Tài liệu Khóa luận kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty tnhh hoàng thái vina​

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA Ngành: KẾ TOÁN Chuyên ngành: KẾ TOÁN - NGÂN HÀNG Giảng viên hướng dẫn: ThS. VÕ TƯỜNG OANH Sinh viên thực hiện: LÊ THỊ NGA MSSV: 1054030360 Lớp: 10DKNH01 TP. Hồ Chí Minh, 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA Ngành: KẾ TOÁN Chuyên ngành: KẾ TOÁN - NGÂN HÀNG Giảng viên hướng dẫn: ThS. VÕ TƯỜNG OANH Sinh viên thực hiện: LÊ THỊ NGA MSSV: 1054030360 Lớp: 10DKNH01 TP. Hồ Chí Minh, 2014 i GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP LỜI CAM ĐOAN Em cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của riêng em. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận tốt nghiệp được thực hiện tại công ty TNHH Hoàng Thái Vina, không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Em hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. TP. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2014 Ký tên Lê Thị Nga SVTH: LÊ THỊ NGA ii LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP LỜI CẢM ƠN Với những kiến thức còn hạn chế, kinh nghiệm thực tiễn chưa nhiều, để thực hiện được đề tài em đã được sự giúp đỡ rất nhiều từ giảng viên hướng dẫn – Th.S Võ Tường Oanh cùng ban Giám đốc công ty TNHH Hoàng Thái Vina. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến cô Võ Tường Oanh, cô đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp em có những định hướng đúng để thực hiện đề tài. Em cảm ơn ban Giám đốc công ty TNHH Hoàng Thái Vina đã tạo điều kiện để em được thực tập tại phòng kế toán. Em xin cảm ơn chị Lê Thị Nguyệt – Trưởng phòng Kế toán cùng các anh chị trong phòng đã giúp đỡ, hướng dẫn tận tình trong suốt thời gian em thực tập, giúp em có thêm kiến thức thực tế về công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh để thực hiện đề tài tốt hơn. Một lần nữa em xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến cô Võ Tường Oanh, ban Giám đốc cùng toàn thể các anh chị tại công ty TNHH Hoàng Thái Vina đã giúp đỡ để em hoàn thành đề tài này. TP. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 07 năm 2014 Ký tên Lê Thị Nga SVTH: LÊ THỊ NGA iii LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP MỤC LỤC Trang LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH .................................................................................... 2 1.1. KHÁI NIỆM, NHIỆM VỤ VÀ Ý NGHĨA CỦA KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH ................................................... 2 1.1.1. Khái niệm .............................................................................................................. 2 1.1.2. Nhiệm vụ ............................................................................................................... 2 1.1.3. Ý nghĩa .................................................................................................................. 2 1.2. KẾ TOÁN DOANH THU VÀ THU NHẬP KHÁC ............................................... 3 1.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ........................................... 3 1.2.1.1. Khái niệm ........................................................................................................ 3 1.2.1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu ......................................................................... 3 1.2.1.3. Chứng từ sử dụng ............................................................................................ 3 1.2.1.4. Tài khoản sử dụng ........................................................................................... 3 1.2.1.5. Nguyên tắc hạch toán ...................................................................................... 4 1.2.1.6. Phương pháp hạch toán ................................................................................... 5 1.2.2. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ............................................................. 5 1.2.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 5 1.2.2.2. Chứng từ sử dụng ............................................................................................ 6 1.2.2.3. Tài khoản sử dụng ........................................................................................... 6 1.2.2.4. Nguyên tắc hạch toán ...................................................................................... 6 1.2.2.5. Phương pháp hạch toán ................................................................................... 7 1.2.3. Kế toán các khoản thu nhập khác ..................................................................... 7 1.2.3.1. Khái niệm ........................................................................................................ 7 1.2.3.2. Chứng từ sử dụng ............................................................................................ 8 1.2.3.3. Tài khoản sử dụng ........................................................................................... 8 1.2.3.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................... 8 1.3. KẾ TOÁN CÁC KHOẢN GIẢM TRỪ DOANH THU ......................................... 9 SVTH: LÊ THỊ NGA iv LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 1.3.1. Chiết khấu thƣơng mại ....................................................................................... 9 1.3.1.1. Khái niệm ........................................................................................................ 9 1.3.1.2. Tài khoản sử dụng ........................................................................................... 9 1.3.1.3. Nguyên tắc hạch toán ...................................................................................... 9 1.3.1.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 10 1.3.2. Giảm giá hàng bán ............................................................................................ 10 1.3.2.1. Khái niệm ...................................................................................................... 10 1.3.2.2. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 10 1.3.2.3. Nguyên tắc hạch toán .................................................................................... 10 1.3.2.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 11 1.3.3. Hàng bán bị trả lại ............................................................................................ 11 1.3.3.1. Khái niệm ...................................................................................................... 11 1.3.3.2. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 11 1.3.3.3. Nguyên tắc hạch toán .................................................................................... 12 1.3.3.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 12 1.4. KẾ TOÁN CÁC KHOẢN CHI PHÍ PHÁT SINH ............................................... 12 1.4.1. Kế toán giá vốn hàng bán ................................................................................. 12 1.4.1.1. Khái niệm ...................................................................................................... 12 1.4.1.2. Các phương pháp tính giá vốn hàng bán ...................................................... 12 1.4.1.3. Chứng từ sử dụng .......................................................................................... 13 1.4.1.4. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 13 1.4.1.5. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 13 1.4.2. Kế toán chi phí bán hàng .................................................................................. 14 1.4.2.1. Khái niệm ...................................................................................................... 14 1.4.2.2. Chứng từ sử dụng .......................................................................................... 14 1.4.2.3. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 14 1.4.2.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 15 1.4.3. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ............................................................. 15 1.4.3.1. Khái niệm ...................................................................................................... 15 1.4.3.2. Chứng từ sử dụng .......................................................................................... 15 1.4.3.3. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 15 SVTH: LÊ THỊ NGA v LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 1.4.3.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 16 1.4.4. Kế toán chi phí tài chính ................................................................................... 16 1.4.4.1. Khái niệm ...................................................................................................... 16 1.4.4.2. Chứng từ sử dụng .......................................................................................... 16 1.4.4.3. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 16 1.4.4.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 17 1.4.5. Kế toán các khoản chi phí khác ....................................................................... 18 1.4.5.1. Khái niệm ...................................................................................................... 18 1.4.5.2. Chứng từ sử dụng .......................................................................................... 18 1.4.5.3. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 18 1.4.5.4. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 18 1.4.6. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành ............................... 19 1.4.6.1. Khái niệm ...................................................................................................... 19 1.4.6.2. Phương pháp tính thuế .................................................................................. 19 1.4.6.3. Chứng từ sử dụng .......................................................................................... 19 1.4.6.4. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 19 1.4.6.5. Phương pháp hạch toán ................................................................................. 20 1.5. KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH ............................................ 20 1.5.1. Khái niệm ........................................................................................................... 20 1.5.2. Chứng từ sử dụng .............................................................................................. 20 1.5.3. Tài khoản sử dụng ............................................................................................. 20 1.5.4. Phƣơng pháp hạch toán .................................................................................... 21 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA .............. 25 2.1. GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA .............................. 25 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................................... 25 2.1.2. Lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh .................................................... 25 2.1.3. Bộ máy tổ chức quản lý của công ty ................................................................ 26 2.1.3.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý....................................................................... 26 2.1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban ..................................................... 26 2.1.3.3. Nhận xét về bộ máy tổ chức quản lý của công ty ......................................... 27 SVTH: LÊ THỊ NGA vi LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 2.1.4. Giới thiệu về phòng kế toán của công ty ......................................................... 27 2.1.4.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại công ty ..................................................... 27 2.1.4.2. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán .................................................................. 27 2.1.4.3. Tình hình nhân sự và cơ sở vật chất tại phòng kế toán ................................. 28 2.1.4.4. Chức năng, nhiệm vụ phòng kế toán ............................................................ 28 2.1.4.5. Nhận xét chung về phòng kế toán của công ty ............................................. 29 2.1.5. Hệ thống thông tin kế toán trong công ty ....................................................... 29 2.1.5.1. Chế độ kế toán áp dụng................................................................................. 29 2.1.5.2. Hình thức ghi sổ kế toán ............................................................................... 29 2.1.5.3. Chu trình doanh thu ...................................................................................... 30 2.1.5.4. Chu trình chi phí ........................................................................................... 31 2.1.6. Thuận lợi, khó khăn và phƣơng hƣớng phát triển của công ty .................... 31 2.1.6.1. Thuận lợi ....................................................................................................... 31 2.1.6.2. Khó khăn ....................................................................................................... 31 2.1.6.3. Phương hướng phát triển............................................................................... 31 2.2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA ............... 32 2.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ......................................... 32 2.2.1.1. Các mặt hàng cung ứng cho thị trường ......................................................... 32 2.2.1.2. Phương thức bán hàng .................................................................................. 32 2.2.1.3. Phương thức thanh toán ................................................................................ 32 2.2.1.4. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 32 2.2.1.5. Chứng từ và sổ sách kế toán ........................................................................ 32 2.2.1.6. Trình tự luân chuyển chứng từ ...................................................................... 33 2.2.1.7. Một số nghiệp vụ phát sinh ........................................................................... 33 2.2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu ........................................................... 35 2.2.2.1. Chiết khấu thương mại .................................................................................. 35 2.2.2.2. Giảm giá hàng bán ........................................................................................ 35 2.2.2.3. Hàng bán bị trả lại ......................................................................................... 35 2.2.3. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính ........................................................... 35 2.2.3.1. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 35 SVTH: LÊ THỊ NGA vii LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 2.2.3.2. Chứng từ và sổ sách kế toán ........................................................................ 35 2.2.3.3. Trình tự luân chuyển chứng từ ...................................................................... 35 2.2.3.4. Một số nghiệp vụ phát sinh ........................................................................... 36 2.2.4. Kế toán các khoản thu nhập khác ................................................................... 36 2.2.5. Kế toán giá vốn hàng bán ................................................................................. 36 2.2.5.1. Phương pháp tính giá xuất kho ..................................................................... 36 2.2.5.2. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 36 2.2.5.3. Chứng từ và sổ sách kế toán ......................................................................... 36 2.2.5.4. Trình tự luân chuyển chứng từ ...................................................................... 37 2.2.5.5. Một số nghiệp vụ phát sinh ........................................................................... 37 2.2.6. Kế toán chi phí bán hàng .................................................................................. 38 2.2.6.1. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 38 2.2.6.2. Chứng từ và sổ sách kế toán ......................................................................... 38 2.2.6.3. Trình tự luân chuyển chứng từ ...................................................................... 38 2.2.6.4. Một số nghiệp vụ phát sinh ........................................................................... 39 2.2.7. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp ............................................................. 39 2.2.7.1. Tài khoản sử dụng ......................................................................................... 40 2.2.7.2. Chứng từ và sổ sách kế toán ......................................................................... 40 2.2.7.3. Trình tự luân chuyển chứng từ ...................................................................... 40 2.2.7.4. Một số nghiệp vụ phát sinh ........................................................................... 40 2.2.8. Kế toán chi phí tài chính ................................................................................... 41 2.2.9. Kế toán các khoản chi phí khác ....................................................................... 41 2.2.10.Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp ................................................. 42 2.2.10.1. Tài khoản sử dụng ........................................................................................ 42 2.2.10.2. Chứng từ và sổ sách kế toán ........................................................................ 42 2.2.10.3. Thực tế tại công ty ....................................................................................... 42 2.2.11.Kế toán xác định kết quả kinh doanh.............................................................. 42 2.2.11.1. Tài khoản sử dụng ........................................................................................ 43 2.2.11.2. Chứng từ và sổ sách kế toán ........................................................................ 43 2.2.11.3. Báo cáo kết quả kinh doanh quý 1/2013. ..................................................... 44 SVTH: LÊ THỊ NGA viii LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHƢƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA ............................................................. 47 3.1. NHẬN XÉT .............................................................................................................. 47 3.1.1. Những mặt tốt ...................................................................................................... 47 3.1.2. Những hạn chế còn tồn tại................................................................................... 47 3.2. KIẾN NGHỊ ............................................................................................................. 48 KẾT LUẬN ....................................................................................................................... 52 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................... 53 PHỤ LỤC SVTH: LÊ THỊ NGA ix LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung BHLĐ Bảo hộ lao động CKTM Chiết khấu thương mại CKTT Chiết khấu thanh toán DT Doanh thu GTGT Giá tri gia tăng GVHB Giá vốn hàng bán HĐ Hóa đơn HTK Hàng tồn kho KQKD Kết quả kinh doanh QLDN Quản lý doanh nghiệp SDCK Số dư cuối kỳ SDĐK Số dư đầu kỳ SXKD Sản xuất kinh doanh TC Tài chính TK Tài khoản TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ Tài sản cố định TTĐB Tiêu thụ đặc biệt UNC Ủy nhiệm chi VAT Thuế giá trị gia tăng SVTH: LÊ THỊ NGA x LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 1.1. Doanh thu bán hàng quý 1/2013................................................................... 33 Bảng 1.2. Doanh thu hoạt động tài chính quý 1/2013 .................................................. 36 Bảng 1.3. Giá vốn hàng bán quý 1/2013....................................................................... 37 Bảng 1.4. Chi phí bán hàng quý 1/2013 ....................................................................... 39 Bảng 1.5. Chi phí quản lý doanh nghiệp quý 1/2013 ................................................... 40 Bảng 1.6. Kết quả hoạt động kinh doanh quý 1/2013 .................................................. 44 SVTH: LÊ THỊ NGA xi LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 1.1. Hạch toán TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .................... 5 Sơ đồ 1.2. Hạch toán TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính ..................................... 7 Sơ đồ 1.3. Hạch toán TK 711 – Thu nhập khác .............................................................. 8 Sơ đồ 1.4. Hạch toán TK 521 – Chiết khấu thương mại............................................... 10 Sơ đồ 1.5. Hạch toán TK 532 – Giảm giá hàng bán ..................................................... 11 Sơ đồ 1.6. Hạch toán TK 531 – Hàng bán bị trả lại...................................................... 12 Sơ đồ 1.7. Hạch toán TK 632 – Giá vốn hàng bán ....................................................... 13 Sơ đồ 1.8. Hạch toán TK 641 – Chi phí bán hàng ........................................................ 15 Sơ đồ 1.9. Hạch toán TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp .................................... 16 Sơ đồ 1.10. Hạch toán TK 635 – Chi phí tài chính ....................................................... 17 Sơ đồ 1.11. Hạch toán TK 811 – Chi phí khác ............................................................. 18 Sơ đồ 1.12. Hạch toán TK 8211 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành ..... 20 Sơ đồ 1.13. Sơ đồ kết chuyển tổng hợp kết quả kinh doanh ........................................ 23 Sơ đồ 1.14. Bộ máy tổ chức quản lý của công ty TNHH Hoàng Thái Vina ................ 26 Sơ đồ 1.15. Tổ chức bộ máy kế toán của công ty TNHH Hoàng Thái Vina ................ 27 Sơ đồ 1.16. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung ................. 30 Sơ đồ 1.17. Kết chuyển tổng hợp KQKD tại công ty TNHH Hoàng Thái Vina .......... 45 SVTH: LÊ THỊ NGA xii LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Trong nền kinh tế thị trường, mục đích kinh doanh của các doanh nghiệp luôn là lợi nhuận. Lợi nhuận là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả cuối cùng của các hoạt động kinh doanh trong kỳ. Nó có ý nghĩa rất lớn với toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp và có thể nói là yếu tố quan trọng nhất trong việc quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Vì vậy việc xác định kết quả kinh doanh là một việc vô cùng cần thiết. Thấy được tầm quan trọng của việc xác định kết quả kinh doanh cũng như muốn hiểu rõ hơn về nghiệp vụ xác định kết quả kinh doanh nên em đã thực hiện đề tài: “KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HOÀNG THÁI VINA”. 2. Mục tiêu nghiên cứu: Tìm hiểu thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Hoàng Thái Vina, xem xét có sự khác biệt nào giữa kế toán thực tế tại doanh nghiệp so với lý thuyết kế toán được học hay không. Từ đó đưa ra những nhận xét, kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn công tác kế toán tại công ty. Rút ra kinh nghiệm thực tế về kế toán để giúp ích cho công việc của bản thân sau này. 3. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi không gian: Phòng kế toán công ty TNHH Hoàng Thái Vina. Phạm vi thời gian: Số liệu nghiên cứu trong quý 1 năm 2013. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu: Phương pháp phỏng vấn, phương pháp thu thập số liệu, phương pháp phân tích. 5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp: Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. Chương 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Hoàng Thái Vina. Chương 3: Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Hoàng Thái Vina. SVTH: LÊ THỊ NGA 1 LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH 1.1. KHÁI NIỆM, NHIỆM VỤ VÀ Ý NGHĨA CỦA KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH 1.1.1. Khái niệm Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Chi phí: Là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán như chi phí giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí hoạt động tài chính, chi phí khác và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp. Kết quả kinh doanh: Là kết quả cuối cùng về các hoạt động kinh tế đã được thực hiện trong 1 thời kỳ nhất định, được xác định trên cơ sở tổng hợp tất cả các kết quả của mọi hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp được xác định theo từng kỳ kế toán (tháng, quý, năm), là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí của các hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ kế toán đó. 1.1.2. Nhiệm vụ Nhiệm vụ của kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh là theo dõi, phản ánh đầy đủ, chính xác các khoản doanh thu, chi phí phát sinh, xác định lãi, lỗ trong kỳ và hạch toán theo đúng quy định của bộ tài chính. Kết quả hoạt động kinh doanh phải được tính toán một cách chính xác và hợp lý. Cung cấp thông tin về doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh kịp thời để doanh nghiệp có những quyết định kinh doanh phù hợp. 1.1.3. Ý nghĩa Kết quả kinh doanh là chỉ tiêu chất lượng để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, là cơ sở để tiến hành phân phối lợi nhuận. Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa quan trọng đối với toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Giúp cho doanh nghiệp theo dõi được SVTH: LÊ THỊ NGA 2 LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP tình hình hoạt động kinh doanh của mình để từ đó có những quyết định, phương án kinh doanh, đầu tư hiệu quả nhất để đạt được mục đích tối đa hóa lợi nhuận. 1.2. KẾ TOÁN DOANH THU VÀ THU NHẬP KHÁC 1.2.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 1.2.1.1. Khái niệm Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng. 1.2.1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu Theo quy định của chuẩn mực kế toán số 14 – Doanh thu và thu nhập khác, doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi giao dịch bán hàng đồng thời thỏa mãn 5 điều kiện sau: - Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua. - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa và quyền kiểm soát hàng hóa. - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. - DT đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng. - Xác định được khoản chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. 1.2.1.3. Chứng từ sử dụng - Hóa đơn giá trị gia tăng. - Phiếu xuất kho. - Bảng kê bán lẻ hàng hóa. - Hợp đồng kinh tế với khách hàng. - Phiếu thu, giấy báo có của ngân hàng. 1.2.1.4. Tài khoản sử dụng Tài khoản 511 – “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”. Tài khoản 511 được chi tiết thành 6 tài khoản cấp 2: - TK 5111 “Doanh thu bán hàng hóa” - TK 5112 “Doanh thu bán các thành phẩm” - TK 5113 “Doanh thu cung cấp dịch vụ” SVTH: LÊ THỊ NGA 3 LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP - TK 5114 “Doanh thu trợ cấp, trợ giá” - TK 5117 “Doanh thu kinh doanh bất động sản” - TK 5118 “Doanh thu khác” Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 511: TK 511 - Thuế xuất khẩu, thuế TTĐB của - số hàng tiêu thụ. - Các khoản CKTM, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ thực tế phát sinh trong kỳ phát sinh trong kỳ. - Cuối kỳ kết chuyển doanh thu thuần để xác định kết quả kinh doanh. Tài khoản 511 không có số dư cuối kỳ. 1.2.1.5. Nguyên tắc hạch toán - Tài khoản 511 chỉ phản ánh doanh thu của số sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã được xác định là tiêu thụ trong kỳ, không phân biệt doanh thu đã thu được tiền hay chưa thu tiền. - Đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá bán chưa có thuế. Nếu không thuộc diện chịu thuế hoặc tính theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá thanh toán. - Trường hợp doanh nghiệp có thu bằng ngoại tệ phải quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ giá thực tế tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ. - Những doanh nghiệp nhận gia công, chế biến vật tư, hàng hóa thì phản ánh vào doanh thu bán hàng số tiền gia công thực tế được hưởng, không bao gồm trị giá vật tư, hàng hóa nhận gia công. - Đối với hàng hóa nhận bán đại lý ký gửi theo phương thức bán đúng giá hưởng hoa hồng thì hạch toán vào doanh thu là phần hoa hồng mà doanh nghiệp được hưởng. SVTH: LÊ THỊ NGA 4 LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP - Trường hợp bán hàng theo phương thức trả góp thì doanh thu là giá bán trả ngay và ghi nhận vào doanh thu hoạt động tài chính về phần lãi tính trên khoản phải trả nhưng trả chậm phù hợp với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác nhận. - Đối với những hàng hóa được xác định tiêu thụ nhưng về lý do về chất lượng bị người mua từ chối thanh toán, gửi trả lại hoặc yêu cầu giảm giá được doanh nghiệp chấp thuận hoặc mua hàng với số lượng lớn được chiết khấu thương mại thì các khoản giảm trừ này phải được theo dõi riêng ở các tài khoản 531, 532, 521. Cuối kỳ kết chuyển sang bên nợ tài khoản 511. 1.2.1.6. Phƣơng pháp hạch toán Sơ đồ 1.1. Hạch toán TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ TK 511 TK 333 Các khoản thuế tính trừ vào TK 111, 112 Bán hàng thu tiền ngay doanh thu (Thuế TTĐB, thuế XK) TK 3331 TK 521, 531, 532 Cuối kỳ kết chuyển CKTM, hàng bán bị trả lại, GGHB Thuế GTGT đầu ra TK 131 TK 911 Cuối kỳ kết chuyển doanh thu thuần để xác định KQKD Bán hàng chưa thu tiền 1.2.2. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính 1.2.2.1. Khái niệm Doanh thu hoạt động tài chính là những khoản doanh thu do hoạt động đầu tư tài chính và hoạt động kinh doanh về vốn khác của doanh nghiệp mang lại như tiền lãi cho vay, lãi tiền gửi, lãi bán hàng trả chậm, trả góp, thu nhập về hoạt động đầu tư, mua bán chứng khoán.... SVTH: LÊ THỊ NGA 5 LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 1.2.2.2. Chứng từ sử dụng - Phiếu thu, giấy báo có của ngân hàng. - Phiếu tính lãi, các hóa đơn có liên quan. 1.2.2.3. Tài khoản sử dụng Tài khoản 515 – “Doanh thu hoạt động tài chính”. Tài khoản 515 không có số dư cuối kỳ. Kết cấu và nội dung phản ánh của TK 515: TK 515 - Kết chuyển doanh thu - hoạt động tài chính sang Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ. TK 911. 1.2.2.4. Nguyên tắc hạch toán - Doanh thu hoạt động tài chính được phản ánh trên TK 515 bao gồm các khoản doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia và các hoạt động tài chính khác được coi là thực hiện trong kỳ, không phân biệt các khoản doanh thu đó thực tế đã thu được tiền hay sẽ thu được tiền. - Đối với các khoản thu nhập từ hoạt động mua, bán chứng khoán, doanh thu được ghi nhận là số chênh lệch giữa giá bán lớn hơn giá gốc, số lãi về trái phiếu, tín phiếu hoặc cổ phiếu. - Đối với khoản thu nhập từ hoạt động mua, bán ngoại tệ, doanh thu được ghi nhận là số chênh lệch lãi giữa giá ngoại tệ bán ra và giá ngoại tệ mua vào. - Đối với khoản tiền lãi đầu tư nhận được từ khoản đầu tư cổ phiếu, trái phiếu thì chỉ có phần tiền lãi của các kỳ mà doanh nghiệp mua lại khoản đầu tư này mới được ghi nhận là doanh thu phát sinh trong kỳ, còn khoản lãi đầu tư nhận được từ các khoản lãi đầu tư dồn tích trước khi doanh nghiệp mua lại khoản đầu tư đó thì ghi giảm giá gốc khoản đầu tư trái phiếu, cổ phiếu đó. - Đối với khoản thu nhập từ nhượng bán các khoản đầu tư vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết, doanh thu được ghi nhận vào tài khoản 515 là số chênh lệch giữa giá bán lớn hơn giá gốc. SVTH: LÊ THỊ NGA 6 LỚP: 10DKNH01 GVHD: ThS. VÕ TƯỜNG OANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP 1.2.2.5. Phƣơng pháp hạch toán Sơ đồ 1.2. Hạch toán TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính TK 911 TK 111, 112 TK 515 Nhận lãi tiền gửi, lãi trái phiếu, lãi tiền cho vay, lợi nhuận được chia Cuối kỳ kết chuyển DT hoạt động tài chính sang TK 911 để xác định KQKD TK 222, 223, 221 Cổ tức, lợi nhuận được chia bổ sung góp vốn liên doanh, đầu tư vào công ty liên kết, công ty con TK 331, 111, 112 CKTT được hưởng TK 3387 Phân bổ dần lãi do bán hàng trả chậm, trả góp TK 111, 112 Lãi do bán các khoản đầu tư, Kinh doanh ngoại tệ 1.2.3. Kế toán các khoản thu nhập khác 1.2.3.1. Khái niệm Thu nhập khác là các khoản thu nhập khác ngoài hoạt động kinh doanh tạo ra doanh thu của doanh nghiệp như thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ, thu tiền phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng kinh tế, các khoản thuế được ngân sách nhà nước hoàn lại… SVTH: LÊ THỊ NGA 7 LỚP: 10DKNH01