Tài liệu Kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền trong kiểm toán báo cáo tài chính do chi nhánh công ty kiểm toán aisc hà nội thực hiện

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1 NỘI DUNG .............................................................................................. 3 CHƢƠNG I : TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN HỌC AISC – CHI NHÁNH HÀ NỘI ......................... 3 1. Lịch sử hình thành và đặc điểm của chi nhánh AISC Hà Nội ............ 3 1.1. Vài nét về Công ty Kiểm toán và Dịch vụ tin học Thành phố Hồ chí Minh – AISC: ............................................................................................ 3 1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển: .............................................. 3 1.1.2 Tổ chức Bộ máy quản lý:........................................................... 4 1.2. Về Chi nhánh Công ty Kiểm toán AISC tại Hà Nội .......................... 7 1.2.1. Lịch sử hình thành và đặc điểm Chi nhánh AISC Hà Nội ........ 7 1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý của Chi nhánh AISC Hà Nội ............. 8 2. Các hoạt động kinh doanh của Chi nhánh AISC Hà Nội: .................. 9 CHƢƠNG II. KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIỀN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI MỘT SỐ KHÁCH HÀNG DO CHI NHÁNH AISC HÀ NỘI THỰC HIỆN ................................................................................................................. 11 1. Lập kế hoạch kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền tại AISC Hà Nội:.............................................................................................................. 15 2. Thực hiện kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền .......................... 29 2.1 Kiểm toán các khoản tiền .................................................................. 29 2.2. Kiểm toán Doanh thu ....................................................................... 31 2.3. Kiểm toán các khoản phải thu khách hàng. ..................................... 43 3. Kết thúc kiểm toán ................................................................................ 53 SV: Nguyễn Mai Thoan Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải CHƢƠNG III: BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ PHƢƠNG HƢỚNG NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIỀN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CHI NHÁNH AISC HÀ NỘI. ...................................... 57 1. BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG QUÁ TRÌNH KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIỀN TẠI AISC HÀ NỘI. ............ 57 * Nhận xét chung: ................................................................................. 57 Quá trình nghiên cứu công tác kiểm toán tại hai khách hàng ABC và XYZ của Chi nhánh AISC Hà Nội cho thấy Chi nhánh đã xây dựng một chương trình kiểm toán tương đối đầy đủ, chi tiết và hiệu quả. Chi nhánh có phương pháp tiếp cận tương đối giống nhau đối với hai khách hàng trên bởi vì KTV luôn tuân theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và Quốc tế cũng như luôn tuân thu một chương trình kiểm toán đã xây dựng nên. Đối với hai Công ty cụ thể trên, với những xuất phát điểm khác nhau nên KTV cho dù tiến hành với trình tự tương đối giống nhau nhưng đã có sự vận dụng một cách linh hoạt nhất sao cho phù hợp với từng khách hàng cụ thể. ...................................................................................................... 57 Vào từng giai đoạn cụ thể: ...................................................................... 57 1.1. Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán .......................................................... 57 1.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán ......................................................... 59 1.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán ........................................................... 60 2. SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIỀN.......................................................... 61 2.1. Kiểm toán trước yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế ................. 61 2.2. Sự cần thiết phải hoàn thiện chu trình kiểm toán chu trình bán hàng thu tiền ..................................................................................................... 61 SV: Nguyễn Mai Thoan Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải 3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIỀN TẠI CHI NHÁNH AISC HÀ NỘI ............................................................................................ 63 3.1. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện chu quy trình kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền tại AISC Hà Nội ...................................................... 63 3.2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán bán hàng và thu tiền. .................................................................................................... 71 KẾT LUẬN ............................................................................................ 73 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................ 74 SV: Nguyễn Mai Thoan Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT KTV Kiểm toán viên. BCTC Báo cáo tài chính. TK Tài khoản. TNHH Trách nhiệm hữu hạn KSNB Kiểm soát nội bộ. SV: Nguyễn Mai Thoan Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU SƠ ĐỒ 1.1: SƠ ĐỒ BỘ MÁY TỔ CHỨC TOÀN CÔNG TY: .......... 5 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Chi nhánh: .................. 8 Bảng 2.1: Tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty đƣợc thể hiện qua bảng sau: ................................................................................ 17 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty ABC: ............. 17 Bảng 2.3: Báo cáo lỗ lãi năm 2008 ....................................................... 20 Bảng 2.4: Bảng so sánh một số chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán .. 26 Bảng 2.5:Bảng so sánh một số chỉ tiêu trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh .................................................................................... 27 Bảng 2.6: Kết quả Doanh thu các mặt hàng....................................... 33 Bảng 2.7: Bảng kê doanh thu chịu các mức thuế suất GTGT .......... 38 Bảng 2.8: Bảng tổng hợp Doanh thu năm 2008(Đơn vị VNĐ) ......... 39 Bảng 2.9: Kết quả Doanh thu tiêu thụ qua các năm ......................... 40 Bảng 2.10: Bảng tổng hợp các khoản giảm trừ .................................. 41 Bảng 2.11: Bảng tổng hợp sai sót khi kiểm toán khoản phải thu của ABC ........................................................................................................ 44 Bảng 2.12: Bảng kê nợ phải thu Tài khoản 131 tính đến ngày 31/12/2008 .............................................................................................. 45 Sơ đồ 2.13: Sơ đồ các bƣớc gửi thƣ xác nhận .................................... 46 Bảng 2.14: Bảng khách hàng nợ Công ty XYZ .................................. 52 Bảng 3.1: Bảng câu hỏi đối với hệ thống KSNB ................................ 66 SV: Nguyễn Mai Thoan Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải LỜI MỞ ĐẦU ---o0o--Trong giai đoạn hiện nay, hội nhập kinh tế đang là xu thế tất yếu cho mọi nền kinh tế. Nền kinh tế Việt Nam với những bước chuyển mình mạnh mẽ như một dòng sông đang hoà vào biển lớn WTO. Trong xu thế đó, nhu cầu về thông tin đang ngày một trở nên tối quan trọng và không có giới hạn, những thông tin cần thiết đó phải là những thông tin chính xác, trung thực. Hoạt động kiểm toán nhằm làm minh bạch, thanh khiết nền kinh tế do đó đang rất phát triển để qua đó làm tăng sức đề kháng cho nền kinh tế và làm lành mạnh hoá tại các doanh nghiệp được kiểm toán. Các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh hay cung cấp dịch vụ, mục đích cuối cùng của họ là bán hàng, cung cấp dịch vụ cho khách hàng để thu tiền qua đó làm tăng doanh thu và tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. Chính vì thế chu trình bán hàng – thu tiền luôn là một mắt xích quan trọng trong hoạt động của oanh nghiệp.Chính vì vậy mà các gian lận hay sai sót trọng yếu thường tập trung nhiều tại chu trình này, vì các mục đích khác nhau mà có thể làm cho doanh nghiệp trình bày không đúng với những gì có trên thực tế. Yêu cầu kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền trong kiểm toán BCTC vì vậy luôn phải được coi trọng. Chu trình này liên quan tới nhiều chỉ tiêu khác trên Báo cáo kết quả kinh doanh và Bảng cân đối kế toán nên khi tiến hành kiểm toán chu trình này các Công ty kiểm toán cần hết sức cẩn thận để tránh khỏi những kết luận cuối cùng không đúng với tình hình thực tế tại đơn vị khách hàng. SV: Nguyễn Mai Thoan 1 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải Vì tầm quan trọng của Chu trình bán hàng – thu tiền nên khi thực tập tại Chi nhánh AISC Hà Nội em đã quyết định lựa chọn đề tài “Kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Chi nhánh Công ty kiểm toán AISC Hà Nội thực hiện” làm đề tài nghiên cứu. Trong chuyên đề của em, ngoài phần Mở đầu và Kết luận còn có những Nội dung chính sau đây: Chương I : Tông quan về Chi nhánh Công ty kiểm toán AISC Hà Nội Chương II: Kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền trong kiểm toán BCTC tại một số khách hàng do AISC Hà Nội thực hiện. Chương III: Bài học kinh nghiệm và phương hướng nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền tại AISC Hà Nội. SV: Nguyễn Mai Thoan 2 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải NỘI DUNG ---o0o--- CHƢƠNG I : TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN HỌC AISC – CHI NHÁNH HÀ NỘI 1. Lịch sử hình thành và đặc điểm của chi nhánh AISC Hà Nội 1.1. Vài nét về Công ty Kiểm toán và Dịch vụ tin học Thành phố Hồ chí Minh – AISC: 1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển: * Trước năm 2001: Công ty kiểm toán và dịch vụ tin học Thành Phố Hồ Chí Minh(AISC) là một doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Sở Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh, là một tổ chức kiểm toán độc lập, hợp pháp có quy mô lớn hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán, tư vấn tài chính kế toán và dịch vụ về tin học. Công ty AISC được thành lập theo Thông báo sô 637/TC/CĐKT ngày 21/03/1994 của Bộ Tài Chính và Quyết định số 1292/QĐ-UB-TM ngày 29/04/1994 của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, theo Giấy phép kinh doanh số 103020 ngày 04/05/1994 của Trọng tài kinh tế Thành Phố Hồ Chí Minh. Trụ sở giao dịch của Công ty đặt tại 142, đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Đến nay sau 15 năm hoạt động Công ty đã có những kết quả hết sức khả quan và đang khẳng định là một trong những Công ty có chất lượng cao trong lĩnh vực kiểm toán. Tên gọi : Công ty Kiểm toán và dịch vụ tin học. Tên giao dịch quốc tế: Auditing and Informatic Services Company(AISC). SV: Nguyễn Mai Thoan 3 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Địa chỉ GVHD: Th.S Bùi Minh Hải : 142, Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 3, TPHCM. Tài khoản giao dịch : 710A02227 tại Ngân hàng Công thương. Đến nay sau 15 năm thành lập và hoạt động công ty đã có thêm các chi nhánh tại các thành phố lớn: Tại Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, và Hải Phòng. AISC là Công ty kiểm toán đầu tiên tại Việt Nam có liên doanh với một Công ty kiểm toán Quốc tế Price Waterhose Cooper trong lĩnh vực kiểm toán để cùng tham gia kiểm toán, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm kiểm toán quốc tế. AISC là thành viên của tổ chức kế toán quốc tế Inpact Asia Pacific. AISC cũng là một trong các công ty kiểm toán độc lập được Ngân Hàng Nhà Nước cho phép kiểm toán các tổ chức tín dụng và ngân hàng thương mại tại Việt Nam. AISC cũng là một trong những công ty kiểm toán độc lập đầu tiên tại Việt Nam được Uỷ ban chứng khoán nhà nước cho phép kiểm toán các tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán theo quyết định số 51/2000/QĐUBCK2 ngày 19/6/2000 của chủ tịch Uỷ ban chứng khoán nhà nước. Hình thức vốn sở hữu vốn Công ty thuộc nhà nước, Công ty hoạt động theo nguyên tắc tự chủ về tài chính, được Ngân sách cấp vốn ban đầu và được trích lập các quỹ theo quy định của nhà nước. * Từ năm 2001 đến nay: Ngày nay do xu thế thị trường, mô hình Doanh nghiệp nhà nước không còn phù hợp. Trước tình hình đó, Công ty quyết định chuyển đổi thành hình thức Công ty cổ phần vào tháng 8/2001 và đổi tên thành công ty Trách nhiệm hữu hạn. 1.1.2 Tổ chức Bộ máy quản lý: Đứng đầu Công ty là Ông Nguyễn Hữu Trí - Tổng giám đốc Công ty.Công ty có đội ngũ chuyên viên, KTV có trình độ nghiệp vụ cao được đào tạo hệ SV: Nguyễn Mai Thoan 4 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải thống tại Việt Nam, Anh, Bỉ, Ailen.Có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm toán, tài chính kế toán, tư vấn, quản lý doanh nghiệp, tin học.Công ty không ngừng nâng cao chất lượng cũng như số lượng cán bộ công nhân viên của mình qua các năm.Hiện nay công ty có trụ sở chính đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh và có 4 chi nhánh tại các thành phố trên toàn cõi Việt Nam. SƠ ĐỒ 1.1: SƠ ĐỒ BỘ MÁY TỔ CHỨC TOÀN CÔNG TY: Tổng giám đốc Phòng Kiểm toán và Tư vấn Phòng Đào tạo Chi nhánh Cần Thơ Phòng Tin học Chi nhánh Đà Nẵng Phòng Dự án đầu tư Chi nhánh Hà Nội Phòng Hành chính tổng hợp Phòng Kế hoạch và marketing Chi nhánh Hải Phòng Trụ sở chính Công ty đặt tại: 142, Đường Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Điện thoại: (08) 9 305 163.(10 lines). Giám đốc: Ông Nguyễn Hữu Trí. Các chi nhánh trên toàn quốc: * Chi nhánh tại Hà Nội: Địa chỉ : C2,Tầng 24,Toà nhà VIMECO,Lô E9,Phạm Hùng,Hà Nội. Điện thoại: (04) 847 3960. SV: Nguyễn Mai Thoan 5 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải Giám đốc chi nhánh: Ông Đào Tiến Đạt. * Chi nhánh tại Thành phố Đà Nẵng: Địa chỉ:92A,Quang Trung,Thành phố Đà Nẵng. Điện thoại: 0511 895 620. Giám đốc chi nhánh: Ông Nguyễn Vĩnh Lợi. * Văn phòng đại diện tại Cần Thơ: Địa chỉ: 64, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Thành phố Cần Thơ. Điện thoại: (071) 813 004. Trưởng đại diện: Ông Trần Ngọc Khôi. * Văn phòng đại diện tại Hải Phòng: Địa chỉ: 21,Lương Khánh Thiện,Ngô Quyền,Thành phố Hải Phòng. Điện thoại: (031) 920 973. Trưởng đại diện: Bà Đào Thị Kim Liên. Các chi nhánh của toàn Công ty hoạt động độc lập, do đó chức năng nhiệm vụ của các chi nhánh này cũng giống như của chức năng và nhiệm vụ của Công ty ở TPHCM. Các chi nhánh được quyền tự do ký kết hợp đồng và triển khai hợp đồng với tất cả các khách hàng sau đó lãi chuyển về Công ty tiến hành hạch toán. Trong một số trường hợp, nếu các chi nhánh cần hỗ trợ về nhân lực, công nghệ Công ty sẽ hỗ trợ để chi nhánh ký kết và tiến hành hợp đồng. Các chi nhánh đều có tư cách pháp nhân, có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ với nhà nước độc lập như Thuế thu nhập Doanh nghiệp, thuế GTGT và các nghĩa vụ khác tại nơi chi nhánh đặt. Như vậy mạng lưới chi nhánh Công ty đã và đang được thành lập và hoạt động có hiệu quả đáp ứng nhu cầu cung cấp dịch vụ khách hàng ở khắp các tỉnh trên cả nước, tất cả các khách hàng hoạt động trong các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau. SV: Nguyễn Mai Thoan 6 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải Trong bộ máy toàn Công ty, các phòng ban hoạt động độc lập nhưng có quan hệ mật thiết với nhau trong suốt quá trình thực hiện các hoạt động của Công ty, đặc biệt là lĩnh vực kiểm toán.Khi tiến hành thực hiện các chương trình kiểm toán tại các đơn vị, công ty của khách hàng các bộ phận chức năng tại các phòng ban được phân công nhiệm vụ rõ ràng, chi tiết, có sự đối chiếu, gắn kết các bộ phận, đặc biệt có sự kiểm tra thường xuyên để nâng cao chất lượng kiểm toán. 1.2. Về Chi nhánh Công ty Kiểm toán AISC tại Hà Nội 1.2.1. Lịch sử hình thành và đặc điểm Chi nhánh AISC Hà Nội Chi nhánh AISC tại Hà Nội được thành lập theo quyết định số 4485/QĐUB ngày 09/08/2001 của UBND Thành phố Hà Nội. Chi nhánh hoạt động theo giấy phép kinh doanh số 314886 do Sở kế hoạch đầu tư Hà Nội cấp ngày 04/08/2001. Địa chỉ chi nhánh : C2, Tầng 24, Toà nhà VIMECO, Lô E9, Đường Phạm Hùng, Thành phố Hà Nội. Tài khoản của Chi nhánh: 720A 02227 tại Sở giao dịch I Ngân hàng Công thương Việt Nam. Mặc dù mới được thành lập nhưng với sự lãnh đạo sáng suốt của Giám đốc cùng sự nỗ lực không ngừng của cán bộ nhân viên trong Chi nhánh sau khoảng thời gian hoạt động của mình, Chi nhánh đã thu được rất nhiều thành công và đang tạo được chỗ đứng vững chắc trong làng nghề Kiểm toán Việt Nam, Chi nhánh còn cố gắng mở rộng phạm vi hoạt động của mình không chỉ trong mảnh đất hình chữ S mà còn ra nước ngoài. Khách hàng của Chi nhánh bao gồm tất cả các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài, các cơ quan nhà nước, các tổ chức kinh doanh phát hành chứng khoán, các đoàn thể công cộng, các tổ chức kinh tế xã hội...Các khách hàng của Chi nhánh cũng rất đa SV: Nguyễn Mai Thoan 7 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải dạng, họ hoạt động trong tất cả các lĩnh vực, ngành nghề như Ngân hàng, thương mại, xây dựng dịch vụ, bưu chính viễn thông, công nghiệp, dự án phi chính phủ...cũng như tất cả các thành phần kinh tế trong toàn cõi Việt Nam. Số lượng nhân viên của Chi nhánh khoảng 50 nhân viên, họ đều là những nhân viên có trình độ nghiệp vụ cao và có đạo đức nghề nghiệp. Chi nhánh còn có đội ngũ cán bộ và cộng tác viên đông đảo bao gồm các chuyên gia có kinh nghiệm nhiều năm công tác trong ngành Quản lý kinh tế, kế toán, kiểm toán, pháp lý, tư vấn... Nguyên tắc hoạt động của chi nhánh là độc lập về nghiệp vụ chuyên môn, tự chủ về tài chính, khách quan, chính trực, chịu sự kiểm tra kiểm soát của cơ quan chức năng Nhà nước theo luật pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chi nhánh chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực, chính xác, bí mật về những tài liệu mà Chi nhánh kiểm tra và cung cấp cho các doanh nghiệp cũng như các đồng nghiệp ở các Công ty kiểm toán khác. Chi nhánh phải có trách nhiệm kinh doanh có lãi bảo toàn và phát triển vốn theo cơ chế thị trường. Với giá cả, lệ phí dịch vụ hợp lí, chất lượng đảm bảo Chi nhánh AISC Hà Nội ngày càng có uy tín trong lĩnh vực kiểm toán và đạt được những hiệu quả kinh doanh hết sức thành công. 1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý của Chi nhánh AISC Hà Nội Sơ đồ 1.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Chi nhánh: Ban Gi¸m ®èc Phßng Hµnh chÝnh, tæ chøc, kÕ to¸n , marketing Phßng KiÓm to¸n I SV: Nguyễn Mai Thoan Phßng KiÓm to¸n II 8 Phßng KiÓm to¸n XDCB Phßng еo t¹o vµ T- vÊn Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải Chi nhánh AISC Hà Nội do Giám đốc Đào Tiến Đạt lãnh đạo, Giám đốc chi nhánh có toàn quyền điều hành và quyết định mọi hoạt động của Chi nhánh theo đúng luật pháp Nhà nước Việt Nam. Tuỳ theo tình hình kinh doanh của Chi nhánh, Giám đốc có quyền tổ chức bộ máy gọn nhẹ và có hiệu quả kinh doanh cao. Giám đốc phải chịu trách nhiệm về tình hình của Chi nhánh. Chi nhánh còn có một Phó Giám đốc và một Kế toán trưởng, những người này chịu trách nhiệm trước Giám đốc về việc được Giám đốc phân công và phải chịu trách nhiệm cá nhân trước pháp luật về hành vi vi phạm pháp luật như các cá nhân khác. Phó Giám đốc và Kế toán trưởng đều do Giám đốc đề nghị cấp trên bổ nhiệm. Mỗi phòng ban trong Chi nhánh đều có một trưởng phòng, phó phòng, trưởng nhóm, các kiểm toán viên, và các trợ lý kiểm toán. Trưởng phòng kiểm toán I là : Bà Nguyễn Thị Thanh Huế. Trưởng phòng kiểm toán II là : Ông Nguyễn Hồng Dư. Trưởng phòng kiểm toán XDCB là : Ông Trần Lâm. Các phòng nghiệp vụ thực hiện chức năng theo đúng như tên gọi của mình. Tuy nhiên, việc phân chia thánh các phòng ban chủ yếu nhằm thuận tiện cho công tác quản lý vì khi ký kết hợp đồng kinh tế Ban Giám đốc thường lựa chọn những cán bộ, kiểm toán viên phù hợp với yêu cầu công việc trong từng hợp đồng cụ thể để giao nhiệm vụ sao cho phù hợp nhất với khả năng và đặc biệt là tiến trình công việc của Chi nhánh. 2. Các hoạt động kinh doanh của Chi nhánh AISC Hà Nội: * Các dịch vụ về kiểm toán: - Cung cấp dịch vụ Báo cáo tài chính (bao gồm cả báo cáo các dự án) - Cung cấp dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính hoàn thành. - Kiểm toán các tổ chức phi chính phủ. - Kiểm toán báo cáo của nhóm đồng quan điểm. SV: Nguyễn Mai Thoan 9 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải - Kiểm toán các dự án hoàn thành (theo chuẩn mực 1000: kiểm toán dự án hoàn thành sử dụng nguồn vốn nhà nước, vốn vay ưu đãi ODA). * Dịch vụ xác định giá trị Doanh nghiệp: * Các dịch vụ tư vấn: - Tư vấn về tài chính doanh nghiệp. - Tư vấn về thuế. - Tư vấn về cổ phần hoá. - Hướng dẫn về lập báo cáo hợp nhất. * Cung cấp dịch vụ kiểm toán tuân thủ: Cung cấp dịch vụ kiểm toán hoạt động cho các doanh nghiệp có nhu cầu. Các hoạt động mà Chi nhánh cung cấp và thực hiện đã thu được những thành công và tạo cho Chi nhánh kinh doanh có lãi. Cụ thể Doanh thu của Chi nhánh vài năm gần đây nhất như sau: Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Doanh thu 18 tỷ đồng. 25 tỷ đồng. 38 tỷ đồng. Tỷ lệ lãi/doanh thu ước đạt khoảng 20%. Trong tình hình nền kinh tế thế giới nói chung cũng như kinh tế Việt Nam nói riêng đang gặp rất nhiều khó khăn và bất lợi, kinh tế các nước đang trên đà suy thoái nghiêm trọng như hiện nay trong năm 2009 tới Chi nhánh chỉ đề ra mục tiêu doanh thu đạt khoảng từ 40-42 tỷ đồng. Mặc dù doanh thu thu được là một con số không nhỏ trên, nhưng trong khoản doanh thu đó, doanh thu từ hoạt động kiểm toán chiếm tới 80%(trong đó doanh thu kiểm toán báo cáo tài chính chiếm 70% còn 30% là từ kiểm toán tuân thủ và kiểm toán dự án hoàn thanh) còn doanh thu từ hoạt động tư vấn chỉ chiếm khoảng 20%. Để phát triển Chi nhánh trong thời gian tới và hướng tới sự cân bằng trong kiểm toán và tư vấn, Ban giám đốc sẽ đề ra chiến lược kinh doanh sao cho Doanh thu từ hoạt động kiểm toán chiếm 60% còn Doanh thu từ dịch vụ tư vấn sẽ chiếm khoảng 40%. SV: Nguyễn Mai Thoan 10 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải CHƢƠNG II. KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIỀN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI MỘT SỐ KHÁCH HÀNG DO CHI NHÁNH AISC HÀ NỘI THỰC HIỆN Việc tìm hiểu quy trình của một công ty kiểm toán đòi hỏi phải có thời gian nghiên cứu và tích luỹ kinh nghiệm, vì với mỗi khách hàng khác nhau có đặc điểm kinh doanh và ngành nghề khác nhau thì việc kiểm toán chắc chắn không giống nhau. Với khuôn khổ của đợt thực tập tốt nghiệp không thể cho phép nghiên cứu tất cả các quy trình kiểm toán cũng như không thể nghiên cứu cuộc kiểm toán ở tất cả các loại hình Doanh nghiệp của khách hàng. Tuy nhiên với tinh thần học hỏi các KTV trong công ty cùng với việc nghiên cứu tài liệu áp dụng trong thực tiễn của hai khách hàng sản xuất và cung cấp dịch vụ mà em đã trực tiếp tham gia kiểm toán, hy vọng rằng qua đây em đã trình bày được tương đối đầy đủ và trung thực quy trình kiểm toán bán hàng – thu tiền trong kiểm toán BCTC của Chi nhánh tại hai khách hàng. Khách hàng được đề cập đến là Công ty TNHH ABC và Công ty nhà nước XYZ. Công ty TNHH ABC Công ty TNHH ABC là khách hàng thường xuyên của Chi nhánh AISC Hà Nội nên thông qua nhiều năm kiểm toán tại đây AISC Hà Nội thường thực hiện cập nhật các thông tin về sự thay đổi của công ty. Hợp đồng kiểm toán thường được ký lại sau một năm, nó là căn cứ pháp lý trong đó xác định rõ mục tiêu, phương thức, thời gian, phạm vi và trách nhiệm của mỗi bên trong cuộc kiểm toán. AISC Hà Nội thường yêu cầu Ban giám đốc của Công ty khách hàng hoặc bộ phận có liên quan đưa ra bản báo cáo KSNB của Công ty SV: Nguyễn Mai Thoan 11 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải để KTV xem xét và đánh giá nhằm đưa ra các nhận định ban đầu cũng như là báo cáo kiểm toán và các ý kiến tư vấn thích hợp sau cuộc kiểm toán. Công ty XYZ Công ty XYZ là khách hàng mới của AISC Hà Nội, do đó các KTV của Chi nhánh phải tiến hành tìm hiểu kỹ lưỡng về hoạt động kinh doanh của khách hàng đông thời nghiên cứu hồ sơ kiểm toán của các năm trước nhằm hiểu rõ hơn tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng. Vì là khách hàng mới nên Công ty được các KTV và trưởng nhóm kiểm toán của AISC Hà Nội đánh giá rủi ro rất tỉ mỉ và thận trọng để giảm thiểu những sai sót trong quá trình kiểm toán đồng thời nâng cao chất lượng của báo cáo kiểm toán. Quy trình kiểm toán BCTC tại Chi nhánh AISC Hà Nội đƣợc thực hiện theo các bƣớc sau: Hàng năm AISC đều gửi thư chào hàng đến cho các khách hàng có nhu cầu kiểm toán, thư chào hàng là bức thông điệp giới thiệu về Công ty, về các dịch vụ mà AISC cung cấp cũng như chất lượng và uy tín của mình đến với khách hàng. SV: Nguyễn Mai Thoan 12 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải Dưới đây là mẫu thư chào hàng của AISC: Công ty Kiểm toán và Dịch vụ tin hoc AISC Th- chµo hµng Hµ néi, ngµy th¸ng n¨m KÝnh göi: Ban gi¸m ®èc c«ng ty A Tr-íc hÕt chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù quan t©m cña quý c«ng ty ®Õn ho¹t ®éng kiÓm to¸n cña chóng t«i, chóng t«i xin phÐp ®-îc giíi thiÖu víi quý c«ng ty vÒ AISC cña chóng t«i. AISC lµ mét trong nh÷ng tæ chøc hîp ph¸p ®Çu tiªn vµ lín nhÊt cña ViÖt Nam ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t- vÊn tµi chÝnh. AISC cã kü n¨ng cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc, doanh nghiÖp t- nh©n, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi, c¸c tæ chøc trong n-íc vµ quèc tÕ hiÖn ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam c¸c ho¹t ®éng sau: - KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh - KiÓm to¸n b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh - KiÓm to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n, gi¸ trÞ doanh nghiÖp - KiÓm to¸n ho¹t ®éng dù ¸n - KiÓm to¸n gãp vèn liªn doanh - LËp hå s¬ ®¨ng ký chÕ ®é kÕ to¸n víi Bé tµi chÝnh - T- vÊn tµi chÝnh kÕ to¸n, thuÕ - Båi d-ìng nghiÖp vô qu¶n trÞ kinh doanh, kÕ to¸n, tin häc, kiÓm to¸n néi bé - X©y dùng cµi ®Æt vµ h-íng dÉn phÇn mÒm tin häc phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n tr¸nh ®-îc nh÷ng rñi ro vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. Môc tiªu ho¹t ®éng cña AISC lµ nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi, c¸c tæ chøc x· héi, c¸c c¬ quan ®oµn thÓ vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ho¹t ®éng taÞ ViÖt Nam n¾m b¾t c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cña nhµ n-íc n©ng cao chÊt l-îng cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµ gióp c¸c chñ doanh nghiÖp, c¸c thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ vµ SV: Nguyễn Mai Thoan 13 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải Ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp cã ®-îc th«ng tin tin cËy ®Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh. ChÊt l-îng cña c¸c dÞch vô mµ chóng t«i cung cÊp ®-îc kh¼ng ®Þnh b»ng sè l-îng c¸c kh¸ch hµng cña chóng t«i: Tæng c«ng ty, doanh nghiÖp Nhµ n-íc, doanh nghiÖp cã vèn ®µu t- n-íc ngoµi, doanh nghiÖp t- nh©n, tæ chøc tÝn dông quèc tÕ (WB, ADB, UNFA... ) Chóng t«i ®-îc biÕt Quý c«ng ty ®ang t×m hiÓu vµ lùa chän ®¬n vÞ cung cÊp c¸c dÞch vô kiÓm to¸n vµ tµi chÝnh kÕ to¸n. Chóng t«i tin t-ëng tµi liÖu nµy sÏ gióp Quý ngµi cã thªm ®iÒu kiÖn lùa chän ®¬n vÞ phôc vô m×nh Chóng t«i hy väng chøng minh kh¶ n¨ng cña m×nh vµ lµm hµi lßng Quý c«ng ty. Xin göi tíi Quý c«ng ty lêi chµo tr©n träng. KÝnh thGi¸m ®èc Sau khi nhận được thư chào hàng, khách hàng đồng ý họ sẽ phát thư mời kiểm toán. Thư mời kiểm toán có thể bằng văn bản hoặc bằng miệng. Khi nhận được thư mời kiểm toán, đại diện của AISC sẽ tiến hành gặp gỡ trao đổi với Ban Giám đốc để từ đó tiến hành ký hợp đồng với khách hàng. Cuộc gặp gỡ dài hay ngắn phụ thuộc vào từng khách hàng, ví dụ nếu là khách hàng mới cuộc gặp gỡ sẽ được tiến hành cẩn thận hơn so với các khách hàng quen thuộc của AISC. Với khách hàng XYZ AISC sẽ tiến hành tìm hiểu chi tiết hơn khách hàng ABC. Tiếp theo đó, KTV của AISC sẽ tiến hành các công việc tiếp theo: + Lập kế hoạch kiểm toán và quản lý công việc kiểm toán: - Đánh giá khách hàng. SV: Nguyễn Mai Thoan 14 Lớp: Kiểm toán 47B Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.S Bùi Minh Hải - Đánh giá môi trường kiểm soát đối với khoản mục phải thu. - Tìm hiểu môi trường kinh doanh. - Cử KTV phụ trách kiểm toán. - Các thủ tục phân tích chính. - Đánh giá rủi ro tiềm tàng. - Lập kế hoạch và chương trình kiểm toán cụ thể. + Thực hiện kiểm toán: * Đối chiếu số phát sinh, số dư của từng tháng trên hệ thống sổ chi tiết, sổ Cái, nhật ký, bảng cân đối kế toán. * Kiểm tra chi tiết các khoản phải thu + Kết thúc kiểm toán: - Thảo luận với khách hàng một số vấn đề. - Lập báo cáo kiểm toán. 1. Lập kế hoạch kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền tại AISC Hà Nội: Kế hoạch kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền là một bộ phận của kế hoạch kiểm toán. Vì vậy những thông tin trình bày bên dưới có thể thuộc chu trình khác, nhưng do tính liên đới tới chu trình bán hàng – thu tiền nên có thể xem nó cũng là một phần kế hoạch của chu trình bán hàng – thu tiền. Trong quá trình tiếp cận với khách hàng, Chi nhánh tiến hành giao dịch với khách hàng, gửi cho khách hàng nội dung, cách thức tiến hành cuộc kiểm toán cùng với giá phí kiểm toán để kiểm toán đơn vị của khách hàng. Sau khi nhận được lời mời kiểm toán của khách hàng, Chi nhánh tiến hàng khảo sát tổng quan để đưa ra quyết định có nhận lời kiểm toán đơn vị của khách hàng hay không? Trong lần khảo sát này KTV của Chi nhánh chủ yếu khảo sát quy mô và đặc điểm kinh doanh của khách hàng cùng với những rủi ro tiềm tàng từ việc đánh giá sơ qua hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng. Sau khi đã SV: Nguyễn Mai Thoan 15 Lớp: Kiểm toán 47B