Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại xí nghiệp may xu...

Tài liệu Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại xí nghiệp may xuất khẩu thanh trì

.DOC
80
94
96

Mô tả:

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa B¶NG Ký HIÖU Vµ CH÷ VIÕT T¾T BHXH BHYT DD DN GTGT H§KD H§TC KCS KK§K KKTX KH KPC§ NCTT NK NVL NVLTT OTK SXC TK TNDN TSC§ : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : B¶o hiÓm x· héi B¶o hiÓm y tÕ Dë dang Doanh nghiÖp GÝa trÞ gia t¨ng Ho¹t ®éng kinh doanh Ho¹t ®éng tµi chÝnh HÖ thèng kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm KiÓm kª ®Þnh kú Kª khai thêng xuyªn KhÊu hao Kinh phÝ c«ng ®oµn Nh©n c«ng trùc tiÕp NhËp khÈu Nguyªn vËt liÖu Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp KiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm S¶n xuÊt chung Tµi kho¶n Thu nhËp doanh nghiÖp Tµi s¶n cè ®Þnh LêI Më §ÇU Trong thÕ kû XXI, nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn víi mét tèc ®é nhanh chãng. Ph¸t triÓn toµn diÖn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Qui m« cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng ®îc më réng cïng víi sù ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ cña tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ vµ ngµy cµng xuÊt hiÖn nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, mÉu m· ®Ñp, gi¸ c¶ phï hîp ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña ngêi tiªu dïng. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn chung Êy, víi c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ cña m×nh, ViÖt Nam cã nhiÒu kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, më réng quan hÖ bu«n b¸n vµ hîp t¸c kinh tÕ víi nh÷ng cêng quèc kinh tÕ – c«ng nghÖ trªn thÕ giíi, ®a Líp K10- KT2 1 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa ph¬ng ho¸ quan hÖ, ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®èi ngo¹i víi tèc ®é cao. Bèn mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ta hiÖn nay lµ dÇu th«, dÖt may, thuû h¶i s¶n vµ g¹o. Riªng ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may, trong t¬ng lai, ®©y sÏ lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp ®Çy triÓn väng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi lín. Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may nãi chung vµ ngµnh may mÆc nãi riªng lu«n s½n cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi song bªn c¹nh ®ã lµ hµng lo¹t c¸c khã kh¨n kh¸c n¶y sinh. Víi nh÷ng thÞ trêng lín nhiÒu tiÒm n¨ng th× c¹nh tranh lu«n lµ yÕu tè tÊt yÕu. Riªng ®èi víi ngµnh may gia c«ng xuÊt khÈu th× níc ta lµ mét níc cã tiÒm n¨ng rÊt lín bëi nguån nh©n lùc dåi dµo, gi¸ nh©n c«ng rÎ nªn cã søc c¹nh tranh vÒ gi¸ thµnh gia c«ng. Bªn c¹nh chÊt lîng, mÉu m· cña s¶n phÈm phï hîp víi thÞ hiÕu tiªu dïng th× h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét nh©n tè c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn viÖc c¹nh tranh víi c¸c ®èi t¸c cã liªn quan trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. H¬n n÷a, khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt x· héi th× tiÕt kiÖm l¹i lµ mét quèc s¸ch. §Ó cã thÓ x©m nhËp, kh¼ng ®Þnh vµ chiÕm lÜnh vÞ trÝ cao trªn c¸c thÞ trêng lín, ngoµi viÖc khai th¸c lîi thÕ vÒ nguån nh©n lùc dåi dµo, vÞ trÝ ®Þa lý, æn ®Þnh vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ…th× viÖc c¾t gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc coi lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p tèi u. Môc tiªu chÝnh cña biÖn ph¸p nµy lµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh, tranh chÊp vÞ trÝ dÉn ®Çu vÒ chi phÝ trªn thÞ trêng, nhng ngoµi ra nã cßn cã nhiÒu t¸c dông lín kh¸c ph¶i kÓ ®Õn nh: - §¶m b¶o lîng lîi nhuËn cÇn thiÕt cho c«ng ty - Lµ ®ßn bÈy nh»m æn ®Þnh vµ c¾t gi¶m gi¸ c¶ - TiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, gi¶m lîng vËt liÖu d thõa - T¹o ra mét c¬ cÊu tæ chøc ®¸ng tin cËy cho c«ng ty nh»m ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc trong t¬ng lai. - ThiÕt lËp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t c¸c môc tiªu vµ sù ®æi míi mét c¸ch kiªn ®Þnh. §ång thêi gi¸ thµnh lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, do ®ã doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu ®Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ møc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp th× c«ng t¸c kÕ to¸n chung, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ ®· ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo? lµm ®îc g×? vµ cã thÓ lµm ®îc g×? Mong muèn t×m ®îc c©u tr¶ lêi nh»m môc ®Ých n©ng cao tr×nh ®é lý luËn vµ kh¶ n¨ng nghiªn cøu thùc hµnh cña b¶n th©n, b»ng c¸c kiÕn thøc chuyªn m«n ®· ®îc häc tËp trong nhµ trêng, trong qu¸ tr×nh thùc tËp, em ®· ®i s©u t×m hiÓu, nghiªn cøu vÒ phÇn hµnh kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm may gia c«ng ë XÝ nghiÖp May XuÊt khÈu Thanh Tr×. Tõ ®ã em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi : “Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp May Xuất khẩu Thanh Trì” cho Chuyªn ®Ò Tèt NghiÖp cña em. Chuyªn ®Ò Tèt NghiÖp cña em gåm 3 néi dung sau : PhÇn thø nhÊt: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp May XuÊt khÈu Thanh Tr×. PhÇn thø ba: Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp May XuÊt khÈu Thanh Tr×. Líp K10- KT2 2 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa PhÇn thø nhÊt Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt i. sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1. Chi phÝ s¶n xuÊt 1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, n¨m, quý). Thùc chÊt chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn - dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸. Ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chØ tiªu: Chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét kú kinh doanh. Nh vËy, chØ ®îc tÝnh lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú h¹ch to¸n. Ngîc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã ®îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu trong kú cña doanh nghiÖp bao gåm chi tiªu cho qóa tr×nh cung cÊp, chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô. 1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ néi dung quan träng ®Çu tiªn cÇn ph¶i thùc hiÖn ®Ó phôc vô cho viÖc tæ chøc theo dâi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc s¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc trng nhÊt ®Þnh. XuÊt ph¸t tõ c¸c môc ®Ých vµ yªu cÇu kh¸c nhau cña qu¶n lý, chi phÝ s¶n xuÊt còng ®îc ph©n lo¹i theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× chi phÝ s¶n xuÊt ®îc ph©n thµnh 6 yÕu tè: YÕu tè nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô…sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh. YÕu tè nhiªn liÖu ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. YÕu tè nh©n c«ng: Ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l¬ng, phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng vµ ph¶n ¸nh phÇn BHXH,BHYT,KPC§ trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc. YÕu tè khÊu hao TSC§: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. YÕu tè dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Líp K10- KT2 3 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa YÕu tè b»ng tiÒn kh¸c: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cha ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy cho ta biÕt tû träng vµ kÕt cÊu cña tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp ®· dïng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kú. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ s¶n xuÊt ®îc xÕp thµnh mét sè kho¶n môc nhÊt ®Þnh cã c«ng dông kinh tÕ kh¸c nhau ®Ó phôc vô cho yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm bao gåm 3 kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu …tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm tiÒn l¬ng phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cho c¸c quý BHXH,BHYT vµ KPC§ theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh. Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt(trõ chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp). Ngoµi ra khi tÝnh gi¸ thµnh toµn bé th× chØ tiªu gi¸ thµnh cßn bao gåm kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ víi s¶n lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Cô thÓ nh sau: Chi phÝ SXC ®îc chia thµnh 2 lo¹i: Mét lµ chi phÝ SXC cè ®Þnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp kh«ng thay ®æi theo s¶n lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra nh chi phÝ khÊu hao TSC§ vµ chi phÝ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ hµnh chÝnh trong ph©n xëng. Hai lµ chi phÝ SXC biÕn ®æi lµ chi phÝ gi¸n tiÕp thay ®æi trùc tiÕp hoÆc gÇn nh trùc tiÕp theo s¶n lîng s¶n phÈm dë dang, vÝ dô nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. Ngoµi hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu trªn, chi phÝ s¶n xuÊt cßn ®îc ph©n lo¹i theo nh÷ng c¸ch sau: - Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng trong s¶n xuÊt kinh doanh - Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ - Ph©n lo¹i theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi lîng c«ng viÖc vµ s¶n phÈm hoµn thµnh - Ph©n lo¹i theo quan hÖ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - Ph©n lo¹i theo kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông kiÓm tra, ph©n tÝch qóa tr×nh ph¸t sinh chi phÝ vµ h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tõ ®ã dÔ dµng nghiªn cøu ®Ó c¾t gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng lµm c¬ së lËp kÕ ho¹ch kinh doanh vµ dù ¸n cho t¬ng lai. 2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi c¸c yÕu tè ®Çu vµo thµnh c¸c yÕu tè ®Çu ra hay Input thµnh Output, nh vËy nã bao gåm 2 mÆt: mÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt. MÆt hao phÝ s¶n xuÊt ®îc ph¶n ¸nh qua chØ tiªu chi phÝ s¶n xuÊt vµ mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh qua chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Líp K10- KT2 4 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh. ViÖc nghiªn cøu chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm cã vai trß rÊt quan träng, nã liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong ®¬n vÞ, chØ cã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm míi cã c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý, h¹ch to¸n, thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng th× viÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét viÖc lµm kh«ng thÓ thiÕu. 2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh: Theo tiªu thøc nµy gi¸ thµnh bao gåm: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch. GÝa thµnh kÕ ho¹ch ®îc coi lµ môc tiªu mµ doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn hoµn thµnh nh»m ®Ó thùc hiÖn hoµn thµnh môc tiªu chung cña toµn doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: còng nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc x¸c ®Þnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn kh¸c víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc b×nh qu©n tiªn tiÕn vµ kh«ng biÕn ®æi trong suèt c¶ kú kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc l¹i ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc xem lµ c¨n cø ®Ó kiÓm so¸t t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc tiªu hao c¸c yÕu tè vËt chÊt kh¸c nhau ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ c¨n cø ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ thÊp gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ: Theo tiªu thøc nµy gi¸ thµnh ®îc ph©n lo¹i nh sau: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung). - Gi¸ thµnh tiªu thô (gi¸ thµnh toµn bé): lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm (chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ b¸n hµng). Gi¸ thµnh tiªu thô ®îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh Chi phÝ Chi phÝ toµn bé cña = s¶n xuÊt + qu¶n lý + tiªu thô s¶n phÈm tiªu thô s¶n phÈm doanh nghiÖp s¶n phÈm 3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, cßn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ môc ®Ých cuèi cïng cña tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Muèn tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i dùa vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc. Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong Líp K10- KT2 5 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa kú cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt chÝnh, ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. Cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm chi phÝ cã liªn quan ®Õn khèi lîng cña s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong ®ã bao gåm chi phÝ dë dang ®Çu kú, chi phÝ ph¸t sinh trong kú. Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gÝa thµnh s¶n phÈm qua s¬ ®å díi ®©y: CHI PHÝ S¶N XUÊT PH¸T SINH TRONG Kú Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú TæNG GI¸ THµNH S¶N PHÈM, DÞCH Vô HOµN THµNH Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = hoµn thµnh Chi phÝ Chi phÝ Chi phÝ s¶n xuÊt + s¶n xuÊt s¶n xuÊt dë dang ph¸t sinh dë dang ®Çu kú trong kú cuèi kú Khi chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. Trong mèi quan hÖ chÆt chÏ ®ã, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n sau: VÒ thêi gian: Gi¸ thµnh chØ g¾n víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh cßn chi phÝ s¶n xuÊt th× liªn quan ®Õn nhiÒu kú nh chi phÝ kú tríc chuyÓn sang, chi phÝ kú nµy ph¸t sinh kh«ng bao gåm c¸c chi phÝ chuyÓn sang kú sau. VÒ s¶n phÈm: Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng g¾n trùc tiÕp víi s¶n lîng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú, cßn gi¸ thµnh l¹i ®îc tÝnh trªn s¶n lîng b¸n thµnh phÈm hay thµnh phÈm hoµn thµnh. VÒ gi¸ trÞ: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ®· chi ra trong kú (chi phÝ chê ph©n bæ ë c¸c kú sau) song gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i tÝnh c¶ chi phÝ ®· chi ra kú tríc ®îc ph©n bæ cho kú nµy. Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú kh¸c tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. 4. ý nghÜa vµ nhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 4.1. ý nghÜa Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý tèt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yªu cÇu quan träng ®èi víi doanh nghiÖp trong m«i trêng kinh tÕ c¹nh tranh nh hiÖn nay. ViÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh gióp cho viÖc ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú. Trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh, gi¸ thµnh võa mang tÝnh kh¸ch quan, võa mang tÝnh chñ quan. CÇn ph¶i xem xÐt gi¸ thµnh trªn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau ®Ó x©y dùng chØ tiªu gi¸ thµnh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. TÝnh kh¸ch quan cña gi¸ thµnh chÝnh lµ tÝnh tÊt yÕu cña sù di chuyÓn vµ kÕt tinh gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng trong s¶n phÈm. Nhng gi¸ thµnh l¹i lµ mét ®¹i lîng ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt chi ra trong kú nªn nã mang nh÷ng yÕu tè chñ quan nhÊt ®Þnh. Tõ ®ã cho thÊy, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ph¶n ¸nh nh÷ng tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng còng ®ång thêi lµ thíc ®o n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Líp K10- KT2 6 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa Víi ý nghÜa ®ã, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô nhÊt ®Þnh. 4.2. NhiÖm vô. Víi chøc n¨ng th«ng tin vµ kiÓm tra vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh, lµm c¬ së cho viÖc ®Þnh gi¸ vµ ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: Mét lµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c chi phÝ ph¸t sinh thùc tÕ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, còng nh trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp g¾n liÒn víi c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau còng nh theo tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt. Hai lµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c kÞp thêi gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh. Ba lµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ h¹ch to¸n néi bé cña c¸c ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt. Bèn lµ kiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc tiªu hao vËt t, lao ®éng còng nh t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c dù to¸n chi phÝ nh»m ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c hiÖn tîng l·ng phÝ, sö dông chi phÝ kh«ng ®óng kÕ ho¹ch, sai môc ®Ých. N¨m lµ cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ®Þnh gi¸ vµ ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh. LËp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, tham gia ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ thÊp gi¸ thµnh. II. kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 1.1. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ph©n xëng…vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh…theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé, theo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. Cã thÓ nãi viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – tøc lµ ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ – tøc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Nh vËy, x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ bao gåm c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm, theo ®¬n ®Æt hµng, theo giai ®o¹n c«ng nghÖ, theo ph©n xëng, theo nhãm s¶n phÈm…Néi dung chñ yÕu cña c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kÕ to¸n më thÎ hoÆc sæ chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi tîng ®· x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ s¶n phÈm cã liªn quan ®Õn ®èi tîng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ theo tõng ®èi tîng. 1.2. Chøng tõ kÕ to¸n C¸c lo¹i chøng tõ sö dông ®Ó kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm: Líp K10- KT2 7 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng: Bao gåm b¶ng chÊm c«ng, B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng, PhiÕu nghØ hëng BHXH, B¶ng thanh to¸n BHXH, B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng, PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh, PhiÕu b¸o lµm thªm giê, Hîp ®ång giao kho¸n, Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng. Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ vËt t: bao gåm PhiÕu mua hµng, Ho¸ ®¬n cíc vËn chuyÓn, Ho¸ ®¬n c¶ng phÝ, Ho¸ ®¬n gi¸m ®Þnh hµng nhËp khÈu… Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao TSC§: bao gåm Biªn b¶n giao nhËn TSC§, ThÎ TSC§, Biªn b¶n thanh lý TSC§, Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§… Chøng tõ ph¶n ¸nh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm Ho¸ ®¬n dÞch vô, Ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn, Ho¸ ®¬n tiÒn níc… Chøng tõ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn kh¸c: gåm c¸c PhiÕu chi, c¸c ho¸ ®¬n dÞch vô… ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lý, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Tr×nh tù nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lý. Th«ng thêng tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nh sau: - Bíc 1: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo 3 kho¶n môc: chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT vµ chi phÝ SXC. - Bíc 2: Tæng hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh, ph©n bæ chi phÝ SXC cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan vµ tiÕn hµnh kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ nµy vÒ tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. - Bíc 3: Tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh trong kú vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - Bíc 4: TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú 1.3. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m hµng tån kho mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc. Do vËy, t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong qu¸ tr×nh kinh doanh, kÕ to¸n còng cã thÓ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng lo¹i vËt liÖu s¶n phÈm, hµng ho¸. Ph¬ng ph¸p chØ thÝch hîp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín, tÝnh chÊt kü thuËt riªng biÖt v× khèi lîng ghi chÐp t¬ng ®èi nhiÒu. 1.3.1. KÕ to¸n chi phÝ NVLTT. Chi phÝ NVLTT bao gåm tÊt c¶ chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu ®îc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸c lo¹i nguyªn liÖu nµy cã thÓ xuÊt tõ kho ra ®Ó sö dông vµ còng cã thÓ mua vÒ ®a vµo sö dông ngay hoÆc do tù s¶n xuÊt ra vµ ®a vµo sö dông ngay. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, lao vô…) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã. Cã mét sè trêng hîp do vËt liÖu xuÊt dïng vµ nh©n c«ng trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng mµ kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× kÕ to¸n ph¶i dùa vµo chøng tõ ban ®Çu ®Ó tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh vµ lùa chän nh÷ng ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, sè lîng s¶n phÈm… C«ng thøc ph©n bæ nh sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ = Tæng tiªu thøc ph©n bæ * Tû lÖ (hay hÖ sè) Líp K10- KT2 8 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cho tõng ®èi tîng Tæng chi phÝ vËt = liÖu cÇn ph©n bæ NguyÔn ThÞ Thanh Hoa cña tõng ®èi tîng ph©n bæ Tû lª (hay hÖ sè ) ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng Tµi kho¶n sö dông: TK 621- Chi phÝ NVLTT, TK nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. TK nµy cã néi dung, kÕt cÊu nh sau: Bªn Nî : Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm. Bªn Cã : Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt, kÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ NVLTT: 151,152,111,112, 331… 621 VËt liÖu dïng trùc tiÕp chÕt t¹o 154 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT s¶n phÈm, tiÕnhµnh lao vô, dÞch vô VËt liÖu kh«ng dïng hÕt 1522 nhËp kho hay chuyÓn kú sau 1.3.2. KÕ to¸n chi phÝ NCTT. Chi phÝ NCTT lµ kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n trî cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. Ngoµi ra chi phÝ NCTT cßn bao gåm c¸c quü: BHXH, BHYT, KPC§ do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lªh nhÊt ®Þnh ®èi víi sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. NÕu tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ vµ kh«ng x¸c ®Þnh mét c¸ch trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. C¸c tiªu thøc ph©n bæ lµ: Møc ph©n bæ chi phÝ Tæng sè tiÒn l¬ng c«ng nh©n Khèi lîng tiÒn l¬ng cña = trùc tiÕp cña c¸c ®èi tîng * ph©n bæ c«ng nh©n trùc tiÕp Tæng sè khèi lîng cña tõng cho tõng ®èi tîng ph©n bæ theo tiªu thøc sö dông ®èi tîng Trªn c¬ së tiÒn l¬ng ®îc ph©n bæ sÏ tiÕn hµnh trÝch BHXH,BHYT vµ KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh ®Ó ®îc tÝnh vµo chi phÝ. Tµi kho¶n sö dông: TK 622 – Chi phÝ NCTT. Tµi kho¶n nµy còng ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. Tµi kho¶n nµy cã néi dung kÕt cÊu nh sau: Bªn Nî : Chi phÝ NCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Bªn Cã : KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. Líp K10- KT2 9 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Tr×nh tù kÕ to¸n: TK 334 NguyÔn ThÞ Thanh Hoa TK 622 TK 154 TiÒn l¬ng vµ phô cÊp long ph¶i tr¶ cho CNTT s¶n xuÊt TK 338 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT C¸c kho¶n ®ãng gãp theo l¬ng cña CNTT s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh 1.3.3. KÕ to¸n chi phÝ tr¶ tríc: Chi phÝ tr¶ tríc (cßn gäi lµ chi phÝ chê ph©n bæ) lµ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña kú nµy mµ ®îc tÝnh cho hai hay nhiÒu kú h¹ch to¸n sau ®ã. §©y lµ kho¶n chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín hoÆc do b¶n th©n chi phÝ ph¸t sinh cã t¸c dông tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nhiÒu kú h¹ch to¸n. Tµi kho¶n sö dông: §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc, kÕ to¸n sö dông 2 tµi kho¶n: Mét lµ TK !42 – Chi phÝ tr¶ tríc Hai lµ TK 2422 – Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n TK 142 Chi phÝ tr¶ tríc gåm c¸c lo¹i sau: - Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô nhá xuÊt dïng thuéc lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn - Gi¸ trÞ söa ch÷a TSC§ ngoµi kÕ ho¹ch - TiÒn thuª TSC§, ph¬ng tiÖn kinh doanh…tr¶ tríc - Gi¸ trÞ bao b× lu©n chuyÓn, ®å dïng cho thuª - DÞch vô mua ngoµi tr¶ tríc - Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - Chi phÝ mua b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm kinh doanh, lÖ phÝ giao th«ng bÕn b·i... - Chi phÝ vÒ nghiªn cøu thÝ nghiÖm ph¸t minh, s¸ng chÕ... - L·i thuª mua TSC§ ... Néi dung vµ kÕt cÊu cña TK 142 Bªn Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ph¸t sinh Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ®· ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh D Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh TK 142 chi tiÕt lµm 2 tiÓu kho¶n: Líp K10- KT2 10 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa 1421: chi phÝ tr¶ tríc 1422: chi phÝ chê kÕt chuyÓn TK 242 Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n bao gåm c¸c lo¹i chi phÝ sau: - Chi phÝ tr¶ tríc vÒ thuª ho¹t ®éng TSC§ phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh nhiÒu n¨m tµi chÝnh - TiÒn thuª c¬ së h¹ tÇng ®· tr¶ tríc cho nhiÒu n¨m vµ phôc vô cho kinh doanh nhiÒu kú - Chi phÝ tr¶ tríc phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña nhiÒu n¨m tµi chÝnh - Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng - Chi phÝ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ lín - Chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh - Chi phÝ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt - Chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh hoÆc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp - Lîi thÕ th¬ng m¹i trong trêng hîp mua l¹i doanh nghiÖp, s¸p nhËp doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i - Chi phÝ mua c¸c lo¹i b¶o hiÓm vµ c¸c lo¹i lÖ phÝ mµ doanh nghiÖp mua vµ tr¶ mét lÇn cho nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n - C«ng cô dông cô xuÊt dïng mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng cô dông cô tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i ph©n bæ dÇn vµo c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ trong nhiÒu n¨m - L·i mua hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, l·i thuª TSC§ thuª tµi chÝnh - Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín ph¶i ph©n bæ nhiÒu n¨m - C¸c kho¶n kh¸c Néi dung vµ kÕt cÊu cña TK 242 Bªn Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n thùc tÕ ph¸t sinh Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ®· ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh trong kú D Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh. Tr×nh tù kÕ to¸n: TK 111,112,331,… TK142,242 TK 635,641,642,627 Chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ph¸t sinh Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tríc vµo c¸c k× h¹ch to¸n TK 641,642 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng Líp K10-chi KT2 phÝ qu¶n lý TK 911 KC chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý 11 vµo TK x¸c ®Þnh kÕt §¹i Häc Më Hµ Néi ViÖn qu¶ Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa 1.3.4. KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶. Chi phÝ ph¶i tr¶ (cßn gäi lµ chi phÝ trÝch tríc) lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ cha ph¸t sinh nhng ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trong kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ mµ do tÝnh chÊt hoÆc yªu cÇu qu¶n lý nªn ®îc tÝnh tríc vµo chi phÝ kinh doanh cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ nh»m b¶o ®¶m cho gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp khái ®ét biÕn t¨ng khi nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ph¸t sinh. - TiÒn l¬ng phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt - Chi phÝ söa ch÷a TSC§ trong kÕ ho¹ch - ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n phÈm trong kÕ ho¹ch - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm trong kÕ ho¹ch - L·i tiÒn vay cha ®Õn h¹n tr¶ - TiÒn thuª TSC§, mÆt b»ng kinh doanh, dông cô, c«ng cô…cha tr¶ - C¸c dÞch vô mua ngoµi sÏ cung cÊp Tµi kho¶n sö dông: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc theo dâi vµ ph¶n ¸nh trªn TK 335- Chi phÝ ph¶i tr¶. TK nµy cã néi dung vµ kÕt cÊu nh sau: Bªn Nî: Chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh vµ kho¶n ®iÒu chØnh vµo cuèi niªn ®é Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®îc ghi nhËn vµo chi phÝ trong kú theo kÕ ho¹ch D Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh Tr×nh tù kÕ to¸n TK 334 TK 622 TK 335 TiÒn l¬ng phÐp, l¬ng ngõng TrÝch tríc l¬ng phÐp l¬ng viÖc thùc tÕ ph¶i tr¶ ngõng viÖc cña c«ng nh©n xuÊt TK 241, 331, 111 TK 627, 641, 642 C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c TÝnh tríc chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 1.3.5. KÕ to¸n chi phÝ SXC. Chi phÝ SXC lµ chi phÝ phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt g¾n liÒn víi tõng ph©n xëng s¶n xuÊt. Chi phÝ SXC lµ lo¹i chi phÝ tæng hîp gåm c¸c kho¶n: chi phÝ nh©n Líp K10- KT2 12 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa viªn ph©n xëng, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng ë ph©n xëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn dïng ë ph©n xëng… Chi phÝ SXC ®îc tËp hîp theo tõng ph©n xëng s¶n xuÊt hoÆc bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc tËp hîp ®îc thùc hiÖn hµng th¸ng vµ cuèi mçi th¸ng mµ tiÕn hµnh ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn vµo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. NÕu ph©n xëng chØ s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm duy nhÊt th× toµn bé chi phÝ chung ph¸t sinh ë ph©n xëng ®îc kÕt chuyÓn toµn bé vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. NÕu ph©n xëng s¶n xuÊt ra hai lo¹i s¶n phÈm trë lªn vµ tæ chøc theo dâi riªng chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng lo¹i s¶n phÈm (®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng lo¹i s¶n phÈm) th× chi phÝ SXC ph¶i ®îc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó kÕt chuyÓn vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. §Ó tiÕn hµnh ph©n bæ, cã thÓ sö dông c¸c tiªu thøc: tû lÖ tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, tû lÖ víi chi phÝ NVLTT, tû lÖ víi chi phÝ trùc tiÕp (gåm chi phÝ NVLTT vµ chi phÝ NCTT), tû lÖ víi sè giê m¸y ch¹y, tû lÖ víi ®on vÞ nhiªn liÖu tiªu hao… §Ó x¸c ®Þnh møc ph©n bæ cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ (tõng lo¹i s¶n phÈm) sö dông c«ng thøc: Møc ph©n bæ Chi phÝ s¶n xuÊt chung Sè ®¬n vÞ cña chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng tõng ®èi tîng chung cho = Tæng sè ®¬n vÞ cña c¸c ®èi * tÝnh theo tiªu tõng ®èi tîng tîng ®îc ph©n bæ tÝnh theo thøc ®îc lùa tiªu thøc ®îc lùa chän chän Tµi kho¶n sö dông: TK 627 – Chi phÝ SXC , më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt dÞch vô. Néi dung vµ kÕt cÊu cña TK nµy nh sau: Bªn Nî: Chi phÝ SXC thùc tÕ ph¸t sinh trong kú Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ SXC. KÕt chuyÓn hay ph©n bæ chi phÝ SXC vµo chi phÝ s¶n phÈm hay lao vô dÞch vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cßn sè d do ®· kÕt chuyÓn hay ph©n bæ hÕt cho c¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô lao vô vµ ®îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: + 6271 – Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng: Ph¶n ¸nh chi phÝ vÒ l¬ng chÝnh, l¬ng phô c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng ( qu¶n ®èc, phã qu¶n ®èc, nh©n viªn h¹ch to¸n ph©n xëng, thñ kho, b¶o vÖ cña ph©n xëng…) vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tûlÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh. + 6272 – Chi phÝ vËt liÖu: Bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ vËt liÖu s¶n xuÊt chung cho ph©n xëng nh xuÊt söa ch÷a, b¶o dìng m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ cöa, kho tµng, vËt kiÕn tróc (trêng hîp tù lµm), c¸c chi phÝ vËt liÖu cho qu¶n lý ph©n xëng. + 6273 – Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô s¶n xuÊt dïng trong ph©n xëng. + 6274 – Chi phÝ khÊu hao TSC§: Ph¶n ¸nh khÊu hao TSC§ thuéc c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh phô nh m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ cöa, kho tµng… Líp K10- KT2 13 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa + 6277 – Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm nh÷ng chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c ph©n xëng, bé phËn nh chi phÝ söa ch÷a TSC§, níc, ®iÖn tho¹i… + 6278 – Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ nh÷ng chi phi cßn l¹i ngoµi c¸c chi phÝ kÓ trªn nh chi phÝ héi nghÞ, lÔ t©n, tiÕp kh¸ch, giao dÞch…cña ph©n x ëng, bé phËn s¶n xuÊt. Ngoµi ra, tuú yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, tõng ngµnh, TK 627 cã thÓ më thªn mét sè tiÓu kho¶n kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh mét sè néi dung hoÆc yÕu tè chi phÝ. Tr×nh tù h¹ch to¸n: TK 334, 338 TK 627 TK 111, 112, 152,… Chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n chi gi¶m chi phÝ SXC (phÕ liÖu thu håi, vËt t xuÊt dïng kh«ng dïng hÕt…) TK 152, 153 Chi phÝ vËt liÖu, dông cô TK 154 Ph©n bæ ( kÕt chuyÓn) chi phÝ SXC cè ®Þnh TK 1421, 335 Chi phÝ theo dù to¸n TK 632 TK 331, 111, 112,… C¸c chi phÝ SXC kh¸c Chi phÝ SXC ®îc ghi nhËn vµo gi¸ vèn hµng b¸n 1.3.6. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c chi phÝ cuèi cïng ®Òu ph¶i ®îc tæng hîp vµo bªn Nî cña TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 154 ®îc më chi tiÕt theo tõng ngµnh s¶n xuÊt, tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ hay tõng lo¹i s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, tõng lo¹i lao vô dÞch vô…cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh phô (kÓ c¶ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn). Néi dung ph¶n ¸nh vµ kÕt cÊu cña TK 154 nh sau: Bªn Nî: TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT vµ chi phÝ SXC) Bªn Cã: C¸c tµi kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm vµ tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. Líp K10- KT2 14 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa D Nî: Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô dÞch vô dë dang cha hoµn thµnh. Tr×nh tù kÕ to¸n: TK 152 TK 621 TK 154 TËp hîp CP KC CP NVL TT NVL TT TK 334, 338 Tæng GT s¶n PhÈm hthµnh TK 622 TËp hîp CP NCTT TK 155 TK 152, 111 KC CP NCTT C¸c kho¶n ghi gi¶m CP SP TK 157 TK 214, 334, 338 TK 627 Ttttttt TËp hîp CP SXC KC CP SXC GT thùc tÕ Göi b¸n TK 632 GT thùc tÕ Tiªu thô hµng 1.3.7. KÕ to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng: S¶n phÈm háng lµ s¶n phÈm kh«ng tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt cña s¶n xuÊt vÒ mÇu s¾c, kÝch cì, träng lîng, c¸ch thøc l¾p r¸p…Tuú theo møc ®é h háng mµ s¶n phÈm háng ®îc chia thµnh 2 lo¹i: Thø nhÊt lµ s¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc: lµ nh÷ng s¶n phÈm háng mµ vÒ mÆt kü thuËt cã thÓ söa ch÷a ®îc vµ viÖc söa ch÷a ®ã cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. Thø hai lµ s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc: lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ vÒ mÆt kü thuËt kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc hoÆc cã thÓ söa ch÷a ®îc nhng kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. Trong quan hÖ víi c«ng t¸c kÕ ho¹ch, c¶ hai lo¹i s¶n phÈm háng nãi trªn l¹i ®îc chi tiÕt thµnh s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc vµ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. Nh÷ng s¶n phÈm háng mµ doanh nghiÖp dù kiÕn sÏ xÈy ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc coi lµ háng trong ®Þnh møc, phÇn chi phÝ cho nh÷ng s¶n phÈm nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm. Cßn s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc lµ nh÷ng s¶n phÈm n»m ngoµi dù kiÕn cña nhµ s¶n xuÊt do c¸c nguyªn nh©n bÊt thêng nh m¸y háng, ho¶ ho¹n bÊt chît…nªn chi phÝ cña chóng kh«ng ®îc Líp K10- KT2 15 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa céng vµo chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm mµ thêng ®îc xem lµ kho¶n chi phÝ thêi kú, ph¶i trõ vµo thu nhËp. Tr×nh tù kÕ to¸n cña s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc: Toµn bé phÇn thiÖt h¹i cña lo¹i s¶n phÈm háng nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®îc h¹ch to¸n nh ®èi víi chÝnh phÈm. Tr×nh tù kÕ to¸n cña s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc: TK 152, 153, 334,… TK 1381 SPH§M TK 632 Chi phÝ söa ch÷a phÈm háng ngoµi ®Þnh møc Gi¸ trÞ thÞªt h¹i vÒ s¶n phÈm TK 154, 155, 157,… Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc TK 1381, 152… Gi¸ trÞ thu håi, båi thêng H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt: Trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt v× nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan, c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét sè kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu hao TSC§, chi phÝ b¶o dìng…Nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra trong thêi gian nµy ®îc coi lµ thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt. Tµi kho¶n sö dông: Víi nh÷ng kho¶n chi phÝ vÒ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch dù kiÕn, kÕ to¸n theo ë TK 335 – chi phÝ ph¶i tr¶ Trêng hîp ngõng s¶n xuÊt bÊt thêng, c¸c chi phÝ bá ra trong thêi gian nµy do kh«ng ®îc chÊp nhËn nªn ph¶i theo dâi riªng trªn mét trong c¸c TK t¬ng tù nh h¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc (TK 154,627,1421,1381,…chi tiÕt thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt). Cuèi kú sau khi trõ phÇn thu håi, gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ sÏ trõ vµo thu nhËp nh kho¶n chi phÝ thêi kú. Tr×nh tù kÕ to¸n: TK 152, 214,334 TK 1421 THNSX TK 632 TËp hîp chi phÝ chi ra trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc vÒ ngõng s¶n xuÊt TK 1381, 152 Gi¸ trÞ thu håi båi thêng 1.4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Ph¬ng ph¸p KK§K lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸ s¶n phÈm mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cña chóng trªn c¬ së kÕt qu¶ kiÓm kª. MÆc dï ph¬ng ph¸p Líp K10- KT2 16 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa nµy ®¬n gi¶n tiÕt kiÖm nhng l¹i cã ®é chÝnh x¸c kh«ng cao vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®îc kÞp thêi t×nh h×nh tån kho nªn chØ thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nh÷ng chñng lo¹i hµng ho¸, vËt t kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp, thêng xuyªn xuÊt dïng, xuÊt b¸n. 1.4.1. Tµi kho¶n sö dông. VÒ chi phÝ NVL trùc tiÕp §Ó ph¶n ¸nh c¸c nguyªn vËt liÖu xuÊt dông cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiªp. c¸c chi phÝ ®îc ph¶n ¸nh trªn Tk 621 kh«ng ghi theo ×ng chøng tõ xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu mµ ®îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch to¸n, sau khi tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho vµ ®ang ®i ®êng. Néi dung ph¶n ¸nh vµ kÕt cÊu cña TK 621 nh sau: Bªn nî: Gi¸ trÞ vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõng kú. Bªn cã: Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu vµo gi¸ thµnh phÈm, dÞch vô, lao vô TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ ®îc më theo tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK sö dông vµ c¸ch tËp hîp chi phÝ trong kú gièng nh ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. VÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung: Toµn bé chi phÝ SXC ®îc tËp hîp vµo TK 627 vµ ®îc chi tiÕt theo c¸c tiÓu kho¶n t¬ng øng vµ t¬ng tù nh ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Khi doanh nghiÖp s¶n xuÊt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× TK 154 chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ lamg dë ®Çu k× vµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë kiÓm kª cuèi kú, kÕ to¸n sö dông TK631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. TK nµy ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ theo lo¹i nhãm s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm… cña c¶ bé phËn s¶n xó©t kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh phô, chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn. Néi dung ph¶n ¸nh vµ kÕt cÊu TK631: Bªn nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ lµm dë dang ®Çu kú vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kúliªn quan tíi chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô… Bªn cã; KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë danng cuèi kú Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh TK631 cuèi kú kh«ng cã sè d. Líp K10- KT2 17 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa 1.4.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n. 154 631 KÕt chuyÓn chi phÝ SX DD ®Çu kú 154 KÕt chuyÓn chiphÝ S¶n xuÊt DD cuèi kú 6111 621 TËp hîp CPNVLTT 632 TËp hîp CPNVLTT Gi¸ thµnh s¶n phÈm 334,338 622 Hoµn thµnh TËp hîp CPNC TËp hîp CPNVLTT 214,334,338 627 KC CPSXC TËp hîp CPSXC 2. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n pÓ©m cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nhiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cua s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸u s¶n phÈm dë dang sau: Víi b¸n thµnh phÈm: Cã thÓ tÝnh theo chi phÝ thùc tÕ hoÆc kÕ ho¹ch Víi s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang: Cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau: - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ NVL chÝnh; Theo ph¬ngph¸p nµy, toµn bé chi phÝ chÕ biÕn ®îc tÝnh hÕt cho thµnh phÈm. Do vËy, trong s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh . Gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh n»m trong s¶n phÈm dë dang = Toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh xuÊt dïng Sè lîng thµnh phÈm Líp K10- KT2 + 18 x Sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú Sè lîng s¶n phÈm dë dang ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c chiÕm tû träng nhá vµ trªn d©y truyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang t¬ng ®èi Ýt vµ kh«ng cã sù chªnh lÖch gi÷a ®Çu kú vµ cuèi kú. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo s¶n lîng íc tÝnh t¬ng ®¬ng: Dùa theo møc ®é hoµn thµnh vµ sè lîng s¶n pÈm dë dang ®Ó quy phÈm dë dang thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Tiªu chuÈn quy ®æi thêng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l¬ng ®Þnh møc. §ª ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¶nh gi¸, ph¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ chÕ biÕn , cßn c¸c chi phÝ NVL chÝnh ph¶i x¸c ®Þnh theo sè thùc tÕ ®· dïng. Gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh n»m trong s¶n phÈm dë dang Toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh xuÊt dïng = x Sè lîng thµnh phÈm Chi phÝ chÕ biÕn n»m trong s¶n phÈm dë dang(theo tõng lo¹i) + Sè lîng s¶n phÈm dë dang Tæng chiphÝ chÕ biÕn tõng lo¹i = x Sè lîng thµnh phÈm + Sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú( kh«ng quy ®æi) Sè lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú( quy ®æi ra thµnh phÈm Sè lîng s¶n phÈm dë dang quy ®æi ra thµnh phÈm Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ NVL chÝnh chiÕm tû träng kh«ng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸ch chiÕm tû träng t¬ng ®èi kh«ng ®ång ®Òu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ång thêi trªn d©y truyÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi÷a c¸c c«ng ®o¹n cã nhiÒu s¶n phÈm lµm dë dang cã sè lîng kh«ng ®ång ®Òu gi÷a ®Çu kú vµ cuèi kú. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn: Thùc chÊt ®©y lµ mét d¹ng cña ph¬ng ph¸p íc tÝnh theo s¶n lîng t¬ng ®¬ng, trong ®ã gi¶ ®Þnh s¶n phÈm dë dang ®· hoµn thµnh ë møc ®é 50% so víi thµnh phÈm. Khi x¸c ®Þnh s¶n phÈm lµm dë cuèi kú th× chi phÝ NVLTT vÉn tÝnh cho sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ sè lîng s¶n phÈm lµm dë. Cßn ®èi víi chi phÝ chÕ biÕn kh¸c nh lµ CPNCTT, chi phÝ SXC lµ nh÷ng chi phÝ bá dÇn theo møc ®é gia c«ng chÕ biÕn th× khi tÝnh cho møc ®é sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ sè lîng s¶n phÈm lµm dë ®Òu tÝnh chung theo møc ®é 50% so víi s¶n phÈm hoµn thµnh. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cha hoµn thµnh = Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong s¶n phÈm dë dang + 50% chi phÝ chÕ biÕn Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ®èi víi mét sè doanh nhiÖp mµ trong quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã khèi lîng s¶n phÈm lµm dë trªn c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt t¬ng ®èi ®ång ®Òu. Vµ ®Ó ®¬n gi¶n cho viÖc tÝnh to¸n, ®èi víi nh÷ng lo¹i Líp K10- KT2 19 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh Hoa s¶n phÈm mµ chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû träng thÊp trong tæng chiphÝ, kÕ to¸n thêng sö dông ph¬ng ph¸p nµy. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶nphÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch: Ph¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o møc ®é chÝnh x¸c cña s¶n phÈm lµm dë nhng ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng c¸c ®Þnh møc chi phÝ cho s¶n phÈm lµm dë, cho c¸c bé phËn chi tiÕt trªn tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. C¨n cø vµo ®Þnh møc tiªu hao( hoÆc chi phÝ kÕ ho¹ch) cho c¸c kh©u, c¸c bíc, c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n ph¶m dë dang cña toµn doanh nghiÖp. 3.TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.1 §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ. §èi tîng cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay ®ang trªn d©y truyÒn s¶n xuÊt tuú theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé vµ tiªu thô s¶n phÈm. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cÇn c¨n cø vµo c¸c c¬ së sau : - Dùa vµo ®Æc ®iÓm cña qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó x¸c ®Þnh : Víi s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng Víi s¶n xuÊt phøc t¹p, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm ë bíc chÕ t¹o cuèi cïng hay b¸n thµnh phÈm ë tõng bíc chÕ t¹o. - Dùa vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®Ó x¸c ®Þnh Víi s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cña ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt. Víi s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi lîng lín, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng hay b¸n thµnh phÈm. -Dùa vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh 3.2 §¬n vÞ vµ k× tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Trªn c¬ së ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh ®îc, ph¶i c¨n cø vµo chu k× s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n phÈm mµ x¸c ®Þnh k× tÝnh gi¸ nh»m cung cÊp sè liÖu vÒ gi¸ thµnh mét c¸ch nhanh chãng . K× tÝnh gi¸ thµnh thêng lµ thêi k× bé phËn kÕ to¸n cÇn tiÕn hµnh viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh k× tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp sÏ gióp cho viÖc tæ chøc tÝnh gi¸ thµnh khoa häc, hîp lÝ, ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu kÞp thêi, ph¸t huy ®Çy ®ñ chøc n¨ng gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc kÕ ho¹ch gi¸ thµnh chi phÝ cña kÕ to¸n. Víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi khèi lîng lín, chu k× s¶n xuÊt ng¾n, xen kÏ, liªn tôc th× k× tÝnh gi¸ thµnh hîp lÝ lµ hµng th¸ng, vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng. 3.3. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ mét ph¬ng ph¸p hoÆc hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tÝnh gÝa thµnh cña ®¬n vÞ s¶n phÈm, nã mang tÝnh thuÇn tuý. Nãi c¸ch kh¸c, ph¬ng ph¸p tÝnh gÝa thµnh s¶n phÈm lµ c¸c c¸ch thøc, c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gÝa thµnh cña tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. VÒ c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p tÝnh gÝa thµnh bao gåm: ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ, ph¬ng ph¸p tû lÖ… ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n Líp K10- KT2 20 ViÖn §¹i Häc Më Hµ Néi
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan