Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Khái quát về nhãn hiệu và vai trò của nhãn hiệu trong chiến lược marketing...

Tài liệu Khái quát về nhãn hiệu và vai trò của nhãn hiệu trong chiến lược marketing

.DOC
25
65
62

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lêi nãi ®Çu Tõ khi hoµ b×nh ®éc lËp l¹i n¨m 1954, miÒn B¾c níc ta ®· bíc vµo thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH víi ®Æc ®iÓm nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nãi "§Æc ®iÓm to nhÊt cña ta trong thêi kú qu¸ ®é lµ tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn CNXH kh«ng ph¶i qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN". Tõ n¨m 1975, sau khi ®Êt níc ®· hoµn toµn ®éc lËp vµ c¶ níc thèng nhÊt, c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ ®· hoµn toµn th¾ng lîi trªn ph¹m vi c¶ níc th× c¶ níc cïng tiÕn hµnh c¸ch m¹ng XHCN, cïng qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. §¶ng ta tõ ®¹i héi VI ®· më ra m« h×nh kinh tÕ míi ®ã lµ m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. §Æc biÖt Hå ChÝ Minh ®· nhÊn m¹nh, thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta lµ mét thêi kú lÞch sö mµ: " NhiÖm vô quan träng nhÊt cña chóng ta lµ ph¶i x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt vµ kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi,… tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ khoa häc tiªn tiÕn. Trong qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, chóng ta phØa c¶i t¹o nÒn kinh tÕ cò vµ x©y dùng nÒn kinh tÕ míi, mµ x©y dùng lµ nhiÖm vô chñ chèt vµ l©u dµi". NÒn kinh tÕ míi ®ã lµ ph¶i xo¸ bá nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cã sù tiÕt cña nhµ níc. Trong nÒn kinh tÕ "më" ®ã kh«ng thÓ thiÕu ®îc kinh tÕ hµng ho¸ ®ã lµ mét m« h×nh kinh tÕ kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña chñ thÓ kinh tÕ. Song trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n khi qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Nh©n ®©y, trong bµi tiÓu luËn: "NÒn kinh tÕ hµng ho¸ níc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ", t«i xin ®îc chØ ra nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ cña NÒn kinh tÕ hµng ho¸ níc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cïng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 I. Kinh tÕ hµng ho¸, ®Æc ®iÓm vµ xu híng cña nã trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Trªn b×nh diÖn chung cña quèc tÕ hiÖn nay, kh«ng cã mét níc nµo nÒn kinh tÕ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng l¹i vËn ®éng hoµn toµn theo kinh tÕ thÞ trêng "hoµn h¶o" hoµn toµn do "bµn tay v« h×nh" theo c¸ch nãi cña A.smith nµh kinh tÕ chÝnh trÞ häc t s¶n cæ ®iÓn Anh, ë thÕ kû XVIII vµ XIX. Tr¸i l¹i, chóng ®Òu vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña c¸c doanh nghiÖp lín vµ nhµ níc, víi møc ®é vµ ph¹m vi kh¸c nhau, tuú thuéc ®iÒu kiÖn lÞch sö cña níc. Do vËy, cã thÓ hiÓu kinh tÕ hµng ho¸ lµ m« h×nh kinh tÕ mµ trong ®ã hÇu hÕt c¸c quan hÖ kinh tÕ ®îc thùc hiÖn trªn thÞ trêng díi h×nh th¸i hµng ho¸ vµ dÞch vô; vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. Kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i trong nhiÒu h×nh th¸i kinh tÕ x· héi. ë níc ta, nh÷ng ®iÒu kiÖn chung cña kinh tÕ hµng ho¸ vÉn cßn, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. ThËt vËy. - Ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi t c¸ch lµ c¬ së cña trao ®æi, ch¼ng nh÷ng kh«ng mÊt ®i tr¸i l¹i, ngµy mét ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c h¸o lao ®éng ®· vît khái biªn giíi quèc gia vµ ngµy cµng mang tÝnh quèc tÕ. - Trong nÒn kinh tÕ ®· vµ ®ang t«n t¹i, nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm lao ®éng. Tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c xÝ nghiÖp trong cïng mét h×nh thøc së h÷u vÉn cha ®Òu nhau. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, gi÷a c¸c doanh nghiÖp cßn cã sù t¸ch biÖt vÒ kinh tÕ nhÊt ®Þnh. ViÖc h¹ch to¸n kinh doanh, ph©n phèi vµ trao ®æi cßn cÇn thiÕt ph¶i th«ng qua h×nh th¸i hµng ho¸ tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn. Trªn con ®êng ®i cña lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë c¸c níc x· héi chñ nghÜa ®· xuÊt hiÖn m« h×nh "kinh tÕ chØ huy" hay m« h×nh ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp. M« h×nh nµy xÐt vÒ mÆt thùc chÊt cã sù xo¸ bá c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi t c¸ch lµ c¬ së kinh tÕ ®ã quan hÖ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng. Trong mÊy thËp niªn gÇn ®©y, kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nhê t¸c ®éng vµ thóc ®Èy cña c«ng nghÖ míi vµ lùc lîng s¶n xuÊt míi. V× vËy, xu thÕ chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸ 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®ang cã søc hÊp dÉn m¹nh mÏ ®èi víi c¸c nhµ so¹n th¶o chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hiÖn nay ë c¸c níc x· héi chñ nghÜa. ë níc ta, §¶ng vµ nhµ níc ®· x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. TÊt nhiªn, kinh tÕ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng bªn c¹nh mÆt tÝch cùc lµ chñ yÕu vÉn cßn nh÷ng khuyÕt tËt nhÊt ®Þnh, kh«ng ®îc lý tëng ho¸ mét chiÒu trong qu¸ tr×nh tiÕp tôc më réng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. ë níc ta, ®· vµ ®ang tõng bíc qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa, xu híng vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ g¾n liÒn víi c¸c ®Æc ®iÓm sau ®©y. 1. NÒn kinh tÕ níc ta trong ®ang qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn mang nÆng tÝnh tù tóc tù cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao. §iÓm xuÊt ph¸t cña ®Æc ®iÓm nµy g¾n liÒn víi thùc tr¹ng kinh tÕ biÓu hiÖn ë c¸c mÆt: - KÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt vµ x· héi thÊp kÐm. - Tr×nh ®é c¬ së vËt chÊt vµ c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp l¹c hËu, kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. - HÇu nh kh«ng cã ®éi ngò nhµ doanh nghiÖp cã tÇm cì. - Thu nhËp cña ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng vµ n«ng d©n thÊp kÐm, søc mua hµng ho¸ cña x· héi vµ d©n c thÊp nªn nhu cÇu t¨ng chËm, dung lîng thÞ trêng trong níc cßn h¹n chÕ. Nh÷ng biÓu hiÖn trªn, mét mÆt ph¶n ¸nh tr×nh ®é thÊp kÐm vÒ dung lîng cung cÇu hµng ho¸ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng. MÆt kh¸c, nã còng t¹o ra ¸p lùc, buéc chóng ta ph¶i v¬n lene vîg qua thùc tr¹ng trªn, ®a nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng vµ n©ng dÇn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta. 2. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ dùa trªn c¬ së nÒn kinh tÕ tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 TiÕp cËn ®Æc ®iÓm nµy cña kinh tÕ hµng ho¸ theo c¸c khÝa c¹nh sau: - NÒn kinh tÕ tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau; vÒ t liÖu s¶n xuÊt lµ c¬ së kinh tÕ, g¾n liÒn víi tù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. - Thùc tr¹ng kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn ë níc ta do nhiÒu nh©n tè, song nh©n tè g©y hËu qu¶ nÆng nÒ nhÊt lµ sù nhËn thøc kh«ng ®óng dÉn ®Õn n«n nèng xo¸ bá nhanh c¸c thÇn phÇn kinh tÕ, thùc chÊt lµ xo¸ bá ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, lµm mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ t¸c dông cña kinh tÕ hµng ho¸. - NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ nguån lùc tæng hîp to lín vÒ nhiÒu mÆt cã kh¶ n¨ng ®a nÒn kinh tÕ vît khái t×nh tr¹ng thÊp kÐm, ®a nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn c¶ trong ®iÒu kiÖn vèn ng©n s¸ch nhµ níc cßn h¹n hÑp. - Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ chÞu t¸c ®éng cña sù thay ®æi c¬ cÊu ngµnh theo híng ngµnh kinh tÕ dÞch vô ph¸t triÓn nhanh chãng, do vËy lao ®éng dÞch cã kh¶ n¨ng thu hót nguån lao ®éng kh«ng nhá. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng më réng, cã t¸c dông lµm cho kinh tÕ hµng ho¸ vµ dÞch vô ph¸t triÓn, c¬ cÊu c«ng - n«ng nghiÖp vµ dÞch vô sím hoµn thµnh theo ®Þnh híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ mµ ®¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®· ®Ò ra. - §Æc ®iÓm nµy g¾n liÒn víi 2 khÝa c¹nh sau ®©y: + Mét lµ: Nã ®¶m b¶o cho mäi ngêi mäi doanh nghiÖp dï ë thµnh phÇn kinh tÕ nµo ®Òu ®îc tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, ®îc ph¸p luËt b¶o hé quyÒn së h÷u vµ quyÒn thu nhËp hîp ph¸p. + Hai lµ: C¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Òu ®îc ho¹t ®éng (kinh doanh) theo c¬ chÕ tù chñ, hîp t¸c, c¹nh tranh víi nhau vµ ®Ó b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. 3. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn theo c¬ cÊu kinh tÕ "më" gi÷a níc ta víi c¸c níc trªn thÕ giíi. - C¬ cÊu kinh tÕ "khÐp kÝnh" thêng g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ phong kiÕn g¾n víi s¶n xuÊt nhá, víi t×nh tr¹ng "bÕ quan to¶ c¶ng", tù cung tù cÊp, quÈn quanh trong luü tre lµng. Sù ra ®êi nÒn kinh tÕ hµng hãa T B¶n chñ nghÜa ®· lµm cho thÞ trêng d©n téc ho¹t ®éng trong sù g¾n bã víi thÞ trêng thÕ giíi. NÒn 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kinh tÕ hµng ho¸ nµy cã bíc ph¸t triÓn nhanh chãng (tÊt nhiªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng nhîc ®iÓm nhÊt ®Þnh). - NÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi c¬ cÊu kinh tÕ "më" ra ®êi b¾t nguån tõ quy luËt ph©n bè vµ ph¸t triÓn kh«ng ®Òu vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, søc lao ®éng vµ thÕ m¹nh gi÷a c¸c níc; tõ c¸c níc ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng quèc tÕ; ®êi sèng mang tÝnh quèc tÕ ho¸… nãi chung hiÖn nay, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cña bÊt cø níc nµo, muèn ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh vµ hiÖu qu¶ lín, còng ph¶i x©y dùng theo c¬ cÊu kinh tÕ më cöa. - NÒn kinh tÕ hµng ho¸ theo c¬ cÊu "më" thÝch øng víi chiÕn lîc thÞ trêng "híng ngo¹i". Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu dùa vµo thÕ m¹nh gi÷a c¸c níc; n¾m b¾t ®îc nh÷ng ngµnh, mÆt hµng "mòi nhän", cã t¬ng lai g¾n víi c«ng nghÖ míi;cãmÉu m· míi, c¬ cÊu phong phó, chÊt lîng cao vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng nhÊt lµ thÞ trêng quèc tÕ. 4. Ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc vµ sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc. a. Vai trß ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cña kinh tÕ nhµ níc. - Trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc víi b¶n chÊt vèn cã cña nã l¹i n¾m gi÷ c¸c ngµnh, lÜnh vùc then chèt vµ träng yÕu, nªn trë thµnh nh©n tè kinh tÕ ®¶m b¶ocho kinh tÕ hµng ho¸ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. - CÇn ý thøc r»ng tÝnh hiÖn thùc cña vai trß ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cña kinh tÕ nhµ níc chØ ®îc kh¼ng ®Þnh khi nã ph¸t huy ®îc søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c; khi nã sím ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý thoe híng n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶, ®øng v÷ng vµ chiÕn th¾ng trong m«i trêng hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ . b. Vai trß qu¶n lý cña nhµ níc nh©n tè ®¶m b¶o cho ®Þnh híng XHCN cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. - Sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ bªn c¹nh mÆt tÝch cùc, ®em l¹i sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, t¨ng trëng kinh tÕ cao (®©y lµ mÆt chñ yÕu) cña nã, mÆt kh¸c, nã kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt tËt vÒ mÆt x· héi nh: Ph¸ s¶n, khñng ho¶ng, ph©n ho¸ giµu nghÌo, lõa ®¶o, gi¶ dèi, ¸p bøc, bÊt c«ng, tµn ph¸ 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 m«i trêng…. nh÷ng khuyÕt tËt nµy ®ßi hái cã sù qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc. - NÒn kinh tÕ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng gi÷a c¸c níc ngoµi sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ sù ph©n phèi lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c tÇng líp d©n c do kinh tÕ hµng ho¸ ®em l¹i nh»m môc ®Ých g×, cã lîi cho ai? Cßn cã sù kh¸c biÖt kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ ë tr×nh ®é qu¶n lý theo c¬ chÕ thÞ trêng cña nhµ níc. Nh÷ng sù kh¸c nhau nµy l¹i ®îc quyÕt ®Þnh bëi tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ nhµ níc vµ tÝnh chÊt cña nhµ níc ë mçi níc. ë nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn: nhê biÕt sö dông nhiÒu thµnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ; ®iÒu chØnh l¹i c¸c quan hÖ së h÷u; sö dông nhiÒu c«ng cô tÝnh to¸n vµ nhiÒu lý thuyÕt qu¶n lý kinh tÕ hiÖn ®¹i l¹i tr¶i qua nhiÒu thÕ kû h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, nªn ®· ®a kinh tÕ hµng ho¸ tõ h×nh th¸i tÕ bµo sang h×nh th¸i bao trïm, t¹o ra nh÷ng mét kiÓu nhµ níc mµ sù t¸c ®éng vÜ m« cña nã vµo nÒn kinh tÕ lu«n tu©n thñ c¸c quy luËt kinh tÕ cña thÞ trêng, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸ cao t¹o ®iÒu kiÖn kh¾c phôc khuyÕt tËt vÒ mÆt x· héi cña nã. -Níc ta do chÞu ¶nh hëng l©u ngµy cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, bao cÊp, nªn hÖ thèng ng©n hµng, tÝnh dông, thuÕ, gi¸ c¶, quü b¶o hiÓm… víi t c¸ch lµ nh÷ng c«ng cô ®Ó nhµ níc ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ hµng ho¸, nhng l¹i cha ®ång bé; x· héi cha quen tËp qu¸n chÊp hµnh luËt ph¸p trong ho¹t ®éng kinh doanh bé m¸y nhµ níc hiÓu biÕt Ýt vÒ c¬ chÕ thÞ trêng, thiÕu c¸c chiÕn lîc kinh tÕ mang tÝnh khoa häc vµ thùc tiÔn cßn lóng tóng trong c¸ch qu¶n lý vÜ m«. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, phÊn ®Êu n©ng cao n¨ng lùc vµ t¨ng cêng c¸c c«ng cô vµ do ®ã n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc lµ xu híng vËn ®éng kh¸ch quan cña níc ta tríc m¾t lÉn l©u dµi. ChÝnh v× thÕ mµ §¶ng ta chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. ë nhµ níc "cña d©n, do d©n, v× d©n díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh nhÊt b¶o ®¶m tÝnh ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa". Nhê kÕt qu¶ cña sù ®æi míi cña thËp niªn gÇn ®©y, vai trß qu¶n lý cña nhµ níc ®· ®îc t¨ng cêng. B»ng c¸c c«ng cô ph¸p luËt, kÕ ho¹ch, c¸c thiÕt chÕ vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ nh÷ng ph¬ng tiÖn vËt chÊt kh¸c, Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña kinh tÕ hµng ho¸; ng¨n ngõa, h¹n chÕ tÝnh tù ph¸t vµ c¸c khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ trêng. Cã htÓ nãi c¸c ®Æc ®iÓm cña kinh tÕ hµng ho¸ nh ®· ph©n tÝch ë trªn cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña sù phana tÝch thùc tr¹ng vµ xu híng vËn ®éng néi t¹i cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta hiÖn nay vµ trong t¬ng lai. C¸c ®Æc ®iÓm nµy b¾t nguån tõ sù chi phèi cña c¸c quy luËt kinh tÕ cña kinh tÕ hµng ho¸ (quy luËt tiÒn tÖ, quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ, quy luËt c¹nh tranh vµ quy luËt cung cÇu hµng ho¸); b¾t nguån tõ vai trß ®Þnh híng cña kinh tÕ nhµ níc vµ vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc ë níc ta. Nhµ níc cña d©n do d©n v× d©n quyÕt ®Þnh. II. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ níc ta trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1. Kh¸i niÖm vÒ héi nhËp: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh g¾n bã mét c¸ch h÷u c¬ nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi gãp phÇn khai th¸c c¸c nguån lùc bªn trong mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 2. Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: 2.1. Nguyªn t¾c cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: BÊt k× mét quèc gia nµo khi tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ trong khu vùc còng nh trªn thÕ giíi ®Òu ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng nguyªn t¾c cña c¸c tæ chøc ®ã nãi riªng vµ nguyªn t¾c cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung. Sau ®©y lµ mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n cña héi nhËp: - Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c quèc gia; tiÕp cËn thÞ trêng c¸c níc, c¹nh tranh c«ng b»ng, ¸p dông c¸c hµnh ®éng khÈn cÊp trong trêng hîp cÇn thiÕt, dµnh u ®·i cho c¸c níc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn. §èi víi tõng tæ chøc cã nguyªn t¾c cô thÓ riªng biÖt. 2.2. Néi dung cña héi nhËp (chñ yÕu lµ néi dung héi nhËp WTO): 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ më cöa thÞ trêng cho nhau, thùc hiÖn thuËn lîi ho¸, tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t: - VÒ th¬ng m¹i hµng ho¸: c¸c níc cam kÕt b·i bá hµng rµo phi thuÕ quan nh QUOTA, giÊy phÐp xuÊt khÈu..., biÓu thuÕ nhËp khÈu ®îc gi÷ hiÖn hµnh vµ gi¶m dÇn theo lÞch tr×nh tho¶ thuËn... - VÒ th¬ng m¹i dÞch vô, c¸c níc më cöa thÞ trêng cho nhau víi c¶ bèn ph¬ng thøc: cung cÊp qua biªn giíi, sö dông dÞch vô ngoµi l·nh thæ, th«ng qua liªn doanh, hiÖn diÖn - VÒ thÞ trêng ®Çu t: kh«ng ¸p dông ®èi víi ®Çu t níc ngoµi yªu cÇu vÒ tØ lÖ néi ®Þa ho¸, c©n b»ng xuÊt nhËp khÈu vµ h¹n chÕ tiÕp cËn nguån ngo¹i tÖ, khuyÕn khÝch tù do ho¸ ®Çu t... 3. Vai trß cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi ViÖt Nam: Trong thêi ®¹i ngµy nay, më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang lµ 1 trong nh÷ng vÉn ®Ò thêi sù ®èi víi hÇu hÕt c¸c níc. Níc nµo ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ngîc xu thÕ chung cña thêi ®¹i, khã tr¸nh khái r¬i vµo l¹c hËu. Tr¸i l¹i, më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ tuy cã ph¶i tr¶ gi¸ nhÊt ®Þnh song ®ã lµ yªu cÇu tÊt yÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi níc. Bëi víi nh÷ng tiÕn bé trªn lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ truyÒn th«ng vµ tin häc, th× gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng cã mèi liªn kÕt chÆt chÏ, nhÊt lµ trªn lÜnh vùc kinh tÕ. Xu híng toµn cÇu ho¸ ®îc thÓ hiÖn râ ë sù ph¸t triÓn vît bËc cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. VÒ th¬ng m¹i: trao ®æi bu«n b¸n trªn thÞ trêng thÕ giíi ngµy cµng gia t¨ng. Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, gi¸ trÞ trao ®æi bu«n b¸n trªn thÞ trêng toµn cÇu ®· t¨ng 12 lÇn. C¬ cÊu kinh tÕ cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. C«ng nghiÖp nhêng chç cho dÞch vô. VÒ tµi chÝnh, sè lîng vèn trªn thÞ trêng chøng kho¸n thÕ giíi ®· t¨ng gÊp 3 lÇn trong 10 n¨m qua. Sù ra ®êi vµ ngµy cµng lín m¹nh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ lµ mét phÇn cña quèc tÕ ho¸. Nã gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña c¸c níc ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a. Tuy nhiªn trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ c¸c níc giµu lu«n cã nh÷ng lîi thÕ vÒ lùc lîng vËt chÊt vµ kinh nghiÖm qu¶n lý. Cßn c¸c níc nghÌo cã nÒn kinh tÕ yÕu kÐm dÔ bÞ thua thiÖt, thêng ph¶i tr¶ gi¸ ®¾t trong qu¸ tr×nh héi nhËp. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lµ mét níc nghÌo trªn thÕ giíi, sau mÊy chôc n¨m bÞ chiÕn tranh tµn ph¸, ViÖt Nam b¾t ®Çu thùc hiÖn chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng, tõ mét nÒn kinh tÕ tù tóc nghÌo nµn b¾t ®Çu më cöa tiÕp xóc víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng réng lín ®Çy rÉy nh÷ng søc Ðp, khã kh¨n. Nhng kh«ng v× thÕ mµ chóng ta bá cuéc. Tr¸i l¹i, ®øng tríc xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu, nhËn thøc ®îc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc mµ héi nhËp ®em l¹i, ViÖt Nam, mét bé phËn cña céng ®ång quèc tÕ kh«ng thÓ khíc tõ héi nhËp. ChØ cã héi nhËp ViÖt Nam míi khai th¸c hÕt nh÷ng néi lùc s½n cã cña m×nh ®Ó t¹o ra nh÷ng thuËn lîi ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy mµ ®¹i héi §¶ng VII cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam n¨m 1991 ®· ®Ò ra ®êng lèi chiÕn lîc: “ Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸ quan hÖ quèc tÕ, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i “. §Õn ®¹i héi ®¶ng VIII, nghÞ quyÕt TW4 ®· ®Ò ra nhiÖm vô: ” gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ, ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµi, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ míi, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi “. 3.2 Thêi c¬ ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp: Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng. Nh÷ng c¬ héi cña héi nhËp ®em l¹i mµ ViÖt Nam tËn dông ®îc mét c¸ch triÖt ®Ó sÏ lµm bµn ®¹o ®Ó nÒn kinh tÕ sím s¸nh vai víi c¸c cêng quèc n¨m ch©u. 3.2.1 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ gãp phÇn më réng thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam: Néi dung cña héi nhËp lµ më cöa thÞ trêng cho nhau, v× vËy, khi ViÖt Nam gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ sÏ më réng quan hÖ b¹n hµng. Cïng víi viÖc ®îc hëng u ®·i vÒ thuÕ quan, xo¸ bá hµng rµo phi thuÕ quan vµ c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ cña ViÖt Nam th©m nhËp thÞ trêng thÕ giíi. ChØ tÝnh trong ph¹m vi khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta sang c¸c níc thµnh viªn còng ®· t¨ng ®¸ng kÓ. N¨m 1990, ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang ASEAN ®¹t 348,6 triÖu USD, nhng ®Õn n¨m 1998 ®¹t 2349 triÖu USD. NÕu thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt trong AFTA th× ®Õn n¨m 2006 hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã xuÊt xø tõ níc ta sÏ ®îc tiªu thô trªn tÊt c¶ c¸c thÞ trêng c¸c níc ASEAN. NÕu sau 2000 n9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 íc ta gia nhËp WTO th× sÏ ®îc hëng u ®·i dµnh cho níc ®ang ph¸t triÓn theo quy chÕ tèi huÖ quèc trong quan hÖ víi 132 níc thµnh viªn cña tæ chøc nµy. Do vËy, hµng cña ta sÏ xuÊt khÈu vµo c¸c níc ®ã dÔ dµng h¬n. §èi víi c¸c níc EU còng vËy, tiÒm n¨ng më réng thÞ trêng hµng ho¸ ViÖt Nam t¹i c¸c níc ®ã lµ rÊt lín. DÜ nhiªn níc ta cã b¸n ®îc hµng ra bªn ngoµi hay kh«ng cßn phô thuéc vµo chÊt lîng, gi¸ c¶, mÉu m·...hay nãi c¸ch kh¸c lµ søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam ra sao? NÕu hµng ho¸ ViÖt Nam cã mÉu m· ®Ñp, chÊt lîng tèt, gi¸ thµnh rÎ...th× viÖc chiÕm lÜnh thÞ trêng thÕ giíi lµ tÊt yÕu. Nhng do hiÖn nay níc ta cßn thiÕu vèn, khoa häc kÜ thuËt cha ®îc c¶i tiÕn ®ång bé, do ®ã chÊt lîng hµng ho¸ cha cao, gi¸ thµnh cha rÎ, mÆc dï cã ®îc hëng nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ. 3.2.2 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn t¨ng thu hót ®Çu t níc ngoµi, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî quèc tÕ: - Thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi: Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ c¬ héi ®Ó thÞ trêng níc ta ®îc më réng, ®iÒu nµy sÏ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t. Hä sÏ mang vèn vµ c«ng nghÖ vµo níc ta sö dông lao ®éng vµ tµi nguyªn s½n cã cña níc ta lµm ra s¶n phÈm tiªu thô trªn thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi víi c¸c u ®·i mµ níc ta cã c¬ héi më réng thÞ trêng, kÐo theo c¬ héi thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi. §©y còng lµ c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp trong níc huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n. HiÖn nay ®· cã trªn 70 níc vµ vïng l·nh thæ cã dù ¸n ®Çu t vµo ViÖt Nam, trong ®ã cã nhÒu c«ng ty vµ tËp ®oµn lín, cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn. §iÒu nµy gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong níc theo híng c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt vµ t¹o nªn c«ng ¨n viÖc lµm. Tuy nhiªn kÓ tõ gi÷a n¨m 1997 ®Õn nay, do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo níc ta cã híng suy gi¶m. Tuy vËy, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vÉn t¨ng nhanh. NÕu nh n¨m 1991 ®¹t 52 triÖu USD th× n¨m 1997 lµ 1790 triÖu USD. - ViÖn trî ph¸t triÓn ODA: TiÕn hµnh b×nh thêng ho¸ quan hÖ tµi chÝnh cña ViÖt Nam, c¸c níc tµi trî vµ c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ ®· th¸o gì tõ n¨m 1992 ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, gãp phÇn quan träng 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vµo viÖc x©y dùng vµ n©ng cÊp hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng. TÝnh ®Õn 1999, tæng sè vèn viÖn trî ph¸t triÓn cam kÕt ®· ®¹t 13,04 tØ USD. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn ODA cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm, nhÊt lµ t×nh tr¹ng gi¶i ng©n chËm vµ viÖc n©ng cao hiªu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ODA. - Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nî ViÖt Nam: Trong nh÷ng n¨m qua nhê ph¸t triÓn tèt mèi quan hÖ ®èi ngo¹i song ph¬ng vµ ®a ph¬ng, c¸c kho¶n nî níc ngoµi cò cña ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n ®· ®îc gi¶i quyÕt th«ng qua c©u l¹c bé Paris, London vµ ®µm ph¸n song ph¬ng. §iÒu ®ã gãp phÇn æn ®Þnh c¸n c©n thu chi ng©n s¸ch, tËp trung nguån lùc cho c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong níc. 3.2.3. Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng t¹o ®iÒu kiÖn cho ta tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé kinh doanh: - ViÖt Nam gia nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ tranh thñ ®îc kÜ thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c níc ®i tríc ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, t¹o c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho c«ng cuéc x©y dùng Chñ NghÜa X· Héi. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ con ®êng ®Ó khai th«ng thÞ trêng níc ta víi khu vùc vµ thÕ giíi, t¹o ra m«i trêng ®Çu t hÊp dÉn vµ cã hiÖu qu¶ . Qua ®ã mµ c¸c kÜ thuËt, c«ng nghÖ míi cã ®iÒu kiÖn du nhËp vµo níc ta, ®ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó chóng ta lùa chän kÜ thuËt, c«ng nghÖ níc ngoµi nh»m ph¸t triÓn n¨ng lùc kÜ thuËt, c«ng nghÖ quèc gia. Trong c¹nh tranh quèc tÕ cã thÓ c«ng nghÖ nµy lµ cò ®èi víi mét sè níc ph¸t triÓn, nhng l¹i lµ míi, cã hiÖu qu¶ t¹i mét níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam. Do yªu cÇu sö dông lao ®éng cña c¸c c«ng nghÖ ®ã cao, cã kh¶ n¨ng t¹o nªn nhiÒu viÖc lµm míi. Trong nh÷ng n¨m qua, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt, nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ viÔn th«ng ph¸t triÓn m¹nh lµm thay ®æi bé mÆt kinh tÕ thÕ giíi vµ ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam tiÕp cËn vµ ph¸t triÓn míi nµy. Sù xuÊt hiÖn vµ ®i vµo ho¹t ®éng cña nhiÒu khu c«ng nghiÖp míi vµ hiÖn ®¹i nh Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh, VÜnh Phóc, §ång Nai, B×nh D¬ng, H¶i Phßng...vµ nh÷ng xÝ nghiÖp liªn doanh trong ngµnh c«ng nghÖ dÇu khÝ ®· chøng minh ®iÒu ®ã. DÜ nhiªn ngoµi viÖc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi ®Ó t¹o c¬ héi 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tiÕp nhËn tiÕn bé kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, níc ta vÉn cã thÓ sö dông ngo¹i tÖ cã ®îc nhê xuÊt khÈu ®Ó nhËp c«ng nghÖ míi vÒ phôc vô c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Song v× níc ta cßn nghÌo, dù tr÷ ngo¹i tÖ rÊt h¹n hÑp, kinh nghiÖm tiÕp cËn thÞ trêng bªn ngoµi cha nhiÒu, tr×nh ®é thÈm ®Þnh c«ng nghÖ l¹i kÐm vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh víi c«ng nghÖ cao cßn yÕu cho nªn cßn ®êng thÝch hîp h¬n víi níc ta hiÖn nay lµ tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch, t¹o ra m«i trêng ®Çu t hÊp dÉn ®Ó lÊy l¹i nhÞp ®é gia t¨ng thu hót ®Çu t trùc tiÕp nh nh÷ng n¨m tríc, qua ®ã tiÕp nh©n vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶ h¬n. - Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi dìng ®éi ngò c¸n bé trong nhiÒu lÜnh vùc. PhÇn lín c¸n bé khoa häc kÜ thuËt, c¸n bé qu¶n lý, c¸c nhµ kinh doanh ®· ®îc ®µo t¹o ë trong vµ ngoµi níc. Bëi mçi khi liªn doanh hay liªn kÕt hay ®îc ®Çu t tõ níc ngoµi th× tõ ngêi lao ®éng ®Õn c¸c nhµ qu¶n ký ®Òu ®îc ®µo t¹o tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n ®îc n©ng cao. ChØ tÝnh riªng trong c¸c c«ng tr×nh ®Çu t níc ngoµi ®· cã kho¶ng 30 v¹n lao ®éng trùc tiÕp, 600 c¸n bé qu¶n lý vµ 25000 c¸n bé khoa häc kÜ thuËt ®· ®îc ®µo t¹o. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng tÝnh ®Õn n¨m 1999 ViÖt Nam ®· ®a 7 v¹n ngêi ®i lao ®éng ë níc ngoµi. 3.2.4. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ gãp phÇn duy tr× hoµ b×nh æn ®Þnh, t¹o dùng m«i trêng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao vÞ trÝ ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. §©y lµ thµnh tùu lín nhÊt sau h¬n mét thËp niªn triÓn khai c¸c ho¹t ®éng héi nhËp. Tríc ®©y, ViÖt Nam chØ cã quan hÖ chñ yÕu víi Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u, nay ®· thiÕt lËp ®îc quan hÖ ngo¹i giao víi 166 quèc gia trªn thÕ giíi. Víi chñ tr¬ng coi träng c¸c mèi quan hÖ víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ trong khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng. Chóng ta ®· b×nh thêng ho¸ hoµn toµn quan hÖ víi Trung Quèc vµ c¸c quèc gia trong khu vùc §«ng Nam ¸. §iÒu nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng m«i trêng quèc tÕ hoµ b×nh, æn ®Þnh nh»m t¹o thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc. Ngoµi ra ®èi víi MÜ chóng ta ®· thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao vµo n¨m 1955. Th¸ng 7 ViÖt Nam, MÜ ®· kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, ®¸nh dÊu mét mèc quan träng trong tiÕn tr×nh b×nh thêng ho¸ nèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a hai níc. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3.2.5. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o c¬ héi më réng giao lu c¸c nguån lùc níc ta víi c¸c níc: Víi d©n sè kho¶ng 80 triÖu ngêi, nguån nh©n lùc níc ta kh¸ dåi dµo. Nhng nÕu chóng ta kh«ng héi nhËp quèc tÕ th× viÖc sö dông nh©n lùc trong níc sÏ bÞ l·ng phÝ vµ kÐm hiÖu qu¶. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ t¹o c¬ héi ®Ó nguån nh©n lùc cña níc ta khai th«ng, giao lu víi c¸c níc. Ta cã thÓ th«ng qua héi nhËp ®Ó xuÊt khÈu lao ®éng hoÆc cã thÓ sö dông lao ®éng th«ng qua c¸c hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. §ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó nhËp khÈu lao ®éng kÜ thuËt cao, c¸c c«ng nghÖ míi, c¸c ph¸t minh s¸ng chÕ mµ t a cha cã. 4. Th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: Më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ ®a l¹i nh÷ng lîi Ých mµ cßn ®Æt níc ta tríc nhiÒu thö th¸ch. NÕu chóng ta kh«ng cã biÖn ph¸p øng phã tèt th× sù thua thiÖt vÒ kinh tÕ vµ x· héi cã thÓ rÊt lín. Ngîc l¹i, nÕu chóng ta cã chiÕn lîc th«ng minh, chÝnh s¸ch kh«ng khÐo th× sÏ h¹n chÕ ®îc thua thiÖt, dµnh ®îc lîi Ých nhiÒu h¬n cho ®Êt níc. 4.1. HiÖn tr¹ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay: ViÖt Nam lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. MÆc dï ®· cã nh÷ng bíc tiÕn quan träng vÒ t¨ng trëng kinh tÕ. Song chÊt lîng t¨ng trëng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ cßn thÊp. 4.1.1. T×nh tr¹ng phæ biÕn hiÖn nay lµ s¶n xuÊt cßn mang tÝnh tù ph¸t, cha b¸m s¸t nhu cÇu thÞ trêng. NhiÒu s¶n phÈm lµm ra chÊt lîng thÊp, gi¸ thµnh cao nªn gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm khã kh¨n, thËm chÝ cã nhiÒu s¶n phÈm cung vît qu¸ cÇu, hµng tån kho lín. N¨ng lùc c¹nh tranh hµng ho¸, dÞch vô cña níc ta nãi chung cßn thÊp do trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn yÕu kÐm, l¹c hËu so víi thÕ giíi tõ 10 ®Õn 30 n¨m, céng thªm nh÷ng yÕu kÐm vÒ qu¶n lý, m«i trêng ®Çu t kinh doanh (thñ tôc hµnh chÝnh cha th«ng tho¸ng, chÝnh phñ ®Çu t qu¸ cao so víi c¸c níc trong khu vùc), h¹n chÕ vÒ cung cÊp th«ng tin xóc tiÕn th¬ng m¹i. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 4.1.2. HiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc cha cao, tØ lÖ sè doanh nghiÖp kinh doanh thua lç liªn tôc cßn nhiÒu thùc tr¹ng tµi chÝnh cña nhiÒu doanh nghiÖp thùc sù ®¸ng lo ng¹i: nh×n chung thiÕu vèn, nî nÇn kÐo dµi, tæng sè nî ph¶i thu cña c¸c doanh nghiÖp chiÕm 24% doanh thu, nî ph¶i tr¶ chiÕm 133% tæng sè vèn nhµ níc c¸c doanh nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng x¸c ®Þnh tù lùc phÊn ®Êu v¬n lªn mµ cßn dùa vµo sù hç trî, b¶o hé cña nhµ níc, cha tÝch cùc chuÈn bÞ theo yªu cÇu tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. Tuy nhiªn kh«ng thÓ ®æ lçi hoµn toµn cho c¸c doanh nghiÖp mµ nã cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c. Chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp cßn lín ®ang lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ gi¶m chi phÝ ®Çu vµo b»ng c¸ch ®Çu t c«ng nghÖ míi, thay ®æi ph¬ng thøc qu¶n lý triÖt ®Ó tiÕt kiÖm. Song hä kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®îc sù gia t¨ng cña chi phÝ ®Çu vµo do sù leo thang gi¸ c¶ cña kh«ng Ýt lo¹i vËt t, nguyªn liÖu, ®iÖn níc, cíc phÝ giao th«ng, viÔn th«ng. NhÊt lµ cíc phÝ cña c¸c ngµnh cã tÝnh ®éc quyÒn. Ch¼ng h¹n nh gi¸ truy cËp internet trùc tiÕp cã møc cíc cao h¬n c¸c níc trong khu vùc lµ 139%...Thªm vµo ®ã hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cña ta dï ®Ó xuÊt khÈu hay tiªu dïng ®Òu ph¶i nhËp ngo¹i nguyªn, phô liÖu nªn chi phÝ ®Çu vµo cao. §· vËy hµng nhËp khÈu ngoµi viÖc ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu cßn ph¶i chÞu thuÕ VAT dï cha cã gi¸ trÞ t¨ng thªm. Trong khi ®ã thêi gian hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng l¹i chËm, do vËy lµm khã kh¨n cho doanh nghiÖp vÒ vßng quay vèn, chÞu l·i suÊt ng©n hµng. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu chi phÝ do sù s¸ch nhiÔu cña mét sè c¸n bé nhµ níc tho¸i ho¸ biÕn chÊt. H¬n n÷a sù rêm rµ vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, thanh kiÓm tra chång chÐo còng lµm t¨ng chi phÝ ®Çu vµo cña c¸c doanh nghiÖp. Do chi phÝ ®Çu vµo cao nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm qu¸ cao so víi khu vùc vµ thÕ giíi, dÉn ®Õn ø ®äng, khã tiªu thô, n¨ng lùc s¶n xuÊt kh«ng khai th¸c hÕt lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp thua lç. §iÒu ®¸ng lo ng¹i n÷a hiÖn nay lµ mÆc dï thêi ®iÓm héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ®Õn gÇn, song t tëng ®ßi b¶o hé, cha tÝch cùc chuÈn bÞ cßn phæ biÕn ë nhiÒu doanh nghiÖp. Theo ®iÒu tra cña phßng Th¬ng M¹i vµ C«ng NghiÖp ViÖt Nam míi cã 84% doanh nghiÖp ®iÒu tra tr¶ lêi lµ cã nhËn ®îc tin vÒ héi nhËp, 16% doanh nghiÖp cha cã hiÓu biÕt vÒ qu¸ tr×nh héi nhËp. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp chØ cã 23,8% doanh nghiÖp cã hµng ho¸ xuÊt khÈu, 13,7% doanh nghiÖp cã triÓn väng xuÊt khÈu vµ 62,5% doanh nghiÖp hoµn toµn kh«ng cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. ViÖc Trung Quèc, §µi Loan gia nhËp WTO, viÖc 6 níc thµnh viªn ASEAN cò thùc hiÖn AFTA tõ 1/1/2002 vµ gÇn ®©y NhËt B¶n kÝ tho¶ thuËn víi Singapo vÒ thµnh lËp khu vùc tù do th¬ng m¹i gi÷a hai níc, còng nh kÕ ho¹ch thµnh lËp khu vùc tù do th¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN vµo 2010 sÏ t¹o ra 1 sè tuËn lîi, song sÏ lµm t¨ng c¹nh tranh gay g¾t vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c níc trong khu vùc còng nh ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta vÒ th¬ng m¹i, ®Çu t. 4.1.3. M«i trêng kinh doanh ®Çu t ë ViÖt Nam mÆc dï ®ang ®îc c¶i tiÕn song nh×n chung cßn cha thuËn lîi, cßn nhiÒu khã kh¨n: khu«n khæ ph¸p lý cha ®¶m b¶o cho c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, sù ®éc quyÒn trong mét sè lÜnh vùc cña mét sè tæng c«ng ti nhµ níc, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng cßn yÕu kÐm, sù thiÕu minh b¹ch vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, chÕ ®é th¬ng m¹i cßn nÆng vÒ b¶o hé, thñ tôc hµnh chÝnh cßn rêm rµ, cha th«ng tho¸ng. C¸c thÓ chÕ thÞ trêng nh thÞ trêng vèn, søc lao ®éng, thÞ trêng c«ng nghÖ, thÞ trêng bÊt ®éng s¶n...cßn s¬ khai, cha h×nh thµnh ®ång bé. 4.1.4. Nguån nh©n lùc ViÖt Nam dåi dao nhng tay nghÒ kÐm, lîi thÕ vÒ lao ®éng rÎ cã xu híng ®ang mÊt dÇn: Tríc m¾t, do gi¸ nh©n c«ng cßn rÎ vµ ®ang cã thÞ trêng réng lín nªn ngµnh may mÆc vµ giÇy da lµ hai ngµnh cã lîi thÕ c¹nh tranh cao nhÊt trong nhãm n¨m s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Tuy nhiªn lîi thÕ vÒ nh©n c«ng rÎ ®ang mÊt dÇn vµ gi¸ nh©n c«ng c¸c ngµnh nµy hiÖn ®ang cao h¬n mét sè níc trong khu vùc. H¬n thÕ n÷a, ®Ó ®µo t¹o nghÒ, n©ng cao kÜ n¨ng, tr×nh ®é tay nghÒ cÇn ph¶i chi phÝ ®Çu t lín, ®iÒu nµy sÏ lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng lªn, ¶nh hëng ®Õn søc c¹nh tranh cña hµng ho¸. Nh vËy nÒn kinh tÕ níc ta cßn tån t¹i nhiÒu yÕu kÐm, søc c¹nh tranh thÊp. 4.2. Nh÷ng nguy c¬ cña ViÖt Nam khi tham gia kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc: 4.2.1. NÕu nh nh÷ng u ®·i vÒ hµng rµo thuÕ quan vµ xo¸ bá phÝ thuÕ quan t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó níc ta më réng thÞ trêng xuÊt khÈu ra c¸c níc th× nã còng g©y ra nh÷ng th¸ch thøc kh¸ nghiªm träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam: 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc, níc ta ph¶i gi¶m dÇn thuÕ quan vµ gì bá hµng rµo phi thuÕ quan, th× hµng ho¸ níc ngoµi sÏ µo ¹t ®æ vµo níc ta, chÌn Ðp nhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong níc, kÐo thoe hÖ qu¶ xÊu vÒ viÖc lµm, thu nhËp vµ ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. Bëi hµng ho¸ ViÖt Nam do kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ vµ qu¶n lý cßn kÐm nªn chÊt lîng thÊp, gi¸ thµnh l¹i cao. Trong khi ®ã, níc ngoµi víi d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tay nghÒ lao ®éng v÷ng vµng, tr×nh ®é qu¶n lý cao, vèn lín nªn s¶n phÈm lµm ra mÉu m· ®Ñp, chÊt lîng tèt l¹i kh«ng ph¶i nép thuÕ khi xuÊt khÈu sang thÞ trêng ViÖt Nam nªn gi¸ thµnh phï hîp. Søc c¹nh tranh bÊp bªnh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc ®îc thÓ hiÖn râ. VÝ dô ®êng cña ta xuÊt xëng n¨m 1999 lµ 340 – 400 USD/tÊn nhng gi¸ nhËp khÈu chØ cã 260 – 300 USD/tÊn (gi¸ nhËp khÈu rÎ h¬n gi¸ xuÊt xëng 20 – 30%), gi¸ s¨t thÐp trong níc s¶n xuÊt b×nh qu©n 300 USD/tÊn nhng nhËp khÈu chØ 285 USD/tÊn, gi¸ xi m¨ng ViÖt Nam lµ 840 ngµn ®ång/tÊn trong khi nhËp khÈu chØ cã 630 ngµn ®ång/tÊn. Víi vÊn ®Ò trªn, nhiÒu doanh nghiÖp trung b×nh vµ yÕu kÐm thêng ®ßi hái nhµ níc thi hµnh chÝnh s¸ch cµng l©u cµng tèt. Tuy nhiªn nÕu ®øng tõ gãc ®é lîi Ých toµn côc vµ l©u dµi cña quèc gia mµ xem xÐt th× nhµ níc kh«ng thÓ vµ kh«ng nªn ®¸p øng ®ßi hái cña c¸c doanh nghiÖp ®ã. Bëi ViÖt Nam cã nghÜa vô thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ tù do ho¸ th¬ng m¹i. Khi ®· tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi. H¬n n÷a, viÖc thi hµnh chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch lu«n lµ con dao hai lìi. Mét chÝnh s¸ch b¶o hé cã chän läc cã ®iÒu kiÖn cã thêi h¹n thÝch hîp th× sÏ kÝch thÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc khÈn tr¬ng ®æi míi, tÝch cùc v¬n lªn ®Ó cã søc c¹nh tranh m¹nh h¬n. Tr¸i l¹i, mét chÝnh s¸ch b¶o hé qu¸ møc th× rÊt cã thÓ trë thµnh gËy «ng ®Ëp lng «ng g©y thiÖt h¹i c¶ vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Ch¼ng h¹n nh viÖc h¹n chÕ ®Þnh lîng nhËp khÈu xi m¨ng n¨m 1999, lµm cho gi¸ xi m¨ng th«ng dông cao h¬n gi¸ xi m¨ng nhËp khÈu cha cã thuÕ lµ 50%. Do ®ã n¨m 1999, toµn bé x· héi ph¶i tr¶ thªm 220 triÖu USD ®Ó b¶o hé ngµnh xi m¨ng, trong ®ã gÇn 1/2 sè tiÒn vµo tói c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ®i ®Õn tù do ho¸ th¬ng m¹i tøc lµ chÊp nhËn t c¸ch thµnh viªn c¹nh tranh ngang b»ng víi c¸c níc kh¸c. Nhng hiÖn t¹i chóng ta vÉn cßn tôt hËu kh¸ xa vÒ kinh tÕ (nhÊt lµ tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi) so víi c¸c níc trong c¸c tæ chøc kinh tÕ 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mµ ta sÏ vµ ®· tham gia. Ch¼ng h¹n so v¬i AFTA, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi cña ta cha b»ng 1/3 cña Indonexia, 1/100 cña Singapo...§©y lµ mét th¸ch thøc, bÊt lîi lín ®ßi hái ta ph¶i cã nç lùc vµ quyÕt t©m cao. §· vËy, trªn thÞ trêng thÕ giíi ta míi chØ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng s¬ chÕ nh: dÇu th«, g¹o, cµ phª...cßn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn nhÊt lµ s¶n phÈm chÊt lîng cao cßn Ýt, søc c¹nh tranh yÕu. Trong khi ®ã gi¸ mÆt hµng nguyªn liÖu vµ s¬ chÕ l¹i bÊp bªnh hay bÞ t¸c ®éng xÊu, bÊt lîi cho níc xuÊt khÈu. 4.2.2. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ ¶nh hëng ®Õn quyÒn ®éc lËp tù chñ cña mét quèc gia: Kh«ng it ý kiÕn cho r»ng: níc ta hiÖn nay víi xuÊt ph¸t ®iÓm kinh tÕ qu¸ thÊp, nÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, thÞ trêng ph¸t triÓn cha ®ång bé, mét bé phËn ®¸ng kÓ cña nÒn kinh tÕ cha tho¸t khái lèi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá, c«ng nghÖ l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, søc c¹nh tranh kÐm. Trong khi ®ã c¸c níc ®i tríc, nhÊt lµ c¸c cêng quèc t b¶n ph¸t triÓn cã lîi thÕ h¬n h¼n vÒ nhiÒu mÆt. Do ®ã nÕu chóng ta më réng quan hÖ víi c¸c níc ®ã th× níc ta khã tr¸nh khái sÏ bÞ lÖ thuéc vÒ kinh tÕ, vµ tõ chç lÖ thuéc vÒ mÆt kinh tÕ cã thÓ ®i ®Õn kh«ng gi÷ v÷ng ®îc quyÒn ®éc lËp tù chñ. §éc lËp tù chñ vÒ thùc chÊt lµ mçi níc cÇn cã sù tù lùa chän cßn ®êng vµ m« h×nh ph¸t triÓn cña m×nh, tù quyÕt ®Þnh c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi, tù ®Ò ra môc tiªu chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch trong tõng thêi k× vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn môc tiªu ®ã. Nhng ®éc lËp tù chñ kh«ng cã nghÜa lµ ®ãng cöa víi thÕ giíi. NÕu ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ngîc xu thÕ chung cña thêi ®¹i, ®Èy ®Êt níc vµo t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn. Khi t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ kh«ng ®îc sím kh¾c phôc th× sÏ lµm xãi mßn lßng tin cña nh©n d©n, lµm n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò x· héi nan gi¶i, t¹o ra nguy c¬ t bªn trong ®èi víi trËt tù an toµn x· héi. Tr¸i l¹i, më réng hîp t¸c kinh tÕ hai bªn cïng cã lîi, níc ta víi c¸c níc, c¸c tæ chøc quèc tÕ ®an xen lîi Ých víi nhau, chóng ta sÏ cã thªm thÕ lùc ®Ó cñng cè ®éc lËp tù chñ cña ®Êt níc. “ Quèc gia nµo muèn ®éc lËp vµ giµu m¹nh th× ph¶i bu«n b¸n víi nhiÒu níc, cßn quèc gia nµo chØ bu«n b¸n víi mét níc th«i th× khã tr¸nh khái bÞ phô thuéc vµo níc duy nhÊt Êy “ (Jose Marti) 4.2.3 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ¶nh hëng tíi b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ tiÕn tr×nh héi nhËp víi quèc tÕ th«ng qua “ siªu lé “ th«ng tin víi m¹ng internet, mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cha tõng cã ®Ó c¸c d©n téc, céng ®ång ë mäi n¬i cã thÓ nhanh chãng trao ®æi víi nhau vÒ hµng ho¸, dÞch vô, kiÕn thøc...Qua ®ã gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ, ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ, më mang sù hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸ cña nhau. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh trªn còng lµm n¶y sinh mèi nguy c¬ ghª gím vÒ sù ®ång ho¸ c¸c hÖ thèng gi¸ trÞ vµ tiªu chuÈn, ®e do¹, lµm suy kiÖt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña nÒn v¨n ho¸, nh©n tè hÕt søc quan träng ®èi víi sù tån t¹i cña nh©n lo¹i. Nguy c¬ nãi trªn l¹i cµng t¨ng gÊp béi khi mét siªu cêng nµo ®ã tù xem gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña m×nh lµ u viÖt, tõ ®ã n¶y sinh th¸i ®é ng¹o m¹n vµ ý ®å ¸p ®Æt c¸c gi¸ trÞ cña m×nh cho c¸c d©n téc kh¸c b»ng mét chÝnh s¸ch cã thÓ gäi lµ x©m lîc v¨n ho¸ víi nhiÒu biÖn ph¸p tr¾ng trîn tinh vi. Tríc t×nh h×nh ®ã chóng ta kh«ng thÓ lui vÒ chÝnh s¸ch ®ãng cöa, khíc tõ giao lu, trao ®æi, ®èi tho¹i víi bªn ngoµi. Ngîc l¹i, chóng ta, víi b¶n lÜnh vèn cã cña d©n téc: “ hoµ nhËp chø kh«ng hoµ tan “, tiÕp thu nh÷ng yÕu tè nh©n b¶n, hîp lÝ, khoa häc tiÕn bé cña v¨n ho¸ c¸c níc ®Ó lµm giµu b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. §©y sÏ lµ nh©n tè kh¬i dËy tiÒm n¨ng s¸ng t¹o lµm nªn nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn míi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tuy nhiªn chóng ta còng tØnh t¸o ph¶n ®èi nh÷ng v¨n ho¸ ngo¹i lai kh«ng ph©n biÖt tèt hay xÊu dÉn ®Õn mÊt gèc, lai c¨ng vÒ v¨n ho¸ g©y hËu qu¶ xÊu vÒ t tëng ®¹o ®øc cña c¸c tÇng líp d©n c. Nh vËy chØ cã trªn c¬ së gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ u tó cña v¨n ho¸ d©n téc ®i ®«i víi tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i th× v¨n ho¸ ViÖt Nam ngµy nay míi cã thÓ ®ãng ®îc vai trß võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc vµ sÏ ®iÒu tiÕt sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ x· héi. 5. §iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ : 5.1 Lîi thÕ c¬ b¶n cña níc ta khi tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ : - VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi B¶n chÊt kinh tÕ cña vÞ trÝ ®Þa lý lµ ®Þa t« chªnh lÖch. VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi sÏ cho phÐp thu ®îc ®Þa t« chªnh lÖch cao vµ ngîc l¹i, vÞ trÝ ®Þa lý kh«ng thuËn lîi chØ ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch thÊp. VÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi lµ lîi thÕ “ so s¸nh “ – lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Níc ta cã mét vÞ trÝ ®Þa lý rÊt thuËn lîi ®ã lµ: ViÖt Nam n»m trong khu vùc nhiÖt ®íi giã mïa §«ng Nam ¸, lµ n¬i gÆp gì cña nh÷ng luång giã xuÊt ph¸t tõ c¸c trung t©m lín bao quanh t¹o nªn tù nhiªn ViÖt Nam phong phó vµ ®a d¹ng. §iÒu nµy cã t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn c¬ c©u, quy m« vµ híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam. - ViÖt Nam n»m ë r×a ®«ng cña b¸n ®¶o §«ng D¬ng, trë thµnh mét ®Çu mèi giao th«ng quan träng tõ Ên §é D¬ng tíi Th¸i B×nh D¬ng. VÞ trÝ nµy cho phÐp níc ta cã thÓ dÔ dµng ph¸t triÓn c¸c kinh tÕ th¬ng m¹i, v¨n ho¸, khoa häc kÜ thuËt víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. - ViÖt Nam n»m trong khu vùc ®ang diÔn ra c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ s«i ®éng nhÊt thÕ giíi. §iÒu nµy t¹o m«i trêng thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, chñ ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn giao lu víi nh÷ng thÞ trêng s«i ®éng, häc hái ®îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c “ con rång Ch©u ¸ “. - Nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó ®a d¹ng: ViÖt Nam cã nhiÒu lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn, trong ®ã cã nhiÒu lo¹i cã gi¸ trÞ kinh tÕ lín nhng cha ®îc khai th¸c hoÆc khai th¸c ë møc ®é thÊp, sö dông cha hîp lý. §©y lµ nguån lùc bªn trong ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi lµ ®èi tîng ®Çu t cña T B¶n níc ngoµi. - Tµi nguyªn nh©n v¨n phong phó: bao gåm lùc lîng lao ®éng dåi dµo vµ nh÷ng hÖ thèng gi¸ trÞ do con ngêi t¹o ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö cña d©n téc. §©y lµ ®èi tîng ®Çu t ph¸t triÓn rÊt quan träng cña T B¶n níc ngoµi Nh÷ng lîi thÕ trªn ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ViÖt Nam tiÕn vµo thÕ giíi. 5.2. NhiÖm vô cÇn ph¶i thùc hiÖn khi tham gia héi nhËp: Trong nghÞ quyÕt, bé ChÝnh TrÞ ®· nªu 9 nhiÖm vô cô thÓ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch réng r·i ®Ó ®¹t ®îc nhËn thøc vµ hµnh ®éng th«ng nhÊt trong c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ, doanh nghiÖp vµ nh©n d©n. - X©y dùng chiÕn lîc tæng thÓ vÒ héi nhËp víi mét lé tr×nh cô thÓ. - Chñ ®éng vµ khÈn tr¬ng sö dông c¬ cÊu kinh tÕ. - TÝch cùc t¹o lËp ®ång bé c¬ chÕ qu¶n lý nªn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN. - Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, cã ®¹o ®øc trong s¸ng, tinh th«ng nghiÖp vô. - KÕt hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ®èi ngo¹i víi kinh tÕ ®èi ngo¹i. - G¾n kÕt chñ tr¬ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi nhiÖm vô cñng cè quèc phßng an ninh. - TÝch cùc tiÕn hµnh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). KiÖn toµn uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. III. §iÒu kiÖn vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1. §iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ChØ cã thÓ chuyÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ theo nh÷ng ®Æc ®iÓm nãi trªn, khi cã nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ó chñ yÕu sau: Mét lµ, Nhµ níc cÇn sím t¹o ra sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi. Cá«n ®Þnh vÒ chÝnh trÞ míi cã thÓ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, tÊt nhiªn kh«ng thÓ tiÕn hµnh mét c¸ch biÖt lËp thiÕu ®ång bé. Nãi æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ nãi chÝnh quyÒn. Nhµ níc ph¶i cã ®ñ uy tÝn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vµ nh©n d©n. Uy tÝn nµy thÓ hiÖn ë tÝnh ®óng ®¾n cña ®êng lèi, chÝnh s¸ch vµ tr×nh ®é ®iÒu hµnh vÜ m« cña nhµ níc. æn ®Þnh vÒ kinh tÕ cã néi dung rÊt phong phó, song yªu cÇu chñ yÕu vµ tríc tiªn lµ sù æn ®Þnh vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ sù kiÓm so¸t ®îc l¹m ph¸t. V× nÕu kh«ng nh vËy, th× toµn bé ho¹t 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan