Tài liệu Khóa luận tốt nghiệp hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty tnhh nobland việt nam

BỘ CÔNG THƯƠNG BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM KHOA KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN ****** KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI CÔNG TY TNHH NOBLAND VIỆT NAM Giảng viên hướng dẫn: Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy NHÓM SINH VIÊN CÙNG THỰC HIỆN Mã số SV Họ tên Lớp Giảng viên hướng dẫn 15065011 Phan Văn Hoàng Lộc ĐHKT11CTT Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15085791 Nguyễn Nguyên Bảo Uyên ĐHKT11CTT Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15079631 Hoàng Hà My ĐHKT11CTT Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15050171 Nguyễn Thị Thu Trúc ĐHKT11CTT Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15102781 Văn Vũ Cẩm Nhung ĐHKT11CTT Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy TP. HCM, THÁNG …/2019 BỘ CÔNG THƯƠNG BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRỪƠNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM KHOA KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN ****** KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI CÔNG TY TNHH NOBLAND VIỆT NAM Giảng viên hướng dẫn: Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy Nhóm sinh viên cùng thực hiện Mã số SV Họ tên Lớp Giảng viên hướng dẫn 15065011 Phan Văn Hoàng Lộc ĐHKT11CT T Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15085791 Nguyễn Nguyên Bảo Uyên ĐHKT11CT T Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15079631 Hoàng Hà My ĐHKT11CT T Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15050171 Nguyễn Thị Thu Trúc ĐHKT11CT T Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy 15102781 Văn Vũ Cẩm Nhung ĐHKT11CT T Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy TP. HCM, THÁNG …/2019 LỜI MỞ ĐẦU LỜI NÓI ĐẦU Trong nền kinh tế thị trường để có thể đứng vững và cạnh tranh được trên thị trường, các doanh nghiệp phải tạo ra uy tín và hình ảnh cho sản phẩm, thể hiện qua chất lượng, mẫu mã, giá cả trong đó chất lượng là vấn đề then chốt. Đầu tư cho chất lượng đồng nghĩa với việc đầu tư cho máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ, đầu tư vào nguồn nhân lực và chú trọng yếu tố nguyên vật liệu đầu vào. Do đó nguồn vốn , đặc biệt là vốn bằng tiền đóng một vai trò to lớn không thể thiếu trong mỗi Doanh nghiệp. Để sử dụng và chi tiêu vốn bằng tiền đúng mục đích , đúng chế độ thì kế toán giữ vai trò hết sức quan trọng vì nó là bộ phận cấu thành của hệ thống công cụ quản lý, điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế của Nhà nước cũng như các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Công tác hạch toán kế toán vốn bằng tiền cung cấp đầy đủ thông tin cho nhà quản lý về tác hạch toán kế toán vốn bằng tiền cung cấp đầy đủ thông tin cho nhà quản lý về tình hình tài chính của Doanh nghiệp, để có những phương án hợp lý trong việc sử dụng vốn , thanh toán kịp thời các khoản nợ phải thu, nợ phải trả…. Từ nhận thức trên trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH Nobland Việt Nam chúng em đã đi sâu tìm hiểu nghiên cứu vốn bằng tiền và kế toán vốn bằng tiền và đã chọn đề tài cho khoá luận tốt nghiệp là “ Hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty TNHH Nobland Việt Nam”. LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực hiện khoá luận chúng em đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tìnhcủa Ban Giám đốc , các cán bộ trong phòng kế toán của công ty và cô giáo hướng dẫn. Vì trình độ còn hạn chế , thời gian có hạn nên bài khoá luận của chúng em chắc chắn sẽ không tránh khỏi những sai sót , chúng em rất mong được sự góp ý của các thầy cô giáo và các bạn để khoá luận của em được hoàn thiện hơn. Chúng em xin chân thành cảm ơn! NHẬN XÉT (Của cơ quan thực tập) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. NHẬN XÉT (Của giảng viên hướng dẫn) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. GVHD (ký ghi rõ họ tên) NHẬN XÉT (Của GV phản biện) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. MỤC LỤC CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VỐN BẰNG TIỀN VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI DOANH NGHIỆP............................1 1.1. Những vấn đề lý luận chung về vốn bằng tiền...............................................................1 1.1.1.Khái niệm vốn bằng tiền..............................................................................................1 1.1.2. Đặc điểm vốn bằng tiền..............................................................................................1 1.1.3. Các loại vốn bằng tiền................................................................................................1 1.1.4.Vị trí, vai trò của vốn bằng tiền trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp................................................................................................................................... 2 1.1.5. Sự cần thiết vốn bằng tiền trong hoạt động sản xuất kinh doanh................................3 1.1.6. Yêu cầu quản lý vốn bằng tiền...................................................................................3 1.1.7. Nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền...........................................................................3 1.2.1. Những quy định chung về kế toán vốn bằng tiền........................................................4 1.2.2. Kế toán tiền mặt.........................................................................................................5 1.2.2.1 Khái niệm................................................................................................................. 5 1.2.2.2 Nguyên tắc kế toán tiền mặt.....................................................................................5 1.2.2.3 Chứng từ sử dụng.....................................................................................................7 1.2.2.4 Sổ sách sử dụng........................................................................................................8 1.2.2.5 Tài khoản sử dụng....................................................................................................8 1.2.2.7Phương pháp hạch toán.............................................................................................9 1.2.3. Kế toán tiền gửi ngân hàng.......................................................................................10 1.2.3.1 Khái niệm...............................................................................................................10 1.2.3.2 Nguyên tắc kế toán.................................................................................................11 1.2.3.4 Sổ sách sử dụng......................................................................................................13 1.2.3.5 Tài khoản sử dụng..................................................................................................13 1.2.3.6 Kết cấu tài khoản....................................................................................................13 1.2.3.7 Phương pháp hạch toán...........................................................................................14 1.2.4. Kế toán tiền đang chuyển.........................................................................................15 1.2.4.1 Khái niệm:..............................................................................................................15 1.2.4.3 Chứng từ sử dụng:..................................................................................................16 1.2.4.4 Sổ sách sử dụng:.....................................................................................................16 1.2.4.5 Tài khoản sử dụng:.................................................................................................17 1.2.4.6 Kết cấu tài khoản:...................................................................................................17 1.2.4.7 Phương pháp hạch toán:.........................................................................................18 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI CÔNG TY TNHH NOBLAND VIỆT NAM...................................................................19 2.1 Giới thiệu chung về công ty TNHH Nobland Việt Nam...............................................19 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển.............................................................................19 2.1.2 CƠ CẤU TỔ CHỨC QUẢN LÝ TẠI CÔNG TY.....................................................19 2.1.2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy tại công ty:...............................................................19 2.1.2.2 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban:...............................................................20 2.1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của kế toán:..........................................................................23 2.1.3.3 Hình thức sổ kế toán...............................................................................................25 2.1.3.4 Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng...................................................................26 2.1.3.5 Tóm tắt các chính sách kế toán chủ yếu................................................................27 2.1.3.6Phân tích tình hình biến động tài sản của công ty Nobland Việt Nam qua hai năm 2017- 2018.................................................................................................................. 36 2.2 Thực trạng công tác kế toán vốn bằng tiền...................................................................38 2.2.1Kế toán tiền mặt.........................................................................................................38 2.2.1.1 Nguyên tắc kế toán.................................................................................................38 2.2.1.2 Quy trình thu tiền mặt.............................................................................................39 2.2.1.3 Quy trình chi tiền mặt.............................................................................................40 2.2.1.4Chứng từ sử dụng...................................................................................................40 2.2.1.7 Một số nghiệp vụ phát sinh thực tế.......................................................................41 2.2.2Tiền gửi ngân hàng.....................................................................................................46 2.2.2.2 Quy trình luân chuyển tiền gửi...............................................................................47 2.2.2.3 Chứng từ sử dụng...................................................................................................49 2.2.2.4 Hạch toán chi tiết....................................................................................................49 2.2.2.5 Hệ thống sổ sách kế toán........................................................................................49 2.2.2.6 Một số nghiệp vụ phát sinh thực tế........................................................................49 2.2.3 Tiền đang chuyển......................................................................................................56 2.2.3.1 Nguyên tắc kế toán.................................................................................................56 2.2.3.2 Chứng từ sử dụng...................................................................................................56 2.2.3.3 Hạch toán chi tiết....................................................................................................56 2.2.3.4 Hệ thống sổ sách kế toán........................................................................................56 2.2.3.5 Ví dụ các nghiệp vụ thực tế phát sinh.....................................................................57 2.2.5 Kiểm kê quỹ..............................................................................................................59 2.2.5.1 Mục đích kiểm kê...................................................................................................59 2.2.5.2 Phương pháp kiểm kê.............................................................................................59 2.2.5.3 Quy trình thực hiện.................................................................................................59 CHƯƠNG 3:HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI CÔNG TY THNN NOBLAND VIỆT NAM...................................................................62 3.1. Đánh giá chung về công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty TNHH Nobland VN ........................................................................................................................................... 62 3.2.Ưu điểm........................................................................................................................ 63 3.2.1. Tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh.......................................................................63 3.2.2. Tổ chức bộ máy kế toán............................................................................................63 3.2.3 Tổ chức kế toán vốn bằng tiền...................................................................................64 3.3 Nhược điểm.................................................................................................................. 66 3.3.1 Nhược điểm 1: Chứng từ sổ sách..............................................................................66 3.3.2 Nhược điểm 2: Quản lý tiền tạm ứng........................................................................66 3.4.1.Sự cần thiết phải hoàn thiện.......................................................................................67 3.4.2. Các kiến nghị hoàn thiện..........................................................................................68 3.4.2.1 kiến nghị 1:.............................................................................................................68 3.4.2.2 Kiến nghị 2.............................................................................................................69 3.4.2.3 Kiến nghị 3.............................................................................................................70 3.4.2.4 Kiến nghị 4.............................................................................................................71 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................72 DANH MỤC CÁC BẢNG/ SƠ ĐỒ/HÌNH Sơ đồ 1.1: Sơ đồ kết cấu tài khoản tiền mặt...................................................................9 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ hạch toán tiền mặt.............................................................................10 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ kết cấu tài khoản 112........................................................................14 Sơ đồ 1.4: Sơ đồ hạch toán tài khoản 112....................................................................15 Sơ đồ 1.5: Sơ đồ kết cấu tài khoản 113........................................................................17 Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán tài khoản 113....................................................................18 Sơ đồ 2.1: Cơ e máy quản lý tại công ty......................................................................20 Sơ đồ2.2 :Cơ cấu tổ chức phòng kế toán tại công ty....................................................23 Sơ đồ 2.3 Lưu đồ quá trình luân chuyển chứng từ thu tiền mặt khách hàng................39 sơ đồ 2.5 Lưu đồ lưu chuyển chứng từ hoạt động thu tiền qua ngân hàng...................47 sơ đồ 2.6 quy trình luân chuyển chứng từ chi tiền gửi ngân hàng................................48 PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Vấn đề quan trọng đối với những người làm công tác kế toán và những nhà quản trị, không chỉ dừng lại ở sự hiểu biết công việc kinh doanh thuần túy mà phải biết kinh doanh như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất trong điều kiện nguồn lực hạn chế. Một trong những biện pháp đó là tổ chức thực hiện tốt công tác kế toán ở đơn vị, trong đó kế toán vốn bằng tiền là một trong những vấn đề hết sức quan trọng. Bởi vì vốn bằng tiền là một bộ phận của tài sản lưu động trong doanh nghiệp tồn tại dưới hình thái tiền tệ, có tính thanh khoản cao nhất, được dùng để đáp ứng nhu cầu thanh toán của doanh nghiệp. Chính vì thế nên em chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty TNHH Nobland Việt Nam” để nghiên cứu. II.MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1. Mục tiêu - Tìm hiểu và đánh giá thực trạng công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty. - Đề ra các giải pháp giúp Công ty hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tốt hơn trong tương lai. III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp thu thập số liệu: thu thập số liệu thứ cấp của công ty, thông tin trên sách báo, tạp chí, internet thông qua các trang web. -Phương pháp phân tích số liệu: sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, so sánh số liệu, phương pháp suy luận để phân tích các số liệu đưa ra nhận xét đánh giá và một số giải pháp cho công ty hoàn thiện công tác kế toán của mình tốt hơn trong tương lai. IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Phạm vi không gian Đề tài nghiên cứu chủ yếu tìm hiểu và hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty TNHH Nobland Việt Nam - Phạm vi thời gian Thời gian của số liệu: Số liệu trong bài được lấy trong năm 2017, 2018 tại công ty - Nội dung Hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty TNHH Nobland Việt Nam Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VỐN BẰNG TIỀN VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TẠI DOANH NGHIỆP 1.1. Những vấn đề lý luận chung về vốn bằng tiền 1.1.1.Khái niệm vốn bằng tiền Vốn bằng tiền là một phần hết sức quan trọng trong doanh nghiệp, được trình bày đầu tiên trên Bảng cân đối kế toán . Là một khoản mục quan trọng trong tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp tồn tại dưới hình thái tiền tệ, có tính thanh khoản cao nhất để dễ dàng phục vụ cho các mục đích thanh toán tức thời trong quan hệ thanh toán. Vốn bằng tiền có quyết định một phần sự tồn tại của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Công tác hạch toán vốn bằng tiền cho ta thấy được số vốn bằng tiền hiện có của doanh nghiệp. Giúp cho nhà quản trị cũng như nhà quản lý của đơn vị dễ dàng đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn, có các biện pháp sử dụng vốn phù hợp nhằm tiết kiệm tối đa chi phí sử dụng vốn để tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. 1.1.2. Đặc điểm vốn bằng tiền Trong quá trình sản xuất kinh doanh vốn bằng tiền vừa được sử dụng để đáp ứng nhu cầu về thanh toán các khoản nợ của doanh nghiệp hoặc mua sắm vật tư, hàng hoá sản xuất kinh doanh , vừa là kết quả của việc mua bán hoặc thu hồi các khoản nợ. Chính vì vậy , quy mô vốn bằng tiền là loại vốn đòi hỏi doanh nghiệp phải quản lý hết sức chặt chẽ vì vốn bằng tiền có tính luân chuyển cao nên nó là đối tượng của sự gian lận và ăn cắp. Vì thế trong quá trình hạch toán vốn bằng tiền , các thủ tục các thủ tục nhằm bảo vệ vốn bằng tiền khỏi sự ăn cắp và lạm dụng là rất quan trọng, nó đòi hỏi việc sử dụng vốn bằng tiền cần phải tuân thủ các nguyên tắc chế độ quản lý tiền tệ thống nhất của Nhà nước. Chẳng hạn tiền mặt tại quỹ của doanh nghiệp dùng để chi tiêu hàng ngày không được vượt quá mức tồn quỹ mà doanh nghiệp và Ngân hàng đã thoả thuận theo hợp đồng thương mại , khi có tiền thu bán hàng phải nộp ngay cho Ngân hàng. 1.1.3. Các loại vốn bằng tiền Theo hình thức tồn tại vốn bằng tiền của doanh nghiệp được chia thành: -Tiền Việt Nam - Ngoại tệ - Vàng bạc , kim khí, đá quý 1 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy Nếu phân loại theo trạng thái tồn tại nơi quản lý, vốn bằng tiền của doanh nghiệp bao gồm: - Tiền tại quỹ: gồm giấy bạc Việt Nam , ngoại tệ , vàng bạc , kim khí , đá quý, ngân phiếu hiện đang được giữ tại két của doanh nghiệp để phục vụ nhu cầu chi tiêu trực tiếp hàng ngày trong sản xuất kinh doanh. - Tiền gửi Ngân hàng: là tiền Việt Nam , ngoại tệ , vàng bạc , kim khí , đá quý mà doanh nghiệp đang gửi tại tài khoản của doanh nghiệp tại Ngân hàng. - Tiền đang chuyển: là tiền đang trong quá trình vận động để hoàn thành chức năng phương tiện thanh toán hoặc đang trong quá trình vận động từ trạng thái này sang trạng thái khác Doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch thu, chi (ngắn hạn , dài hạn), duy trì một lượng tiền tồn quỹ hợp lý để sử dụng. 1.1.4.Vị trí, vai trò của vốn bằng tiền trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp Vị trí: Vốn bằng tiền là cơ sở , là tiền đề đầu tiên cho một doanh nghiệp hình thành và tồn tại , là điều kiện cơ bản để doanh nghiệp hoàn thành cũng như thực hiện quá trình sản xuất kinh doanh của mình. Vốn bằng tiền là một trong những vị trí quan trọng nhất không thể thay thế trong hoạt động sản xuất kinh doanh . Trong điều kiện hiện nay phạm vi hoạt động của doanh nghiệp không còn bị giới hạn ở trong nước mà đã được mở rộng , tăn cường hợp tác với nhiều nước trên thế giới. Do đó, quy mô và kết cấu của vốn bằng tiền rất lớn và phức tạp, việc sử dụng và quản lý chúng có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vai trò: Trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, việc quản lý và sử dụng vốn là một khâu quan trọng có tính quyết định tới mức độ tăng trưởng hay suy thoái của doanh nghiệp. Vốn bằng tiền là đối tượng có khả năng phát sinh rủi ro hơn các loại tài sản khác, vì vậy nó cần được quản lý chặt chẽ , thường xuyên kiểm tra, kiểm soát các khoản thu , chi tiền mặt là rất cần thiết . Trong quản lý người ta sử dụng nhiều công cụ quản lý khác nhau như thống kê , phân tích các hoạt động kinh tế nhưng kế toán luôn được coi là công cụ quản lý kinh tế quan trọng nhất . Với chức năng ghi chép, tính toán, phản ánh, giám sát thường xuyên liên tục do sự biến động của vật tư, 2 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy tiền vốn, bằng các thước đo giá trị và hiện vật, kế toán cung cấp các tài liệu cần thiết về thu, chi vốn bằn tiền đáp ứng yêu cầu quản lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh . Các thông tin kinh tế tài chính do kế toán cung cấp giúp cho chủ doanh nghiệp và những người quản lý doanh nghiệp nắm vững tình hình và kết quả hoạt động của sản xuất kinh doanh cũng như việc sử dụng vốn để từ đó thấy được mặt mạnh, mặt yếu để có những quyết định và chỉ đạo sao cho quá trình sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất. 1.1.5. Sự cần thiết vốn bằng tiền trong hoạt động sản xuất kinh doanh - Vốn bằng tiền của doanh nghiệp là tài sản tồn tại trực tiếp dưới hình thức tiền tệ bao gồm : tiền mặt tại quỹ, tiền gửi Ngân hàng và tiền đang chuyển. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, vốn bằng tiền được sử dụng để đáp ứng nhu cầu về thanh toán các khoản nợ của doanh nghiệp hoặc để mua sắm vật tư, hàng hoá để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, vừa là kết quả của việc mua bán hoặc thu nợ các khoản công nợ . Chính vì vậy quy mô vốn bằng tiền phản ánh khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp và là một bộ phận của vốn lưu động. Mặt khác, vốn bằng tiền là loại vốn đòi hỏi doanh nghiệp phải quản lý hết sức chặc chẽ vì trong quá trình luân chuyển rất dễ bị tham ô, lợi dụng, mất mát. Do vậy , việc sử dụng vốn bằng tiền cần phải tuân thủ các nguyên tắc chế độ quản lý tiền tệ thống nhất của Nhà nước. Vốn bằng tiền giúp cho doanh nghiệp có cơ sở để tính toán và kiểm tra kết cấu tối ưu vốn lưu động bỏ ra. Vốn bằng tiền nhằm đảm bảo về mặt tài chính cho quá trình tái sản xuất tiến hành được thuận lợi với một số phương tiện tài chính tối ưu. 1.1.6. Yêu cầu quản lý vốn bằng tiền Vốn bằng tiền là loại tài sản đặc biệt , nó là vật ngang giá chung , do vậy trong quá trình quản lý rất dễ xẩy ra tham ô, lãng phí. Để quản lý chặt chẽ vốn bằng tiền cần đảm bảo tốt các yêu cầu sau : - Tiền mặt phải được bảo quản trong két an toàn , chống mất trộm, chống cháy, chống mối xông. - Mọi biến động của vốn bằng tiền phải làm đầy đủ thủ tục và có chứng từ gốc hợp lệ. - Việc sử dụng chi tiêu vốn bằng tiền phải đúng mục đích, đúng chế độ. 1.1.7. Nhiệm vụ của kế toán vốn bằng tiền 3 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy Để thực hiện tốt việc quản lý vốn bằng tiền, với vai trò công cụ quản lý linh tế, kế toán cần thực hiện tốt cá nhiệm vụ sau: - Phản ánh chính xác kịp thời những khoản thu chi và tình hình còn lại của từng loại vốn bằng tiền, kiểm tra, và quản lý nghiêm ngặt việc quản lý các loại vốn bằng tiền nhằm đảm bảo an toàn cho tiền tệ, phát hiện và ngăn ngừa các hiện tượng tham ô và lợi dụng tiền mặt trong kinh doanh - Giám sát tình hình thực hiện kế toán thu chi các loại vốn bằng tiền, kiểm tra việc chấp hành nghiêm chỉnh chế độ quản lý vốn bằng tiền, đảm bảo chi tiêu tiết kiệm và có hiệu quả cao 1.2. Kế toán vốn bằng tiền trong các doanh nghiệp 1.2.1. Những quy định chung về kế toán vốn bằng tiền -Kế toán vốn bằng tiền phải tôn trọng đầy đủ các quy tắc, các chế độ quản lý và lưu thông tiền tệ hiện hành. Cụ thể: -Hạch toán vốn bằng tiền phải sử dụng một đơn vị tiền tệ thống nhất đó là đồng Việt Nam , trừ trường hợp được phép sử dụng một đơn vị tiền tệ thông dụng -Ở những doanh nghiệp có ngoại tệ nhập quỹ tiền mặt hoặc gửi vào ngân hàng phải quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch (tỷ giá hối đoái giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên Ngân hàng do Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh) để ghi sổ kế toán. -Trường hợp mua ngoại tệ về nhập quỹ tiền mặt, gửi vào Ngân hàng hoặc thanh toán công nợ ngoại tệ bằng đồng Việt Nam thì được quy đổi ra đồng Việt Nam theo giá mua hoặc tỷ giá thanh toán. Bên có các TK 1112, TK 1122 được quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá trên sổ sách TK1112 , hoặc TK 1122 theo một trong các phương pháp : bình quân gia quyền, nhập trước xuất trước, nhập sau xuất trước, thực tế đích danh. -Nhóm tài khoản có nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ phải quy đổi ra đồng Việt Nam, đồng thời phải hạch toán chi tiết ngoại tệ theo nguyên tệ. Nếu có chênh lệch tỷ giá hối đoái thì tuỳ theo từng trường hợp cụ thể sẽ được xử lý chênh lệch như sau: + Nếu chênh lệch phát sinh trong giai đoạn sản xuất kinh doanh (kể cả doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản) thì số lãi do tỷ giá 4 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy được phản ánh vào TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính và lỗ do tỷ giá được phản ánh vào TK 635 - Chi phí tài chính. + Nếu chênh lệch tỷ giá phát sinh trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản (là giai đoạn trước hoạt động) thì số chênh lệch được phản ánh vào TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái. + Số dư cuối kỳ của các tài khoản vốn bằng tiền có gốc ngoại tệ phải được đánh giá lại theo tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm lập báo cáo tài chính năm. - Đối với vàng bạc , kim khí, đá quý phản ánh ở nhóm tài khoản vốn bằng tiền chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp không đăng ký kinh doanh vàng bạc, kim khí, đá quý. + Vàng bạc , kim khí, đá quý phải được theo dõi về số lượng , trọng lượng, quy cách phẩm chất và giá trị của từng thứ , từng loại. Giá trị vàng bạc , kim khí, đá quý nhập vào quỹ được tính theo giá thực tế (giá hoá đơn hoặc giá thanh toán). + Khi tính giá xuất vàng bạc , kim khí, đá quý có thể áp dụng một trong bốn phương pháp tính giá hàng tồn kho : bình quân gia quyền, nhập trước xuất trước, nhập sau xuất trước, thực tế đích danh. 1.2.2. Kế toán tiền mặt 1.2.2.1 Khái niệm Trong kế toán, tiền mặt là tài khoản 111.Theo thông tư 200/2014/TT-BTC chương 2, điều 12 . Tiền mặt (tài khoản 111) định nghĩa : ” tài khoản này dùng để phản ánh tình hình thu, chi, tồn quỹ tại quỹ doanh nghiệp bao gồm: Tiền Việt Nam, ngoại tệ và vàng tiền tệ”. Mọi nghiệp vụ thu, chi bằng tiền mặt và việc bảo quản tiền mặt tại quỹ do thủ quỹ của doanh nghiệp thực hiện. 1.2.2.2 Nguyên tắc kế toán tiền mặt Theo sách kế toán tài chính doanh nghiệp 1 Đại học Công Nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, nguyên tắc kế toán tiền mặt là : Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt phải có phiếu thu, phiếu chi, và có đủ chữ ký của người có liên quan. Kế toán quỹ tiền mặt có trách nhiệm mở sổ kế toán quỹ tiền mặt ghi chép hàng ngày liên tục theo trình tự phát sinh các khoản thu, chi và tính số tồn quỹ tại mọi thời điểm. 5 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy Việc thu, chi tiền tại quỹ phải có chứng từ kèm theo như lệnh thu, lệnh chi hóa đơn… kèm theo phải có chữ ký của giám đốc hoặc người được ủy quyền và kế toán trưởng. Trên cơ sở đó kế toán tiền mặt tiến hành lập phiếu thu, phiếu chi. Thủ quỹ khi nhận được phiếu thu, phiếu chi sẽ tiến hành thu, chi theo các chứng từ đó. Khi thu chi, thủ quỹ phải ký tên và đóng dấu ”Đã thu tiền” hoặc ”Đã chi tiền” lên các phiếu thu, phiếu chi theo đúng quy định của nghiệp vụ quỹ. Sau đó thủ quỹ sử dụng phiếu thu, phiếu chi để ghi vào sổ quỹ tiền mặt và nộp lại cho kế toán tiền mặt các chứng từ kèm theo. Căn cứ vào phiếu thu, phiếu chi và các chứng từ kèm theo, kế toán xác định từng nội dung thu chi để định khoản và ghi vào sổ sách kế toán có liên quan. Các khoản tiền mặt do doanh nghiệp khác và cá nhân ký cược, ký quỹ tại doanh nghiệp dược quản lý và hạch toán như các loại tài sản bằng tiền của doanh nghiệp. Vàng tiền tệ được sử dụng với chức năng cất giữ giá trị không bao gồm các loại vàng được phân loại là hàng tồn kho sử dụng mục đích là nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm hoặc hàng hóa để bán. Theo thông tư 200/2014/TT-BTC thì nguyên tắc kế toán tiền mặt là : a) Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình thu, chi, tồn quỹ tại quỹ doanh nghiệp bao gồm: Tiền Việt Nam, ngoại tệ và vàng tiền tệ. Chỉ phản ánh vào TK 111 “Tiền mặt” số tiền mặt, ngoại tệ, vàng tiền tệ thực tế nhập, xuất, tồn quỹ. Đối với khoản tiền thu được chuyển nộp ngay vào Ngân hàng (không qua quỹ tiền mặt của doanh nghiệp) thì không ghi vào bên Nợ TK 111 “Tiền mặt” mà ghi vào bên Nợ TK 113 “Tiền đang chuyển”. b) Các khoản tiền mặt do doanh nghiệp khác và cá nhân ký cược, ký quỹ tại doanh nghiệp được quản lý và hạch toán như các loại tài sản bằng tiền của doanh nghiệp. c) Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt phải có phiếu thu, phiếu chi và có đủ chữ ký của người nhận, người giao, người có thẩm quyền cho phép nhập, xuất quỹ theo quy định của chế độ chứng từ kế toán. Một số trường hợp đặc biệt phải có lệnh nhập quỹ, xuất quỹ đính kèm. d) Kế toán quỹ tiền mặt phải có trách nhiệm mở sổ kế toán quỹ tiền mặt, ghi chép hàng ngày liên tục theo trình tự phát sinh các khoản thu, chi, xuất, nhập quỹ tiền mặt, ngoại tệ và tính ra số tồn quỹ tại mọi thời điểm. đ) Thủ quỹ chịu trách nhiệm quản lý và nhập, xuất quỹ tiền mặt. Hàng ngày thủ quỹ phải kiểm kê số tồn quỹ tiền mặt 6 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy thực tế, đối chiếu số liệu sổ quỹ tiền mặt và sổ kế toán tiền mặt. Nếu có chênh lệch, kế toán và thủ quỹ phải kiểm tra lại để xác định nguyên nhân và kiến nghị biện pháp xử lý chênh lệch. e) Khi phát sinh các giao dịch bằng ngoại tệ, kế toán phải quy đổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo nguyên tắc: - Bên Nợ TK 1112 áp dụng tỷ giá giao dịch thực tế. Riêng trường hợp rút ngoại tệ từ ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt thì áp dụng tỷ giá ghi sổ kế toán của TK 1122; - Bên Có TK 1112 áp dụng tỷ giá ghi sổ bình quân gia quyền. Việc xác định tỷ giá hối đoái giao dịch thực tế được thực hiện theo quy định tại phần hướng dẫn tài khoản 413 - Chênh lệch tỷ giá hối đoái và các tài khoản có liên quan. g) Vàng tiền tệ được phản ánh trong tài khoản này là vàng được sử dụng với các chức năng cất trữ giá trị, không bao gồm các loại vàng được phân loại là hàng tồn kho sử dụng với mục đích là nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm hoặc hàng hoá để bán. Việc quản lý và sử dụng vàng tiền tệ phải thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành. h) Tại tất cả các thời điểm lập Báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp phải đánh giá lại số dư ngoại tệ và vàng tiền tệ theo nguyên tắc: - Tỷ giá giao dịch thực tế áp dụng khi đánh giá lại số dư tiền mặt bằng ngoại tệ là tỷ giá mua ngoại tệ của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch (do doanh nghiệp tự lựa chọn) tại thời điểm lập Báo cáo tài chính. - Vàng tiền tệ được đánh giá lại theo giá mua trên thị trường trong nước tại thời điểm lập Báo cáo tài chính. Giá mua trên thị trường trong nước là giá mua được công bố bởi Ngân hàng Nhà nước. Trường hợp Ngân hàng Nhà nước không công bố giá mua vàng thì tính theo giá mua công bố bởi các đơn vị được phép kinh doanh vàng theo luật định. 1.2.2.3 Chứng từ sử dụng + Phiếu thu (01- TT) : được lập để xác định số tiền mặt, ngoại tệ thực tế nhập quỹ và là căn cứ để thủ quỹ thu tiền, ghi sổ quỹ và kế toán ghi sổ các khoản thu có liên quan. Đối với ngoại tệ trước khi nhập quỹ phải kiểm tra và lập “ bảng kê ngoại tệ” đính kèm với phiếu thu và phải ghi rõ tỷ giá tại thời điểm nhập quỹ để tính ra tổng số tiền VNĐ để ghi sổ 7 Chương 1 GVHD:Th.S Nguyễn Thị Thanh Thủy + Phiếu chi (02- TT) : được lập để xác định các khoản tiền mặt, ngoại tệ thực tế xuất quỹ và là căn cứ để thủ quỹ xuất quỹ, ghi sổ quỹ, kế toán ghi sổ kế toán. Khi chi ngoại tệ phải ghi rõ tỷ giá, đơn giá xuất tại thời điểm xuất quỹ để tính ra tiền VNĐ ghi sổ + Giấy đề nghị tạm ứng (03- TT) : căn cứ xét duyệt tạm ứng , làm thủ tục lập phiếu chi và xuất quỹ để tạm ứng + Giấy thanh toán tạm ứng (04-TT) : liệt kê các khoản tiền đã nhận tạm ứng và các khoản chi của người nhận tạm ứng làm căn cứ để thanh toán tạm ứng và ghi sổ kế toán + Giấy đề nghị thanh toán ( 05- TT): được dùng để tổng hợp các khoản đã chi kèm theo chứng từ để làm thủ tục, căn cứ thanh toán và ghi sổ kế toán trong trường hợp đã chi nhưng chưa được thanh toán hoặc chưa nhận tạm ứng + Biên lai thu tiền + Hóa đơn giá trị gia tăng 1.2.2.4 Sổ sách sử dụng + Sổ cái tài khoản tiền mặt +Sổ nhật ký chung ( chi tiền, thu tiền) +Sổ quỹ tiền mặt ghi chép, theo dõi các khoản thu chi. Do thủ quỹ lập và theo dõi +Sổ chi tiết tài khoản tiền mặt 1.2.2.5 Tài khoản sử dụng Kế toán sử dụng Tài khoản 111 - Tiền mặt để phản ánh tình hình thu, chi, tồn quỹ tiền và tương đương tiền tại quỹ tiền mặt Tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2: - Tài khoản 1111 - Tiền Việt Nam: Phản ánh tình hình thu, chi, tồn quỹ tiền Việt Nam tại quỹ tiền mặt. - Tài khoản 1112 - Ngoại tệ: Phản ánh tình hình thu, chi, chênh lệch tỷ giá và số dư ngoại tệ tại quỹ tiền mặt theo giá trị quy đổi ra Đồng Việt Nam. - Tài khoản 1113 - Vàng tiền tệ: Phản ánh tình hình biến động và giá trị vàng tiền tệ tại quỹ của doanh nghiệp. 1.2.2.6Kết cấu tài khoản Bên nợ:Phát sinh tăng do -Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý nhập quỹ 8