Lêi nãi ®Çu
TiÒn l-¬ng lu«n lµ vÊn ®Ò ®-îc x· héi quan t©m chó ý bëi ý nghÜa kinh
tÕ vµ x· héi to lín cña nã.
TiÒn l-¬ng còng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù
thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña tõng doanh nghiÖp. Mét chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng hîp
lý lµ c¬ së, ®ßn bÈy cho sù ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, tiÒn l-¬ng lµ mét phÇn kh«ng nhá
cña chi phÝ s¶n xuÊt. NÕu doanh nghiÖp vËn dông chÕ ®é tiÒn l-¬ng hîp lý sÏ
t¹o ®éng lùc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ...
TiÒn l-¬ng cã vai trß t¸c dông lµ ®ßn bÈy kinh tÕ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn
ng-êi lao ®éng.Chi phÝ nh©n c«ng chiÕm tØ träng t-¬ng ®èi lín trong tæn sè
chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.V× vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i t¨ng c-êng
c«ng t¸c qu¶n lÝ lao ®éng,c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng cÇn chÝnh x¸c,kip thêi ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng-êi lao ®éng ®ång
thêi t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ,tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng ,®Èy
m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi víi ng-êi lao ®éng tiÒn l-¬ng cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng
bëi nã lµ nguån thu nhËp chñ yÕu gióp cho hä ®¶m b¶o cuéc sèng cña b¶n
th©n vµ gia ®×nh. Do ®ã tiÒn l-¬ng cã thÓ lµ ®éng lùc thóc ®Èy ng-êi lao ®éng
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nÕu hä ®-îc tr¶ ®óng theo søc lao ®éng hä ®ãng gãp,
nh-ng còng cã thÓ lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng khiÕn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
chËm l¹i, kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ nÕu tiÒn l-¬ng ®-îc tr¶ thÊp h¬n søc lao ®éng
cña ng-êi lao ®éng bá ra.
ë ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ, tiÒn l-¬ng lµ sù cô thÓ h¬n cña qu¸ tr×nh
ph©n phèi cña c¶i vËt chÊt do chÝnh ng-êi lao ®éng lµm ra. V× vËy, viÖc x©y
dùng th¸ng l-¬ng, b¶ng l-¬ng, lùa chän c¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng hîp lý ®Ó sao
cho tiÒn l-¬ng võa lµ kho¶n thu nhËp ®Ó ng-êi lao ®éng ®¶m b¶o nhu cÇu c¶
vËt chÊt lÉn tinh thÇn, ®ång thêi lµm cho tiÒn l-¬ng trë thµnh ®éng lùc thóc
®Èy ng-êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm h¬n víi c«ng
viÖc thùc sù lµ viÖc lµm cÇn thiÕt.
1
ChÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng ®-îc vËn dông linh ho¹t ë mçi doanh nghÖp phô
thuéc ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lÝ ,tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ phô thuéc tÝnh
chÊt hay lo¹i h×nh kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp .C«ng ty TNHH Hoa
Hoa víi nhiÖm vô lµ 1 doanh nghiÖp t- nh©n v× thÕ ®-îc x©y dùng 1 c¬ chÕ
tr¶ l-¬ng phï hîp, h¹ch to¸n ®óng ,®ñ vµ thanh to¸n kÞp thêi 1 ý nghÜa to lín
vÒ mÆt kinh tÕ còng nh- vÒ mÆt chÝnh trÞ.NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña
vÊn ®Ò trªn em ®· lùa chän ®Ò tµi “KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c khán trÝch
theo l-¬ng ë c«ng ty TNHH Hoa Hoa.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty TNHH Hoa Hoa, em ®· cã c¬ héi
vµ ®iÒu kiÖn ®-îc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng t¹i C«ng ty. Nã ®· gióp em rÊt nhiÒu trong viÖc
cñng cè vµ më mang h¬n cho em nh÷ng kiÕn thøc em ®· ®-îc häc t¹i tr-êng
mµ em ch-a cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®-îc ¸p dông thùc hµnh.
Néi dung cña chuyªn ®Ò, ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3 phÇn
chÝnh sau ®©y:
PhÇn I: C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l-¬ng trong doanh nghiÖp.
PhÇn II: Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng t¹i C«ng ty TNHH Hoa Hoa.
PhÇn III: Ph-¬ng h-íng hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l-¬ng t¹i c«ng ty Hoa Hoa.
2
PhÇn I
C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l-¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
I. b¶n chÊt TiÒn l-¬ng trong doanh nghiÖp
1. Kh¸i niÖm vÒ lao ®éng vµ tiÒn l-¬ng
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh tiªu
hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n trong ®ã lao ®éng víi t- c¸ch lµ ho¹t ®éng ch©n tay vµ
trÝ ãc cña con ng-êi sö dông c¸c t- liÖu lao ®éng nh»m t¸c ®éng,biÕn ®æi c¸c
®èi t-îng lao ®éng thµnh c¸c vËt phÈm cã Ých phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t
cña m×nh. VËy “lao ®éng l¯ sù hao phÝ cã môc ®Ých thÓ lùc v¯ trÝ lùc cña
ng-êi nh»m t¸c ®éng vµo c¸c vËt tù nhiªn ®Ó t¹o thµnh vËt phÈm ®¸p øng nhu
cÇu cña con ngêi hoÆc thùc hªn ho¹t ®éng kinh doanh”.
§Ó bï ®¾p hao phÝ vÒ søc lao ®éng nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng th×
ng-êi chñ sö dông lao ®éng c©n ph¶i tÝnh tr¶ cho ng-êi lao ®éngÊcc kho¶n thu
nhËp cña hä trong ®ã tiÒn l-¬ng lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu.
D-íi mäi h×nh thøc kinh tÕ x· héi tiÒn l-¬ng lu«n ®-îc coi lµ mét bé
phËn quan träng cña gi¸ trÞ hµng ho¸. Nã chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè nhkinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi lÞch sö vµ tiÒn l-¬ng còng t¸c ®éng ®Õn viÖc s¶n xuÊt,
c¶i thiÖn ®êi sèng vµ æn ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi. ChÝnh v× thÕ kh«ng chØ
nhµ n-íc mµ ngay c¶ ng-êi chñ s¶n xuÊt cho ®Õn nguêi lao ®éng ®Òu quan
t©m ®Õn chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng.
Trong s¶n xuÊt kinh doanh tiÒn l-¬ng lµ mét yÕu tè quan träng cña chi
phÝ s¶n xuÊt, nã cã quan hÖ trùc tiÕp vµ t¸c ®éng nh©n qu¶ ®Õn lîi nhuËn cña
doanh nghiÖp.
Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung tiÒn l-¬ng ®-îc hiÓu nh- sau:
"TiÒn l-¬ng d-íi chñ nghÜa x· héi lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n ®-îc biÓu
hiÖn d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ, ®-îc nhµ n-íc ph©n phèi cã kÕ ho¹ch cho c«ng
3
nh©n viªn chøc cho phï hîp víi sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng cña mçi con
ng-êi ®· cèng hiÕn . TiÒn l-¬ng ph¶n ¸nh viÖc tr¶ l-¬ng cho c«ng nh©n viªn
dùa trªn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng".
Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th× quan ®iÓm cò vÒ tiÒn
l-¬ng kh«ng cßn phï hîp víi ®iªï kiÖn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. §ßi hái
nhËn thøc l¹i. §óng ®¾n h¬n b¶n chÊt cña tiÒn l-¬ng theo qu¶n ®iÓm ®æi míi
cña n-íc ta "TiÒn l-¬ng lµ bé phËn thu nhËp quèc d©n, lµ gi¸ trÞ míi s¸ng t¹o
ra mµ ng-êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng-êi lao ®éng víi gi¸ trÞ lao ®éng ®·
hao phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ". §Ó cã ®-îc nhËn thøc ®óng vÒ
tiÒn l-¬ng, phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý, kh¸i niÖm tiÒn l-¬ng ph¶i ®¸p øng mét
sè yªu cÇu sau:
*Ph¶i quan niÖm søc lao ®éng lµ mét hµng ho¸ cña thÞ tr-êng yÕu tè s¶n
xuÊt. TÝnh chÊt hµng ho¸ cña søc lao ®éng cã thÓ bao gåm kh«ng chØ lùc
l-îng lao ®éng lµm viÖc trong khu vùc kinh tÕ t- nh©n, lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh
doanh thuéc së h÷u nhµ n-íc mµ cßn c¶ ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc trong
lÜnh vùc qu¶n lý nhµ n-íc, qu¶n lý x· héi.
*TiÒn l-¬ng ph¶i lµ tiÒn tr¶ cho søc lao ®éng, tøc lµ gi¸ trÞ cña hµng
ho¸ søc lao ®éng mµ ng-êi sö dông vµ ng-êi cung øng søc lao ®éng tho¶
thuËn víi nhau theo qui luËt cung cÇu cña gi¸ c¶ thÞ tr-êng.
*TiÒn l-¬ng lµ bé phËn c¬ b¶n trong thu nhËp cña ng-êi lao ®éng ®ång
thêi lµ mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp .
TiÒn l-¬ng ®-îc ®Þnh nghÜa nh- sau:
"TiÒn l-¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ gi¸ cña yÕu tè
søc lao ®éng mµ ng-êi sö dông ph¶i tr¶ cho ng-êi cung øng søc lao ®éng tu©n
theo c¸c nguyªn t¾c cung cÇu, gi¸ c¶ cña thÞ tr-êng vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh cña
nhµ n-íc".
* Ph©n lo¹i lao ®éng:
- Theo thêi gian lao ®éng:
4
+ Lao ®éng th-êng xuyªn trong danhh s¸ch :lµ lùc l-îng lao ®éng do
doanh ngiÖp trùc tiÕp qu¶n lÝ vµ chi tr¶ l-¬ng gåm c«ng nh©n viªn s¶n xuÊt
kinh doanh c¬ b¶n vµ c«ng nh©n viªn thuéc c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
+ Lao ®éng t¹m thêi mang tÝnh thêi vô:lµ lùc l-îng lao ®éng lµm viÖc t¹i
c¸c doanh nghiÖp do c¸c ngµnh kh¸c chi tr¶ l-¬ng.
- Theo quan hÖ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:gåm lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng
gi¸n tiÕp.
+ Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ nh÷ng ng-êi trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra s¶n phÈm hay trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c c«ng
viÖc nhiÖm vô nhÊt ®Þnh.
+ Lao ®éng gi¸n tiÕp s¶n xuÊt lµ bé phËn lao ®éng tham gia 1 c¸ch gi¸n
tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp.
- Theo chøc n¨ng cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh SXKD
+ Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt chÕ biÕn:gåm nh÷ng lao ®éng
tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm.
+ Lao ®éng thùc thiÖn chøc n¨ng b¸n hµng:lµ nh÷ng lao ®éng tham gia
ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm,hµng ho¸,dÞch vô.
+ Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lÝ:lµ nh÷ng lao ®éng tham gia ho¹t
®éng qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lÝ hµnh chÝnh.
Ph©n lo¹i lao ®éng trong doanh nghiÖp cã ý nghÜa to lín trong viÖc n¾m
b¾t th«ng tin vÒ sè l-îng vµ thµnh phÈm lao ®éng,vÒ tr×nh ®é cña ng-êi lao
®éng trong doanh nghiÖp.MÆt kh¸c th«ng qua ph©n lo¹i lao ®éng trong toµn
doanh nghiÖp vµ tõng bé phËn gióp cho viÖc lËp dù to¸n chi phÝ nh©n c«ng
trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh,lËp kÕ ho¹ch quü l-¬ng vµ thuËn lîi cho
c«ng t¸c kiÓm trat×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹chvµ dù to¸n nµy.
* Ph©n lo¹i tiÒn l-¬ng:
TiÒn l-¬ng ®-îc chia thµnh 2 lo¹i:l-¬ng chÝnh vµ l-¬ng phô
+ L-¬ng chÝnh:lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng trong thêi gian lµm
viÖc thùc tÕ.
5
+ L-¬ng phô:lµ tiÌn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng trong thêi gian thùc tÕ
kh«ng lµm viÖc nh-ng ®-îc h-ëng chÕ ®é nh- nghØ phÐp,nghØ hÌ,héi häp…….
2. TiÒn l-¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l-¬ng thùc tÕ :
2.1. TiÒn l-¬ng danh nghÜa:
TiÒn l-¬ng danh nghÜa lµ kh¸i niÖm chØ sè l-îng tiÒn tÖ mµ ng-êi sö dông
søc lao ®éng ph¶i tr¶ cho ng-êi cung cÊp søc lao ®éng c¨n cø vµo hîp ®ång
lao ®éng gi÷a hai bªn trong viÖc thóc ®Èy lao ®éng. Trªn thùc tÕ mäi møc
l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng ®Òu lµ tiÒn l-¬ng danh nghÜa. Lîi Ých mµ ng-êi
cung øng søc lao ®éng nhËn ®-îc ngoµi viÖc phô thuéc vµo møc l-¬ng danh
nghÜa cßn phô thuéc vµo gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô vµ sè l-îng thuÕ mµ ng-êi
lao ®éng sö dông tiÒn l-¬ng ®ã ®Ó mua s¾m hoÆc ®ãng thuÕ .
2.2. TiÒn l-¬ng thùc tÕ:
Lµ l-îng t- liÖu sinh ho¹t vµ dÞch vô mµ ng-êi lao ®éng cã thÓ mua ®-îc
b»ng tiÒn l-¬ng cña m×nh sau khi ®· ®ãng c¸c kho¶n thuÕ theo quy ®Þnh cña
chÝnh phñ. ChØ sè tiÒn l-¬ng thùc tÕ tØ lÖ nghÞch víi chØ sè gi¸ c¶ vµ tØ lÖ thuËn
víi chØ sè tiÒn l-¬ng danh nghÜa t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh.
ITLDN
ITLTT =
IGC
Trong ®ã :
ITLTT : chØ sè tiÒn l-¬ng thùc tÕ
ITLDN : chØ sè tiÒn l-¬ng danh nghÜa
IGC : chØ sè gi¸ c¶
3. Chøc n¨ng, ý nghÜa vµ vai trß cña tiÒn l-¬ng trong s¶n xuÊt kinh doanh
3.1. Chøc n¨ng
* Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng:
Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®-îc thùc hiÖn nhê bëi viÖc tr¶ c«ng
cho ng-êi lao ®éng th«ng qua tiÌn l-¬ng. Søc lao ®éng lµ s¶n phÈm cña lÞch sö
6
lu«n ®-îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l-îng nhê th-êng xuyªn ®-îc kh«i
phôc vµ ph¸t triÓn.
- Duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng cña chÝnh b¶n th©n ng-êi lao ®éng.
- S¶n xuÊt ra søc lao ®éng míi.
- TÝch luü kinh nghiÖm n©ng cao tr×nh ®é ®Ó hoµn thµnh kü n¨ng lao ®éng.
* Chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ:
TiÒn l-¬ng lµ 1 b»ng chøng thÓ hiÖn gi¸ trÞ ®Þa vÞ vµ uy tÝn cña ng-êilao
®éng trong doanh nghiÖp vµ ngoµi x· héi.ThÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc
c«ng lao cña hä ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Do ®ã tiÒn l-¬ng sÏ
trë thµnh c«ng cô khuyÕn khÝch,lµ ®éng lùc thóc ®Èy lao ®éng ph¸t triÓn.
* Chøc n¨ng c«ng cô qu¶n lÝ cña nhµ n-íc:
ChÕ ®é tiÒn l-¬ng lµ nh÷ng ®¶m b¶m cã tÝnh ph¸p lÝ cña nhµ n-íc vÒ
quyÒn lîi tèi thiÓu mµ ng-êi lao ®éng ®-îc h-ëng tõ ng-¬× sö dông lao
®éng.Nhµ n-íc dùa vµo chøc n¨ng trªn cña chÕ ®é tiÒn l-¬ng kÕt hîp víi t×nh
h×nh kinh tÕ x· héi ,cô thÓ x©y lªn 1 c¬ chÕ tiÒn l-¬ng phï hîp ban hµnh nã
nh- 1 v¨n b¶n ph¸p lÝ buéc ng-êi sö dông lao ®éng ph¶I tu©n theo.
* Chøc n¨ng thø¬c ®o hao phÝ lao ®éng cho x· héi;
Khi tiÒn l-¬ng tr¶ ng-êi lao ®éng ngang víi gi¸ trÞ søc lao ®éng mµ hä
bá ra cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hao phÝ lao ®éng cñ toµn thÓ céng ®ång th«ng
qua tæng quü l-¬ng cho toµn bé ng-êi lao ®éng.§iÒu nµy gióp nhµ n-íc ho¹ch
®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vµ v¹ch ra chiÕn l-îc ®óng ®¾n.
3.2. ý nghÜa:
* §èi víi c¸c chñ doanh nghiÖp tiÒn l-¬ng lµ mét yÕu tè cña chi phÝ s¶n
xuÊt. ®èi víi ng-êi cung cÊp søc lao ®éng tiÒn l-¬ng lµ nguån thu nhËp chñ
yÕu.
* §èi víi ng-êi lao ®éng tiÒn l-¬ng nhËn ®-îc tho¶ ®¸ng sÏ lµ ®éng lùc
thóc ®Èy n¨ng lùc s¸ng t¹o ®Ó lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. MÆt kh¸c khi n¨ng
suÊt lao ®éng t¨ng th× lîi nhuËn doanh nghiÖp còng sÏ t¨ng theo, do ®ã nguån
phóc lîi cña doanh nghiÖp mµ ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc còng sÏ t¨ng lªn, nã
lµ phÇn bæ sung hªm cho tiÒn l-¬ng, lµm t¨ng thu nhËp vµ t¨ng lîi Ých cho
7
ng-êi lao ®éng t¹o ra sù g¾n kÕt c¸c thµnh viªn víi môc tiªu vµ lîi Ých cña
doanh nghiÖp, xo¸ bá sù ng¨n c¸ch gi÷a chñ doanh nghiÖp víi ng-êi lao ®éng,
khiÕn cho ng-êi lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm h¬n vµ tù gi¸c h¬n trong c«ng viÖc.
Ng-îc l¹i nÕu doanh nghiÖp chi tr¶ l-¬ng kh«ng hîp lý th× chÊt l-îng
c«ng viÖc bÞ gi¶m sót, h¹n chÕ kh¶ n¨ng lµm viÖc, biÓu hiÖn râ t×nh tr¹ng sao
nh·ng c«ng viÖc.
3.3. Vai trß cña tiÒn l-¬ng trong s¶n xuÊt kinh doanh:
* TiÒn l-¬ng nh»m ®¶m b¶o chi phÝ ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. §©y lµ
yªu cÇu thÊp nhÊt cña tiÒn l-¬ng nu«i sèng ng-êi lao ®éng, duy tr× søc lao
®éng cña hä.
* Vai trß kÝch thÝch cña tiÒn l-¬ng: V× ®éng c¬ tiÒn l-¬ng ng-êi lao
®éng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc, tiÒn l-¬ng ph¶i t¹o ra sù say mª
nghÒ nghiÖp, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é vÒ chuyªn m«n vµ c¸c lÜnh vùc
kh¸c.
* Vai trß ®iÒu phèi cña tiÒn l-¬ng: TiÒn l-¬ng nhËn ®-îc tho¶ ®¸ng
ng-êi lao ®éng s½n sµng nhËn mµ c«ng viÖc ®-îc giao dï ë ®©u, lµm g× hay
bÊt cø khi nµo trong ®iÒu kiÖn søc lùc vµ trÝ tuÖ cña hä cho phÐp.
* Vai trß qu¶n lý lao ®éng tiÒn l-¬ng : Doanh nghiÖp sö dông c«ng cô
tiÒn l-¬ng cßn víi môc ®Ých kh¸c lµ th«ng qua viÖc tr¶ l-¬ng mµ kiÕm tr¶
theo dâi ng-êi lao ®éng lµm viÖc, ®¶m b¶o tiÒn l-¬ng chi ra ph¶i ®em l¹i kÕt
qu¶ vµ hËu qu¶ râ rÖt. HiÖu qu¶ tiÒn l-¬ng kh«ng chØ tÝnh theo th¸ng mµ cßn
ph¶i tÝnh theo ngµy, giê ë toµn doanh nghiÖp, tõng bé phËn vµ tõng ng-êi .
4. TiÒn l-¬ng tèi thiÓu - cë së c¸c møc l-¬ng:
* TiÒn l-¬ng tèi thiÓu:
TiÒn l-¬ng tèi thiÓu ®-îc xem nh- lµ c¸i ng-ìng cuèi cïng ®Ó tõ ®ã x©y
dùng c¸c møc l-¬ng kh¸c, t¹o thµnh hÖ thèng tiÒn l-¬ng cña mét ngµnh
nµo ®ã, hoÆc hÖ thèng tiÒn l-¬ng chung thèng nhÊt cña mét n-íc, lµ c¨n cø
®Ó ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng. Møc l-¬ng tèi thiÓu lµ mét yÕu tè quan
täng cña mét chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng, nã liªn hÖ chÆt chÏ víi ba yÕu tè :
+ Møc sèng trung b×nh cña d©n c- mét n-íc
8
+ ChØ sè gi¸ c¶ hµng ho¸ sinh ho¹t
+ Lo¹i lao ®éng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng
Møc l-¬ng tèi thiÓu ®o l-êng gi¸ c¶ søc lao ®éng th«ng th-êng trong
®iÒu kiÖn lµm viÖc b×nh th-êng, yªu cÇu kü n¨ng ®¬n gi¶n víi khung gi¸ c¸c
t- liÖu sinh ho¹t hîp lý. Víi ý nghÜa ®ã tiÒn l-¬ng tèi thiÓu ®-îc ®Þnh nghÜa
nh- sau:
" TiÒn l-¬ng tèi thiÓu lµ møc l-¬ng ®Ó tr¶ cho ng-êi lao ®éng lµm c«ng
viÖc ®¬n gi¶n nhÊt víi ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ m«i tr-êng lµm viÖc b×nh
th-êng".
* TiÒn l-¬ng tèi thiÓu ®iÒu chØnh trong doanh nghiÖp:
Nh»m ®¸p øng nhu cÇu cã thÓ tr¶ l-¬ng cao h¬n trong nh÷ng doanh
nghiÖp cã ®iÒu kiÖn, lµm ¨n cã l·i, tiÒn l-¬ng tèi thiÓu trong doanh nghiÖp
theo qui ®Þnh cã thÓ ®iÒu chØnh tuú thuéc vµo tõng ngµnh, tÝnh chÊt c«ng viÖc
vµ ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
TLMin=450. 000 (K1 + K2)
Trong ®ã:
K1 HÖ sè ®iÒu chØnh theo vïng
K2 HÖ sè ®iÒu chØnh theo ngµnh
TiÒn l-¬ng tèi thiÓu ®iÒu chØnh ®-îc x©y phï hîp víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n chi tr¶ cña doanh nghiÖp.
5. C¸c yªu cÇu cña tæ chøc lao ®éng tiÒn l-¬ng:
5.1/ Yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l-¬ng :
*§¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng
vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng-¬× lao ®éng. §©y lµ yªu cÇu quan träng nh»m
®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng vµ vai trß cña tiÒn l-¬ng trong ®êi sèng
x· héi.
*Lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ngõng n©ng cao, t¹o c¬ së quan
träng trong n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh . Tæ chøc tiÒn l-¬ng ph¶i
9
®¹t yªu cÇu lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. §©y lµ yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc
ph¸t triÓn n©ng cao tr×nh ®é vµ kü n¨ng ng-êi lao ®éng.
*§¶m b¶o ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ hiÓu.
*TiÒn l-¬ng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ®éng c¬ vµ th¸i ®é lµm viÖc cña ng-êi
lao ®éng, ®ång thêi lµm t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý, nhÊt lµ qu¶n lý vÒ
tiÒn l-¬ng.
5.2/ C¸c nguyªn t¾c cña tæ chøc tiÒn l-¬ng:
*Nguyªn t¾c 1:
Tr¶ l-¬ng ngang nhau cho ng-êi lao ®éng nh- nhau xuÊt ph¸t tõ nguyªn
t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Nguyªn t¾c nµy dïng th-íc ®o lao ®éng ®Ó ®¸nh
gi¸, so s¸nh vµ thùc hiÖn tr¶ l-¬ng.
§©y lµ nguyªn t¾c rÊt quan träng v× nã ®¶m b¶o sù c«ng b»ng, ®¶m b¶o
sù b×nh ®¼ngtrong tr¶ l-¬ng. Thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c nµy cã t¸c dông kÝch
thÝch ng-êi lao ®éng h¨ng h¸i tham gia s¶n xuÊt gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt
lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh.
*Nguyªn t¾c 2:
§¶m b¶o n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n tiÒn l-¬ng b×nh qu©n.
TiÒn l-¬ng lµ do tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý lao ®éng ngµy cµng hiÖu
qu¶ h¬n . N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng ngoµi lý do n©ng cao kü n¨ng lµm viÖc vµ
tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý th× cßn do nguyªn nh©n kh¸c t¹o ra nh- ®æi míi c«ng
nghÖ s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é, trang bÞ kü thuËt trong lao ®éng, khai th¸c
vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn... §iÒu nµy cho thÊy
r»ng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cã kh¶ n¨ng kh¸ch quan t¨ng nhanh h¬n tiÒn
l-¬ng b×nh qu©n. Trong mçi doanh nghiÖp viÖc t¨ng tiÒn l-¬ng dÉn ®Õn t¨ng
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng l¹i gi¶m chi phÝ cho tõng
®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Mét doanh nghiÖp chØ thùc sù kinh doanh hiÖu
qu¶ khi chi phÝ cho tõng ®¬n vÞ kinh doanh gi¶m ®i vµ møc gi¶m chi phÝ do
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ph¶i lín h¬n møc t¨ng chi phÝ do tiÒn l-¬ng b×nh
qu©n .
10
*Nguyªn t¾c 3:
§¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l-¬ng gi÷a nh÷ng ng-êi lao ®éng
lµm c¸c nghÒ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ Quèc d©n §Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn
nguyªn t¾c nµy th× cÇn ph¶i dùa trªn c¸c yÕu tè sau:
+ Tr×nh ®é lµnh nghÒ b×nh qu©n cña ng-êi lao ®éng ë mçi ngµnh :
do ®Æc diÓm vµ tÝnh chÊt chÊt phøc tËp vÒ kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ ë c¸c
ngµnh kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. ®iÒu nµy cho thÊy tr×nh ®é lao ®éng gi÷a c¸c
ngµnh nghÒ kh¸c nhau còng kh¸c nhau. Sù kh¸c nhau nµy cÇn ph¶i ®-îc ph©n
biÖt trong tr¶ l-¬ng, nh- vËy míi khuyÕn khich ®-îc ng-êi lao ®éng tÝch cùc
häc tËp, rÌn luyÖn, n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ vµ kÜ n¨ng lµm viÖc nhÊt lµ
nh÷ng n¬i nh÷ng ngµnh ®ßi hái kiÕn thøc, tr×nh ®é tay nghÒ cao.
+§iÒu kiÖn lao ®éng kh¸c nhau: cã ¶nh h-ëng ®Õn møc hao phÝ søc lao
®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Nh÷ng ng-êi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nÆng
nhäc, ®éc h¹i hao tæn nhiÒu søc lùc ph¶i ®-îc tr¶ l-¬ng kh¸c so víi ng-êi lao
®éng lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh th-êng. Tõ ®ã dÉn tíi sù kh¸c nhau vÒ tiÒn
l-¬ng b×nh qu©n tr¶ cho ng-ßi lao ®éng lµm viÖc ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn lao
®éng rÊt kh¸c nhau.
+ Sù ph©n phèi theo khu vùc s¶n xuÊt: mét ngµnh cã thÓ ph©n bè kh¸c
nhau vÒ vÞ trÝ ®Þa lý phong tôc tËp qu¸n…®iÒu kiÖn ®ã ¶nh h-ëng tíi ®êi sèng
ng-ßi lao ®éng h-ëng l-¬ng sÏ kh¸c nhau. ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng, khuyÕn
khÝch ng-êi lao ®éng lµm viÖc ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n ph¶i cã
chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng hîp lý ®ã lµ nh÷ng kho¶n phô cÊp l-¬ng.
+ ý nghÜa kinh tÕ mçi nghµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n: nÒn kinh tÕ
quèc d©n cã nhiÒu nghµnh nghÒ kh¸c nhau ®-îc xem lµ träng ®iÓm tuú tõng
giai ®o¹n kt x· héi, do ®ã nã cÇn ®-îc -u tiªn, ®Ó ph¸t triÓn ®-îc cÇn tËp
trung nh©n lùc vµ biÖn ph¸p lµ tiÒn l-¬ng ®Ó th hót lao ®éng, ®ã lµ mét biÖn
ph¸p ®ßn bÈy kinh tÕ cÇn ®-îc thùc hiÖn tèt.
6. C¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng:
ViÖc tÝnh vµ tr¶ chi phÝ lao ®äng cã thÓ thùc hiÖn theo nhiÒu h×nh thøc
kh¸c nhau, tuú theo ®Æc ®iÓm kinh doanh, tÝnh chÊt c«ng viÖc vµ tr×nh ®é qu¶n
11
lý cña doanh nghiÖp. Môc ®Ých chÕ ®é tiÒn l-¬ng lµ nh»m qu¸n triÖt nguyªn
t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Trªn thùc tÕ th-êng ¸p dông c¸c h×nh thøc (chÕ
®é) tiÒn l-¬ng theo thêi gian, tiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm vµ tiÒn l-¬ng kho¸n.
6.1/ TiÒn l-¬ng theo thêi gian:
Th-êng ¸p dông cho lao ®éng lµm c«ng t¸c v¨n phßng nh- hµnh chÝnh
qu¶n trÞ, tæ chøc tµi vô, thèng kª, kÕ to¸n…tr¶ l-¬ng theo thêi gian lµ h×nh
thøc tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ. TiÒn
l-¬ng theo thêi gian lµ h×nh thøc cã thÓ chia ra:
*TiÒn l-¬ng th¸ng: tiÒn l-¬ng th¸ng lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cè ®Þnh hµng th¸ng
trªn c¬ së hîp dång lao ®éng.
Møc l-¬ng = l-¬ng c¬ b¶n + phô cÊp ( nÕu cã)
*TiÒn l-¬ng tuÇn: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho mét tuÇn lµm viÖc ®-îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së tiÒn l-¬ng th¸ng nh©n víi 12 th¸ng vµ nh©n víi 52 tuÇn.
*TiÒn l-¬ng ngµy: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho mét ngµy vµ ®-îc x¸c ®Þnh b»ng
c¸ch lÊy tiÒn l-¬ng th¸ng chia cho sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng.
L-¬ng c¬ b¶n x hÖ sè l-¬ng
Møc l-¬ng = _________________________ x sè ngµylµmviÖc tt
Sè ngµy lµm viÖc theo chÕ ®é (26 ngµy
*TiÒn l-¬ng giê: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho mét giê lµm viÖc vµ ®-îc x¸c
®Þnh b»ng c¸ch lÊy tiÒn l-¬ng ngµy chia cho sè giê tiªu chuÈn theo quy ®Þnh
cña luËt lao ®éng( kh«ng qu¸ 8 giê/ ngµy).
Møc l-¬ng ngµy
Møc l-¬ng = ______________ x sè giê thùc tÕ lµm
8giê lµm viÖc
6.2/ TiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm:
TiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng
c¨n cø vµo sè l-îng, chÊt l-îng s¶n phÈm hä lµm ra. ViÖc tr¶ l-¬ng theo s¶n
phÈm cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh- tr¶ theo s¶n phÈm
trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ, tr¶ theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp, tr¶ theo s¶n phÈm cã
th-ëng theo s¶n phÈm luü tiÕn. H×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy ®· qu¸n triÖt tèt
12
nguyªn t¾c tr¶ l-¬ng theo lao ®éng, v× tiÒn l-¬ng mµ ng-êi lao ®éng nhËn
®-îc phô thuéc vµo sè l-îng vµ chÊt l-îng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh, cã t¸c
dông lµm n¨ng suÊt lao ®éng.
Kh«ng nh÷ng thÕ, h×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy cßn trùc tiÕp khuyÕn khÝch
ng-êi lao ®éng ra søc häc tËp vµ n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, tÝch luü kinh
nghiÖm, rÌn luyÖn kü n¨ng…®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng lµm viÖc vµ n¨ng suÊt lao
®éng.
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n:
L-¬ng cÊp bËc c«ng nh©n
§¬n gi¸ tiÒn l-¬ng = ________________________
Møc s¶n l-îng thùc tÕ
HoÆc: TiÒn l-¬ng = L-¬ng ®¬n gi¸ cÊp bËc x l-¬ng tg ®Þnh møc
6.3/ TiÒn l-¬ng kho¸n:
TiÒn l-¬ng kho¸n lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng theo khèi
l-îng vµ chÊt l-îng c«ng viÖc mµ hä hoµn thµnh.
Ngoµi chÕ ®é tiÒn l-¬ng, c¸c doanh nghiªp cßn tiÕn hµnh x©y dùng chÕ
®é tiÒn th-ëng cho c¸c c¸ nh©n tËp thÓ cã thµnh tÝch trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
kinh doanh. TiÒn th-ëng bao gåm th-ëng thi ®ua(lÊy tõ quü khen th-ëng) v¶
th-ëng trong s¶n xuÊt kinh doanh (tiÕt kiÖm vËt t-, ph¸t minh, s¸ng kiÕn…).
Bªn c¹nh chÕ ®é tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng ®-îc h-ëng trong qu¸ tr×nh kinh
doanh, ng-êi lao ®éng cßn ®-îc h-ëng c¸c kho¶n trî cÊp thuéc Quü B¶o hiÓm
x· héi, B¶o hiÓm y tÕ trong c¸c tr-êng hîp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n rñi ro …
6,4| ChÕ ®é phô cÊp l-¬ng:
ViÖc tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp c¨n cø vµo hÖ
thèng thanh to¸n b¶ng l-¬ng thèng nhÊt do nhµ n-íc qui ®Þnh.TiÒn l-¬ng thùc
tÕ lµ c¬ së ®Ó tÝnh møc l-¬ng cho mäi chøc danh viªn chøc,mäi bËc c«ng nh©n
trong mäi ngµnh nghÒ,ch-a tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè kh«ng æn ®Ýnho víi ®iÒu kiÖn
lao déng vµ sinh ho¹t b×nh th-êng.Do ®ã hÖ thèng thanh to¸n b¶ng l-¬ng cã
c¸c chÕ ®é phô cÊp gåm:
13
- Phô cÊp chøc vô l·nh ®¹o bæ nhiÖm
- Phô cÊp khu vùc
- Phô cÊp thu hót
- Phô cÊp tr¸ch nhiÖm
- Phô cÊp lao ®éng.
7. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng trong
Doanh nghiÖp:
Trong doanh nghiÖp, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l-¬ng lµ rÊt quan träng. Ta ®· biÕt v× ®éng c¬ tiÒn l-¬ng ng-êi lao
®éng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc. TiÒn l-¬ng t¹o ra sù say mª
nghÒ nghiÖp. Doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tiÒn l-¬ng cßn víi môc ®Ých kh¸c
lµ th«ng qua viÖc tr¶ l-¬ng mµ theo dâi ng-êi lao ®éng lµm viÖc, ®¶m b¶o tiÒn
l-¬ng chi ra ph¶i ®em l¹i kÕt qu¶ râ rÖt.
Do ®ã nhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l-¬ng trong doanh nghiÖp lµ ph¶i x©y
dùng b¶ng l-¬ng, lùa chän h×nh thøc tr¶ l-¬ng hîp lý ®Ó sao cho tiÒn l-¬ng
võa lµ kho¶n thu nhËp ®Ó ng-êi lao ®éng ®¶m b¶o nhu cÇu c¶ vÒ vËt chÊt lÉn
tinh thÇn, ®ång thêi lµm cho tiÒn l-¬ng trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy ng-êi lao
®éng lµm viÖc tèt h¬n, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm h¬n víi c«ng viÖc.
Bªn c¹nh ®ã, kÕ to¸n tiÒn l-¬ng ph¶i ®¶m b¶o hµng th¸ng chi tr¶ l-¬ng
cho ng-êi lao ®éng ®óng thêi gian quy ®Þnh, c¸c chÕ ®é cña ng-êi lao ®éng
nh- BHXH, BHYT, BHXH tr¶ thay l-¬ng, chÕ ®é èm ®au, tai n¹n, thai s¶n …
ph¶i ®-îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ, ®óng chÕ ®é, ®¶m b¶o quyÒn lîi thiÕt thùc cña
ng-êi lao ®éng.
II. Tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l-¬ng trong doanh nghiÖp:
1. H¹ch to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cho c«ng nh©n viªn:
1.1/ Thñ tôc, chøng tõ h¹ch to¸n:
§Ó thanh to¸n tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cho
ng-êi lao ®éng, hang th¸ng kÕ to¸n doanh nghiÖp ph°i lËp b°ng “thanh to¸n
14
tiÒn l¬ng” cho tõng phßng ban c¨n cø v¯o kÕt qu° tÝnh l¬ng cho tõng ngêi.
Trªn b¶ng tÝnh l-¬ng cÇn ghi râ tõng kho¶n tiÒn l-¬ng (l-¬ng s¶n phÈm, l-¬ng
thêi gian), c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, c¸c kho¶n khÊu trõ vµ sè tiÒn ng-êi lao
®éng cßn ®-îc lÜnh. Kho¶n thanh to¸n vÒ trî cÊp B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm
Y tÕ còng ®-îc lËp t-¬ng tù. Sau khi kÕ to¸n tr-ëng kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ký,
Gi¸m ®èc duyÖt y, b¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng vµ B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm
Y tÕ sÏ ®-îc lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n l-¬ng vµ B¶o hiÓm x· héi cho ng-êi
lao ®éng.
Th«ng th-êng, t¹i c¸c doanh nghiÖp, viÖc thanh to¸n l-¬ng vµ c¸c
kho¶n kh¸c sÏ ®-îc chia lµm hai kú: kú I lµ t¹m øng vµ kú sau sÏ nhËn sè cßn
l¹i sau khi ®· trõ c¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp. C¸c kho¶n thanh to¸n
l-¬ng, thanh to¸n B¶o hiÓm Y tÕ, B¶o hiÓm x· héi, b¶ng kª danh s¸ch nh÷ng
ng-êi ch-a ®-îc lÜnh l-¬ng cïng víi c¸c chøng tõ vµ c¸c b¸o c¸o thu, chi tiÒn
mÆt ph¶i chuyÓn kÞp thêi cho phßng kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra, ghi sæ.
1.2/ Tµi kho¶n sö dông:
TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng nh©n
viªn cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp, tiÒn th-ëng, B¶o
hiÓm x· héi, B¶o hiÓm Y tÕ, vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña hä.
Bªn Nî:
- Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn c«ng, tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n
viªn.
- TiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ®· tr¶ cho c«ng nh©n viªn
- KÕt chuyÓn tiÒn l-¬ng c«ng nh©n viªn ch-a lÜnh
Bªn Cã: Ph¶n ¸nh tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n viªn
D- Nî (nÕu cã): Ph¶n ¸nh sè tr¶ thõa cho c«ng nh©n viªn
D- Cã: Ph¶n ¸nh tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n viªn.
15
1.3/ Tr×nh tù h¹ch to¸n:
- TÝnh ra tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú:
Nî TK 622, 627, 641, 642, 241
Cã TK 334
- Ph¶n ¸nh tiÒn ¨n ca:
Nî TK 622, 627, 641, 642
Cã TK 334
- Ph¶n ¸nh tiÒn l-¬ng thi ®ua ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú:
Nî TK 4311
Cã TK 33
- Ph¶n ¸nh BHXH ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú:
Nî TK 3383
Cã TK 334
- Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n khÊu trõ vµo l-¬ng cña c«ng nh©n viªn:
Nî TK 334
Cã TK 141: KhÊu trõ tiÒn t¹m øng thõa
Cã TK 1388: KhÊu trõ tiÒn CN ph¹m lçi ph¶i båi th-êng
Cã TK 3338: ThuÕ Thu nhËp nép hé c«ng nh©n viªn
Cã TK 3383, 3384: Quü BHXH,BHYT c«ng nh©n viªn ph¶i nép
- Ph¶n ¸nh tiÒn l-¬ng, th-ëng, BHXH, BHYT, ¨n ca…thùc tÕ Doanh nghiÖp
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn:
Nî TK 334
Cã TK 111, 112
* §èi víi tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n viªn ®i v¾ng ch-a lÜnh:
Nî TK 334
Cã TK 338
* §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêi vô:
- Doanh nghiÖp tiÕn hµnh trÝch tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng
nh©n s¶n xuÊt.
Nî TK 622
16
Cã TK 335
- Khi CN thùc tÕ nghØ phÐp: ph¶n ¸nh sè tiÒn l-¬ng nghØ phÐp thùc tÕ ph¶i
tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú:
Nî TK 335
Cã TK 334
S¬ ®å ho¹ch to¸n c¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn chøc:
TK 141, 138
TK 334
C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu
nhËp cña CNVC (t¹m øng,
båi th-êng vËt chÊt, thuÕ
thu nhËp…)
TK 641, 642
TiÒn l-¬ng,
tiÒn
th-ëng,
BHXH vµ
c¸c kho¶n
kh¸c ph¶i
tr¶ CNVC
TK 3383, 3384
PhÇn ®ãng gãp cho quü
BHXH, BHYT
NVBH,
QL DN
TK4311
TiÒn
th-ëng
TK3383
TK111, 512…
Thanh to¸n l-¬ng, th-ëng,
BHXH vµ c¸c kho¶n kh¸c
cho CNVC
BHXH
ph¶i tr¶
trùc tiÕp
2. H¹ch to¸n BHXH, BHYT, KPC§:
2.1/ C¸ch tÝnh vµ trÝch lËp Quü BHXH, Quü BHYT, KPC§
a) Quü BHXH:
-Dïng ®Ó thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn khi hä bÞ mÊt kh¶ n¨ng lao
®éng.
-§-îc trÝch lËp theo tØ lÖ 20% so víi quü tiÒn l-¬ng trong ®ã: 15% lµ
ng-êi sö dông lao ®éng ph¶i nép vµ ®-îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, 5%
ng-êi lao ®éng ph¶i nép trõ vµo l-¬ng.
17
-Trî cÊp BHXH lµ 1 phÇn trong thu nhËp cña ng-êi lao ®éng,nã bao
gåm c¸c tr-êng hîp:èm ®au,thai s¶n,tai n¹n,h-u trÝ……ViÖc lùa chän tr¶ l-¬ng
hîp lÝ,®ung vai trß rÊt quan träng,cã chøc n¨ng ®o l-êng vµ khuyÕn khÝch vËt
chÊt,lµm cho ng-êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh.Tõ ®ã
kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
b) Quü BHYT:
-Dïng ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n viÖn phÝ, thuèc men cho ng-êi lao ®éng
khi hä ®i kh¸m ch÷a bÖnh.
-§-îc trÝch lËp theo tØ lÖ 3% so víi quü tiÒn l-¬ng trong ®ã: 2% lµ
ng-êi sö dông lao ®éng ph¶i nép vµ ®-îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, 1%
ng-êi lao ®éng ph¶i nép trõ vµo l-¬ng.
c) Kinh phÝ c«ng ®oµn:
- Dïng ®Ó thanh to¸n cho c¸c kho¶n chi tiªu cña tæ chøc c«ng ®oµn t¹i
®¬n vÞ vµ tæ chøc c«ng ®oµn cÊp trªn.
- §-îc trÝch lËp theo tØ lÖ 2% so víi tiÒn l-¬ng vµ toµn bé kinh phÝ nµy
ng-êi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu vµ tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh trong ®ã 1%
gi÷ l¹i cho c«ng ®oµn ®¬n vÞ, cßn 1% nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn.
2.2/ Tµi kho¶n sö dông:
TK 338: Ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép kh¸c.
* TK 3382: Kinh phÝ C«ng ®oµn
Bªn Nî:
- Nép kinh phÝ C«ng ®oµn lªn cÊp trªn (1%)
- Chi tiªu KPC§ t¹i ®¬n vÞ
Bªn Cã:
- TrÝch lËp quü KPC§
- KPC§ v-ît chi ®-îc cÊp bï
Sè D- Cã: ph¶n ¸nh sè kinh phÝ c«ng ®oµn ch-a nép hoÆc ch-a chi tiªu
Sè D- Nî: trong tr-êng hîp: Sè KPC§ v-ît chi ch-a ®-îc cÊp bï
* TK 3383: B¶o hiÓm x· héi
Bªn Nî
- Nép BHXH cho C¬ quan
18
- Ph¶n ¸nh sè BHXH ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú
Bªn Cã:
- Ph¶n ¸nh trÝch lËp quü BHXH
- Sè BHXH v-ît chi ®-îc cÊp bï
D- Cã: ph¶n ¸nh sè BHXH cßn l¹i ch-a nép, ch-a chi tiªu
Tr-êng hîp D- Nî: BHXH v-ît chi ch-a ®-îc cÊp bï
* TK 3384: B¶o hiÓm Y tÕ
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh BHYT nép cho c¬ quan qu¶n lý quü
Bªn Cã: ph¶n ¸nh viÖc trÝch lËp quü BHYT
D- Cã: Ph¶n ¸nh BHYT cßn ch-a nép
2.3/ Tr×nh tù h¹ch to¸n:
- TrÝch lËp c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ theo tØ lÖ quy ®Þnh:
Nî TK 622, 627,641, 642, 241: 19%
Nî TK 334: 6%
Cã TK338: 25%
3382: 2%
3383: 20%
3384: 3%
- Ph¶n ¸nh sè BHXH ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn trong k×:
Nî TK 3383
Cã TK 334
- Ph¶n ¸nh sè kinh phÝ c«ng ®oµn chi tiªu t¹i ®¬n vÞ:
Nî TK 3382
Cã TK 1111
- Ph¶n ¸nh sè BHYT, BHXH, KPC§ nép cho c¬ quan qu¶n lÝ quü cÊp trªn:
Nî TK 3382, 3383, 3384
Cã TK 111, 112
- Ph¶n ¸nh sè BHXH, KPC§ v-ît chi ®-îc cÊp bï:
Nî TK 111, 112
Cã TK 3382
Cã thÓ kh¸i qu¸t h¹ch to¸n thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn chøc ®· qua
c¸c s¬ ®å sau ®©y:
19
S¬ ®å h¹ch to¸n BHXH, BHYT, KPC§
TK 338
TK 334
Sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp
cho CNVC
TK 641, 642
TrÝch KPC§, BHXH,
BHYT theo tØ lÖ quy ®Þnh
tÝnh vµo chi phÝ kinh
doanh (19%)
TK 111, 112…
Nép KPC§, BHXH,
BHYT cho c¬ quan
qu¶n lý
TK 334
TrÝch BHXH, BHYT theo
tØ lÖ quy ®Þnh trõ vµo thu
nhËp CNVC (6%)
TK 111, 112…
ChØ tiªu KPC§ t¹i c¬ së
Sè BHXH, KPC§ chi
v-ît ®-îc cÊp
20
- Xem thêm -