Tài liệu Khảo sát tình hình khai thác nguồn lợi cá trên tuyến sông hậu

75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&&Ҫ17+Ѫ KHOA THӪ<6Ҧ1 NGÔ THӎ1*Ӑ&+À KHҦ26È77ÌNH HÌNH KHAI THÁC NGUӖ1/Ӧ,&È TRÊN TUYӂ16Ð1*+Ұ8 LUҰ19Ă1 TӔ71*+,ӊ3ĈҤ,+Ӑ& CHUYÊN NGÀNH QUҦ1/é1*+ӄ&È 2011 75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&&Ҫ17+Ѫ KHOA THӪ<6Ҧ1 NGÔ THӎ1*Ӑ&+À KHҦ26È77ÌNH HÌNH KHAI THÁC NGUӖ1/Ӧ,&È TRÊN TUYӂ16Ð1*+Ұ8 LUҰ19Ă1 TӔ71*+,ӊ3ĈҤ,+Ӑ& CHUYÊN NGÀNH QUҦ1/é1*+ӄ&È CÁN BӜ+ѬӞ1*'Ү1 ThS. NGUYӈ1%Ҥ&+/2$1 2011 LӠ,&Ҧ07Ҥ Xin bày tӓ Oòng biӃW ѫQ VkX VҳF ÿӃQ cô NguyӉQ %ҥFK /RDQ ÿã tұQ Wình KѭӟQJGүQYjJL~SÿӥW{LWURQJVXӕWWKӡLJLDQWKӵFKLӋQOXұQYăQ Xin chân thành cҧPѫQFiFWKҫ\F{Fùng các anh chӏWURQJ%ӝP{Q4XҧQ lý và kinh tӃ QJKӅ Fi ÿã tҥR QKӳQJ ÿLӅX NLӋQ WKXұQ OӧL QKҩW FKR W{L KRàn thành luұQYăQ này. Xin chân thành cҧPѫQWұSWKӇ/ӟS4XҧQOêQJKӅ cáNKyDÿã tұQWình JL~SÿӥNKX\ӃQNKtFKÿӝQJYLên tôi trong suӕWTXiWUình hӑFWұSYjJL~SÿӥW{L trong suӕWWKӡLJLDQWKӵFKLӋQÿӅWài. NGÔ THӎ1*Ӑ&+À TÓM TҲ7 ĈӅWài “Kh̫RVit tình hình khai thác ngu͛QOͫLFiWUên tuy͇QV{QJ+̵X´ ÿѭӧFthӵFKLӋQ nhҵPtìm hiӇXYӅVҧQOѭӧQJNKDLWKiF và thành phҫQORài cá dӑF tuyӃQV{QJ+ұXĈӅWjLQj\ÿѭӧFWLӃQhành tӯWKiQJÿӃQWKiQJӣ An Giang, CҫQ 7Kѫ 6yF 7UăQJ thông qua bҧQJ câu hӓL VRҥQ VҹQ Yà phӓQJ YҩQ trӵFWLӃSQJѭӡLGkQWKDPJLDNKDLWKiFWKӫ\sҧQÿӇWKXWKұSWK{QJWLQ KӃWTXҧFKRWKҩ\Pùa vөNKDLWKiFFKӫ\ӃXOjTXDQKQăPWұSWUXQJQKҩW là vào mùa lNJWӯWKiQJÿӃQÿҫXWKiQJ6ҧQOѭӧQJNKDLWKiFWURQJQKӳQJQăP gҫQÿk\JLҧPVRYӟLQăPWUѭӟFgKHFjROjQJѭFөNKDLWKiFFyVҧQOѭӧQJWUXQJ bình lӟQQKҩW 4.448,7 ±2.120,6 NJQăP. HҫXKӃWFiFORjLFiÿӅXJLҧPYӅVӕOѭӧQJ kích cӥFyJLҧPQKѭQJNK{QJÿiQJNӇMӝWVӕORài hiӋQQD\FyQJX\FѫELӃQPҩW hҫX QKѭ UҩW tW JһS NKL NKDL WKiF QKѭ Fi +{ (Catlocarpio siamensis), cá Vӗ Fӡ (Pangasius sanitwongsei), cá Tra dҫX(Pangasianodon gigas), ….. ViӋF NKDL WKiF FӫD QJѭӡL GkQ Eên cҥQK QKӳQJ WKXұQ OӧL YӅ JLi EiQ WăQJ giúp әQÿӏQKWKXQKұSFyWKӏWUѭӡQJWLêu thөWKì còn gһSQKLӅXNKyNKăQQKѭVӱ dөQJFiFQJѭFөNKDLWKiFPDQJWtQKKӫ\GLӋWFDRQKѭFjRÿLӋQ[LӋFÿLӋQҧQK KѭӣQJFӫDWKXӕFKyD FKҩWWӯVҧQ[XҩWQ{QJ QJKLӋSOàm cho nguӗQOӧLWKӫ\VҧQ suy giҧP1JѭӡLGkQYүQFKѭDQKұQWKӭFÿ~QJÿҳQYӅFKtQKViFKEҧRYӋYà phát triӇQ QJXӗQOӧLWKӫ\ VҧQĈӇKRҥWÿӝQJNKDLWKiFÿѭӧFGX\WUì và phát triӇQ EӅQ vӳQJ FҫQ ÿҭ\ PҥQK FKtQK ViFK TXҧQ Oê Kӛ WUӧ YӕQ FKR QJѭӡL GkQ FKX\ӇQ ÿәL nghӅ QKҵP JLҧP iS OӵF Oên khai thác thӫ\ VҧQ 7ăQJ FѭӡQJ FiF F{QJ WiF WX\ên truyӅQ JLiR GөF FNJQJ QKѭ WăQJ FѭӡQJ NLӇP WUD Yà xӱ Oê QJKLêm các hành vi vi phҥPWURQJNKDLWKiFYà bҧRYӋQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQ Qua thӡL JLDQ QJKLên cӭX WKX ÿѭӧF  ORài cá kinh tӃ WKXӝF  Kӑ  Eӝ chiӃPѭXWKӃlà bӝPerciformes (bӝFi9ѭӧFYӟLORài chiӃPNӃÿӃQOà bӝCypriniformes (bӝFi&KpSFyORài (31,71%), bӝSiluriformes (bӝFi1KHR có 11 loài (26,83%), bӝ Mugiliformes có 2 loài (4,88%), bӝ Fòn lҥL Osteoglossiformes có 1 loài (2,44%). MӨ&/Ө& TÓM TҲ7 ......................................................................................................................... ii MӨ&/Ө&.........................................................................................................................iii DANH SÁCH BҦ1* ....................................................................................................... v DANH SÁCH HÌNH ........................................................................................................vi DANH SÁCH TӮ9,ӂ77Ҳ7 .........................................................................................vii &KѭѫQJ,ĈҺ79Ҩ1Ĉӄ ............................................................................................ 1 1.1. GiӟLWKLӋX.............................................................................................................. 1 1.2 MөFWLêu ............................................................................................................... 2 1.3 NӝLGXQJÿӅWài ..................................................................................................... 2 &KѭѫQJ,,7Ә1*48$17ÀI LIӊ8.......................................................................... 3 2.1 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQFӫDWKӃJLӟL ..................................................... 3 2.2 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQ9LӋW1DP ........................................................ 4 2.3 TәQJTuan vӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQĈӗQJ%ҵQJ6{QJ&ӱX/RQJ ........................... 8 2.4 TәQJTXDQYӅÿӏDEàn nghiên cӭX ..................................................................... 11 2.5 Tình hình xây dӵQJÿұSWKӫ\ÿLӋQWUên song Mekong ....................................... 14 &KѭѫQJ,,,3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&Ӭ8.......................................................... 15 3.ĈӏDÿLӇPQJKLên cӭX ......................................................................................... 15 3.1.1 ThӡLJLDQQJKLên cӭX ...................................................................................... 15 ĈӏDÿLӇPQJKLên cӭX ....................................................................................... 15 3KѭѫQJSKiSQJKLrQFӭX................................................................................... 16 3.3 3KѭѫQJSKiS[ӱOêYà phân tích sӕOLӋX........................................................... 17 &KѭѫQJ,9.ӂ748Ҧ9À THҦO LUҰ1 ............................................................... 18 4.1. Các ngành nghӅFKӫ\ӃXFӫDQJѭӡLGkQQѫLNKҧRViW ........................................ 18 4.2. Tình hình khai thác thӫ\VҧQWӵQKLên ............................................................... 18 4.2.1. Tình hình chung cӫDFiFKӝWKDPJia khai thác thӫ\VҧQ ......................................... 18 7K{QJWLQQJѭFөYjQJѭWUѭӡQJNKDLWKiF ....................................................22 4.2.3 ThӡLJLDQYà mùa vөNKDLWKiFWKӫ\VҧQ....................................................... 23 4.3 SҧQOѭӧQJNKDLWKiFWӯFiF loҥLQJѭFө ........................................................... 24 4.4 NhұQ WKӭF FӫD Kӝ NKDL WKiF WKӫ\ VҧQ WURQJ JLDL ÿRҥQ WUѭӟF Yà sau khi xây dӵQJKӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQWUên sông Mekong................................................... 25 7iFÿӝQJFӫDÿұSWKӫ\ÿLӋQOên thành phҫQORài, kích cӥVҧQOѭӧQJJLiEin thӫ\VҧQYà thu nhұS.............................................................................................. 25 4.4.2 ThuұQOӧLYjNKyNKăQÿӕLYӟLKRҥWÿӝQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQGӑFWX\ӃQV{QJ HұX ........................................................................................................................ 28 4.5 NguӗQOӧLFiWUên tuyӃQV{QJ+ұX................................................................... 29 4.5.1 Thành phҫQORài cá phân bӕWUên tuyӃQV{QJ+ұX ........................................ 29 4.5.2 MӝWVӕORài cá chӫ\ӃXÿѭӧFNKDLWKiF......................................................... 31 4.5.3 Thành phҫQORài cá kinh tӃWUên tuyӃQV{QJ+ұX.......................................... 33 &KѭѫQJ9.ӂ7/8Ұ19¬Ĉӄ;8Ҩ7................................................................ 37 TÀI LIӊ87+$0.+Ҧ2..................................................................................... 39 PHӨ/Ө& ........................................................................................................... 41 PHӨ/Ө& ........................................................................................................... 45 PHӨ/Ө& ........................................................................................................... 52 DANH SÁCH BҦ1* Bҧng 2.1: SҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQFҧQѭӟFWӯQăP– 2010..................................... 6 BҧQJ2 SҧQOѭӧQJthӫ\VҧQӣĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJTXDFiFQăP................ 9 BҧQJ1Jành nghӅFKtQKFӫDQJѭӡLGkQQѫLNKҧRViW......................................... 18 BҧQJ7K{QJWLQYӅVӕODRÿӝQJWKDPJLDNKDLWKiFWKӫ\Vҧn ............................ 21 BҧQJ1JѭFөNKDLWKiFWKӫ\VҧQ ....................................................................... 22 BҧQJ1JѭWUѭӡQJNKDLWKiFWUѭӟFYào sau khi có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ........ 23 BҧQJ  6ҧQ OѭӧQJ NKDL WKiF WKӫ\ VҧQ FӫD FiF QJѭ Fө WURQJ NKRҧQJ WKӡL JLDQ WUѭӟFYà sau khi có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ.............................................................. 25 BҧQJ;XKѭӟQJYӅWKành phҫQORài trên tuyӃQV{QJ+ұXVRYӟLWUѭӟFNKLFy hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ ............................................................................................. 26 BҧQJ;XKѭӟQJYӅNtFKFӥWKӫ\VҧQKLӋQQD\ VRYӟL WUѭӟFNKLFyKӋWKӕQJ ÿұSWKӫ\ÿLӋQ ............................................................................................................ 26 BҧQJ;XKѭӟQJYӅVҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQWUên tuyӃQV{QJ+ұXVRYӟLWUѭӟFNKL có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ ........................................................................................ 27 BҧQJ0ӭFÿӝKài lòng cӫDKӝNKDLWKiFWUѭӟFYà sau khi có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ ÿLӋQWUên sông Mekong............................................................................................. 28 BҧQJ7KXұQOӧLWURQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ ........................................................ 28 BҧQJ.KyNKăQWURQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ ........................................................ 29 BҧQJ7Kành phҫQEӝFiSKkQEӕWUên tuyӃQV{QJ+ұX ................................... 30 BҧQJ7Kành phҫQKӑFiSKkQEӕWUên tuyӃn sông HұX ................................... 31 BҧQJ'DQKViFKORài thӫ\VҧQNKDLWKiFFKӫ\ӃXWUên tuyӃQV{QJ+ұX ......... 33 BҧQJ7Kành phҫQORài cá có giá trӏNLQKWӃWUên tuyӃQV{QJ+ұX ................... 34 DANH SÁCH HÌNH Hình 2.1: DiӉQ ELӃQ VҧQ OѭӧQJ Yj QăQJ VXҩW NKDL WKiF WKӫ\ VҧQ ӣ 9LӋW 1Dm (FAO,2008) ................................................................................................................ 5 Hình 2.2: Tình hình khai thác thӫ\VҧQ-2010.................................................... 7 Hình 3.1: BҧQÿӗĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJ.......................................................... 15 Hình 4.1: Trình ÿӝKӑFYҩQFӫDQJѭGkQWURQJYQJNKҧRViW ................................. 19 Hình 4.2: TӹOӋÿӝWXәLFiFKӝWKDPJLDNKDLWKiFWKӫ\VҧQGӑFWX\ӃQV{QJ+ұX.... 20 Hình 4.3: Mùa vөNKDLWKiF...................................................................................... 24 Hình 4.4: TӹOӋ(%) thành phҫQORài cá theo bӝ ....................................................... 30 Hình 4.5: TӹOӋ(%) thành phҫQORài cá theo hӑ ....................................................... 32 Hình 4.6 : TӹOӋVӕOѭӧQJORài cá kinh tӃWKHREӝ............................................. 36 Hình 4.7: TӹOӋVӕOѭӧQJORài cá kinh tӃWKHRKӑ.............................................. 36 DANH SÁCH TӮ9,ӂ77Ҳ7 Ĉ%6&/ĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJ KTTS: Khai thác thӫ\VҧQ NTTS: Nuôi trӗQJWKӫ\VҧQ CKѭѫQJ I ĈҺ79Ҩ1Ĉӄ 1.1 GiӟLWKLӋX ViӋW1DPQҵPWUên trөFJLDRWK{QJFӫDQKLӅXTXӕFJLDQên chiӃPPӝWYӏWUt quan trӑQJWURQJQӅQNLQKWӃYà chính trӏWURQJNKXYӵFĈ{QJ1DPÈ%ên cҥQK ÿy9LӋW1DPFòn ÿѭӧFWKLrQQKLrQѭXÿãi nên có nguӗQWjLQJX\rQÿDGҥQJYà phong phú góp phҫQUҩWOӟQYào sӵSKiWWULӇQÿҩWQѭӟFQKҩWOà nguӗQWài nguyên thӫ\VҧQ7Kӫ\VҧQOà nguӗQFXQJFҩSWKӵFSKҭPWKLӃW\ӃXFKRQJѭӡLWLêu dùng và ngày càng trӣ WKành mӝW QJành kinh tӃ TXDQ WUӑQJ JyS SKҫQ WK~F ÿҭ\ Vӵ WăQJ WUѭӣQJNLQKWӃFӫDÿҩWQѭӟFYӟLJLiWUӏNLPQJҥFK[uҩWNKҭXWKXӹVҧQÿҥWWUên 4,9 tӹÿ{ODQăP (TҥSFKtWKӫ\VҧQ9LӋW1DP. ĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJĈ%6&/OjYQJÿҩWYӟLQKLӅXWLӅPQăQJSKiW triӇQVҧQ[XҩWQ{QJQJKLӋSYà thӫ\VҧQ7RjQYQJĈ%6&/FyNKRҧQJNPEӡ biӇQFKLӃPNKRҧQJWәQJFKLӅXGài bӡELӇQFҧQѭӟFYQJÿһFTX\ӅQNLQKWӃ khoҧQJNP2, vӟLFӱDV{QJFӱDOҥFKYjKѫQKDEãi triӅX80% là bãi triӅXFDRdiӋQWtFKPһWQѭӟFQӝLÿӏDNKRҧQJKD. Bên cҥQKÿy PDPѭDONJWKѭӡQg gây ngұSOөWÿӗQJWKӡLPDQJWKHROѭӧQJSKù sa màu mӥFy lӧLFKRFk\WUӗQJYjOѭӧQJWKӫ\VҧQÿDGҥQJYà phong phú… Do yӃXWӕQJұSONJ YjR PD PѭD Yj QKLӉP PһQ Yào mùa khô cӫD YQJ Ĉ%6&/ FQJ PҥQJ OѭӟL sông ngòi chҵQJFKӏWQên nguӗQOӧL thӫ\ VҧQ QѫLÿk\UҩWÿDGҥQJYӅWKành phҫQ loài và phong phú vӅVҧQOѭӧQJ Ĉ%6&/FyQKӳQJÿyQJJySUҩWOӟQYӟLVҧQOѭӧQJ khai thác thӫ\VҧQKjQJQăPGүQÿҫXFҧQѭӟFYà sҧQOѭӧQJQăPÿҥW nghìn tҩQFKLӃPWәQJVҧQOѭӧQJNKDLWKiFFӫDFҧQѭӟF7әQJFөF7KӕQJNê, 2010). NhӳQJWLӅPQăQJWUrQÿã tҥRÿLӅXNLӋQFKRYLӋFVҧQ[XҩWQ{QJQJKLӋSNKDL thác và nuôi trӗQJWKӫ\VҧQWKXұQOӧLÿӗQJWKӡLPӣUDQKLӅXWULӇQYӑQJWURQJYLӋF cung cҩSYà sӱGөQJWKӫ\VҧQNK{QJFKӍSKөFYөFKRQJѭӡLWLêu dùng mà nó còn OjFѫVӣÿӇPDQg lҥLKLӋXTXҧNLQKWӃFKRQJѭӡLGkQWURQJYùng. SӕQJѭ GkQWKDPJLD ÿiQKEҳWWKӫ\VҧQQJj\ FjQJWăQJ cùng vӟL YLӋFsӱ dөQJQKӳQJSKѭѫQJWLӋQNKDLWKiFKӫ\GLӋWVӱGөQJFKtFKÿLӋQFKҩWQәOѭӟLFy NtFKWKѭӟF mҳWOѭӟL nhӓKѫQTX\ÿӏQKNKDLWKiF« ÿã tácÿӝQJ[ҩXÿӃQhӋVLQK thái tӵQKLên, dүQÿӃQYLӋFVX\JLҧPVҧQOѭӧQJOjÿLӅXNK{QJWKӇWUiQKNKӓL. ThӃ nKѭQJF{QJWiFEҧRYӋSKөFKӗLYà tái tҥRQJXӗQOӧLFKѭDÿѭӧFTXDQWkPYà thӵF hiӋQWӕWĈӗQJWKӡLSKѭѫQJWKӭFTXҧQOêFiFKành vi vi phҥPYүQFKѭDÿѭӧc xӱ lý nghiêm khҳF FKһW FKӁ 9ì vұ\ QJành thӫ\ VҧQ Fòn gһS SKҧL UҩW QKLӅX NKy NKăQWKiFKWKӭFOӟQÿӇFyWKӇSKiWWULӇQQJKӅNKDLWKiFWKӫ\VҧQEӅQYӳQJ Vì thӃ ÿӅWài “Kh̫RViWWình hình khai thác ngu͛QOͫLcá trên tuy͇QV{QJ+̵X´ÿѭӧF ÿӅ[XҩWWKӵFKLӋn. 1.2 MөFWLêu nghiên cӭX ĈӅWjLÿѭӧFWKӵFKLӋQQKҵPPөFWLêu ÿiQKJLihiӋQ trҥQJ khai thác nguӗQ lӧLcá trên tuyӃQV{QJ+ұXOjPFѫVӣFKRYLӋFTXҧQOêYà bҧRYӋnguӗQOӧLWKӫ\ sҧQ 1.3 NӝLGXQJQJKLên cӭX - ;iFÿӏQKthành phҫQgiӕQJ loài cá phân bӕGӑFWX\ӃQV{QJ+ұX và các loài cá có giá trӏNLQKWӃ. - ĈLӅXWUDhiӋQWUҥQJ khai thác nguӗQOӧLcá trên tuyӃQV{QJ+ұX - Tìm hiӇXYӅVҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQWUên tuyӃQV{QJ+ұXWURQJQKӳQJ QăPJҫQÿk\ &KѭѫQJ,, TӘ1*48$17ÀI LIӊ8 2.1 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQWKӃJLӟL NguӗQOӧLWKӫ\VҧQOà nguӗQWài nguyên quan trӑQJYà phong phú trong các loҥLWKӫ\YӵFPjFRQQJѭӡLNKDLWKiFQKҵPSKөFYөFKRFXӝFVӕQJ1JXӗQÿҥP tӯFiÿѭӧF[HPOà nguӗQFKҩWÿҥPWӕWOà nguӗQWKӵFSKҭPUҿWLӅQWѭѫi sӕQJFy giá trӏ GLQK GѭӥQJ FDR Yà rҩW WӕW YӟL VӭF NKӓH FӫD FRQ QJѭӡL SKөFYө FKR FXӝF sӕQJFRQQJѭӡLӣUҩWQKLӅXTXӕFJLDWUên thӃJLӟLQKҩWOà các quӕFJLDQJKèo. Tuy nhiên, nguӗQOӧLWKӫ\VҧQFy[XKѭӟQJVX\JLҧPPӝWFiFKQKDQKFKyQJGRYLӋF khai thác quá mӭFYà viӋFWKD\ÿәLYùng sinh sӕQJFӫDFK~QJ7KHR3KҥP7KDQK Liêm và TrҫQĈҳFĈӏQK Theo FAO (2008), tәQJ VҧQ OѭӧQJ WKӫ\ VҧQ WKӃ JLӟL Fy FKLӅX KѭӟQJ JLD WăQJ Wӯ 19,3 triӋX WҩQ QăP  ÿӃQ  WULӋX WҩQ QăP  Yà 147 triӋX WҩQ QăPWURQJÿyVҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ.776ÿyQJYDLWUò chӫ\ӃX MһFGù sҧQOѭӧQJ.776Fy[XKѭӟQJWăQJTXDFiFQăPQKѭQJVҧQOѭӧQJ.776 biӇQFyFKLӅXKѭӟQJJLҧPWӯQăPWULӋXWҩQ[XӕQJFòn 81,9 triӋXWҩQ WѭѫQJӭQJYӟLPӭFJLҧPĈLӅXQày cho thҩ\VҧQOѭӧQJ.776ÿDQJ bӏNKDLWKiFTXiPӭFYà nguӗQOӧLWKӫ\VҧQFy[XKѭӟQJEӏFҥQNLӋW 7X\ÿiQKEҳWWӯELӇQYjÿҥLGѭѫQJYүQOà nguӗQFXQJFҩSVҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQFKӫ yӃXFKRWKӃJLӟLVRQJQJành nuôi trӗQJWKӫ\VҧQ1776ÿã và ÿDQJSKiWWriӇQ nhanh vӟLYӏWKӃQJày càng cao. TӯFKѭDÿҫ\WULӋXWҩQYjRÿҫXWKұSNӹ sҧQOѭӧQJÿã ÿҥWWULӋXWҩQÿӇÿiSӭQJQKXFҫXQJj\FjQJWăQJFӫDWKӃ giӟLPà nguӗQWài nguyên biӇQOà có giӟLKҥQÿDQJEӏNKDLWKiFTXiPӭFQên viӋF phát triӇQ ngành NTTS có ý nghƭDÿһFELӋWTXDQWUӑQJ Ӣ &DPERchia, tәQJ VҧQ OѭӧQJ NKDL WKiF KjQJ QăP NKRҧQJ 400.000 tҩQQăPFKӫ\ӃXNKDLWKiFYӟLTX\P{Q{QJKӝ0ӝWWURQJQKӳQJÿLӅX quan trӑQJ Oj FiF Fѫ TXDQ EDQ QJjQK WKӫ\ VҧQ TXҧQ Oê QJXӗQ OӧL UҩW WӕW Yà ban hành nhӳQJ OXұW OӋ Yj TX\ ÿӏQK FKһW FKӁ WURQJ NKDL WKiF QJXӗQ OӧL WKӫ\ VҧQ (Mekong River Commission, 2004). Theo Mekong River Commission (2007), quҧQOêQJKӅFiӣ7KiL/DQÿѭӧF thӵFKLӋQUҩWWӕWQên nguӗQOӧLWKӫ\VҧQӣÿk\ÿѭӧFÿiQKJLiOà rҩWÿDGҥQJ vӟL 115 loài thӫ\VҧQQѭӟFQJӑWWKXӝFKӑÿѭӧFÿiQKEҳW6ҧQOѭӧQJNKDLWKiFKàng QăPӣ7KiL/DQWUXQJEình là 795 nghìn tҩQQăPYà nguӗQOӧLWKӫ\VҧQFyYDLWUò quan trӑQJÿӕLYӟLÿӡLVӕQJNLQKWӃFӫDQJѭӡLGkQWURQJYùng. Theo báo cáo HӝLWKҧRNKXYӵc vӅÿDGҥQJWKành phҫQORài cá vùng hҥOѭX sông MêNRQJYj&KDRSKUD\Dÿã thӕQJNrÿѭӧFWKành phҫQORjLQKѭVDX Vùng trung và hҥOѭXV{QJ&KDRSKUD\D-7KiL/DQWKXÿѭӧFEӝKӑ giӕQJYӟLORjLWURQJÿyFyGLQKұS7URQJFѫFҩXWKành phҫQORjLÿѭӧF[iF ÿӏQKWKì bӝFi&KpSCypriniformes) chiӃPWӹOӋFDRQKҩWNӃWLӃSOà bӝFi 9ѭӧF (Perciformes) chiӃP  Eӝ Siluriformes chiӃP  Yà nhiӅX Eӝ Fi khác có tӹ NӋ [ҩS [Ӎ QKѭ QKDX ULrQJ Fy  Eӝ Oà Osteoglossiformes và Gasterosteiformes thҩSQKҩW Vùng sông MêNRQJ7KiL/DQWKXÿѭӧFORài, thuӝFEӝYӟLKӑYà 114 giӕQJ&yORài mói ӣOѭXYӵFWUXQJOѭXV{QJ0êkong và 2 loài mӟLWKXӝFJLӕQJ Lepidoccepphalichthys vӯDÿѭӧFP{WҧQăP7URQJWӹOӋWKành phҫQORài thu ÿѭӧFӣÿRҥQV{QJQày thì hӑCyprinidae có tӹOӋFDRQKҩWQJRài ra còn các hӑCobitidae, Balitoridae«QKѭQJWӹOӋNK{QJFDR 9QJ OѭX YӵF V{QJ 0êkong thuӝF ÿӏD SKұQ /jR WKX ÿѭӧF  ORài thuӝF  giӕQJFӫDKӑ7URQJÿyKӑFi&KpS(Cypriniformes) chiӃPѭXWKӃYӟLORài, ngoài ra còn có các hӑ Balitoridae có 21 (chiӃP  Cobitidae có 16 loài (chiӃP  Bagridae có 9 loài (chiӃP  Siluridae có 6 loài (chiӃP Yà các hӑNKiFFyORài (chiӃP Vùng hҥOѭXV{QJ0êkong thuӝFÿӏDSKұQ&DPSXFKLDWKXÿѭӧFORài gӗP giӕQJYà 48 hӑWURQJÿyFKLӃPѭXWKӃOà hӑFi&KpS(Cypriniformes) chiӃP 2.2 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQFӫD9LӋW1DP ViӋW1DPFyNKRҧQJNPEӡELӇQWӯ0yQJ&iL4XҧQJ1LQKÿӃQ+à Tiên (Kiên Giang), vùng biӇQÿһFTX\ӅQNLQKWӃKѫQWULӋXNP2, biӇQ9LӋW1DP có nhiӅXYӏQKÿҫPSKiFӱDV{QJWUên 400 nghìn ha rӯQJQJұSPһQYà khoҧQJ triӋX KDGLӋQWtFK PһW QѭӟFWURQJÿҩWOLӅQFyWKӇQX{LWUӗQJ WKӫ\ VҧQ%LӇQ9LӋW Nam nҵPWURQJNKXYӵFQKLӋWÿӟLJLyPùa, khu hӋFiELӇQ9LӋW1DPWKXӝFNKX hӋ ÿӝQJ YұW ҨQ Ĉӝ-Tây Thái Bình DѭѫQJ YӟL NKRҧQJ  ORài sinh vұW ÿã ÿѭӧFSKiWKLӋQ 7URQJÿyFyNKRҧQJORjLÿӝQJYұWVӕQJÿi\ ORài cá biӇQORài rong biӇQORjLÿӝQJYұWSKù du, 537 loài thӵFYұWSKù du, 94 loài thӵFYұWQJұSPһQKӋJLiS[iFELӇQFyORài (255 loài tôm biӇQORài mӵFORài bҥFKWXӝFORài cӓELӇQORài san hô, 15 loài rҳQELӇQORài thú biӇQORài rùa biӇQYjORjLFKLPQѭӟF7X\QJXӗQOӧLKҧLVҧQ9LrW1DPÿD lojLQKѭQJSKkQEӕWKHRPùa vөVӕQJSKkQWiQYӟLTX\P{ÿàn nhӓQên khó tә chúc khai thác công nghiӋSFKRKLӋXTXҧNLQKWӃFDR. NguӗQOӧLWKӫ\VҧQQѭӟFOӧ YjQѭӟFQJӑWFӫD9LӋW1DPFKӫ\ӃXOà cá vӟLNKRҧQJKѫQORjL và hàng chөF ORjL JLiS [iF QKѭ W{P WUai, nghêu, sò…và hѫQ  ORjL URQJ WҧR WKHR 1JX\ӉQ Duy Chính, 2008). Theo FAO (2008) trong nhӳQJQăPJҫQÿk\VҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ cӫD 9LӋW 1DP QJj\ FjQJ WăQJ WăQJ QKѭQJ Eình quân năQJ VXҩW WKHR F{QJ VXҩW ngày càng giҧP 5õ ràng viӋF WăQJ VҧQ OѭӧQJ khai thác do tәQJ F{QJ VXҩW Wàu thuyӅQ Hình 2.1: DiӉQELӃQVҧQOѭӧQJYjQăQJVXҩWNKDLWKiFWKӫ\VҧQӣ9LӋW1DP (FAO,2008) 4XD ÿy FKR WKҩ\ YLӋF WăQJ Vӕ OѭӧQJ WjX NKDL WKiF ÿã làm cho nguӗQ OӧL thӫ\VҧQJҫQEӡJLҧPÿiQJNӇGRFiFWàu chӫ\ӃXWKDPJLDNhai thác gҫQEӡ TӯQăP-2010, tәQJVҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQFy[XKѭӟQJWăQJÿӅXTXDFiF QăP %ҧQJ D SҧQ OѭӧQJ WKXӹ VҧQ QăP  ѭӟF WtQK ÿҥW  QJKìn tҩQ WăQJVRYӟLQăPWURQJÿyVҧQOѭӧQJWKXӹVҧQQX{LWUӗQJ2010ѭӟFWtQK ÿҥWnghìn tҩQWăQJVRYӟLQăPWUѭӟF6ҧQOѭӧQJWKXӹVҧQNKDLWKiF QăPѭӟFWtQK ÿҥWQJKìn tҩQWăQJVR YӟLQăPWUѭӟFWURQJÿy khai thác biӇQÿҥWQJKìn tҩQWăQJ (TәQJFөF7KӕQJNê, 2010). BҧQJ1 SҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQFҧQѭӟFWӯQăP-2010. Ĉ97QJKìn tҩQ 1ăP 2000 2005 2006 2007 2008 2009 6ѫEӝ TәQJVӕ 2.250,5 3.465,9 3.720,5 4.197,8 4.602,0 4.870,3 5127,6 Khai thác 7URQJÿy Nuôi trӗQJ 1.660,9 1.987,9 2.026,6 2.074,5 2.136,4 2.280,5 2420,8 589,6 1.478,0 1.693,9 2.123,3 2.465,6 2.589,8 2706,8 (Ngu͛Q7͝QJFͭF7K͙QJNê, 2010) Theo TәQJFөFWKӕQJNê (2009), tәQJVӕWàu khai thác thӫ\VҧQQăP ѭӟFWtQKNKRҧQJFKLӃFWURQJÿyYùng BҳF7UXQJ%ӝYà Duyên hҧLPLӅQ Trung có sӕOѭӧQg tàu nhiӅXQKҩWYӟLFKLӃFNӃÿӃQOjYQJĈ%6&/YӟL 6.341 chiӃF 7әQJ GLӋQ WtFK PһW QѭӟF QX{L WUӗQJ WKӫ\ VҧQ Fҧ QѭӟF QăP  khoҧQJ  QJKìn ha, trong ÿy GLӋQ WtFK QX{L Oӧ PһQ Oà 704,8 nghìn ha và diӋQWtFKQX{LQѭӟFQJӑWOà 339,9 nghìn ha. TәQJVҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\ VҧQ Fy[XKѭӟQJWăQJOrQWURQJJLDLÿRҥQ 2000-2010 nhӡYào tӕFÿӝWăQJFӫDKRҥWÿӝQJNKDLWKiFELӇQQăPVҧQOѭӧQJ khai thác biӇQÿҥWQJKìn tҩQFKLӃPVҧQOѭӧQJNKDLWKiF6ҧQOѭӧQJ khai thác nӝL ÿӗQJ Fy [X KѭӟQJ JLҧP 6ҧQ OѭӧQJ NKDL WKiF QӝL ÿӗQJ Wӯ  nghìn tҩQ  JLҧP [XӕQJ  QJKìn tҩQ  ÿӃQ QăP  VҧQ OѭӧQJ khai thác nӝLÿӗQJJLҧP[XӕQJFòn 194,2 nghìn tҩQĈLӅXQày cho thҩ\QJXӗQOӧL thӫ\VҧQWURQJQӝLÿӗQJFyQJX\FѫFҥQNLӋWYà sӁҧQKKѭӣQJWӟLÿӡLVӕQJFӫDQJѭ dân trong vùng (TәQJFөFWKӕQg kê, 2010). 2500,0 1JKuQWҩQ 2000,0 1500,0 1791,1 1823,7 1876,3 1946,7 2091,7 2226,6 1419,6 1000,0 500,0 241,3 196,8 202,9 198,2 189,7 188,8 194,2 0,0 2000 2005 2006 2007 2008 2009 6ѫEӝ2010 1ăP .KDLWKiFELӇQ .KDLWKiFQӝLÿӗQJ (Ngu͛Q7͝QJFͭF7K͙QJNê, 2010) Hình 2.2: Tình hình khai thác thӫ\VҧQ-2010 ĈӃQQD\ÿã thӕQJNrÿѭӧF, thành phҫQORài cá các thӫ\YӵFQѭӟFQJӑWQӝL ÿӏD9LӋW1DPEDRJӗPWUên 700 loài và phân loài, thuӝFJLӕQJKӑYà 18 bӝ sӕ OѭӧQJ ORài cá ӣ FiF FӱD V{QJ GDR ÿӝQJ Wӯ ÿӃQ KѫQ  ORjL YӟL WәQJ cӝQJKѫQORjLWKXӝFKӑYà 27 bӝQѭӟFWDÿѭӧFÿiQKJLiOà quӕFJLDÿD dҥQJVLQKKӑFYӅFiQѭӟFQJӑWFDRWURQJNKXYӵFFyORài phân bӕUӝQJ rãi trên cҧPLӅQ1DP%ҳF7URQJÿyNKXKӋFiSKtD%ҳFWӯÿèo HҧL9kQWUӣUDÿã ghi nhұQÿѭӧFORài thuӝFNKXKӋFi+RD1DP7UXQJ4XӕF.KXKӋFiSKtD1DP (tӯÿèo HҧL9kQWUӣYjRÿã thӕQJNê khoҧQJORài thuӝFNKXKӋFi0ã Lai.. (NguyӉQ9ăQ+ào và ctv, ÿѭӧFWUtFKGүQEӣL0DL9LӃW9ăQ TӯQKӳQJQăPÿӃQQD\ÿã có rҩWQKLӅXF{QJWUình nghiên cӭXYӅNKX hӋFiQѭӟFQJӑWQѭӟFWD Theo Bӝ7Kӫ\6ҧQ1JXӗQOӧLWKӫ\VҧQ9LӋW1DP3KҫQFi QѭӟF ngӑWJӗPORài và phân loài cá nҵPWUong 18 bӝKӑJLӕQJ1ӃXSKkQ WKHRYQJÿӏDOêWKì vùng BҳF%ӝORài , BҳF7UXQJ%ӝORài, Nam Trung bӝORài và vùng Nam bӝWKành phҫQÿDGҥQJQKҩWYӟLORài. Nghiên cӭX YӅ NKX KӋ Fi ӣ V{QJ 6ài Gòn cho thҩ\ Eӝ Fi 9ѭӧF (Perciformes) có nhiӅXORài nhҩWYӟLKӑYà hӑFi&KpSOà hӑFyVӕJLӕQJSKRQJ phú nhҩWJLӕQJ7әQJVӕORài cá trong khu hӋQày là 150 loài, vӟLORài cá có nguӗQJӕFVӕQJӣQѭӟFQJӑWFKLӃPYà 38 loài cá có nguӗQJӕFVӕQJӣ QѭӟFPһQ7ӕQJ;XkQ7iPYà NguyӉQ+ӳX'ӵF Theo NguyӉQ.LP6ѫQ, (2007) thì sông Bӗӣ7KӯD7KLên HuӃFyFKӍVӕÿD dҥQJ VLQK KӑF Fi NK{QJ FDR QJX\rQ QKkQ OD GR P{L WUѭӡQJ QѭӟF [ҩX WiF ÿӝQJ ÿӃQWKành phҫQORài cá nên làm cho hӋVӕÿDGҥQJVLQKKӑFFiYà chӍsӕWәKӧS sinh hӑFWKҩS. KӃW TXҧ QJKLên cӭX YӅ WKành phҫQ ORài cá ӣ PӝW Vӕ Kӗ ӣ NKX YӵF 7k\ Nguyên cho thҩ\FyWәQJFӝQJOà 76 loài (chiӃPVӕORjLFiÿѭӧF[iFÿӏQK ӣ9LӋW1DPWKXӝFJLӕQJFKLӃPVӕJLӕQJFiÿѭӧF[iFÿӏQKӣ9LӋW1DP 21 hӑFKLӃPVӕKӑFiÿѭӧF[iFÿӏQKӣ9LӋW1DPYà 8 bӝFKLӃP sӕEӝFiÿѭӧF[iFÿӏQKӣ9LӋW1DP1JX\ӉQ7Kӏ7KX+è, 2003). Cà Mau là tӍQKFyQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQSKRQJSK~YjÿDGҥQJYӅWKành phҫQ giӕQJORài cá phân bӕӣFiFWKӫ\YӵFNKiFQKDX.ӃWTXҧQJKLên cӭXÿã xác ÿӏQK ÿѭӧFORài cá thuӝFJLӕQJKӑYà 17 bӝ7URQJÿyVӕORài cá có nguӗQ gӕFVӕQJӣWKӫ\YӵFQѭӟFQJӑWOà 91 loài và sӕORài cá có nguӗQJӕFӣQѭӟFPһQ là 8 loài (NguyӉQ+ӗQJ1KXQJYà NguyӉQ+ӳX'ӵF Nghiên cӭXYӅWKành phҫQORài cá trong các thӫ\YӵFQѭӟFOҥQKӣFiFWӍQK phía BҳF9LӋW1DPFKRWKҩ\[iFÿӏQKÿѭӧFORài thuӝFJLӕQJYà 12 hӑ bӝ7URQJÿyEӝFi&KpS&\SULQLIRUPHVFyVӕORài phong phú nhҩWYӟLORài (58 % sӕORjLWKXÿѭӧFWKXӝFJLӕQJ0һFGù sӕJLӕQJORài cá ӣNKXYӵFQѭӟF lҥQKPLӅQ%ҳFNK{QJSKRQJSK~YjÿDGҥQJQKѭQJFyý nghƭDUҩWOӟQÿӕLYӟLKRҥW ÿӝQJNKDLWKiFYà mang lҥLWKXQKұSFKRQ{QJKӝWURQJYQJ%LĈҳF7KX\ӃWYà Ngô Sӻ9kQ HiӋQQD\ÿã có công trình công bӕӣELӇQ9LӋW1DP[iFÿӏQKÿѭӧFOà 2038 loài cá (NguyӉQ1KұW7KL7UҫQĈӏQK7URQJÿyFyNKRҧQJORài cá có giá trӏNLQKWӃ&iFQJKLên cӭXYӅELӃQÿӝQJQJXӗQOӧLÿã cho thҩ\GDQKViFKNKX hӋFiELӇQFӫD9LӋW1DPÿӃQWKiQJ -FyORjLWăQJORjLVRYӟL GDQKViFKÿѭӧFOұSQăPFyORjLYjÿã phát hiӋQWKêm 7 loài thú biӇQ mӟL6ӕORjLFiÿi\YjJҫQÿi\FKLӃPѭXWKӃVRYӟLFiQәL6ӕ loài mang tính chҩWVLQKWKiLJҫQEӡQKLӅXKѫQVRYӟLVӕORài mang tính chҩWÿҥLGѭѫQJ 2.3 TәQJTXDn nguӗQOӧLWKӫ\VҧQĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJ ĈӗQJ EҵQJ V{QJ &ӱX /RQJ Ĉ%6&/ FӫD 9LӋW 1DP Oà vùng hҥ OѭX FXӕL cùng cӫD OѭX YӵF V{QJ 0HNRQJ WUѭӟF NKL FKҧ\ UD ELӇQ Ĉk\ Oj YQJ ÿҩW WKҩS ÿѭӧF [HP Oj YQJ ÿҩW QJұS QѭӟF OӟQ QKҩW FӫD 9LӋW 1DP. 9QJ Ĉ%6&/ Fy Eӡ biӇQ Gài trên 700 km, khoҧQJ  NP2 khu vӵF ÿһF TX\ӅQ NLQK WӃ Oà vùng châu thә FӫD Kҥ OѭX V{QJ 0HNRQJ WLӃS JLiS YӟL ELӇQ Ĉ{QJ KӋ WKӕQJ V{QJ 0HNRQJ ÿã tҥR Qên mӝW Yùng rҩW ÿD GҥQJ YӅ FiF ORjL ÿӝQJ YұW WKӫ\ VLQK. Theo Trung tâm QuӕFJLD*LӕQJWKӫ\VҧQQѭӟFQJӑW1DPEӝĈ%6&/FyWUên 250 loài FiQѭӟFQJӑWWURQJÿyNKRҧQJORài có giá trӏNLQKWӃFDRYà khoҧQJJҫQORài cá quý hiӃP Ĉ%6&/ Fy Kr VLQK WKiL ÿһF WKù vӟL Vӵ SKRQJ SK~ ÿD GҥQJ WKành phҫQORài, bãi ÿҿEãi cѭWU~FӫDFiFORài thӫ\VҧQÿã hình thành nên mӝWYùng có sҧQOѭӧQJYjQăQJVXҩWVLQKKӑFFDR SӵÿDGҥQJQj\ ÿã tҥRQên mӝWVҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQUҩWOӟQFXQJFҩS cho QJѭGkQWURQJYQJ tҥRÿLӅXNLӋQUҩWWKXұQOӧLWURQJYLӋFSKiWWULӇQNLQKWӃELӇQ khai thác và nuôi trӗQJWKXӹVҧQSKөFYөFKRQKXFҫXVҧQ[XҩWWLêu dùng trong QѭӟFYà xuҩWNKҭX Qua sӕOLӋXWKӕQJNê, sҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQӣĈ%6&/Fy[XKѭӟQJ WăQJ TXD FiF QăP WURQJ ÿy VҧQ OѭӧQJ QX{L WUӗQJ WKӫ\ VҧQ WăQJ UҩW QKDQK VҧQ OѭӧQJNKDLWKiFWăQJFKұPFKRWKҩ\VҧQOѭӧQJNKDL thác cӫDĈ%6&/JҫQÿҥWÿӃQ mӭF Eão hòa. Trong khi ÿy VҧQ OѭӧQJ QX{L WUӗQJ WKӫ\ VҧQ Fy Vӵ WăQJ WUѭӣQJ không ngӯQJTXDFiFQăP BҧQJ SҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQӣĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJTXDFiFQăP Ĉ977ҩQ 2005 CҦ1ѬӞ& Ĉ%6&/ Long An TiӅQ*LDQJ BӃQ7UH Trà Vinh VƭQK/RQJ ĈӗQJ7KiS An Giang Kiên Giang CҫQ7Kѫ HұX*LDQJ 6yF7UăQJ BҥF/Lêu Cà Mau 2006 2007 2008 2009 3.466.804 3.720.459 4.199.082 4.602.026 4.870.317 1.846.271 2.021.745 2.386.169 2.7019.27 2.819.990 32.267 36.129 39.609 39.516 40.241 136.041 142.711 153.134 173.106 189.101 137.397 144.963 175.779 238.407 233.672 139.376 133.988 141.734 146.578 141.623 37.198 53.505 99.224 108.378 121.628 133.652 180.247 246.081 297.794 310.907 232.192 235.355 315.840 356.097 338.366 353.796 377.777 399.931 428.485 467.825 90.237 116.524 157.080 187.864 197.877 26.104 29.536 35.521 41.862 43.910 100.943 113.950 136.000 169.500 178.720 172.809 181.050 198.841 205.151 221.700 254.259 276.010 287.395 309.189 334.420 6ѫEӝ 2010 5.127.576 2.934.416 41.573 200.910 285.265 153.053 142.856 345.578 316.982 459.310 178.296 47.478 141.943 241.062 380.110 (Ngu͛Q7͝QJFͭF7K͙QJNê, 2010) NguӗQ Fi QѭӟF QJӑW ÿѭӧF [HP Oà nguӗQ WKӵF SKҭP JLjX GLQK GѭӥQJ Yà phù hӧSYӟLÿLӅXNLӋQWKXQKұSWKҩSFӫDQJѭӡLGkQĈ%6&/7Xy nhiên, viӋFWăQJ dân sӕJҳQOLӅQYӟLNKDLWKiFQJj\FjQJWăQJFng vӟLFiFF{QJWUình thӫ\ÿLӋQ tình trҥQJVӱ dөQJFKҩWÿӝFFKҩWQәYjNtFKÿLӋQWURQJÿiQKEҳWKҧLVҧQ«GLӉQUD ngày càng phӭF WҥS 7ình trҥQJ Qày không chӍ Oàm cho nguӗQ OӧL WKӫ\ VҧQ Fҥn kiӋWhӫ\GLӋWQJXӗQOӧLFiW{P bӏPà còn ÿHGӑDWtQKPҥQJYà tài sҧQFӫDQJѭ dânYjÿrEDRQJăQFKһQJÿѭӡQJGLFѭFӫDQKLӅXORài thӫ\VҧQFiFKӋVLQKWKiLEӏ tàn phá, viӋFNKDLWKiFWKӫ\VҧQWURQJPùa cҩPNKDLWKiFOà mùa sinh sҧQFӫDFiF loài thӫ\ Vҧn ÿã làm cho nguӗQ OӧL WKӫ\ VҧQ VX\ JLҧP PӝW FiFK QKDQK FKyQJ trong nhӳQJQăPJҫQÿk\ Các quӕFJLDYùng hҥOѭXV{QJ0HNRQJFyNӃKRҥFK[k\GӵQJÿұSWKӫ\ ÿLӋQWUên sông Mekong trong thӡLJLDQWӟLVӁҧQKKѭӣQJWUӵFWLӃSÿӃQQJXӗQOӧL thӫ\VҧQQӝLÿӏDPà còn ҧQKKѭӣQJÿӃQYùng ven biӇQĈ%6&/FӫDQѭӟFWDSông Mekong có sҧQOѭӧQJFiQӝLÿӏDOӟQQKҩWWKӃJLӟLNKRҧQJWULӋXWҩQÿiQKEҳW KjQJQăP&iV{QJ Mekong bao gӗPKDLSKҫQEDOà cá trҳQJYà mӝWSKҫQEDOà cá ÿHQ&iWUҳQJOjFiFORjLFiGLFѭ&iWUѭӣQJWKành di chuyӇQOrQSKtDWKѭӧQJOѭX ÿӇVLQKVҧQYà trӭQJFiFRQYjFiWUѭӣQJWKành di chuyӇQ[XӕQJKҥOѭXÿӇWìm thӭFăQYjVLQKWUѭӣQJ&iFÿұSWKӫ\ÿLӋQVӁWҥRUDQKӳQJEӭFWѭӡQJWKành mà cá không thӇYѭӧWTXDÿѭӧF&iFORài cá trҳQJGLFѭFӫDV{Qg Mekong sӁFyQJX\Fѫ tuyӋWFKӫQJĈ%6&/OjÿLӇPFXӕLWKXӝFYùng hҥOѭXV{QJ0HNRQJKjQJQăPVӁ có khoҧQJÿӃQWҩQFiWUҳQJEӏUӫLURFKѭDWtQKÿӃQOѭӧQJFiÿHQ ăQFiWUҳQJÿӇWӗQWҥL9LӋFPҩWQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQWӵQKLên sӁOàm cho lӧLQKuұQ cӫDWKӫ\VҧQQX{LVөWJLҧPQJKLêm trӑQJĈӭF9ӏQK–7UXQJ&ѭӡQJ). HӋVLQKWKiLYùng lNJӣĈ%6&/Oà vùng thích hӧSFKRVӵVLQKVҧQYà phát triӇQFӫDKҫXKӃWFiFORài thӫ\VҧQQѭӟFQJӑWFӫDV{QJ0HNRQJĈһFÿLӇPGLFѭ tӯYùng ngұSONJUDV{QJYjGLFѭ[X{L dòng là hai nguyên nhân chính làm cho sҧQ OѭӧQJNKDLWKiFYùng nӝLÿӗQJFDRQKҩWYào mùa lNJYà thҩSQKҩW Yào mùa khô. SҧQ OѭӧQJ NKDL WKiF Fòn có mӕL TXDQ KӋ YӟL PӭF QѭӟF ONJ Yj OѭӧQJ QѭӟF PѭD trong vùng (VNJ9L$Q Do sӵÿDGҥQJYӅWKành phҫQORài và phong phú vӅVҧQOѭӧQJQên nguӗQ lӧLFiQѭӟFQJӑWYQJĈ%6&/ÿѭӧFFiFQKà khoa hӑFWURQJYjQJRjLQѭӟFÿã và ÿDQJ TXDQ WkP QJKLrQ FӭX VӅ WKành phҫQ ORjL 7UѭѫQJ 7Kӫ .KRD Yà TrҫQ 7Kӏ 7KX+ѭѫQJ[iFÿӏQKFyORjLWURQJÿyEӝFi7UtFK&OXSHLIRUPHV) vӟL 50 loài, bӝFi9ѭӧF3HUFLIRUPHVYӟLORài và bӝFi7UѫQ6LOXULIRUPHVYӟL loài. Trong các bӝFòn lҥLPӛLEӝFyNKRҧQJ-6 loài. Theo NguyӉQ 7KDQK 7QJ Yj FWY  ÿã khҧR ViW ӣ NKX YӵF WӍQK $Q Giang cho thҩ\WKành phҫQORài cá ӣÿk\UҩWSKRQJSK~YjÿDGҥQJYӟLORài cá và 4 loҥLW{PWURQJÿyFyORài cá-tôm có giá trӏNLQKWӃFDRORài cá nuôi và ORjLFiWURQJViFKÿӓ KӃW TXҧ QJKLên cӭX FӫD +XǤQK 9ăQ +LӅQ  YӅ QJXӗQ OӧL NKDL WKiF thӫ\VҧQYùng lNJFKRWKҩ\ӣĈ%6&/FKRWKҩ\Fó tәQJFӝQJORài thӫ\VҧQNKDL WKiFÿѭӧFWURQJYùng nghiên cӭX7URQJÿyPӝWVӕORài thӫ\VҧQFyJLiWUӏNLQKWӃ FDRÿѭӧFQJѭӡLGkQÿiQKJLiOà giҧPÿiQJNӇYӅPһWVҧQOѭӧQJYà rҩWtWÿѭӧFEҳW gһSNKLNKDLWKiFQKѭFiWKiWOiW(Notopterus notopterus), cá rô biӇQ(Pristolepis fasciatus), cá trê vàng (Clarias macrocephalus) và cá bӕQJ Oxyeleotris. Sp). ĈLӅXQày cho thҩ\PӝWVӕORài thӫ\VҧQFyJLiWUӏNLQKWӃFyYDLWUò quan trӑQJÿӕL vӟLVLQKNӃFӫDQJѭӡLGkQWURQJYùng lNJWKXӝFĈ%6&/ GҫQÿk\QKҩWKhoa ThuӹVҧQ7UѭӡQJĈҥLKӑF&ҫQ7KѫFQJ4XӻEҧRWUӧ P{L WUѭӡQJ Wӵ QKLên Nagao-NhұW %ҧQ 7KiL /DQ /ào, Campuchia tә FKӭF KӝL thҧR ³7Kành phҫQ ORjL Fi OѭX YӵF V{QJ 0HNRQJ Yà Chao Phraya”. Qua nghiên cӭXFӫDTXӕFJLDFyORài cá ӣOѭXYӵFV{QJ0HNRQJÿѭӧFJKLQKұQYjOѭX trӳĈӕLYӟLWKành phҫQORài cá ӣĈ%6&/, Khoa ThuӹVҧQ7UѭӡQJĈҥLKӑF&ҫQ 7Kѫ ÿã [iF ÿӏQK  ORài cá thuӝF  giӕQJ và 70 hӑ WURQJ ÿy hӑ cá BӕQJ (Gobiidae) chiӃPWӹOӋOӟQQKҩWYӟLORài, bӝFi&KpSCyprinidae) vӟLORài và 67 loài mӟLÿѭӧFJKLQKұQӣOѭXYӵFV{QJ0HNRQJ;pWYӅVӕORài phân bӕÿһF WUѭQJӣWӯQJTXӕFJLDWKì ViӋW1DPFyVӕORjLÿһFWUѭQJQKLӅXQKҩWORài), sӕ loài phân bӕÿһFWUѭQJFӫD7KiL/DQOà 111 loài, Lào 56 loài và Campuchia chӍFy 40 loài. Chúng phân bӕӣQKLӅXORҥLKình thӫ\YӵFNKiFQKDXQKѭNrQKUҥFKDR ÿҫPUXӝQJO~DYùng ngұSONJ«'RÿyQJѭFөNKDLWKiFFiQѭӟFQJӑWӣÿk\FNJQJ rҩWÿDGҥQJ7KHRӪ\EDQV{QJ0HNRQJNKXYӵFKҥOѭXV{QJ0HNRQJFyNKRҧQJ 120 loài cá kinh tӃ WURQJ ÿy FKӍ Fy -20 loài ҧQK KѭӣQJ TX\ӃW ÿӏQK ÿӃQ VҧQ OѭӧQJNKDLWKiF 2.4 TәQJTXDQYӅÿӏDEàn nghiên cӭX Sông Mekong dài 4500 km, là sông lӟQ QKҩW &KkX È EҳW QJXӗQ Wӯ FDR nguyên Tây TҥQJFKҥ\YӅSKtD1DPTXD7UXQJ4XӕF0\DQPDU7KiL/DQ/ào, Campuchia và ViӋW1DP&iFWKӫy vӵFYùng châu thәV{QJ0HNRQJWKXӝF9LӋW Nam gӗPV{QJ7LӅQV{QJ+ұXPӝWVӕKӋWKӕQJV{QJQJòi kênh rҥFKFKҵQJFKӏW có nhiӅX UXӝQJ WUNJQJ DR Kӗ Sông Mekong chҧ\ TXD YQJ Ĉ%6&/ KjQJ QăP ÿHPOҥLOѭӧQJQѭӟFEình quân khoҧQJWӹP3 và vұQFKX\ӇQNKRҧQJ-200 triӋXWҩQSKù sa. Trên lãnh thә9LӋW1DPsông HұX chҧ\TXD An Giang, Thành phӕ CҫQ7Kѫ6yF7UăQJYjÿәUDELӇQTXD cӱD cӱDĈӏQK$Q, cӱD7UDQKĈӅ. An Giang, CҫQ7Kѫ6yF7UăQJOjEDWӍQKWKXӝFNKXYӵFĈ%6&/Qên nҵP trong khu vӵFQKLӋWÿӟLJLyPùa. VӟLPùa rõ rӋWPùaPѭDWӯWKiQJÿӃQWKiQJ