Tài liệu Khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh ở một số trường thpt tại thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH LÊ THỊ NGỌC THƯƠNG [ KHẢ NĂNG KIỂM SOÁT CẢM XÚC CỦA HỌC SINH Ở MỘT SỐ TRƯỜNG THPT TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH LÊ THỊ NGỌC THƯƠNG KHẢ NĂNG KIỂM SOÁT CẢM XÚC CỦA HỌC SINH Ở MỘT SỐ TRƯỜNG THPT TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: TÂM LÝ HỌC Mã số: 60 31 80 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ THU MAI Thành phố Hồ Chí Minh – 2011 LỜI CẢM ƠN Bốn năm trên giảng đường đại học và gần ba năm của chương trình sau đại học, tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì được học tập, nghiên cứu khoa học ở ngôi trường thân yêu: – “Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minhp.HCM”. Tôi không thể nào quên sự chỉ bảo tận tình, khơi dậy tình yêu nghề, học tập, và cống hiến, và cả tình cảm yêu thương, quan tâm của Quý Thầy Cô của Trường nói chung và đặc biệt là Khoa Tâm lý Giáo dục nói riêng. Tôi xin gửi lời tri ân chân thành và sâu sắc nhất đến toàn thể Quý Thầy Cô. Đặc biệt nhất, tôi xin gửi lời cám ơn, tình cảm quý trọng, chân thành đến Tiến sĩcô Trần Thị Thu Mai. Sự hướng dẫn tận tình và tinh thần nghiên cứu khoa học nghiêm túc khoa học là điều mà tôi may mắn được nhận từ Tiến sĩ Trần Thị Thu Mai trong suốt thời gian học tập tại trường và đặc biệtnhất là trong khi thực hiện luận văn thạc sĩ. Tôi cũng rất hạnh phúc và muốn nói lời cám ơn, yêu thương nhất gửi đến Ba – Mẹ, và những người thân yêu, đồng nghiệp, bạn bè đã luôn động viên tinh thần của tôi, giúp đỡ tôi trên bước đường học tập. Ngoài ra, tôi cũng xin gửi lời cám ơn và lời chúc học tốt đẹp đến các thầy cô giáo, các bạn học sinh ở các trường trung học phổ thông: Thủ Đức, Trần Phú, Hòa Bình, Đăng Khoa đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Cuối cùng, một lần nữa, tôi xin trân trọng kính gửi lời cảm ơn đến toàn thể quý thầy cô Khoa Tâm lý Giáo dục, toàn thể quý thầy cô trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh. Thành phố p.HCM,Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2011 LỜI CAM ĐOAN Đề tài “Khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh ở một số trường trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh” chính là luận văn tốt nghiệp thạc sĩ ngành Tâm lí học của tôi tại trường Đại học Sư phạm Tp.HCM. Tôi xin cam đoan kết quả của đề tài này được khảo sát và nghiên cứu một cách khoa học, khách quan và chưa từng thuộc bất kì tác giả nào trước đó. Tp.HCMThành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2011 Người thực hiện Lê Thị Ngọc Thương MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................. 3 LỜI CAM ĐOAN ............................................................................ 5 MỤC LỤC ........................................................................................ 6 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................. 8 DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................ 10 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ...................................... 13 MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1 1.Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1 2.Mục đích nghiên cứu .................................................................................... 3 3.Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................... 3 4.Giả thuyết nghiên cứu .................................................................................. 3 5.Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................... 4 6.Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 4 7. ........................................................................................................................ 4 Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 4 8.Đóng góp mới của đề tài .............................................................................. 5 Chương 1: ......................................................................................... 7 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KHẢ NĂNG KIỂM SOÁT CẢM XÚC . 7 CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .......................... 7 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 7 1.2. Trí tuệ cảm xúc ....................................................................................... 13 1.3. Khả năng kiểm soát cảm xúc ................................................................ 23 1.4. ................................................................................................................... 51 Đặc điểm của lứa tuổi học sinh trung học phổ thông ................................ 55 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cảm xúc ................... 60 1.6. Biện pháp nâng cao khả năng kiểm soát cảm xúc cho học sinh trung học phổ thông................................................................................................. 62 Chương 2: ....................................................................................... 71 THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG KIỂM SOÁT CẢM XÚC CỦA 71 HỌC SINH Ở MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .......................................................................................... 71 TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................ 71 2.1. Tổ chức nghiên cứu ................................................................................ 71 2.2. Kết quả nghiên cứu ................................................................................ 75 Chương 3: ..................................................................................... 118 BIỆN PHÁP TÁC ĐỘNG NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG 118 KIỂM SOÁT CẢM XÚC CHO HỌC SINH TẠI MỘT SỐ ... 118 TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TP.HCM......... 118 3.1. Tổ chức nghiên cứu biện pháp ............................................................ 119 3.2. Một số biện pháp thử nghiệm ............................................................. 121 3.3. Kết quả thử nghiệm ............................................................................. 124 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................... 144 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ.......................... 148 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 150 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Số thứ tự Nội dung Cách viết 1 Đại học Sư phạm ĐHSP 2 Trung học phổ thông THPT 3 Người thực nghiệm NTN 4 Học sinh HS 5 Số thứ tự STT 6 Thành phố Hồ Chí Minh Tp.HCM DANH MỤC CÁC BẢNG Ký hiệu Tên bảng Trang Ký hiệu Tên bảng Trang Bảng 2.1 Phân chia điểm trung bình theo mức độ từ thấp đến cao 59 Bảng 2.24 So sánh điểm trung bình từng nhóm biện pháp giải tỏa cảm xúc giận dữ 81 Bảng 2.2 Thống kê mẫu khảo sát 60 Bảng 2.25 So sánh điểm trung bình từng nhóm biện pháp giải tỏa cảm xúc xấu hổ 83 Bảng 2.3 Tỉ lệ phần trăm từ thấp đến cao học sinh có các mức độ kiểm soát từng cảm xúc 62 Bảng 2.26 So sánh điểm trung bình từng nhóm biện pháp giải tỏa cảm xúc sợ hãi 85 Bảng 2.4 Bảng so sánh khả năng kiểm soát từng cảm xúc 62 Bảng 2.27 So sánh điểm trung bì của khả năng kiểm soát cảm xúc của người khác 87 Bảng 2.5 So sánh điểm trung bình giữa các nhóm biểu hiện của khả năng kiểm soát cảm xúc giận dữ 63 Bảng 2.28 So sánh sự khác biệt giữa các trường về khả năng kiểm soát cảm xúc giận dữ 89 Bảng 2.6 So sánh điểm trung giữa các biểu hiện nhóm hành vi trực hoặc gián tiếp công của cảm xúc giận dữ bình của tiếp kích 64 Bảng 2.29 So sánh sự khác biệt giữa các trường về khả năng kiểm soát cảm xúc xấu hổ 90 Bảng 2.7 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm hành vi dịch chuyển sự công kích của cảm xúc giận dữ 65 Bảng 2.30 So sánh sự khác biệt giữa các trường về khả năng kiểm soát cảm xúc sợ hãi 90 Bảng 2.8 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm tổ chức mô và cơ quan nội tiết của cơ thể của cảm xúc giận dữ 65 Bảng 2.31 So sánh sự khác biệt giữa các học sinh ở bốn trường về khả năng kiểm soát cả ba cảm xúc 91 Bảng 2.9 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm giọng nói của cảm xúc giận dữ. 66 Bảng 2.32 So sánh sự khác biệt về khả năng kiểm soát cảm xúc cả ba cảm xúc theo các khối, giới, hệ học 91 Bảng 2.10 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm sự đáp trả không mang tính công kích của cảm xúc giận dữ So sánh điểm trung bình giữa các nhóm biểu hiện của khả năng kiểm soát cảm xúc xấu hổ. 68 Bảng 2.33 So sánh sự khác biệt về khả năng kiểm soát cảm xúc cảm xúc giận dữ theo các khối, giới, hệ học 93 69 Bảng 2.34 So sánh sự khác biệt về khả năng kiểm soát cảm xúc xấu hổ theo các khối, giới, hệ học 93 Bảng 2.12 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm hành vi trực tiếp hay gián tiếp công kích của cảm xúc xấu hổ 70 Bảng 2.35 So sánh sự khác biệt về khả năng kiểm soát cảm xúc sợ hãi theo các khối, giới, hệ học 94 Bảng 2.13 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm hành vi dịch chuyển sự công kích của cảm xúc xấu hổ 71 Bảng 2.36 Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh một số trường THPT tại TPHCM 97 Bảng 2.14 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm tổ chức mô và cơ quan nội tiết của cảm xúc xấu hổ. 72 Bảng 3.1 Nhật ký miêu tả về tâm trạng hàng ngày 103 Bảng 2.15 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm biểu hiện của giọng nói của cảm xúc xấu hổ 72 Bảng 3.2 Phiếu ghi nhớ cảm xúc 103 Bảng 2.16 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm đáp trả không mang tính công kích của cảm xúc xấu hổ 73 Bảng 3.3 So sánh kết quả trước và sau khi thực nghiệm 105 Bảng 2.17 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của 74 Bảng 3.4 Mô tả về học sinh tham gia thử nghiệm 106 Bảng 2.11 nhóm biểu hiện của khả năng kiểm soát cảm xúc sợ hãi Bảng 2.18 Bảng 2.19 Bảng 2.20 Bảng 2.21 Bảng 2.22 Bảng 2.23 So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp công kích của cảm xúc sợ hãi So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm hành vi dịch chuyển sự công kích của cảm xúc sợ hãi. So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm chức mô và cơ quan nội tiết của cơ thể của cảm xúc sợ hãi So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm giọng nói của cảm xúc sợ hãi. So sánh điểm trung bình giữa các biểu hiện của nhóm biểu hiện đáp trả không mang tính công kích của cảm xúc sợ hãi So sánh điểm trung bình giữa biện pháp các biện pháp mà học sinh sử dụng để giải tỏa từng cảm xúc 75 Bảng 3.5 Khả năng kiểm soát cảm xúc giận dữ của từng học sinh 107 76 Bảng 3.6 Tóm tắt một số trả lời của học sinh về nội dung liên quan đến cảm xúc giận dữ 107 77 Bảng 3.7 Phân tích suy nghĩ tự động của học sinh M.T 112 77 Bảng 3.8 Phiếu ghi nhớ cảm xúc hàng ngày 113 78 Bảng 3.9 Phiếu ghi nhớ cảm xúc hàng ngày ở phiên thứ tư 117 80 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ STT 1 Ký hiệu Hình 2.1 Tên hình Biểu đồ phân bố các điểm trung bình ứng với mức độ kiểm soát cảm xúc của học sinh một số trường THPT tại Tp. HCM Trang 61 23 MỞ ĐẦU 1. 1.Lý do chọn đề tài Cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần và tác động mạnh mẽ đến hiệu quả công việc, học tập, khả năng sáng tạo của con người. Thật vậy, có vô vàn những tình huống dẫn đến hàng loạt cảm xúc nảy sinh. Đó là, chúng ta có lúc vui, buồn, giận dữ, sợ hãi, xấu hổ,… Khi cảm xúc xuất hiện, những hành vi, thái độ phát sinh ngay tức thì. Và dễ thấy là đôi khi chúng ta lại “nóng giận mất khôn” dẫn đến đánh mất bản thân mình. Hay những hậu quả có thể là ân hận, hối tiếc, sai lầm, thất bại,… Thế nên, kiểm soát cảm xúc sao cho thật hợp lý nhằm giúp cuộc sống của con người cân bằng, hài hòa hơn là điều mà thật sự nhiều người rất mong muốn. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cảm xúc của chúng ta đang ở mức nào? Chúng ta có thật sự kiểm soát tốt cảm xúc của bản thân chưa? Kiểm soát cảm xúc không đơn thuần là kiểm soát hành vi và thái độ ngay khi cảm xúc nảy sinh. Có thể thấy rằng, nếu cảm xúc kéo dài quá lâu như giận dữ quá mức có thể dẫn đến tâm lý bị ảnh hưởng nghiêm trọng như là cáu gắt, bực bội, hành động điên rồ; hay là người lúc nào cũng hay giận dữ thì làm việc gì cũng dễ mau chán, thất bại. Do đó, xác định kiểm soát cảm xúc cũng có nghĩa là không chỉ dừng lại ở điều chỉnh hành vi, biểu hiện sinh học của cơ thể hay thái độ bên ngoài mà còn phải biết giải pháp kiểm soát cảm xúc, giải tỏa dồn nén cảm xúc kịp thời. Trên cơ sở xác định được vai trò quan trọng của cảm xúc trong đời sống tâm lý của con người, nhiều nghiên cứu về cảm xúc ngày càng được quan tâm và chú ý. Chẳng hạn như các công trình nghiên cứu gần đây về trí tuệ cảm xúc của P. Salovey và J. Mayer, D. Goleman gần đây cho thấy trí tuệ cảm xúc quyết định thành công của con người khá lớn. Tuy nhiên, đo lường kiểm soát cảm xúc vẫn chưa được nhấn mạnh mà chỉ mới xem xét khả năng này tồn tại trong thành tố của trí tuệ cảm xúc là “quản lý cảm xúc”. Vì vậy, thật sự cần có những nghiên cứu sâu hơn, cụ thể 23 hơn về khả năng kiểm soát cảm xúc nhằm giúp trả lời những câu hỏi mà thực tiễn đặt ra ở trên. Lứa tuổi học sinh THPT là lứa tuổi mà nhân cách, trí tuệ đang trong quá trình hoàn thiện nên thiết nghĩ, việc phát triển toàn diện nói chung mà cụ thể là bồi dưỡng và rèn luyện trí tuệ cảm xúc nói riêng cho học sinh THPT là vấn đề cần được quan tâm. Theo Luật Giáo dục năm 2005, Đào tạo con ng người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là mục tiêu giáo dục hiện nay [24]. Vậy thực tế cho thấy phải chăng là cán cân dạy chữ chênh cao hơn dạy người? Rõ ràng, gần đây, mặt đạo đức, mặt cảm xúc, bạo lực học đường của lứa tuổi trung học phổ thông, xảy ra với tình trạng ngày càng nghiêm trọng. Rất đáng lo ngại là hiện tượng nhiều học sinh chỉ vì thiếu kiểm soát cảm xúc của bản thân trong các mối quan hệ đã dẫn đến hành vi tiêu cực và gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra ngày càng nhiều trên toàn quốc. Hàng loạt vụ việc như học sinh H.V.H (lớp 12 trường THPT V.T, B.Đ) đâm bạn, Đ.Q.Đ (tỉnh K.H), nữ sinh Đ.T.Th (lớp 10, tình tỉnh N.A) đâm bạn vì cãi nhau, xích mích nhỏ [33]. Đây cũng là cảnh báo cấp bách cho việc giáo dục hướng đến những khía cạnh liên quan đến yếu tố thuộc về tình cảm, cảm xúc trong nhân cách của học sinh. Làm thế nào để đạt được mục tiêu giáo dục trên? Vì vậy, Nhà trường trung học phổ thông hiện đang có quan tâm đến việc hình thành nhân cách và tác động để hình thành cảm xúc theo chiều hướng tích cưc cho học sinh như thế nào? Mặt khác, phòng tham vấn, tư vấn tâm lý được thành lập ở khá nhiều trường trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Tuy nhiên, phòng tham vấn học đường thật sự đóng vai trò hỗ trợ tâm lý học sinh ra sao trong khi cảnh báo về tình trạng đời sống cảm xúc của học sinh đang có dấu hiệu trầm trọng? Thực tế, chúng ta thấy rằng đội ngũ chuyên môn, một chương trình giáo dục cảm xúc, tình cảm, biện pháp tâm lý hỗ trợ, cũng là những dấu hỏi lớn về hiệu quả hoạt động giáo dục ở nhà trường phổ thông. Vì trước tiên là chúng ta chưa biết rõ mức 23 độ kiểm soát cảm xúc của học sinh như thế nào. Hơn nữa cảm xúc của cá nhân chỉ thể hiện khi gặp tình huống nhưng giáo dục cảm xúc gắn với tình huống thực tiễn cũng chưa được hiệu quả. Vì vậy, những vấn đề nan đề nnày cần phải được giải đáp để nâng cao chất lượng giáo dục. Đánh giá tầm quan trọng của kiểm soát cảm xúc của học sinh và trả lời cho những vấn đề đó là vô cùng cần thiết. Hiểu được điều đó và biết rằng hiện nay tuy có nhiều đề tài khóa luận và luận văn đã nghiên cứu về trí tuệ cảm xúc nhưng chưa có nghiên cứu nào về khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh. Với tất cả những lí do này, đề tài “Khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh ở một số trường THPT tại Thành phố Hồ Chí Minh” được tiến hành.đề tài nhằm hướng đến nghiên cứu khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh ở một số trường THPT tại Thành phố Hồ Chí Minh. 2.Mục đích nghiên cứu 2. Nghiên cứu khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh ở một số trường THPT tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất một số biện pháp kiểm soát cảm xúc cho học sinh THPT. 3.Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3. - Đối tượng nghiên cứu: khả năng kiểm soát cảm xúc (giận dữ, sợ hãi, xấu hổ) của học sinh ở một số trường THPT tại Thành phố Hồ Chí Minh. - Khách thể nghiên cứu: học sinh ở một số trường THPT tại Thành phố Hồ Chí Minh. 4.Giả thuyết nghiên cứu 4. - Mức độ kiểm soát của các cảm xúc (giận dữ, sợ hãi, xấu hổ) của học sinh ở một số trường THPT tại Thành phố Hồ Chí Minh chưa cao. - Trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh thì yếu tố gia đình có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đối với cảm xúc của học sinh. 23 Có sự khác biệt ý nghĩa về chỉ số kiểm soát cảm xúc (giận dữ, sợ hãi, xấu - hổ) của học sinh các khối lớp, giữa nam và nữ, giữa học sinh các hệ công lập và dân lập. 5.Nhiệm vụ nghiên cứu 5. - Nghiên cứu cơ sở lý luận về kiểm soát cảm xúc. - Đo lường mức độ kiểm soát cảm xúc giận dữ, sợ hãi, xấu hổ của học sinh THPT tại thành phố Hồ Chí Minh. Xác định mức độ của các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát cảm xúc của học sinh THPT tại thành phố Hồ Chí Minh. - - Đề xuất một số biện pháp kiểm soát cảm xúc cho học sinh THPT. 6. 6.Phạm vi nghiên cứu - Đề tài chỉ tiến hành nghiên cứu mức độ kiểm soát của một số cảm xúc cơ bản là giận dữ, sợ hãi, xấu hổ. - Tiến hành nghiên cứu trên 360 học sinh ở một số trường THPT công lập và dân lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. 7. 7.Tp.HCM. 8. Phương pháp nghiên cứu Đề tài được tiến hành thông qua việc phối hợp một số phương pháp 7.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận Tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu lý luận và kết quả nghiên cứu thực tiễn đã thực hiện về kiểm soát từng cảm xúc, trí tuệ cảm xúc. Các tư liệu trên được nghiên cứu, phân tích, hệ thống hóa và được sử dụng trong đề tài để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn * Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi - Bảng hỏi được xây dựng dưới dạng phiếu thăm dò ý kiến theo các bước: 23 - Bước 1: Xây dựng phiếu thăm dò mở - Bước 2: Xây dựng phiếu thăm dò thử nghiệm - Bước 3: Xây dựng phiếu thăm dò chính thức Bảng hỏi được xây dựng dựa trên các nội dung chính sau: - Mức độ biểu hiện của người có khả năng kiểm soát cảm xúc tức giận, sợ hãi, xấu hổ. - Những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cảm xúc của học sinh THPT. * Bảng thăm dò được xây dựng thành hai phần: - Phần một: giới thiệu và hướng dẫn trả lời. - Phần hai: nội dung hỏi. - Bảng thăm dò ý kiến sử dụng thang đo thái độ với 5 mức độ khác nhau. * Phương pháp phỏng vấn Phương pháp này thực hiện theo kiểu phỏng vấn nhóm tập trung và phỏng vấn sâu cá nhân. - Phỏng vấn nhóm và cá nhân: tập trung phỏng vấn các nội dung gắn với một số nội dung khách quan để đánh giá, để tăng tính thuyết phục cũng như độ phong phú và thực tế của số liệu. * Phương pháp thực nghiệm Một vài biện pháp tác động của liệu pháp nhận thức hành vi được sử dụng nhằm giúp học sinh cải thiện khả năng kiểm soát cảm xúc giận dữ. 7.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng phần mềm SPSS để xử lý các số liệu thống kê. 8. Đóng góp mới của đề tài - Mô tả mức độ khả năng kiểm soát một số cảm xúc của học sinh THPT tại thành phố Hồ Chí Minh Tp.HCM bằng bảng câu hỏi. - - Xác định mức độ các yếu tố ảnh hưởng đến việc kiểm soát cảm xúc của học sinh THPT tại thành phố Hồ Chí Minh.Tp.HCM. 23 xúc. - Đề xuất một số biện pháp nhằm giúp học sinh THPT kiểm soát cảm