Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
1
LỜI MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán độc lập
đã hình thành và phát triển ở Việt Nam trong hơn mười lăm năm qua, trở thành nhu
cầu tất yếu đối với hoạt động kinh doanh và góp phần nâng cao chất lượng quản lý
doanh nghiệp.
Kiểm toán độc lập đã tham gia tích cực vào việc kiểm tra, đánh giá, xác nhận
độ tin cậy của các thông tin kinh tế tài chính, góp phần đáng kể vào hoạt động sắp
xếp, đổi mới, cổ phần hóa doanh nghiệp và thu hút các hoạt động đầu tư của nước
ngoài, tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế đất nước.
Bước sang thế kỷ XXI, Việt Nam đã thực sự đi vào thời kỳ hội nhập mạnh
mẽ với nền kinh tế khu vực và thế giới. Mốc quan trọng trong quá trình này là sự
kiện Việt Nam chính thức gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO năm 2006,
đây là một bước ngoặt mới, con đường mới cho nền kinh tế đất nước. Các doanh
nghiệp Việt Nam đang đứng trước những cơ hội vàng nhưng đó cũng là những
thách thức vô cùng khó khăn. Một trong những khó khăn đó là sự cạnh tranh ngày
càng khốc liệt trong môi trường kinh doanh. Vì thế, trong môi trường kinh tế đất
nước hiện nay, với vai trò và chức năng của mình kiểm toán độc lập đã và đang
khẳng định được vị trí quan trọng của mình.
Trong thời gian thực tập tại AISC, em nhận thấy TSCĐ là một trong những
phần hành quan trọng, là chỉ tiêu chiếm tỷ trọng lớn trong BCTC và đồng thời là chỉ
tiêu có độ rủi ro cao. Vì vậy em đã chọn đề tài “Hoàn thiện kiểm toán TSCĐ
trong kiểm toán BCTC do Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học AISC – Chi
nhánh Hà Nội thực hiện” để nghiên cứu.
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp của em gồm ba phần chính như sau:
Chương I: Tổng quan về Công ty kiểm toán và dịch vụ tin hoc AISC – Chi nhánh
Hà Nội
Chương II: Thực trạng kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán Báo cáo tài chính do
Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học AISC - Chi nhánh Hà Nội thực hiện
Chương III: Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kiểm toán TSCĐ trong kiểm
toán Báo cáo tài chính do Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học AISC – Chi nhánh
Hà Nội thực hiện
Do hạn chế về thời gian cũng như kinh nghiệm thực tiễn, chuyên đề thực tập
của em còn nhiều thiếu sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy
cô các anh chị kiểm toán viên trong Công ty AISC để bài viết của em được hoàn
chỉnh hơn.
Em xin cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của Th.s Tạ Thu Trang và các anh chị
kiểm toán viên Công ty AISC đã giúp em hoàn thiện đề tài.
Em xin chân thành cảm ơn!
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
3
Chương 1:
TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN HỌC
AISC CHI NHÁNH HÀ NỘI
1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty kiểm toán và dịch vụ
tin học AISC
1.1.1 Tổng quan về lịch sử hình thành và phát triển của Công ty kiểm toán và
dịch vụ tin học AISC
Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học (AISC) là doanh nghiệp nhà nước hoạt
động trong lĩnh vực kiểm toán độc lập, tư vấn và đào tạo trên toàn lãnh thổ Việt
Nam, được thành lập theo thông báo số 637/TC/CĐKT ngày 21/03/1994 của Bộ Tài
Chính và quyết định số 1292/QĐ-UB-TM ngày 29/04/1994 của UBND thành phố
Hồ Chí Minh. AISC là một trong ba Công ty kiểm toán được thành lập đầu tiên ở
Việt Nam.
Trụ sở chính của AISC đặt tại thành phố Hồ Chí Minh. Công ty có chi nhánh
tại Hà Nội, Đà Nẵng và có hai văn phòng đại diện tại Cần Thơ, Hải Phòng. Công ty
đang xem xét khả năng mở thêm các văn phòng tại một số tỉnh, thành phố lớn của
Việt Nam. Đây chính là một phần trong lập kế hoạch chiến lược của Công ty.
1.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học
AISC - Chi nhánh Hà Nội
Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học (AISC) – Chi nhánh Hà Nội được
thành lập theo quyết định số 4485/QĐ - UB ngày 09/08/2001 của UBND thành phố
Hà Nội. Chi nhánh hoạt động theo giấy phép kinh doanh Số 314886 do Sở kế hoạch
và đầu tư Hà Nội cấp ngày 04/08/2001.
Khách hàng của Chi nhánh bao gồm các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài (chiếm khoảng 18%), các doanh nghiệp Nhà nước và đặc biệt là các doanh
nghiệp chuẩn bị lên sàn như Công ty Thép Việt Nhật, Công ty cổ phần xây dựng
điện VNECO1…
Chi nhánh có khoảng 30 nhân viên đều có trình độ, kinh nghiệm trong các
lĩnh vực ngành nghề Công ty yêu cầu. Giám đốc Chi nhánh là ông Đào Tiến Đạt
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
4
(số chứng chỉ KTV Đ0078/KTV) là người chịu trách nhiệm trước Giám đốc Công
ty về hoạt động của Chi nhánh. Giúp việc cho Giám đốc Chi nhánh có hai Phó
Giám đốc.
1.2 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh
1.2.1 Lĩnh vực kinh doanh
AISC thực hiện các hoạt động dịch vụ kiểm toán, tư vấn tài chính kế toán và
tin học trên cơ sở hợp đồng kinh tế được ký kết giữa Công ty với khách hàng, bao
gồm các nội dung sau:
Các dịch vụ kiểm toán và thẩm định
-
Kiểm toán BCTC
-
Kiểm toán xác nhận tỷ lệ nội địa hoá
-
Kiểm toán theo mục đích cụ thể và kiểm toán theo thủ tục thoả thuận
-
Kiểm toán dự toán và quyết toán xây dựng công trình cơ bản
-
Xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá theo luật định
-
Thẩm định giá trị TS và góp vốn liên doanh.
Kiểm toán và thẩm định là một bộ phận chủ yếu trong hoạt động của AISC
Tư vấn Quản lý - Tài chính - Kế toán - Thuế
-
Tiến hành đăng kí chế độ kế toán
-
Hướng dẫn áp dụng chế độ Kế toán - Tài chính - Thuế theo luật định
-
Tư vấn về tuyển chọn và sử dụng nguồn nhân lực tại thị trường Việt Nam
-
Tư vấn đầu tư
-
Tư vấn về quản lý
-
Tư vấn cải tổ hệ thống kế toán và quản trị kinh doanh, môi trường kiểm soát
nội bộ
-
Tư vấn thuế
-
Hướng dẫn và thực hiện kế toán, lập BCTC, báo cáo thuế
-
Đào tạo, bồi dưỡng kế toán trưởng và KTV nội bộ.
Ngoài ra Công ty còn thực hiện các dịch vụ về tin học tuy nhiên Chi nhánh
Hà Nội không cung cấp dịch vụ này.
1.2.2 Kết quả kinh doanh trong những năm gần đây
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
5
Bảng 1.1: Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động
những năm gần đây của AISC
Đơn vị tính: Triệu đồng
Chỉ tiêu
Doanh thu
- Kiểm toán
- Tư vấn
- Dịch vụ tin học
Chi phí
Lợi nhuận
2005
23.668,12
14.820,32
4.116,25
4.731,57
19.847,26
3.820,86
2006
27.189,66
18.299,03
4.307,17
4.583,46
23.081,39
4.108,27
2007
30.812,05
21.914,60
4.395,13
4.502,32
25.837,69
4.974,36
Kết quả trên cho biết doanh thu của Công ty không ngừng tăng lên hàng
năm. Cụ thể, so với năm 2005, doanh thu năm 2006 đã tăng từ 23,67 tỷ lên 27,2 tỷ
đồng tức là tăng 14,8%. Năm 2006, Công ty đứng trong top 10 Công ty kiểm toán
tại Việt Nam có doanh thu cao nhất. Sang năm 2007, doanh thu của Công ty tiếp tục
tăng lên 30,8 tỷ đồng, đạt 113% so với năm 2006.
1.3 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý
1.3.1 Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty AISC
Công ty tổ chức theo mô hình trực tuyến chức năng.
Giám đốc
Sơ đồ 1.1: Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của Công ty AISC
Phó Giám đốc kinh
doanh
BộNguyễn
phận Thị Đan
Bộ phận Tài
hành chính
chính kế toán
Phó Giám đốc
kỹ thuật
Phòng Kiểm
toán
BCTC
Kiểm toán
46BKiểm
Phòng Kiểm
Phòng
toán
toán XDCB
BCTC
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
6
1.3.2 Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận trong bộ máy quản lý
Giám đốc Công ty: Đứng đầu Công ty là Giám đốc Công ty. Giám đốc
Công ty là người đại diện pháp nhân của Công ty, chịu trách nhiệm về mọi mặt,
thay mặt cho Công ty trong các giao dịch thương mại, là người có quyền điều hành
cao nhất trong Công ty.
Phó Giám đốc Công ty: Tham mưu cho Giám đốc Công ty trong việc
điều hành doanh nghiệp theo phân công và uỷ quyền của Giám đốc Công ty, chịu
trách nhiệm trước Giám đốc Công ty, pháp luật về nhiệm vụ được giao.
-
Phó giám đốc kinh doanh: Phụ trách về mặt kế toán tài chính của Công ty.
-
Phó Giám đốc kỹ thuật: Phụ trách về công tác kiểm toán.
Phòng hành chính của Công ty: Là bộ phận thực hiện công tác quản
lý và hành chính. Bộ phận này có tác dụng phục vụ và tạo điều kiện cho các phòng
ban, các đơn vị, các tổ chức đoàn thể hoàn thành nhiệm vụ được giao. Phòng hành
chính của Công ty là bộ phận có thể bố trí sắp xếp cán bộ, quản lý việc mua sắm các
thiết bị văn phòng phẩm, quản lý văn thư lưu trữ.
Bộ phận tài chính kế toán: Giúp Ban Giám đốc thực hiện toàn bộ về
công tác quản lý tài chính, hạch toán kế toán, thống kê thông tin kinh tế của Công ty
theo đúng pháp lệnh kế toán thống kê, luật kế toán và các quy định của pháp luật
đảm bảo sản xuất kinh doanh có hiệu quả, bảo toàn và phát triển nguồn vốn.
Phòng kiểm toán BCTC: Là bộ phận có số lượng nhân viên chuyên
nghiệp lớn nhất trong Công ty. Bộ phận này thực hiện tất cả các hợp đồng kiểm
toán BCTC theo luật định của Công ty. Nhóm kiểm toán thường được thành lập
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
7
từ bộ phận này và có bổ sung các thành viên thuộc các nhóm khác trong các
trường hợp cần thiết.
Phòng kiểm toán XDCB: Có nhiệm vụ thực hiện các hợp đồng kiểm
toán Báo cáo đầu tư xây dựng hoàn thành. Bộ phận này chủ yếu là các kỹ sư xây
dựng có kinh nghiệm và thường phải kết hợp với các thành viên trong Bộ phận
kiểm toán BCTC để tạo thành nhóm kiểm toán thực hiện cung cấp dịch vụ kiểm
toán Báo cáo đầu tư công trình xây dựng hoàn thành.
1.4 Thực trạng tổ chức kiểm toán tại Công ty kiểm toán và dịch vụ tin
học AISC – Chi nhánh Hà Nội
Giai đoạn I
Chuẩn bị
1.4.1 Tổkiểm
chức
công tác kiểm toán
toán
Đánh giá khánh hàng
Đánh giá môi trường kiểm soát
Một trong những thế mạnh tạo nên uy tín của AISC là Công ty đã xây dựng
được chương trình kiểm toán chung thống nhất và tùy theo từng đối tượng khách
Tìm
hiểu
môikiểm
trường
kinh
hàng mà có những điều chỉnh phù hợp.
Quy
trình
toán
nàydoanh
được khái quát ở
sơ đồ sau:
Các thủ tục phân tích
Lập kế hoạch và chương trình
kiểm toán
Giai đoạn II
Thực hiện
kế hoạch
kiểm toán
Thực hiện thử nghiệm kiểm soát
đối với các khoản mục
Thực hiện thủ tục kiểm tra chi tiết
đối với các khoản mục
Sơ đồ 1.2: Quy trình kiểm toán chung của AISC
Giai đoạn III
Kết thúc
kiểm toán
Gửi bản dự thảo để
lấy ý kiến
Hoàn chỉnh báo cáo
lần cuối
Nguyễn Thị Đan
Gặp gỡ
khách
hàng
Kiểm toán 46B
Phát hành báo cáo
chính thức
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
8
Đánh giá rủi ro tiềm tàng và xác định
mức độ trọng yếu
1.4.1.1 Chuẩn bị kiểm toán
Đây là giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, bao gồm tất cả các công việc khác
nhau nhằm tạo ra cơ sở pháp lý, kế hoạch kiểm toán cụ thể và các điều kiện vật chất
cho công việc kiểm toán. Giai đoạn này cần phải thực hiện các bước sau:
Tiếp nhận yêu cầu của khách hàng
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
9
Khách hàng gửi thư mời đến Công ty bằng điện thoại, fax, bằng thư mời
hoặc tiếp xúc trực tiếp. Trong mọi trường hợp, yêu cầu của khách hàng phải được
báo trực tiếp cho Giám đốc (hoặc Phó Giám đốc khi Giám đốc đi vắng) Công ty
hoặc Chi nhánh. Hiện tại Công ty còn tiếp cận khách hàng theo hình thức đấu thầu
(nhận thư mời thầu từ khách hàng hoặc tự tìm kiếm khách hàng và gửi thư chào giá
thầu).
Thực hiện khảo sát sơ bộ về khách hàng, đánh giá môi trường kinh
doanh, môi trường kiểm soát của khách hàng
-
Khi được phân công khảo sát yêu cầu và hồ sơ khách hàng, người đi
khảo sát cần thực hiện các nội dung sau:
Thu thập đầy đủ các thông tin theo mẫu khảo sát chung của Công
ty
Thu thập thêm các thông tin khác căn cứ vào địa điểm và yêu cầu
riêng của khách hàng
Đánh giá chung về hồ sơ và sổ sách của khách hàng
Đánh giá rủi ro tiềm tàng, thực hiện các thủ tục phân tích tài chính
Đánh giá trọng yếu và rủi ro kiểm toán
Các thông tin quan trọng như: khách hàng đang bị kiện tụng,
khách hàng đang phá sản, tranh chấp nội bộ... cần phải chú ý và
ghi nhận vào mẫu khảo sát.
-
Kết quả khảo sát phải được ghi chép rõ ràng, đánh giá về mức độ phức
tạp của hồ sơ, thời gian dự kiến sẽ thực hiện, nhân sự.
-
Kết quả khảo sát được trình cho trưởng phòng kiểm toán trước khi đệ
trình cho Giám đốc.
Gửi thư báo giá
-
Nội dung thư báo giá cần đảm bảo các yêu cầu:
Tóm lược lại yêu cầu của khách hàng
Phạm vi công việc, phương pháp làm việc, những giới hạn trong
công tác kiểm toán
Các loại báo cáo sẽ gửi đến khách hàng
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
10
Giá phí đề nghị.
-
Thư báo giá sau khi được ký duyệt sẽ được chuyển sang bộ phận hành
chính để gửi cho khách hàng và được lập làm 3 bộ (bao gồm cả tiếng
Việt và tiếng Anh), một bộ gửi cho khách hàng, một bộ thư ký lưu và
một bộ lưu phòng hành chính.
-
Thư ký có trách nhiệm theo dõi ý kiến của khách hàng đối với thư báo
giá đã gửi và trình Giám đốc để được chỉ đạo kịp thời.
Công tác chuẩn bị
-
Nhận hồi báo và lập hợp đồng kiểm toán
-
Tổ chức nhóm kiểm toán
Nhóm kiểm toán do Trưởng phòng kiểm toán trực tiếp phân công, chỉ định
người tham gia sau khi có ý kiến chỉ đạo của Giám đốc.
Lập kế hoạch kiểm toán
Để đánh giá HTKSNB của khách hàng KTV sử dụng bảng câu hỏi về
HTKSNB được thiết kế chung cho mọi khách hàng. Sau khi đánh giá được
HTKSNB cần phải xây dựng kế hoạch kiểm toán. Kế hoạch kiểm toán cần phân
chia rõ công việc giao cho ai, thời hạn cần thiết và thời điểm thực hiện công việc cụ
thể đã phân công cho từng người.
-
Nhóm trưởng có trách nhiệm lập kế hoạch kiểm toán, đối với những
khách hàng được xác định là trọng điểm, quan trọng, Nhóm trưởng phải
bổ sung thêm các trắc nghiệm vào chương trình chọn mẫu của Công ty
cho hợp với tình hình cụ thể của khách hàng.
-
Sau khi lập xong kế hoạch kiểm toán, Nhóm trưởng có trách nhiệm lập
tờ trình, trình Trưởng phòng kiểm toán, trong đó nêu rõ các căn cứ cho
việc hoạch định chương trình kiểm toán.
-
Trưởng phòng nghiệp vụ có trách nhiệm phê duyệt chương trình kiểm
toán, trong những trường hợp xét thấy cần thiết, phụ trách phòng nghiệp
vụ báo cáo để xin ý kiến chỉ đạo cụ thể của Giám đốc.
1.4.1.2 Thực hiện kế hoạch kiểm toán
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
11
Sau khi được phân công công việc với các phần hành cụ thể, các KTV, trợ lý
KTV sẽ nhận các chương trình kiểm toán tương ứng và tiến hành thực hiện phần
công việc của mình.
Việc thực hiện cuộc kiểm toán có thể chia thành hai bước chính:
-
Thực hiện thử nghiệm kiểm soát đối với các chu trình: kiểm tra
HTKSNB của khách hàng
-
Thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết.
Kết thúc hai bước trên, KTV sẽ thu được một mức độ đảm bảo theo yêu cầu
đối với khoản mục hoặc thông tin được kiểm tra. Mục đích của kiểm tra HTKSNB
nhằm mục đích giảm bớt khối lượng công việc kiểm tra chi tiết. Việc thực hiện
kiểm tra HTKSNB là không bắt buộc nhưng thường được khuyến khích để giảm
thời gian thực hiện, tăng hiệu quả cuộc kiểm toán.
Kiểm toán phải tuyệt đối tuân thủ chương trình kiểm toán đã xây dựng.
Trong mọi trường hợp KTV không được tự ý thay đổi chương trình kiểm toán. Tuy
nhiên, trong quá trình thực hiện, nếu xuất hiện những vấn đề khác với kế hoạch đề
ra, KTV có thể đề nghị điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp. Mọi sự thay đổi đều phải
được sự đồng ý của trưởng nhóm kiểm toán và khách hàng.
1.4.1.3 Kết thúc kiểm toán
Lập báo cáo kiểm toán
Sau khi hoàn tất công việc kiểm toán phải tiến hành lập báo cáo kiểm toán.
Các bước công việc cần thực hiện ở giai đoạn này bao gồm:
- Gửi bản dự thảo để lấy ý kiến
Sau khi khách hàng có ý kiến đối với các đề nghị được nêu trong thư, dự
thảo BCTC đã được kiểm toán sau khi được điều chỉnh lại (nếu có) sẽ được gửi đến
cho khách hàng để lấy ý kiến. Bản thảo khi gửi đi phải đóng thành tập và đóng dấu
“dự thảo” lên từng trang. Bản dự thảo được lưu một bộ vào hồ sơ kiểm toán.
- Hoàn chỉnh báo cáo lần cuối
BCTC đã được kiểm toán sau khi đã có ý kiến của khách hàng sẽ được hoàn
chỉnh và gửi đến khách hàng ký trước. BCTC đã được kiểm toán phải bao gồm đầy
đủ các báo biểu theo quy định hiện hành.
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
12
BCTC đã được kiểm toán phải được khách hàng ký trước trên các báo biểu
và sau đó trình cho Trưởng phòng kiểm toán. Trưởng phòng sẽ đệ trình Giám đốc
ký duyệt.
- Phát hành báo cáo chính thức
Sau khi xem xét, Giám đốc sẽ ký duyệt báo cáo kiểm toán chính thức. Trong
trường hợp xét thấy chưa thể phát hành Báo cáo kiểm toán chính thức, Giám đốc sẽ
chỉ đạo xử lý từng trường hợp cụ thể.
BCTC đã được kiểm toán thông thường được phát hành 6 bộ, trong đó có
một bộ để lưu trong hồ sơ kiểm toán. Việc chuyển giao BCTC do Nhóm trưởng
thông báo với khách hàng sau đó chuyển cho phòng tổ chức hành chính, phòng tổ
chức hành chính chịu trách nhiệm gửi đến khách hàng qua đường bưu điện hoặc
giao trực tiếp.
Các công việc thực hiện sau kiểm toán
- Đồng thời với việc trình các BCTC đã được kiểm toán và đã được các
khách hàng ký trước trên các báo biểu, Nhóm trưởng phải chuyển toàn bộ hồ sơ
kiểm toán cho trưởng phòng kiểm toán xem xét và sau đó được chuyển cho bộ phận
lưu trữ.
- Sau khi phát hành có thể có những thông tin liên quan đến BCTC đã được
kiểm toán. Về nguyên tắc, mọi nhân viên trong Công ty khi nhận được các thông tin
liên quan đến khách hàng xét thấy có thể dẫn đến rủi ro khi kiểm toán, cần thông
báo ngay cho trưởng phòng kiểm toán để báo cáo cho Ban Giám đốc.
- Ban Giám đốc Công ty giao cho bộ phận tiếp thị có trách nhiệm theo dõi,
báo cáo và lưu trữ các thông tin có liên quan đến các khách hàng của Công ty từ tất
cả các nguồn thông tin để phục vụ cho việc tra cứu khi cần thiết.
- Sau khi phát hành BCTC đã được kiểm toán, phòng kiểm toán có trách
nhiệm theo dõi và tư vấn cho khách hàng các vấn đề phát sinh sau khi khách hàng
đã được quyết toán thuế.
Trên đây là quy trình kiểm toán chung được xây dựng chặt chẽ, yêu cầu các
KTV phải tuân thủ khi tiến hành cuộc kiểm toán. Tuy nhiên, trong từng trường hợp
cụ thể, tùy thuộc vào quy mô, đặc điểm kinh doanh của khách hàng…, KTV sẽ có
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
13
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
những thay đổi cho thích hợp. Điều này thể hiện tính thống nhất cũng như tính linh
động trong tổ chức chương trình kiểm toán của AISC.
1.4.2 Tổ chức hệ thống kiểm toán
1.4.2.1 Nhân sự
Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học - Chi nhánh Hà Nội gồm ba phòng
trong đó có hai phòng kiểm toán BCTC, một phòng kiểm toán XDCB.
Đứng đầu mỗi phòng là một trưởng phòng, dưới là các KTV chính. Giúp
việc cho các KTV chính là các trợ lý kiểm toán bao gồm: Trợ lý cấp cao, trợ lý và
trợ lý mới vào nghề.
Sơ đồ 1.3: Tổ chức bộ máy kiểm toán
Trưởng phòng
KTV chính
Trợ lý cấp cao
KTV chính
Trợ lý cấp cao
Trợ lý
Trợ lý mới vào nghề
Trợ lý
Trợ lý mới vào nghề
1.4.2.2 Phân công nhiệm vụ
Nguyễn Thị Đan
Trưởng phòng
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
14
Đóng vai trò trong nhiều lĩnh vực đặc biệt liên quan tới nhân sự, phối hợp
hoạt động và đảm nhiệm các công việc hành chính, có chức năng như một cầu nối
giữa Ban Giám đốc, ban quản lý, và các nhóm nhân viên.
KTV chính
KTV chính phải là người được cấp giấy phép hành nghề (CPA) hoặc một
giấy chứng nhận có giá trị tương đương. Người này sẽ đảm nhiệm những trọng
trách chỉ dưới Ban Giám đốc và trưởng phòng. Bao gồm việc giám sát công việc
của các trợ lý, nhân viên thực hiện hợp đồng kiểm toán với khách hàng có nhiều bộ
phận phòng ban hay các Chi nhánh hoặc các vụ việc đặc biệt khác.
Trợ lý cấp cao
Chịu trách nhiệm đối với công việc kiểm toán (ngay tại thực địa) không đòi
hỏi quá 5 người và trong một số trường hợp có thể phải hỗ trợ cho KTV chính trong
việc theo dõi các công việc kiểm toán có tầm cỡ lớn hơn. Trợ lý cấp cao chịu trách
trước người KTV chính hoặc người quản lý công việc về tất cả các vấn đề liên quan
đến việc thực hiện một công việc kiểm toán. Người trợ lý cấp cao phải tiếp tục học
để nâng cao trình độ chuyên môn.
Trợ lý
Là người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán cả về các
vấn đề lý luận cũng như thực tiễn để có thể đảm nhiệm việc xem xét các bước của
những công việc kiểm toán quy mô nhỏ. Người trợ lý phải chịu trách nhiệm trước
nhiều trợ lý khác và phải có năng lực soạn thảo sơ bộ các phần, mục của các bức
thư của ban lãnh đạo và các báo cáo kiểm toán.
Trợ lý mới vào nghề
Theo quy định là những người có trình độ, kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh
vực kế toán kiểm toán. Người trợ lý mới vào nghề được phân công thực hiện các
công việc ở thực địa hoặc công việc tương tự dưới sự chỉ dẫn của một cán bộ thâm
niên khác và hiếm khi phải chịu trách nhiệm về một phần hành hoàn chỉnh của một
đợt kiểm toán.
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
15
1.4.3 Tổ chức hệ thống soát xét chất lượng kiểm toán tại Công ty kiểm toán và
dịch vụ tin học AISC - Chi nhánh Hà Nội
1.4.3.1 Nhân viên
Tuyển nhân viên
Công ty duy trì một quy trình tuyển dụng nhân viên chuyên nghiêp bằng
việc lập kế hoạch nhu cầu nhân viên, đặt ra mục tiêu tuyển dụng nhân viên, yêu cầu
về trình độ và năng lực của người thực hiện chức năng tuyển dụng. Lập kế hoạch
nhu cầu nhân viên ở các chức danh và xác định mục tiêu tuyển dụng dựa trên số lượng khách hàng hiện có, mức tăng trưởng dự tính và số nhân viên có thể giảm.
Đào tạo nhân viên
Nhân viên mới được tham dự các khoá học về đào tạo nghiệp vụ Ban Giám
đốc, thường là Giám đốc trực tiếp hướng dẫn. Nhân viên mới có khoảng một tháng
để làm quen với việc kiểm toán và lưu trữ hồ sơ bằng cách đọc hồ sơ và các file
kiểm toán đã lưu trữ trước khi đi kiểm toán thực tế.
Khi lập chương trình đào tạo, cập nhật về chuyên môn, cần cân nhắc tới những
qui định bắt buộc và những hướng dẫn không bắt buộc của pháp luật và của tổ chức
nghề nghiệp.
Khuyến khích tham gia vào các chương trình đào tạo nghề nghiệp ngoài Công
ty, kể cả hình thức tự học.
Những nhân viên làm việc ở Công ty sau khoảng hai năm, khi đã thực hiện
những cam kết sẽ được cho tham dự khoá học để thi lấy chứng chỉ KTV Việt Nam,
do Công ty chi trả các chi phí.
Đánh giá kết quả công tác của nhân viên
Được thực hiện mỗi năm một lần, vào cuối năm. Những nhân viên có thành
tích xuất sắc sẽ được thưởng và có cơ hội thăng tiến. Những nhân viên có nhiều sai
phạm sẽ bị kiểm điểm..
Phân công công việc cho nhân viên
- Lập kế hoạch nhu cầu nhân viên cho từng bộ phận trong Công ty
- Xác định nhu cầu nhân viên cho những hợp đồng kiểm toán cụ thể
- Bố trí nhân viên và thời gian cho từng hợp đồng kiểm toán
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
16
- Khi phân công công việc cho nhân viên phải cân nhắc các yếu tố: Qui mô và
tính phức tạp của cuộc kiểm toán, số lượng nhân viên hiện có, khả năng và yêu
cầu chuyên môn đặc biệt cần có, lịch trình thực hiện công việc.
1.4.3.2 Kiểm soát quy trình kiểm toán
+ Giao việc: Khi giao việc cho trợ lý kiểm toán, phải đảm bảo là công việc
được giao cho người có đầy đủ năng lực chuyên môn cần thiết.
+ Hướng dẫn: KTV phải hướng dẫn trợ lý kiểm toán những nội dung cần thiết
liên quan đến cuộc kiểm toán như: trách nhiệm của họ đối với công việc được giao,
mục tiêu của những thủ tục mà họ phải thực hiện, đặc điểm, tính chất hoạt động sản
xuất, kinh doanh của khách hàng và những vấn đề kế toán hoặc kiểm toán có thể
ảnh hưởng tới nội dung, lịch trình và phạm vi của các thủ tục kiểm toán mà họ đang
thực hiện.
Kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán là một công cụ quan
trọng để hướng dẫn KTV và trợ lý kiểm toán thực hiện các thủ tục kiểm toán.
+ Giám sát: Người của Công ty kiểm toán được giao giám sát chất lượng cuộc
kiểm toán phải thực hiện các chức năng sau:
Giám sát quá trình thực hiện kiểm toán để xác định xem:
KTV và trợ lý kiểm toán có đầy đủ kỹ năng và năng lực chuyên môn
cần thiết để thực hiện công việc được giao hay không.
Các trợ lý kiểm toán có hiểu các hướng dẫn kiểm toán hay không.
Công việc kiểm toán có được thực hiện theo đúng kế hoạch kiểm toán
tổng thể và chương trình kiểm toán hay không.
Nắm bắt và xác định các vấn đề kế toán và kiểm toán quan trọng phát
sinh trong quá trình kiểm toán để điều chỉnh kế hoạch kiểm toán tổng
thể và chương trình kiểm toán cho phù hợp.
Xử lý các ý kiến khác nhau về chuyên môn giữa các KTV và trợ lý kiểm
toán cùng tham gia vào cuộc kiểm toán và cân nhắc xem có phải tham
khảo ý kiến của chuyên gia tư vấn không.
+ Kiểm tra: KTV và Công ty kiểm toán phải thường xuyên kiểm tra các công
việc sau:
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
17
Việc đánh giá về rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát, bao gồm cả việc đánh
giá kết quả của các thử nghiệm kiểm soát và đánh giá những sửa đổi (nếu có) trong
kế hoạch kiểm toán tổng thể và chương trình kiểm toán.
Việc lưu vào hồ sơ kiểm toán những bằng chứng kiểm toán thu được bao
gồm cả ý kiến của chuyên gia tư vấn và những kết luận rút ra từ việc tiến hành các
thử nghiệm cơ bản. Trong khi kiểm tra chất lượng một cuộc kiểm toán, nhất là
những hợp đồng kiểm toán lớn và phức tạp, có thể phải yêu cầu cán bộ, nhân viên
chuyên nghiệp không thuộc nhóm kiểm toán tiến hành một số thủ tục bổ sung nhất
định trước khi phát hành báo cáo kiểm toán.Trường hợp còn có ý kiến khác nhau về
chất lượng một cuộc kiểm toán thì cần thảo luận tập thể trong nhóm kiểm toán để
thống nhất đánh giá và rút kinh nghiệm. Nếu trong nhóm kiểm toán không thống
nhất được ý kiến thì báo cáo Giám đốc để xử lý hoặc đưa ra cuộc họp các thành
viên chủ chốt trong Công ty.
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
18
Chương 2:
THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG
KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ
TIN HỌC AISC - CHI NHÁNH HÀ NỘI THỰC HIỆN
2.1 Thực trạng áp dụng kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC do
Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học AISC - Chi nhánh Hà Nội thực hiện
tại khách hàng ABC
2.1.1 Lập kế hoạch kiểm toán
2.1.1.1 Thực hiện các công việc trước kiểm toán
Tìm hiểu chung về khách hàng
Công ty ABC được thành lập theo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số
17020002 17 ngày 18/6/2005 do sở kế hoạch và đầu tư tỉnh Thái Nguyên cấp.
Công ty có trụ sở tại tổ 2, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên,
tỉnh Thái Nguyên.
Nhận diện lý do kiểm toán của khách hàng
ABC ký hợp đồng kiểm toán với AISC nhằm làm minh bạch BCTC cho năm
tài chính kết thúc ngày 31/12/2007.
Lựa chọn đội ngũ nhân viên thực hiện kiểm toán
Để tiến hành kiểm toán BCTC cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2007,
AISC cử ra ba nhân viên gồm:
Ông
Trần Đức Hiệp
Trưởng đoàn
Ông
Hà Tuấn Sơn
KTV
Ông Trịnh Nguyên Khánh
KTV
Trong đó ông Hà Tuấn Sơn được chỉ định thực hiện kiểm toán TSCĐ.
2.1.1.2 Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể
Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng
Những hoạt động chính của Công ty trong năm tài chính 2007, bao gồm:
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Mua bán đồ điện, bảo hộ lao động, đồ dùng gia đình, gas và bếp gas, nước
uống, nước đóng chai, rượu bia, lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng, mua bán
thiết bị dụng cụ máy móc, trang thiết bị ngành y tế.
- Mua bán hàng điện tử, ôtô, xe máy, thiết bị điện, bất động sản.
- Kinh doanh dịch vụ khách sạn, du lịch, nhà nghỉ, vui chơi giải trí.
Bộ máy quản lý của Công ty ABC
Sơ đồ 2.1: Bộ máy quản lý của Công ty ABC
GIÁM ĐỐC
GĐ kinh doanh
Phòng
kế
toántài
chính
Phòng
xuất
nhập
khẩu
GĐ kĩ thuật
Phòng
phân
phối
bán
buôn
Phòng
kinh
doanh
bán lẻ
Phòng
dịch
vụ, bảo
dưỡng
thiết bị
Phòng
kinh
doanh
dịch vụ
Phòng
nghiên
cứu và
phát
triển thị
trường
Tìm hiểu về chính sách kế toán của Công ty
1. Kỳ kế toán năm
Kỳ kế toán năm theo năm dương lịch của Công ty bắt đầu từ ngày 01 tháng 01 và
kết thúc tại ngày 31 tháng 12 hàng năm.
2. Đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán
Đơn vị tiền tệ sử dụng để ghi sổ kế toán và lập BCTC là Đồng Việt Nam (VND).
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
20
3. Chế độ kế toán áp dụng
Công ty thực hiện công tác kế toán theo Chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa
ban hành theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC ngày 14/9/2006 của Bộ trưởng Bộ
Tài chính.
4. Hình thức kế toán áp dụng
Hình thức kế toán áp dụng: Chứng từ ghi sổ.
5. Nguyên tắc ghi nhận và khấu hao TSCĐ
Nguyên tắc ghi nhận TSCĐ: TSCĐ được phản ánh theo nguyên giá và giá trị hao
mòn luỹ kế theo nguyên tắc giá gốc.
Phương pháp khấu hao TSCĐ: TSCĐ được khấu hao theo phương pháp đường
thẳng, tỷ lệ khấu hao có sự khác biệt so với khung khấu hao quy định tại Chế độ
quản lý, sử dụng và trích khấu hao TSCĐ ban hành kèm theo Quyết định số
206/2003/QĐ-BTC ngày 12/12/2003 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Mục tiêu kiểm toán TSCĐ
- TSCĐHH và vô hình tồn tại và thuộc sở hữu của doanh nghiệp, doanh nghiệp
sử dụng TSCĐ trong khuôn khổ hoạt động của mình (tính hiện hữu, sở hữu).
- Tất cả các TSCĐ của doanh nghiệp được ghi nhận đầy đủ, các yếu tố được
tính toán hình thành nguyên giá TSCĐ được ghi nhận đầy đủ và phù hợp với chuẩn
mực kế toán về TSCĐ, việc bán và thanh lý TSCĐ, các giá trị thu nhập hay chi phí
phát sinh từ hoạt động này được ghi nhận đầy đủ (tính đầy đủ).
- Các yếu tố hình thành nguyên giá TSCĐ phải chính xác và không bao gồm
các khoản chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh không được vốn hoá (tính chính
xác).
- Tính toán và ghi nhận khấu hao tài sản cố định phù hợp với chính sách và các
quy định khác của doanh nghiệp, nhất quán trong toán hệ thống và trong năm tài
chính.
- TSCĐ được phân loại chính xác và nhất quán trong toàn hệ thống.
- Việc trình bày nguyên giá và khấu hao TSCĐ phù hợp với các chuẩn mực và
chế độ kế toán doanh nghiệp áp dụng (đánh giá, cách trình bày).
Nguyễn Thị Đan
Kiểm toán 46B