Tài liệu Kết quả chăm sóc người bệnh sau mổ nội soi viêm ruột thừa tại bệnh viện đa khoa đức giang

Đ TV NĐ Viêm ruột thừa (VRT) là một bệnh th ng g p nh t trong các c p c u ngo i khoa v bụng. VRT có bệnh c nh đa d ng, không có triệu ch ng lâm sàng và c n lâm sàng đ c hiệu, do v y việc chẩn đoán VRTc p v n là một thử thách lớn đối với các bác sƿ. Ngày nay, dù đã có sự hỗ trợ c a các ph ng tiện hiện đ i nh siêu âm các lo i, chụp cắt lớp điện toán các lo i, cộng h nhân… th những việc chẩn đoán các tr ng từ ng hợp VRTkhông có triệu ch ng điển hình v n có thể b bỏ sót và chúng ta v n còn g p nhi u các d ng bi n ch ng c a VRTkhông có triệu ch ng điển hình v n có thể b bỏ sót và chúng ta v n còn g p nhi u các d ng bi n ch ng c a VRTnh viêm phúc m c và áp xe r ợt thừa. Ph ng pháp đi u tr hiệu qu nh t đối với VRTchính là ph u thu t cắt bỏ ruột thừa. Sau khi ph u thu t cắt bỏ ruột thừa, hầu h t các bệnh nhân (BN) đ u h i phục. Nh ng n u trì hoãn, ruột thừa có thể vỡ, gây bệnh n ng và th m chí có thể tử vong. Ph u thu t nội soi cắt ruột thừa trong đi u tr VRT ngày càng đ ợc sử dụng ph bi n và đã khẳng đ nh có nhi u u điểm h n so với ph ng pháp truy n thống. Đã có nhi u đ tài y học nghiên c u v đ c điểm lâm sàng và k t qu đi u tr ph u thu t viêm ruột thừa, nh ng có ít đ tài nghiên c u v chăm sóc BN sau khi m . Do v y, để góp phần chăm sóc, theo dõi tốt h n những BN m ruột thừa, tôi đã ti n hành nghiên c u đ tài: “Kết quả chăm sóc người bệnh sau mổ nội soi viêm ruột thừa tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang năm 2013” với hai mục tiêu chính sau: 1. Mô t k t qu chĕm sóc ng i b nh sau m nội soi viêm ruột th a t i b nh vi n Đa khoa Đ c Giang nĕm 2013 2. Mô t một s y u t liên quan đ n k t qu chĕm sóc ng i b nh sau m nội soi ruột th a t i B nh vi n Đa khoa Đ c Giang nĕm 2013. 1 CH 1.1. S l NG I -T NG QUAN c gi i ph u và ch c nĕng sinh lí c a ruột th a 1.1.1. Giải phẫu Ruột thừa là đo n cuối c a manh tràng, có hình chóp lộn ng ợc, dài trung bình 8 - 10cm, lúc đầu nằm đáy manh tràng song do sjw phát triển không đ ng đ u c a manh tràng làm cho ruột thừa xoay dần ra và lên trên để cuối cùng ruột thừa nằm hố ch u ph i. V trí c a ruột thừa so với manh tràng là không thay đ i, ruột thừa nằm hố ch u ph i nh ng đầu tự do c a ruột thừa di động và có thể tìm th y nhi u v trí khác nhau nh trong tiểu khung, sau manh tràng, sau h i tràng. Ngoài ra, có một tỷ lệ b t th hố ch u pahir mà tr ng v v trí c a ruột thừa nh : ruột thừa không nằm d ới gan, giữa các quai ruột ho c v trí hố ch u trái trong ng hợp ng ợc ph t ng.[1] [2] Điểm g p nhau c a 3 d i c dọc c a manh tràng là chỗ nối manh tràng với ruột thừa, các góc h i manh tràng kho ng 2 - 2,5cm. Có thể dựa vào chỗ hợp l i c a 3 d i c dọc manh tràng để xác đ nh gốc ruột thừa khi ti n hành ph u thu t cắt ruột thừa. [2] Hình 1.1: Vị trí của ruột thừa 2 Thang Long University Library 1.1.2. Sinh lý ruột thừa − Tr ớc đây cho rằng ruột thừa là một c quan v t tích không có ch c năng, nh ng các bằng ch ng gần đây cho th y ruột thừa là một c quan miễn d ch, nó tham gia vào sự ch ti t globulin miễn d ch nh IgA. − Các t ch c lympho lớp d ới niêm m c phát triển m nh lúc 20 - 30 tu i, sau đó thoái triển dần, ng i trên 60 tu i ruột thừa hầu nh x teo, không th y các h ch lympho và làm cho lòng ruột thừa nhỏ l i [1], [2]. 1.2. S l c d ch t học viêm ruột th a c p Viêm ruột thừa đã đ ợc bi t đ n từ th k XVI và đ n th k Xƾ, Pitz R giáo s gi i ph u bệnh Boston lần đầu tiên đã báo cáo v những v n đ chung c a viêm ruột thừa c p và h u qu c a nó tr ớc hội ngh các thầy thuốc Mỹ, đ ng th i đ ngh đ t tên cho bệnh này là viêm ruột thừa. Viêm ruột thừa c p là nguyên nhân hay g p nh t trong c p c u bụng ngo i khoa. T i Pháp, tỷ lệ viêm ruột thừa từ 40 đ n 60 tr dân. T i Mỹ kho ng 1% các tr ng hợp /100.000 ng hợp ph u thu t là do viêm ruột thừa. Việt Nam, theo Tôn Th t Bách và cộng sự, viêm ruột thừa chi m 53,38% m c p c u do bệnh lý bụng t i Bệnh viện Việt Đ c. Bệnh r t hi m g p tu i, tăng dần và hay g p nh t theo tu i nh ng không hi m g p sau đó gi m dần và ng trẻ em d ới 3 thanh thi u niên, sau đó tỷ lệ g p gi m dần ng i già. Tỷ lệ nam/nữ ng i trẻ là 2/3, i già tỷ lệ này là 1/1. Theo nhi u thống kê, tỷ lệ viêm ruột thừa c p đã gi m trong những năm gần đây và tỷ lệ tử vong th p. Nghiên c u trên 1.000 tr ng hợp viêm ruột c p t i bệnh viện Royal Peeth - Australia t lệ tử vong là 0,1%. Bulgari (1996) nghiên c u trong 10 năm, tỷ lệ tử vong do viêm ruột thừa là 0,29%. Việt Nam tuy ch a có thống kê đầy đ nh ng theo một thống kê trong 5 năm (1974 1978) t i bệnh viện Việt Đ c, viêm ruột thừa c p chi m trung bình 35,7% trong t ng số c p c u ngo i khoa. T i khoa ngo i bệnh viện B ch Mai (1998), viêm ruột thừa c p chi m 52% c p c u bụng nói chung. Viêm ruột thừa c p g p mọi l a tu i nh ng nhi u nh t ng tu i từ 11 - 40, ít g p i già trên 65 tu i [7]. 3 trẻ nhỏ d ới 2 tu i và 1.3. Nguyên nhân hình thành viêm ruột th a c p VRT c p th ng do ba nguyên nhân: lòng ruột thừa b tắc, nhiễm trùng và tắc ngh n m ch máu. Tắc lòng ruột thừa do một số nguyên nhân − Do t bào niêm m c ruột thừa bong ra nút l i, ho c do sỏi phân lọt vào lòng ruột thừa, do giun chui vào, do dây chằng đè g p gốc ruột thừa, ho c do phì đ i quá m c c a các nang lympho. − Co thắt gốc ho c đáy ruột thừa. − Ruột thừa b g p do dính ho c do dây chằng. Nhiễm trùng ruột thừa − Sau khi b tắc, vi khuẩn trong lòng ruột thừa phát triển gây viêm. − Nhiễm khuẩn ruột thừa do nhiễm trùng huy t, xu t phát từ các trùng nhiễm n i khác nh : ph i, tai, mũi, họng… tuy v y nguyên nhân này th ng hi m g p. Tắc ngh n m ch máu ruột thừa − Tắc lòng ruột thừa làm áp lực lòng ruột thừa tăng lên gây tắc ngh n các m ch máu nhỏ tới nuôi d ỡng thành ruột thừa gây rối lo n tuần hoàn. − Nhiễm trùng: do độc tố c a vi khuẩn Gram âm, gây tắc m ch ho c có thể tắc m ch tiên phát là nguyên nhân c a viêm ruột thừa. [3] [5] [6] 1.4. Tri u ch ng lâm sàng và c n lâm sàng c a viêm ruột th a c p 1.4.1. Đặc điểm lâm sàng − Triệu ch ng toàn thân BN th cao 39-40oC th ng sốt nhẹ kho ng 37,5-38oC, m ch 90-100 lần/phút. N u sốt ng là VRT đã có bi n ch ng nh viêm phúc m c hay áp xe ruột thừa. − Triệu ch ng c năng − Đau bụng: là triệu ch ng khi n BN ph i nh p viện, lúc đầu đau quanh rốn ho c hố ch u ph i, r i sau vài gi khu trú vùng hố ch u ph i hay lan khắp bụng. Đau âm th nh tho ng trội lên. Đau không thành c n lúc đầu đau ít sau đó đau tăng lên [ ]. VRT do sỏi phân, do giun chui vào ruột thừa đau nhi u 4 Thang Long University Library h n nh ng sốt nhẹ ho c không sốt. Th ng dễ nhầm chẩn đoán với c n đau qu n th n, u nang bu ng tr ng ph i xoắn ho c viêm m vòi tr ng [ 2]. − Nôn hay bu n nôn: th ng xu t hiện sau đau bụng vài gi , tuy nhiên có BN b VRT không nôn [1],[2]. − Các biểu hiện khác: + Có khi BN không trung tiện, đ i tiện, bụng ch ớng h i. + Đôi khi a ch y kèm nôn dễ nhầm với rối lo n tiêu hóa do ngộ độc th c ăn hay viêm ruột. + Triệu ch ng ti t niệu khi ruột thừa nằm tiểu khung sát bàng quang [2 ], [5]. − Triệu ch ng thực thể − Điểm đau: tùy thuộc v trí ruột thừa mà điểm đau có thể trên mào ch u, d ới gan, c nh rốn, hố ch u trái, h v …thông th hố ch u ph i, ng là điểm Mac Burney [5 ]. − Ph n ng thành bụng: đó là ph n x co c thành bụng gây nên do bác sƿ n sâu vào thành bụng. Vùng đau và ph n ng thành bụng lan rộng thì nhiễm trùng càng n ng. Trong tr ng hợp nghi ng ph i khám và theo dõi nhi u lần để so sánh. − Co c ng thành bụng: nhìn th y thành bụng kém di động, các thớ c n i lên rõ. Khi s nắn c m giác thành bụng nh một v t c ng, BN có c m giác r t đau. − Ph n ng dội (d u hiệu Blumberg): phúc m c khi b kích thích bằng biểu hiện ph n ng dội d ng tính. Khi tình tr ng viêm phúc m c đã rõ thì không nên làm ph n ng dội vì BN r t đau. Ngoài ra còn có d u hiệu Rovsing, d u c thắt l ng, d u c b t. − Thăm trực tràng: đối với trẻ nhỏ ph i dùng ngón tay út, mục đích tìm điểm đau túi cùng Douglas ho c túi cùng bên ph i. Nh ng đối với trẻ nhỏ d u hiệu này ít có giá tr và th ng VRT đã muộn. 5 1.4.2. Triệu chứng cận lâm sàng − Làm xét nghiệm công th c máu, máu ch y máu đông. + B ch cầu tăng từ 10.000 đ n 15.000, song cần l u ý có từ 10% đ n 30% tr ng hợp số l ợng b ch cầu không tăng. + B ch cầu đa nhân trung tính tăng (> 80%) − Siêu âm: th y đ ng kính ruột thừa to h n bình th ng. [4] 1.5. Di n ti n và bi n ch ng c a viêm ruột th a c p 1.5.1.Viêm phúc mạc Tình tr ng nhiễm trùng không còn khu trú trong phúc m c, g p đa số ruột thừa nữa mà lan rộng trẻ nhỏ. VRT ti n triển thành viêm phúc m c theo nhi u cách, Monder chia viêm phúc m c ruột thừa nh sau: − Viêm phúc m c ti n triển: sau 24 – 48 gi kể từ lúc có triệu ch ng đầu tiên, đau dữ dội h n, bụng co c ng, c m giác phúc m c rõ h n, tình tr ng nhiễm trùng nhiễm độc với sốt cao và b ch cầu tăng cao. − Viêm phúc m c hai thì: VRT không đ ợc chẩn đoán và đi u tr ph u thu t, sau một th i gian triệu ch ng t m lắng, kho ng vài ba ngày các d u hiệu l i xu t hiện n ng h n và biểu hiện thành viêm phúc m c với tình tr ng co c ng thành bụng lan rộng, biểu hiện tắc ruột do liệt ruột và tình tr ng nhiễm trùng nhiễm độc r t n ng. − Viêm phúc m c ba thì: VRT ti n triển thành áp xe, sau đó áp xe vỡ m tràn vào phúc m c gây viêm phúc m c r t n ng [7] [8] 1.5.2. Áp xe ruột thừa Là thể viêm phúc m c khu trú c a VRT đã vỡ nh ng đ ợc m c nối lớn và các quai ruột đ n bao l i ho c do đám quánh ruột thừa áp xe hóa. Sau giai đo n biểu hiện bệnh kiểu viêm ruột thừa, các triệu ch ng lâm sang gi m đi, vài ngày sau đau l i với sốt và b ch cầu tăng cao th ng trên 20 x 10 9/L [5] [7] 1.5.3. Đám quánh ruột thừa Đám quánh ruột thừa là do ruột thừa b viêm nh ng đã đ ợc m c nối lớn và các quai ruột đ n bao quanh, nh s c đ kháng c a BN tốt và th ng đã dùng kháng sinh nên quá trình viêm lui dần và d p tắt[2] 6 Thang Long University Library BN vào viện sau vài ngày đau vùng hố ch u ph i, sốt vừa và khám bụng s đ ợc một m ng c ng vùng hố ch u ph i ranh giới không rõ rang. Đám quánh ruột thừa không có ch đ nh m c p c u vì m s phá vỡ hàng rào b o vệ làm tình tr ng nhiễm khuẩn lan rộng. Bệnh s đ ợc đi u tr với kháng sinh và theo dõi, sau 3 đ n 6 tháng s đ ợc cắt ruột thừa nguội [5]. 1.6. Ch đ nh và ch ng ch đ nh ph u thu t viêm ruột th a Ch đ nh: BN viêm ruột thừa Chống ch đ nh: + Chống ch đ nh tuy t đối: đối với ng i bệnh thuộc chống ch đ nh c a gây mê h i s c, b m khí phúc m c, bệnh nhân rối lo n đông máu... + Chống ch đ nh t ng đối trong tr ng hợp áp xe ruột thừa, viêm ruột thừa ho i tử có ho c ch a có bi n ch ng viêm phúc m c, nghi ng có bệnh lý ác tính, ti n sử m bụng d ới rốn và phụ nữ có thai [3] 1.7. Ph ng pháp đi u tr viêm ruột th a c p V nguyên tắc mọi VRT đ u ph i m càng sớm càng tốt, đ c biệt những tr ng hợp đã có bi n ch ng viêm phúc m c, trừ tr ng hợp đám quánh và áp xe ruột thừa. Không đi u tr nội khoa bằng kháng sinh vì kháng sinh có thể làm gi m nhẹ triệu ch ng giai đo n đầu, nh ng khi viêm phúc m c hai thì x y ra là r t quan nguy hiểm. Tuy rằng dùng kháng sinh tr ớc m là cần thi t vì nó h n ch quá trình viêm và các bi n ch ng sau m . Cho đ n nay v n có hai ph ng pháp đi u tr cắt ruột thừa đó là: − M cắt ruột thừa kinh điển với đ hợp ch a có bi n ch ng và đ ng m Mac Burney cho những tr ng giữa ho c đ ng thẳng bên cho tr ng ng hợp viêm phúc m c nh ng ph i đ m b o làm sao thám sát đ ợc h t toàn bộ và làm s ch đ ợc phúc m c. − M cắt ruột thừa bằng nội soi: đ ợc thực hiện lần đầu tiên vào năm 1987 do Phillipe Mouret thực hiện, và sau đó ph u thu t nội soi đ ợc phát triển m nh nh vào sự phóng đ i hình nh các t ng trên màng hình. T i n ớc ta, ph u thu t cắt ruột thừa nội soi đ ợc thực hiện lần đầu tiên vào tháng 2 năm 1999 t i bệnh 7 viện Trung ng Hu và sau đó nó đ ợc áp dụng rộng rãi. Ph u thu t nội soi ngày càng đ ợc a chuộng h n nh tính những u điểm nh gi m đau sau m , th i gian nằm viện ngắn, h i phục s c khỏe nhanh và có tính thẩm mỹ cao…[8] 8 Thang Long University Library CH NG II - Đ I T NG VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U 2.1. Đ i t ng nghiên c u BN đ ợc chẩn đoán VRTc và đ ợc ti n hành đi u tr bằng ph ng pháp m nội soi t i Bệnh viện Đa khoa Đ c Gian 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn BN − BN sau m nội soi VRT đang đ ợc đi u tr t i bệnh viện − BN ≥ 15 tu i − BN có bệnh án ghi chép đầy đ , rõ ràng 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ − BN ph u thu t m m − BN không đ ng ý tham gia nghiên c u 2.2. Th i gian và đ a điểm nghiên c u − Th i gian nghiên c u: từ 01/02/2013 đ n 15/11/2013 − Đ a điểm nghiên c u: Khoa Tiêu hóa t i Bệnh viện Đa khoa Đ c Giang 2.3. Thi t k nghiên c u: ph ng pháp nghiên c u h i c u 2.4. C m u, chọn m u nghiên c u M u nghiên c u đ ợc lựa chọn theo ph ng pháp chọn m u toàn bộ, chọn những BN m nội soi VRT đang đ ợc đi u tr t i Bệnh viện Đa khoa Đ c Giang từ 01/02/2013 đ n 15/10/2013. 2.5. Công c thu th p s li u − H s bệnh án c a BN − Phi u thu th p thông tin 2.6. Kỹ thu t thu th p s li u Nghiên c u viên dựa vào bệnh án c a đối t ợng nghiên c u để đi n vào phi u đi u tra, từ đó t p hợp số liệu để phân tích thống kê. 9 2.7. Bi n s nghiên c u − Các nhóm bi n số thông tin chung c a đối t ợng nghiên c u: tu i, giới tính, trình độ học v n, ngh nghiệp. − Nhóm bi n số v k t qu chăm sóc ng i bệnh sau m : d u hiệu sinh t n, ch độ ăn, ch độ v n động, tình tr ng thay băng v t th ng, th i gian cắt ch , tình tr ng v t m , th i giant rung tiện sau m , tình tr ng đau sau m . − Nhóm bi n số v một số y u tố liên quan đ n k t qu chăm sóc ng i bệnh sau m : tu i, giới, ki n th c c a BN và gia đình, thái độ chăm sóc c a đi u d ỡng viên, sự hài lòng c a BN 2.8. Ph ng pháp xử lý s li u Số liệu đ ợc nh p và xử lý bằng phần m m SPSS. Thống kê mô t (giá tr trung bình, ph ng sai, tỷ lệ phần trăm) đ ợc sử dụng để mô t đ c điểm nhóm nghiên c u và các bi n số. Hệ số t ng quan (Spearman’s Rho) đ ợc sử dụng để đánh giá mối liên quan giữa các bi n số. M c ý nghƿa thống kê sử dụng là p < 0.05 2.9. Các sai s có thể có và cách kh c ph c: − Sai số ghi chép: bệnh án c a BN có thể không đ ợc rõ ràng, d p xóa, nhi u lỗi chính t gây nh h ng đ n k t qu c a cuộc nghiên c u. Cách khắc phục: Nghiên c u viên lựa chọn các bệnh án rõ ràng phù hợp để ti n hành lựa chọn và nghiên c u. 2.10. Đ o đ c trong nghiên c u − Nghiên c u đ ợc ti n hành d ới sự cho phép c a Bệnh viện Đa khoa Đ c Giang. − BN và gia đình đ ợc quy n từ chối tham gia nghiên c u ho c dừng tr l i các câu hỏi c a nghiên c u mà không cần gi i thích lý do. − T t c các thông tin thu th p đ ợc ch đ ợc sử dụng cho mục đích c a nghiên c u này. Mọi thông tin nh n diện cá nhân ng i tr l i đ u đ ợc b o vệ và giữ kín. Ch nghiên c u viên và gi ng viên h ớng d n đ ợc ti p c n với phi u tr l i và các dữ liệu liên quan. 10 Thang Long University Library CH NG III - K T QU NGHIÊN C U 3.1. Đ c điểm chung c a m u nghiên c u Bảng 3.1: Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu Thông tin chung c a ĐTNC Giới tính Tu i Ngh nghiệp Trình độ S l ng Tỷ l Nam 34 72,34 Nữ 13 27,6 T ng 47 100 < 30 20 42,8 31 - 45 16 34,3 > 45 9 22,9 T ng 47 100 Cán bộ - Công nhân viên 12 25,7 Sinh viên - Học sinh 16 34,3 Cán bộ h u trí 5 11,4 Lao động tự do 14 28,6 T ng 47 100 < Trung học ph thông 16 34,3 ≥ Trung học ph thông 31 65,7 T ng 47 100 T ng số BN tham gia nghiên c u đi u tra là 47 ng i, trong đó tỷ lệ nam nhi u h n kho ng 2,62 lần so với nữ (72,34% so với 27,6). Tu i cúa nhóm nghiên c u t p trung ch y u vào nhóm tu i d ới 30 tu i, chi m 42,8%. 11 Ngh nghiệp c a đối t ợng ch y u t p trung vào cán bộ công nhân viên ch c và học sinh - sinh viên, với tỷ lệ lần l ợt là 25,7% và 34,3%. Trình độ học v n c a đối t ợng nghiên c u đa số đã tốt nghiệp trung học ph thông, chi m 65,7%. Bảng 3.2: Đặc điểm liên quan tới tình trạng bệnh của đối tượng nghiên cứu Thông tin chung c a ĐTNC Th i gian từ lúc nh p viện đ n khi đ ợc ch đ nh m Bệnh k t hợp Phát hiện bệnh sớm Sự hiểu bi t v bệnh c a BN và gia đình S l ng Tỷ l ≤ 12h 35 69,17 > 12h 12 59,17 T ng 47 100 Có 29 60,95 Không 18 39,05 T ng 47 100 Có 41 88,57 Không 6 11,43 T ng 47 100 Có 45 95,71 Không 2 4,29 T ng 47 100 Số l ợng BN đ ợc ch đ nh m tr ớc 12 gi kể từ lúc nh p viện là 69,17%. Có 60,95% BN có các bệnh k t hợp Số l ợng BN đ ợc phát hiện bệnh sớm chi m tỷ lệ 88,57%. 95,71% BN và gia đình có sự hiểu bi t v bệnh và ph ng pháp ph u thu t. 12 Thang Long University Library 3.2. K t qu chĕm sóc b nh nhân sau m nội soi ruột th a 3.2.1. Tình trạng đau sau mổ Bảng 3.3: Tình trạng đau sau mổ Tình tr ng đau < 24 gi 24 - 48 gi 48 - 72 gi > 72 gi p n % n % n % n % Không đau 0 0 3 5,7 32 68,6 40 85,7 Đau ít 3 5,7 5 11,4 8 17,1 5 11,4 0,002 Đau vừa 9 20 17 37,1 5 11,4 2 2,9 Đau nhi u 11 22,9 13 28,6 2 2,9 0 0 R t đau 24 51,4 9 14,3 0 0 0 0 47 100 47 100 47 100 47 100 T ng K t qu nghiên c u c a chúng tôi cho th y có sự thay đ i đáng kể v t lệ BN đau sau m từ đau nhi u và r t đau chi m 74,3% trong 24 gi đầu sau m xuống còn 0% sau 72 gi . Sự thay đ i này có ý nghƿa thống kê với p < 0,05. 13 3.2.2 Tình trạng nhiễm trùng sau mổ Bảng 3.4: Tình trạng nhiễm trùng vết mổ sau mổ Tình tr ng nhi m trùng sau m S l ng (n) Tỷ l (%) Có nhiễm trùng 1 2,1 Không có nhiễm trùng 46 97,9 47 100 T ng Trong nghiên c u c a chúng tôi ch có 1 BN b mắc nhiễm trùng sau m , chi m tỷ lệ 2,1%. 3.2.3. Thời gian trung tiện sau mổ Bảng 3.5: Thời gian trung tiện sau mổ Th i gian trung ti n sau m S l ng (n) Tỷ l (%) 12 - 24h 37 77,9 24 - 48h 10 22,1 > 48h 0 0 T ng 47 100 K t qu nghiên c u b ng 3.4 cho th y,th i giant rung tiện sau m c a bệnh nhân ch y u là th i gian từ 12 - 24 gi sau m chi m tỷ lệ 77,9%. 14 Thang Long University Library 3.2.4. Hướng dẫn chế độ ăn Bảng 3.6: Hướng dẫn chế độ ăn cho bệnh nhân H ng d n ch độ ĕn S l ng (n) Tỷ l (%) Tr ớc 6h 0 0 6 - 12h 9 20 12 - 24h 32 71,4 Sau 24h 4 8,6 T ng 47 100 K t qu nghiên c u c a chúng tôi cho th y, đa số BN đ ợc h ớng d n ch độ ăn từ 12 - 24 gi sau m (71,4%). 3.2.5. Hướng dẫn chế độ vận động Bảng 3.7: Hướng dẫn chế độ vận động cho bệnh nhân H ng d n ch độ v n động S l ng (n) Tỷ l (%) Tr ớc 12h 27 57,1 12 - 24h 16 34,3 Sau 24h 4 8,6 T ng 47 100 Ch độ v n động cho BN trong nghiên c u c a chúng tôi ch y u đ ợc h ớng d n trong vòng 12 gi sau m , chi m tỷ lệ 57,1%. 15 3.2.6. Thời gian cắt chỉ Bảng 3.8: Thời gian cắt chỉ S l Th i gian c t ch ng (n) Tỷ l (%) Tr ớc 5 ngày 46 97,9 Sau 5 ngày 1 2,1 T ng 47 100 Trong nghiên c u c a chúng tôi ch có 1 BN (2,1%) đ ợc cắt ch sau 5 ngày, còn l i 46 BN (97,9%) đ ợc cắt ch tr ớc 5 ngày kể từ ngày ti n hành ph u thu t. 3.2.7. Thời gian nằm viện Bảng 3.9: Thời gian nằm viện Th i gian nằm vi n S l ng (n) Tỷ l (%) 1 - 2 ngày 34 72,4 3 - 6 ngày 12 25,5 7 - 10 ngày 0 0 ≥ 10 ngày 1 2,1 T ng 47 100 Theo k t qu b ng 3.8; 72,4% số BN đ ợc xu t viện sau 1 - 2 ngày ti n hành ph u thu t, 25,5% số BN đ ợc xu t viện sau khi ph u thu t từ 3 - 6 ngày và ch có 1 BN (2,1%) đ ợc xu t viện sau 10 ngày 16 Thang Long University Library 3.2.8. Biến chứng sau mổ Bảng 3.10: Biến chứng sớm sau mổ Bi n ch ng sau m S l ng (n) Tỷ l (%) Có bi n ch ng 1 2,1 Không bi n ch ng 46 97,9 T ng 47 100 Trong cuộc nghiên c u c a chúng tôi, ch có 1 BN (2,1%) b mắc bi n ch ng sớm sau khi m . 17 3.3. Một s y u t nh h ởng đ n k t qu chĕm sóc 3.3.1. Mối liên quan giữa tình trạng vết mổ và một số yếu tố Bảng 3.11: Mối liên quan giữa tình trạng vết mổ với một số yếu tố Tình tr ng v t m Đ c điểm Bình th T t ng Không t t n % n % 31 79,4 8 20,6 V trí m B t th Th i gian từ ng ≤ 12h 6 15,4 17,14 84,6 27 84,3 5 15,7 lúc nh p viện đ n khi > 12h 7 46,7 8 53,3 42 93,3 3 6,7 OR p 2,2 0,02 1,23 0,01 0,64 0,7 3,6 0,1 1,31 0,04 ch đ nh m Quy trình Tuân th chăm sóc Không tuân th 2 100 0 0 Đ mb o 43 97,7 1 2,3 Ch độ dinh d ỡng Không đ m b o 3 100 0 0 Ch độ v n ≤ 24h 38 90,4 ,4 9,6 động > 24h 4 80 1 20 Có mối liên quan giữa v trí m với tình tr ng v t m . Những BN có v trí bình th th ng có tình tr ng v t m tốt g p 2,2 lần so với BN có v trí m b t ng. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. Có mối liên quan giữa th i gian từ lúc nh p viện đ n khi ch đ nh m với tình tr ng v t m . Những BN đ ợc ch đ nh m sớm kể từ lúc nh p viện có v t 18 Thang Long University Library m tốt g p 1,23 lần so với BN đ ợc ch đ nh m muộn. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. Có mối liên quan giữa ch độ v n động với tình tr ng v t m . BN đ ợc ch đ nh v n động sớm d ới 24 gi có tình tr ng v t m tốt h n so với BN đ ợc ch đ nh v n động muộn. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. Trong nghiên c u này ch a tìm đ ợc sự liên quan giữa tình tr ng v t m với các bi n: quy trình chăm sóc, ch độ dinh d ỡng… 3.3.2. Mối liên quan giữa khả năng hồi phục sau mổ và một số yếu tố Bảng 3.12: Mối liên quan giữa khả năng hồi phục sau mổ và một số yếu tố Kh nĕng ph c h i v t m Đ c điểm Giới Tu i Bệnh k t hợp Phát hiện bệnh sớm Sự hiểu bi t v bệnh c a BN và gia đình Ph h i t t Ph c h i không t t OR p 1,26 0,01 n % n % Nam 29 82,8 6 17,2 Nữ 8 61,5 5 38,5 < 30 17 85 3 15 1 31 - 45 14 87,5 2 12,5 1,28 > 45 6 66,7 3 32,3 2,32 Có 19 65,5 10 34,5 Không 16 88,9 2 11,1 Có 38 92,6 3 7,4 Không 4 66,7 2 32,3 Có 39 86,7 6 13,4 Không 2 100 0 0 0,01 0,2 0,03 1,8 0,01 4,2 0,8 Có mối liên quan giữa kh năng h i phục v t m với giới tinh. Những BN nam có kh năng h i phục v t m tốt h n BN nữ là 1,26. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. 19 Có mối liên quan giữa kh năng h i phục v t m với độ tu i BN. Những BN độ tu i d ới 30 có kh năng h i phục cao h n 1,28 lần so với nhóm tu i 30 - 45, cao g p 2,32 lần so với nhóm tu i trên 45. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. Có mối liên quan giữa kh năng h i phục v t m với bệnh k t hợp. Những BN có y u tố bệnh k t hợp thì kh năng h i phục v t th ng kém h n so với BN không có y u tố bệnh k t hợp. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. Có mối liên quan giữa kh năng phát hiện bệnh sớm với kh năng h i phục sau m . Những BN đ ợc phát hiện bệnh sớm có kh năng h i phục tốt h n g p 1,8 lần so với những BN phát hiện bệnh muộn. Sự khác biệt có ý nghƿa thống kê p < 0,05. 20 Thang Long University Library