Tài liệu Khả năng xuất khẩu dệt may việt nam sang thị trường mỹ

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Lêi më ®Çu ThuÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Nhµ níc. ThuÕ lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Nhµ níc. BÊt cø mét chÕ ®é x· héi nµo, thuÕ lu«n lµ c«ng cô ®Ó huy ®éng nguån thu ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu vµo c¸c môc tiªu kinh tÕ vµchi tieeu cho bém¸y Nhµ níc ®ã. Tõ nh÷ng n¨m 1986, cïng víi c«ng cuéc c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, hÖ thèng thuÕ ViÖt Nam ®· ®îc nghiªn cøu vµ ®Õn n¨m 1990 mét hÖ thèng thuÕ íi ®îc h×nh thµnh bao gåm hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ vµ hÖ thèng qu¶n lý thuÕ. Cïng víi sù ra ®êi cña hÖ thèng thuÕ míi, luËt thuÕ GTGT còng ®îc nghiªn cøu, thö nghiÖm vµ ®Õn ngµy 01/01/1999 LuËt thuÕ cã hiÖu lùc thi hµnh thay thÕ luËt thuÕ doanh thu vµ ®îc xem lµ mét bíc ®ét ph¸ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh trong c«ng cuéc c¶i c¸ch thuÕ bíc 2 cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, do ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay ®ang cßn nhiÒu yÕukÐm, hÖ thèng ph¸p luËt thiÕu ®ång bé, ý thøc chÊp hµnh luËt thuÕ cha cao… v× thÕ, viÖc thùc hiÖn luËt thuÕ míi còng nh c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®ang cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n cÇn th¸o gì. Qua ba n¨m thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT, cïng víi sù nç lùc cña ngµnh thuÕ, chóng ta ®· thu ®îc nh÷ng thµnh c«ng bíc ®Çu ®ã lµ: kh¾c phôc ®îc thu trïng lÆp cña thuÕ doanh thu, gi¶m ®îc nhiÒu møc thuÕ suÊt xuèng cßn 4 møc thuÕ suÊt t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý ®ång thêi h¹n chÕ ®îc mét phÇn vÊn ®Ò trèn lËu thuÕ… Tuy cã nh÷ng thµnh c«ng bíc ®Çu, nhng do thuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ míi, lÇn ®Çu tiªn ®îc ®a vµo ¸p dông ë ViÖt Nam, trong ®ã cã nh÷ng néi dung quy ®Þnh kh¸c víi LuËt thuÕ doanh thu tríc kia vµ còng kh«ng hoµn toµn gièng nh thuÕ GTGT cña c¸c níc kh¸c. ChÝnh v× vËy, mµ vÊn ®Ò qu¶n lý thuÕ GTGT còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, ®©y lµ nh÷ng h¹t nh©n cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy rÊt n¨ng ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, lu«n lu«n ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc míi kiÕm ®îc nhiÒu lîi nhuËn: ®©y còng lµ nguån thu thuÕ quan träng cña NSNN. Tuy nhiªn, ®©y l¹i lµ khu vùc bÞ thÊt thu thuÕ cao nhÊt.Do yªu cÇu bøc xóc cña thùc tiÔn, trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Tæng côc thuÕ cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc lÜnh héi ë trêng vµ sù gióp ®ì cña thÇy gi¸o – th¹c sü NguyÔn Quang Ninh, c¸c c« chó c¸n bé thuÕ ë Tæng côc, em ®· t×m hiÓu nghiªn cøu c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p t¨ng cêng qu¶n lý thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trong giai ®o¹n hiÖn nay”. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Víi thêi gian cã h¹n vµ phï hîp trong viÖc nghiªn cøu tµi liÖu, thùc tÕ t¹i Tæng côc, ®Ò tµi chØ nghiªn cøu ë ph¹m vi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Môc ®Ých cña ®Ò tµi: T×m hiÓu thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trong thêi gian qua. Trªn c¬ së ®ã t×m ra nh÷ng h¹n chÕ, nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã, tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ ®Ó c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ GTGT ®îc hoµn thiÖn h¬n, ®¸p øng yªu cÇu thu ®óng, thu ®ñ vµ kÞp thêi vÒ cho NSNN. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p t¨ng cêng qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trong giai ®o¹n hiÖn nay. Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o – Ths. NguyÔn Quang Ninh, c¸c c« chó, anh chÞ c«ng t¸c t¹i Phßng chÝnh s¸ch – Tæng côc thuÕ ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Ch¬ng I Mét sè vÊn ®Ò vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng I. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ. 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß vµ b¶n chÊt cña thuÕ. 1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ. Nghiªn cøu vÒ mÆt lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Nhµ níc qua c¸c triÒu ®¹i, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng: §Ó ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh, Nhµ níc chØ cã thÓ vµ cÇn ph¶i dïng quyÒn lùc ®Ó b¾t buéc c¸c thµnh viªn trong x· héi cã nghÜa vô ®ãng gãp mét phÇn s¶n phÈm, mét phÇn thu nhËp cho Nhµ níc. H×nh hÖ thøc ®ãng gãp Êy chÝnh lµ thuÕ. Ngay tõ khi Nhµ níc ra ®êi th× thuÕ còng xuÊt hiÖn, thuÕ lµ “s¶n phÈm” tÊt yÕu tõ sù xuÊt hiÖn hÖ thèng bé m¸y Nhµ níc. Ngîc l¹i, ®Õn lît nã, thuÕ lµ c«ng cô ®¶m b¶o cung cÊp ph¬ng tiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt cho sù tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng bé m¸y Nhµ níc. Bµn vÒ mèi liªn hÖ gi÷a thuÕ vµ Nhµ níc, M¸c viÕt: “ThuÕ lµ c¬ së kinh tÕ cña bé m¸y Nhµ níc, lµ thñ ®o¹n ®¬n gi¶n ®Ó kho b¹c thu ®îc tiÒn hay tµi s¶n cña ngêi d©n ®Ó dïng vµo viÖc chi tiªu cña Nhµ níc (M¸c, ¡ng-ghen tuyÓn tËp – NXB sù thËt, Hµ Néi 1961, tËp 2). ¡ng ghen còng ®· viÕt: “§Ó duy tr× quyÒn lùc c«ng céng, cÇn ph¶i cã sù ®ãng gãp cña c«ng d©n cho Nhµ níc, ®ã lµ thuÕ m¸” (¡ngghen, nguån gèc gia ®×nh, cña chÕ ®é t h÷u vµ Nhµ níc- NXB sù thËt Hµ Néi, 1962). Ra ®êi vµ tån t¹i cïng Nhµ níc, tõ ®ã ®Õn nay thuÕ ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn l©u dµi, ®ång thêi ngêi ta ®· ®a ra kh«ng Ýt c¸c kh¸i niÖm vÒ thuÕ trªn c¸c gãc ®é kh¸c nhau. - C¸c nhµ kinh ®iÓn cho r»ng: “ThuÕ lµ c¸i mµ Nhµ níc thu cña d©n nhng kh«ng bï l¹i” vµ “thuÕ cÊu thµnh nªn phÇn thu cña ChÝnh Phñ, nã ®îc lÊy ra tõ s¶n phÈm cña ®Êt ®ai vµ lao ®éng trong níc, xÐt cho cïng th× thuÕ ®îc lÊy ra tõ t b¶n hay thu nhËp cña ngêi chÞu thuÕ” (Lªnin toµn tËp – TËp 15) - HiÖn nay, trong mét sè tµi liÖu, c¸c t¸c gi¶ viÕt: ThuÕ lµ kho¶n ®ãng gãp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt mµ Nhµ níc b¾t buéc mäi tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i cã nghÜa vô nép vµo NSNN. Trªn gãc ®é ph©n phèi thu nhËp, ngêi ta ®a ra c¸c kh¸i niÖm thuÕ nh sau: ThuÕ lµ h×nh thøc ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n nh»m h×nh thµnh nªn quü tiÒn tÖ tËp trung lín nhÊt cña TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Nhµ níc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cho viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña Nhµ níc. Nh vËy, ®· cã nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ thuÕ. Tuy nhiªn, c¸c kh¸i niÖm nµy cha thÓ hiÖn ®îc b¶n chÊt, kinh tÕ cña thuÕ. §Ó lµm râ h¬n b¶n chÊt kinh tÕ cña thuÕ, cÇn t×m hiÓu vÒ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña thuÕ *Thø nhÊt: TÝnh cìng chÕ vµ ph¸p lý cao: §Æc ®iÓm nµy ®îc thÓ chÕ ho¸ trong hiÕn ph¸p cña mçi quèc gia. Trong c¸c quèc gia, viÖc ®ãng thuÕ cho Nhµ níc ®îc coi lµ mét trong nh÷ng nghÜa vô b¾t buéc cña tæ chøc kinh tÕ vµ c«ng d©n cho Nhµ níc. C¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c«ng d©n thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ theo c¸c luËt thuÕ cô thÓ ®îc c¬ quan quyÒn lùc tèi cao ë quèc gia ®ã quy ®Þnh phï hîp víi c¸c ho¹t ®éngvµ thu nhËp cña tõng tæ chøc kinh tÕ vµ c«ng d©n. Tæ chøc hoÆc c¸ nh©n nµo kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô thuÕ cña m×nh, tøc lµ hä ®· vi ph¹m luËt ph¸p cña quèc gia ®ã. §Æc ®iÓm nµy ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a thuÕ víi c¸c kho¶n ®ãng gãp mang tÝnh tù nguyÖn cho NSNN vµ thuÕ ®èi víi c¸c kho¶n vay mîn cña ChÝnh phñ. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i hiÓu r»ng thuÕ lµ biÖn ph¸p tµi chÝnh mang tÝnh chÊt b¾t buéc cña Nhµ níc, nhng sù b¾t buéc ®ã lu«n x¸c lËp dùa trªn nÒn t¶ng cña c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi trong níc vµ quan hÖ kinh tÕ thÕ giíi. Thø hai: ThuÕ lµ kho¶n ®ãng gãp kh«ng mang tÝnh hoµn tr¶ trùc tiÕp. Kh¸c víi c¸c kho¶n vay, Nhµ níc thu thuÕ tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n nhng kh«ng ph¶i hoµn tr¶ l¹i trùc tiÕp cho ngêi nép thuÕ sau mét kho¶ng thêi gian víi mét kho¶n tiÒn mµ hä ®· nép vµo NSNN sè tiÒn thuÕ thu ®îc Nhµ níc sÏ sö dông cho c¸c chi tiªu c«ng céng, phôc vô cho nhu cÇu cña Nhµ níc vµ cña mäi c¸ nh©n trong x· héi. Sè thuÕ mµ c¸c ®èi tîng ph¶i nép cho Nhµ níc ®îc tÝnh to¸n kh«ng dùa trªn nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ vµ thu nhËp cña hä. §Æc ®iÓm nµy còng ph©n biÖt gi÷a thuÕ víi phÝ vµ lÖ phÝ. 1.2. Vai trß vµ b¶n chÊt cña thuÕ: 1.2.1. Vai trß cña thuÕ. Vai trß cña thuÕ, trong nÒn kinh tÕ ®îc xem xÐt ë c¸c khÝa c¹nh sau: - VÒ mÆt tµi chÝnh: ThuÕ lµ c«ng cô tËp trung ®¶m b¶o nguån thu chñ yÕu cña NSNN. Tû träng thu b»ng thuÕ thêng chiÕm phÇn lín trong c¸c tæng thu nhËp cña NSNN, hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi sau khi thùc hiÖn c¶i c¸ch hÖ thèng thuÕ, sè thu b»ng thuÕ, phÝ chiÕm tíi trªn 90% tæng sè thu NSNN. Mét ng©n s¸ch quèc gia lµnh m¹nh ph¶i dùa tríc hÕt vµo c¸c nguån thu tõ TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Møc ®éng viªn vÒ thuÕ bao giê còng tõ tæng s¶n phÈm quèc néi, tõ thu nhËp quèc d©n. V× vËy nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch lµ thuÕ, gãp phÇn khuyÕn khÝch thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch, tiÕt kiÖm c¶ trong s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ kh¬i dËy ®îc ý thøc gi¸c ngé cña d©n vÒ nghÜa vô nép thuÕ. VÒ mÆt kinh tÕ: ThuÕ lµ c«ng cô cã hiÖu lùc gãp phÇn qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Cïng víi viÖc ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch, gi¸ c¶ vµ c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ kh¸c thuÕ ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu cña nn ®Ó thùc hiÖn yªu cÇu qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, gãp phÇn thùc hiÖn c©n ®èi lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, gi÷a tÝch luü vµ tiªu dïng, xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. TiÒn vµ hµng, cung vµ cÇu..., th«ng qua chÝnh s¸ch ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n gi÷a c¸c ngµnh nghÒ, c¸c tÇng líp d©n c. Vai trß ®iÒu tiÕt cña thuÕ thÓ hiÖn th«ng qua hai mÆt. Mét mÆt khuyÕn khÝch nh÷ng ngµnh nghÒ, nh÷ng ®¬n vÞ, nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, ®êi sèng, x· héi. Mét mÆt h¹n chÕ, s¶n xuÊt, tiªu dïng nh÷ng mÆt hµng, dÞch vô mang tÝnh chÊt xa xØ, cao cÊp. Nhµ níc cßn sö dông c«ng cô thuÕ phôc vô yªu cÇu kiÓm kª, kiÓm so¸t vµ híng dÉn mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng cña kÕ ho¹ch nn vµ theo chÝnh s¸ch qu¶n lý tµi chÝnh – kinh tÕ chung cña c¶ níc vµ riªng trªn tõng ®Þa bµn l·nh thæ. VÒ mÆt x· héi: ThuÕ gãp phÇn thùc hiÖn tÝnhc«ng b»ng x· héi. Trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, sù b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng x· héi vÒ thuÕ ®îc thÓ hiÖn th«ng qua chÝnh s¸ch ®éng viªn b»ng nhau gi÷a c¸c thanhf phÇn kinh tÕ, gi÷a c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ m«i trêng ho¹t ®éng gièng nhau, t¹o nªn sù c¹nh tranh lµnh m¹nh vÒ uy tÝn, n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶. 1.2.2. B¶n chÊt cña thuÕ. ThuÕ lµ mét kho¶n ®ãng gãp nghÜa vô b»ng mét phÇn thunhËp cña c¸c tæ chøc vµ mäi thµnh viªn trong x· héi cho nn. Kho¶n ®ãng gãp ®ã mang tÝnh chÊt b¾t buéc, ®îc ph¸p luËt quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o nguån thu vµ chØ tr¶ cho c¸c nhu cÇu chi cña nn. Sù xuÊt hiÖn Nhµ níc ®ßi hái ph¶i cã ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó ®¶m b¶o cho nn tån t¹i, ho¹t ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh. Nhµ níc dïng quyÒn lùc chÝnh trÞ ®Ó ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt cÇn thiÕt lµm c«ng cô ph©n TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp phèi l¹i mét phÇn cña c¶i vËt chÊt cña x· héi díi h×nh thøc gi¸ trÞ s¸ng t¹o vµ h×nh thµnh quü tiÒn tÖ tËp trung cña Nhµ níc. Sù xuÊt hiÖn s¶n phÈm thÆng d trong x· héi lµ c¬ së chñ yÕu t¹o kh¶ n¨ng vµ nguån thu ®Ó thuÕ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. NhiÖm vô chÝnh trÞ cña mçi Nhµ níc trong tõng giai ®o¹n lÞch sö, ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt, kÕt cÊu giai cÊp vµ thµnh phÇn kinh tÕ lµ nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn vai trß, néi dung vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ. Nh vËy thuÕ lµ mét ph¹m trï cã tÝnh lÞch sö vµ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Nhµ níc. ThuÕ ®îc Nhµ níc sd nh mét c«ng cô kinh tÕ quan träng nh»m huy ®éng nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc, gãp phÇn ®iÒu chØnh kinh tÕ vµ ®iÒu hoµ thu nhËp cña doanh nghiÖp vµ x· héi. Nh vËy, b¶n chÊt cña thuÕ lÖ thuéc vµo b¶n chÊt cña Nhµ níc. Do ®ã, c¬ cÊu vµ néi dung cña c¶ hÖ thèng vµ tõng s¾c thuÕ ph¶i ®îc nghiªn cøu, söa ®æi, bæ sung, c¶i tiÕn vµ ®æi míi kÞp thêi ®Ó phï hîp vêi t×nh h×nh vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng giai ®o¹n. §ång thêi, ph¶i cã tæ chøc thÝch øng ®ñ søc ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ thuÕ ®· ®îc Nhµ níc ban hµnh trong thêi kú ®ã. HiÖn nay, níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc, kinh tÕ thÞ trêng g¾n liÒn víi Nhµ níc ph¸p quyÒn. V× vËy Nhµ níc ph¶i q nÒn kinh tÕ b»ng ph¸p luËt vµ c¸c c«ng cô ®ßn bÈy kinh tÕ, t¹o m«i trêng vµ hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh n¨ng ®éng. Thùc hiÖn ®æimíi toµn diÖn vÒ c¬ cÊu, c¬ chÕ kinh tÕ cña ®Êt níc ®ßi hái chÝnh s¸ch thuÕ còng ph¶i cã nh÷ng thay ®æi ®Êt níc ®ßi hái chÝnh s¸ch thuÕ còng ph¶i cã nh÷ng thay ®æi mang tÝnh c¶i c¸ch gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô kinh tÕ x· héi cña §¶ng vµ Nhµ níc ®Ò ra. Cã thÓ nãi b¶n chÊt cña thuÕ lµ thÓ hiÖn tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ níc dùa trªn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã tÝnh ph¸p lý vµ cìng chÕ cao. 2. HÖ thèng thuÕ ViÖt Nam. Nh»m bao qu¸t ®îc c¸c nguån thu vµ ®¶m b¶o yªu cÇu c«ng b»ng trong chÝnh s¸ch ®éng viªn, hÖ thèng thuÕ kh«ng thÓ qu¸ phøc t¹p, nhng còng kh«ng ph¶I gåm mét sè s¾c thuÕ ph¶I ®¶m nhiÖm mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh vµ tr¸nh ®îc sù trïng lÆp trong tuõng s¾c thuÕ. HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ míi ph¶I ®¶m b¶o ®îc mèi quan hÖ hîp lý vÒ c¬ cÊu gi÷a thuÕ trùc thu vµ thuÕ gi¸n thu, cïng víi sù ph¸t triÓn cña tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é qu¶n lý trong hoµn c¶nh thu nhËp d©n c níc ta cßn thÊp, thu nhËp kinh doanh phæ biÕn cha cao, viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, hãa ®¬n TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp chøng tõ cßn yÕu kÐm. Tõ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi níc ta vµ vËn dông cã chän läc kinh nghiÖm trong chÝnh s¸ch thuÕ trªn thÕ giíi t¹i thêi ®IÓm ®ã, trong c¶I c¸ch thuÕ bíc I (1990- 1996): Ngµy 28/12/1989, Quèc héi khãa VIII, kú häp thø 6 ®· cã NghÞ quyÕt giao cho Héi ®ång Nhµ níc nghiªn cøu xem xÐt, ban hµnh hÖ thèng thuÕ míi ë níc ta bao gåm 9 s¾c thuÕ: + B»ng h×nh thøc luËt: - ThuÕ doanh thu ( 30-06-1990) - ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (30-06-1990) - ThuÕ lîi tøc (30-06-1990) - ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu (26-12-1991) - ThuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp (10-03-1993) - ThuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ( 01-07-1994) + B»ng h×nh thøc ph¸p lÖnh: - ThuÕ tµI nguyªn (30-03-1990) - ThuÕ thu nhËp ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao ( 27-12-1990) - ThuÕ nhµ ®Êt ( 31-07-1992) Riªng vÒ thuÕ vèn, thùc chÊt tríc m¾t lµ kho¶n thu trªn vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp, chØ ¸p dông trong ph¹m vi hÑp ®èi víi khu vùc quèc doanh kh«ng ph¶I lµ thuÕ nªn Héi ®ång Nhµ níc giao cho ChÝnh phñ ban hµnh díi h×nh thøc nghÞ ®Þnh. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Trong c¶I c¸ch thuÕ bíc II (1997-1999). Ngµy 10-5-1997, quèc héi khãa IX, kú häp thø 11 ®· th«ng qua LuËt thuÕ GTGT thay cho luËt thuÕ doanh thu vµ luËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp thay cho thuÕ lîi tøc, cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1-1-1999. §©y lµ 2 luËt c¬ b¶n, ®Ión h×nh cho thuÕ gi¸n thu ( thuÕ GTGT) vµ thuÕ trùc thu ( thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ). Ph¹m vi ®IÒu chØnh cña 2 s¾c thuÕ nµy kh¸ réng, t¸c dông ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ x· héi, cã thÓ coi lµ bíc ®ét ph¸ quan träng nhÊt cña c¶I c¸ch thuÕ bíc II. Sau c¶I c¸ch bíc II hÖ thèng thuÕ ViÖt nam cã 10 lo¹i thuÕ vµ phÝ ®îc ban hµnh díi d¹ng luËt vµ ph¸p lÖnh, bao gåm: - LuËt thuÕ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu - LuËt thuÕ GTGT - LuËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt - LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp - LuËt thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp - LuËt thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt - Ph¸p lÖnh thuÕ thu nhËp ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao - Ph¸p lÖnh thuÕ nhµ ®Êt - Ph¸p lÖnh thuÕ tµI nguyªn - Ph¸p lÖnh phÝ vµ lÖ phÝ NgoµI ra cßn cã thuÕ m«n bµI vµ sö dông vèn ng©n s¸ch ®îc ban hµnh díi d¹ng NghÞ ®Þnh. HÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ vµ phÝ chñ yÕu cña ViÖt nam ®Õn n¨m 2010 bao gåm: - ThuÕ GTGT. - ThuÕ tiªu thu ®Æc biÖt. - ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c c«ng cô b¶o hé kh¸c. - ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp . - ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n. - ThuÕ sö dông ®Êt. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - ThuÕ tµI nguyªn . - ThuÕ tµI s¶n. - ThuÕ b¶o vÖ m«I trêng. - C¸c nkho¶n phÝ vÇ lÖ phÝ. C¸c lo¹i thuÕ: thuÕ GTGT, thuÕ TT§B, thuÕ XNK lµ c¸c thuÕ gi¸n thu cã mèi quan hÖ víi nhau trong viÖc ®IÒu tiÕt thu nhËp cña ngêi tiªu dïng hµng hãa, dÞch vô. Trong ®IÒu kiÖn c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó më cöa chñ ®éng héi nhËp th× thuÕ GTGT vµ thuÕ TT§B cã vai trß thay thÕ thuÕ nhËp khÈu ®Ó æn ®Þnh nguån thu cho NSNN, b¶o hé s¶n xuÊt trong níc, ®¶m b¶o nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a hµng hãa s¶n xuÊt trong níc vµ nhËp khÈu theo th«ng lÖ quèc tÕ. ThuÕ b¶o vÖ m«I trêng vµ thuÕ tµI s¶n lµ lo¹i thuÕ míi cha tõng ¸p dung t¹i ViÖt nam , thuÕ b¶o vÖ m«I trêng lµ lo¹i thuÕ thu vµo c¸c ®èi tîng g©y « nhiÔm m«I trêng nh»m b¶o vÖ m«I trêng sinh th¸I, chèng chuyÓn dÞch c«ng nghÖ “ bÈn” vµo ViÖt namvµ t¹o lËp qòy ®Ó c¶I t¹o m«I trêng.Dù kiÕn n¨m 2004 sÏ ban hµnh lo¹i thuÕ nµy. ThuÕ tµI s¶n lµ lo¹i thuÕ ®IÒu tiÕt mét phÇn thu nhËp cña nh÷ng c¸ nh©n cã quyÒn së h÷u, quyÒn sö dông tµI s¶n: nhµ, « t«, tµu thuyÒn. Dù kiÕn 20062010 sÏ ban hµnh lo¹i thuÕ nµy. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp I. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. 1.1. Kh¸i niÖm. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng thêng ®îc gäi t¾t theo tiÕng Anh lµ VAT (Value added Tax). ThuÕ GTGT cã nguån gèc tõ thuÕ doanh thu ®îc nghiªn cøu, ¸p dông tõ sau ®¹i chiÕn thÕ giíi lÇn thø nhÊt (1914-1918) nh»m ®éng viªn sù ®ãng gãp cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n cho nhu cÇu chi tiªu cña Nhµ níc. ThuÕ doanh thu cã nhîc ®iÓm rÊt lín lµ tÝnh trïng l¾p bëi v× thuÕ doanh thu ®¸nh vµo tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cµng qua nhiÒu giai ®o¹n th× thuÕ cµng cao vµ thuÕ chång lªn thuÕ. MÆc dï ®· ®îc bæ sung, söa ®æi nhiÒu lÇn song thuÕ doanh thu vÉn cßn nhîc ®iÓm næi bËt lµ thuÕ thu chßng chÐo. N¨m 1954 Ph¸p lµ níc ®Çu tiªn thùc hiÖn thuÕ GTGt nhng chØ ¸p dông ë kh©u s¶n xuÊt, sau ®ã míi më diÖn ¸p dông. Do nh÷ng u ®iÓm cña m×nh, thuÕ GTGT ®· nhanh chãng ®îc ¸p dông réng r·i trªn thÕ giíi, trë thµnh nguån thu quan träng cña nhiÒu níc (thêng vµo kho¶ng 30%-40% tæng sè thu NSNN). NÕu n¨m 1988 chØ cã 47 níc ¸p dông thuÕ GTGT th× ®Õn nay ®· cã h¬n 120 níc ¸p dông lo¹i thuÕ nµy víi nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau: thuÕ hµng ho¸ dÞch vô (Canada) thuÕ tiªu dïng (NhËt B¶n), thuÕ GTGT (VAT) (ViÖt Nam...) gi¸ trÞ gia t¨ng lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, lu thong ®Õn tiªu dïng, ®îc x¸c ®Þnh lµ c¨n cø tÝnh VAT. Nh vËy thuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu, ®îc tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu dïng, kho¶n thuÕ nµy do ®èi tîng tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô chÞu. ë ViÖt Nam luËt VAT ®îc quèc héi kho¸ IX th«ng qua t¹i kú häp thø 11 (tõ 22/97-10/5/97) vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/1/99, LuËt VAT cña n¬c sta bao gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: * §èi tîng chÞu thuÕ GTGT: lµ hµng ho¸, dÞch vô tiªu dïng ë ViÖt Nam (tiª dïng cho s¶n xuÊt vµ cho sinh ho¹t) kh«ng kÓ hµng ho¸ dÞch vô ®îc s¶n xuÊt, cung øng tõ trong níc hay nhËp khÈu. §iÒunµy cã nghÜa lµ VAT tÝnh cho c¸c hµng ho¸ dÞch vô. - §îc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc. - §îc nhËp khÈu vµ tiªu dïng trong níc - §îc tiªu dïng néi bé. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - §îc mua, b¸n díi mäi h×nh thøc, bao gåm c¶ trao ®æi b»ng hiÖn vËt (kh«ng thanh to¸n b»ng tiÒn) * §èi tîng nép thuÕ GTGT: TÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, cã s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô thuéc diÖn chÞu VAT lµ ®èi tîng nép VAT. Cô thÓ ®èi tîng nép VAT gåm: - C¸c tæ chøc kinh doanh, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, lµ dn trong níc hay dn cã vèn ®Êu tranh níc ngoµi, lµ dn Nhµ níc hoÆc dn ngoµi quèc doanh, lµ hîp t¸c x· hay bÊt cø mét ®¬n vÞ kinh tÕ trùc thuéc bÊt kú tæ chøc nµo cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu thô hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô chÞu VAT. - C¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c cã s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô thuéc diÖn chÞu VAT. * §èi tîng kh«ng chÞu VAT, bao gåm 26 nhãm, mÆt hµng vµ dÞch vô nh: s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i, nu«i trång thuû s¶n cha qua chÕ biÕn thµnh s¶n phÈm kh¸c cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tù s¶n xuÊt vµ b¸n ra, hµng ho¸ phuc vô cho ®êi sèng con ngêi, mét sè s¶n phÈm, dÞch vô mang tÝnh chÊt c«ng céng, c¸c dÞch vô nhËp khÈu... * C¨n cø tÝnh thuÕ: VAT ®îc x¸c ®Þnh trªn 2 c¨n cø lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. - Gi¸ tÝnh thuÕ: Theo quy ®Þnh ®iÒu 7 luËt VAT, gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô lµ gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n cha tÝnh thuÕ - §èi víi hµng ho¸, dÞch vô s¶n xuÊt trong níc th× gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ thanh to¸n (hoÆc gi¸ b¸n ra) cha cã thuÕ. - §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu níc nhËp céng víi thuÕ nhËp khÈu (gi¸ CIF + thuÕ nhËp khÈu). - Hµng ho¸ dïng ®Ó biÕu tÆng, tiªu dïng néi bé th× gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ hµng ho¸ t¬ng ®¬ng tõng lo¹i trªn thÞ trêng. _§èi víi tiÒn thu tõ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n, gi¸ tÝnh thuÕ lµ sè tiÒn thu ®îc tõng kú hoÆc øng tríc, tr¶ tríc. -§èi víi hµng ho¸ tr¶ gãp, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ hµng ho¸ tr¶ 1 lÇn, ®¬n vÞ hµng ho¸ gia c«ng, gi¸ tÝnh thuÕ lµ sè tiÒn thu ®îc tõ gia c«ng hµng ho¸ bao gåm: TiÒn thuª gia c«ng céng víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu. -§èi víi mét sè chøng tõ thanh to¸n ®· bao gåm c¶ thuÕ th× gi¸ tÝnh thuÕ ®îc x¸c ®Þnh nh sau: Gi¸ tÝnh VAT = TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp +ThuÕ suÊt: theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 8 luËt VAT, cã 4 møc thuÕ suÊt gåm: 0%, 5%, 10% vµ 20%. -§èi víi møc thuÕ suÊt 0% chØ ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu trªn liªn quan ®Õn xuÊt khÈu nh»m thùc hiÖn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. - Møc thuÕ suÊt 5% ¸p dông ®èi víi nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô thiÕt yÕu phôc vô trùc tiÕp cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. -Møc thuÕ suÊt 10% lµ phæ th«ng vµ c¬ b¶n. -Møc thuÕ suÊt 20% ¸p dông ®èi víi hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thiÕt yÕu, cÇn ®iÒu tiÕt. * Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ: Cã 2 ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT + Ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: ¸p dông ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n, hãa ®¬n chøng tõ, h¹ch to¸n ®Çy ®ñ thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo. Theo ph¬ng ph¸p nµy ta cã c¸ch tÝnh VAT ph¶i nép nh sau: VAT ph¶i nép = VAT ®Çu ra – VAT ®Çu vµo. Trong ®ã: VAT ®Çu ra = . VAT ®Çu vµo lµ sè VAT ghi trªn ho¸ ®¬n VAT khi mua hµng ho¸, dÞch vô hoÆc trªn chøng tõ nép VAT cña hµng ho¸ dÞch vô nhËp khÈu. +Ph¬ng ph¸p trùctiÕp trªn GTGT: ¸p dông ®èi víi c¸c c¬ së, c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh cha cã ®iÒu kiÖn ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n ho¸ ®¬n chøng tõ ®Ó nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸ch tÝnh VAT nh sau: VAT ph¶i nép = HoÆc : VAT ph¶i nép = () x * KhÊu trõ thuÕ ®Çu vµo: KhÊu trõ thuÕ ®Çu vµo: KhÊu trõ thuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo cã ho¸ ®¬n GTGt dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô chÞu VAT. C¸c hµng ho¸ mua vµo lµ n«ng, l©m, thuû s¶n cha qua chÕ biÕn mua trùc tiÕp cña ngêi s¶n xuÊt b¸n ra (kh«ng cã ho¸ ®¬n VAT) ®îc khÊu trõ VAT ®Çu vµo theo tû lÖ trªn gi¸ mua vµo tõ 2% ®Õn 3%. Ngµy 13/9/2002 chÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 76/CP söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña N§79/CP ngµy 29/12/2000 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt VAT:tû lÖ khÊu trõ khèng 3% ®èi víi hµng ho¸ th«ng thêng, 2% ®èi víi TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp hµng ho¸ ®îc mua theo b¶ng kª, sÏ gi¶m thèng kª nhÊt theo tû lÖ khÊu trõ ®Çu vµo lµ 1%. C¨n cø ®Ó khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo lµ: -Ho¸ ®¬n VAT ®èi víi hµng ho¸, dÞch vô mua vµo, trong ®ã ghi râ sè VAT -B¶ng kª mua hµng n«ng, l©m, thuû s¶n cha qua chÕ biÕn mua trùc tiÕp cña ngêi s¶n xuÊt b¸n ra (kh«ng cã ho¸ ®¬n chøng tõ) -Chøng tõ nép VAT kh©u nhËp khÈu. *Ho¸ ®¬n, chøng tõ: ¸p dông 2 lo¹i hãa ®¬n sau: -§èi tîngnép thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ sö dông ho¸ ®¬n GTGT, trong ®ã cã ghi râ sè VAT. - §èi tîng nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT sö dông ho¸ ®¬n b¸n hµng (ho¸ ®¬n th«ng thêng) ghi râ gi¸ b¸n lµ gi¸ ®· cã VAT. Ngoµi ra khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu VAT còng sö dông ho¸ ®¬nkh«ng ghi VAT. *Thñ tôc kª khai nép thuÕ: Thùc hiÖn chÕ ®é c¬ së kinh doanh tù kª khai, c¬ quan thuÕ ra th«ng b¸o nép thuÕ, c¬ së nép thuÕ theo th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ vµ thêi h¹n quy ®Þnh. *MiÔn gi¶m VAT: nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn VAT, nÕu c¬ së kinh doanh nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ cã sè vAT ph¶i nép lín h¬n sè thuÕ tÝnh theo møc doanh thu tríc ®©y mµ bÞ lç th× ®îc gi¶m VAT ph¶i nép tèi ®a bµng sè lç. Thêi gian gi¶m thuÕ tèi ®a lµ 3 n¨m *Hoµn thuÕ: ViÖc hoµn VAT chØ ¸p dông ®èi víi c¬ së kinh doanh tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. §iÒu 16 cña LuËt VAT quy ®Þnh: c¬ së kinh doanh tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, hµng th¸ng lÊy tæng sè thuÕ ®Çu ra (céng trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng) trõ ®i tæng sè thuÕ ®Çu vµo (ghi trªn ho¸ ®¬n mua hµng, tÝnh ra tõ ho¸ ®¬n thêng vµ b¶ng kª thu mua), nÕu kÕt qu¶ lµ sè ©m (tøc lµ sè ®Çu vµo cha ®îc khÊu trõ hÕt) th× ®îc chuyÓn sè ©m ®ã sang th¸ng sau ®Ó trõ tiÕp, trêng hîp cã VAT ®Çu vµo lín h¬n VAT ®Çu ra liªn tôc trong 3 th¸ng (kÓ c¶ VAT cña TSC§) th× sè thuÕ ®ã sÏ ®îc Nhµ níc hoµn l¹i 1.2. §Æc ®iÓm cña VAT VAT lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu vµ theo ®óng nh tªn gäi nã lµ lo¹i thuÕ tÝnh trªn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô qua mçi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lu th«ng. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - §©y lµ lo¹i thuÕ ®iÒu tiÕt lªn thu nhËp cña ®èi tîng chÞu thuÕ mét c¸ch gi¸n tiÕp th«ng qua c¬ chÕ gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô mµ hä sö dông. §©y còng lµ chÝnh s¸ch thuÕ tèt xÐt vÒ mÆt “tr¸ch nhiÖm chÝnh trÞ”. §èi tîng chÞu thuÕ lµ nh÷ng ngêi tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô. Hä lµ ngêi g¸nh chÞu toµn bé sè thuÕ mµ hµng ho¸ hä tiªu dïng bÞ ®iÒu tiÕt, sè thuÕ nµy sÏ ®îc nhµ cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô céng vµo gi¸ b¸n hµng th«ng qua c¬ chÕ gi¸ thanh to¸n. Ngêi cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô thuéc diÖn ®iÒu tiÕt cña luËt thuÕ chØ lµ nh÷ng ngêi nép hé. - §èi tîng ®iÒu chØnh cña VAT lµ v« cïng réng, ®îc ¸p dông réng r·i ®èi víi mäi tæ chøc, c¸ nh©n, cã tiªu dïng hoÆc cung øng s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô, chØ cã mét sè Ýt ®èi tîng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ ®ã lµ: s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i cña n«ng d©n tù s¶n xuÊt, tù b¸n ra, s¶n phÈm muèi, c¸c dÞch vô kh«ng mang tÝnh chÊt kinh doanh v× lîi nhuËn, c¸c dÞch vô c«ng céng, dÞch vô y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, ®µo t¹o, th«ng tin ®¹i chóng... Do ®èi tîng ®iÒu chØnh cña VAT lµ v« cïng lín cho nªn t¸c dông cña nã trong viÖc tËp trung nguån tµi chÝnh cho NSNN lµ rÊt lín. - VAT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu nªn nã còng mang tÝnh chÊt luü tho¸i, do ®ã nã kh«ng ®¶m b¶o ®îc sù c«ng b»ng gi÷a ngêi nép thuÕ. - Mét ®Æc ®iÓm quan träng cña VAT lµ cho chi s¶n phÈm cã tr¶i qua bao nhiªu giai ®o¹n th× tæng sè thuÕ ph¶i nép còng kh«ng thay ®æi. §ã chÝnh lµ sè thuÕ mµ ngêi tiªu dïng cuèi cïng ph¶i tr¶. = ThuÕ suÊt x VAT ë mçi kh©u nhiÒu hay Ýt tuú thuéc vµo GTGT ë kh©u ®ã, v× vËy VAT kh«ng lµm t¨ng gi¸ ®ét biÕn khi s¶n phÈm tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n s¶n xuÊt, lu th«ng, cung øng dÞch vô nªn kh«ng g©y x¸o trén lín cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. - VAT lµ lo¹i thuÕ mang tÝnh trung lËp cao, xÐt vÒ c¬ b¶n, VAT kh«ng can thiÖp s©u vµo môc tiªukhuyÕn khÝch hay h¹n chÕ s¶n xuÊt kinh doanh, cng øng dÞch vô, tiªu dïng theo ngµnh nghÒ cô thÓ, kh«ng g©y phøc t¹p trong viÖc xem xÐt tõng mÆt hµng, ngµnhnghÒ, cã thuÕ suÊt chªnh lÖch nhau nhiÒu, kh«ng khuyÕn khÝch viÖc héi nhËp dn theo chiÒu däc ®Ó tr¸nh thuÕ. Môc tiªu cña VAT kh«ng ph¶i ®Ó trùc tiÕp ®iÒu chØnh sù chªnh lÖch v× thu nhËp hay thuÕ suÊt nh thuÕ thu nhËp, thuÕ thuÕ suÊt. V× vËy VAT thêng Ýt møc thuÕ suÊt, sè ®èi tîng ®îc miÔn gi¶m rÊt h¹n chÕ, ®¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n, râ rµng vµ Ýt g©y sù rèi lo¹n hay mÐo mã. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 2. Vai trß cña VAT. -VAT chØ tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm, kh«ng tÝnh vµo vèn, nªn gãp phÇn khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n bá vèn ra ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh phï hîp víi ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. - VAT gãp phÇn khuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu v× hµng ho¸ xuÊt khÈu ch¼ng nh÷ng kh«ng ph¶i chÞu VAT ë kh©u xuÊt khÈu mµ cßn tho¸i tr¶ l¹i toµn bé sè VAT ®· thu ë c¸c kh©u tríc. - VAT ®îc thu tËp trung ngay ë kh©u ®Çu tiªn lµ kh©u s¶n xuÊt hoÆc kh©u nhËp khÈu hµng ho¸ vµ thu ë mçi kh©u ®Òu cã thÓ kiÓm tra ®îc viÖc thu nép thuÕ ë kh©u tríc, cho nªn gãp phÇn h¹n chÕ ®îcthÊt thuh¬n so víi thuÕ doanh thu tríc kia ®· ¸p dông. - VAT ®îc thùc hiÖn thèng nhÊt vµ chÆt chÏ theo nguyªn t¾c c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua, b¸n hµng ®Ó khÊu trõ sè thuÕ ®· nép ë kh©u tríc. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, nÕu kh«ng cã ho¸ ®¬n mua hµng ghi râ sè VAT ®· nép ë kh©u tríc th× kh«ng ®îc khÊu trõ thuÕ. V× vËy, VAT khuyÕn khÝch c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh khi mua hµng ph¶i ®ßi hái ho¸ ®¬n vµ khi b¸n hµng ph¶i cã ho¸ ®¬n theo ®óng quy ®Þnh. Víi nguyªn t¾c thuÕ thu ë kh©u sau ®îc khÊu trõ sè thuÕ ®· nép ë kh©u tríc, VAT sÏ gãp phÇn h¹n chÕ ®îc nh÷ng sai sãt, gian lËn trong viÖc ghi chÐp ho¸ ®¬n (nh ghi nhiÒu h¬n hoÆc Ýt h¬n so víi sè thùc tr¶ trªn thùc thu...) Ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸, cung cÊp lao vô, dÞch vô cã ho¸ ®¬n, chøng tõ ®îc ®a vµo nÒ nÕp thµnh thãi quen trong nÒn kinh tÕ sÏ lµ tiÒn ®Ò cho viÖc tin häc ho¸ qu¸ tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, h¹n chÕ bít nh÷ng sai sãt, tiªu cùc vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nÒn kinh tÕ. Qua nh÷ng vai trß cña VAT cho ta thÊy, môc ®Ých chñ yÕu cña ¸p dông VAT lµ t¹o thªm thuËn lîi cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ph¸t triÓn chø kh«gn nh»m t¨ng møc ®éng viªn, cµng kh«ng ph¶i lµ lµm cho doanh nghiÖp khã kh¨n h¬n. Tuy nhiªn, VAT còng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ßi hái kh¾t khe khi ¸p dông, ®ã lµ: - Ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn t¬ng ®èi æn ®Þnh, khi ®ã gi¸ c¶ hµng ho¸ kh©u sau cao h¬n gi¸ c¶ hµng ho¸ kh©u tríc, lóc nµy VAT ®îc ¸p dông míi cã ý nghÜa. - Nhµ níc ph¶i thùc sù qu¶n lý ®îc nÒn kinh tÕ b»ng ph¸p luËt, ®iÒu nµy nghÜa lµ Nhµ níc ph¶i thùc sù ®¶m b¶o ®îc chøc n¨ng còng nh ®¶m b¶o tÝnh c«ng quyÒn cña m×nh. Mét khi luËt ®· ®îc ban ra th× ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch chÆt chÏ, thÓ hiÖn sù c«ng b»ng vµ tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ níc. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - ChÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n ho¸ ®¬n chøng tõ cÇn ph¶i ®îc gi¸m s¸t mét c¸ch chÆt chÏ. Bëi VAT ®îc thùc hiÖn mét c¸ch c«ng b»ng chØ khi nh÷ng ho¸ ®¬n chøng tõ cã tÝnh chÝnh x¸c, vµ tÝnh trung thùc cao. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c c¬ quan chøc n¨ng liªn quan ph¶i cã nhiÖm vô kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ ®èi víi tõng lo¹i ho¸ ®¬n chøng tõ cô thÓ, tr¸nh t×nh tr¹ng khai man, khai lËu ®Ó chèn lËu thuÕ cña Nhµ níc - HÖ thèng thanh to¸n qua ng©n hµng ph¶i t¬ng ®èi ph¸t triÓn. §Ó viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®èi víi ®èi tîng nép thuÕ ®îc nhanh chãng vµ chÝnh x¸c h¬n ®ång thêi viÖc thu thuÕ còng nh hoµn thuÕ ®îc diÔn ra cã hiÖu qu¶ h¬n th× hÖ thèng thanh to¸n qua ng©n hµng ph¸t triÓn sÏ lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng ®Ó ¸p dông thµnh c«ng luËt VAT. - Tr×nh ®é cña c¸n bé thuÕ ph¶i kh«ng ngõng ®îc n©ng cao cïng víi ý thøc chÊp hµnh luËt thuÕ cña ngêi daan. Mét c¸n bé thuÕ kh«ng nh÷ng ph¶i lµ ngêi giái vÒ nghiÖp vô ®Ó ph¸n ®o¸n t×nh thÕ còng nh kh«ng sai sãt trong c«ng viÖc mµ cßn ph¶i lµ ngêi cã ®øc, c¸i ®øc ë ®©y th«ng qua ý thøc chÊp hµnh luËt ph¸p cña c¸n bé thuÕ th«ng qua mèi quan hÖ ®èi víi ®èi tîng nép thuÕ, tõ ®ã còng n©ng cao ®îc ý thøc chÊp hµnh luËt thuÕ cña ngêi d©n. - CÇn cã sù ®ång bé trong kh©u qu¶n lý ®ång thêi ph¶i cã sù hç trî cña khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Sù ®ång bé ë ®©y ®îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸ch ph©n cÊp qu¶n lý gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ®¶m b¶o kh«ng cã sù qu¶n lý chång chÐo, ®ång thêi ®Ó qu¸ tr×nh qu¶n lý ®îc thùc hiÖn chÆt chÏ vµ hiÖu qu¶ th× ph¶i cã sù hç trî cña khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ m¸y tÝnh. III. Qu¶n lý VAT trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1. Môc tiªu vµ nguyªn t¾c trong qu¶n lý VAT. 1.1.Môc tiªu trong qu¶n lý VAT. Trong qu¶n lý VAT ngoµi 3 môc tiªu chung vÒ qu¶n lý thuÕ lµ: - TËp trung vµ huy ®éng nguån vèn thu cho NSNN kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ nu«i dìng nguån thu. ThuÕ chiÕm trªn 90% nguån thu NSNN, do vËy cÇn ph¶i qu¸n triÖt c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ ®Ó ®¶m b¶o cho Nhµ níc thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña m×nh vµ h¹n chÕ th©m hôt ng©n s¸ch. -Ph¸t huy tèt nhÊt vai trß cña thuÕ. Vai trß cña thuÕ tån t¹i vµ ph¸t huy khi mµ ®èi tîng thùc hiÖn nép thuÕ ¸p dông mét c¸ch tèt nhÊt s¾c thuÕ ®ã trong thùc tÕ. -N©ng cao ý thøc chÊp hµnh luËt thuÕ vµ ph¸p luËt cña Nhµ níc. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Nhµ níc t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ ë tÇm vÜ m« th«ng qua luËt vµ ph¸p lÖnh, luËt thuÕ mang tÝnh cìng chÕ cao. V× vËy viÖc thùc thi chÝnh s¸ch thuÕ tèt sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt. Qu¶n lý VAT cßn cã nh÷ng môc tiªu cô thÓ sau: - Thu v× VAT lµ nguån thu quan träng cña NSNN, t¨ng vÒ tû träng trong tæng sè thu thuÕ gi¸n thu nãi riªng vµ thu ng©n s¸ch nãi chung ®Ó ®¶m b¶o t×nh h×nh c¾t gi¶m guÕ nhËp khÈu trong qu¸ tr×nh tham gia héi nhËp. -Phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ -KhuyÕn khÝch ®Êu tranh ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ dÞch vô ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu. -§¬n gi¶n ho¸ chÝnh s¸ch, t¨ng cêng tÝnh trung lËp cña thuÕ. 1.2.Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong qu¶n lý VAT. Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong qu¶n lý VAT còng bao gåm 3 nguyªn t¾c sau: -Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ: §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n trong qu¶n lý Nhµ níc. TËp trung d©n chñ ngay tõ kh©u x©y dùng luËt thuÕ cho ®Õn khi luËt thuÕ ®îc ®a vµo ¸p dông trong thùc tiÔn nÒn kinh tÕ. - Nguyªn t¾c c«ng khai: V× ®èi tîng nép thuÕ lµ rÊt réng do ®ã nguyªn t¾c c«ng khai cho phÐp kiÓm tra lÉn nhau: c¸n bé thuÕ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ ®ång thêi ®èi tîng nép thuÕ cã thÓ kiÓm tra gi¸m s¸t c¸n bé thuÕ. -Nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶: BÊt cø mét ho¹t ®éng kinh doanh nµo còng cã ®èi tîng lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp, do ®ã ph¶i cã chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp nhng trong thuÕ, trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Òu do ®èi tîng nép thuÕ g¸nh chÞu, v× vËy ph¶i lµm sao thùc sù tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ nhÊt. 2. C¸c ¶nh hëng cña VAT ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n 2.1. ¶nh hëng cña VAT ®Õn ph©n phèi lu th«ng. Quan ®iÓm phæ biÕn vÒ VAT lµ: VAT mang tÝnh luü tho¸i lµm gi¶m tiªu dïng thùc tÕ cña nh÷ng gia ®×nh cã thu nhËp thÊp víi tû lÖ % cao h¬n nh÷ng gia ®×nh cã thu nhËp cao. VÊn ®Ò nµy dùa vµo nhiÒu quan ®iÓm ®ÆcbiÖt vÒ nh÷ng lo¹i thuÕ bÞ thay thÕ, vÒ miÔn thuÕ, vÒ thuÕ suÊt b»ng kh«ng, vµ bÊt kú ®Æc ®iÓm bï trõ nµo kh¸c. §èi víi nhiÒu níc ®Æc biÖt lµ nh÷ng níc kh«ng thuéc khèi EC, th× hä kh«ng coi träng viÖc t¸ch riªng nh÷ng ¶nh hëng vÒ ph¬ng diÖn ph©n phèi lu TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp th«ng cña VAT, mµ chØ xem xÐt nh÷ng t¸c dông cña nã ®Õn viÖc t¨ng sè thu tèt h¬n hay v× tåi h¬n so víi nh÷ng biÖn ph¸p thay thÕ nã. ë bÊt kú níc nµo còng kh«ng qu¸ th«ng dông viÖc xem xÐt ¶nh hëng cña tõng lo¹i thuÕ riªng lÎ, quan träng h¬n c¶ lµ toµn bé ¶nh hëng vÒ mÆt ph©n phèi lu th«ng; thËt vËy kh«ng ph¶i chØ ¶nh hëng vÒ ph©n phèi lu th«ng cña thuÕ ®Õn c¸c gia ®×nh mµ cßn c¶ ¶nh hëng ®Õn viÖc chi tiªu cña chÝnh phñ. Do ®ã vÊn ®Ò ë ®©y lµ ph¹m vi ¶nh hëng cña Ng©n s¸ch. Ngêi Hµ Lan ®· thiÕt kÕ sao cho viÖc ban hµnh VAT cña hä trung lËp vÒ mÆt ph©n phèi. C¸c thuÕ suÊt lóc ®Çu 4% vµ 12% xÊp xØ t¬ng ®¬ng víi thuÕ suÊt, thuÕ doanh thu tríc ®ã. Hä cho r»ng thay ®æi nµy cã thÓ thóc ®Èy tÝnh luü tiÕn, t¹o nªn 1 tû lÖ ngµy cµng t¨ng trong chi tiªu cña c¸c gia ®×nh khi thu nhËp t¨ng. Nh÷ng cuéc ®iÒu tra sau ®ã ®· cho thÊy r»ng VAT cña Hµ Lan rÊt c©n xøng, vµ nh÷ng ®iÒu chØnh diÖn chÞu thuÕ ®· lµm xÊu ®i ¶nh hëng vÒmÆt ph©n phèi, vÝ dô lµm cho c¸c dÞch vô kh¸ch s¹n vµ nhµ hµng bÞ ®¸nh thuÕ ë møc thuÕ suÊt thÊp h¬n vµ nhiªn liÖu dïng trong gia ®×nh chÞu thuÕ suÊt cao h¬n møc thuÕ suÊt chung. 2.2. VAT cã ¶nh hëng luü tho¸i ®Õn thu nhËp cña ngêi thu nhËp thÊp. §Ó ®èi chiÕu VAT, ë TriÒu Tiªn víi mét thuÕ suÊt 10% ®· béc lé tÝnh luü tho¸i. §èi víi nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp, tiÒn nép VAT chiÕm 5,6% thunhËp, trong khi ®ã nh÷ng gia ®×nh cã thu nhËp cao chØ chiÕm 3,9%. Nh÷ng gia ®×nh lµm n«ng nghiÖp nép VAT thèng nhÊt, nhng ë ®©y tÝnh luü tho¸i cña VAT l¹i thÓ hiÖn nhiÒu h¬n TÝnh to¸n ë Mü cho r»ng VAT thuÕ suÊt 10% sÏ thu ®Õn 17,97% thu nhËp cha chÞu thuÕ cña mét gia ®×nh trung b×nh cña lo¹i cã thu nhËp thÊp nhÊt, nhng l¹i chØ thu 5,57% thu nhËp cña nh÷ng gia ®×nh cã thu nhËp cao nhÊt. B¸o c¸o cña Bé tµi chÝh Mü ®· íc tÝnh r»ng VAT thuÕ suÊt 10% cã thÓ dÉn ®Õn møc tang 8% trong gi¸ tiªu dïng. ë Anh VAT mang tÝnh lòy tiÕn chñ yÕu lµ v× ¸p dông thuÕ suÊt b»ng kh«ng ®èi víi l¬ng thùc thùc ph©mr, nhµ ë, quÇn ¸o trÎ em. Tuy nhiªn, thuÕ suÊt b»ng kh«ng ®¹t sù tiÕn bé c«ng b»ng, nã l¹i dÉn ®Õn sù hao mßn lín vÒ nguån thu tõ thuÕ mét kho¶n lín trong sè thu bÞ thÊt tho¸t. Thèng kª ë Ireland cho thÊy viÖc ¸p dông thuÕ suÊt b»ng kh«ng ®èi víi l¬ng thùc thùc phÈm cã lîi cho bÊt cø ai mua l¬ng thùc, thùc phÈm, nh÷ng gia ®×nh giµu h¬n sÏ ®îc lîi nhiÒu h¬n, 10% gia ®×nh cã thu nhËp cao nhÊt ®îc miÔn 27,3 b¶ng tiÒn thuÕ ®¸nh trªn thùc phÈm mçi tuÇn so víi 15,8% b¶ng trªn thuÕ miÔn cho mçi gia ®×nh thuéc nhãm 10% cã thu nhËp thÊp nh¸t TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp trong khi chi thùc phÈm trong gia ®×nh giµu chØ chiÕm 9,9% cßn chi thùc pah¶m ë gia ®×nh nghÌo chiÕm 48,4% tæng chi tiªu dïng. 2.3. T¸c ®éng tÝch cùc ®Õn vÊn ®Ò ngo¹i th¬ng. TÊt c¶ c¸c lo¹i VAT hiÖn nay ®Òu dùa trªn nguyªn t¾c ®¸nh 2 ®Ých, theo ®ã nh÷ng biªn giíi tµi chÝnh ph¶i ®îc duy tr× ®Ó ®¶m b¶o r»ng hµng ho¸ xuÊt khÈu sÏ hoµn toµn ®îc hoµn l¹i sè VAT ®· nép mµ ngêi xuÊt khÈu ph¶i chÞu trong thÞ trêng néi ®Þa vµ c¸c thuÕ suÊt VAT t¬ng øng ®¸nh trªn hµng nhËp khÈu vµo thÞ trêng trong níc cã thÓ ¸p dông. 2.4. VAT ¶nh hëng quan träng ®Õn qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ. VAT ®· ®îc xem nh mét c«ng cô cã kh¶ n¨ng ®Ó ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ, nhng gÇn ®©y nã kh«ng ®îc thêng xuyªn nh¾c ®Õn nh mét c«ng cô ®iÒu chØnh. Bao giê còng cã thÓ ph©n chia c¸c c¸ch qu¶n lý ®iÒu chØnh VAT vµ ®Æc biÖt lµ khÊu trõ VAT ®Ó t¸c ®éng ®Æc ®iÓmÕn ®Çu t, xuÊt khÈu vµ c¸c h×nh thøc tiªu dïng kh¸c, nhng nh÷ng c¸i ®ã ®i ngîc víi b¶n chÊt hîp lý c¨n b¶n cña VAT, VAT ®îc thiÕt kÕ mang tÝnh trung lËp. Sö dông nã ®Ó qu¶n lý ®iÒu hµnhnÒn kinh tÕ chø kh«ng ph¶i ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng nhu cÇu trªn diÖn réng, sÏ kÐo theo viÖc t¹o ra tÝnh kh«ng trung lËp. 3. Néi dung c¬ b¶n trong qu¶n lý. 3.1. Tæ chøc thùc hiÖn luËt VAT Tæ chøc thùc hiÖn luËt thuÕ lµ kh©u quan träng quyÕt ®Þnh khi ¸p dông luËt thuÕ vµo thùc tiÔn nÒn kinh tÕ. Mét s¾c thuÕ sÏ thùc hiÖn thµnh c«ng nÕu nh c«ng t¸c tæ chøc ®îc thùc hiÖn chÆt chÏ. Tæ chøc thùc hiÖn luËt thuÕ gåm nh÷ng c«ng viÖc sau: -Tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn luËt thuÕ: §Ó ®¶m b¶o tÝnh d©n chñ, viÖc tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn luËt thuÕ ph¶i ®îc thùc hiÖn tríc, trong vµ sau khi luËt thuÕ ®îc ban hµnh §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy th× cÇn ph¶i cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c c¬ quan ban ngµnh víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng (truyÒn h×nh, truyÒn thanh, b¸o chÝ..) Tríc khi ban hµnh mét luËt thuÕ, c¸c c¬ quan chøc nang cÇn ph¶i tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn réng r·i cho quÇn chóng nh©n d©n ®îc biÐet ®Ó cã sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn, bëi v× hä lµ nh÷ng ngêi nép thuÕ cho Nhµ níc, hä ph¶i cã quyÒn ®îc biÕt møc ®é, ph¹m vi ®iÒu tiÕt cña s¾c thuÕ, cã nh vËy míi b¶o ®¶m ®îc tÝnh d©n chñ vµ thèng nhÊt. TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Khi luËt thuÕ ®îc ¸p dông vµo thùc tiÔn nÒn kinh tÕ, nã sÏ kh«ng tr¸nh ®îc nh÷ng bÊt cËp, do vËy c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn sÏ gióp cho toµn thÓ nh©n d©n biÕt ®îc nh÷ng bæ sung, thay ®æi luËt thuÕ cña c¬ quan chøc n¨ng, ®Ó hä cã nh÷ng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh kÞp thêi, phï hîp víi møc ®é®iÒu tiÕt cña s¾c thuÕ ®ã. Híng dÉn thùc hiÖn luËt thuÕ: c«ng t¸c híng dÉn thùc hiÖn kh«ng chØ ®èi víi ®èi tîng nép thuÕ víi c¶ c¸n bé thuÕ. ViÖc híng dÉn thùc hiÖn luËt thuÕ bao gåm: híng dÉn c¸ch ®¨ng ký nép thuÕ, c¸ch tÝnh thuÕ, thñ tôc khÊu trõ thuÕ, kª khai nép thuÕ, miÔn gi¶m thuÕ, hoµn thuÕ, chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ. §©y lµ kh©u quan träng gióp cho c¸n bé thuÕ vµ ®èi tîng nép thuÕ cã thÓ kiÓm tra, gi¸m s¸t lÉn nhau nh»m ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ sè VAT ph¶i nép. -C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËt thuÕ: ViÖc thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËt thuÕ ®èi víi c¶ ®èi tîng nép thuÕ vµ c¸n bé thuÕ *** KiÓm tra viÖc tu©n thñ luËt thuÕ, tr¸nh nh÷ng sai sãt trong kª khaicòng nh trong tÝnh thuÕ, ®ång thêi ph¸t hiÖn nh÷ng c¸i thiÕu, c¸i cha ®óng trong luËt ®Ó cã sù bæ xung, söa ch÷a kÞp thêi. 3.2 Qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng §©y lµ kh©u quan träng nhÊt ®èi víi mét s¾c thuÕ, s¾c thuÕ sÏ ®¶m nhiÖm ®îc vai trß vµ chøc n¨ng cña m×nh hay kh«ng lµ phô thuéc vµo kh©u qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT cã nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n lµ: n©ng cao tÝnh tù gi¸c thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ theo luËt ph¸p quy ®Þnh cña ®èi tîng nép thuÕ th«ng qua viÖc thùc hiÖn ph¬ng ph¸p tù tÝnh, tù khai thuÕ. Ph¸t huy chøc n¨ng, quyÒn h¹n cña c¬ quan thuÕ trong viÖc hµnh thu theo ®óng chøc n¨ng nhµ níc quy ®Þnh. Xo¸ bá chÕ ®é c¸n bé thuÕ chuyªn qu¶n ®èi tîng nép thuÕ, ¸p dôg biÖn ph¸p ph¹t nghiªm minh ®èi víi c¸c trêng hîp khai man, l©u thuÕ. Qu¶n lý qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT bao gåm nh÷ng c«ng viÖc sau: + Qu¶n lý ®èi tîng nép thuÕ ( §TNT ): Qu¶n lý viÖc ®¨ng ký thuÕ vµ cÊp m· sè thuÕ, qu¶n lý vÒ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n: ghi ho¸ ®¬n chøng tõ khi mua, b¸n hµng ho¸, dÞch vô. §èi tîng ph¶i ®¨ng ký nép thuÕ bao gåm: c¸c c¬ së ®ang kinh doanh, kÓ c¶ c¸c ®¬n vÞ chi nh¸nh, cöa hµng trùc thuéc c¬ së kinh doanh chÝnh ph¶i TrÇn ThÞ Hêng – TCC 41A 20