Đăng ký Đăng nhập

Tài liệu Kế toán thương mại dịch vụ

.PDF
75
272
89

Mô tả:

MỤC TIÊU MÔN HỌC  Trang bị những kiến thức chuyên môn chủ yếu về kế toán tài chính doanh nghiệp thương mại, dịch vụ và xây dựng.  Giúp sinh viên nắm bắt nghiệp vụ kế toán ở mức độ chuyên sâu phù hợp với chuyên ngành đào tạo, kết thúc học phần này sinh viên có khả năng vận dụng thành thạo nghiệp vụ kế toán liên quan đến kế toán doanh nghiệp thương mại, dịch vụ, xây dựng. MÔN KẾ TOÁN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ 1 2 KẾT CẤU MÔN HỌC YÊU CẦU MÔN HỌC Chương 1: Tổng quan về doanh nghiệp thương mại DV Chương 2: Kế toán tiền và các khoản tương đương tiền Chương 3: Kế toán mua bán hàng hóa trong nước Chương 4: Kế toán xuất nhập khẩu Chương 5: Kế toán hoạt động kinh doanh dịch vụ Chương 6: Kế toán doanh nghiệp xây dựng Chương 7: Kế toán tài sản cố định Chương 8: Kế toán CPKD, CP thuế TNDN và XĐ KQKD Chương 9: Báo cáo tài chính Sinh viên phải tham dự từ 80% thời gian trở lên Hoàn thành các bài tập cơ bản, chủ động và có thái độ nghiêm túc trong học tập Tham gia kiểm tra giữa học phần mới được dự thi (tự luận) Thi cuối khóa (trắc nghiệm) 3 4 TÀI LIỆU THAM KHẢO  Sách, giáo trình chính: [1] TS. Trần Phước và tập thể tác giả, Kế toán thương mại dịch vụ, Nhà xuất bản Tài Chính, 2009  Tài liệu tham khảo: [1] Kế toán tài chính - Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM, Nhà Xuất Bản Thống Kê, 2006 [2] Kế toán thương mại – Hà Xuân Thạch, Nhà Xuất Bản Thống Kê, 2005 [3] Kế Toán Thương Mại, Trần Phú Giang, Nhà Xuất Bản Thống Kê, 2005 [4] Luật Kế toán, Nhà xuất bản Tài chính, 2005. [5] Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam , Nhà xuất bản Tài chính, 2006. [6] Chế độ kế toán doanh nghiệp, Bộ Tài Chính, 2006  Khác [1]. Hệ thống các thông tư hướng dẫn các chuẩn mực kế toán do Bộ Tài Chính ban hành 2]. Các thông tư hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế 5 GTGT do Bộ Tài Chính hoặc Tổng cục thuế ban hành CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ 6 1 MUÏC TIEÂU CHÖÔNG 1 C1: TOÅNG QUAN VEÀ DN THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ Sau khi nghieân cöùu chöông naøy, ngöôøi hoïc seõ: - Hieåu ñöôïc ñaëc ñieåm rieâng bieät cuûa DNTM - Bieát ñöôïc phöông phaùp toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong DNTM nhö: + Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä chöùng töø keá toaùn; + Toå chöùc vaän duïng heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn; + Toå chöùc vaän duïng hình thöùc keá toaùn & soå keá toaùn; + Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä baùo caùo keá toaùn. 1.1 ÑAËC ÑIEÅM DOANH THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ 1.1.1 Caùc khaùi nieäm - Hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi laø hoaït ñoäng löu thoâng phaân phoái haøng hoaù treân thò tröôøng buoân baùn cuûa töøng quoác gia rieâng bieät hoaëc giöõa caùc QG vôùi nhau - Kinh doanh dòch vuï laø ngaønh kinh doanh saûn phaåm voâ hình, chaát löôïng khoù ñaùnh giaù vì chòu nhieàu yeáu toá taùc ñoäng töø ngöôøi baùn, ngöôøi mua vaø thôøi ñieåm chuyeån giao dòch vuï ñoù. 7 8 C1:TOÅNG QUAN VEÀ DN THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ C1: TOÅNG QUAN VEÀ DN THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ 1.1.2 Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi – dòch vuï - Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi laø caùc loaïi haøng hoaù phaân theo töøng ngaønh nhö noâng, laâm, thuûy, haûi saûn; haøng coâng ngheä phaåm tieâu duøng; vaät tö thieát bò; thöïc phaåm cheá bieán; löông thöïc. - Hoaït ñoäng dòch vuï raát ña daïng toàn taïi döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau nhö dòch vuï thöông maïi, dòch vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, du lòch, tö vaán, ñaàu tö, baûo hieåm, vaän taûi…Trong giaùo trình, taùc giaû xin giôùi thieäu 3 lónh vöïc: nhaø haøng khaùch saïn, kinh doanh du lòch, vaän taûi. 1.1.3 Ñaëc ñieåm DN thöông maïi dòch vuï 1.1.3.1 Ñaëc ñieåm veà löu chuyeån haøng hoùa - Löu chuyeån haøng hoùa bao goàm ba khaâu: Mua vaøo, döï tröõ vaø baùn ra. - Quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï caùc saûn phaåm dòch vuï thöôøng dieãn ra ñoàng thôøi ngay cuøng moät ñòa ñieåm neân cung – caàu dòch vuï khoâng theå taùch rôøi nhau maø phaûi ñöôïc tieán haønh ñoàng thôøi. 9 10 C1: TOÅNG QUAN VEÀ DN THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ C1: TOÅNG QUAN VEÀ DN THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ 1.1.3.2 Ñaëc ñieåm veà vieäc tính giaù Haøng hoaù trong doanh nghieäp thöông maïi ñöôïc xaùc ñònh theo giaù mua thöïc teá ôû töøng khaâu kinh doanh: - - Trong khaâu mua: Giaù mua thöïc teá bao goàm giaù thanh toaùn vôùi ngöôøi baùn (+) Chi phí thu mua (+) Caùc khoaûn thueá khoâng ñöôïc hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi, chieát khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù). - Trong khaâu döï tröõ (thôøi ñieåm nhaäp kho): Trò giaù voán haøng hoaù nhaäp kho bao goàm giaù thanh toaùn vôùi ngöôøi baùn (+) Chi phí thu mua (+) Caùc khoaûn thueá khoâng ñöôïc hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi, chieát khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù). 11 1.1.3.2 Ñaëc ñieåm veà vieäc tính giaù - Trong khaâu baùn: + Trò giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï aùp duïng moät trong 4 phöông phaùp xuất kho: FIFO, LIFO, BQGQ, THÖÏC TEÁ ĐÍCH DANH. + Trò giaù voán cuûa dòch vuï cung caáp cuõng chính laø giaù thaønh cuûa saûn phaåm dòch vuï. 12 2 C1: TOÅNG QUAN VEÀ DN THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ. 1.2. Toå chöùc coâng vieäc keá toaùn trong DN thöông maïi dòch vuï Noäi dung toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong DN ñöôïc toå chöùc nhö sau: - Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä chöùng töø keá toaùn; - Toå chöùc vaän duïng heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn; - Toå chöùc vaän duïng hình thöùc keá toaùn & soå keá toaùn; - Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä baùo caùo keá toaùn. 13 1.2.1.2. Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä chöùng töø keá toaùn - Vaän duïng heä thoáng bieåu maãu chöùng töø keá toaùn: + Ñ/v chöùng töø baét buoäc: ñôn vò khoâng ñöôïc töï yù ñieàu chænh maãu bieåu. VD: phieáu thu, phieáu chi, hoùa ñôn GTGT,… + Ñ/c chöùng töø keá toaùn höôùng daãn: ñôn vò coù theå theâm, bôùt theo ñaëc thuø quaûn lyù cuûa mình nhöng phaûi ñaûm baûo caùc noäi dung chuû yeáu cuûa chöùng töø quy ñònh. VD: Giaáy ñeà nghò taïm öùng, phieáu xuaát vaät tö theo haïn möùc,… Baûng 1.1: 15 1.2.1.2. Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä chöùng töø keá toaùn - Kyù chöùng töø keá toaùn: + Moïi chöùng töø keá toaùn phaûi coù ñuû chöõ kyù theo chöùc danh quy ñònh treân chöùng töø môùi coù giaù trò thöïc hieän + Chöùng töø ñieän töû phaûi coù chöõ kyù ñieän töû theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. + Chöõ kyù cuûa ngöôøi ñöùng ñaàu DN, cuûa keá toaùn tröôûng vaø daáu ñoùng treân chöùng töø phaûi phuø hôïp vôùi maãu daáu vaø chöõ kyù coøn giaù trò ñaõ ñaêng kyù taïi ngaân haøng. 17 1.2.1. TOÅ CHÖÙC VAÄN DUÏNG CHEÁ ÑOÄ CHÖÙNG TÖØ KEÁ TOAÙN 1.2.1.1. Nhöõng qui ñònh veà cheá ñoä chöùng töø keá toaùn - Chöùng töø keá toaùn ban haønh theo Cheá ñoä keá toaùn DN QÑ 15/2006/QÑ-BTC ngaøy 20/3/06 hay QÑ 48/2006/QÑ-BTC ngaøy 14/09/06, gồm 5 chỉ tieâu: + Chæ tieâu lao ñoäng tieàn löông; + Chæ tieâu haøng toàn kho; + Chæ tieâu baùn haøng; + Chæ tieâu tieàn teä; + Chæ tieâu TSCÑ. - Chöùng töø keá toaùn ban haønh theo caùc vaên baûn phaùp luaät khaùc như: + VB hương daãn luaät thueá GTGT coù caùc maãu quy ñònh veà HÑ GTGT, HÑBH thoâng thöôøng, PXKKVCNB + VB höôùng daãn luaät LÑ coù caùc maãu nhö giaáy chöùng nhaän nghæ oám höôûng BHXH, DS ngöôøi nghæ höôûng trôï caáp oám ñau… 14 1.2.1.2. Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä chöùng töø keá toaùn - Laäp chöùng töø keá toaùn: + Chöùng töø keá toaùn chæ laäp 1 laàn cho 1 nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. + Noäi dung chöùng töø keá toaùn phaûi ñaày ñuû caùc chæ tieâu, roõ raøng, trung thöïc + Chöùng töø keá toaùn phaûi ñöôïc laäp ñuû soá lieân theo quy ñònh cho moãi chöùng töø. + Caùc chöùng töø keá toaùn ñöôïc laäp baèng maùy vi tính phaûi ñaûm baûo noäi dung quy ñònh cho chöùng töø keá toaùn. 16 1.2.1.2. Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä chöùng töø keá toaùn - Trình töï luaân chuyeån vaø kieåm tra chöùng töø keá toaùn: + Laäp, tieáp nhaän, xöû lyù chöùng töø keá toaùn + Keá toaùn vieân, keá toaùn tröôûng kieåm tra vaø kyù chöùng töø keá toaùn hoaëc trình giaùm ñoác DN kyù duyeät + Phaân loaïi, saép xeáp chöùng töø keá toaùn, ñònh khoaûn vaø ghi soå keá toaùn; + Löu tröõ, baûo quaûn chöùng töø keá toaùn. 18 3 1.2.2. TOÅ CHÖÙC VAÄN DUÏNG HEÄ THOÁNG TAØI KHOAÛN KEÁ TOAÙN 1.2.2.1. Heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn Vieät Nam Coù 2 HTTK keá toaùn: – Daønh cho DN coù quy moâ lôùn: aùp duïng HTTK ban haønh theo QÑ 15/2006/QÑ-BTC, ngaøy 20/3/2006 cuûa BTC. – Daønh cho DN coù quy moâ nhoû vaø vöøa: aùp duïng HTTK ban haønh theo QÑ 48/2006/QÑ-BTC, ngaøy 14/9/2006 cuûa BTC. 1.2.2.2. Toå chöùc vaän duïng heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn Khi xaây döïng HTTK keá toaùn cho ñôn vò, keá toaùn caàn phaûi: – Döïa vaøo qui moâ veà voán vaø nguoàn lao ñoäng trong DN ñeå löïa choïn HTTK cho phuø hôïp. – Töø HTTK DN seõ aùp duïng, keá toaùn tieán haønh löïa choïn TK naøo seõ ñöôïc DN söû duïng. – Töø soá löôïng TK söû duïng ñaõ choïn löïa, keá toaùn tieán haønh thieát keá chi tieát HTTK cho ñôn vò. 19 1.2.3. TOÅ CHÖÙC VAÄN DUÏNG HEÄ THOÁNG SOÅ KEÁ TOAÙN VAØ HÌNH THÖÙC KEÁ TOAÙN Theo höôùng daãn cuûa Cheá ñoä keá toaùn hieän haønh thì DN coù theå toå chöùc heä thoáng soå keá toaùn theo 1 trong 5 hình thöùc keá toaùn nhö sau: -Hình thöùc keá toaùn nhaät kyù chung (Sô ñoà 1.1): Sô ñoà 1.1: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Nhaät kyù chung: Soå Nhaät kyù chung Soå caùi Sô ñoà 1.2: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Nhaät kyù soå caùi Chöùng töø keá toaùn Soå quyõ Chöùng töø keá toaùn Soå Nhaät kyù ñaëc bieät 20 Soå, Theû keá toaùn chi tieát Ghi chuù: Baûng Toång hôïp chi tieát + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu + Ghi haøng ngaøy Baûng toång hôïp chöùng töø keá toaùn cuøng loaïi Nhaät kyù Soå caùi Baûng caân ñoái soá phaùt sinh Soå/theû keá toaùn chi tieát Baûng toång hôïp chi tieát Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Baùo caùo taøi chính 21 22 Baùo caùo taøi chính Sô ñoà 1.4: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Nhaät kyù Chöùng töø Sô ñoà 1.3: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Chöùng töø ghi soå Chöùng töø keá toaùn Soå quyõ Soå ñaêng kyù chöùng töø ghi soå Baûng toång hôïp chöùng töø cuøng loaïi Chöùng töø keá toaùn vaø caùc Baûng phaân boå Soå/Theû keá toaùn chi tieát Baûng keâ Chöùng töø ghi soå Soå caùi Baûng toång hôïp chi tieát Nhaät kyù chöùng töø Soå caùi Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy Baûng caân ñoái phaùt sinh Baùo caùo taøi chính + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu 23 Baùo caùo taøi chính Soå/Theû keá toaùn chi tieát Baûng toång hôïp chi tieát Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra 24 ñoái chieáu 4 Sô ñoà 1.5: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc treân maùy vi tính Chöùng töø keá toaùn Phaàn meàm keá toaùn Baûng toång hôïp chöùng töø keá toaùn cuøng loaïi Maùy vi tính 1.4.2. Toå chöùc vaän duïng heä thoáng soå keá toaùn vaø hình thöùc keá toaùn Baûng 1.4: Danh muïc soå keá toaùn: Soå keá toaùn: - Soå toång hôïp - Soå chi tieát - Baùo caùo taøi chính - Baùo caùo quaûn trò Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu 25 26 1.2.4. TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN CHEÁ ÑOÄ BCTC 1.2.4.1. Caùc heä thoáng baùo caùo ñoái vôùi keá toaùn taøi chính doanh nghieäp Baùo caùo taøi chính naêm BCTC goàm coù 4 maãu: – Baûng caân ñoái keá toaùn; – Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh; – Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä; – Baûng thuyeát minh BCTC. Baùo caùo taøi chính giöõa nieân ñoä Daïng ñaày ñuû Heä thoáng BCTC Coâng ty meï/taäp ñoaøn: BCTC hôïp nhaát. Ngoaïi leä 27 1.2.4.2. Toå chöùc thöïc hieän cheá ñoä BCTC – Heä thoáng BCTC naêm: + AÙp duïng cho taát caû caùc doanh nghieäp. – Coâng ty meï vaø taäp ñoaøn laäp theâm BCTC hôïp nhaát. – Heä thoáng BCTC giöõa nieân ñoä aùp duïng ñoái vôùi: + DN nhaø nöôùc. + DN nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn. + Vaø caùc DN khaùc khi töï nguyeän laäp BCTC giöõa nieân ñoä (BCTC quyù). 29 Daïng toùm löôïc Ñôn vò keá toaùn caáp treân/caáp döôùi tröïc thuoäc coâng ty nhaø nöôùc: BCTC toåàng hôï28p. 30 5 MỤC TIÊU CHƯƠNG 2 CHÖÔNG 2 Sau khi nghiên cứu Chương 2, sinh viên có những kiến thức về khái niệm, nguyên tắc và phương pháp hạch toán đối với tiền và các khoản tương đương tiền. Đặc biệt sinh viên sẽ hiểu rõ kỹ thuật hạch toán các khoản tiền liên quan đến ngoại tệ. KEÁ TOAÙN TIEÀN VAØ CAÙC KHOAÛN TÖÔNG ÑÖÔNG TIEÀN 31 2.1.1 Các khái niệm 32 2.1.2. Nhiệm vụ kế toán Tiền là tài sản của doanh nghiệp tồn tại dưới hình thái giá trị bao gồm tiền mặt tại quỹ, tiền gửi ngân hàng (tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý), tiền đang chuyển và các khoản tiền gửi không kỳ hạn.  Các khoản tương đương tiền là các khoản đầu tư ngắn hạn (không quá 3 tháng), có khả năng chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định và không có nhiều rủi ro trong chuyển đổi thành tiền  Phản ánh kịp thời các khoản thu, chi vốn bằng tiền. Thực hiện việc kiểm tra, đối chiếu số liệu thường xuyên với thủ quỹ để bảo đảm giám sát chặt chẽ.  Tổ chức thực hiện các quy định về chứng từ, thủ tục hạch toán.  Thông qua việc ghi chép, kế toán có thể thực hiện chức năng kiểm soát và phát hiện các trường hợp chi tiêu lãng phí, sai chế độ, phát hiện các chênh lệch, xác định nguyên nhân và kiến nghị biện pháp xử lý chênh lệch. 33 34 2.2.1 Chứng từ kế toán 2.1.3. Nguyên tắc hạch toán Chứng từ sử dụng để hạch toán tiền mặt tại quỹ:  Kế toán tiền sử dụng đơn vị tiền tệ thống nhất là VNĐ.  Các doanh nghiệp có sử dụng ngoại tệ trong hoạt động SXKD phải quy đổi ngoại tệ ra đồng VN theo tỷ giá giao dịch bình quân liên ngân hàng do ngân hàng NNVN công bố hoặc tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ để ghi sổ kế toán. Đồng thời phải hạch toán chi tiết ngoại tệ trên TK007 (TK ngoài bảng CĐKT)  Vàng, bạc, đá quý phản ánh ở TK vốn bằng tiền chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp không có chức năng KD vàng, bạc, đá quý. Khi tính giá xuất của vàng, bạc, đá quý và ngoại tệ có thể áp dụng một trong các PP sau: Bình quân gia quyền, nhập trước-xuất trước, nhập sauxuất trước, giá thực tế đích danh. 35  Chứng từ gốc: - Hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng - Giấy đề nghị tạm ứng (03-TT) -Thanh toán tạm ứng (04-TT) - Bảng thanh toán tiền lương (02-LĐTL) - Hợp đồng - Biên lai thu tiền (05-TT) - Bảng kê vàng bạc, đá quý (06-TT) - Bảng kiểm kê quỹ (07a-TT, 07b-TT)  Chứng từ dùng để ghi sổ: Phiếu thu (01-TT), phiếu chi (02-TT) 36 6 2.2.2 Sổ sách kế toán 2.2.2 Sổ sách kế toán 2.2.2.1. Đối với hình thức kế toán nhật ký chung Đối với hình thức kế toán nhật ký chung gồm các sổ: nhật ký chung, nhật ký đặc biệt, nhật ký thu tiền, sổ cái, sổ quỹ. TK111 Không sử Sổ cái NKC 2.2.2.2. Đối với hình thức kế toán nhật ký sổ cái Đối với hình thức Nhật ký Sổ cái gồm: Sổ Nhật ký Sổ cái, sổ quỹ. Quy trình chung ghi sổ kế toán TK dụng NKĐB Chứng từ gốc Phiếu thu Sử Sổ quỹ (Thủ quỹ) dụng NKĐB Chứng từ gốc NK thu tiền chi TK112 TK TK111 Sổ cái Phiếu TK111 Nhật ký Sổ cái Sổ quỹ (Thủ quỹ) TK NK chi tiền 37 2.2.2 Sổ sách kế toán 2.2.2.3. Đối với hình thức kế toán nhật ký chứng từ Đối với hình thức NKCT gồm: sổ nhật ký chứng từ số 1, bảng kê số 1, sổ cái. Quy trình chung ghi sổ kế toán Phiếu Chứng từ gốc thu Bảng kê số 1 Sổ cái Phiếu chi NKCT số 1 TK111 TK112 TK Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại CTGS Sổ cái TK111 TK112 TK 40 2.2.3. Tài khoản sử dụng Kế toán tổng hợp sử dụng tài khoản 111” tiền mặt “ để phản ánh số hiện có và tình hình thu chi tiền mặt tại quỹ TK111 Sổ cái Chứng từ gốc Sổ quỹ (Thủ quỹ) TK 2.2.2 Sổ sách kế toán 2.2.2.5. Đối với hình thức kế toán trên máy vi tính Quy trình chung ghi sổ kế toán Phần mềm kế toán 2.2.2 Sổ sách kế toán 2.2.2.4. Đối với hình thức kế toán chứng từ ghi sổ Đối với hình thức CTGS gồm: sổ CTGS, sổ cái, sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, sổ quỹ Quy trình chung ghi sổ kế toán TK112 39 Chứng từ gốc 38 Tài khoản 111-“Tiền mặt” gồm có 3 tài khoản cấp 2: - Tài khoản 1111 – “Tiền Việt Nam - Tài khoản 1112 – “Tiền ngoại tệ - Tài khoản 1113 – “Vàng, bạc, đá quý, kim khí quý” Máy vi tính 41 42 7 2.2.4. Phương pháp hạch toán TK111-Tiền mặt SDĐK:Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng -Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng bạc, đá bạc, đá quý tồn quỹ quý xuất quỹ - Các khoản tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý nhập quỹ - Số tiền mặt thiếu ở quỹ - Số tiền mặt thừa ở quỹ phát hiện khi phát hiện khi kiểm kê kiểm kê 2.2.4.1. Phương pháp hạch toán tiền mặt tại quỹ là đồng VN TK111 – Tiền mặt 511 (1a) 3331 133 711 131,141 Tổng số phát sinh Nợ Tổng số phát sinh Có SDCK: Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng bạc, đá quý tồn quỹ 112 43 TK111 – Tiền mặt 338 144,244 121,128,221,222,228 338 (3381) (1e) (2d) (1f) (2e) 334, 338 144,244 (1g) (3a) (3b) 138 (1381) 45 Các nguyên tắc hạch toán các khoản tiền liên quan ngoại tệ: * Nguyên tắc 1: TK thuộc vật tư, hàng hoá, TSCĐ, dthu, CP, bên Nợ các TK vốn bằng tiền, bên Nợ các khoản phải thu, bên Có các TK phải trả, các khoản thuế phải nộp, khi FSNV liên quan đến ngoại tệ… thì phải ghi sổ theo TGTT lúc FSNV. * Nguyên tắc 2: Bên Có các TK vốn bằng tiền thì phải ghi sổ theo TGTT lúc xuất ngoại tệ. * Nguyên tắc 3: Bên Có các TK phải thu, bên Nợ TK phải trả thì phải ghi sổ theo TGTT lúc ghi sổ kế toán. 47 152, 153, 211, 212 (2a) (1b) (1c) (1d) 621,627,623,635,641,642,811 (2b) 311,315,331,333,334,341,342 (2c) 44 2.2.4. Phương pháp hạch toán 2.2.4.2. PP hạch toán tiền mặt tại quỹ là ngoại tệ a. Một số khái niệm  Ngoại tệ: là đơn vị tiền tệ khác với đơn vị tiền tệ kế toán của một doanh nghiệp.  Đơn vị tiền tệ kế toán: là đơn vị tiền tệ được sử dụng chính thức trong việc ghi sổ kế toán và lập BCTC.  Tỷ giá hối đoái: là TG trao đổi giữa hai đơn vị tiền tệ. Chênh lệch TGHĐ: là CL phát sinh từ việc trao đổi thực tế hoặc quy đổi của cùng một số lượng ngoại tệ sang đơn vị tiền tệ kế toán theo các TGHĐ khác nhau.  TGHĐ cuối kỳ: là TGHĐ sử dụng tại ngày lập bảng CĐKT  TG thực tế: là TGHĐ mua bán thực tế bình quân liên NH do NHNNVN công bố tại thời điểm FSNV.  TG hạch toán: là TG được sử dụng ổn định trong một kỳ kế toán. 46 VD: Taïi phoøng keá toaùn Cty An Phuù, trích moät soá nghieäp vuï lieân quan ñeán ngoaïi teä trong thaùng 5/n nhö sau: - Soá dö ñaàu thaùng cuûa moät soá taøi khoaûn: + TK1112: 15.200.000ñ (1.000USD) + TK1122: 38.000.000ñ (2.500USD) + TK131: 30.400.000ñ (2.000USD) dö Nôï cuûa Cty A + TK331: 45.600.000ñ (3.000USD) dö Coù cuûa Cty B - Soá phaùt sinh trong thaùng: 48 8 (1) Ngaøy 2/5 thu tieàn cuûa Cty A 1.000USD, TGTT 15.250ñ/USD nhaäp quyõ ngoaïi teä maët. (2) Ngaøy 3/5 nhaäp khaåu cuûa Cty B NVLC, chöa thanh toaùn giaù CIF 5.000USD. Thueá nhaäp khaåu phaûi noäp 10%, thueá GTGT nhaäp khaåu phaûi noäp 10%, TGTT 15.300ñ/USD. (3) Ngaøy 4/5, baùn 1.200USD ngoaïi teä maët thu tieàn VNÑ veà nhaäp quyõ, TGTT 15.300ñ/USD. (4) Ngaøy 10/5 duøng TM VNÑ taïi quyõ mua 2.000USD vaø göûi vaøo TK TGNH, TGTT 15.400ñ/USD. (5) Ngaøy 18/5 traû nôï cuõ vaø 1 phaàn nôï môùi cho Cty B baèng TGNH ngoaïi teä 4.000USD, TGTT 15.400ñ/USD Y/c: Tính giaù nhaäp hay xuaát ngoaïi teä, ñoàng thôøi ñònh khoaûn caùc NVKT treân, bieát Cty söû duïng TGTT vaø TGTT xuaát ngoaïi teä tính theo phöông phaùp FIFO, haïch toaùn HTK theo PPKKTX, noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø. 49 2.2.4. Phương pháp hạch toán 2.2.4.2. Phương pháp hạch toán tiền mặt tại quỹ là ngoại tệ b. Phương pháp hạch toán b1. Trường hợp DN sử dụng tỷ giá thực tế (TGTT)  Nếu DN đang trong quá trình hoạt động SXKD (kể cả XDCB chưa hoàn thành) 50  Sơ đồ hạch toán ngoại tệ (sử dụng TGTT) Doanh nghiệp đang trong quá trình hoạt động SXKD 131 511 (1a) 1112 (1b) 515 635 Lãi Lỗ 331 (2b) 152,153,156 (2a) 515 635 Lãi Lỗ 51 VD: Ngaøy 2/10 DN baùn 500 caùi aùo sô mi nam, ñôn giaù 2USD/caùi, chöa thu tieàn cuûa ngöôøi mua (TGTT 15.000ñ/USD). Ngaøy 10/10, DN thu tieàn baùn haøng cuûa ngaøy 2/10. TGTT 15.200ñ/USD. 52 b. Phương pháp hạch toán b1. Trường hợp DN sử dụng tỷ giá thực tế (TGTT)  Nếu DN trong quá trình XDCB chưa hoàn thành (chưa phát sinh DT, CP) Phương pháp tương tự như trên nhưng nếu lãi CLTG liên quan đến ngoại tệ thì hạch toán vào bên có TK413, ngược lại nếu lỗ thì hạch toán vào bên nợ TK413 53 54 9  Sơ đồ hạch toán ngoại tệ (sử dụng TGTT) Doanh nghiệp đang trong quá trình XDCB chưa hoàn thành 152,153,156… 331 1112 (2) (1) b. Phương pháp hạch toán b2. Trường hợp DN sử dụng tỷ giá hạch toán (TGHT)  Ghi chú: Hiện nay Bộ Tài Chính không đề cập đến TGHT, vì vậy phương pháp hạch toán ở phần này chỉ để tham khảo 413 Lỗ Lãi 55 Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø caùc taøi khoaûn coù lieân quan ñeán ngoaïi teä goàm: voán baèng tieàn, nôï phaûi thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính naêm. (1) Khi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä: - Neáu phaùt sinh laõi CLTG: Nôï TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341, 342,… Coù 413 - Neáu phaùt sinh loã CLTG Nôï TK 413 Coù TK 1112, 1122, 131, 138, 311, 315, 331 341, 342,… 57 VD: Tại Cty TNHH Bình Minh phát sinh một số nghiệp vụ liên quan đến ngoại tệ trong tháng 12/n như sau: - Số dư đầu tháng của một số tài khoản: + TK1112: 15.200.000đ (1.000USD) + TK1122: 38.000.000đ (2.500USD) + TK131: 30.400.000đ (2.000USD) (Dư nợ của Cty A) + TK331: 45.600.000đ (3.000USD) (Dư có của Cty B) - Số phát sinh trong tháng: 59 56 Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø caùc taøi khoaûn coù lieân quan ñeán ngoaïi teä goàm: voán baèng tieàn, nôï phaûi thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính naêm. (2) Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù do ñaùnh giaù laïi cuoái naêm Buø tröø giöõa toång phaùt sinh nôï TK 413 vaø phaùt sinh coù TK 413 keát chuyeån vaøo chi phí taøi chính (neáu loã), doanh thu hoaït ñoäng taøi chính (neáu laõi) - (2a) Keát chuyeån laõi CLTG Nôï TK 413 Coù TK 515 - (2b) K/c loã CLTG Nôï TK 635 Coù TK 413 58 (1) Ngày 2/12 thu tiền của Cty A 1.000USD, TGTT 15.250, nhập quỹ ngoại tệ mặt. (2) Ngày 3/12 nhập khẩu của Cty B NVL chính, chưa thanh toán giá CIF 5.000USD. Thuế NK phải nộp 10%, thuế GTGT nhập khẩu phải nộp 10%, TGTT 15.300. (3) Ngày 4/12, bán 1.200USD ngoại tệ mặt thu tiền VNĐ về nhập quỹ, TGTT 15.300. (4) Ngày 10/12 dùng TM VNĐ tại quỹ mua 2.000USD và gửi vào TK TGNH, TGTT 15.400. (5) Ngày 18/12 trả nợ cũ và một phần nợ mới cho Cty B bằng TGNH ngoại tệ 4.000USD, TGTT 15.400. 60 10 (6) Điều chỉnh chênh lệch tỷ giá cuối năm tài chính. Biết TGTT ngày 31/12: 15.500. YC: Định khoản các nghiệp vụ kinh tế trên. Cho biết TGTT xuất ngoại tệ DN tính theo PP FIFO, hạch toán HTK theo PPKKTX, nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. 2.2.4.2. Phương pháp hạch toán tiền mặt tại quỹ là vàng bạc, đá quý  Giá nhập được ghi sổ theo giá mua thực tế  Giá xuất có thể tính theo 1 trong bốn PP: BQGQ, NT-XT, NS-XT, thực tế đích danh  Phương pháp hạch toán 61 Sơ đồ hạch toán tiền mặt tại quỹ là vàng bạc, đá quý 2.3.1. Chứng từ kế toán  Chứng từ sử dụng: GBC, GBN, bảng sao kê  Chứng từ gốc: UNT, UNC, LCT… 2.3.2. Sổ sách kế toán  Đối với hình thức nhật ký chung gồm các sổ: NKC, NK đặc biệt, NK thu tiền, NK chi tiền, sổ cái, sổ quỹ.  Đối với hình thức nhật ký chứng từ gồm: sổ NK chứng từ số 1, bảng kê số 1, sổ cái.  Đối với hình thức chứng từ ghi sổ gồm: sổ chứng từ ghi sổ, sổ cái, sổ quỹ.  Đối với hình thức kế toán trên máy vi tính. 111 (1113) 111, 112 338, 344 131 515 (1) (4) (2) (5) (3) (6) 635 515 62 338, 344 144,244 331 635 63 64 2.3.3. Tài khoản sử dụng Kết cấu và nội dung phản ánh của TK112 TK112 “TGNH” 2.3.3. Tài khoản sử dụng  Tài khoản sử dụng: TK112 “TGNH” để theo dõi số hiện có và tình hình biến động tăng, giảm TGNH của DN. TK 112 có 3 TK cấp 2: - TK1121: Tiền Việt Nam - TK1122: Ngoaïi tệ - TK1123: Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý SDĐK: Số tiền gửi tại ngân hàng đầu - Các khoản tiền gửi kỳ được rút ra - Các khoản tiền gửi vào ngân hàng - Chênh lệch tăng tỷ giá do đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ Tổng số phát sinh Nợ SDCK: Số tiền gửi tại ngân hàng cuối kỳ 65 - Chênh lệch giảm tỷ giá do đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ Tổng số phát sinh Có 66 11 2.3.4. Phương pháp hạch toán Sơ đồ hạch toán TGNH 111 113 131 TK112 – TGNH (1a) 111 TK112 – TGNH (2a) 144,244 511,515,711 (1f) (1b) (1c) 2.3.4. Phương pháp hạch toán Sơ đồ hạch toán TGNH (2e) 152,153,156,211… (2b) 515 (1g) 121,128,221,222,228 144,244 (1d) (2c) 138 (1381) 338 (3381) (3a) (3b) 311,315,331,333,338 411 (1e) (2d) 67 68 69 70 71 72 12 MỤC TIÊU CHƯƠNG 3 CHÖÔNG 3 Sau khi nghiên cứu chương này, sinh viên sẽ: - Hiểu được thế nào là hoạt động thương mại, nắm được quy trình luân chuyển hàng hoá, các phương thức tiêu thụ hàng hoá và hành vi của thương nhân trong hoạt động thương mại. - Hiểu được vai trò, nhiệm vụ và nguyên tắc của kế toán mua bán hàng hoá trong DN. - Có kỹ năng thực hiện công việc kế toán trong hoạt động thương mại. KEÁ TOAÙN MUA BAÙN HAØNG HOÙA TRONG NÖÔÙC 73 74 3.1. KHAÙI NIEÄM – NGUYEÂN TAÉC 3.1. KHAÙI NIEÄM – NGUYEÂN TAÉC 3.1.2. Nguyeân taéc - Haøng hoaù mua vaøo phaûi haïch toaùn rieâng trò giaù haøng hoaù nhaäp kho vaø chi phí mua haøng phaùt sinh trong kyø. - Haøng hoaù xuaát kho phaûi tuaân thuû nguyeân taéc nhaát quaùn trong keá toaùn. - Doanh thu ñöôïc ghi nhaän phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc phuø hôïp vôùi chi phí ñaõ taïo neân doanh thu ñoù. 3.1.1 Khaùi nieäm Hoaït ñoäng mua baùn haøng hoaù trong nöôùc laø hoaït ñoäng noäi thöông trong töøng quoác gia nhaèm thöïc hieän quaù trình löu chuyeån haøng hoùa töø nôi saûn xuaát ñeán nôi tieâu duøng hoă3c tiêp tu3c sản xuât. 75 3.2 NHIEÄM VUÏ CUÛA KEÁ TOAÙN MUA BAÙN HAØNG HOAÙ TRONG NÖÔÙC - Tuaân thuû caùc nguyeân taéc keá toaùn trong haïch toaùn quaù trình löu chuyeån haøng hoaù. - Phaûn aùnh ñuùng trò giaù voán cuûa haøng hoaù nhaäp kho. - Ghi cheùp vaø phaûn aùnh kòp thôøi tình hình bieán ñoäng haøng hoaù cuûa DN veà maët giaù trò vaø hieän vaät. - Ghi nhaän kòp thôøi doanh thu phaùt sinh trong kyø ñoàng thôøi theo doõi chaët cheõ caùc tröôøng hôïp ñöôïc ghi nhaän laøm giaûm doanh thu. - Theo doõi phaûn aùnh chi phí mua haøng phaùt sinh trong kyø vaø löïa choïn tieâu thöùc phuø hôïp ñeå phaân boå CP mua haøng cho haøng baùn ra cuûa töøng kyø. - Thöïc hieän vieäc laäp döï phoøng ñ/v nhöõng haøng hoaù coù giaù goác > giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc vaøo cuoái nieân ñoä keá toaùn. 77 76 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3.1. Khaùi nieäm Mua haøng laø giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình löu chuyeån haøng hoaù, laø chieác caàu noái töø SX ñeán tieâu duøng. Thoâng qua caùc phöông thöùc mua haøng bao goàm: - Mua haøng tröïc tieáp: ngöôøi mua tröïc tieáp giao dòch mua vaø nhaän haøng taïi beân baùn. - Mua haøng theo phöông thöùc chuyeån haøng: ngöôøi mua seõ ñaët haøng vôùi ngöôøi baùn trong ñoù thoaû thuaän thôøi gian, ñòa ñieåm giao haøng. Beân baùn seõ thöïc hieän giao cho beân mua. 78 13 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3.2. Nguyeân taéc tính giaù 1. Trò giaù haøng nhaäp kho: Trò giaù thöïc teá nhaäp haøng hoaù = Giaù mua ghi treân hoaù ñôn – caùc khoaûn giaûm tröø 2. Chi phí mua haøng bao gồm: - Chi phí vaän chuyeån boác dôû haøng hoùa - Chi phí baûo quaûn haøng hoùa - Chi phí thueâ kho baõi - Dòch vuï phí vaø leä phí - Khoaûn hao huït töï nhieân trong ñònh möùc. 79 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3.3. Ñieàu kieän ghi nhaän - TH chöùng töø mua haøng veà tröôùc ñeán cuoái kyø haøng vaãn chöa veà kho hoaëc haøng ñaõ veà nhöng chöa kieåm nhaän nhaäp kho keá toaùn ghi vaøo khoaûn muïc haøng mua treân ñöôøng ñi. - CP mua haøng laø toaøn boä CP phaùt sinh lq ñeán haøng hoaù toàn kho ñaàu kyø vaø haøng hoaù nhaäp kho trong kyø. Do ñoù cuoái kyø keá toaùn phaûi thöïc hieän phaân boå chi phí naøy cho soá haøng ñaõ tieâu thuï. 81 80 * Công thức phân bổ chi phí mua hàng CP mua haøng CP mua haøng FS lq ñeán haøng trong kyø + CP mua haøng PB toàn kho ÑK = cho haøng baùn Trò giaù (SL…) cuûa haøng hieän coøn cuoái kyø ra + Trò giaù (SL) ñaõ xuaát baùn xaùc ñònh tieâu thuï trong kyø x Trò giaù (SL) cuûa soá haøng ñaõ xuaát baùn XÑ tieâu thuï trong kyø Tuøy theo tieâu thöùc phaân boå maø thay theá trò giaù mua thaønh soá löôïng, troïng löôïng, doanh soá… 82 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 4.5. KEÁ TOAÙN HAØNG HOÙA CP thu mua CP mua CP mua lieân quan lq ñeán lq ñeán ñeán haøng hoùa = HTK + HTK toàn kho cuoái ñaàu kyø trong kyø kyø 3.3.3. Ñieàu kieän ghi nhaän - Chæ ghi nhaän vaøo TK156 “haøng hoùa” ñoái vôùi nhöõng haøng hoùa coù löu chuyeån qua kho. - Khoâng haïch toaùn vaøo TK156 tröôøng hôïp haøng mua veà duøng cho hoaït ñoäng SXKD. - Keá toaùn haøng hoaù phaûi theo doõi chi tieát theo töøng kho, töøng loaïi, nhoùm, thöù haøng hoaù. - TH haøng veà tröôùc nhöng chöa coù ctöø keá toaùn nhaäp kho theo giaù taïm tính. Khi nhaän ñöôïc ctöø, keá toaùn thöïc hieän ñieàu chænh giaù taïm tính theo giaù thöïc teá. CP mua lq ñeán HTK cuoái kyø Chuù yù: Haøng hoùa hieän coøn cuoái kyø goàm: haøng hoùa toàn trong kho (1561), haøng hoùa göûi ñi baùn chöa xaùc ñònh tieâu thuï vaøo cuoái kyø (157) vaø haøng hoùa ñaõ mua nhöng ñang coøn ñang ñi treân ñöôøng (151) 83 3.3.4. Chöùng töø keá toaùn - Hoùa ñôn hoaëc HÑ kieâm phieáu xuaát kho - Bieân baûn kieåm nghieäm haøng hoùa - Phieáu giao nhaän haøng hoùa - Phieáu nhaäp kho haøng hoùa 84 14 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3.5. Soå keá toaùn - Soå toång hôïp (tuøy thuô3c hình thöùc keá toaùn) - Soå chi tieát: + Soå chi tieát vaät lieäu saûn phaåm haøng hoùa + Theû kho 3.3.6. Taøi khoaûn söû duïng TK156 coù 3 TK caáp 2: - TK1561-Giaù mua haøng hoùa - TK1562-Chi phí thu mua haøng hoùa - TK1567-Haøng hoùa baát ñoäng saûn TK151-Haøng mua ñang ñi ñöôøng TK611-Mua haøng hoaù 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 85 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3.7. Moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu Sô ñoà 3.1 – Keá toaùn haøng mua trong nöôùc 111,112,331 TK1561-Giaù mua haøng hoùa SDĐK: Trò giaù thöïc teá haøng hoùa toàn kho - Trò giaù thöïc teá HH xuaát ñaâu kyø kho - Trò giaù haøng hoùa mua theo HÑ nhaäp - Caùc khoaûn giaûm giaù hay chieát khaáu kho - Trò giaù HH thueâ ngoaøi GC cheá bieán hoaøn thaønh nhaäp laïi kho - Trò giaù HH phaùt hieän thöøa khi KK - Trò giaù HH tieâu thuï nhaäp laïi kho do ngöôøi mua traû laïi - Trò giaù HH nhaän voán goùp Tổng số phaùt sinh Nợ Tổng số phaùt sinh Coù SDCK: Trò giaù thöï teá haøng hoùa toàn kho 86 cuoái kyø Sô ñoà 3.2- Keá toaùn haøng mua veà NK nhöng chöa coù HÑ 331 1561 (3) NK theo giaù taïm tính (1) Mua haøng trong nöôùc NK 1561 (4b) Nhaäp boå sung do giaù t. tính < giaù t.teá (4a) Ñ/c do giaù taïm tính >giaù thuïc teá nhaäp 133 133 (2) HM göûi ñi baùn hoaëc baùn thaúng khoâng qua kho 157 632 87 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 88 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Ví duï: Cty TM Toaøn Thaéng aùp duïng phöông phaùp KKTX, haïch toaùn thueá GTGT theo PP khaùu tröø, trong kyø coù caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh sau: 1. Chi TGNH 50.000.000ñ cho Cty A&A ñeå öùng tröôùc mua haøng hoaù X. 2. Soá haøng hoaù thöïc nhaäp 2.000 SPX giaù chöa thueá 100.000ñ/SP, thueá GTGT 10%.Bao bì luaân chuyeån ñi keøm tính giaù rieâng chöa thueá 2.000ñ/SP, thueá GTGT 10%.Cty ñaõ thanh toaùn vay NH ngaân haøng thanh toaùn toaøn boä nôï cho ngöôøi baùn sau khi tröø ñi khoaûn ñaõ öùng tröôùc. Bao bì luaân chuyeån ñi keøm tính giaù rieâng: Nôï TK153 Nôï TK133 Coù TK111,112,331,… Khi xuaát baùn keá toaùn phaân boå bao bì luaân chuyeån vaøo CPBH. 89 90 15 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Sô ñoà 3.3- Keá toaùn haøng mua ñaõ nhaän ñöôïc hoùa ñôn nhöng cuoái thaùng haøng chöa veà nhaäp kho 111,112,331 151 (5a) ghi nhaän giaù trò haøng mua treân ñöôøng ñi 155,157,632 (5b) K/c trò giaù haøng mua ñaõ veà kho, göûi thaúng ñi baùn hoaëc baùn thaúng 133 91 Ví duï: Cty TM Tröôøng Thònh aùp duïng PPKKTX, noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, trong kyø coù tình hình nhö sau: 1. Mua 5.000 SPA cuûa Cty TM Trieàu An, giaù mua chöa thueá 100.000ñ/SP, thueá GTGT 10%. Hai Cty thoáng nhaát duøng tieàn kyù quyõ daøi haïn cuûa Cty TM Tröôøng Thònh 100.000.000ñ tröø vaøo tieàn haøng, soá coøn laïi thanh toaùn baèng TGNH. Haøng hoùa treân ñöôïc xuaát thaúng göûi ñi baùn 1.000 SP, baùn tröïc tieáp giao tay ba 1.000SP, soá coøn laïi NK haøng hoùa Cty. 2. Mua 2.000SPB cuûa Cty Phuù An, giaù mua chöa thueá 120.000ñ/SP thueá GTGT khaáu tröø 10% thanh toaùn baèng TGNH. Soá haøng naøy ñeán cuoái thaùng vaãn chöa veà kho Cty. 3. Nhaän ñöôïc 1.000SPA ñaõ mua töø thaùng tröôùc nhöng chöa veà NK, thaùng naøy Cty chuyeån thaúng baùn cho Cty Hoaøng An giaù mua chöa thueá 100.000ñ/SP thueá GTGT khaáu tröø 10%. 92 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Sô ñoà 3.4-Keá toaùn caùc khoaûn chieát khaáu thanh toaùn ñöôïc höôûng Ví duï: Cty TM Trung Tín aùp duïng PPKKTX noäp thueá GTGT theo PP khaáu tröø, trong thaùng coù tình hình nhö sau: 1561 111,112,331 1. Mua 5.000 SPY cuûa Cty Toaøn Thaéng, giaù mua chöa thueá 100.000ñ/SP, thueá GTGT 10% chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Soá haøng treân ñöôïc nhaäp kho 3.000SP, soá coøn laïi göûi ñi baùn cho Cty Phuù An. Sau ñoù, Cty nhaän ñöôïc hoài baùo cuûa Cty Phuù An soá haøng göûi ñi baùn coù 1.000SP sai quy caùch. Cty ñaõ ñöôïc Cty Toaøn Thaéng chaáp nhaän giaûm giaù cho soá haøng naøy laø 10%.Cty ñaõ chi TGNH traû nôï cho NB sau khi tröø ñi khoaûn giaûm giaù. (6) Caùc khoaûn giaûm tröø FS khi mua haøng hoaù 133 515 (7) Chieát khaáu thanh toaùn ñöôïc höôûng khi mua haøng 93 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Ví duï (tt) 2. Mua 10.000 SP cuûa Cty A&A nhaäp kho, giaù mua chöa thueá 90.000ñ/SP, thueá GTGT khaáu tröø 10% chöa thanh toaùn cho NB. Sau ñoù Cty chi TGNH thanh toaùn cho NB sau khi tröø ñi CKTM 2% 3. Nhaän ñöôïc 2.000 SP mua töø thaùng tröôùc cuûa Cty Thanh An, giaù mua chöa thueá 100.000ñ/SP, thueá GTGT 10% Cty chöa thanh toaùn. Theo bieân baûn nhaäp kho coù 100SP keùm phaåm chaát Cty ñaõ traû laïi soá haøng treân cho Cty Thanh An vaø chi TGNH thanh toaùn toaøn boä soá nôï naøy 95 94 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Sô ñoà 3.5-Keá toaùn haøng hoaù ñem ñi gia coâng 1561 154 (8a) xuaát HH ñem gia coâng 1561 (8c) nhaäp haøng sau gia coâng 111,112,331 (8b) CPFS thueâ ngoaøi GC 96 16 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Ví duï: Cty TM X xuaát 1.000SP ñem gia coâng, giaù xuaát kho cuûa SPX laø 120.000ñ/sp. Phí gia coâng 10.000ñ/sp, thueá GTGT khaáu tröø 10% ñöôïc thanh toaùn baèng TGNH. Coâng vieäc gia coâng hoaøn thaønh, DN nhaäp kho SP sau gia coâng. Sơ đồ 3.6-Kế toaùn haøng thieáu so vôùi hoaù ñôn 111,112,331 1561 (9a): haøng mua thieáu chöa xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân 133 1381 1388,111,334 (9b)Xöû lyù haøng thieáu 632 97 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 98 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Ví duï: Cty TM Tröôøng An aùp duïng PPKKTX, haïch toaùn thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø trong thaùng coù tình hình nhö sau: 1. Nhaäp kho soá haøng mua töø thaùng tröôùc bao goàm 2.000sp, giaù chöa thueá 90.000ñ/sp. Soá thöïc nhaän 1.980sp, soá haøng thieáu chöa roõ nguyeân nhaân. 2. Mua haøng K goàm 3.000lít, giaù mua chöa thueá 50.000ñ/lít, thueá GTGT 10% chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi haøng veà kho theo bieân baûn giao nhaän, soá thöïc nhaäp 2.800lít, soá haøng thieáu chöa roõ nguyeân nhaân. Bieát raèng hao huït trong ñònh möùc 2%. Sô ñoà 3.7-Keá toaùn haøng thöøa so vôùi hoùa ñôn 111,112,331 133 1561 3381 (c) Xuaát haøng thöøa Ví duï: Cty TM Tröôøng phaùt aùp duïng PPKKTX, haïch toaùn thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø coù tình hình trong thaùng nhö sau: 1. Mua 2.000sp cuûa Cty C&c giaù mua chöa thueá 200.000ñ/sp thueá GTGT khaáu tröø 10%, bao bì ñi keøm tính giaù rieâng 2.000ñ/sp, thueá GTGT 10% chöa thanh toaùn NB. Khi HH veà NK, theo bieân baûn giao nhaän soá haøng thöïc nhaäp 2.100sp haøng thöøa chöa roõ nguyeân nhaân. DN haïch toaùn giöõ hoä soá haøng treân. Sau ñoù, NB ñoàng yù baùn luoân cho Cty soá haøng thöøa. 101 1561 (b) Nhaäp kho haøng thöøa traû laïi cho NB 111,112,331 (d) Mua haøng thöøa 133 99 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 1561 (a) Nhaäp haøng theo hoùa ñôn 100 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 2. Mua 1.000sp cuûa Cty An Phuù giaù chöa thueá 150.000ñ/sp, thueá GTGT 10% chöa thanh toaùn. Theo bieân baûn nhaäp kho soá haøng thöïc nhaäp 1.050sp soá haøng thöøa chöa roõ nguyeân nhaân DN nhaäp kho luoân soá haøng thöøa. Sau ñoù, ñöôïc bieát soá haøng thöøa do ngöôøi baùn xuaát nhaàm vaø ñoàng yù baùn luoân cho Cty. Cty chi TGNH traû nôï cho ngöôøi baùn. 102 17 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ Sô ñoà 3.8-Keá toaùn haøng mua laø BÑS 111,112,331 Sô ñoà 3.9-Keá toaùn söûa chöõa, naâng caáp BÑS 1567 133 (14) Chi mua hh BÑS ñaàu tö 154 1567 (16a) xuaát HH BÑS ñem caûi (16c) HH BÑS ñ.tö sau khi caûi taïo, naâng caáp taïo, naâng caáp hoaøn thaønh nhaäp kho 1567 217 111,112,331 (15) Chuyeån BÑS ñ.tö thaønh hh BÑS ñ.tö (16b) CP caûi taïo naâng caáp FS 2147 103 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.3 KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ 3.4.1. Khaùi nieäm  Phương phap kieåm keâ ñònh kyø 151,156,157 611 (1) ÑK KC trò giaù toàn ñaàu kyø 111,112,331,… (3) Caùc khoaûn giaûm tröø phaùt sinh khi mua haøng 133 111,112,331,… (2) Trò giaù haøng mua trong kyø 133 104 151,156,157,632 (4) CK XÑ vaø KC trò giaù haøng hoaù toàn cuoái kyø Baùn haøng laø quaù trình luaân chuyeån haøng hoùa, keát thuùc giai ñoan naøy haøng hoùa seõ ñöôïc luaân chuyeån ñeán ngöôøi tieâu duøng ñeán caùc ñôn vò saûn xuaát ñeå tieáp tuïc saûn xuaát. Caùc phöông thöùc tieâu thuï: + Baùn buoân - Baùn haøng qua kho - Baùn buoân vaän chuyeån thaúng + Baùn leû + Baùn haøng qua ñaïi lyù + Baùn traû chaäm, traû goùp 105 106 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4.2. Nguyeân taéc - Keá toaùn baùn haøng tuaân thuû chuaån möïc soá 14 “Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc’ - Dthu ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò hôïp lyù cuûa caùc khoaûn ñaõ thu hoaëc seõ thu tröø (-) caùc khoaûn CKTM, GGHB, HBBTL. - Khi haøng hoaù ñöôïc trao ñoåi ñeå laáy haøng hoaù töông töï veà baûn chaát vaø giaù trò thì vieäc trao ñoåi ñoù khoâng ñöôïc coi laø giao dòch taïo ra doanh thu. - Khi haøng hoaù ñöôïc trao ñoåi ñeå laáy haøng hoaù khoâng töông töï thì vieäc trao ñoåi ñoù ñöôïc coi laø giao dòch taïo ra doanh thu. 107 3.4.3. Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu Doanh thu chæ ñöôïc ghi nhaän khi thoûa maõn caùc ñieàu kieän sau: - DN ñaõ chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu saûn phaåm hoaëc haøng hoaù cho ngöôøi mua. - Doanh nghieäp khoâng coøn naém quyeàn quaûn lyù HH - Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén - DN thu ñöôïc hoaëc seõ thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø vieäc baùn haøng. - Xaùc ñònh ñöôïc chi phí lieân quan ñeán giao dòch baùn haøng. 108 18 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4.3. Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu (tt) Nguyeân taéc ghi nhaän: - Ñoái vôùi haøng hoùa thuoäc ñoái töôïng chòu thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø laø giaù khoâng bao goàm thueá GTGT. - Tröôøng hôïp DN coù doanh thu baèng ngoaïi teä phaûi quy ñoåi ra ñoàng VN theo TGTT taïi thôøi ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï. - Ñoái vôùi haøng hoùa khoâng thuoäc ñoái töôïng chòu thueá GTGT hoaëc chòu thueá GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp laø toång giaù thanh toaùn bao goàm caû thueá GTGT. - Ñoái vôùi haøng hoùa thuoäc ñoái töôïng chòu thueá TTÑB hoaëc thueá xuaát khaåu laø toång giaù thanh toaùn bao goàm caû thueá TTÑB vaø thueá xuaát khaåu. 109 3.4.3. Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu (tt) Nguyeân taéc ghi nhaän: - TH DN laø ñôn vò nhaän gia coâng saûn phaåm, chæ ñöôïc phaûn aùnh vaøo dthu khoaûn phí gia coâng ñöôïc höôûng, khoâng bao goàm trò giaù vaät tö haøng hoaù nhaän gia coâng. - Ñ/v haøng hoaù nhaän baùn ñaïi lyù, kyù göûi theo phöông thöùc baùn ñuùng giaù höôûng hoa hoàng thì haïch toaùn vaøo dthu khoaûn hoa hoàng ñöôïc höôûng. 110 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4.4. Chöùng töø söû duïng - Hoaù ñôn GTGT - Baûng keâ haøng göûi ñi baùn ñaõ tieâu thuï - Baùo caùo baùn haøng - Giaáy noäp tieàn - Chöùng töø thanh toaùn: P.thu, GBC, LCC… - PXK, PXKKVCNB 3.4.3. Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu (tt) Nguyeân taéc ghi nhaän: - Khi baùn haøng theo phöông thöùc traû chaäm, traû goùp DN ghi nhaän dthu theo giaù baùn traû ngay, laõi traû chaäm phaân boå daàn vaøo dthu HÑTC theo thôøi haïn traû chaäm phuø hôïp vôùi thôøi ñieåm ghi nhaän dthu. - Caùc khoaûn giaûm dthu ñöôïc theo doõi vaø haïch toaùn rieâng. - TH ñeán cuoái kyø soá haøng ñaõ baùn vaãn chöa ñöôïc beân mua nhaän, trò giaù soá haøng naøy khoâng ñöôïc ghi nhaän laø dthu maø xem nhö ngöôøi mua öùng tröôùc ñöôïc haïch toaùn vaøo beân coù TK131. Khi haøng ñaõ giao cho beân baùn, keá toaùn ghi nhaän soá haøng ñaõ giao vaø keát chuyeån dthu töông öùng. 111 112 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4.5. Soå saùch keá toaùn - Soå toång hôïp taøi khoaûn doanh thu - Soå chi tieát taøi khoaûn doanh thu 3.4.6. Taøi khoaûn söû duïng TK511 goàm caùc TK caáp 2: - TK5111- Doanh thu baùn haøng hoaù - TK5112- Doanh thu baùn caùc thaønh phaåm - TK5113- Doanh thu cung caáp dòch vuï - TK5114- Doanh thu trôï caáp, trôï giaù 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA TK511-Doanh thu baùn haøng cung caáp dòch vuï -- Số thueá TTÑB, thueá XK phaûi noäp - Doanh thu baùn saûn phaåm, haøng -- Số thueá GTGT phaûi noäp cuûa hoaù, BÑS ñaàu tö cuûa DN thöïc DN tính theo phöông phaùp tröïc hieän trong kyø keá toaùn tieáp - - Dthu haøng bò traû laïi, giaûm giaù haøng baùn, CKTM KC cuoái kyø - KC doanh thu thuaàn vaøo TK XÑKQKD 113 - Tổng số phaùt sinh Nợ Tổng số phaùt sinh Coù 114 19 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA TK512-Doanh thu baùn haøng noäi boä TK512 – Doanh thu baùn haøng noäi boä: goàm caùc TK caáp 2 - TK5121- Doanh thu baùn haøng hoaù - TK5122- Doanh thu baùn caùc thaønh phaåm - TK5123- Doanh thu cung caáp dòch vuï -- Trò giaù haøng baùn bò traû laïi, khoaûn giaûm giaù haøng baùn - Toång doanh thu baùn haøng noäi -- Số thueá TTDÑ phaûi noäp boä phaùt sinh trong kyø -- Soá thueá GTGT theo PP tröïc tieáp phaûi noäp -- KC doanh thu baùn haøng noäi boä vaøo TK911 - 115 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA Tổng số phaùt sinh Coù 116 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA TK632-Giaù voán haøng baùn ù -- Trò giaù voán haøng ñaõ baùn trong kyø -- Soá trích laäp döï phoøng giaûm giaù HTK (Cheânh leäch giöõa soá döï phoøng phaûi laäp naêm nay > soá ñaõ laäp naêm tröôùc chöa söû duïng heát. Tổng số phaùt sinh Nợ - KC giaù voán haøng ñaõ göûi ñi baùn nhöng chöa xaùc ñònh tieâu thuï - Hoaøn nhaäp döï phoøng giaûm giaù HTK (CL giöõa soá döï phoøng phaûi laäp naêm nay < soá ñaõ laäp naêm tröôùc) - KC GVHB ñaõ xuaát baùn vaøo beân Nôï TK911 3.4.7. Moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu 3.4.7.1. Tröôøng hôïp DN aùp duïng PPKKTX a. Keá toaùn nghieäp vuï baùn buoân haøng hoùa - Baùn haøng qua kho: 1. Phöông thöùc tieâu thuï tröïc tieáp Tổng số phaùt sinh Nợ Tổng số phaùt sinh Coù 117 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA 3.4. KEÁ TOAÙN TIEÂU THUÏ HAØNG HOÙA Ví duï: Cty X aùp duïng PPKKTX, haïch toaùn thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø. Trong kyø xuaát baùn tröïc tieáp cho Cty K 2.000sp, giaù chöa thueá 130.000ñ/sp, thueá GTGT 10%. Phöông thöùc thanh toaùn tröø vaøo khoaûn kyù quyõ ngaén haïn cuûa Cty K 100.000.000ñ, soá coøn laïi thu baèng TGNH. Trò giaù xuaát kho 100.000ñ/sp Sô ñoà- Keá toaùn haøng hoùa thoâng qua kho 1561 632 (1a) xuaát HH tieâu thuï tröïc tieáp 511 118 111,112,131… (1b) D.thu tieâu thuï tröïc tieáp 3331 119 120 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan