Tài liệu Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở xí nghiệp 99

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu X· héi loµi ng-êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Ng-êi lao ®éng khi lµm viÖc th× cã ®-îc nhu cÇu cao nh»m ®¶m b¶o cuéc sèng cho chÝnh b¶n th©n vµ gia ®×nh hä .Còng nh- ng-êi lao ®éng , mçi doanh nghiÖp khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× còng muèn ®em l¹i lîi Ých cho x· héi vµ thu ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho chÝnh m×nh . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cña n-íc ta hiÖn nay ®· cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u më ra nhiÒu ngµnh nghÒ theo xu h-íng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi . Cïng chung víi sù ®æi míi toµn diÖn cña ®Êt n-íc , hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam còng ®· cã nh÷ng b-íc ®æi míi tiÕn bé ®¸ng kÓ nh»m phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn . V× thÕ kÕ to¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu trong tæ chøc kinh tÕ tµi chÝnh mçi doanh nghiÖp , mçi ®¬n vÞ còng nh- toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã lµ c«ng cô quan träng , s¾c bÐn vµ v« cïng thiÕt yÕu ®Ó qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ. Tr-íc sù n¨ng ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr-êng , c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i c¹nh tranh ®Ó tån t¹i ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn. Sù c¹nh tranh nµy lu«n diÔn ra quyÕt liÖt , nh÷ng s¶n phÈm cã mÉu m· phï hîp , chÊt l-îng tèt , gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng sÏ lµ nh÷ng s¶n phÈm ®øng v÷ng vµ chiÕm -u thÕ h¬n c¶ . XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do ®ã mµ nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung vµ xÝ nghiÖp 99 nãi riªng lu«n quan t©m vµ t×m mäi biÖn ph¸p , chÝnh s¸ch ®Ó h¹n chÕ tèi thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ vÉn kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm. V× lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt qua c¸c th«ng tin chÝnh x¸c , kÞp thêi do kÕ to¸n cung cÊp. Tõ ®ã sÏ cã nh÷ng chiÕn l-îc , chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p ®óng ®¾n nh»m h¹n chÕ tèi thiÓu chi phÝ vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm. NhËn thøc ®-îc vai trß quan träng vµ ý nghÜa thiÕt thùc ®ã vµ qua thùc tÕ t×m hiÓu vµ nghiªn cøu tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i “ XÝ nghiÖp 99” thuéc C«ng ty Th¨ng Long – Bé Quèc Phßng ; ®-îc sù quan t©m gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸n bé , nh©n viªn - c¸c c« chó trong xÝ nghiÖp cïng víi sù chØ ®¹o vµ h-íng dÉn tËn t×nh cña thÇy NguyÔn Quèc Th¾ng , em xin chän ®Ò tµi : “KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp 99” l¯m chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn , chuyªn ®Ò gåm ba phÇn: - PhÇn thø nhÊt : C¬ së lý luËn vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng cña tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp 99. - PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp 99. Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp 99 em ®· nhËn ®-îc sù h-íng dÉn , gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c« chó phßng kÕ to¸n ë xÝ nghiÖp , còng nhsù h-íng dÉn chØ b¶o cña thÇy c« gi¸o ; nh-ng do tr×nh ®é cã h¹n vµ thêi gian thùc tËp kh«ng nhiÒu nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái ®-îc nh÷ng sai sãt vµ h¹n chÕ . V× vËy , em rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp vµ chØ b¶o ®Ó chuyªn ®Ò thùc tËp cña em ®-îc hoµn thiÖn h¬n. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phÇn thø nhÊt C¬ së lý luËn vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh A . sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng i. ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . HiÖn nay ®Êt n-íc ta ®ang ë giai ®o¹n më cöa nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng . §Ó tån t¹i cïng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× qui luËt c¹nh tranh lu«n diÔn ra gay g¾t vµ quyÕt liÖt . Bëi vËy mét sè doanh nghiÖp , mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng ®ßi hái s¶n phÈm cña hä s¶n xuÊt ra ph¶i ®¹t ®-îc hai yªu cÇu chiÕn l-îc lµ chÊt l-îng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh hîp lý. §Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy bé phËn l·nh ®¹o doanh nghiÖp lu«n cÇn ph¶i cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®Çy ®ñ kÞp thêi vÒ thùc tÕ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ kh©u ®Çu vµo ®Õn khi xuÊt x-ëng tiªu thô ; tõ ®ã ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p , chÝnh s¸ch chiÕn l-îc , ®iÒu chØnh phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm vµ tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ s¶n xuÊt. V× vËy tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ ®èi víi c¶ nhµ n-íc vµ c¸c tæ chøc liªn quan, cô thÓ: Víi doanh nghiÖp : SÏ cung cÊp c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ , chÝnh x¸c vµ kÞp thêi gióp c¸c nhµ qu¶n lý nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng s¶n xuÊt , tõ ®ã cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Víi nhµ n-íc : Gióp nhµ n-íc nh×n nhËn mét c¸ch tæng thÓ kh¸ch quan sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc , tõ ®ã ®-a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ®-êng lèi ®óng ®¾n thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra , nã cßn cã ý nghÜa víi c¬ quan thuÕ , víi b¹n hµng , ®èi t¸c lµm ¨n….. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ii . vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc tæ chøc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Víi chøc n¨ng ghi chÐp tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c , th-êng xuyªn vµ liªn tôc c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh , sù biÕn ®éng cña vËt t- , tiÒn vèn b»ng th-íc ®o gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt . KÕ to¸n ®· cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý. V× vËy , trong qu¶n lý ng-êi ta th-êng sö dông nhiÒu lo¹i c«ng cô kh¸c nhau , nh-ng kÕ to¸n lu«n lu«n lµ mét c«ng cô thiÕt yÕu nhÊt cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong qu¶n lý tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. b. c¬ së lý luËn cña c«ng t¸c tæ chøc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm i. chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt (CPSX) : CPSX lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ vµ mét sè chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. §Ó c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®-îc tiÕn hµnh th× doanh nghiÖp ph¶i cã ba yÕu tè c¬ b¶n , ®ã lµ: - T- liÖu lao ®éng ( nh- nhµ x-ëng , m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c……) - §èi t-îng lao ®éng ( nh- nguyªn vËt liÖu , nhiªn liÖu… - Lao ®éng cña con ng-êi. Sù tham gia cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã sù kh¸c nhau vµ nã h×nh thµnh tõ c¸c kho¶n chi phÝ t-¬ng øng . C¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm , lao vô dÞch vô ®Ó ®¸p øng nhu cÇu x· héi, gåm 3 bé phËn lµ: Gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô dÞch vô = C+ V+ m Trong ®ã : -C: Lµ toµn bé gi¸ trÞ t- liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô nh- tµi s¶n cè ®Þnh , chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô , n¨ng l-îng , ®©y lµ hao phÝ lao ®éng vËt ho¸. -V: Lµ hao phÝ tiÒn c«ng , tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm , lao vô dÞch vô . Nã ®-îc gäi lµ hao phÝ lao ®éng sèng cÇn thiÕt. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 -m: Lµ gi¸ trÞ míi do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm ®¬n vÞ ph¶i bá ra 2 bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt lµ C vµ V. Nh- vËy trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ hµng ho¸ vµ c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh th× chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ vµ lao ®éng sèng cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét nhiÖm kú ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt. 2. Ph©n lo¹i chi phÝ: ViÖc h¹ thÊp CPSX lµ mét chØ tiªu quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng x· héi , lµ nguån quan träng t¨ng tÝch luü , ®Èy m¹nh s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ n©ng cao ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng . CPSX cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau , môc ®Ých c«ng dông còng kh¸c nhau, do vËy cã c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Tuú theo viÖc xem xÐt chi phÝ ë mçi gãc ®é vµ môc ®Ých qu¶n lý chi phÝ mµ chóng ta lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i chi phÝ cho phï hîp. 2.1 . Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña CPSX : Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c kho¶n chi phÝ nãi chung cã tÝnh chÊt kinh tÕ ®-îc xÕp chung vµo mét yÕu tè kh«ng kÓ chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë thêi ®iÓm nµo , dïng vµo môc ®Ých g× trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®-îc chia thµnh 5 yÕu tè chi phÝ: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu : Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c ®èi t-îng lao ®éng nh- nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ , vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n mµ doanh nghiÖp ®· sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng : Bao gåm toµn bé sè tiÒn l-¬ng, phô cÊp , c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l-¬ng theo qui ®Þnh cña c«ng nh©n vµ nh©n viªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®· chi cho c¸c dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh- tiÒn ®iÖn , n-íc, söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n»m ngoµi 4 yÕu tè ®· nªu ë trªn. T¸c dông: ViÖc ph©n lo¹i CPSX theo néi dung , tÝnh chÊt kinh tÕ cã t¸c dông quan träng ®èi víi viÖc qu¶n lý chi phÝ cña lÜnh vùc s¶n xuÊt. Lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp lËp vµ chÊp hµnh dù to¸n CPSX theo yÕu tè. Nã cßn cho biÕt kÕt cÊu, tû träng tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2.2 . Ph©n lo¹i CPSX theo môc ®Ých , c«ng dông chi phÝ( theo kho¶n môc chi phÝ) : C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ, CPSX ®-îc chia thµnh: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh , vËt liÖu phô, nhiªn liÖu……sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp , c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng(BHXH, BHYT, KPC§) theo tû lÖ quy ®Þnh. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë c¸c ph©n x-ëng , ®éi , tr¹i , bao gåm 6 kho¶n: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng: Gåm c¸c kho¶n tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng, ®éi bé phËn s¶n xuÊt. + Chi phÝ vËt liÖu: Gåm nh÷ng chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng s¶n xuÊt nh-: dïng ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh , dïng cho nhu cÇu qu¶n lý chung cña ph©n x-ëng. + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña ph©n x-ëng nh- khu«n mÉu, dông cô gi¸ l¾p….. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong ph©n x-ëng nh- m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, nhµ x-ëng……. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x-ëng , bé phËn s¶n xuÊt nh- chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi , chi phÝ ®iÖn , n-íc, ®iÖn tho¹i …..kh«ng thuéc tµi s¶n cè ®Þnh + Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Gåm c¸c chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c chi phÝ kÓ trªn phôc vô cho ho¹t ®éng cña ph©n x-ëng. T¸c dông: Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých , c«ng dông cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc , cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm , ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc CPSX vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. 2.3 . Ph©n lo¹i CPSX theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh: Theo tiªu thøc nµy CPSX ®-îc chia thµnh : - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Bao gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt , tiªu thô vµ qu¶n lý hµnh chÝnh. - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vÒ vèn vµ ®Çu t- tµi chÝnh. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c: Gåm nh÷ng chi phi ngoµi dù kiÕn cña doanh nghiÖp cã thÓ do chñ quan hoÆc kh¸ch quan mang l¹i. T¸c dông: C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ nh»m phôc vô viÖc tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch tèt h¬n. 2.4 . Ph©n lo¹i CPSX theo mèi quan hÖ gi÷a CPSX víi khèi l-îng s¶n phÈm, lao vô s¶n xuÊt trong kú : Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy CPSX bao gåm: - Chi phÝ biÕn ®æi( biÕn phÝ) : Lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ l-îng t-¬ng quan , tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú nh-: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ cè ®Þnh( ®Þnh phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong møc ®é nhÊt ®Þnh. 2.5 . Ph©n lo¹i CPSX theo mèi quan hÖ vµ kh¶ n¨ng quy n¹p chi phÝ vµo c¸c ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ : Theo tiªu thøc nµy ,CPSX ®-îc chia thµnh: - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ chØ quan hÖ trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm , mét c«ng viÖc lao vô hoÆc mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ hoµn toµn cã thÓ h¹ch to¸n, quy n¹p trùc tiÕp chi s¶n phÈm , c«ng viÖc , lao vô ®ã. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm c«ng viÖc , lao vô , nhiÒu ®èi t-îng kh¸c nhau nªn ph¶i tËp hîp , quy n¹p cho tõng ®èi t-îng b»ng ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp 3. Ph©n biÖt chi phÝ víi chi tiªu: ë doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph©n biÖt chi phÝ vµ chi tiªu , ®©y lµ 2 kh¸i niÖm kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Cã tr-êng hîp chi phÝ kh«ng ph¶i lµ chi tiªu hoÆc chi tiªu kh«ng ph¶i lµ chi phÝ. - Chi tiªu trong kú cña doanh nghiÖp gåm: chi tiªu cho qu¸ tr×nh mua hµng, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Chi tiªu trong qu¸ tr×nh mua hµng sÏ lµm t¨ng tµi s¶n ( nguyªn vËt liÖu , hµng ho¸…..) cña doanh nghiÖp , cßn chi tiªu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho c¸c kho¶n chi phÝ trong s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn. - Chi phÝ cña doanh nghiÖp gåm toµn bé phÇn tµi s¶n xuÊt hao mßn hoÆc bÞ tiªu dïng hÕt vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sè chi tiªu dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt tÝnh nhËp hoÆc ph©n bæ vµo chi phÝ trong kú. Ngoµi ra cßn cã c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ( chi phÝ trÝch tr-íc) kh«ng ph¶i lµ kho¶n chi tiªu song l¹i lµ chi phÝ trong kú. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ViÖc ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chi tiªu cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc t×m hiÓu b¶n chÊt còng nh- ph¹m vi vµ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX. VÒ b¶n chÊt , CPSX ë c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®Òu gièng nhau. Do vËy , b¸o c¸o CPSX kh«ng cã g× kh¸c . Thùc chÊt CPSX ë doanh nghiÖp lµ sù chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t-îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh . Nã lµ vèn cña doanh nghiÖp bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ii . gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh 1 . Kh¸i niÖm gi¸ thµnh : HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp sao cho ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt ®¶m b¶o ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n lÊy thu bï chi ®Ó cã lîi nhuËn . Muèn vËy th× bªn c¹nh hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p kh¸c th× biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p l©u dµi . Tuy nhiªn , gi¸ thµnh s¶n phÈm vÉn ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ , chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. VËy gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng viÖc, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh kh«ng kÓ c¸c chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë thêi ®iÓm nµo. Møc h¹ gi¸ thµnh vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh cã thÓ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông häp lý vµ tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, t×nh tr¹ng thiÕt bÞ, m¸y mãc , sö dông hîp lý lao ®éng vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ; tÊt c¶ thÓ hiÖn tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp . ChÝnh v× thÕ cµng h¹ thÊp ®-îc gi¸ thµnh lµ môc tiªu chung cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. 2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh: §Ó gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ qu¶n lý gi¸ thµnh ®-îc tèt , kÕ to¸n cÇn ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh kh¸c nhau: 2.1 . C¨n cø vµo thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh th× gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ tõ tr-íc vµ c¸c ®Þnh møc céng víi c¸c dù to¸n trong kú kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp ; lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp . - Gi¸ thµnh ®Þnh møc : Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi b¾t ®Çu vµo s¶n xuÊt vµ ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch( th-êng vµo ngµy ®Çu th¸ng). §©y lµ c«ng cô qu¶n 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp , lµ th-íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tµi s¶n, vËt t- lao ®éng. Trong s¶n xuÊt , nã gióp ®¸nh gi¸ gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ : Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së ph¸t sinh chi phÝ trong kú. §©y lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ tæ chøc kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ : Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chia lµm 2 lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt( gi¸ thµnh c«ng x-ëng) : Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x-ëng . Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm, dÞch vô ®· hoµn thµnh. C«ng thøc tÝnh: Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ = phÈm dë dang + xuÊt ph¸t sinh – phÈm dë dang cña s¶n phÈm ®Çu kú trong kú cuèi kú - Gi¸ thµnh tiªu thô( gi¸ thµnh toµn bé): Lµ toµn bé chi phÝ thùc tÕ cña sè s¶n phÈm , dÞch vô ®· tiªu thô cña doanh nghiÖp. Nã gåm gi¸ thµnh c«ng x-ëng, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho sè s¶n phÈm dÞch vô ®ã. C«ng thøc tÝnh: Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ b¸n Chi phÝ QLDN s¶n phÈm = xuÊt thùc tÕ cña + hµng ph©n bæ + ph©n bæ cho dÞch vô tiªu SP , DV ®· tiªu cho SP , DV SP , DV thô thô ®· tiªu thô ®· tiªu thô VÒ mÆt qu¶n lý : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®-îc chia lµm 2 lo¹i: gi¸ thµnh kÕ ho¹ch vµ gi¸ thµnh ®Þnh møc. ViÖc nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc so s¸nh , ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh hoÆc viÖc chÊp hµnh ®Þnh møc chi phÝ gi¸ thµnh. - NÕu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô x¶y ra ®ång thêi ( nh- ë c¸c doanh nghiÖp du lÞch, vËn t¶i ,b-u ®iÖn……) th× gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ vµ gi¸ thµnh tiªu thô còng ®-îc x¸c ®Þnh ®ång thêi. ý nghÜa: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ phôc vô cho ghi sæ khi nhËp kho , xuÊt kho thµnh phÈm; cßn gi¸ thµnh tiªu thô ®-îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n , x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Iii . ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1 . §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt : Trong doanh nghiÖp CPSX ph¸t sinh g¾n liÒn víi n¬i diÔn ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt. KÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®-îc ®èi t-îng ®Ó tËp hîp CPSX ®Ó tõ ®ã tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tËp hîp CPSX cung cÊp sè liÖu cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi t-îng tËp hîp CPSX lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ c¸c CPSX cÇn tËp hîp theo nã . §èi t-îng chÞu chi phÝ ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× viÖc x¸c ®Þnh ®-îc c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau: *C¨n cø vµo ph-¬ng h-íng s¶n xuÊt vµ tÝnh chuyªn m«n ho¸: Ph-¬ng h-íng s¶n xuÊt quy ®Þnh c¸c lo¹i s¶n phÈm theo nã vµ ph¶i chøng minh ®-îc h-íng s¶n xuÊt lµ ®óng hay sai, tÝnh chuyªn m«n ho¸ quy ®Þnh träng t©m s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp lµ lo¹i s¶n phÈm g×, ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i tËp trung gi¸m ®èc riªng. *C¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt , ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. *C¨n cø vµo chØ tiªu kÕ ho¹ch ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng tËp hîp CPSX lµ vÊn ®Ò then chèt ®¶m b¶o tæ chøc ®óng ®¾n c«ng t¸c kÕ to¸n CPSX tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn kh©u ghi sæ kÕ to¸n, phôc vô tèt cho viÖc t¨ng c-êng c«ng t¸c h¹ch to¸n kinh tÕ , gi¶m bít khèi l-îng c«ng t¸c kÕ to¸n , trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ®¶m b¶o tÝnh gi¸ thµnh thuËn lîi , chÝnh x¸c. 2 . §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh: §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm , dÞch vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ph¶i tÝnh ®-îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó kÕ to¸n tæ chøc c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh, lùa chän ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ : ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp . - XÐt vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt: + NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc ( nh- xÝ nghiÖp ®ãng tµu, c«ng ty x©y dùng c¬ b¶n……) 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t hoÆc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng vÒ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹t s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng. + NÕu tæ chøc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm , khèi l-îng s¶n xuÊt lín ( nh- dÖt v¶i, b¸nh kÑo…….) th× mçi lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. - XÐt vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: + NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt. + NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh hoÆc cã thÓ lµ c¶ nöa thµnh phÈm tù chÕ biÕn. + NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm l¾p gi¸p hoµn chØnh. §èi t-îng tËp hîp CPSX vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: ViÖc x¸c ®Þnh häp lý ®èi t-îng tËp hîp CPSX sÏ cung cÊp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp ; ng-îc l¹i , x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¬ së kÕ to¸n doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp CPSX cho phï hîp. Trong thùc tÕ mét ®èi t-îng tËp hîp CPSX cã thÓ trïng víi mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh hoÆc ng-îc l¹i , mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp CPSX. 3 . Sù gièng vµ kh¸c nhau: §èi t-îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh gièng nhau ë b¶n chÊt chung . Chóng ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ theo ®ã cïng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý , ph©n tÝch , kiÓm tra chi phÝ vµ gi¸ thµnh . Song bªn c¹nh ®ã chóng cßn cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau: X¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ ®Ó tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú. X¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( thµnh phÈm hoÆc dÞch vô hoµn thµnh) Mét ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ cã nhiÒu ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô. Iv. Y£U cÇu qu¶n lý , nhiÖm vô vµ mèi quan hÖ gi÷a kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. Yªu cÇu qu¶n lý vµ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh: - CPSX vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau nh-ng ph¹m vi vµ néi dung cña chóng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau: 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 CPSX chØ lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong mét kú nhÊt ®Þnh ( th¸ng, quý , n¨m) kh«ng tÝnh ®Õn chi phÝ ®ã cã liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay ch-a? cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ giíi h¹n sè chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn khèi l-îng s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh( thµnh phÈm). - CPSX ph¸t sinh trong mét kú , cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm liªn quan ®Õn CPSX cña kú tr-íc chuyÓn sang kú sau , chi phÝ ph¸t sinh kú nµy vµ mét sè chi phÝ kú nµy chuyÓn sang kú sau. - CPSX kh«ng g¾n liÒn víi khèi l-îng , chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh trong khi ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i quan t©m ®Õn khèi l-îng , chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Víi c¬ chÕ kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Do vËy , ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ qu¶n lý míi, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®-îc vèn, t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i th× viÖc tiÕt kiÖm CPSX h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ viÖc mang ý nghÜa sèng cßn ®èi víi doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu trªn th× doanh nghiÖp ph¶i ®ång thêi sö dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau, trong ®ã c«ng cô vÒ kÕ to¸n lµ biÖn ph¸p hÕt søc quan träng. NhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ: Ph¶i x¸c ®Þnh hîp lý ®èi t-îng tËp hîp CPSX vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ, tho¶ m·n yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra cña doanh nghiÖp , vËn dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp , ph-¬ng ph¸p tËp hîp CPSX tæ chøc h¹ch to¸n theo mét hÖ thèng logic. TÝnh to¸n chÝnh x¸c , ®Çy ®ñ ®ång thêi kiÓm tra c¸c kiÓu h¹ch to¸n; x¸c ®Þnh sè l-îng cÇn thiÕt tÝnh cho viÖc tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2 . NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh : - Ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. - KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ë tõng bé phËn trong doanh nghiÖp. - §èi chiÕu so s¸nh theo ®Þnh kú ë tõng kh©u , tõng bé phËn víi chi phÝ thùc tÕ ®Ó t×m c¸c nguyªn nh©n g©y thiÖt h¹i l·ng phÝ ®Ó kÞp thêi t×m biÖn ph¸p ®iÒu chØnh nh»m tiÕt kiÖm CPSX h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , lµm t¨ng tiªu thô vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng. - TÝnh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm c¸c CPSX trong kú vµ chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm , lµm c¬ së ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Cung cÊp ®Çy ®ñ sè liÖu chÝnh x¸c , kÞp thêi cho viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n . C . néi dung kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh I . kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt th× doanh nghiÖp bá chi phÝ ra ®Ó cã ®-îc nh÷ng yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Muèn t¹o ra s¶n phÈm th× chi phÝ bá ra cho qu¸ tr×nh nµy gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung 1 . Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (CPNVLTT) : CPNVLTT bao gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh , nguyªn vËt liÖu phô , nhiªn liÖu……®-îc xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm. NÕu vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ mµ kh«ng h¹ch to¸n riªng th× ®-îc ¸p dông ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan vµ ®-îc thùc hiÖn theo c«ng thøc ph©n bæ sau: Chi phÝ ph©n Tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ Tiªu thøc cña tõng bæ cho c¸c = x ®èi t-îng ®èi t-îng Tæng tiªu thøc c¸c ®èi t-îng Chi phÝ NVLTT Tæng chi phÝ NVLTT Tiªu thøc ph©n bæ ph©n bæ cho tõng = x cña tõng ®èi ®èi t-îng Tæng tiªu thøc phÈn bæ t-îng cña tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng Víi nguyªn t¾c chØ nh÷ng chi phÝ nguyªn liÖu , vËt liÖu thùc sù sö dông vµo s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô , dÞch vô míi ®-îc kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× nÕu doanh nghiÖp sö dông kh«ng hÕt toµn bé nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®· s¶n xuÊt trong kú th× kÕ to¸n ph¶i gi¶m trõ gi¸ trÞ nguyªn liÖu, vËt liÖu cßn l¹i trong tæng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®· xuÊt dïng vµ chi tiÕt theo tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu . Sè nguyªn vËt liÖu nµy cã thÓ nhËp l¹i kho hoÆc sö dông cho kú s¶n xuÊt tiÕp theo. §Ó theo dâi chi phÝ nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n ph¶i sö dông tµi kho¶n 621- tµi kho¶n CPNVLTT . Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ. KÕt cÊu tµi kho¶n: . Bªn Nî: TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong khi h¹ch to¸n. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 . Bªn Cã: - TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi . - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho . - KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ trÞ gi¸ NVL thùc tÕ sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµo tµi kho¶n cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , lao vô dÞch vô. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú. 1.1 . Tr-êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn( KKTX): 1- Trong kú kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho nguyªn vËt liÖu chÝnh , phô sö dông trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Cã TK 152- Nguyªn vËt liÖu 2 -Tr-êng hîp NVL xuÊt sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh nh-ng kh«ng sö dông hÕt nhËp l¹i kho , kÕ to¸n ghi: Nî TK 152- Nguyªn liÖu , vËt liÖu Cã TK 621- Chi phÝ NVLTT 3 -Tr-êng hîp NVL mua vÒ ch-a nhËp kho mµ sö dông ngay cho trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm , kÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng vµ chøng tõ tr¶ tiÒn liªn quan ®Ó ghi: Nî TK 621- Chi phÝ NVLTT Nî TK 133- ThuÕ VAT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ Cã TK 112- TiÒn göi ng©n hµng Cã TK 331- Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n 4 - Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ , kÕ to¸n ghi: Nî TK154-Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 621- Chi phÝ NVLTT 1.2. Tr-êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú( KK§K): 1- Chi phÝ NVL ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n ®-îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch to¸n khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tõng lo¹i NVLTT tån kho cuèi kú tr-íc , cuèi kú nµy vµ NVL nhËp trong kú ®Ó x¸c ®Þnh sè l-îng vµ gi¸ trÞ xuÊt kho theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ NVL = TrÞ gi¸ NVL + TrÞ gi¸ NVL xuÊt kho nhËp trong kú tån ®Çu kú 14 - TrÞ gi¸ NVL Tån cuèi kú Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 KÕ to¸n ghi: Nî TK 621 – Chi phÝ NVLTT Cã TK 611 - Mua hµng 2 - Tr-êng hîp NVL sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho: Nî TK 611 – Mua hµng Cã TK 621 – Chi phÝ NVLTT 3 - Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn CPNVLTT vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt: Nî TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt Cã TK 621 – CPNVLTT 2. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp( CPNCTT): CPNCTT lµ kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm , trùc tiÕp thùc hiÖn lao vô dÞch vô nh- tiÒn l-¬ng chÝnh , tiÒn l-¬ng phô , c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l-¬ng. Cô thÓ, CPNCTT gåm: - TiÒn l-¬ng chÝnh , l-¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng. - C¸c kho¶n ®ãng gãp cho quü BHXH, BHYT, KPC§ do ng-êi sñ dông lao ®éng chÞu vµ ®-îc tÝnh vµo CPSX kinh doanh theo tû lÖ nhÊt ®Þnh. TiÒn l-¬ng chÝnh lµ kho¶n tiÒn l-¬ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi sè l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra . NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm th× c¸c kho¶n tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp kÌm theo ®-îc h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc nh- b¶ng thanh to¸n l-¬ng…… NÕu doanh nghiÖp tæ chøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian vµ kh«ng h¹ch to¸n chi phÝ thêi gian cho tõng ®èi t-îng ®-îc th× tr-íc hÕt chi phÝ tiÒn l-¬ng ph¶i tËp hîp cho tõng ph©n x-ëng , sau ®ã ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng h¹ch to¸n. Cã thÓ ph©n bæ tiÒn l-¬ng theo : + Chi phÝ tiÒn l-¬ng ®Þnh møc + Giê c«ng ®Þnh møc cña CPSX TiÒn l-¬ng phô cÊp lµ tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn trong thêi gian nghØ chÕ ®é theo quy ®Þnh cña nhµ n-íc hoÆc thêi gian ngõng viÖc v× lý do kh¸ch quan hay v× lý do nµo ®ã mµ kh«ng ®¸p øng ®-îc yªu cÇu s¶n xuÊt . §©y chÝnh lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm trong chÕ ®é quy ®Þnh. Do tiÒn l-¬ng phô cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng h¹ch to¸n nªn cÇn ph¶i ph©n bæ gi¸n tiÕp vµ lÊy tiÒn l-¬ng chÝnh lµm tiªu chuÈn ph©n bæ. TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt theo tû lÖ qui ®Þnh tÝnh theo tiÒn l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt cã thÓ tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 t-îng tËp hîp chi phÝ, c¨n cø vµo tiÒn l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt ®· tËp hîp cho tõng ®èi t-îng ®Ó nh©n víi tû lÖ qui ®Þnh. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh kho¶n trÝch nép BHXH, BHYT, KPC§ b»ng 25% tæng l-¬ng ; trong ®ã 6% do ng-êi lao ®éng ®ãng gãp, 19% do doanh nghiÖp ®ãng gãp. §Ó theo dâi CPNCTT kÕ to¸n më tµi kho¶n 622- chi phÝ NCTT. Tµi kho¶n nµy ®-îc më trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng vµ kh«ng sö dông cho c¸c ho¹t ®éng th-¬ng m¹i, kh«ng ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tr¶ vÒ tiÒn l-¬ng , c¸c kho¶n phô cÊp cho nh©n viªn ph©n x-ëng, nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp. KÕt cÊu tµi kho¶n: + Bªn Nî: CPNCTT tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gåm tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng lao ®éng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh. + Bªn Cã: . KÕt chuyÓn CPNCTT vµo bªn Nî TK154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang hoÆc bªn Nî TK631 – gi¸ thµnh s¶n xuÊt( ph-¬ng ph¸p KK§K). TK 622 kh«ng cã sè d- cuèi kú . - Tr×nh tù h¹ch to¸n: 2.1. Chi phÝ tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt trong kú, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 – Chi phÝ NCTT Cã TK 334 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 2.2. Tr-êng hîp doanh nghiÖp cã thùc hiÖn trÝch tr-íc tiÒn l-¬ng , tiÒn c«ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× còng ®-îc tÝnh lµ CPNCTT, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 – Chi phÝ NCTT Cã TK 335 – Chi phÝ ph¶i tr¶ 2.3 . TrÝch BHXH , BHYT , KPC§ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 – Chi phÝ NCTT Cã TK 338 – Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 2.4 . Cuèi kú kÕ to¸n chuyÓn chi phÝ NCTT vµo c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng theo ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ: Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 622 – Chi phÝ NCTT 2.5 . NÕu doang nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Nî TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt Cã TK 622 – Chi phÝ NCTT 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3. Chi phÝ s¶n xuÊt chung( CPSXC): CPSXC lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ qu¶n lý ph©n x-ëng , khÊu hao TSC§ vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ®èi t-îng chÞu chi phÝ . Nh÷ng chi phÝ nµy khi ph¸t sinh sÏ h¹ch to¸n vµo c¸c kho¶n môc chi phÝ theo tõng yÕu tè cô thÓ. Cuèi kú ®Ó tËp hîp chi phÝ theo tõng ®èi t-îng cô thÓ th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ theo tiªu thøc phï hîp. Chi phÝ s¶n xuÊt Tæng chi phÝ SXC §¬n vÞ tiªu thøc chung ph©n bæ = x ph©n bæ thuéc Tæng sè ®¬n vÞ tiªu thøc cho ®èi t-îng A ®èi t-îng A ph©n bæ cña c¸c ®èi t-îng ®-îc ph©n bæ CPSXC bao gåm: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng + Chi phÝ vËt liÖu + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt + Chi phÝ khÊu hao TSC§ + Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Tuú tõng doanh nghiÖp víi c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc ®iÓm cô thÓ mµ viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ CPSXC cã thÓ kh¸c nhau , còng cã thÓ mçi kho¶n CPSXC ®-îc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ riªng. Sau khi tiÕn hµnh ph©n bæ CPSXC cho tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng céng chi phÝ c¬ b¶n trùc tiÕp vµ CPSXC ph©n bæ theo tõng ®èi t-îng. §Ó theo dâi c¸c kho¶n CPSXC , kÕ to¸n sö dông TK 627 – chi phÝ s¶n xuÊt chung. KÕt cÊu tµi kho¶n: + Bªn Nî : C¸c CPSXC ph¸t sinh trong kú gåm: tiÒn l-¬ng , phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x-ëng, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô chuyªn dïng cho ph©n x-ëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c. + Bªn Cã: . C¸c kho¶n gi¶m CPSX . KÕt chuyÓn CPSX vµo bªn Nî TK 154 hoÆc bªn Nî TK 631 + TK627 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ kh«ng sö dông cho c¸c ho¹t ®éng th-¬ng m¹i. + TK627 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2 sau: . TK627.1: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng . TK627.2: Chi phÝ vËt liÖu . TK627.3: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 . TK627.4: Chi phÝ khÊu hao TSC§ . TK627.7: Chi phÝ dÞch vô mua hµng . TK627.8: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tr×nh tù h¹ch to¸n: 1 - TiÒn l-¬ng tiÒn c«ng, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x-ëng , bé phËn s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK627(627.1) – Chi phÝ SXC Cã TK 334 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 2 - TÝnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña nh©n viªn ph©n x-ëng , bé phËn s¶n xuÊt theo quy ®Þnh , ghi: Nî TK627(627.1) – Chi phÝ SXC Cã TK338 – Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 3 - H¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu: - Tr-êng hîp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KKTX: Khi xuÊt vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng , c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n ghi: Nî TK627(627.2) – Chi phÝ SXC Cã TK 152 – Nguyªn vËt liÖu - Tr-êng hîp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K: Khi xuÊt vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng, kÕ to¸n ghi: Nî TK627 – Chi phÝ SXC Cã TK 611 – Mua hµng 4 - Khi xuÊt c«ng cô dông cô s¶n xuÊt cã gi¸ trÞ nhá do ho¹t ®éng ph©n x-ëng bé phËn s¶n xuÊt, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n ghi: Nî TK627(627.3) –Chi phÝ SXC Cã TK153 – C«ng cô dông cô 5 - Khi xuÊt dïng cho s¶n xuÊt mét lÇn cã gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ, kÕ to¸n ghi: Nî TK142.1 – Chi phÝ tr¶ tr-íc Cã TK153 – C«ng cô dông cô Khi ph©n bæ gi¸ trÞ c«ng cô dông cô vµo CPSX , ghi: Nî TK627 – Chi phÝ SXC Cã TK142.2 – Chi phÝ ph¶i tr¶ 6 - TrÝch khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt , ph-¬ng tiÖn vËn t¶i…… kÕ to¸n ghi: Nî TK627(627.4) – Chi phÝ SXC Cã TK214 – Hao mßn TSC§ 7 - Chi phÝ ®iÖn , n-íc , ®iÖn tho¹i , thuª nhµ x-ëng….. thuéc ph©n x-ëng: 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nî TK627(627.7) – Chi phÝ SXC Cã TK331 – Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n Cã TK335 – Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK111 – TiÒn mÆt Cã TK112 – TiÒn göi ng©n hµng 8 - Tr-êng hîp sö dông ph-¬ng ph¸p trÝch hoÆc trÝch dÇn sè ®· ghi vµo söa ch÷a TSC§ thuéc ph©n x-ëng tÝnh vµo CPSXC: - Khi trÝch hoÆc trÝch dÇn sè chi phÝ söa ch÷a TSC§: Nî TK 627 – Chi phÝ SXC Cã TK142 – Chi phÝ ph¶i tr¶ hoÆc tr¶ tr-íc - Khi chi phÝ söa ch÷a TSC§ thùc tÕ ph¸t sinh , kÕ to¸n ghi: Nî TK 142 – Chi phÝ tr¶ tr-íc HoÆc: Nî TK 335 – Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK 331 – Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n Cã TK 241 – X©y dùng c¬ b¶n dë dang Cã TK 111 – TiÒn mÆt Cã TK 112 – TiÒn göi ng©n hµng 9 - NÕu ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111 , 112 , 138 Cã TK 627 10 - Cuèi kú ph©n bæ CPSXC vµ kÕt chuyÓn vµo c¸c tµi kho¶n liªn quan cho tõng s¶n phÈm , nhãm s¶n xuÊt…..theo tiªu thøc phï häp: - NÕu h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KKTX: Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 627 – Chi phÝ SXC - NÕu h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K: Nî TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt Cã TK 627 – Chi phÝ SXC 4. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: 4.1. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KKTX: C¸c chi phÝ NVLTT, NCTT, SXC cuèi cïng ®-îc tæng hîp vµo TK154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang nh»m phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , lao vô dÞch vô cña doanh nghiÖp. TK 154 ®-îc më theo dâi chi tiÕt cho tõng ngµnh s¶n xuÊt , tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ , tõng nhãm s¶n phÈm , tõng chi tiÕt s¶n phÈm , lao vô dÞch vô. KÕt cÊu TK 154: + Bªn nî: . TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú( NVLTT, NCTT, SXC) . KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú ( ¸p dông cho ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho kiÓm kª ®Þnh kú) + Bªn cã: . TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®-îc. . TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu , hµng ho¸ gia c«ng nhËp l¹i kho. . Gi¸ trÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· chÕ t¹o xong nhËp l¹i kho hoÆc b¸n. . Chi phÝ thùc tÕ lao vô , dÞch vô ®· hoµn thµnh cung cÊp cho kh¸ch hµng. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 . KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú( ph-¬ng ph¸p KK§K). + Sè d- cuèi kú: Bªn nî : Ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang lóc cuèi kú kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ph¸p KKTX. S¬ ®å 1: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh: ( ph-¬ng ph¸p KKTX) TK 154 TK 138 TK 621 TK 152 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TrÞ gi¸ SP háng b¾t båi th-êng gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi TK 622 TK155 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Gi¸ thµnh thùc tÕ SP hoµn thµnh nhËp kho TK 627 TK 157 , TK 632 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh thùc tÕ SP göi b¸n kh«ng qua kho D- cuèi kú: 4.2. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p KK§K. Theo ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 631 – gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , dÞch vô, lao vô cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ( c«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , x©y dùng c¬ b¶n…..) vµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh( vËn t¶i, b-u ®iÖn…….). KÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú( KK§K) thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: 20