23 Tài liệu tham khảo & phụ lục hình ảnh Trang 23-29 PHẦN MỞ ĐẦU I-Lí do chọn đề tài: Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 1 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Hoạt động chủ đạo của trẻ là hoạt động vui chơi.Trẻ em không chỉ cần được chăm sóc sức khỏe,được học tập mà quan trọng là được thỏa mản nhu cầu vui chơi giải trí .Cuộc sống của trẻ không thể thiếu những trò chơi , nhất là đối với trẻ mẫu giáo thì hoạt động chủ yếu của trẻ là “ học mà chơi, chơi mà học” qua việc chơi trẻ sẽ nhận thức rõ ràng về môi trường quanh mình . Mỗi người chúng ta ai cũng từng là một đứa trẻ và từng chơi những trò chơi của trẻ . Những động tác đưa đẩy của kéo cưa lừa xẻ hay những bước nhảy lò cò của trò chơi nhảy lò cò , hay những cú ném vòng chơi ném vòng… tất cả như một bức tranh cuộc sống sinh động . Những trò chơi dân gian bình dị ấy chính là nhưng bài học thường thức dạy cho trẻ làm quen và quan sát những gì gần gũi , đơn giản xung quanh trẻ Trò chơi dân gian là di sản văn hóa của dân tộc được kết thành từ quá trình lao động , sinh hoạt hàng ngày nó tích tụ cả trí tuệ ,niềm vui sống của bao thế hệ , trò chơi dân gian mang lại cho trẻ nhiều điều bổ ích , thú vị làm cho thế giới xung quanh trẻ tươi đẹp hơn, làm giàu vốn cảm xúc , tình cảm trí tuệ cho trẻ em. Trên thế giới này không có một dân tộc nào không có trò chơi riêng của con em mình , bởi vì tất cả trẻ em đều cần chơi để lớn lên do vậy chính các em đã tạo ra các trò chơi và hướng dẫn cho nhau chuyền từ thế hệ này sang thế hệ khác từ vùng này dẫn sang vùng khác .Một đặc trưng quan trọng khiến cho các trò chơi dân gian dễ dàng đi vào đời sống tâm hồn của mỗi đứa trẻ, đó là các trò chơi dân gian thường rất đơn giản, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi, đồ vật phục vụ cho trò chơi rất dễ tìm, dễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự nhiên, thậm chí chỉ là cái dây, hòn sỏi, que tre, viên gạch chúng có thể nhặt trong vườn, dưới ruộng là có thể lập được một hội chơi..Mà cũng thật lạ với bọn trẻ, có thể hôm nay chơi chán trò này, nhưng ngày mai chúng lại cảm thấy thích thú, lại cảm thấy hào hứng với chính trò chơi đó, chúng lại chơi, lại Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 2 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nhảy hết trò này đến trò khác. Có lẽ vì thế mà những trò chơi dân gian có một sức sống lâu bền trong tâm trí mỗi người. Trò chơi dân gian không đơn thuần là trò chơi của trẻ em mà nó còn chứa đựng cả nền văn hóa dân tộc Việt Nam độc đáo giàu bản sắc .Đưa trò chơi dân gian vào chương trình học là quay lại giáo dục truyền thống cho học sinh, nhờ đó văn hóa truyền thống được lưu truyền cho thế hệ sau Đúng như lời của PGS.TS Nguyễn Văn Huy phó giám đốc bảo tàng VHVN: “Cuộc sống đối với trẻ không thể thiếu những trò chơi .Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hóa của dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc .Trò chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ , giúp trẻ phát tiển tư duy ,sáng tạo , mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước .Ngày nay các em ở một xã hội công nghiệp , chỉ quen với máy móc không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi .Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen với những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước đang ngày càng bị mai một và quên lãng , không chỉ có ở các thành phố mà còn ở các vùng quê .Vì thế giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi dân gian là một điều cần thiết” Trò chơi dân gian có vai trò lớn trong việc giáo dục nhân cách văn hóa cho trẻ trong khi chơi trẻ sẽ tiếp thu những điều hay, lẽ phải, rèn luyện những thói quen cần thiếtcho cuộc sống hiện tại, sau này một cách tự nhiên và thoải mái Trò chơi dân gian không chỉ thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ mà còn góp phần hình thành nhân cách cho trẻ.Trong trò chơi dân gian là một hoạt động có tác động mạnh mẽ với trẻ em, trứớc hết giáo dục thái độ văn hóa đối với hai mối quan hệ chủ yếu của con người : con người- thiên nhiên và con người- xã hội nói cách khác đó chính là thái độ với sinh thái thiên nhiên và thái độ đối với sinh thái xã hội Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 3 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Ngày nay cuộc sống ngày càng hiện đại cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin và những trò chơi hiện đại thì trò chơi dân gian đang ngày càng bị mai một và quên lãng không chỉ ở thành phố mà ở nông thôn đang bị đô thị hóa mạnh mẽ. Trẻ em đang bị lôi cuốn vào những trò chơi trên máy vi tính, trên mạng internet những tiện ích đó có mặt tốt nhưng nó cũng có mặt xấu như nó gây hại đến sức khỏe của trẻ đó là chưa kể đến một số trò chơi và đồ chơi mang tính bạo lực đã gây ra không ích tai nạn cho trẻ khiến cho tâm hồn trẻ thơ trở nên hung hãn và tàn bạo.Đồ chơi hiện đại có sức hút với trẻ bởi màu sắc và sự phong phú về chủng loại, màu sắc đẹp, bắt mắt hấp dẫn trẻ , không phủ nhận vai trò của những đồ chơi đó nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi, nhu cầu muốn được làm những việc như người lớn nhưng chính những đồ chơi hiện đại đó làm nảy sinh tính ích kỷ ở trẻ , trẻ chỉ muốn độc chiếm chơi một mình không thích chơi với bạn , trẻ dễ thu mình vào thế giới cô độc của riêng mình mất khả năng hòa đồng tập thể, đoàn kết,chia sẽ với bạn bè .Do đó việc đưa trò chơi dân gian vào chương trình giảng dạy , vui chơi giải trí trong nhà trường là một cách để trẻ rèn luyện sức khoẻ, kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, giúp trẻ biết đoàn kết chia sẽ với nhau xây dựng tinh thần tập thể, biết hoạt động phối hợp làm việctheo nhóm làm nền móng cho trẻ khi lên học các bậc cao hơn sẽ dễ thích nghi hơn mà còn giúp học sinh rèn khả năng ứng xử văn hoá trong các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh , bổ ích , các hoạt động vui chơi giải trí tích cức phù hợp với lứa tuổi, không sa vào những trò chơi bạo lực vô bổ đang tràn lan và các tệ nạn xã hội và nhằm hưởng ứng phong trào xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ Giáo Dục & Đào Tạo phát động việc đưa trò chơi dân gian vào trường học mang nhiều ý nghĩa thiết thực Để việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ đạt hiệu quả tại các lớp mẫu giáo 5-6 tuổi thì nhà trường cũng như tất cả các giáo viên đều tổ chức các trò chơi Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 4 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi dân gian theo nhiều cách sao cho trẻ không nhàm chán như cho trẻ chơi ở hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều, trong các lễ hội của nhà trường .Nhưng việc tổ chức trò chơi dân gian thời gian qua cho trẻ 5-6 tuổi chưa thực sự hiệu quả trẻ vẫn bị cuốn hút bởi trò chơi hiện đại không ham thích trò chơi dân gian .Vì vậy "biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ" nhằm chia sẽ những kinh nghiệm về việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mẫu giáo đạt chất lượng cao hơn. PHẦN NỘI DUNG I-Lý luận và thực trạng 1.Lí luận: Đối với trẻ nhỏ,trẻ luôn có nhu cầu mong muốn được làm những việc giống như người lớn,chơi chính là cuộc sống thực của chúng. Đặc biệt ở lứa tuổi mẫu giáo, chơi là hoạt động chủ đạo đối với sự phát triển của trẻ, chi phối toàn bộ đời sống tâm lý trẻ và các dạng hoạt động khác. Trò chơi dân gian là những trò chơi được nhân dân sáng tạo lưu truyền tự nhiên, rộng rãi trong dân gian, là một trong những hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian.Các trò chơi này găn liền vơi truyền thống văn hóa của dân tộc đã nảy sinh và phát triển trong suốt quá trình giữ nước và dựng nước của nhân dân ta Muốn chơi được trò chơi dân gian điều bắt buộc là phải thuộc lời đồng dao, đồng dao nghĩa là ca dao nhi đồng, hay chính là lời ca dân gian của trẻ em.Đồng dao thường là những câu mà không rõ lời , tảng mạn được ghép lại với nhau không theo một logic nào cả nhưng chính vì thế mà lai trở nên hấp dẫn trẻ.Đồng dao trước hết là trò chơi chung của trẻ và nó chỉ có giá trị trong một trò chơi cụ thể chứ không tồn tại độc lập ngoài trò chơi như những bài dân ca khác.Đồng dao thường mang tính chu kì lặp lại không bao giờ hết , ngôn ngữ của nó kì Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 5 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi quặc nhiều khi chắp vá vào nhau một cách ngẫu nhiên mà khi đọc lên nghe thuận mồm vui tai gây nên hứng thú cho trẻ khi tham gia trò chơi Đồng dao có tác dụng thỏa mãn nhu cầu vui chơi và tập cho trẻ có một số tri thức để bước vào đời. Chức năng chủ yếu của đồng dao là thẩm mỹ và giáo dục. Cấu tạo của đồng dao có những nét độc đáo, không áp dụng vào tục ngữ, ca dao được, ngôn ngữ đồng dao là một yếu tố hữu cơ của trò chơi dân gian nó đưa trẻ vào trò chơi một cách nhẹ nhàng có nhịp điệu làm trò chơi của trẻ trở nên hấp dẫn, nhiều bài đồng dao có lời dí dõm dân dã kích thích trí tưởng tượng của trẻ qua đó trẻ tiếp thu ngôn ngữ dân gian một cách chân thực, trò chơi dân gian đã tạo điều kiện kích thích sự phát triển ngôn ngữ của trẻ và ngôn ngữ phát triển chính là cơ sở phát huy tư duy cho trẻ. Thông qua trò chơi dân gian có nội dung tốt giúp trẻ nắm những tiêu chuẩn, hành vi chuẩn mực của con người. Qua trò chơi những phẩm chất của trẻ được hình thành như lòng dũng cảm, tính trung thực, tính kỹ luật, ý chí quyết thắng của trẻ.Trong trò chơi ai ai cũng tỏ ra cố gắng hết sức mình, khi tham gia vào trò chơi dân gian mỗi thanh viên trong cuộc chơi chỉ tồn tại được trong mối quan hệ mật thiết với tập thể bởi ai cũng sẵn sàng làm hết mình để mang lại thành tích chung cho tập thể, một cử chỉ hành vi đúng mực , việc giúp đỡ bạn trong quá trình chơi , cùng nhau tạo ra những đồ dùng đồ chơi phục vụ cho quá trình chơi cùng hát đọc đồng dao khi chơi đều có tác dụng tốt đối với việc bồi dưỡng cho trẻ những cảm xúc thẫm mỹ. Khi tham gia vào trong trò chơi dân gian trẻ được phát triển thể lực cũng cố sức khỏe chủ yếu ảnh hưởng đến các tác động của tay, chân mình giúp cho cơ bắp phát triển, máu được lưu thông sự thở và quá trình trao đổi chất đều tốt hơn.Ngoài ra thông qua trò chơi dân gian còn hình thành ở trẻ một số kỹ năng chính xác và một số tố chất khác như nhanh nhẹn, khéo léo bền bĩ dẻo dai Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 6 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Trẻ học từ người lớn , bắt chước người lớn để tập cho mình những kỹ năng nhất định.Do khả năng còn non yếu chưa thể làm những công việc đó một cách thực sự nên trẻ em phải làm giả vờ - trò chơi xuất hiện để thoả mãn nguyện vọng của chúng là muốn sống và làm việc như người lớn.Thông qua trò chơi mà trẻ em tập làm quen với các hoạt động sản xuất và cách ứng xử của người lớn trong xã hội mà sau này các em sẽ hòa nhập Trò chơi dân gian nằm trong hoạt động vui chơi của trẻ .Nó mang nhiều chức năng và mục đích giáo dục .Nó nhằm thỏa mãn và phát triển nhu cầu, năng lực sáng tạo của trẻ , thỏa mãn nhu cầu vận động , nhu cầu tìm hiểu thế giới xung quanh , nhu cầu giao tiếp giữa cong người với cong người giữa con người với thiên nhiên góp phần giáo dục tinh thần đoàn kết công đồng , giáo dục các chuẩn mực xã hội và các quy định trong mối quan hệ giữa các vai đóng trong trò chơi , rèn luyện ý thưc kĩ luật thông qua cách chơi, luật chơi Khi chơi trẻ có nhu cầu hợp tác và chịu sự phân công của nhóm bạn chơi.Từ đó trò chơi bắt đầu mang tính cộng đồng. Những trò chơi đó tập cho trẻ em biết tuân theo những quy ước của cuộc chơi. Các em buộc phải chấp nhận sự “được” và “thua” và phải chịu phạt khi bị thua, đồng thời phải chịu phục tùng những đứa trẻ cầm đầu. Trẻ nào vi phạm những quy ước đó thì bị coi là “ăn gian” và bị cả nhóm chơi đuổi ra khỏi cuộc. Trò chơi không những tập luyện cho trẻ em làm quen với sự khéo léo tay chân để sau này có thói quen lao động, mà còn là cả một môi trường rèn luyện nhân cách, rèn luyện thể lực, tập cho các em biết ứng xử và tham gia các hoạt động của cộng đồng với tư cách là con người xã hội. Trò chơi dân gian là một hoạt động có tác dụng mạnh mẽ đối với trẻ em trước hết là giáo dục thái độ văn hoá đối với hai mối quan hệ chủ yếu của con người: con người - thiên nhiên và con người - xã hội, nói cách khác, đó là thái Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 7 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi độ đối với sinh thái thiên nhiên và đối với sinh thái xã hội. Vai trò giáo dục nhân cách văn hoá cho trẻ em của trò chơi dân gian là rất có hiệu quả. 2.Thực trạng 2.1.Thuận lợi: Giáo dục mầm non hiện nay đang từng bước được quan tâm của các bậc phụ huynh và của các cấp. Luôn được sự quan tâm tạo mọi điều kiện của nhà trường: hàng tháng luôn tổ chức trò chơi dân gian giao lưu giữa các khối lớp với nhau. -Trẻ 5-6 tuổi thì nhanh nhẹn, hoạt bát. -Bản thân giáo viên yêu nghề mến trẻ, có trình độ giảng dạy tốt luôn coi trọng việc đưa trò chơi vào chăm sóc và giáo dục trẻ. 2.2.Khó khăn -Bản thân khi ứng dụng chương trình giáo dục mầm non mới thì chưa biết lựa chọn đưa trò chơi dân gian vào tích hợp theo từng độ tuổi, từng chủ điểm, từng hoạt động. -Thời gian tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ còn hạn hẹp không kéo dài suốt cả hoạt động. -Trẻ vẫn bị những đồ chơi hiện đại , trò chơi điện tử cuốn hút nhanh chóng chán khi chơi trò chơi dân gian. -Trẻ chơi một mình chưa biết phối hợp cùng bạn khi chơi. - Sự phối hợp chặt chẽ giữa trường mẫu giáo và gia đình trong công tác tổ chức trò chơi cho trẻ còn hạn chế. II-Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ: 1-Lực chọn tổ chức trò chơi dân gian phù hợp với độ tuổi Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 8 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi -Trò chơi dân gian vô cùng phong phú và đa dạng không chỉ về số lượng và thể loại như có loại trò chơi vận động, loại trò chơi mô phỏng, loại trò chơi học tập , loại trò chơi sáng tạo nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ .Với mỗi độ tuổi thì khả năng nhận thức , tư duy của trẻ cũng khác nhau vì vậy giáo viên nên lựa chọn những trò chơi phù hợp với từng độ tuổi -Với độ tuổi 3-4 tuổi : do vốn sống vốn kinh nghiệm của trẻ kém, khả năng hoạt động nhóm kém, ngôn ngữ chưa tốt trẻ còn nói ngọng nói sai, trí nhớ trẻ là loại trí nhớ không chủ định, tư duy của trẻ vẫn bị chi phối bởi ý muốn và chủ quan do đó mà khi lựa chọn trò chơi dân gian cho trẻ nên lựa chọn những trò chơi đơn giản -Độ tuổi 4-5 tuổi: trẻ tri giác các sự vật tốt hơn , trí nhớ , ngôn ngữ của trẻ cũng phát triển hơn mẫu giáo bé ,tư duy của trẻ phát triển hơn trước trẻ đã biết làm theo những nhiệm cô giáo nhưng tư duy của trẻ vẫn mang tính chủ quan trẻ chưa thể chơi những trò chơi đòi hỏi tính toán nên trẻ thích hợp chơi các trò chơi -Độ tuổi 5-6 tuổi:khả năng chú ý, nhận thức của trẻ cao hơn so với các lứa tuổi trước,ngôn ngữ của trẻ mạch lạc hơn, trẻ bắt đầu có các thao tác tư duy với các con số , thời gian, không gian do đó trẻ có thể chơi những trò chơi đòi hỏi sự tính toán *Với nhận thức như vậy nên chú ý chọn những trò chơi phù hợp với lứa tuổi .Do trò chơi dân gian trong chương trình còn hạn chế nên phải chọn lọc trò chơi dân gian từ các nguồn khác nhau như qua internet , sách 101 trò chơi dân gian dành cho thiếu nhi, sách hướng dẫn tổ chức trò chơi dân gian trong nhà trường giúp việc tổ chức trò chơi dân gian và lồng nghép trò chơi dân gian vào các hoạt động khác đạt hiệu quả hơn Độ tuổi 3-4 tuổi Trò chơi Con vịt,con trâu, con thỏ, con mèo, con ngỗng ,con gà Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 9 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trống, cuốc đất, ngủ,ru em, đọc sách , ăn cơm, nụ hoa hoa đẹp, tập tầm vông, nu na nu nống, chi chi chành chành ,lộn cầu vồng, cặp kè, cua bò, kéo cưa lừa xẻ, dung dăng dung dẻ, dệt vải, chồng đống chồng đe, chặt cây dừa chừa cây đậu, con sên, cặp kè, tay trắng tay đen,kéo co, chìm nổi, chim bay, giã chày một, chim bay cò bay 4-5 tuổi Tum chát, chọi gà, cóc bắt muỗi;trồng đậu, trồng cà, mèo đuổi chuột, các sấu lên bờ, chạy tiếp cờ ,câu ếch ,dệt vải, thìa là thì lảy, xin lửa, xỉa cá mè, mèo bắt chuột,đi cầu đi váng, câu ếch, bắt chặp lá tre, ăn quả nhả hột, ông tượng động đậy, oẳn tù tì, lăn bong qua khe, nhong nhong ếp ếp,nhảy dây, kéo co, đua vịt, đỗi chỗ, đõi khăn, đua ngựa,đẩy lưng, đánh cá , chạy tiếp cờ, cá sấu lên bờ, bơm xe, bịt mắt bắt dê, bắt vịt con, bánh xe quay, chồng đống cơm khê, úp lá khoai, mèo và chim sẽ, 5-6 tuổi ù à ù ập, bịt mắt đá bóng Chuyền sỏi,chuyển trứng,chèo thuyền, cắp cua bỏ giỏ, bún bi, bún thun, vuốt hột nổ, ô ăn quan, chuyền thẻ, ném còn, rồng rắn lên mây, cướp cờ, rồng rắn lên mây, kỉm kìm kim, nhảy lò cò, hổ xám bắt dê con , giã chày một, đếm sao, chơi chuyền, quăng dây tiếp sức, vào rồi ra rồi,rải ranh,trốn tìm, truyền tin, thả diều, ô ăn quan, lò cò, nhảy ô, nhảy dây quay, nhảy bao bố, ném bóng vào xô, ném vòng cồ chai, ném còn, gà mái đẻ trứng, đội mũ đánh trống, kéo co, đánh cầu, thắt đá,cờ gánh, đá gà, cờ lúa ngô,chuyền nước, chọi cóc, chơi u, chồng nụ chông hoa, bịt mắt đá bóng, bắt vịt trên cạn, lựa đậu, ác ào, đánh kim mộc thủy hỏa thổ, đánh ô diêm, xì gà, đi tàu hỏa, thả đĩa ba ba, qua đò qua song, mèo và chim sẽ , cam quýt mít dừa, xỉa ai móm, ném lon, đánh cầu, con Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 10 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi cóc là cậu ông trời, một hai ba, trốn tìm, cô dâu, chú rể, bán hàng, cờ gánh, cờ ca rô, làm diều, làm con rít, làm đồng hồ, làm con chim, làm chong chóng 2-Lựa chọn tổ chức trò chơi dân gian phù hợp với chủ đề 2.1. Lựa chọn_ phân loại trò chơi -Trò chơi dân gian phong phú ,đa dạng vì vậy khi dạy luôn lựa chọn những trò chơi phù hợp với chủ đề để giúp trẻ khám phá chủ đề một cách trọn vẹn nhưng để làm được như thế từ khi có chương trình tôi bắt đầu chọn lọc và hệ thống lại các trò chơi theo chủ đề Chủ đề Trường mầm non Trò chơi dung dăng dung dẻ, oẳn tù tì, lộn cầu vồng, úp lá khoai, kéo co, bắt bóng, bịt mắt đá bóng, chìm, nổi, cờ lúa ngô, ô ăn quan Bản thân nu na, nu nống, bịt măt bắt dê, chi chi chành chành, kéo co ,xỉa cá mè,cặp cè, tay trắng tay đen, úp lá khoai, thả đĩa ba ba, chạy tiếp cờ, chơi u, đánh búng, đánh mảng, đánh cầu, đẩy lưng, làm ca sĩ thi sĩ, oẳn tù tì, trốn tìm, chơi chuyền, nhảy lò cò, xỉa cá mè, xin lửa, thả đỉa ba ba, thìa là thìa lảy, bún chun, ăn cơm Thế giới động vật bịt mắt bắt dê, đua ngựa, đánh cá, chọi cóc, chim bay, cá sấu lên bờ, bắt vịt lên cạn, cua bò, cắp cua bỏ giỏ, rồng rắn lên mây, xỉa cá mè, mèo bắt chuột, câu ếch, gà mái đẻ trứng, đua vịt, xếp chuồng lợn, chim bay cò bay, con cóc là cậu ông trời,mèo và chim sẽ, cá sấu lên bờ đá gà, đánh cá, đau ngựa, đua vịt, gà mái đẻ trứng, nhong Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 11 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nhong ép ép, câu ếch, con sên,hổ xám bắt dê con, cua bò, cóc bắt muỗi, chọi gà, chuyển trứng, con cóc là cầu ông trời Thế giới thực vật chồng nụ chồng hoa, chặt cây dừa chừa cây đậu Chi chi chành chành; trồng đậu, trồng cà; nụ hoa, hoa nở, lựa đậu, cam quýnh mít dừa, mật mít mật gai, giã chày 1, ăn quả nhả hột, bắt chặp lá tre, cặp kè Tết và mùa xuân- các ném còn, cướp cờ, bịt mắtt đập niêu, múa lân, trời mưa, hiện tượng thiên chuyển nước, lăn bóng qua khe, đếm sao, vật tay, đánh nhiên kim –mộc- thủy- hỏa thổ Nghề nghiệp kéo cưa lừa xẻ, dệt vải, bắt chập lá tre, chùm nụm, dệt vải, giã chày một, lộn cầu vồng, rồng rắn lên mây, vuột hột nổ, cuốc đất Gia đình kim kỉm kìm kim, , chi chi chành chành, dung dăng dung dẻ, lộn cầu vồng, đi cầu đi quán, chuyểnm sỏi Phương tiện giao Bơm xe, ném bóng vào xô, truyền tin, vào rồi ra rồi, thông quăng dây tiếp sức, chèo thuyền, đi tàu hỏa, qua đò qua sông Quê hương- thủ đô- Kéo co, ném vòng cổ chai, nhảy bao bố, nhảy dây, nhảy Bác Hồ ô, lò cò, thả diều, rải ranh, bún bi Ttrường tiểu học Cờ lúa ngô, cờ gánh, đáo lỗ, đổi khăn, đội mủ đánh trống, đổi chỗ, cắp cua bỏ giỏ, một hai ba Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 12 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi -Trong đó có những trò chơi chơi được rất nhiều chủ đề tùy theo sự dẫn dắt của giáo viên Ví dụ: như trò chơi ‘bịt mắt bắt dê’ có thể chơi ở chủ đề thế giới động vật hoặc có thể chơi ở chủ đề bản thân nếu cô dẫn dắt khi chơi xong trò chơi cô hỏi trẻ ‘trong trò chơi có con vật nào?’ thì nó sẽ là chủ đề thế giới động vật nhưng nếu cô hỏi là ‘để chơi được trò chơi này thì chúng ta phải làm gì?’ ‘Nếu bịt mắt có thấy gì không, vậy chúng ta dựa vào đâu để tìm các bạn ?’ giúp trẻ biết được tầm quan trọng của mắt, tai nói riêng và các bộ phận trên cơ thể nói chung. Trò chơi ‘tập tầm vông’ có thể chơi ở chủ đề bản thân và chơi được ở tất cả các chủ đề khác nếu như chơi xong cô hỏi trẻ muốn chơi được trò chơi này phải cần đến gì ? giúp trẻ biết được chơi trò chơi này cần có đôi tay và nếu muốn chuyển sang chủ đề khác chúng ta có thể bỏ vào tay một tờ giấy nhỏ về hình ảnh của từng chủ đề sau đó cho trẻ đoán và dẫn dắt vào chủ đề. 2.2.Thay lời đồng dao trong trò chơi dân gian Trò chơi dân gian là một nét sinh hoạt văn hóa truyền thống có ý nghĩa tích cực do nhân dân sáng tạo trong quá trình lao động, sản xuất và được lưu truyền tự nhiên, rộng rãi trong cộng đồng. Những trò chơi ấy hầu hết đều bắt nguồn hay có gắn liền với những bài đồng dao, những câu vè, hay những câu văn vần rất hay và độc đáo. -Trò chơi dân gian thường gắn liền với đồng dao nếu thay đổi lời đồng dao có thể linh hoạt thực hiện ở tất cả các chủ đề Ví dụ :như trò chơi nu na nu nống với lời đồng dao ta có thể thực hiện ở chủ điểm bản thân: Nu nu nu nống Đánh trống phất cờ Mở hội thi đua Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 13 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Chân ai sạch sẽ Không bẩn tí nào Mời vào đánh trống -Và dựa vào đó tôi thay đổi viết lời mới cho đồng giao để chuyển qua nhiều chủ đề làm cho vốn trò chơi dân gian theo chủ đề phong phú hơn: + Chủ đề thế giới thực vật: Nu na nu nống Trồng đậu trồng cà Hoa hồng hoa khế Khế chua khế ngọt Bồ ngót đầy vườn Cây cam cây quýt Cây mít cây hồng Cây xoài cây nhãn Cây có hoa cây có trái + Chủ đề trường mầm non: Nu na nu nống Bé mong đến trường Mua cặp mua sách Mua áo mua giày Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 14 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Mua một cái nệm Bé nằm ngũ trưa Đến lớp gặp cô Bé chào cô ạ + Chủ đề thế giới động vật: Nu na nu nống Gà trống gáy vang Chó sủa mèo kêu Lợn rên ủn ỉn Bò nâu gặm cỏ Dê nhỏ trong vườn Be be tìm mẹ + Chủ đề tết và mùa xuân: Nu na nu nống Áo xống sẵn sàng Chờ đón xuân sang Muôn hoa đua nở Mâm cao cỗ đầy Người người vui vẻ Đón chào năm mới Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 15 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Năm mới cái là năm mới + Chủ đề phương tiện giao thông: Nu na nu nống Lóng ngóng xuống đường Bé đi trên đừờng Đi về bên phải Đi cùng người lớn Chớ đi một mình Bé giỏi bé ngoan Đi đường nhớ nhé + Chủ đề nghề nghiệp: Nu na nu nống Nu nống nu na Ba làm bác sĩ Mẹ làm giáo viên Ba thì hay tiêm Giúp cho người bệnh Mẹ thì dạy học Giúp em học trò Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 16 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Bé luôn tò mò Ba mẹ giỏi thế + Chủ đề quê hương –đất nước: Nu na nu nống Đánh trống phất cờ Mở hội thi đua Kéo co kéo kẹt Hai bên cùng kéo Bên thắng bên thua Mọi người hùa vào Cùng nhau xem hội + Chủ đề trường tiểu học : Nu na nu nống Trống đánh 3 hồi Bé vào lớp 1 Bé học chữ o Bé đếm đến 10 Bé vui bé học Chữ cái con số Vui là vui ghê Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 17 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi + Chủ đề gia đình: Nu na nu nống Bé sống ở nhà Gia đình của bé Có ông có bà Có ba có mẹ Có chị có anh Có bé có em Gia đình thân quen Thân thương hạnh phúc -Với trò chơi dung dăng dung dẻ với lời đồng dao có thể thực hiện ở chủ điểm trường mầm non: Dung dăng dung dẻ Vui vẻ cùng đi chơi Đến ngõ nhà trời Lạy cậu lạy mợ Cho cháu về quê Cho dê đi học Cho cóc ở nhà Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 18 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Xì xá xì xụp Ngồi thụp xuống đây - Và dựa vào đó tôi thay đổi viết lời mới cho đồng giao để chuyển qua nhiều chủ đề làm cho vốn trò chơi dân gian theo chủ đề phong phú hơn: +Chủ đề thế giới động vật: Dung dăng dung dẻ Dắt trẻ đi chơi Đi khắp nơi nơi Bao điều kì thú Con chó đứng hú Con mèo meo meo Chuột kêu chít chít Gà con chi chít Dưới chân mẹ mình Vịt ta thình lình Đẻ ra một trứng +Chủ đề bản thân: Dung dăng dung dẻ Vui vẻ khám tay Bé học điều hay Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 19 Kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Rửa tay sạch sẽ Cắt móng tay đẹp Không chơi bùn đất Không để tay dơ Bé nhớ hay chưa Giữ tay sạch nhé +Chủ đề gia đình: Dung dăng dung dẻ Vui vẻ điểm danh Một là mông nhé Hai là bà đây Ba là bá đấy Bốn là mẹ yêu Chị đứng thứ 5 Còn anh thứ 6 Em là thứ 7 Cả đại gia đình Cùng vui cùng hát +Chủ đề giao thông: Dung dăng dung dẻ Giáo viên: Nguyễn Thị Hằng 20