Tài liệu Kế toán quản trị chi phí tại công ty tnhh phước hưng.

B GIÁO D C VÀ ÀO T O I H C À N NG TRƯƠNG TH THÙY TRANG K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TNHH PHƯ C HƯNG Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. HOÀNG TÙNG à N ng - Năm 2013 L I CAM OAN Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và chưa t ng ư c ai công b trong b t kỳ công trình nào khác. Tác gi lu n văn Trương Th Thùy Trang M CL C M U.................................................................................................1 1. Tính c p thi t c a tài ........................................................................ 1 2. M c ích nghiên c u............................................................................. 2 3. i tư ng và ph m vi nghiên c u......................................................... 2 4. Phương pháp nghiên c u....................................................................... 2 5. K t c u c a lu n văn ............................................................................. 3 6. T ng quan tài li u.................................................................................. 3 CHƯƠNG 1. CƠ S LÝ LU N V K TOÁN QU N TR CHI PHÍ TRONG DOANH NGHI P S N XU T .....................................7 1.1. T NG QUAN V KTQT CHI PHÍ TRONG DOANH NGHI P ....7 1.1.1. B n ch t c a k toán qu n tr và k toán qu n tr chi phí trong doanh nghi p ............................................................................................. 7 1.1.2. Ch c năng qu n lý c a k toán qu n tr chi phí............................ 11 1.2. PHÂN LO I CHI PHÍ TRONG DOANH NGHI P ...................... 13 1.2.1. Phân lo i chi phí theo ch c năng ho t ng ................................. 13 1.2.2. Phân lo i chi phí theo m i quan h v i th i kỳ xác nh k t qu ..... 15 1.2.3. Phân lo i chi phí s d ng trong ki m tra và ra quy t nh ........... 15 1.2.4. Phân lo i chi phí theo cách ng x c a chi phí. ........................... 16 1.3. N I DUNG C A KTQT CHI PHÍ TRONG DOANH NGHI P S N XU T ........................................................................................... 18 1.3.1. L p d toán chi phí trong các doanh nghi p s n xu t .................. 18 1.3.2. L p d toán giá thành s n ph m ................................................... 21 1.3.3. Phân tích thông tin chi phí ph c v cho vi c qu n lý và quy t nh c a các nhà qu n tr trong doanh nghi p s n xu t .................................. 24 K T LU N CHƯƠNG 1 ...................................................................... 29 CHƯƠNG 2. TH C TR NG K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N PHƯ C HƯNG .............. 30 2.1. KHÁI QUÁT V CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N PHƯ C HƯNG..................................................................................... 30 2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty TNHH Phư c Hưng ....................................................................................................... 30 2.1.2. c i m ho t ng s n xu t kinh doanh c a công ty ................. 30 2.1.3. T ch c b máy qu n lý t i công ty.............................................. 33 2.1.4. T ch c công tác k toán t i công ty ............................................ 35 2.2. TH C TR NG K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N PHƯ C HƯNG ..................................... 38 2.2.1. Phân lo i chi phí s n xu t 2.2.2. Công tác l p d toán chi phí Công ty TNHH Phư c Hưng........... 38 Công ty TNHH Phư c Hưng....... 39 2.2.3. Công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty TNHH Phư c Hưng .................................................................. 49 2.2.4. T ch c phân tích thông tin và ki m soát chi phí s n xu t........... 59 2.3. ÁNH GIÁ TH C TR NG K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TNHH PHƯ C HƯNG ...................................................... 61 2.3.1. V phân lo i chi phí ...................................................................... 61 2.3.2. V công tác l p d toán chi phí .................................................... 61 2.3.3. V công tác h ch toán chi phí s n xu t......................................... 62 2.3.4. V công tác phân tích thông tin, ki m soát chi phí s n xu t ........ 63 2.3.5. V mô hình t ch c k toán qu n tr chi phí................................. 63 K T LU N CHƯƠNG 2 ...................................................................... 64 CHƯƠNG 3. CÁC GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TNHH PHƯ C HƯNG ................................................................................................... 65 3.1. S C N THI T PH I HOÀN THI N CÔNG TÁC K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TNHH PHƯ C HƯNG............ 65 3.1.1. S c n thi t ph i hoàn thi n.......................................................... 65 3.1.2. Quan i m hoàn thi n ................................................................... 66 3.2. CÁC GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC K TOÁN QU N TR CHI PHÍ T I CÔNG TY TNHH PHƯ C HƯNG ........................ 67 3.2.1. Phân lo i chi phí s n xu t ph c v cho k toán qu n tr chi phí t i công ty..................................................................................................... 67 3.2.2. L p d toán chi phí linh ho t ........................................................ 72 3.2.3. Hoàn thi n cách t ch c h ch toán chi phí s n xu t và phân b chi phí s n xu t chung................................................................................... 76 3.2.4. L p báo cáo chi phí ph c v ki m soát chi phí........................ 77 K T LU N CHƯƠNG 3 ...................................................................... 82 K T LU N........................................................................................... 83 DANH M C TÀI LI U THAM KH O............................................ 84 QUY T NH GIAO TÀI LU N VĂN (B n sao) DANH M C CÁC CH VI T T T BHXH B o hi m xã h i BHYT B o hi m y t BHTN B o hi m th t nghi p CCDC Công c d ng c CPSX Chi phí s n xu t CVP Chi phí – Kh i lư ng – L i nhu n DDCK D dang cu i kỳ DD K D dang DN Doanh nghi p KPC Kinh phí công oàn KTQT K toán qu n tr NCTT Nhân công tr c ti p NVLTT Nguyên v t li u tr c ti p QLDN Qu n lý doanh nghi p SXC S n xu t chung SXKD S n xu t kinh doanh TSC Tài s n c u kỳ nh DANH M C CÁC B NG S hi u b ng 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. Tên b ng B ng nh m c tiêu hao NVL chính g B ch àn B ng nh m c tiêu hao NVL ph s n ph m bàn Oval 150x105x75 (1sp) B ng d toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p B ng d toán ti n lương công nhân tr c ti p s n xu t B ng d toán các kho n trích theo lương nhân công tr c ti p SX- Năm 2012 B ng d toán chi phí nhân công tr c ti p s n xu t B ng d toán chi phí s n xu t chung s n ph m bàn Oval 150x105x75 B ng d toán chi phí s n xu t năm 2012 B ng giá thành k ho ch s n ph m bàn Oval 150x105x75 Trang 40 41 42 43 44 45 46 47 47 2.10. B ng d toán chi phí bán hàng 48 2.11. B ng d toán chi phí qu n lý doanh nghi p 49 2.12. S chi phí nguyên v t li u tr c ti p 51 2.13. B ng t ng h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p 51 2.14. S chi ti t chi phí nhân công tr c ti p s n xu t 53 2.15. B ng phân b các kho n trích theo lương công nhân tr c ti p s n xu t 54 2.16. B ng t ng h p chi phí nhân công tr c ti p 55 2.17. S chi ti t chi phí s n xu t chung 56 2.18. B ng phân b chi phí s n xu t chung 57 S hi u b ng 2.19. 2.20. Tên b ng Phi u tính giá thành s n ph m B ng phân tích bi n ng chi phí s n xu t th c t so v i d toán Trang 59 60 3.1. B ng phân lo i chi phí theo cách ng x chi phí 69 3.2. B ng chi phí s n xu t chung h n h p năm 2012 70 3.3. B ng phân lo i chi phí theo cách ng x 71 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. B ng d toán bi n phí s n xu t ơn v cho các m t hàng B ng d toán chi phí linh ho t Báo cáo tình hình th c hi n chi phí nguyên v t li u tr c ti p Báo cáo tình hình th c hi n chi phí nhân công tr c ti p 74 75 79 80 3.8. Báo cáo tình hình th c hi n chi phí s n xu t chung 81 3.9. Báo cáo chi phí s n xu t 82 DANH M C CÁC SƠ S hi u sơ Tên sơ Trang 2.1. Sơ sơ ch 32 2.2. Sơ tinh ch 32 2.3. Sơ cơ c u t ch c b máy qu n lý 33 2.4. Sơ b máy k toán t i công ty 35 2.5. Trình t ghi s k toán t i Công ty 37 1 M 1. Tính c p thi t c a U tài Thông tin chi phí do k toán qu n tr cung c p có vai trò h t s c quan tr ng trong các doanh nghi p. Nó là m i quan tâm hàng u i v i nhà qu n lý, là cơ s n. các nư c phát nhà qu n lý ưa ra các quy t nh úng tri n, k toán qu n tr chi phí ã ư c các doanh nghi p v n d ng giúp các nhà qu n tr trong vi c l p k ho ch, t ch c th c hi n và ki m tra, ánh giá vi c th c hi n k ho ch, t Còn t ó ưa ra nh ng phương án kinh doanh t i ưu. nư c ta, khái ni m k toán qu n tr và k toán qu n tr chi phí xu t hi n u nh ng năm 1990. n ngày 12 tháng 6 năm 2006 B Tài Chính ã ban hành thông tư s 53/2006/TT-BTC hư ng d n v k toán qu n tr , nhưng s hi u bi t v k toán qu n tr nư c ta còn khá m i m , áp d ng c th vào t ng lo i hình doanh nghi p v n còn nhi u h n ch . Ngành g là m t trong s các ngành có v trí quan tr ng trong n n kinh t qu c dân, áp ng ư c nhu c u ngày càng cao c a ngư i tiêu dùng, òi h i các s n ph m ngành g ph i a d ng v ki u dáng, có ch t lư ng và s c c nh tranh cao. ng trư c xu th h i nh p qu c t , các doanh nghi p g nói chung và Công ty TNHH Phư c Hưng nói riêng mu n xây d ng doanh nghi p có thương hi u, có kh năng c nh tranh cao, xây d ng m t i m th a mãn nhu c u khách hàng… Nhi u v n gi i quy t, trong ó làm th nào Công ty t lên hàng n t ra cho Công ty c n ph i ki m soát chi phí là m t v n u. K toán qu n tr chi phí v i vai trò c a mình s ư c áp ng nh ng nhu c u v thông tin c a qu n tr trong vi c l p k ho ch, t ch c i u hành, ki m tra và ra quy t nh. Hi n t i, Công ty TNHH Phư c Hưng ã và ang t ch c k toán qu n tr trong ó t p trung vào k toán qu n tr chi phí nh m cung c p thông tin chi phí ph c v cho yêu c u qu n lý s n xu t kinh doanh, song k toán qu n tr nói chung và k toán qu n tr chi phí nói 2 riêng t i Công ty v n chưa ư c t ch c m t cách khoa h c. Hi n t i nhu c u s d ng thông tin chi phí còn t phát, các công vi c c a k toán qu n tr chi phí ch ư c th c hi n an xen gi a các b ph n, chưa có b ph n chuyên trách. i u này làm cho thông tin chi phí cung c p cho nhà qu n tr chưa h p lý, k p th i và chính xác. Xu t phát t nh ng v n lý lu n và th c ti n, tôi ã ch n toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng” tài “K nghiên c u. 2. M c ích nghiên c u - Khái quát, h th ng hóa th c ti n KTQT chi phí công ty TNHH Phư c Hưng. Qua ó ánh giá, ch ra nguyên nhân, h n ch trong vi c t ch c KTQT chi phí s n xu t t i doanh nghi p. - xu t m t s phương pháp hoàn thi n vi c th c hi n KTQT chi phí s n xu t phù h p v i c thù c a công ty TNHH Phư c Hưng, qua ó góp ph n làm sáng t thêm v th c ti n ng d ng KTQT chi phí s n xu t trong các doanh nghi p s n xu t và ch bi n g t i Bình nh. 3. i tư ng và ph m vi nghiên c u - i tư ng nghiên c u: Lu n văn nghiên c u nh ng v n k toán qu n tr chi phí c v lý lu n và th c ti n Hưng nh m cơ b n v Công ty TNHH Phư c t m c tiêu hoàn thi n k toán qu n tr chi phí Công ty. - Ph m vi nghiên c u: Lu n văn i sâu nghiên c u k toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng, bao g m toàn b các ơn v tham gia ho t ng s n xu t kinh doanh và văn phòng Công ty. 4. Phương pháp nghiên c u th c hi n vi c nghiên c u, lu n văn s d ng các phương pháp th ng kê, phương pháp t ng h p, phương pháp phân tích, so sánh, ki m ch ng… trình bày các v n Phư c Hưng, t v t ch c k toán qu n tr chi phí Công ty TNHH ó tìm ra các t n t i c a Công ty, t ng h p ưa ra k t lu n t 3 th c ti n và xu t các gi i pháp t ch c k toán qu n tr t i Công ty. 5. K t c u c a lu n văn Ngoài ph n m u, k t lu n, lu n văn ư c trình bày thành 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v k toán qu n tr chi phí trong doanh nghi p s n xu t. Chương 2: Th c tr ng k toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng. Chương 3: Các gi i pháp hoàn thi n công tác k toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng. 6. T ng quan tài li u Thông tin chi phí do k toán qu n tr cung c p ch y u ph c v cho yêu c u qu n lý c a doanh nghi p, nó là b não i u khi n toàn b ho t xu t kinh doanh c a doanh nghi p, là cơ s ng s n nhà qu n lý ưa ra các quy t nh t i ưu. Trong nh ng năm qua, các doanh nghi p các nư c phát tri n ã xây d ng h th ng k toán qu n tr nói chung và k toán qu n tr chi phí nói riêng, cung c p thông tin h u ích cho các nhà qu n tr t nh úng n trong ho t ó giúp h có quy t ng s n xu t kinh doanh. K toán qu n tr , trong ó k toán qu n tr chi phí là thu t ng m i xu t hi n Vi t Nam trong hơn hai mươi năm tr l i ây và ã thu hút ư c s chú ý c a các doanh nghi p. T i Vi t Nam, m t s doanh nghi p ã bư c u v n d ng và xây d ng m t b máy k toán qu n tr riêng bi t và cũng ã có nhi u nghiên c u v v n này. Nh ng nghiên c u c a các tác gi Nguy n Vi t (1995) v i lu n án “V n hoàn thi n k toán Vi t Nam”; Ph m Văn Dư c (1997) v i “ Phương hư ng xây d ng n i dung và t ch c v n d ng k toán qu n tr vào các doanh nghi p Vi t Nam” ã trình bày phương hư ng và gi i pháp xây d ng h th ng k toán tài chính và k toán qu n tr trong các doanh nghi p Vi t Nam. Tuy nhiên nh ng nghiên c u này còn mang tính ch t 4 chung cho t t c các lo i hình doanh nghi p, trong khi tính linh ho t c a k toán qu n tr l i r t cao, ph thu c vào c i m ho t ng kinh doanh c a t ng ngành. Trong th i gian g n ây, vi c nghiên c u v k toán qu n tr chi phí trong các doanh nghi p ã ư c nhi u tác gi quan tâm nghiên c u. i n hình là các công trình nghiên c u: “T ch c k toán qu n tr chi phí và k t qu kinh doanh các doanh nghi p kinh doanh du l ch” c a tác gi Ph m Th Kim Vân (2002); “Xây d ng mô hình k toán qu n tr chi phí trong các doanh nghi p s n xu t dư c ph m Vi t Nam” c a tác gi Ph m Th Th y (2007); “K toán qu n tr chi phí và ánh giá trách nhi m trung tâm chi phí t i bưu i n thành ph à N ng” c a tác gi Ph m Th Thúy H ng (2007), “K toán qu n tr chi phí trong các doanh nghi p D t pháp hoàn thi n” c a tác gi à N ng, th c tr ng và gi i oàn Th Lành (2008), “Nghiên c u k toán qu n tr chi phí t i các công ty cà phê nhà nư c trên a bàn t nh k L k” c a tác gi Nguy n Thanh Trúc (2007); “T ch c báo cáo k toán qu n tr trong doanh nghi p s n xu t” c a tác gi Nguy n Th T Vy (2010). T t c các nghiên c u này ã khái quát ư c các v n lý lu n chung v k toán qu n tr chi phí, th y ư c t m quan tr ng c a k toán qu n tr chi phí trong vi c cung c p thông tin v chi phí cho qu n tr doanh nghi p. Các tác gi cũng nêu rõ n i dung c a k toán qu n tr chi phí t khâu l p k ho ch, d toán chi phí n khâu l p các báo cáo làm cơ s khâu phân tích chi phí ra các quy t ki m tra ánh giá chi phí cho n nh kinh doanh. Qua ó, các tác gi xu t phương hư ng hoàn thi n t ch c và v n d ng k toán qu n tr vào các ngành c th theo ph m vi nghiên c u c a các tài. Tuy nhiên, các công trình nghiên c u v k toán qu n tr chi phí ã công b u chưa nghiên c u chuyên sâu v k toán qu n tr chi phí áp d ng cho t ng Công ty c th c a các ngành, phù h p hơn v i c i m kinh doanh 5 c a t ng Công ty. Hơn n a, trong xu th h i nh p hi n nay, các doanh nghi p Vi t Nam ã t ng bư c ưa k toán qu n tr chi phí vào trong t ch c công tác k toán. Song vi c v n d ng k toán qu n tr chi phí cũng ch d ng l i khâu l p k ho ch và qu n tr chi phí. K toán qu n tr chi phí luôn luôn t n t i trong m i t ch c, m i ơn v . Tuy nhiên, tác d ng cung c p thông tin cho các nhà qu n tr doanh nghi p là khác nhau tùy thu c vào vi c xây d ng và khai thác h th ng k toán qu n tr chi phí ó. Vì v y, các tài c a các tác gi nghiên c u các năm 2010, 2011 ã i vào nghiên c u k toán qu n tr chi phí áp d ng cho t ng Công ty c th . tài “K toán qu n tr chi phí t i Công ty trách nhi m h u h n m t thành viên x s ki n thi t và d ch v in à N ng” c a tác gi Tr n Th Kim Loan (2010). Trong lu n văn này tác gi ã nghiên c u cơ s lý lu n, i vào nghiên c u th c tr ng công tác k toán qu n tr chi phí và cũng ã ưa ra m t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác k toán qu n tr chi phí trong Công ty trách nhi m h u h n m t thành viên x s ki n thi t và d ch v in à N ng. tài “K toán qu n tr chi phí s n xu t t i Công ty c ph n th c ph m xu t nh p kh u Lam Sơn” c a tác gi nghiên c u sâu các v n inh Tuy t Di u (2011). Tác gi ã lý lu n v k toán qu n tr chi phí s n xu t, t ó chuyên sâu vào th c tr ng t ch c k toán qu n tr chi phí s n xu t t i Công ty c ph n th c ph m xu t nh p kh u Lam Sơn. Tác gi cũng ã chú tr ng vào công tác l p các d toán chi phí s n xu t và công tác xác giá thành gi nh chi phí tính i v i các m t hàng th y h i s n ư c ch bi n t i Công ty. Tác ã t th c tr ng công tác k toán qu n tr chi phí s n xu t t i công ty ưa ra m t s gi i pháp nh m hoàn thi n hơn công tác k toán qu n tr chi phí s n xu t t i Công ty c ph n th c ph m xu t nh p kh u Lam Sơn. tài “T ch c công tác k toán qu n tr t i Công ty C ph n Thép à 6 N ng” c a tác gi Mai Th Quỳnh Như (2010). Trong lu n văn này tác gi sâu vào th c tr ng công tác k toán qu n tr ư c t ch c t i doanh nghi p, c bi t là công tác l p các d toán chi phí t i doanh nghi p. gi cũng ưa ra các gi i pháp i ng th i tác hoàn thi n công tác l p d toán cũng như hoàn thi n công tác t ch c k toán qu n tr t i doanh nghi p. Các nghiên c u này ã h th ng hóa ư c cơ s lý lu n cơ b n v k toán qu n tr chi phí, trên cơ s chi phí cho t ng Công ty. Qua ó, ó i vào làm rõ th c tr ng k toán qu n tr xu t m t s gi i pháp h p lý nh m hoàn thi n công tác k toán qu n tr chi phí c a t ng Công ty. Nhìn chung các tài nghiên c u này ã góp ph n r t l n cho Công ty trong vi c xây d ng và v n hành m t h th ng k toán qu n tr chi phí tin c y, chính xác, k p th i cho các nhà qu n tr nh t cho ho t cung c p thông tin phù h p, ra các quy t nh úng ng s n xu t kinh doanh t i Công ty. Tuy v y, các n tài này ch m i i sâu nghiên c u tình hình k toán qu n tr chi phí nói chung, k toán qu n tr chi phí s n xu t nói riêng trong t ng Công ty thu c ngành in, ngành ch bi n th y h i s n và ngành s n xu t thép. Bình nh là m t t nh ư c xem là trung tâm ch bi n và tiêu th n i a c a c nư c, các doanh nghi p g g xu t kh u ang r t phát tri n và ang r t c n nh ng thông tin k toán qu n tr chi phí ph c v cho công tác ra quy t nh c a các nhà qu n tr . Do ó, lu n văn mà tác gi ang t p trung nghiên c u là “K toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng”. Lu n văn h th ng hóa và phát tri n các lý lu n chung v k toán qu n tr chi phí trong doanh nghi p s n xu t ph c v hi u qu cho qu n tr n i b , tác gi t p trung nghiên c u th c t k toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng như phân lo i chi phí, công tác l p d toán chi phí và các báo cáo k toán ph c v cho vi c ki m tra, ki m soát chi phí giúp cho công tác k toán qu n tr chi phí t i Công ty TNHH Phư c Hưng ư c hoàn thi n hơn. 7 CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V K TOÁN QU N TR CHI PHÍ TRONG DOANH NGHI P S N XU T 1.1. T NG QUAN V KTQT CHI PHÍ TRONG DOANH NGHI P 1.1.1. B n ch t c a k toán qu n tr và k toán qu n tr chi phí trong doanh nghi p a. B n ch t c a k toán qu n tr S ra i c a h th ng chu n m c k toán Vi t Nam và Lu t K toán Vi t Nam nh n m nh t m quan tr ng c a công c k toán trong phát tri n kinh t . H th ng k toán Vi t Nam ã có nh ng thay i áng k phù h p v i các thông l k toán qu c t , m t i u ki n không th thi u trong quá trình h i nh p. Theo ó, h th ng tài kho n k toán m i ã hình thành, là cơ s t ng bư c xây d ng k toán qu n tr (KTQT). V y KTQT là gì? T i sao nó l i g n li n và quan tr ng v i n n kinh t th trư ng? Th c ra, theo m c ích s d ng thông tin, h th ng thông tin k toán ư c chia thành hai b ph n. M t b ph n chuyên cung c p các thông tin cho các i tư ng bên ngoài g i là KTTC và m t b ph n cung c p thông tin theo yêu c u c a các nhà qu n tr trong n i b g i là KTQT. Môi trư ng c nh tranh ngày càng gia tăng, ho t ng SXKD c a doanh nghi p ngày càng phát tri n và a d ng thì vai trò c a KTQT ngày càng m r ng. Khái ni m v KTQT ư c Hi p h i k toán M năm 1982 K toán qu n tr là quá trình bi u, gi i trình và thông tr nh nghĩa: “ nh d ng, o lư ng, t ng h p, phân tích, l p báo t các s li u tài chính và phi tài chính cho ban qu n l p k ho ch, theo dõi vi c th c hi n k ho ch trong ph m vi n i b doanh nghi p và m b o vi c s d ng có hi u qu các tài s n và qu n lý ch t ch các tài s n này” ( nh nghĩa c a Hi p h i K toán M - American Accounting Association) [6, tr. 7]. Nh ng ngư i bên trong doanh nghi p r t 8 a d ng, g i chung là các nhà qu n tr , nhưng nhu c u thông tin c a h ph n ánh m t m c ích chung là ph c v cho quá trình ra quy t nh nh m t i a hóa l i nhu n. Do nhu c u thông tin n i b r t a d ng trong các lo i hình doanh nghi p nên các báo cáo n i b do KTQT cung c p không mang tính tiêu chu n như báo cáo tài chính, mà mang m tính ch t n i b . i u này th hi n rõ nét trong t t c các ph n hành KTQT và c bi t trong các phương pháp tính giá ư c KTQT s d ng. Có nhi u nh nghĩa khác nhau v KTQT nhưng n u ng trên góc s d ng thông tin ph c v cho ch c năng qu n lý thì “KTQT là m t chuyên ngành k toán th c hi n vi c ghi chép, o lư ng, tính toán, thu th p, t ng h p, x lý và cung c p thông tin kinh t có th cho các nhà qu n tr trong quá trình ho ch nh lư ng nh m ph c v ch y u nh, ki m soát và ra quy t nh kinh doanh” [ nh nghĩa c a Hi p h i qu c gia các k toán viên M National Association of Accountants (NAA) – Văn ki n s 1A, tháng 3/1981]. Thông tin c a KTTC ph n ánh nh ng s ki n kinh t tài chính ã x y ra, còn thông tin c a KTQT ph n ánh nh ng s ki n ã x y ra và s p x y ra [16]. Như v y, ch ng t k toán là nh ng b ng ch ng l ch s không th thi u i v i KTTC, nhưng là m t yêu c u không b t bu c i u này d n i v i KTQT. n thông tin KTQT không òi h i s chính xác, khách quan như KTTC mà quan tâm nhi u n tính linh ho t và k p th i. c bi t là trong b i c nh hi n nay trên th gi i các ngành công nghi p, d ch v ang ư c phát tri n v i t c u v i các v n nhanh chóng, các nhà qu n lý ph i ương nh giá và tính giá các s n ph m và d ch v . M t khác, thông tin c a KTTC th hi n dư i hình thái giá tr còn thông tin c a KTQT không ch th hi n dư i hình thái giá tr mà còn dư i hình thái hi n v t ho c các hình thái phi ti n t khác. Do v y, khi s d ng các thông tin do KTQT cung c p, các nhà qu n lý có th th y ư c toàn di n b c tranh kinh t t ng th c a doanh 9 nghi p mình dư i nhi u phương di n. Theo lu t K toán Vi t Nam, KTQT “là vi c thu th p, x lý, phân tích và cung c p thông tin kinh t , tài chính theo yêu c u qu n tr và quy t t , tài chính trong n i b nh kinh ơn v k toán” [15, tr. 9]. KTQT nh m cung c p các thông tin v ho t ng n i b c a doanh nghi p như: chi phí c a t ng b ph n (trung tâm chi phí), t ng công vi c, s n ph m, phân tích, ánh giá tình hình th c hi n v i k ho ch v doanh thu, chi phí, l i nhu n, qu n lý tài s n, v t tư, ti n v n, công n ; phân tích m i quan h gi a chi phí v i kh i lư ng và l i nhu n, l a ch n thông tin thích h p cho các quy t nh u tư ng n h n và dài h n; l p d toán ngân sách s n xu t, kinh doanh;…nh m ph c v vi c i u hành, ki m tra và ra quy t nh kinh t . KTQT là công vi c c a t ng doanh nghi p, Nhà nư c ch hư ng d n các nguyên t c, cách th c t ch c và các n i dung, phương pháp k toán qu n tr ch y u t o i u ki n thu n l i cho doanh nghi p th c hi n [2, tr. 1]. b. B n ch t c a k toán qu n tr chi phí Thông qua các ch c năng qu n lý mà nhà qu n tr có th ki m tra, giám sát vi c s d ng chi phí và tính toán hi u qu c a chi phí b ra so v i hi u qu SXKD. Các doanh nghi p có th ho t ng các ph m vi, lĩnh v c khác nhau nhưng vi c b ra chi phí luôn g n v i các quá trình cung ng, quá trình s n xu t, ch t o s n ph m hay th c hi n các lao v d ch v và quá trình bán hàng hay tiêu th s n ph m, hàng hóa d ch v . M c ích qu n lý có hi u qu ho t ng SXKD c a các nhà qu n tr là t ư c l i nhu n t i a v i chi phí b ra là ít nh t. Các nhà qu n tr luôn nghĩ r ng l i nhu n thu ư c chính là vi c s d ng hi u qu các chi phí b ra nên h luôn quan tâm xây d ng n chi phí như: tính toán chi phí, l p d toán cũng như nh m c chi phí làm cơ s cho ki m soát và ki m tra vi c th c hi n nh m c và d toán chi phí. N u như thông tin mà k toán chi phí cung c p 10 là nh ng thông tin quá kh ư c x lý t các tài li u l ch s , thông qua các báo cáo chi phí và b ng tính giá thành nh m theo dõi, ph n ánh tình hình th c hi n giá thành thì thông tin k toán qu n tr chi phí cung c p bao g m c nh ng thông tin quá kh và nh ng thông tin có tính d báo thông qua vi c l p k ho ch và d toán trên cơ s soát chi phí th c t , nh m c chi phí g m nh m c nh m ki m ng th i làm căn c cho l a ch n các quy t bán s n ph m, kí k t h p nh v giá ng, ti p t c s n xu t hay thuê ngoài,… KTQT không nh n th c chi phí theo quan i m c a KTTC mà ph i ư c nh n di n theo nhi u phương di n khác nhau trong ho ch áp ng nhu c u thông tin nh, t ch c th c hi n, ki m soát và ra quy t phí nh n m nh nh. KTQT chi n vi c d báo c a thông tin và trách nhi m c a các nhà qu n tr các c p nh m g n trách nhi m c a h v i chi phí phát sinh qua h th ng thông tin chi phí ư c cung c p theo các trung tâm chi phí ư c hình thành trong ơn v . KTQT chi phí s tr l i chi phí là bao nhiêu, bi n có s thay ng như th nào khi i c a m t hay m t s nhân t nào ó, ai s là ngư i ch u trách nhi m gi i thích nh ng thay i b t l i c a chi phí và gi i pháp ư c ưa ra i u ch nh m t cách k p th i. i u này cho th y KTQT chi phí mang n ng b n ch t c a KTQT hơn là k toán chi phí thu n túy. Có th hi u KTQT chi phí là m t b ph n c a KTQT th c hi n x lý và cung c p các thông tin v chi phí nh m th c hi n các ch c năng qu n tr . M t khác, trong n n kinh t th trư ng ngư i tiêu dùng b ti n ra mua nh ng hàng hóa mà h thích v i s lư ng h c n và giá c mà h ch p nh n. i u ó òi h i doanh nghi p ph i xem xét n nhu c u c a xã h i s n xu t lo i s n ph m d ch v nào, s lư ng là bao nhiêu và giá c như th nào s c c nh tranh v i doanh nghi p khác. Trong cu c c nh tranh này bu c các doanh nghi p ph i s d ng k thu t m i, công ngh tiên ti n gi m hao 11 phí lao ng cá bi t, tăng th trư ng tiêu th , tăng kh i lư ng hàng hóa bán ra nh m tăng doanh thu bán hàng. Vì v y, quy t nh giá bán s n ph m, d ch v cung c p là quy t quan tr ng mà doanh nghi p ph i th c hi n. Vì quy t c các lĩnh v c ho t nh liên quan ng c a doanh nghi p, nh hư ng tri n c a doanh nghi p. nh nt t n s t n t i và phát nh giá bán s n ph m liên quan n vi c s bán ư c bao nhiêu s n ph m, hàng hóa, có nhi u khách hàng hay ít khách hàng, t ng doanh thu thu ư c và k t qu lãi l c a doanh nghi p. Chi phí là y u t chính và là căn c ban u xác hóa và cung c p d ch v , làm ti n kinh t vi mô ho ch nh giá thành và giá bán s n ph m, hàng k t h p v i các lý thuy t nh giá trong nh giá, i u ch nh giá trong chính sách giá c a doanh nghi p. 1.1.2. Ch c năng qu n lý c a k toán qu n tr chi phí i u hành ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p các nhà qu n tr ph i thông qua các ch c năng qu n lý cơ b n như ho ch ch c, ki m soát, ánh giá và ra quy t phương pháp riêng có c a mình thông tin, nh, t nh; còn KTQT chi phí s d ng các thi t k , t ng h p, phân tích và truy n t chúng trong b i c nh ã ho ch t nh nh m cung c p nh ng thông tin h u ích cho các ch c năng qu n tr . V y KTQT chi phí có vai trò cung c p thông tin chi phí ph c v cho các ch c năng qu n tr . C th : - Cung c p thông tin cho quá trình l p k ho ch và d toán L p k ho ch là xây d ng các m c tiêu ph i bư c, phương pháp th c hi n t ư c và v ch ra các t ư c m c tiêu ó. D toán là s liên k t các m c tiêu c th l i v i nhau và ch rõ cách th c huy ngu n l c s n có v m t tài chính ng, s d ng các t ư c nh ng m c tiêu ó. Ch c năng l p k ho ch và d toán c a qu n lý ư c th c hi n t t, có tính hi u l c, hi u qu và kh thi cao n u nó ư c xây d ng trên cơ s các thông tin phù h p, do